หนังสืออ่านเพิ่ม "รู้เฟื่อง...เรื่องป้ายจราจร"

หนงั สอื อา่ นเพ่มิ เตมิ ชุด “รณรงค์ป้องกนั และลดอบุ ัติเหตุทางถนน” ร้เู ฟ่ืองเ...รอื่ งปา้ ยจราจร โรงเรียนดงเจรญิ พทิ ยาคม อ.ดงเจริญ จ.พิจิตร สานักงานเขตพ้ืนทก่ี ารศึกษามัธยมศกึ ษาเขต 41 สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขนั้ พน้ื ฐาน กระทรวงศกึ ษาธกิ าร



หนังสืออ่านเพมิ่ เตมิ ชดุ “รณรงคป์ อ้ งกันและลดอุบตั เิ หตุทางถนน” รเู้ ฟ่ือง...เรอื่ งป้ายจราจร โรงเรียนดงเจริญพิทยาคม อำเภอดงเจรญิ จงั หวดั พิจิตร สำนักงานเขตพน้ื ทกี่ ารศกึ ษามธั ยมศึกษาเขต 41 สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพื้นฐาน กระทรวงศกึ ษาธิการ

คำนำ ปจั จบุ ันน้ี ปัญหาท่ีสำคัญของประเทศไทยที่จะต้องแก้ไขปัญหาอย่างจริงจัง น่ันก็คือ “ปัญหาอุบัติเหตุ ทางถนน” ซึ่งเป็นต้นเหตุแห่งความสูญเสียชีวิตและทรัพย์สินอย่างมหาศาล และสาเหตุของอุบัติเหตุทางถนน ในประเทศไทย เกิดจากหลายสาเหตุ ทั้งในด้านผู้ขับขี่ที่ขาดความรู้และฝ่าฝืนกฎหมายเกี่ยวกับการจราจร ทางบก ขาดจิตสำนึกที่ดีในการใช้รถใช้ถนน ด้านยาพาหนะที่ไม่สมบูรณ์ครบถ้วน ขาดการตรวจสภาพและ บำรุงรักษา ด้านสภาพแวดล้อมที่ไม่เอื้ออำนวยต่อการสัญจร เช่น สภาพอากาศเลวร้าย ทัศนวิสัยการมองเหน็ ไม่ชัดเจน สภาพถนนชำรุด เป็นหลุมเป็นบ่อ สภาพถนนไม่ปลอดภยั ตามหลักวิศวกรรม เป็นต้น ซึ่งรัฐบาลก็ได้ ให้ความสำคัญกบั ปัญหาอบุ ัตเิ หตทุ างถนน ทง้ั ในชว่ งระยะเวลาปกติ รวมถงึ ช่วงวันหยุดยาวและช่วงเทศกาลที่มี ปริมาณจราจรสงู ข้นึ เพื่อลดอบุ ตั เิ หตุบนท้องถนนอย่างแท้จรงิ โรงเรียนดงเจริญพิทยาคม เป็นโรงเรียนมัธยมศึกษาขนาดเล็ก ประจำอำเภอดงเจริญ จังหวัดพิจิตร สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 41 สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ ปัจจุบันโรงเรียนดงเจริญพิทยาคม ได้ลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ (MOU) กับจังหวัดพิจิตร ในโครงการสานพลังสร้างมาตรการองค์กรเพื่อความปลอดภัยทางถนน จังหวัดพิจิตร ปี 2562-2563 เมอ่ื วันท่ี 23 กนั ยายน 2562 ณ โรงแรมมพี รสวรรค์ แกรนด์ โฮเทล แอนด์ รีสอรท์ อำเภอเมือง จังหวัดพิจิตร โดยมีวัตถุประสงค์หลกั เพื่อให้ความรู้และปลูกจิตสำนึกในการขบั ขี่อย่างมีวินยั และถูกกฎจราจร อยา่ งม่งุ เน้น ให้เกิดความปลอดภัยและลดอบุ ตั เิ หตบุ นทอ้ งถนน การที่จะทำให้ผู้ขับขี่ยวดยานพาหนะ สามารถสัญจรบนท้องถนนได้อย่างปลอดภัยและกฎจราจร สิ่งสำคัญที่นอกเหนือจากทักษะการขับขี่ในสถานการณ์ต่าง ๆ ทั้งในสถานการณ์ปกติ และสถานการณ์ฉุกเฉิน นั่นคือ การที่ผู้ขับขี่มีความรู้และเข้าใจในกฎหมายว่าด้วยการจราจรทางบก และมีความรู้ความเข้าใจใน เครื่องหมายและสัญญาณจราจรที่ปรากฏบนทางหลวง ดังนั้น ในที่ประชุมคณะทำงานโครงการสานพลัง สร้างมาตรการองค์กรเพื่อความปลอดภัยทางถนน โรงเรียนดงเจริญพิทยาคม ร่วมกับคณะสภานักเรียน โรงเรียนดงเจริญพิทยาคม เมื่อวันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2563 ต่างให้ความเห็นชอบในการรณรงค์ป้องกัน และลดอุบัติเหตุทางถนน ที่ประชุมจึงมีมติให้คณะทำงานโครงการสานพลังสร้างมาตรการองค์กร เพื่อความปลอดภัยทางถนน โรงเรียนดงเจริญพิทยาคม เป็นผู้ผลิตสื่อการเรียนรู้ทั้งในรูปแบบสื่อสิ่งพิมพ์ สื่ออิเล็กทรอนกิ ส์ สอื่ สงั คมออนไลน์ และระบบสอื่ สารมวลชน หวังเป็นอย่างยิ่งว่า หนังสืออ่านเพิ่มเติมชุด “รณรงค์ป้องกันและลดอุบัติเหตุทางถนน” จะมีประโยชน์ต่อนกั เรยี น ผู้ปกครอง ผู้ใช้รถใชถ้ นน และผู้ที่สนใจไม่มากกน็ อ้ ย หากมีข้อผิดพลาดประการใด กราบขออภยั มา ณ ท่นี ี้ จักขอบคณุ ย่งิ คณะทำงานโครงการสานพลงั สรา้ งมาตรการองค์กรเพื่อความปลอดภยั ทางถนน โรงเรยี นดงเจริญพทิ ยาคม

สารบญั 1. บทท่ัวไป................................................................................................................................................. 1 1.1. ความหมาย..................................................................................................................................... 1 1.2. หลักการและวัตถุประสงคป์ ้ายจราจร ............................................................................................. 1 1.3. ลกั ษณะสำคญั ของป้ายจราจรท่ีดแี ละมีประสิทธิภาพ...................................................................... 1 1.4. อำนาจและหน้าทตี่ ามกฎหมาย ...................................................................................................... 2 1.5. หลกั การปฏิบัตโิ ดยท่วั ไปสำหรับป้ายจราจร.................................................................................... 2 1.6. ประเภทปา้ ยจราจร ........................................................................................................................ 3 1.7. การออกแบบป้ายจราจร................................................................................................................. 3 1.8. ลกั ษณะของปา้ ยจราจร .................................................................................................................. 4 2. ปา้ ยบงั คบั (Regulatory Signs).............................................................................................................. 7 3. ป้ายเตอื น (Warning Signs) ................................................................................................................... 9 4. ปา้ ยเตือนในงานก่อสร้างและงานบำรุงทาง ........................................................................................... 12 5. ป้ายแนะนำทว่ั ไป (Guide Signs – Conventional Highways) .......................................................... 13 6. ปา้ ยแนะนำบนทางหลวงพิเศษ (Guide Sign – Freeways and Expressways) ................................. 16 อา้ งองิ ........................................................................................................................................................... 17

-1- 1. บททัว่ ไป 1.1. ความหมาย เครื่องหมายจราจร ตามความหมายในพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. 2522 หมายความว่า เครอ่ื งหมายใด ๆ ทีไ่ ด้ตดิ ตงั้ ไว้ หรือทำใหป้ รากฏในทางสำหรบั ใหผ้ ขู้ บั ขี่ คนเดินเท้า หรือคนทีจ่ งู ขี่ หรอื ไล่ต้อน สัตว์ ปฏบิ ัตติ ามเครอ่ื งหมายนนั้ เครื่องหมายจราจร ตามคำจำกัดความทางวิศวกรรม หมายความว่า ป้ายจราจร สัญญาณไฟจราจร เครื่องหมายจราจรบนพื้นทาง และอุปกรณ์อื่น ๆ ที่ใช้เพื่อควบคุม เตือน หรือแนะนำการจราจร โดยจะ ติดตั้งอยู่ด้านบน หรือด้านข้างของถนน ทางหลวง ทางจักรยาน หรือทางเท้า โดยมีเจ้าหน้าที่ที่มีอำนาจ รบั ผิดชอบ 1.2. หลักการและวัตถปุ ระสงคป์ ้ายจราจร โดยทั่วไปแล้ว ป้ายจราจรเป็นอุปกรณ์ที่ใช้ติดตั้งบนทางหลวง สำหรับควบคุม บังคับ เตือน แนะนำ และใหข้ ่าวสารการเดนิ ทางแกผ่ ู้ขับข่ี เพ่ือให้ยวดยานพาหนะสามารถเคล่ือนที่ไปถงึ จดุ หมายได้ถูกต้อง รวดเร็ว และปลอดภยั โดยมีข้อความ สญั ลกั ษณ์ และลกู ศรเป็นส่ือในการถา่ ยทอดข้อมลู ใหก้ บั ผูข้ บั ขี่ 1.3. ลักษณะสำคญั ของปา้ ยจราจรที่ดีและมีประสทิ ธภิ าพ 1) ปา้ ยจราจรจะตอ้ งใช้หรอื ติดตั้งให้ครบถว้ นตามท่จี ำเป็น โดยเฉพาะปา้ ยบังคับและป้ายเตือนควร จะมีการใช้ป้ายจราจรตามจำนวนที่มีความจำเป็น เนื่องจากหากมีการใช้ป้ายเหล่านี้มากเกิน ความจำเป็น จะทำใหป้ ระสทิ ธภิ าพในการส่อื สารของปา้ ยกับผใู้ ชท้ างลดลง 2) ป้ายจราจรจะต้องมองเห็นได้อย่างชัดเจน และดึงดูดความสนใจของผู้ใช้ทางให้ปฏิบัติตามป้าย จราจร 3) ป้ายจราจรจะตอ้ งสือ่ ความหมายไดอ้ ย่างชัดเจนในทันที เมื่อผู้ใช้ทางมองเห็นป้ายจราจร เข้าใจ ในข้อความหรือสัญลักษณ์ที่ปรากฏบนป้าย และทำให้ผู้ขับขี่มีเวลาเพียงพอที่จะสามารถ ตอบสนองหรอื ปฏิบตั ติ ามปา้ ยจราจร 4) ป้ายจราจรจะต้องมคี วามศักดิ์สิทธิ์ ผู้ใช้ทางปฏิบัติตามป้ายจราจร เช่น ป้ายบังคับประเภทห้าม หรือจำกดั สิทธิ์ จะใช้ติดตัง้ ในบริเวณท่ีต้องการบงั คับห้ามมิให้ผู้ขับขี่กระทำการฝ่าฝืนป้ายบังคับ กรณีทผี่ ้ใู ช้ทางฝา่ ฝืนและไมป่ ฏิบัตติ ามปา้ ยจราจร ควรพจิ ารณาแก้ไขดว้ ยการทบทวนการติดต้ัง ป้ายจราจร ศึกษาทางด้านวิศวกรรมจราจรและอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง และใช้มาตรการอื่นทดแทน ต่อไป

-2- 1.4. อำนาจและหนา้ ทต่ี ามกฎหมาย 1) ตามพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. 2522 มาตรา 21 ผู้ขับข่ีต้องปฏิบัติให้ถูกต้องตาม สัญญาณจราจรและเครื่องหมายจราจรท่ีไดต้ ิดต้ังไว้หรือทำให้ปรากฏในทาง หรือท่ีเจ้าพนักงาน จราจรแสดงให้ทราบ สัญญาณจราจร เครื่องหมายจราจร และความหมายของสัญญาณจราจร และเครื่องหมายจราจร ใหผ้ ู้บญั ชาการตำรวจแห่งชาติกำหนดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา และใหม้ รี ูปตวั อย่างแสดงไว้ในประกาศดว้ ย 2) ตามพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. 2522 มาตรา 28 ห้ามมิให้ผู้ใดนอกจากเจ้าพนักงาน จราจร หรือเจ้าพนักงาน ทำ ติดตั้ง หรือทำใหป้ รากฏซ่งึ สัญญาณจราจร หรือเครอ่ื งหมายจราจร ในทางท่ผี ู้บญั ชาการตำรวจแหง่ ชาติกำหนดตามมาตรา 21 3) อธิบดีกรมทางหลวง อธิบดีกรมทางหลวงชนบท หรือเจ้าหน้าที่ผู้ได้รับมอบหมายจากอธิบดี กรมทางหลวงและกรมทางหลวงชนบท มีอำนาจตามพระราชบัญญัติทางหลวง พ.ศ. 2535 และพระราชบัญญตั ิทางหลวง (ฉบับท่ี 2) พ.ศ. 2549 ตามมาตรา 5 (2) ในการติดต้งั ป้ายจราจร บนทางหลวงเพื่อประโยชน์ในการควบคมุ บงั คับ เตอื น และแนะนำผู้ใชท้ างหลวง 4) เจ้าหน้าที่ของรัฐที่ได้รับการแต่งตั้งให้เป็นพนักงานเจ้าหน้าที่หรือเจ้าพนักงานตาม พระราชบัญญัติจราจรทางบก และพระราชบัญญัติทางหลวง ให้ถือว่ามีอำนาจหน้าที่ตาม กฎหมาย 1.5. หลกั การปฏิบัตโิ ดยท่ัวไปสำหรบั ป้ายจราจร 1) ต้องพิจารณาถึงความจำเป็นในการใช้ป้ายจราจร ตั้งแต่ขั้นตอนการออกแบบทาง และไม่ควร หวงั ผลในการใชป้ ้ายจราจรเพ่ือแกไ้ ขความบกพรอ่ งของการออกแบบทาง 2) การใช้ป้ายจราจรต้องสอดคล้องกับสภาพและการจราจรบนทางหลวง ฉะนั้น ถ้าสภาพหรือ การจราจรมีการเปลี่ยนแปลงไป ให้พิจารณาติดตั้งเพิ่มเติม และ/หรือ รื้อถอนป้ายจราจรท่ี ไมเ่ หมาะสมออกทันที 3) ในกรณีที่ไม่สามารถปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ในคู่มือและมาตรฐานป้ายจราจร ให้เลือกวิธีปฏิบัติ ทเ่ี หมาะสมตามดุลยพนิ ิจทางด้านวิศวกรรม 4) หา้ มมใิ หต้ ิดตง้ั ปา้ ยจราจรที่มขี ้อความหรือเคร่อื งหมายท่ีไม่เป็นประโยชน์ต่อการจราจร 5) ห้ามมใิ ห้ติดตง้ั ป้ายโฆษณาใด ๆ ทั้งส้ินในเขตทางหลวง 6) ผู้รับเหมาก่อสร้างทางหลวง หน่วยราชการ ผู้ดำเนินการระบบสาธารณูปโภค หรือบุคคลใดท่ี ไดร้ บั อนุญาตใหป้ ฏบิ ัติงานชัว่ คราวบนทางหลวง จะต้องติดตงั้ ป้ายจราจรให้เปน็ ไปตามข้อบังคับ ตา่ ง ๆ ซึง่ ปรากฏอยใู่ นคู่มอื และมาตรฐานป้ายจราจร

-3- 7) หน่วยราชการหรือองคก์ ารของรฐั บาล ซ่งึ มีความประสงคจ์ ะตดิ ตัง้ ป้ายแนะนำต่าง ๆ ภายในเขต ทางหลวง จะตอ้ งส่งรายละเอียดเพอ่ื ขออนุญาตจากกรมทางหลวงเปน็ ราย ๆ ไป โดยป้ายเหล่านี้ จะตอ้ งไม่ทำให้ปา้ ยจราจรทีป่ รากฏอยู่ในเขตทางสญู เสียความสำคัญไป 8) การตดิ ตงั้ ปา้ ยจราจรจะตอ้ งคำนงึ ถงึ มาตรฐานการออกแบบ การตดิ ตง้ั ตลอดจนความสม่ำเสมอ ในการใช้ป้ายจราจร สภาพการจราจรและประเภทถนนหรือทางหลวงแบบเดียวกัน ให้ใช้ ปา้ ยจราจรแบบเดียวกนั ในการตดิ ตัง้ 9) สำหรบั ปา้ ยบงั คบั และป้ายเตือนควรจะมีการใช้ปา้ ยตามจำนวนท่ีมคี วามจำเป็น เน่ืองจากหากมี การใช้ป้ายเหล่าน้ีมากเกนิ ความจำเป็น จะทำให้ประสิทธิภาพในการส่ือสารของป้ายกับผู้ใช้ทาง ลดลง อยา่ งไรกด็ ี การติดตง้ั ปา้ ยแนะนำประเภทป้ายบอกจดุ หมายปลายทางเปน็ ระยะ ๆ เพือ่ ให้ ผู้ใช้ทางทราบทิศทางในการเดินทางอย่างต่อเนื่องเป็นสิ่งที่สมควรกระทำ ซึ่งจะก่อให้เกิด ประโยชน์ตอ่ ผ้ใู ช้ทางหลวงมากขึน้ 1.6. ประเภทป้ายจราจร ประเภทของปา้ ยจราจรแบ่งออกตามหน้าที่ได้ดังน้ี 1) ป้ายบังคับ เป็นป้ายจราจรที่แสดงกฎจราจรเฉพาะที่นั้น ๆ เพื่อบังคับให้ผู้ใช้ทางปฏิบัติตาม ความหมายของเครื่องหมายจราจรที่ปรากฎอยู่บนป้ายจราจรนั้น ซึ่งมีผลบังคับตามกฎหมาย โดยผู้ใชท้ างตอ้ งกระทำ งดเวน้ การกระทำ หรอื จำกัดการกระทำในบางประการหรือบางลักษณะ ตามปา้ ยจราจรนนั้ ๆ 2) ป้ายเตือน เป็นป้ายจราจรที่ใช้เตือนผู้ใช้ทางทราบล่วงหน้าถึงลักษณะสภาพทาง หรือทาง ข้างหน้ากำลังจะมีการบังคับควบคุมการจราจรบางอย่างที่อาจก่อให้เกิดอันตรายหรืออุบัติเหตุ ขน้ึ ได้ เพื่อใหผ้ ู้ใชท้ างเพ่มิ ความระมดั ระวังในการขบั ข่ีมากยิง่ ข้นึ 3) ปา้ ยแนะนำ เปน็ ปา้ ยจราจรทแ่ี นะนาให้ผู้ใช้ทางทราบข้อมูลอันเก่ียวกับการเดินทาง การจราจร และการนำไปสู่จดุ หมายปลายทาง เช่น เสน้ ทางทจ่ี ะใช้ ทศิ ทาง ระยะทาง สถานท่ี รวมถงึ ขอ้ มูล อน่ื ๆ เป็นตน้ เพือ่ ประโยชน์ในการเดินทางได้ถกู ตอ้ ง สะดวก และปลอดภยั 1.7. การออกแบบป้ายจราจร ในคู่มอื และมาตรฐานปา้ ยจราจร ไดอ้ อกแบบป้ายบงั คับและป้ายเตือนท่ีแสดงด้วยข้อความ สญั ลักษณ์ หรือทั้งสองอย่างรวมกัน รวมทั้งป้ายแนะนำต่าง ๆ ตามข้อกำหนดของคณะกรรมการจัดระบบการจราจร ทางบก เพื่อเป็นแนวทางในการนำไปใช้ปฏิบัติ แต่มิได้ห้ามที่จะปรับปรุงแก้ไขให้เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ โดยให้รักษาหลักการสำคัญเรื่องรูปร่างและสีของป้าย กล่าวคือป้ายในลักษณะเดียวกันให้ออกแบบเหมือนกัน รูปร่างและสขี องปา้ ยให้มีลกั ษณะเชน่ เดยี วกันกบั ปา้ ยท่ีทำหน้าทเ่ี หมอื นกัน

-4- ป้ายจราจรจะต้องมีลักษณะสำคัญคือ ผู้ใช้ทางต้องอ่านออกและเข้าใจ สามารถปฏิบัติตามได้ในเวลา อันสัน้ โดยมีคณุ สมบัติต่อไปนี้ 1) มองเห็นได้ชดั เจนท้งั ในเวลากลางวันและกลางคนื 2) อ่านออกได้ดี หมายถึง การที่มีขนาดตัวอักษรและสัญลักษณ์ที่ใหญ่เพียงพอ ข้อความสั้น สามารถเขา้ ใจได้รวดเร็ว การกำหนดให้สีและรูปร่างของปา้ ยชนดิ ตา่ ง ๆ เปน็ มาตรฐานเดยี วกนั รวมถึงรปู แบบ ตำแหน่งที่ตดิ ต้ัง และการใช้งานที่เป็นแบบอย่างเดียวกัน จะทำให้ผู้ใช้ทางจดจำป้ายจราจรต่าง ๆ ได้ง่ายขึ้น ซึ่งความเป็น อย่างเดียวกันของป้ายจราจรให้หมายรวมถึง ขนาด ข้อความและสัญลักษณ์ เส้นขอบป้าย และการส่องสว่ าง หรอื การสะทอ้ นแสง 1.8. ลักษณะของปา้ ยจราจร ปา้ ยจราจรจะมีลักษณะตา่ งกันไปตามข้อกำหนดมาตรฐานสากล ซง่ึ รูปแบบและสัญลักษณ์ต่าง ๆ เช่น รปู แบบ ตัวเลข สี ขอบป้าย จะมคี วามหมายและส่ือถงึ ประเภทและการใชง้ านท่ีแตกตา่ งกนั • ตารางแสดงลักษณะรูปแบบป้ายจราจรแยกตามประเภทการใชง้ าน รปู แบบ ลักษณะ ประเภทและการนำไปใช้ ปา้ ยทรงแปดเหลี่ยมด้านเทา่ ใชเ้ ฉพาะปา้ ยหยุด (Octagon Shape) ป้ายทรงสามเหลี่ยมด้านเท่า ใช้เฉพาะปา้ ยให้ทาง (Equilateral Triangle Shape) ใช้เฉพาะปา้ ยบงั คับ หนั ด้านแหลมช้ีลง ป้ายทรงกลม (Round Shape) ป้ายทรงสี่เหลี่ยมจัตุรัสตั้งมุมขึ้น ใชเ้ ฉพาะปา้ ยเตือน (Diamond Shape) ป้ายทรงสี่เหลี่ยมพื้นผ้าไขว้กันเป็นรูป ใชเ้ ฉพาะป้ายเตอื นทางรถไฟตดั ผา่ น กากบาท (Diamond cross)

-5- รูปแบบ ลักษณะ ประเภทและการนำไปใช้ ปา้ ยทรงสีเ่ หลยี่ มผืนผา้ ใช้เฉพาะป้ายเตือนและป้ายแนะนำบางประเภท (Rectangular Shape) และป้ายเสริมที่ใช้ค่กู บั ป้ายหลัก แนวนอนและแนวตัง้ ปา้ ยทรงสี่เหลย่ี มจัตุรัส ใช้เฉพาะป้ายเตือนและป้ายแนะนำบางประเภท (Square Shape) และปา้ ยเสริมที่ใชค้ ่กู บั ป้ายหลกั ปา้ ยทรงสามเหลยี่ มหน้าจั่ว ใช้เฉพาะปา้ ยเขตหา้ มแซง (Isosceles Triangle Shape) มมุ แหลมช้ีไปทางซา้ ย ป้ายทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้าแนวนอน ใช้เฉพาะป้ายแนะนำประเภทชี้บอกทิศทางบริเวณ ปลายแหลมหนง่ึ ดา้ น ทางแยก ใช้เฉพาะปา้ ยแนะนำชอ่ื ถนนและซอยตา่ ง ๆ ป้ายทรงสเ่ี หลย่ี มผนื ผ้าแนวนอน ปลายแหลมสองด้าน การใชง้ าน • ตารางแสดงลกั ษณะสขี องปา้ ยจราจร สปี า้ ย • ปา้ ยบงั คับทว่ั ไป • ปา้ ยบงั คับข้อความ • ปา้ ยแนะนำทัว่ ไปสำหรบั ทางหลวงแผ่นดนิ • ปา้ ยเตือนท่วั ไป

-6- สปี ้าย การใช้งาน • ป้ายเตือนในงานกอ่ สร้างและบำรุงทาง • ปา้ ยแนะนำบนทางหลวงพเิ ศษ (ปา้ ยจราจรชนดิ มาตรฐานสูง) • ปา้ ยแนะนำสถานท่ใี ห้บรกิ ารริมทางหลวง • ปา้ ยแนะนำบนทางหลวงพิเศษ หรอื ปา้ ยแนะนำบนทางด่วน/ทางพเิ ศษ • ป้ายบงั คับประเภทคำสง่ั • ป้ายแนะนำสถานท่ีพักผอ่ นหยอ่ นใจ โบราณสถาน หรือศาสนสถาน

-7- 2. ป้ายบังคับ (Regulatory Signs) หยดุ ให้ทาง ใหร้ ถสวนทาง ห้ามแซง หา้ มเข้า หา้ มกลับรถ มากอ่ น ห้ามเลยี้ วซ้าย ห้ามเลยี้ วขวา หา้ มรถบรรทุก หา้ มรถยนต์ ห้าม หา้ มรถพ่วง รถจักรยานยนต์ ห้ามรถจกั รยาน ห้ามรถสามลอ้ หา้ มรถยนตส์ าม ห้ามล้อเลื่อนลาก ห้าม ห้าม รถจักรยานยนต์ ลอ้ เข็น รถแทรกเตอร์ หรือรถยนต์ หา้ มรถจกั รยาน หา้ มรถอแี ตน๋ หา้ มใชเ้ สียง หา้ มคน หา้ มจอดรถ หา้ มหยดุ รถ รถสามล้อ และ รถจักรยานยนต์ หยดุ ตรวจ จำกัดความเรว็ จำกัดน้ำหนกั จำกัด จำกัดความสูง ใหร้ ถ ความกว้าง เดนิ ทางเดียว รถเดินทางเดยี ว รถเดินทางเดยี ว ให้ชดิ ซา้ ย ใหช้ ดิ ขวา ให้เล้ียวซ้าย ให้เลยี้ วขวา ไปทางซา้ ย ไปทางขวา

-8- วงเวยี น สดุ เขตบงั คบั ความเรว็ สุดเขตบงั คับหา้ มแซง สดุ เขตบงั คับ ป้ายบังคับประเภทคำสั่ง (รูปแบบใหม่) ซึ่งเป็นเครื่องหมายสากล ที่สำนักงานจัดระบบการจราจร ทางบก (สจร.) (ปัจจุบันมีสถานะเป็นสำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร หรือ สนข.) มีมติให้ ปรับปรงุ เพอ่ื เป็นมาตรฐานเดียวกนั ท้งั ประเทศ โดยคณะรฐั มนตรมี มี ติใหใ้ ช้เม่อื ปี พ.ศ. 2546 ใหร้ ถ รถเดนิ ทางเดยี ว รถเดินทางเดยี ว ให้ชดิ ซา้ ย ใหช้ ิดขวา ใหช้ ดิ ซ้าย หรอื ชดิ ขวา เดินทางเดียว ไปทางซา้ ย ไปทางซ้าย ให้เลย้ี วซ้าย ใหเ้ ลย้ี วขวา ใหเ้ ล้ยี วซา้ ย ใหต้ รงไป ใหต้ รงไป วงเวยี น หรอื เลย้ี วขวา หรอื เลย้ี วซา้ ย หรอื เลย้ี วขวา ชอ่ งเดนิ รถ ชอ่ งเดินรถมวลชน ช่องเดิน ช่องเดิน เฉพาะคนเดนิ ความเร็วขั้นตำ่ รถจกั รยาน ประจำทาง รถจกั รยานยนต์

-9- 3. ปา้ ยเตอื น (Warning Signs) ทางโค้งซ้าย ทางโคง้ ขวา ทางโคง้ รศั มแี คบ ทางโคง้ รศั มีแคบ ทางโค้งกลับ เล้ยี วซา้ ย เล้ยี วขวา เร่มิ ซา้ ย ทางโคง้ กลับ ทางโค้งกลบั รัศมีแคบ ทางโค้งกลบั รัศมีแคบ ทางคดเคย้ี ว ทางคดเคย้ี ว เร่ิมขวา เร่มิ ซ้าย เร่มิ ขวา เรมิ่ ซ้าย เรม่ิ ขวา วงเวยี นข้างหน้า ทางแยกลักษณะ ทางแยกลักษณะ ทางแยกลกั ษณะ ทางแยกลักษณะ ต่าง ๆ ตา่ ง ๆ ต่าง ๆ ต่าง ๆ ทางแยกลกั ษณะ ทางแยกลกั ษณะ ทางแยกลักษณะ ทางแยกลักษณะ ทางแยกลักษณะ ตา่ ง ๆ ต่าง ๆ ตา่ ง ๆ ตา่ ง ๆ ต่าง ๆ ทางแยกลักษณะ ทางแยกลกั ษณะ หยุดขา้ งหน้า สัญญาณไฟ ทางขา้ มทางรถไฟไมม่ ี ตา่ ง ๆ ต่าง ๆ เครอื่ งกั้นทาง ทางขา้ มทางรถไฟมี ช่องจราจรลดลง ชอ่ งจราจรลดลง ทางแคบลง สะพานแคบ เครื่องก้นั ทาง ทางแคบ ช่องลอดต่ำ สะพานเปดิ ได้ ทางลื่น เตอื นรถกระโดด

- 10 - ผวิ ทางขรขุ ระ ผวิ ทางรว่ น ทางขึ้นลาดชัน ทางลงลาดชัน ทางคขู่ ้างหน้า สิน้ สดุ ทางคู่ รถว่งิ สวนทาง ทางรว่ ม ทางร่วม คนข้ามทาง โรงเรียนระวังเดก็ ระวงั สัตว์ เคร่อื งหมาย เคร่อื งหมายลูกศรขนาดใหญ่ ลกู ศรคู่ เคร่อื งหมายลกู ศร อุบัติเหตขุ า้ งหนา้ ใชเ้ กยี ร์ตำ่ เขตชุมชน ขนาดใหญ่ เขตชมุ ชน เตือนส่งิ กดี ขวาง เตอื นสิ่งกีดขวาง เตือนสิ่งกีดขวาง เตือนแนวทาง (Chevron) เตอื นความเรว็ เขตหา้ มแซง

- 11 - ทกี่ ลบั รถข้างหน้า ฝนตกถนนล่นื สัญญาณไฟข้างหน้า สัญญาณไฟ 500 ม. รถกระโดด ระวงั รถทางขวา ระวงั รถทางซ้าย ทางขรุขระ ยาว ...... กม. ข้ึนเขา ลงเขา ทางคดเคี้ยว ยาว ...... กม. ยาว ...... กม. ยาว ...... กม. โรงเรยี น รถวง่ิ สวนทาง

- 12 - 4. ปา้ ยเตอื นในงานกอ่ สรา้ งและงานบำรุงทาง งานก่อสรา้ ง คนทำงาน ทางเบ่ียงซ้าย ทางเบ่ยี งขวา เครือ่ งจักรกำลงั ทำงาน สำรวจทาง เบี่ยงเบนการจราจร เบ่ียงเบนการจราจร เบี่ยงเบนการจราจร เตือนแนวทางตา่ ง ๆ เตือนแนวทางตา่ ง ๆ งานกอ่ สร้างทาง งานก่อสรา้ งสะพาน ทางกอ่ สร้าง งานซ่อมทาง มีกองวสั ดุบนไหล่ทาง เครือ่ งจักรกำลังทำงาน ทางปิด น้ำทว่ มทาง อบุ ัติเหตขุ า้ งหนา้ แสดงระยะทางก่อสรา้ ง ทางเบยี่ งซา้ ย ทางเบี่ยงขวา ลดความเร็ว ส้นิ สุดเขตก่อสร้าง

- 13 - 5. ปา้ ยแนะนำท่วั ไป (Guide Signs – Conventional Highways) ป้ายหมายเลข ป้ายหมายเลข ปา้ ยแสดงแนว ป้ายแสดงแนว ป้ายแสดงแนว ทางหลวง ทางหลวง ทางหลวงเดมิ ทางหลวง ทางหลวง เลี่ยงเมือง เขา้ เมือง ป้ายหมายเลข ป้ายลกู ศรระบุทศิ ทาง ทางหลวงเอเชยี ป้ายลกู ศรระบุทศิ ทาง ปา้ ยลูกศรระบุทิศทาง ปา้ ยลกู ศรระบุทิศทาง ป้ายลกู ศรระบุทิศทาง

- 14 - ปา้ ยลกู ศรระบุทิศทาง ป้ายชดุ ไป ปา้ ยบอกจุดหมายปลายทาง (กรณใี ชภ้ าษาไทยอย่างเดียว) ปา้ ยบอกจดุ หมายปลายทาง ปา้ ยบอกระยะทาง ป้ายบอกระยะทาง (กรณีใช้ทั้งภาษาไทย (กรณใี ชภ้ าษาไทยอย่างเดยี ว) (กรณใี ชท้ ั้งภาษาไทย และภาษาองั กฤษ) และภาษาอังกฤษ) ปา้ ยช้ีทาง ป้ายชอื่ ถนน ปา้ ยช่ือแม่นำ้ ป้ายช่อื ลำคลอง ป้ายช่อื ลำหว้ ย ป้ายแบง่ เขตปกครอง (เขตจังหวดั ) ป้ายแบ่งเขตปกครอง (เขตอำเภอ) ป้ายแบ่งเขตปกครอง ปา้ ยบอกช่ือหมู่บา้ น (เขตเทศบาลตำบล) (กรณใี ช้ภาษาไทยอยา่ งเดียว) ปา้ ยบอกช่ือหมู่บ้าน ป้ายกลับรถท่ีทางแยกได้ ป้ายแสดงตำแหนง่ ที่กลับรถ (กรณใี ชท้ ้ังภาษาไทย และภาษาองั กฤษ)

- 15 - ปา้ ยแสดงตำแหน่ง ป้ายทางจกั รยาน ป้ายจกั รยาน ป้ายแสดง ปา้ ยแสดงทีจ่ อดรถ โรงพยาบาล ของทางขา้ ม ชิดซ้าย ป้ายแสดงด่านชั่งนำ้ หนกั ปา้ ยแสดงสถานที่ชมทิวทัศน์ ปา้ ยแสดงท่ีพกั ริมทาง ป้ายแสดงสถานท่ีท่องเทีย่ ว ป้ายแสดงสถานท่ีท่องเทยี่ วโบราณ ทางประวตั ิศาสตร์และศาสนสถาน ป้ายชดุ บอกรายละเอยี ดทางแยก ป้ายชดุ บอกรายละเอยี ดทางแยก

- 16 - 6. ป้ายแนะนำบนทางหลวงพเิ ศษ (Guide Sign – Freeways and Expressways) ป้ายแนะนำแหลง่ ท่องเทย่ี ว ปา้ ยแนะนำทางออกล่วงหนา้ ปา้ ยช้ีทางออก ป้ายชีช้ ่องจราจร ปา้ ยชีท้ างออกชนิดแผนท่ี ปา้ ยทางออก ป้ายรถตรงไป

- 17 - อ้างอิง เอกสารอา้ งอิง 1) พระราชบัญญตั จิ ราจรทางบก พ.ศ. 2522 2) พระราชบัญญัตทิ างหลวง พ.ศ. 2535 3) มาตรฐานการปอ้ งกันอุบตั ภิ ัยทางถนน กรมสง่ เสริมการปกครองทอ้ งถิ่น กระทรวงมหาดไทย 4) คู่มือเครื่องหมายควบคุมการจราจร ภาค 1 ป้ายจราจร (Traffic Signs) ฉบับปี พ.ศ. 2531 (พฤษภาคม 2547) กรมทางหลวง กระทรวงคมนาคม 5) คู่มือเครื่องหมายควบคุมการจราจรในงานก่อสร้าง บูรณะ และบำรุงรักษาทางหลวง ฉบับปี พ.ศ. 2545 กรมทางหลวง กระทรวงคมนาคม 6) คมู่ อื การตดิ ตง้ั ป้ายจราจรบริเวณทางแยก ฉบบั ปี พ.ศ. 2552 กรมทางหลวง กระทรวงคมนาคม 7) คู่มือการใช้อุปกรณ์ควบคุมการจราจร ฉบับปี พ.ศ. 2554 เล่มที่ 1 คู่มือและมาตรฐานป้ายจราจร กรมทางหลวง กระทรวงคมนาคม 8) เอกสารการเรียนรู้ดว้ ยตนเองเกย่ี วกับมาตรฐานความปลอดภัยด้านการจราจรและขนส่ง เล่มท่ี 3 เอกสารการเรียนรู้ ด้วยตนเองเกี่ยวกับเครื่องหมายจราจรบริเวณทางแยก สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร กระทรวงคมนาคม 9) คู่มือและมาตรฐานเครื่องหมายจราจร ฉบับสมบูรณ์ เล่มที่ 1 คู่มือและมาตรฐานป้ายจราจร สำนักงานนโยบาย และแผนการขนสง่ และจราจร กระทรวงคมนาคม 10) มาตรฐานปา้ ยจราจร ชุดที่ 1 ปา้ ยบงั คบั พ.ศ. 2521 กรมทางหลวง กระทรวงคมนาคม 11) มาตรฐานปา้ ยจราจร ชุดท่ี 2 ปา้ ยเตอื น พ.ศ. 2521 กรมทางหลวง กระทรวงคมนาคม 12) มาตรฐานปา้ ยจราจร ชดุ ที่ 3 ปา้ ยแนะนำทว่ั ไป พ.ศ. 2521 กรมทางหลวง กระทรวงคมนาคม 13) ค่มู ือประชาชน สำนักงานตำรวจแห่งชาติ แหล่งขอ้ มลู ทางอินเทอรเ์ นต็ วิกิพีเดีย. 2562. ป้ายจราจรในประเทศไทย. [ระบบออนไลน์]. จาก https://th.wikipedia.org/wiki/ป้ายจราจรใน ประเทศไทย. สืบค้นเมอื่ 5 มิถุนายน 2563. กรมทางหลวง. 2560. ป้ายบังคับ. [ระบบออนไลน]์ . จาก http://www.doh.go.th/content/page/page/1107. สืบค้นเมื่อ 6 มถิ ุนายน 2563. กรมทางหลวง. 2560. ป้ายเตือน. [ระบบออนไลน์]. จาก http://www.doh.go.th/content/page/page/1106. สืบค้นเม่ือ 6 มิถุนายน 2563. กรมทางหลวง. 2560. ป้ายเตือนในงานก่อสร้าง . [ระบบออนไลน์]. จา กhttp://www.doh.go.th/content/ page/page/1105. สบื คน้ เม่อื 6 มิถนุ ายน 2563. กรมทางหลวง. 2560. ป้ายแนะนำ. [ระบบออนไลน์]. จาก http://www.doh.go.th/content/page/page/1104. สืบค้น เมอ่ื 6 มถิ ุนายน 2563. ราชกิจจานุเบกษา. 2550. กฎกระทรวง ฉบับที่ ๒ (พ.ศ. ๒๕๒๔) ออกตามความในประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ ๒๙๕ ลงวันที่ ๒๘ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๑๕ (กำหนดการจดั ทำปา้ ยจราจร และเคร่อื งหมายต่าง ๆ สำหรบั การจราจร บนทางหลวง). [ระบบออนไลน์]. จาก http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2524/A/150/7.PDF/. สบื คน้ เมอื่ 7 มถิ ุนายน 2563.