การสร้างนวัตกรรมสื่อ AR เพื่อการอ่านออก เขียนได้ของนักเรียน

การสรา้ งนวตั กรรม สื่อความเปน็ จรงิ เสรมิ (AR) เพ่อื การอ่านออก เขยี นได้ของนักเรยี น ภัทรพ์ งศ์ พงศภ์ ัทรกานต์ ภาควชิ าเทคโนโลยแี ละส่ือสารการศึกษา คณะศกึ ษาศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยนเรศวร

Google AR&VR AR (Augmented Reality) เปน็ เทคโนโลยีท่ีสรา้ ง ภาพเสมือนเพิม่ ข้นึ มาในภาพเดิม หรอื สรา้ งวตั ถเุ สมือนขน้ึ มา ในภาพจรงิ น่ันเอง ซง่ึ ปจั จบุ ันนั้น มีการใช้ AR อยา่ งแพรห่ ลาย เชน่ Google Translate ท่ีมกี ารแปลจากภาพ โดยจะใสต่ ัวอักษรที่แปล แล้วไปในภาพจรงิ เปน็ ต้น

Google Search AR สตั ว์บก เสือ หมีแพนด้า เสือดาว แพะ เสือชีตาห์ มา้ แคระ หมกี รซิ ลี หมาป่า ม้าแคระพนั ธุเ์ ชทแลนด์ งูเหลือม ม้าพันธุอ์ าหรบั แรค็ คูน เม่น และกวาง สตั วน์ าและสัตว์ใน เปด็ แมลลารด์ จระเข้ ฉลามขาวยักษ์ ปลาหมกึ ยักษ์ ปลาแอ พน้ื ทีช่ ุม่ นา งเกลอร์ และเต่าทะเล นก นกมาคอว์ นกเพนกวนิ จักรพรรดิ และนกอินทรี สัตว์เลี้ยงในบา้ น สุนัขพันธุป์ อมเมอเรเน่ียน โกลเด้นรที รฟี เวอร์ ลาบราดอร์ รอ็ ตไวเลอร์ เฟรนช์บูลด็อก ป๊ กั และแมว

ระบบกายวิภาค ระบบยอ่ ยอาหาร ระบบทางเดินหายใจ ระบบต่อมไรท้ อ่ ของมนุษย์ ระบบสืบพันธุเ์ พศหญงิ ระบบประสาท ระบบต่อมนาเหลือง ระบบสืบพันธุเ์ พศชาย ระบบปกคลมุ รา่ งกาย ระบบขับถ่าย ระบบประสาทนอกสว่ นกลาง ระบบทางเดินปัสสาวะ ระบบ โครงกระดกู ระบบกล้ามเนื้อ และระบบไหลเวียนเลือด โครงสรา้ งเซลล์ ไมโทคอนเดรยี น โพรแครโิ อต รา่ งแหเอนโดพลาซมึ แบคทีเรยี ยู คารโิ อท เซลล์พืช รา่ งแหเอนโดพลาซมึ ชนิดขรุขระ นิวคลีโอลัส แฟลเจลลัม เย่อื หุ้มเซลล์ เซลล์สตั ว์ กอลไจแอปพาราตัส ไรโบ โซม รา่ งแหเอนโดพลาซมึ ชนิดเรยี บ โครมาทนิ เยือ่ หุ้มนิวเคลียส ชายครุย แคปซูลแบคทีเรยี พลาสมดิ แวคิวโอลสว่ นกลาง เย่ือ ไมโทคอนเดรยี ชน้ั ใน เย่อื หุ้มเซลล์ ผนังเซลล์ และซิสเทอรน์ ี คําศพั ทท์ างฟสิ กิ โซลินอยด์ ส์

คําศพั ท์ทางเคมี หมู่ฟังก์ชัน เคมอี ินทรยี ์ เมทธลิ อะซเี ตท โพรพรานอล กรดซาลิ ไซลิก 1-โบรโมบวิ เทน ไฮโดรคารบ์ อน อัลเคน อิเล็กโทรไลต์ คําศพั ท์ทาง พันธะไอออนิก พันธะโคเวเลนต์ พนั ธะเคมี พนั ธะโลหะ ชีววทิ ยา สารประกอบ เอทธนี ออรบ์ ทิ ัลไฮบรดิ ไดเซซัน และโมเดลก พนื้ ทม่ี รดกทาง ลศาสตรค์ วอนตัม วัฒนธรรม พืชใบเล้ียงเด่ียว พืชใบเลี้ยงคู่ โครงสรา้ งโครโมโซมของยูคาริ วัตถุทาง โอต เซลล์เม็ดเลือดแดง โมโนไซต์ นิวโทรฟลิ เบโซฟลิ และอีโอ วัฒนธรรม ซิโนฟิล Chichén Itzá, ประตบู รนั เดินบวรค์ , อนุสรณ์สถานเจฟเฟอรส์ ัน, ประตูสูอ่ ินเดีย, Chauvet Cave และ Ahu Nau Nau โมดลู ควบคมุ ยานอะพอลโล 11 และนีล อารม์ สตรอง







Lóng

Bǎohù

Bǎohù



Bǎohù



https://ggnome.com/pano2vr/





หลักการทาํ งาน AR 1. อุปกรณ์ท่มี กี ล้อง (Smartphone, Tablet) จะต้องรบั รู้ การเคลื่อนไหวของเครอ่ื ง (Motion Tracking) โดยมขี ้อมลู คือ การเคล่ือนไหวของโทรศพั ทใ์ นแนวแกน x, y, z เพ่ือให้แอปพลิ เคชนั รูว้ า่ จะต้องประมวลผลภาพเสมอื นน้ัน ให้มีการ เปล่ียนแปลงอยา่ งไร เม่ือเคล่ือนไหวกล้องน่ันเอง ตัวอยา่ งเชน่ ถ้าจําลองแมวตัวหนึ่งขึน้ มา โดยแมวจะอยู่ ห่างจากโทรศพั ท์ 1 เมตรเสมอ เมือ่ เราเคล่ือนโทรศัพท์ไปรอบ ตัวแมว เราก็จะสามารถเห็นแมวในแต่ละด้านได้น่ันเอง



หลักการทํางาน AR Accelerometer คือ เครอื่ งวัดความเรง่ ของการเคลื่อนท่ี ของวตั ถุ พบได้ในสมารท์ โฟนท่ัวไป เช่น iPhone ตัวอย่างการ ใชง้ าน เช่น การเขย่าเพ่อื เปล่ียนเพลง หรอื การเขย่าตัวเครอ่ื ง เพื่อใชใ้ นการควบคุมการเล่นเกม ทัง้ หมดเป็นคณุ สมบัติของ accelerometer ที่ติดมาในเครอื่ ง แปลตรงตัวคือ Acceleration + Meter หรอื มิเตอรค์ วามเรง่ จากนิยาม หมายถึง Sensor วดั ความเรง่ เพม่ิ ขน้ึ หรอื ลดลง(ในหน่วย m/s2)

หลักการทาํ งาน AR Gyro Sensor คือ เซ็นเซอรท์ ี่มไี ว้สาํ หรบั ตรวจจับลักษณะการ หมุนของสมารท์ โฟน โดยเป็นการตรวจจับแบบ 3 แกน (3-Axes) เชน่ เดียวกันกับ Accelerator Sensor แต่จะมคี วามถูกต้อง และ แมน่ ยํามากกว่า เชน่ การควบคุมการเล่นเกมสต์ ่าง ๆ โดยเฉพาะ เกมส์ท่ตี ้องอาศัยการเคลื่อนไหวในหลายทศิ ทาง เชน่ เกมส์แข่งรถ หากอาศยั Accelerator Sensor เพยี งอย่างเดียว ในบางครง้ั การ ควบคุมก็อาจจะไมเ่ ป็นไปตามทใี่ จต้องการ แต่การท่ีมี Gyro Sensor มาเสรมิ ก็จะทําให้การควบคมุ มีความถกู ต้องแม่นยาํ มาก ขนึ้ ไมว่ า่ จะจับถือเครอ่ื งในอิรยิ าบทแบบใดก็ตาม

หลักการทํางาน AR Geomagnetic Sensor คือ เซน็ เซอรท์ ่ีมีไว้สาํ หรบั ตรวจ จับคล่ืนแมเ่ หล็กไฟฟ้า หรอื เข็มทศิ ดิจิทัล (Digital Compass) โดยจะเปน็ การตรวจจับแบบ 3 แกน (3-Axes) ซง่ึ จะมปี ระโยชน์มากสาํ หรบั การใช้งานแอปพลิเคช่นั แผนท่ี หรอื ระบบนําทางต่างๆ รวมถึง AR Applications (Augmented Reality) ซึ่งต้องอาศยั ข้อมูลทศิ ทางทีถ่ กู ต้องแม่นยาํ

หลักการทาํ งาน AR 2. ข้อมูลกายภาพของสภาพพื้นทจี่ รงิ หรอื Area learning เชน่ กําแพง พนื้ หรอื สิง่ กีดขวางอ่ืน ๆ ตัวอยา่ ง จากแมวตัวเดิมในขอ้ 1 เราจะเห็นแมวลอย ๆ ถ้า หากเรา เดินผา่ นโต๊ะ แมวทค่ี วรจะห่าง 1 เมตร จะกลายเป็น อยูห่ น้าโต๊ะ ทําให้ไม่สมจรงิ ได้ ดังนั้น แอปพลิเคชันจึงต้อง เรยี นรูก้ ายภาพของพน้ื ทจ่ี รงิ ถึงจะแสดงภาพได้ถูกต้อง เชน่ เมอ่ื เจอโต๊ะก็ซอ่ นแมวไปหลังโต๊ะ เปน็ ต้น

หลักการทาํ งาน AR 3. ความลึก (ห่าง) ของพน้ื ที่ (Depth Perception) ซ่งึ จะทาํ ให้ เครอื่ งรูว้ า่ ระยะภาพน้ันห่างจากกล้องขนาดไหน เม่อื ได้ระยะแล้ว แอปพลิเคชนั จะสามารถคํานวณการวางวัตถเุ สมอื นได้ถกู ระยะ หรอื ความสามารถในการรบั รูโ้ ลกทั้งสามมิติ (3D) และเพอื่ ตัดสนิ ระยะทางของวตั ถุ การรบั รูค้ วามลึกจะเกิดขนึ้ เมอ่ื สมองประมวล ผลภาพต่าง ๆ จากตาแต่ละดวงและรวมภาพเหล่านี้ไวใ้ นรูปแบบ ภาพ 3 มิติเพยี งภาพเดียว การรบั รูค้ วามลึกทําให้ดวงตาสามารถ กําหนดระยะทางระหวา่ งวัตถแุ ละบอกได้ว่ามีอะไรอยู่ใกล้กับเรา หรอื ไกลออกไป

การนําเทคโนโลยคี วามเปน็ จรงิ เสรมิ มาประยุกต์ใชใ้ นการจัดการเรยี นการสอน 1. ด้านการแพทย์ ใชแ้ สดงภาพเสมอื นของอวยั วะภายในของสิง่ มีชวี ติ เทียบกับรา่ งกายในโลกจรงิ เชน่ แอปพลิเคชัน จาก Fraunhofer institute for medical image computing MEVIS ในประเทศเยอรมนี ทีใ่ ช้ เทคโนโลยีความเป็นจรงิ เสรมิ เพ่อื ชว่ ยศลั ยแพทยใ์ นการรกั ษาเน้ืองอกในตับโดยไมท่ าํ ลายหลอดเลือดทส่ี ําคัญ ในระหวา่ งการผา่ ตัด ศัลยแพทย์สามารถดภู าพจําลองของตับเพ่อื ดูตําแหน่งของหลอดเลือดได้ และจะแสดง ผลแบบ Real-time ซอ้ นทับโครงสรา้ งลําตัวโดยอัตโนมตั ิ (Medgadget, 2013) หรอื ใช้ในการสรา้ ง ภาพเสมือนจรงิ สามมติ ิให้นักศกึ ษาแพทยไ์ ด้ฝึกใช้เครอ่ื งมอื แพทยร์ กั ษาหรอื ผา่ ตัดผ้ปู ่วยแบบไม่ต้องสมั ผัสกับ ผปู้ ่วยจรงิ (รกั ษพล ธนานุวงศ,์ 2556) 2. ใช้เพอ่ื การนําเสนอข้อมูลหรอื โครงสรา้ งภายในทีซ่ ับซ้อน ซึ่งเข้าใจยากให้เขา้ ใจได้ง่ายขนึ้ โดยอาจ สรา้ งเป็นหนังสอื ประกอบการเรยี นการสอน ตัวอย่างผลงานของ ศญาดา ก่อกิจความดี จากกล่มุ วิชาเอก เทคโนโลยมี ีเดียชีวการแพทย์ และปณั ณวิชญ์ คําต่าย กล่มุ วชิ าเอกดิจิทัล สาขาเทคโนโลยมี เี ดีย โครงการรว่ ม บรหิ ารหลักสูตรมเี ดียอาตส์และเทคโนโลยมี หาวิทยาลัยเทคโนโลยพี ระจอมเกล้าธนบุรี (มจธ.) ได้รว่ มกัน พฒั นาผลงาน ส่อื การเรยี นรูก้ ายวภิ าคศาสตรแ์ ละสรรี วิทยามนุษย์ด้วยเทคโนโลยีเสมือนจรงิ ที่ชว่ ยสง่ เสรมิ การเรยี นรูก้ ายวภิ าคศาสตรใ์ นรูปแบบสามมติ ิโดยใชเ้ ทคโนโลยีภาพเสมอื น (Augmented Reality) ในรูป แบบแอปพลิเคชนั บนระบบแอนดรอยด์ทชี่ ่อื ว่า AR Anatomy (ประชาชาติธุรกิจ, 2560)

การนําเทคโนโลยคี วามเปน็ จรงิ เสรมิ มาประยุกต์ใช้ในการจัดการเรยี นการสอน การใช้งานแอปพลิเคชนั AR Anatomy เรม่ิ ด้วยการนําไปสอ่ งลงบนตําแหน่งต่าง ๆ บน โปสเตอรซ์ ง่ึ มี Marker แล้ว แอปฯ จะแสดง ภาพ 3 มิติขึน้ โดยแสดงรายละเอียดของ อวัยวะน้ัน ๆ ท้งั ภาพ คําศัพท์และเสยี งพูด ซ่งึ จะชว่ ยให้เกิดการจดจําและการเรยี นรูไ้ ด้ดีข้ึน ผใู้ ช้ยงั สามารถแยกดอู วยั วะในระบบต่าง ๆ ได้ทลี ะระบบตามหลัก Anatomy 11 ระบบ อาทิ ระบบกระดกู ระบบหายใจ ระบบประสาท ระบบไหลเวียนเลือด ระบบขบั ถ่าย ระบบ สืบพันธุแ์ ละระบบหัวใจทีเ่ ป็นแอนิเมชั่นแสดง ให้เห็นจังหวะการเต้นของหัวใจ เพื่อสรา้ งความ น่าสนใจมากข้ึน นอกจากน้ันภาพสามมติ ิที่ ปรากฏบนแอปฯ ยงั สามารถซมู เขา้ ดูอยา่ ง ละเอียดได้ และยังสามารถหมุนดูในมมุ ต่าง ๆ ได้ถึง 360 องศา

การนําเทคโนโลยีความเปน็ จรงิ เสรมิ มาประยุกต์ใช้ในการจัดการเรยี นการสอน 3. การใชเ้ ป็นสอ่ื เพอื่ สง่ เสรมิ พัฒนาการด้านการอ่านของเด็กปฐมวยั ตัวอยา่ งเช่น การใช้แอปพลิเคชัน AR Book โดยเลือกใช้เมนู หัดอ่านอนุบาล 1 ซึ่งได้รบั การพัฒนาเทคโนโลยี AR จาก ดร.ก้องเกียรติ หิรญั เกิด และ ดร.นรนิ ธน์ นนทมาลย์ โดยใชค้ ่กู ับ หนังสอื หัดอ่านภาษาไทย เล่ม 1 (กไก่-ฮ นกฮูก) หรอื หัดอ่านภาษา อังกฤษ เล่ม 1 (A B C) (Teacher innovator, 2560) ซึ่งจะช่วย ให้เด็กมีพัฒนาการ ดังต่อไปนี้ 3.1 พัฒนาการด้านรา่ งกาย เกิดการประสารสมั พนั ธร์ ะหว่างมอื กับตา ขณะเด็กเลือกเปิดหน้าหนังสือที่ ต้องการ รวมถึงการเคล่ือนไหวสว่ นต่าง ๆ ของรา่ งกายตามจังหวะดนตรี 3.2 พฒั นาการด้านอารมณ์และจิตใจ แสดงอารมณ์ทเ่ี ปน็ สุขจากการเล่นกับส่ิงของและผู้คน อาจแสดง ทา่ ทางตามจังหวะเสยี งเพลง 3.3 พัฒนาการด้านสงั คม สนับสนุนให้เด็กได้มโี อกาสปฏิสมั พันธก์ ับบุคคลต่าง ๆ เล่าเรอ่ื งราวท่ีตนได้ เรยี นรู้ รูจ้ ักแบง่ ปนั ส่ิงต่าง ๆ กับเพ่อื น 3.4 พฒั นาการด้านสติปญั ญา รูจ้ ักพยัญชนะไทย 44 ตัว (ก ไก่-ฮ นกฮูก) และพยัญชนะภาษาอังกฤษ 26 ตัว (A-Z) พรอ้ มกับคําศัพท์เกี่ยวกับสี และวนั ใน 1 สปั ดาห์ เรยี นรูว้ ธิ กี ารออกเสียงอย่างถกู ต้องตามเสียง อ่านทช่ี ดั เจน

การนําเทคโนโลยคี วามเป็นจรงิ เสรมิ มาประยุกต์ใชใ้ นการจัดการเรยี นการสอน

การนําเทคโนโลยคี วามเป็นจรงิ เสรมิ มาประยุกต์ใช้ในการจัดการเรยี นการสอน 4. นําเสนอเรอ่ื งราวเป็นคลิปวดิ ีโอ พรอ้ มเสยี งประกอบ เชน่ แอป พลิเคชนั ARZIO โดยทางกระทรวงวัฒนธรรมได้จัดทําแผน่ พบั ทีร่ ะลึก งานพระราชพธิ ถี วายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระ ปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ซึ่งสามารถดาวน์โหลดแอปพลิเคชน่ั นี้ ได้ทงั้ ระบบ IOS และ Android โดยสอ่ งลงบนแผน่ พับ จะมีภาพเนื้อหา ทง้ั พระบรมฉายาลักษณ์ พระราชประวัติและพระราชกรณียกิจ และ เมอ่ื ส่องทแ่ี ผนผงั พระเมรุมาศ จะปรากฏรูปกราฟิค 3 มติ ิของพระ เมรุมาศ แบบ 360 องศา พรอ้ มเสียงขบั ทาํ นองเสนาะเฉลิมพระเกียรติ (Techoffside, 2560) 5. ด้านอุตสาหกรรมรถยนต์ โดยใชเ้ ทคโนโลยคี วามเป็นจรงิ เสรมิ มาสรา้ งภาพเครอ่ื งยนต์แบบสามมติ ิ สาํ หรบั ให้ผูใ้ ชไ้ ด้เรยี นรูก้ ารปฏิบัติงานประกอบรถยนต์ (รกั ษพล ธนานุ วงศ์, 2556)

ทาํ ไมต้องนําเทคโนโลยีความเปน็ จรงิ เสรมิ (AR) มาใช้ในการศึกษา 1. AR มกี ารนําเน้ือหาทหี่ ลากหลายเข้ามาใช้ในการเรยี นการสอน ดังนั้นผเู้ รยี นก็จะเกิดองค์ความรูท้ ี่ หลากหลายในการเรยี นรู้ โดยทีท่ งั้ ผู้สอนและผเู้ รยี นสามารถเรยี นรูร้ ว่ มกันได้อีกจํานวนมาก 2. ผู้เรยี นสามารถควบคมุ การเรยี นได้ การท่ผี ูส้ อนนําสือ่ การเรยี นรู้ AR มาใชใ้ นการเรยี นการสอน จะ ทาํ ให้ผเู้ รยี นสามารถควบคุมเน้ือหาการเรยี นได้ตามศกั ยภาพของตนเอง ซ่ึงเปน็ การเรยี นรูต้ ามความ แตกต่างของผเู้ รยี น (Individual difference) 3. มีรูปแบบการเรยี นรูท้ ่ีหลากหลาย ทาํ ให้ผูเ้ รยี นเกิดความกระตือรอื รน้ ในการเรยี น 4. สรา้ งโลกเสมือนจรงิ ในบางครง้ั เส่ยี งต่ออันตรายให้สามารถเรยี นรูไ้ ด้โดยปลอดภัย 5. ขยายโอกาสให้ผเู้ รยี นสาํ รวจสถานท่ี ทีไ่ มส่ ามารถทอ่ งไปได้ในความเปน็ จรงิ เช่น อวกาศหรอื ภายในภเู ขาไฟทีก่ ําลังระเบิด 6. เปดิ โอกาสให้ผเู้ รยี นทาํ การทดลองในสงิ่ แวดล้อมที่เปน็ สถานการณ์จําลอง

แนวโน้มในอนาคตของการใช้ AR ในการศึกษา ในอนาคตอันใกล้ การออกแบบและสรา้ งภาพเสมือนสามมิติแบบ AR จะไม่ได้ถกู จํากัด เพียงแค่ผทู้ ม่ี ีความรูค้ วามชํานาญด้านเทคโนโลยีคอมพวิ เตอรเ์ ท่าน้ัน แต่ทกุ คนจะสามารถ ออกแบบและสรา้ งเทคโนโลยคี วามเปน็ จรงิ เสรมิ ขึน้ มาเองได้อยา่ งงา่ ย ๆ ในเวลาไม่นาน และไม่เสียค่าใช้จ่าย (แต่ภาพเสมือนสามมติ ิท่ไี ด้อาจจะไมส่ วยงามเทา่ กับภาพทผ่ี ู้เชี่ยวชาญ สรา้ งข้นึ ) นอกจากนี้ จากงานวิจัยด้าน AR อยา่ งต่อเน่ือง ทําให้มีผูไ้ ด้เรมิ่ นํา AR มาสรา้ ง สรรค์นวตั กรรม ตัวอยา่ งเช่น Google Glass ซง่ึ แว่นตาทผ่ี นวกเทคโนโลยี AR เข้ากับการ มองผา่ นเลนส์ ทําให้ผูส้ วมแว่นมองเห็นโลกจรงิ ทีซ่ อ้ นกับโลกเสมอื น ช่วยให้ผใู้ ส่แวน่ สามารถ ดําเนินชีวติ ได้อย่างสะดวกสบายย่ิงขึ้น ดังนั้นในอนาคตที่ไมไ่ กล การนําสื่อ AR ไปใชใ้ นการ เรยี นการสอนในอนาคตจะไม่เพยี งเปน็ การนําไปสรา้ งความสนใจน้ัน แต่จะสามารถเข้าไปมี สว่ นในขัน้ ตอนการสํารวจตรวจสอบ (Explore) การเรยี นรูแ้ บบรว่ มมือกัน (Collaborative learning) หรอื การเรยี นรูแ้ บบอื่น ๆ ทค่ี รูและผู้เรยี นในศตวรรษท่ี 21 ต้องเฝ้าติดตามดูกัน อย่างใกล้ชดิ ต่อไป