กายวิภาคศาสตร์ของฟันน้ำนม

์รตสาศายทิวิตินตนัท (Forensic dentistry) ์ุธนัพชัวนอ ลมิวณรรว กาปงอ่ชนใะวยัวองอข์รตสาศคาภิวยาก นใยาภ ่กไน้ิลงึถนจปไา้ขเกาปีฝมิรกาจปไดัถู่ยอ่ีทนว่ส อืค(Oral cavity) กาปงอ่ช1. ั ์ตนัทิรปะวยัวอะลแนฟะาพฉเบารท้หใดยีอเะลยารงละจยดโ งา่ยอยาลหญัคา สะวยัวอีม ั ้หใดูพงยีสเกออรากนใยว่ช ราหาอวย้ีคเดบ่ีทา้นหา ท่ีทะวยัวอน็ปเนฟ(Teeth) นัฟ2. ั ั อืค กรแดุชนฟ ดุช2 นฟีม์ยษุนม พาภกิลคุบาษกัระลแา้นหปูราษกัรยว่ชะลแ นจเดัชงอ้ตกูถ ั ่ีทดุชนฟ ่ีซ20 ดมหง้ัทีม ก็ดเยัวนใามน้ึขdeciduous teeth) อืรห(primary teeth มนา้ นนัฟ ่ีซ32 ดมหง้ัทีมpermanent teeth) อืรห(secondary teeth ้ทแนัฟอืรห รวาถนัฟ า่วกยีรเงอส ั นฟนใยาภะลแกอนยาภงา้รสงรคโ1 ่ีทพาภ นัฟงอขกอนยาภงา้รสงรคโ ั ั าม้ีนนว่สงอส่ีทณวเิรบ(Root) นฟการนว่สะลแ(Crown) นฟวัตน็ปเ่ีทนว่ส ยว้ดบอกะรป ั (cervical line) นฟอควนแ า่วกยีรเ นักอ่ต ั ั ้ตใู่ยอมจะจนฟการนว่ส กาปงอ่ชนใน็หเ้หใฏการป กอืงหเน้พ่ลผโ่ีทนว่สอืคนฟวัตนว่ส กาปงอ่ชนใกาจ้ดไน็หเงอมถรามาส่มไ กูดะรกะลแกอืงหเ

226 นัฟนใยาภงา้รสงรคโ ั ง็ขแ่ีทนว่สน็ปเ นฟวัตงอขดุสกอนนา้ดมุลคกปนว่สน็ปเ(Enamel) นัฟบอืลคเ1. ้ ั ั ั ะลแ นฟอ้ืนเงอขน้ัช่กแ้หใยารตนัองอปกปยว่ชอ่ืพเนฟมุ้หะารกเนอืมหเ่ีทา้นหา ท นฟงอขดุส่ีท ั ั วาวนัมน็ปเ สใวาขีสีมปไว่ัทยดโนฟบอืลคเ นฟทาสะรปงรพโอ่ืยเอ้ืนเ ั บอกะรปนว่สน็ปเ ปไา้ขเนฟบอืลคเน้ัชกาจดัถู่ยอ่ีทนว่ส อืค(Dentine) นัฟอ้ืนเ2. ั ั ั กูดะรกา่วกกามง็ขแมาวคีม่ตแ นฟบอืลคเา่วกนอ่อะจนฟอ้ืนเ งอืลหเีสีม นฟงอขกัลห ั ีสีม ดมหง้ัทนฟการมุลคกปมุ้หอ่ห่ีทนว่สน็ปเ(Cementum) นัฟการบอืลคเ3. งสแบึทะลแ นอ่องอืลหเ งา่วงอ่ชนใู่ยอ่ีทนอ่ออ่ืยเอ้ืนเน็ปเ(Dental pulp) นัฟทาสะรปงรพโอ่ืยเอ้ืนเ4. ั ั ่ีทดิปเูรงาทนฟทาสะรปงรพโา้ขเนา่ผง่ึซ ทาสะรปน้สเะลแดอืลเดอลห ยว้ดบอกะรป นฟงาลก ั ั ั งรพโอ่ืยเอ้ืนเ(pulp cavity) นฟทาสะรปงรพโ า่วกยีรเ่ีทนฟงาลกงา่วงอ่ชู่สา้ขเ นฟการยาลป ั ั ั ทาสะรปน้สเงาทนา่ผนฟกาจกึสู้รมาวคบัระลแ นฟงย้ีลเอ่ลหามราหาอา น่ีทา้นหา ทนฟทาสะรป งอมสงัยปไ ู่ยอ่ีทอ่ืยเอ้ืนเงอขมุ่ลก อืค ์ตนัทิรปอ่ืยเอ้ืนเอืรห(Periodontium) ์ตนัทิรปะวยัวอ3. ั ั ั ั ้ดไรกไรรกาขกูดะรกนใู่ยอถรามาสนฟ้หในฟงุยพะลแดึย่ีทา้นหา ท นฟบัรงอระลแนฟบอรมอ้ล ั ะลแ นฟการบอืลคเ ์ตนัทิรปดึยน็อเ กอืงหเ อืค ดินช4 อ่ืยเอ้ืนเยว้ดบอกะรป์ตนัทิรปะวยัวอ ั นฟา้บเกูดะรก กอืงหเงอข ๆงา่ตนว่สะลแ ์ตนัทิรปะวยัวองอข์รตสาศคาภิวยาก2 ่ีทพาภ

227 บักดิตดึยะจกอืงหเ กาปงอ่ชนใยาภู่ยอมุลคกป่ีทอ่ืยเอ้ืนเ อืค(Gingiva) กอืงหเ1. ั ดบรากงา่วหะรราหาอกาจีสดยีสเงรแนาทนา้ต่ีทา้นหา ทยดโ(alveolar process) นฟา้บเกูดะรก นอ่อูพมชีสีม(firm) น่นแะณษกัลีมะจิตกปะวาภสนใ นืลกรากะลแ วย้ีคเ ั บักนฟงา่วหะรู่ยอ่ีทอ่ตดึยอ่ืยเอ้ืนเ อืค(Periodontal ligament) ์ตนัทิรปดึยน็อเ2. ั ั ั งา้ขกีอยาลปนว่ส นฟการบอืลคเนใู่ยอวัตงฝะจ์ตนัทิรปดึยน็อเงอขง่ึนหงา้ขยาลป นฟา้บเกูดะรก ั ั ั ั นฟา้บเกูดะรกนใู่ยอ้หใ้วไนฟดึยยว่ช่ีทา้นหา ท นฟา้บเกูดะรกนใู่ยองฝง่ึนห มุลคกป่ีท กูดะรกยา้ลคง็ขแอ่ืยเอ้ืนเงอขนว่ส อืค(Cementum) นัฟการบอืลคเ3. ้ ั ั ั ่ีทน็ปเะลแ้ตใงา้ขู่ยอ่ีทนฟอ้ืนเ้หใยารตนัอนักงอป่ีทา้นหา ทนฟการบอืลคเ ดมหง้ัทนฟการมุ้หอ่ห ั ั ั นฟา้บเกูดะรกบักู่ยอ้หในฟดึยอ่ืพเ ์ตนัทิรปดึยน็อเงอขง่ึนหงา้ขยาลปงอขวัตงฝ ู่ยอ่ีทงา่ละลแนบรกไรรกาขกูดะรกงอขนว่ส อืค(Alveolar bone) นัฟา้บเกูดะรก4. ั ั ั ู่ยอ้หใดึยอ่ืพเ ์ตนัทิรปดึยน็อเยใน้สเงอขวัตงฝ่ีทน็ปเง้ัทมวร นฟบัรงอร่ีทา้นหา ท นฟการบอรมอ้ล ั นฟา้บเกูดะรกบัก (Dentition) นัฟงอขดุช ั ั 1 อืค ดุช2 นฟ ยว้ดบอกะรปิตาชมรรธนฟ ั ั ่ีซ20 นวนา จ(primary or deciduous teeth) มนา้ นนฟ ยว้ดบอกะรป มนา้ นนฟดุช. ั ั ่ีซ32 นวนา จ(secondary or permanent teeth) ้ทแนฟ ยว้ดบอกะรป ้ทแนฟดุช2. ้ทแนัฟะลแมนา้ นนัฟงา่วหะรงา่ตกตแอ้ข ั ั ั ้ทแนฟา่วกก็ลเ ่ีซง้ัทนฟวัตงอขดานขีมมนา้ นนฟ1. ั ั ้ทแนฟา่วกบึทวาข า่วกนอ่อีสีมะจมนา้ นนฟ2. ั ั ั ้ทแนฟา่วกกามนักกาจกออกยแงากนฟการีมมนา้ นนฟ3. ั อ่ืมเ ่ีซ28 บรคน้ึขะจะลแ ีป6 ณามะรปุยาอก็ดเอ่ืมเกาปงอ่ชู่สน้ึข่ลผโม่ิรเะจกรแ่ีซ้ทแนฟ ั 4 ดมหง้ัทนวนา จ(additional teeth) ดุสนใ่ีซน็ปเง่ึซ3 ่ีท่ีซมารกนฟนว่ส ีป12 ณามะรปุยาอก็ดเ ั ั งอ่ชนใามน้ึขกองาหญปบสะรปจาอ้ีน่ีซนฟ ีป25 งึถ18 ุยาอ่ตแง้ัตน้ึขรากาลวเะยะรงว่ชีม น้ัน่ีซ ั ดุคนฟ า่วกยีรเ ่ีซม็ตเ่มไ้ดไน้ึขอืรห ้ดไ่มไกาป ั อืค ะยะร3 นาง้ชในฟีมะจนคงอขุยาองว่ชดอลตน้ันงัด ั ีป6 งึถนอืดเ6 ุยาอ่ตแง้ัต(primary dentition) มนา้ นนฟดุช้ชใ่ีทะยะร1. ั ั ั ุยาอ่ตแง้ัต้ทแนฟะลแมนา้ นนฟง้ัทีมะจอืค(mixed dentition) มสผดุชนฟ้ชใ่ีทะยะร2. ีป12 งึถ6 ั ปไน้ตน็ปเ ีป12 ุยาอ่ตแง้ัต(permanent dentition) ้ทแนฟดุช้ชใ่ีทะยะร3.

228 นัฟมุ่ลกกนแา จราก ั งอขง้คโวนแมาตวัตงยีรเรากีมนฟกาจงอ่ืนเ นัฟวนแง้คโนว่สะณษกัลมาตกนแา จ1. าณราจิพอ่ืมเ(dental arch) นัฟวนแง้คโนว่ส า่วกยีรเ้ีนง้คโวนแ นบะลแงา่ลรกไรรกาขกูดะรก ั ั ั ั ง่ิดวนแนใง่บแน้สเกาจะลแ งา่ลนฟะลแนบนฟน็ปเง่บแกูถนฟ้หใา ท นอนวนแน้สเมาตนฟง่บแ ั ้ีนรากีธิวยดโ าวขะลแยา้ซนา้ดน็ปเกออง่บแกูถนฟ้หใา ทะจ งา่ล นบรกไรรกาขงอขงาลกง่ึกนา่ผ ั ั ั ั ยา้ซนา้ดงา่ลนฟ าวขนา้ดนบนฟ ยา้ซนา้ดนบนฟ อืค(Quadrant) นว่ส4 น็ปเง่บแกูถะจนฟ ั าวขนา้ดงา่ลนฟะลแ ั ั นฟวนแง้คโนว่สะณษกัลกนแา จนฟมุ่ลก3 ่ีทพาภ ั ั ดัตนฟ อืค ทภเะรป4 น็ปเนฟง่บแ นัฟงอข่ีทา้นหะลแ ะณษกัลงา่รปูรมาตกนแา จ2. ั ั ั ั ั มารกนฟะลแ) ยอ้นมารกนฟีม่มไมนา้ นนฟนใ( ยอ้นมารกนฟ วย้ีขเนฟ

229 ั ั นฟงอข่ีทา้นหะลแ ะณษกัลงา่รปูร ทภเะรปมาตกนแา จนฟมุ่ลก1 งาราต ่ีทา้นห ะณษกัล งา่รปูร นัฟทภเะรป ั ราหาอกีฉะลแดัต ว่ิสอืรห บอจนอืมหเ น็ปเง่บแ(Incisor) ดัตนฟ1. ั ั งยีสเกออดูพ บยีรเนบแ ดัตนฟยาลป(Central incisor) งาลก่ีซดัตนฟ- ั มางยวสมาวค(Lateral incisor) งา้ข่ีซดัตนฟ- ั ั ่ ราหาอกีฉ ดัก มค มลหแนฟมุปีม(Canine) วย้ีขเนฟ2. ่ วยีดเมุปีม ั ่ ั ั ราหาอวย้ีคเดบ วย้ีขเนฟา่วกย้ีตเนฟมุปีม(Premolar) ยอ้นมารกนฟ3. ่ มุป2-3 ีม ่ ั ่ ราหาอวย้ีคเดบ มุป3-6 ๆย้ีตเมุปีม(Molar) มารกนฟ4. ั มวรกยีรเจาอปไว่ัทนชาชะรปยดโ ปไกอองา่ต่ีทนฟมุ่ลกกยีรเรากบพจาอารเง้ัรคงาบ ้ีนงัด ๆ่ญหใมุ่ลก2 น็ปเ ั ั ั ’า้นหนฟ‘ า่วนักมวรกยีรเ วย้ีขเนฟะลแ ดัตนฟ ั ั ั ’งัลหนฟ‘ า่วนักมวรกยีรเ มารกนฟะลแยอ้นมารกนฟ นัฟอ่ืชกยีรเราก ้ีนงัดบัดา ลมาตงยีรเ กยีรเรากาณราจิพ้หใ นัฟงอขม็ตเอ่ืชกยีรเ1. ั ั ั ั ั มารกนฟ อืรห ยอ้นมารกนฟ, วย้ีขเนฟ, ดัตนฟ น็ปเ นฟงอขทภเะรป1.1 ั ั ั ้ทแนฟอืรห มนา้ นนฟ น็ปเ นฟงอขดุช1.2 ั ั งา่ลนฟอืรห นบนฟน็ปเ1.3 ั าวขนา้ดอืรห ยา้ซนา้ดนฟน็ปเ1.4 ั ั ่ีซอืรห ง่ึนห่ีท่ีซยอ้นมารกนฟน็ปเา่วาณราจิพงอ้ต ยอ้นมารกนฟงอขีณรกนใ1.5 ั ั อืรห งอส่ีท่ีซอืรห ง่ึนห่ีท่ีซมารกนฟน็ปเา่วาณราจิพงอ้ต มารกนฟีณรกนใ งอส่ีท มาส่ีท่ีซ

230 ั ั นฟงอขม็ตเอ่ืชกยีรเรากนใ่ีทบัดา ละลแนฟมุ่ลกงดสแ4 ่ีทพาภ ั ้ีนงัดขลเวัตมาตนฟงอขม็ตเอ่ืชกยีรเรากงา่ยอวัตงดสแ4 ่ีทพาภกาจ มนา้ นนัฟงอขม็ตเอ่ืช ้ทแนัฟงอขม็ตเอ่ืช งอข่ีทบัดา ล ยา้ซนา้ดนบ าวขนา้ดงา่ล นัฟ ั ั งาลก่ีซยา้ซนบมนา้ นดัตนฟ งาลก่ีซาวขงา่ล้ทแดัตนฟ1 ั ั งา้ข่ีซยา้ซนบมนา้ นดัตนฟ งา้ข่ีซาวขงา่ล้ทแดัตนฟ2 ั ั ยา้ซนบมนา้ นวย้ีขเนฟ าวขงา่ล้ทแวย้ีขเนฟ3 ั ั 1 ่ีท่ีซยา้ซนบมนา้ นมารกนฟ ง่ึนห่ีท่ีซาวขงา่ล้ทแยอ้นมารกนฟ4 ั ั 2 ่ีท่ีซยา้ซนบมนา้ นมารกนฟ งอส่ีท่ีซาวขงา่ล้ทแยอ้นมารกนฟ5 ั ง่ึนห่ีท่ีซาวขงา่ล้ทแมารกนฟ6 ั งอส่ีท่ีซาวขงา่ล้ทแมารกนฟ7 ั มาส่ีท่ีซาวขงา่ล้ทแมารกนฟ8

231 งอขะาพฉเอ่ืชกยีรเราก้หใอ่ืพเ(Coding teeth) นัฟอ่ืชนทแ์ณษกัลญัส้ชใยดโกยีรเ2. ั ์ณษกัลญัสดนหา กรากีมงึจ ลกาสนาฐรตามน็ปเนักงรต้ดไยามหมาวคอ่ืส ว็รเดวระลแกวดะสนฟ ั นฟงอขม็ตเอ่ืชกยีรเรากนทแ้ชใน้ึข อืค บบะร3 ีมกลโว่ัทนัก้ชใมยิน่ีท นทแยามหงอ่ืรคเ้ชใ้ีนบบะร(Palmer notation system) ์รอมเม์ลาปงอขบบะร1. ั ั วย้ีสเนทแยามหงอ่ืรคเ มนา้ นนฟ่ีซนทแนัมรโรษกัอวัต้ชใะลแ ้ทแนฟ่ีซนทแกิบราอขลเ้ชใ วย้ีสเ ั ั งา่ลนฟบักนบนฟง่บแน้สเน็ปเบารวนแนใงรตน้สเ กาฉมุมน็ปเนักดัตน้สเ2 งรตน้สเน็ปเวา่ลกงัด ั นฟง่บแะจ กาฉมุมน็ปเนักดัตน้สเ2 น้สเกาลอ่ืมเ ยา้ซอืรหาวขง่บแน้สเน็ปเง่ิดวนแนใงรตน้สเ ่ีซ8 ะลมุ่ลก มุ่ลก4 น็ปเกออ ่ีซ32 ้ทแ ั ยามหงอ่ืรคเ้ชใ าวขนบนฟ1 ่ีทมุ่ลก ั ยามหงอ่ืรคเ้ชใ ยา้ซนบนฟ2 ่ีทมุ่ลก ั ยามหงอ่ืรคเ้ชใ ยา้ซงา่ลนฟ3 ่ีทมุ่ลก ั ยามหงอ่ืรคเ้ชใ าวขงา่ลนฟ4 ่ีทมุ่ลก ั ั อืค า้นหบใงาลกง่ึกวนแดิชู่ยอ่ีท่ีซา้นหนฟกาจม่ิรเ น้ัน้ทแนฟ่ีซนทแ้ชใ่ีทขลเบัรหา ส ั ั บัดา ลมาต2 ขลเน็ปเ์ณษกัลญัส้ชใงา้ข่ีซดัตนฟอืคามดัถ1 ขลเวัตน็ปเ์ณษกัลญัส้ชใงาลก่ีซดัตนฟ ั น่ชเ8 ขลเน็ปเ์ณษกัลญัส้ชใ มาส่ีท่ีซมารกนฟงึถง่ัทะรกนจๆยอ่ืรเปไดัถ ั าวขนบ้ทแวย้ีขเนฟ งึถยามห3 ั ั ่ตแ ้ทแนฟบักวยีดเงอนา ทนใปไน็ปเง่นหแา ตกอบยามหงอ่ืรคเ้ชใราก มนา้ นนฟนใ ั น่ชเ นักา้ ซ้หใ่มไอ่ืพเมนา้ นนฟ่ีซนทแE งึถA รษกัอวัต้ชใ์ณษกัลญัส ั 2 ่ีท่ีซยา้ซนบมนา้ นมารกนฟ งึถยามหE นทแกิบราอขลเ้ชใ้ีนบบะร(Universal numbering system) ขลเวัตงยีรเบบะร2. ั ั กาจม่ิรเยดโ ้ทแนฟ่ีซนทแ32 งึถ1 ขลเ กาจบัดา ลมาตปไนักอ่ตดิตงยีรเ ่ีซะล่ตแนฟ ั ั นฟงอขา้จเงอขยา้ซงาทอืรห ากิฬานม็ขเมาตปไนยีวเบัน1 ขลเน็ปเมาส่ีท่ีซาวขนบมารกนฟ ั ั 17 ขลเน็ปเมาส่ีท่ีซยา้ซงา่ลมารกนฟ อืคามอ่ต16 ขลเน็ปเมาส่ีท่ีซยา้ซนบมารกนฟงึถนจ ั ั ้ีนงัดนักา้ ซ่มไ่ีท่ีซา จะรปขลเีมงึจ่ีซะล่ตแนฟ32 ขลเน็ปเมาส่ีท่ีซมารกนฟงึถนยีวเ ยา้ซนบ าวขนบ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 32 31 30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20 19 18 17 ยา้ซงา่ล าวขงา่ล

232 ั ั งอส่ีท่ีซาวขนบมารกนฟกาจม่ิรเยดโT งึถA กาจนัมรโรษกัอ้ชใ มนา้ นนฟบัรหา ส ั ้ีนงัดT น็ปเ2 ่ีท่ีซาวขงา่ลมารกนฟดุสน้ิสปไA น็ปเ ยา้ซนบ าวขนบ A B C D E F G H I J T S R Q P O N M L K ยา้ซงา่ล าวขงา่ล ั ง่ึนหบบแกีอขลเวัตงยีรเบบะรมนา้ นนฟนทแ์ณษกัลญัสนยีขเรากีธิวีมงัย้ีนกาจกอน ั งึถยามหd ( รษกัอวัตีมะลแ20 งึถ1 ขลเ น็ปเ ้ทแนฟบักวยีดเน่ชเกิบราอขลเ้ชใยดโ ั ้ีนงัดามน้ึขม่ิพเ ขลเวัตงัลหู่ยอ) มนา้ นนฟdeciduous – 1d 2d 3d 4d 5d 6d 7d 8d 9d 10d 20d 19d 18d 17d 16d 15d 14d 13d 12d 11d ่ นุป่ีญศทเะรปะลแากิรมเอฐัรหสศทเะรปนใ้ชใมยิน่ีทบบะรน็ปเ้ีนขลเวัตงยีรเบบะร ั #25, #16d น่ชเ นฟนทแ์ณษกัลญัสา้นหู่ยอnumber งึถยามหง่ึซ# ยามหงอ่ืรคเีมกัมะลแ ตนัท์ธนัพหสFDI system) อืรห(Two-digit system วัตงอสขลเบบะร3. ขลเบบะร์ณษกัลญัสดนหา ก้ดไ(Federation Dentaire Internationale; FDI ) ิตาชานาน์ยทพแ ั ้ีนงัด วัต2 ขลเยว้ดนทแ์ณษกัลญัสีม่ีซะล่ตแนฟ้หใยดโ ามน้ึขวัตงอส ั ั มุ่ลก4 ีมง่ึซ ู่ยอ้ีน่ีซนฟ่ีท นฟมุ่ลกง่นหแา ตกอบกรแวัตขลเ ๏ ั 1 ขลเอืคกรแวัตขลเ าวขนา้ดนบนฟมุ่ลก ั 2 ขลเอืคกรแวัตขลเ ยา้ซนา้ดนบนฟมุ่ลก ั 3 ขลเอืคกรแวัตขลเ ยา้ซนา้ดงา่ลนฟมุ่ลก ั 4 ขลเอืคกรแวัตขลเ าวขนา้ดงา่ลนฟมุ่ลก ั ั มุ่ลกะล่ตแงอขงาลก่ีซดัตนฟ่ตแง้ัตบันม่ิรเยดโ ่ีซะล่ตแนฟนทแงอส่ีทวัตขลเ ๏ ั ั 8 ขลเ้ชใมุ่ลกงอขมาส่ีท่ีซมารกนฟงึถนจบัดา ลมาตปไดัถงาลก่ีซดัตนฟกาจะลแ1 ขลเ้ชใ

233 ้ทแนัฟนใ วัตงอสขลเบบะร์ณษกัลญัส ยา้ซนบ าวขนบ ั ั มุ่ลกนในฟงอขง่นหแา ตุบะรง้ึซกรแวัตขลเน็ปเ2 ขลเ้ชใ มุ่ลกนในฟงอขง่นหแา ตุบะรง่ึซกรแวัตขลเน็ปเ1 ขลเ้ชใ 18 17 16 15 14 13 12 11 21 22 23 24 25 26 27 28 48 47 46 45 44 43 42 41 31 32 33 34 35 36 37 38 ยา้ซงา่ล าวขงา่ล ั ั มุ่ลกนในฟงอขง่นหแา ตุบะรง่ึซกรแวัตขลเน็ปเ3 ขลเ้ชใ มุ่ลกนในฟงอขง่นหแา ตุบะรง่ึซกรแวัตขลเน็ปเ4 ขลเ้ชใ มนา้ นนัฟนใ วัตงอสขลเบบะร์ณษกัลญัส ยา้ซนบ าวขนบ มุ่ลกนทแขลเน็ปเ6 ขลเ้ชใ มุ่ลกนทแขลเน็ปเ5 ขลเ้ชใ 55 54 53 52 51 61 62 63 64 65 85 84 83 82 81 71 72 73 74 75 ยา้ซงา่ล าวขงา่ล มุ่ลกนทแขลเน็ปเ7 ขลเ้ชใ มุ่ลกนทแขลเน็ปเ8 ขลเ้ชใ ั งาลก่ีซาวขนบ้ทแดัตนฟ งึถยามห11 งา่ยอวัต ั ง่ึนห่ีท่ีซยา้ซนบ้ทแยอ้นมารกนฟ งึถยามห24 ั งอส่ีท่ีซยา้ซงา่ลมนา้ นมารกนฟ งึถยามห75 ั าวขงา่ลมนา้ นวย้ีขเนฟ งึถยามห83 า จะลแดจ ู้รนยีรเ กาจงอ่ืนเ วัตงอสขลเบบะร้ชใะจ่ญหในว่ส ยทไศทเะรปนใ ่ ยามหมาวคอ่ืสอ่ตดิตรากนใกวดะสะลแ ยวปู้ผาษกัรรากิตัวะรปกึทนับรากนใมสะามหเ ยา่ง้ดไ ั ้ งอขบบะรนฟนทแ์ณษกัลญัส้ชใู้ผีมงัย ์รอตเวิพมอคา้ขเลูมอ้ขนอปอืรห ์พมิพรทโ ขลเรทโงาท น่ือบบะรา่วกกายา จะารพเน็ปเจาอ ขลเวัตงยีรเบบะร้ชใมยินู้ผีมยอ่ค่มไ่ตแ งา้บู่ยอ์รอมเม์ลาป า่วกกามขลเวัตงยีรเบบะร้ชใรากีมศทเะรปงา่ตนใ่ีทะณข

234 นัฟงอขๆงา่ตนา้ดอ่ืชกยีรเราก ั ั ้ีนงัดู่ยอนฟ่ีทง่นหแา ตมาตนา้ดุบะรรากีมนฟ ั นฟงอข ๆงา่ตนา้ดอ่ืชกยีรเราก5 ่ีทพาภ ั น็ปเกออง่บแะจา้นหนฟ ปไกออนักงา่ตกตแกยีรเอ่ืชีม ๆงา่ตนา้ดน็ปเ้ดไกออง่บแ นัฟวัต ั ั ้ีนงัด นา้ด5 น็ปเกออง่บแะจงัลหนฟ่ีทะณข(edge) นฟยาลป1 กีอบักนา้ด4 ั ั า่วกยีรเ ะจา้นหนฟนใ ม้กแงุ้พะรกะลแกาปีฝมิรบักดิชู่ยอ่ีทนฟงอขนา้ด า้นหบในา้ด ั นฟนใ กาปีฝมิรบักดิชู่ยอกาจงอ่ืนเ(labial surface) กาปีฝมิรงาทนา้ด(Facial surface) ม้กแงุ่พะรกดิชู่ยอกาจงอ่ืนเ(buccal surface) ม้กแงาทนา้ด า่วกยีรเงัลห ั ั กาปนาดพเงาทนา้ด า่วกยีรเมยินะจนบนฟนใ น้ิลบักดิชู่ยอ่ีทนฟงอขนา้ด น้ิลงาทนา้ด (palate) กาปนาดพเบักดิชู่ยอกาจงอ่ืนเ(Lingual surface) (palatal surface) ั ั ั นา้ด2 ดิชะรปนา้ดีมะจ่ีซะล่ตแนฟ งยีคเงา้ข่ีซนฟบักู่ยอดิช่ีทนฟงอขนา้ด ดิชะรปนา้ด ่กแ้ดไ(Proximal surface) ั น้สเ้ลกใู่ยอ่ีทนฟงอขนา้ดอืค(mesial surface) งาลก้ลกใงาทนา้ด1. (midline) า้นหบใงาลกง่ึกิตุมมส ั น้สเลกไู่ยอ่ีทนฟงอขนา้ดอืค(distal surface) งาลกลกไงาทนา้ด2. (midline) า้นหบใงาลกง่ึกิตุมมส ั ั ่ีซนฟงอขmesial นา้ดบักสัผมัสะจ่ีซะล่ตแนฟงอขdistal นา้ด ตกเงัสอ้ข ั ั นใ่ีซมารกนฟะลแ นักสัผมัสmesial นา้ดีมะจงาลกู่คดัตนฟน้วเกย นักดิต ั ดใ่ีซนฟบักสัผมัส่มไะจdistal นา้ดดุส ั ั ยาลปนว่ส วย้ีคเดบนา้ดีม่มไะจา้นหนฟนใ งัลหนฟนใวย้ีคเดบ้ชใ่ีทนา้ด วย้ีคเดบนา้ด ั ั นทแ(incisal surface) า้นหนฟยาลปนา้ดกยีรเนัสน็ปเงาบะจนฟ(Occlusal surface)

235 (Age estimation from dentition) ุยาอนิมเะรปราก ั ั รากานฒัพีมะลแ น้ึขรากบัดา ลีม่ีซะล่ตแนฟกาจงอ่ืนเ ุยาอนิมเะรปรากนใยว่ชนว่สีมนฟ ั ุยาอนิมเะรปยว่ชามนฟงอขน้ึขรากบัดา ล้ชใถรามาสงึจน้ันงัด นักงา่ตกตแ่ีทุยาองว่ชะล่ตแนใ ั ้ดไ่ีทลูมอ้ขบยีทเบยีรปเยดโุยาอนิมเะรปถรามาส กรแีป20 งว่ชุยาอะาพฉเยดโ ้ดไนฟงอขา้จเ ั ั ีสงัรยา่ถพาภาณราจิพยดโ ้ทแนฟะลแ มนา้ นนฟงอขน้ึขรากบัดา ลบัก กาปงอ่ชนใจวรตรากกาจ ั ยัจจปกาจ้ดไนอ่ืลคเดาลคง่ึซ ย่ีลฉเา่คน็ปเนิมเะรปรากกาจ้ดไ่ีทุยาองว่ชมาต็กรไงา่ยอ บอกะรป ั ยัศาองอ้ตรวคงึจนฟาษกึศรากกาจุยาอนิมเะรปราก ศากาอิมูภ ิตาชอ้ืชเ ศพเ น่ชเ งา่ยอยาลห นิมเะรปยว่ชามมรรกตนัทงาทญาชวย่ีชเู้ผ ั นิมเะรปราก ว้ลแน้ึข3 ่ีท่ีซมารกนฟกาจงัลหยาภอืรห ีป20 า่วกกาม่ีทุยาองว่ชบัรหา ส ะณษกัลกาจุยาอนิมเะรป้ชใอ่ืพเงาทวนแอนสเ้ดไงึจGustafson นอน่นแ่มไมาวคีมม่ิรเะจุยาอ ั ้ีนงัด ีป5 นิกเ่มไนอ่ืลคเดาลคมาวคีมา่วงา้อยดโ รากะรป6 นฟงอข ั ่ (attrition) นฟมุปณวเิรบ วย้ีคเดบนา้ดนบกึสยอร1. ั ั นฟทาสะรปงรพโยาลปณวเิรบ(secondary dentine) ิมูภยิตุทนฟอ้ืนเนูพกอพราก2. periodontal membrane (paradontosis) งอขการยาลปงาทปไน่รวัตนอ่ืลคเราก3. ั ดุส่ีทีด่ีทดัว้ีชวัตน็ปเา่วุบะรยดโ(root transparency) นฟการงอขงสแง่รปโมาวค4. ั (root resorption) นฟการงอขยาละลราก5. ั ั ุยาอมาตน้ึขกามม่ิพเ่ีทนฟการ ๆบอร(cementum) นฟการบอืลคเงอขมสะสราก6. ั ่ีทนฟงอขกึสยอร น่ชเ ปไว่ัทกอนยาภะณษกัลกาจ้ดไ ๆวา่รคตกเงัสจาอุยาอนิมเะรปราก ั ปรโุยรกาชะรป นักน่ชเน้ึขกามม่ิพเ่ีทุยาองึถยามหจาอ น้ันน้ึขม้ขเ่ีทนฟงอขีสะลแน้ึขม่ิพเ ั นใกอืงหเงึถย้ีตเนฟนจ กามกึสง้ัรคงาบ วย้ีคเดบนา้ดนบ่ญหใดานขกึสยอรีม่ญหในว่สกตนัวะต ั ุยาองูสนคน็ปเะจ่ีท้ดไปไน็ปเจาอ นฟกาจศารป งา่วกอืงหเนัสะณษกัลบพ่ีทีณรกะลแ ุยาองูสนค น้ตน็ปเ ั งา่ยอ้ดไุยาอนิมเะรปรากนใยว่ช้ชใามaspartic acid อืคamino ดรก้ชใรากีมนับุจจป น้ึขา ยน่มแงอ้ตกูถ นัฟงอขน้ึขรากบัดา ล ั อ่ืมเ ่ีซ20 บรคน้ึขะลแ นอืดเ6 ณามะรปุยาออ่ืมเน้ึขม่ิรเ กรแดุชนฟน็ปเ มนา้ นนัฟ1. ง่ึรคบวข2 ณามะรปุยาอ

236 ั น้ึขรวค่ีทุยาอะลแ ๆงา่ต่ีซมนา้ นนฟงอขน้ึขรากะยะรงดสแ2 งาราต งา่ลนัฟ นบนัฟ มนา้ นนัฟ่ีซ ดุลหรวค่ีทุยาอ น้ึขรวค่ีทุยาอ ดุลหรวค่ีทุยาอ น้ึขรวค่ีทุยาอ ั ีป6 นอืดเ6 ง่ึรคีป7 ง่ึรคนอืดเ7 งาลก่ีซดัตนฟ ั ีป7 นอืดเ7 ีป8 นอืดเ9 งา้ข่ีซดัตนฟ ั ง่ึรคีป9 นอืดเ16 ง่ึรคีป10 นอืดเ18 วย้ีขเนฟ ั ีป10 นอืดเ12 ง่ึรคีป10 นอืดเ1 14 ่ีท่ีซมารกนฟ ั ีป11 นอืดเ20 ง่ึรคีป10 นอืดเ2 24 ่ีท่ีซมารกนฟ ั บวข6 ณามะรปุยาออ่ืมเน้ึขม่ิรเ ่ีซ32 ีม งอส่ีทดุชนฟน็ปเ รวาถนัฟ อืรห ้ทแนัฟ2. ั ีป18-25 ุยาองว่ชนใามน้ึขะจ ่ีซ4 นวนา จยา้ทดุส่ีซมารกนฟ ีป12 บรคุยาออ่ืมเ่ีซ28 บรคน้ึข ั ั ดุคนฟน็ปเยาลกะจ็กามน้ึข่มไวา่ลกงัดนฟา้ถ ั น้ึขรวค่ีทุยาอะลแ ๆงา่ต่ีซ้ทแนฟงอขน้ึขรากะยะร3 งาราต น้ึขรวค่ีทุยาอ ้ทแนัฟ่ีซ ั ีป7 งาลก่ีซดัตนฟ ั ีป8 งา้ข่ีซดัตนฟ ั ีป11-13 วย้ีขเนฟ ั ีป1 10-11 ่ีท่ีซยอ้นมารกนฟ ั ีป2 10-12 ่ีท่ีซยอ้นมารกนฟ ั ีป1 6-7 ่ีท่ีซมารกนฟ ั ีป2 12-13 ่ีท่ีซมารกนฟ ั ีป3 18-25 ่ีท่ีซมารกนฟ (Sex estimation from dentition) ศพเนิมเะรปราก ั ้ีนงัดตกเงัสอ้ขีม นฟกาจศพเนิมเะรปราก ั ั (maxillary central incisor) งาลก่ีซนบดัตนฟงา่วหะร นฟดานขงอขงา่ตกตแมาวค1. ั ยาชศพเนว่ส งิญหศพเนใกามนักงา่ตกตแะจ(maxillary lateral incisor) งา้ข่ีซนบดัตนฟะลแ ั นักงยีคเ้ลกใดานขีมะจ่ีซะล่ตแดัตนฟ

237 ่ ั า่วกยอ้นงอปมาวคีม ก็ลเดานขีม งิญหศพเนใ(mandibular canine) งา่ลวย้ีขเนฟ2. ั ั ยาชศพเงอขงา่ลวย้ีขเนฟา่วกมคมลหแ(cusp) นฟดอยยาลปะลแ ั ยาชู้ผก็ดเา่วกว็รเน้ึขงิญหู้ผก็ดเนในฟ3. ั ่ ั 5 ่ีทนฟมุปีมบพ ยาชศพเนใ(mandibular first molar) กรแ่ีซงา่ล่ญหใมารกนฟ4. วา่ลกงัดะณษกัลบพยอ่ค่มไ่ีทงิญหศพเนใกาจงา่ต อมสเ้ดไ(fifth cusp) ั งรพโนใอ่ืยเอ้ืนเกาจมซโมโรคโะลแDNA จวรตรากียลโนโคทเาอเา นรากีมนับุจจป ั ศพเุบะร้ชใาม(pulp) นฟทาสะรป (Race estimation from dentition) ิตาชอ้ืชเนิมเะรปราก ั งอขดัชน่ดเ่ีทะณษกัลีมมาต็กรไงา่ยอ กาย้ดไา ท่ีทง่ิสน็ปเิตาชอ้ืชเนิมเะรปอ่ืพเนฟ้ชใราก ั อืคาณราจิพรากนใยว่ชจาอ่ีทงา่ยองาบนฟ ั งัลหนา้ด(maxillary central incisor) งาลก่ีซนบดัตนฟนใบพ1. Shovel – shape teeth ั ่ีทว่ัลพยา้ลคูด้หใา ท งา้ข2 บานขงา้ขนา้ดานหนัสีมะลแ งาลกนว่สงรตมุ๋บยอรีมะจ้ีนา่ลหเนฟงอข ่ ่ีทน่ือิตาชอ้ืชเนว่ส นุป่ีญะลแ มโิกสอเ ลกโงอม นีจนคนใกามบพ้ีนะณษกัลน็ปเ นิหนา่ถดัต้ชใ ยอ้น้ดไบพMongoloid ่ชใ่มไ ั Shovel-shape นฟะณษกัล7 ่ีทพาภ ั ั งาลก่ีซนบดัตนฟ า่วกก็ลเดานขีม่ีท(Maxillary lateral incisor) งา้ข่ีซนบดัตดฟ2. ้ดไบพวา่ลกงัดะณษกัล งิญหศพเ(white race) วาขวิผนชนใบพกัม(maxillary central incisor) ั ะณษกัลีม่ีทวย้ีขเนฟการบพกัมวาขวิผนชนใ้ีนกาจกอนMongoloid อืรหNigroid มุ่ลกนชนใยอ้น มลหแวาย ั วาชนใกามยอ่บ้ดไบพ นฟวิผนบู่ยอ่ีทก็ลเดานข ลมเานีอมุ่ตน็ปเ3. Enamel pearl Mongoloid ่ ั ั นใยอ่บ้ดไบพ น้ิลนา้ดนบ้ทแมารกนฟ่ีทบพ ก็ลเดานขนฟมุปน็ปเ4. Callabelli’s cusp Caucasoid วาขวิผนช

238 ั ่ Callabelli’s cusp า่วกยีรเ่ีทนฟมุปงอขะณษกัล8 ่ีทพาภ ั ั ั ีมนฟการนว่ส วายะลแ่ญหในฟทาสะรปงรพโงอขงอ่ชีม่ีทนฟอืค5. Tourodontism Mongoloid วาชนใยอ่บ้ดไบพ วัวยา้ลคองง้คโะลแ น้ัสะณษกัล ั ีม็ก่ตแMongoloid วาช้ดไยอ่บ้ดไบพ ดินเา ก่ตแง้ัตปไยาห3 ่ีท่ีซนบ้ทแมารกนฟ6. นักน่ชเน่ือิตาชนชนใดิกเะจ่ีทสากอโ ั ั ่ นฟมุปนวนา จะลแ ่ญหใดานขีมะจ่ีทม้นโวนแีมNigroid ิตาชนชงอข้ทแมารกนฟ7. ั ่ 1 (mandibular่ีท่ีซงา่ลยอ้นมารกนฟนใอืรห มุป8 งึถกามะจจาอ น่ชเ ิตกปา่วกะอยเ่ีท(cusp) ั ่ น้ิลนา้ดนฟมุป2 งึถ้ดไีมจาอfirst premolar) ั มุ่ลกนใกามบพ(extra-root on mandibular molar) ษศเิพการีมงา่ล้ทแมารกนฟ8. Mongoloid มคงัสะลแจิกฐษรศเงาทะนาฐนิมเะรปราก ีมะลแ กามนวนา จุผยอรบพ่ีทีณรกนใ กาปงอ่ชนใยัมานอลแูดรากกาจ้ดไาณราจิพจาอ า ทรากบพ่ีทีณรกนใบักมา้ขงรต กันีดยอ่ค่มไ่ีทจิกฐษรศเงาทะนาฐงึถยามหจาองรแนุรมาวค ั ั การ(bridge) นฟนาพะส(gold alloy metal crown) มสผนว่สน็ปเงอทีม่ีทะหลโ้ชใยดโนฟบอรค ั า่วกกามมอ้รพมาวคะลแะนาฐีม่ีทู้ผน็ปเา่วน็หเ้หใงดสแ(implant) มยีทเนฟ ั บสเกัอ์ตนัทิรปครโีมา่วบพอืรห ๆดใุดสัวยว้ดะณรูบรากยอรงอ่รีม่มไ ีดพาภสีมนฟีณรก ั ้ดไวา่ลกงัดงอ่ืรเนใาณราจิพามา นถรามาส่มไ กอืงหเนัส่ตแอืลหเนจนอถกูถนฟบพ งรแนุร ั บักมว่ร นา้ด/ 4 ่ีซ4 ง้ัทปไยาห(first premolar) ง่ึนห่ีท่ีซยอ้นมารกนฟา่วบพีณรก ั ั นฟดัจิตัวะรปีมยคเา่ว้ดไาณราจิพจาอ(maxillary incisors) นบดัตนฟการยาลปงอขยาละลราก นอ่กาม

239 มรรกตนัทลูมอ้ขยว้ดลคคุบ์ณษกัลกอเ์นจูสิพราก พศกาจบพจวรต่ีทมรรกตนัทลูมอ้ขาอเา นยดโ รคใอืคน้ันพศา่ว์นจูสิพรากนวบะรกน็ปเ ีมมรรกตนัทลูมอ้ข า่ว้ดไ์นจูสิพา้ถ ง่ึนหลคคุบดใลคคุบงอขีมยคเ ู่ยอน็ปเยคเ่ีทง่ิสบักบยีทเบยีรปเ น้ันลคคุบอืคา่ว้ดไพศนัยนืยถรามาส็ก นักงรต งอ้ลคดอสมาวค ้ดไ่ีทลูมอ้ขอืค ง่ึนหนา้ด นา้ด2 ลูมอ้ขบยีทเบยีรปเรากน็ปเลคคุบ์ณษกัลกอเ์นจูสิพราก ดิช้ลกในค ิตาญกาจลูมอ้ขมาถบอสงอ้ตง่ึซยาหญูสา่วยัสงส่ีทลคคุบงอขลูมอ้ขอืคนา้ดกีอ พศกาจ า ทรากิตัวะรป ะลแ ์ยทพแรากงาทลูมอ้ข้ดไ้หใอ่ืพเ วัตา จะรป์ยทพแตนัทะลแ กินิลค ลาบายพงรโ ั ามนา่ผ่ีทนฟ ้ีนงัดปุรสอ้ข้ดไจาอ นา้ด2 ลูมอ้ขบยีทเบยีรปเราก1. ลูมอ้ขบัก(ante mortem data, AM) ติวีชีมะณขลูมอ้ข1.1 Positive identification นจ อพงยีพเกาม่ีทดยีอเะลยารนใ้ดไนักา้ขเงอ้ลคดอส(postmortem data, PM) ยาตงัลหยาภ ่มไ่ีทยาตงัลหะลแนอ่กลูมอ้ขงา่วหะรงา่ตกตแมาวคีม่มไงอ้ตยดโนักวยีดเนคลคคุบน็ปเ า่ว้ดไปุรส น่ชเ ้ดไยาบิธอถรามาส ั ั วา่ลกงัด่ีซนฟา่วบพ พศจวรตรากกาจ่ตแ ปไนฟยีสเญูสรากีมยคเา่วกอบิตัวะรป- นอน่นแนักวยีดเนคลคคุบ่ชใ่มไา่วงดสแ ู่ยอีมงัย ั ั นฟดุอยอรีมา่วบพพศจวรตรากกาจ่ตแ ุผยอรีม่มไ ีดนฟพาภสา่วกอบิตัวะรป- ลูมอ้ขกึทนับรากีม่มไยลเน่ือ่ีทาษกัรรากา ทปไ่ีทีณรกนใ้ดไน้ึขดิกเจาอ่ีท์ณรากุตหเน็ปเ วา่ลกงัด่ีซ ้วไาษกัรราก positive identification ลผ้หใง่ึซ ยาตงัลหะลแนอ่กีสงัรยา่ถพาภบยีทเบยีรปเ9 ่ีทพาภ น็ปเ่ตแนักงอ้ลคดอสมาวคีมยาตรากงัลหบักนอ่กลูมอ้ข1.2 Possible identification ่มไ้หใา ทอพงยีพเกามดยีอเะลยารีม่มไอืรห นจเดัช่มไยาตงัลหะลแนอ่กง้ัทลูมอ้ขงอขพาภสะารพเ ้ดไpositive น็ปเา่วลผปุรสถรามาส

240 ปุรสอ้ข้หใรากนใอพงยีพเ่มไู่ยอีม่ีทลูมอ้ข1.3 Insufficient identification ่มไว้ลแนักบยีทเบยีรปเามา นอ่ืมเ ยาตงัลหลูมอ้ขบักนอ่กลูมอ้ข1.4 Exclusion นักวยีดเนคลคคุบ่ชใ่มไงึจนักงอ้ลคดอส ้ีนงัดีม ลูมอ้ขมวรบวรบ็กเรากนอตน้ัข2. ั ่ีทมุมนใ ฏการป่ีทนฟะณษกัลน็หเ้หใพาภยา่ถรากยดโลูมอ้ขบ็กเ2.1 Photogragh บยีทเบยีรปเามา นอ่ืพเ นักงา่ตยาลหกาลห ยว้ดบอกะรป ีสงัรพาภยา่ถราก2.2 Radiographs น่ชเ(Intraoral radiograph) กาปงอ่ชนใีสงัรยา่ถพาภ2.2.1 -Bitewing radiograph -Periapical radiograph ั ั บพจาอง่ึซมาส่ีท่ีซมารกนฟณวเิรบีสงัรพาภยา่ถ้หใ นฟีม่มไงา่วกอืงหเนัสีณรก ั ั ยว้ดปไนฟยีสเญูสรากีม่ีทณวเิรบนใีสงัรพาภยา่ถง้ัทมวร ดุคนฟ Lateral skull, น่ชเ(Extraoral radiograph) กาปงอ่ชกอนีสงัรยา่ถพาภ2.2.2 มวรพาภงึถน็หเ้หใอ่ืพเ ีสงัรพาภยา่ถรากนใง่ึนหกอืลเงาทกีอน็ปเ้ชใถรามาสPanoramic view ะษรีศกลหโะกะลแกาปงอ่ชนใะวยัวองอข ั ามา นะลแ(cast) นฟอ่ลหปูรา ทามา นอ่ืพเ กาป์พมิพราก2.3 Dental impression บยีทเบยีรปเาษกึศ กึทนับม์รอฟบบแนใงลกาปงอ่ชนใลูมอ้ขกึทนับะลแจวรตราก2.4 Dental charting ั ุบะรรากงิองา้อนาฐกัลหน็ปเ้ชใถรามาส นฟพาภสกึทนับจวรตราก กึทนับงอ้ต่ีทง่ิส3. ั ้ชใะจ่ีทมรรกตนัทงาทลูมอ้ขกึทนับรากีธิวีม่มไนับุจจปา่วยาดยีสเา่น่ีทน็ปเ่ตแ ตคานอนใ้ดไนตวัต ั ั ่ีทนฟนทแ์ณษกัลญัส้ชใะลแ อ่ืชกยีรเรากนใยาลหกาลหมาวคาหญปง้ัทมวร ลกาสงา่ยอบบแน็ปเ นใงลกึทนับงอ้ต่ีทง่ิส ้ดไดาลพดิผนสบัสมาวคดิกเ นักงรต่มไกึทนับราก้หใา ท ีธิวยาลหู่ยอีม ้ีนงัดีมdental chart record ั (Teeth) นฟ3.1 ั ั ั ดุคนฟ ปไยาหญูส่ีทนฟ กาปงอ่ชนใฏการปบพ่ีทนฟ- ั ั ั ั ั (supernumerary teeth) นิกเนฟ มสผดุชนฟ มนา้ นนฟ ้ทแนฟ นฟงอขดินช- ั ั ั ั ม้ลนฟ นุมหนฟ กเนอ้ซนฟ นฟงอขวัตงยีรเราก- ั นฟงอขงา่รปูร- ั (attrition,abrasion), กึสยอร(caries) ุผยอร น่ชเ นฟวัตนบพาภสิธายพ- enamel pearl ั ั ิธายพะลแ นฟการงอขดานข งา้วกมาวค การนวนา จ ่กแ้ดไ นฟการะณษกัล- ั (dilaceration) องง้คโการ(root resorption) ยาละลรากีม่ีทการ น่ชเ นฟการงอขพาภส

241 ะลแ บคแ บีตมาวค งา่รปูร ดานข(pulp chamber) นใอ่ืยเอ้ืนเงรพโะณษกัล- ั ตีดอนในฟการาษกัรรากยอรงอ่ร า้ นงุถ, งอนหงุถ ่กแ้ดไ การยาลปณวเิรบพาภสิธายพ- ั ั ั (crown) นฟบอรค, นฟนอืมหเีสดุอุดสัวamalgam , ่กแ้ดไ นฟะณรูบ้ชใ่ีทุดสัว- ั ั ั มยีทเนฟการ , ้ดไดอถดินชมอลปนฟ(bridge) , นฟนาพะส, (Periodontal tissue) ์ตนัทิรปะวยัวอ3.2 มสะส่ีท กามห ่ีรหุบ าชบารค นูปนิหะลแ ีส งา่รปูรกึทนับ(gingiva) กอืงหเ- ั นฟนบ - Alveolar process + Lamina dura - Periodontal liqament morphology 3.3 Anatomical features - maxillary sinus - mandibular canal - temperomandibular joint New technique for human identification พาภปูรบักบยีทเบยีรปเ ยา่ถพาภ ้ชใรากยดโ1. Superimposition technique (2D+3D) พศงอขะษรีศกลหโะก นคะล่ตแนใวัตะาพฉเะณษกัลีมง่ึซ(lip print) กาปีฝมิรนบยาลาษกึศยดโ2. Cheiloscopy อืมว้ินยาลกาจงา่ต่มไ ั ยดโ้ดไา ท นบดัตนฟงัลหนา้ดู่ยอง่ึซ ง็ขแนาดพเนบrugae กาจาษกึศยดโ3. Rugoscopy ั น้ัน์พมิพยอรกาจาษกึศว้ลแนบรกไรรกาขนในฟกาป์พมิพราก 4. Bitemark identification

242 ติวีชีมะณขมรรกตนัทงาทลูมอ้ขกึทนับราก

243 พศกาจมรรกตนัทงาทลูมอ้ขกึทนับราก

244 งิองา้อราสกอเ ั ์รตสาศยทพแตนัทะณคFundamental of teeth นฟงอขนาฐน้ืพะณษกัลอืสงันห1. ฒรโิวรทนิรคนีรศยัลายทิวาหม 2. Brogdon BG. Smuggling. In : Brogdon BG, ed. Forensic radiology. Boca Raton, FL : CRC Press,1998 : 251–255 3. I.A. Pretty and D. Sweet, ‚A Look at Forensic Dentistry—Part 1 : The Role of Teeth in the Determination of Human Identity,‛ British Dental J., vol.190, no. 7, pp. 359- 366, Apr. 2001. 4. Gustafson G : Age determination from teeth; J of American Dental Association : 1980 : 41 : 45-54. 5. Nekson SJ, Ash MM. Wheeler’s Dental Anatomy, Physiology and Occlusion. th 9 ed. Saunders, St. Louis 2010, pp.46-47. 6. http://www.forensicdentistryonline.org 7. http://www.dt.mahidol.ac.th/departments/occlusion/thai/let's_learn.html 8. http://dental.anamai.moph.go.th