คู่มือสอนน้องรู้กฎจราจร

5บทท่ี อบุ ัติเหตุ

อุบตั เิ หตุ สาเหตุของการเกดิ อบุ ตั ิเหตุจากการจราจรทางบก 1. เกดิ จากคน 2. เกดิ จากรถ 3. เกิดจากสภาพถนน 4. เกดิ จากสิ่งแวดล้อม 48 คู่มือสอนน้องรู้กฎจราจร

สาเหตุทเ่ี กิดจากคน ผู้ขบั ขรี่ ถ ★ ขับข่รี ถดว้ ยความประมาท ปราศจากความระมดั ระวงั ★ ไมม่ คี วามรู้เก่ียวกับรถดพี อ ★ ไมม่ คี วามรเู้ ร่อื งกฎจราจร ★ ไมม่ คี วามช�ำ นาญในการขบั รถ ★ ไมม่ ีจิตสำ�นึกแหง่ ความปลอดภยั ★ ไมม่ ีมารยาทในการขับรถ ★ ขับรถในขณะท่ีร่างกายหรือจิตใจไมป่ กติ ★ ขบั รถในขณะมนึ เมาสรุ า ★ ใช้ยากระตุ้นประสาท (ยาบ้า) ขณะขบั รถ คนเดินเท้า ★ ขาดความรเู้ รือ่ งการเดนิ อยา่ งปลอดภัย ★ ไม่เดนิ ขา้ มถนนในที่ปลอดภัย ★ ไมส่ วมเสอ้ื ผ้าสอี ่อนท่มี องเห็นไดง้ ่ายเวลากลางคนื ★ ไม่ใช้ไฟฉายหรอื วตั ถสุ ะทอ้ นแสงติดตัวเวลาเดินทางกลางคนื สาเหตุที่เกิดจากรถ ★ ใช้รถท่ีมีสภาพไม่ม่ันคงแขง็ แรง ★ สภาพชว่ งลา่ งของรถอย่ใู นสภาพไมด่ ี ★ ระบบพวงมาลยั ไม่ดี ★ สภาพยางและลมยางไม่เหมาะสมกับรถ ★ ระบบเบรกไมด่ ี ★ เคร่อื งยนต์และอุปกรณ์สว่ นควบของรถต้องไม่ชำ�รุด คูม่ อื สอนนอ้ งร้กู ฎจราจร 49

สาเหตทุ ี่เกดิ จากสภาพถนน ★ สภาพถนนชำ�รดุ เป็นหลุม เป็นคล่นื ★ ถนนลนื่ ★ สภาพถนนลาดชนั ลาดเอยี ง ★ ถนนก�ำ ลังก่อสรา้ งหรอื ซ่อมแซม สาเหตุทีเ่ กดิ จากสง่ิ แวดล้อม ★ อุปกรณค์ วามปลอดภยั บกพร่อง เช่น ปา้ ยเครอื่ งหมายจราจร ★ สที าบนถนน สที าขอบทาง ไฟแสงสว่าง ไฟกะพริบไม่มี ★ ทัศนวสิ ัยไมด่ ี เชน่ ฝกตก หมอกลงจัด น้ำ�ท่วมทาง ★ มหี มอกควนั จากการเผาหญา้ เผาฟางข้าวข้างทาง ★ การปล่อยสตั ว์เล้ยี งเกะกะกีดขวางทาง ศิลปะการขบั ข่รี ถให้ปลอดภยั การขับรถให้ปลอดภัยโดยมีอันตรายเกิดขึ้นน้อยที่สุดน้ัน เป็นศิลปะ อย่างหนึ่ง ซึ่งทุกคนสามารถเรียนรู้ ฝึกฝน และพึงปฏิบัติตนให้ชำ�นาญได้ เมอ่ื มเี หตุการณ์เฉพาะหนา้ เกิดข้ึน มีองค์ประกอบทส่ี ำ�คญั 3 ประการ คือ 1. ความไม่ประมาท จิตใจและสายตาควรอยู่บนถนนตลอดเวลา จะช่วยใหส้ ามารถคาดคะเนเหตุการณไ์ ดล้ ่วงหนา้ และมเี วลาในการตัดสินใจ เมือ่ มีเหตุการณท์ ีไ่ มค่ าดฝนั เกิดขนึ้ 2. ความมสี ติมนั่ คง ไมต่ กใจง่าย สามารถควบคมุ สตไิ ด้ ท�ำ ให้ตดั สนิ ใจ ไดถ้ ูกตอ้ งฉบั ไวไมผ่ ดิ พลาด 3. ความชำ�นาญในการควบคุมรถ และสามารถเลือกใช้วิธีแก้ สถานการณ์เฉพาะหนา้ ไดถ้ กู ตอ้ ง 50 คมู่ อื สอนน้องรู้กฎจราจร

กรณรี ถเกิดอุบตั ิเหตหุ รือรถเสียในทางเดนิ รถ ให้นำ�รถจอดเข้าข้างทาง หรือเข็นไปจอดในที่ที่มีแสงสว่างเพียง พอให้รถที่ผ่านไปมาสังเกตเห็นได้ชัดเจน และจะต้องเปิดสัญญาณไฟ ฉุกเฉิน หรือไฟเหลืองกะพริบเตือนให้รถอ่ืนเห็น หากไฟฉุกเฉินเสียให้ใช้ ไฟฉายหรือจุดโคมไฟ ให้ใช้ก่ิงไม้กองไว้ห่างจากด้านหน้าและด้านหลังรถ พอสมควร เพ่อื เตือนใหร้ ถท่วี ิง่ ผ่านไปมาไดเ้ ห็นจะได้ระมดั ระวงั ขอ้ แนะน�ำ เม่ือพบเหน็ อุบตั ิเหตุรถชนกนั 1. รบี แจ้งเหตุใหต้ �ำ รวจท้องที่หรือต�ำ รวจทางหลวงทราบโดยเรว็ ท่สี ุด 2. ให้ความชว่ ยเหลือตามสมควร 3. เตือนรถที่ผ่านไปมาให้ระวัง เพ่ือไม่ให้เกิดอุบัติเหตุซ้ำ�เติม โดยท�ำ เคร่อื งหมายหรอื สงิ่ กีดขวางใหม้ องเหน็ ได้ชัดเจน 4. ให้การชว่ ยเหลอื ผูบ้ าดเจบ็ โดยมขี ้ันตอนดงั น้ี ★ ห้ามเคล่ือนย้ายผู้บาดเจ็บ จนกว่าจะแน่ใจว่าผู้บาดเจ็บไม่มี กระดูกหกั ★ ถ้ามอี าการเลอื ดออกตอ้ งหา้ มเลือดกอ่ น ★ ถ้าหยดุ หายใจต้องทำ�การผายปอด ★ ในกรณีผู้บาดเจ็บยังไม่รู้สึกตัว ห้ามมิให้ดื่มนำ้�หรือยาใด ๆ เปน็ อันขาด ★ พยายามให้ผู้ป่วยนอนศีรษะหงาย ตะแคงหน้าไปด้านใด ดา้ นหนง่ึ เงยคางไว้ ถ้ามีอาเจียนเต็มปากต้องควกั ออกให้หมด ★ ผู้ทำ�การปฐมพยาบาลต้องรอบรู้และมีความรู้เกี่ยวกับ การปฐมพยาบาล มีสติรู้จักดัดแปลงของใช้ เช่น ไม้กระดาน ผ้าเช็ดหน้า ผา้ ปโู ต๊ะ เศษผา้ เชือก นำ�มาใชใ้ ห้เปน็ ประโยชน์ ★ ส่งผปู้ ว่ ยไปรับการรักษาท่ถี ูกต้องต่อไป ณ โรงพยาบาลที่ใกลท้ สี่ ุด หมายเหตุ การปฐมพยาบาลที่ผิดวิธี โดยเฉพาะในรายท่ีกระดูกคอหัก กระดกู สันหลงั หัก อาจทำ�ใหผ้ ูบ้ าดเจบ็ ตอ้ งพกิ ารตลอดชีวติ คมู่ ือสอนน้องรกู้ ฎจราจร 51



6บทที่ ประเภทเคร่ืองหมายจราจร เครอ่ื งหมายจราจรประเภทป้ายบงั คบั เคร่อื งหมายจราจรประเภทป้ายเตือน เครื่องหมายจราจรบนพืน้ ทาง

เครื่องหมายจราจรประเภทป้ายบังคบั หยดุ ใหท้ าง ให้รถสวนทาง ห้ามแซง หา้ มเขา้ มาก่อน ห้ามกลบั รถ หา้ มกลบั รถ ห้าม ห้าม ห้ามเปลยี่ น ไปทางขวา ไปทางซ้าย เลย้ี วซา้ ย เลยี้ วขวา ชอ่ งเดินรถ ไปทางซ้าย หา้ มเปลย่ี น หา้ ม ห้าม หา้ ม ห้าม ชอ่ งเดินรถ เล้ียวขวาหรอื เลีย้ วซ้ายหรอื รถยนตผ์ ่าน รถบรรทกุ ผ่าน ไปทางขวา กลับรถ กลบั รถ ห้าม หา้ ม ห้าม ห้าม หา้ ม รถจกั รยานยนตผ์ ่าน รถพ่วงผา่ น รถยนตส์ ามลอ้ ผา่ น รถสามล้อผา่ น รถจักรยานผ่าน ห้าม ห้าม ห้าม หา้ ม หา้ มรถจกั รยาน ลอ้ เลือ่ น รถยนต์ทีใ่ ช้ เกวยี นผ่าน รถจกั รยานยนต์ รถสามลอ้ และ ลากเขน็ ผา่ น ในการเกษตรผ่าน และรถยนต์ผา่ น ลอ้ เล่อื นลากเข็นผา่ น 54 คูม่ ือสอนนอ้ งร้กู ฎจราจร

ห้ามรถจักรยานยนต์ ห้าม ห้าม ห้าม หา้ ม และรถยนตส์ ามลอ้ ผ่าน ใชเ้ สยี ง คนผ่าน จอดรถ หยุดรถ หยุดตรวจ จ�ำ กัดความเร็ว หา้ มรถหนัก ห้ามรถกวา้ ง ห้ามรถสงู เกนิ กำ�หนดผา่ น เกินก�ำ หนดผ่าน เกินก�ำ หนดผ่าน ห้ามรถยาว ให้เดนิ รถ ใหเ้ ดนิ รถ ให้เดนิ รถ ให้ชิดซ้าย เกินก�ำ หนดผา่ น ทางเดียว ทางเดยี ว ทางเดยี ว ไปทางซา้ ย ไปทางขวา ใหช้ ิดขวา ให้ชดิ ซ้าย ให้เล้ยี วซา้ ย ใหเ้ ลย้ี วขวา ใหเ้ ลย้ี วซ้าย หรอื ชดิ ขวา หรือเลีย้ วขวา ใหต้ รงไป ใหต้ รงไป วงเวยี น ช่องเดนิ รถ ช่องเดนิ รถ หรอื เลย้ี วซ้าย หรือเลีย้ วขวา ประจ�ำ ทาง มวลชน ช่องเดนิ รถ ชอ่ งเดินรถ เฉพาะคนเดนิ ความเรว็ สุดเขตบงั คับ จกั รยานยนต์ จกั รยาน ขนั้ ต�่ำ คมู่ ือสอนน้องรู้กฎจราจร 55

เครอื่ งหมายจราจรประเภทปา้ ยเตอื น ทางโค้งตา่ ง ๆ ทางโคง้ ต่าง ๆ ทางแยกต่าง ๆ ทางแยกตา่ ง ๆ วงเวียน ทางแคบ ทางแคบ ทางแคบ สะพานแคบ ข้างหน้า ทัง้ สองดา้ น ด้านซ้าย ด้านขวา ช่องจราจรปิด ช่องจราจรปิด ทางขา้ มทางรถไฟ ทางข้ามทางรถไฟ ทางขา้ มทางรถไฟ ด้านซ้าย ดา้ นขวา ไม่มีเครื่องก้ันทาง มีเครื่องก้ันทาง ตดิ ทางแยก ทางแคบ ทางลอดตำ�่ ทางข้นึ ทางลง เตอื นรถกระโดด ลาดชัน ลาดชนั 56 คมู่ ือสอนนอ้ งรู้กฎจราจร

ผิวทางขรขุ ระ ทางเปน็ แอง่ ทางล่นื ผิวทางรว่ น ระวังหนิ รว่ ง สะพาน เปล่ียนช่องทางจราจร ออกทางขนาน เข้าทางหลัก เปิดได้ ทางรว่ ม ทางคูข่ า้ งหน้า ส้ินสดุ ทางคู่ ทางเดนิ รถสองทาง จุดกลบั รถ สัญญาณจราจร หยดุ ใหท้ าง ขา้ งหน้า ข้างหน้า ระวงั โรงเรยี น ระวงั สตั ว์ ระวงั เครอ่ื งบนิ ระวังอันตราย คนข้ามถนน ระวังเดก็ บนิ ต่�ำ เขตห้ามแซง เตอื นแนวทางต่าง ๆ เตือนแนวทางต่าง ๆ เตือนแนวทางตา่ ง ๆ สลับกันไป คมู่ อื สอนนอ้ งรู้กฎจราจร 57

เครือ่ งหมายจราจรบนพน้ื ทาง เครื่องหมายจราจรบนพ้ืนทางประเภทบังคับ เสน้ แบง่ ทศิ ทางจราจรปกติ เสน้ แบง่ ทิศทางจราจรหา้ มแซง เส้นทึบสีเหลอื งเดยี่ ว เส้นแบง่ ทิศทางจราจรห้ามแซงเฉพาะดา้ น เส้นทึบสเี หลืองคู่ เส้นแบ่งชอ่ งเดินรถ เส้นหา้ มเปลี่ยนช่องเดนิ รถ หรือเสน้ แบ่งชอ่ งจราจร หรือเสน้ ห้ามเปลีย่ นชอ่ งจราจร เสน้ แบ่งชอ่ งเดินรถประจ�ำ ทาง เส้นประสีเหลอื ง กวา้ งและถ่ี เสน้ ประสีขาว กวา้ งและถี่ กรณีสวนกระแสการจราจรปกติ กรณีทศิ ทางเดียวกบั กระแสการจราจรปกติ 58 คูม่ ือสอนนอ้ งร้กู ฎจราจร

เคร่ืองหมายห้ามจอดรถ เคร่อื งหมายหา้ มหยดุ รถ เส้นแนวหยดุ เส้นให้ทาง เสน้ ทางข้าม เส้นทะแยงห้ามหยดุ รถ ลกู ศร ชอ่ งเดนิ รถมวลชน ใหท้ าง เขตปลอดภยั หรอื เกาะสี เส้นชอ่ งจอดรถ ขอ้ ความบังคับบนพ้นื ทาง คู่มือสอนน้องรู้กฎจราจร 59

เคร่อื งหมายจราจรบนพืน้ ทางประเภทเตอื น เสน้ ขอบทาง เสน้ ทบึ สขี าว เส้นประสีขาว เส้นทบึ สเี หลือง เสน้ ประสเี หลือง ขอ้ ความเตอื น หรือแนะนำ�บนพื้นทาง เสน้ ทางรถไฟผา่ น มLoอoงkทาRiงgขhวtา มLอooงkทาRงigขhวtา เส้นแนวช่องจราจรผ่านทางแยก เสน้ ชะลอความเรว็ เคร่ืองหมายขาวด�ำ 60 คมู่ อื สอนนอ้ งรกู้ ฎจราจร

แนวคดิ ทนุ คนไทย “มาบอกรกั ...ขบั ขี่ปลอดภยั ด้วยทุนคนไทยกันเถอะ” ประเทศไทยมีอัตราการตายจากอุบัติเหตุบนท้องถนนเป็นอันดับ 2 ของโลก จากความสูญเสยี ดงั กล่าว รัฐบาลจึงได้กำ�หนดให้ปี พ.ศ. 2554-2563 เป็นทศวรรษ แห่งความปลอดภยั ทางถนน (Decade of Action for Road Safety) โดยมีเปา้ หมาย ลดอัตราการเสียชวี ิตจากอบุ ัติเหตุทางถนนให้ต่ํากว่า 10 คนตอ่ ประชากรหนึง่ แสนคน ในปี 2563 และให้ทุกภาคส่วนมีทิศทางการดำ�เนินงานและการแก้ไขปัญหาอุบัติเหตุ ทางถนนอยา่ งเปน็ รปู ธรรมชดั เจน เพอ่ื เปน็ การสานตอ่ โครงการทศวรรษแหง่ ความปลอดภยั อีกทั้งรัฐบาลยังให้ความสำ�คัญเร่ืองของคุณภาพชีวิตประชาชนโดยกำ�หนดวิสัยทัศน์ ของประเทศไทยปี พ.ศ. 2558-2563 ประเทศชาตมิ ่นั คง ประชาชนมง่ั คั่งอย่างย่ังยืน “มน่ั คง มงั่ คั่ง ยงั่ ยืน” กรมการขนสง่ ทางบก จงึ เสนอแนวคดิ นโยบายเสรมิ สรา้ งความปลอดภยั ในการ ใช้รถใช้ถนนโดยใช้แนวคดิ ทุนคนไทย (Thainess Capital) ซ่ึงหมายถึงคุณลกั ษณะทด่ี ี ท้ังจิตใจและพฤติกรรมของคนไทยจัดทำ�เป็นโครงการบอกรัก...ขับขี่ปลอดภัยด้วยทุน คนไทย เพ่ือให้เกิดความตระหนักระมัดระวังให้เกิดความปลอดภัยขณะใช้รถใช้ถนน เปน็ ตน้ ทนุ ชวี ติ ของคนไทย เปน็ ทรพั ยส์ นิ ของคนไทยทใี่ ชไ้ มห่ มด เปน็ ทรพั ยากรอนั ทรง คุณค่าทางเศรษฐกิจอันมีรากฐานจากวัฒนธรรมที่สืบสานมาจากวิถีพุทธอันยิ่งใหญ่ ทส่ี ามารถน�ำ มาใชเ้ สรมิ สรา้ งจติ ส�ำ นกึ ความปลอดภยั ในการใชร้ ถใชถ้ นนของประชาชน สู่พฤติกรรมในการใชร้ ถใช้ถนนทพ่ี ึงประสงค์ เช่น สำ�นึก นํา้ ใจ วนิ ัย มารยาท หว่ งใย เกรงใจ อภยั และเคารพ ในการสรา้ งพฤติกรรมขับขป่ี ลอดภยั อย่างยัง่ ยืน โดยเริ่มตน้ จาก “ทนุ คนไทย” ทมี่ อี ยใู่ นตนเองมาสรา้ งเปน็ “ทนุ ความปลอดภยั ในการใชร้ ถใชถ้ นน” คมู่ ือสอนนอ้ งร้กู ฎจราจร 61

โดยขับเคลื่อนในแนวทางเสริมสร้างความรัก ความสามัคคี แสดงออกถึงความห่วงใย ของประชาชนที่มอบให้กันทั้งผู้ขับขี่ ผู้ให้บริการขนส่งสาธารณะ คนเดินถนน ตลอดจนผมู้ สี ว่ นไดส้ ว่ นเสยี ทกุ ภาคสว่ นมาเสรมิ สรา้ งความปลอดภยั ในการใชร้ ถใชถ้ นน รว่ มกัน โดยการน�ำ ยทุ ธศาสตรท์ ุนคนไทยมาสร้างแรงบันดาลใจ จิตสำ�นกึ ในทุกๆ คน ทีเ่ กยี่ วข้องกบั การใช้รถใช้ถนน ทุกครัง้ ทีใ่ ช้รถใชถ้ นน อยา่ ลมื น�ำ ทนุ คนไทยทมี่ ีอยใู่ นตวั ท่านออกมาใช้โดย สำ�นกึ : ความปลอดภัยเริ่มไดท้ ต่ี ัวคุณ นํ้าใจ : เตมิ เต็มความปลอดภัย แบง่ ปนั นํ้าใจให้กนั และกัน วินัย : รักษาวินยั ปฏิบตั ิตามกฎ ลดอบุ ัติเหตุ มารยาท : มีมารยาททกุ ขณะทใี่ ชร้ ถใช้ถนน ห่วงใย : หว่ งใย ใสใ่ จผ้ใู ช้รถใชถ้ นน อภัย : หากผดิ พลง้ั ไป อภัยเพอ่ื นรว่ มทาง เกรงใจ : เอาใจเขามาใส่ใจเรา เคารพ : กฎจราจรอยา่ งเคร่งครดั “มาบอกรกั ... ขับขป่ี ลอดภัย ดว้ ยทุนคนไทยกันเถอะ” 62 คมู่ อื สอนนอ้ งรู้กฎจราจร

ปฏิบตั ิการ “บอกรกั ...ขบั ข่ีปลอดภยั ” ด้วยทนุ คน ทย มาร่วมปฏบิ ัตกิ าร “บอกรกั ...ขบั ขป่ี ลอดภัยในการใช้รถใช้ถนน” เพอ่ื ให้ถนนทุกสายของประเทศไทย เปน็ ถนนแห่งรอยยมิ้ ถนนแหง่ น้ําใจ สูถ่ นนแห่งความปลอดภยั อย่างย่งั ยืน คมู่ ือสอนน้องรูก้ ฎจราจร 63

บันทกึ ช่วยจ�ำ พมิ พท์ ี่ โรงพมิ พ์ชมุ นุมสหกรณ์การเกษตรแหง่ ประเทศไทย จ�ำ กดั 79 ถนนงามวงศว์ าน แขวงลาดยาว เขตจตจุ กั ร กรงุ เทพมหานคร 10900 โทร. 0-2561-4567 โทรสาร 0-2579-5101 นายโชคดี ออสวุ รรณ ผู้พิมพผ์ ู้โฆษณา พ.ศ. 2562