Ülkemizde yapılan bütün ‘Rahvan yarışlar’da mutlaka özgünlük kazanabilir ya da farklı karakteristik gösterebilir. ‘davul-zurna’ çalınır, ‘Köroğlu ritmi’ vurulur. ‘Rahvan Atların 6 tip doğal yürüyüşü olduğu fikri yaygın olarak binicilik’, Doğu’da Kars, Ağrı, Erzurum; Batı’da İzmir, kabul edilse de en çok bilinenleri; Adeta (Ağır Aksak), Manisa, Balıkesir, Bursa, Denizli; Kuzey’de Artvin, Tırıs, Dörtnal, Rahvan yürüyüş şekilleridir. Trabzon, Ordu, Zonguldak, Samsun; Güney’de Antalya’da n Atların bakımı zor mudur? yaygın olarak yapılmaktadır. At yetiştiricisinin, at psikolojisini bilmesi ve doğduğu n At tutkunuz nereden kaynaklanıyor? günden başlayarak tayı uygun bakıma alması en önemli Yaklaşık 20 yılı aşkın süredir at binmeyle uğraşıyorum. konudur. Birçok at yetiştiricisi at’a aşıktır ve doğal olarak Şahsımı ‘terapi’ ettiğine inandım. O yüzden de at, bende doğru olanı yapar. Atlarda en az 45’er dakikalık sürelerle bağımlılık yaptı. O, benim bir parçam oldu. Dolayısıyla atlı günde iki kez tımar yapılması alışkanlık yapılmalıdır. spor, at sevmek, at sevgisi yaşamın kendisidir. Bunu ben Atlarımızla, her gün olduğu gibi, bebek gibi ilgilenmek yaşayarak hissettim ve yaşayarak söylüyorum. gerekiyor. İşi biliyorsanız, atların gerçekten dilinden At, hepimizin bildiği gibi, Ata Sporu’nun da bir anlıyorsanız, kontrolleri düzenli yaparsanız... Ben, asla parçasıdır. At benim için, küçüklüğümden itibaren hayalini zorlandığımı düşünmedim. kurduğum bir tutkudur. Yıl içinde yeni doğan taylarımız Atların yürüyüşlerinin bile adları oldu. İlk tayımızın adı: Datça... vardır: Adeta, Tırıs, Dörtnal... n Aydın, Denizli ve Muğla’da ‘Rahvan At Yarışları’ var. n Tarihimizden gelen bir at sevgisi var. ‘Türk soy atlar’ Türkiye genelinde yarışlara katılıyor musunuz? nelerdir? Rahvan atları biliyorum ama ilgilenmiyorum. Eski Türkler arasında 200’den fazla at ırkı \"Sabır, tevazu ve Benim branşım dışında. Benim parkurum, olduğu bilinmektedir. Türkler sürekli at ‘4 Nal Cappadociada Endurans’... ‘Atlı cinsleri bulur. Dayanıklılık Koşucusu’ olarak gurur duyuyorum. Bilinen Türk at cinslerinin bazıları sempati... Bu duygular sizi ise şöyledir: Anadolu atı, Ayvacık n Hangi cins atlara sahipsiniz? Midillisi, Canit atı, Cirit atı, sadece iyi bir at binicisi yapmaz. ‘Datça Binicilik Merkezi’ olarak Çukurova atı, Doğu Anadolu atı, şu an ‘Safkan Irk Arap Atlarımız’, Hınıs atı, Karacabey, Karakaçan, Bu asil hayvanlar ile erken ‘Avrupa Poni’ ve ‘Shetland Midilli Malakan, Trakya, Türk Arap atı, yaSlarda kurulan dostluklar, Atlarımız’ bulunmaktadır. Yıl Türk Haflinger atı, Türk İngiliz atı, içinde yeni doğan taylarımız Türk Nonius atı, Türk Rahvan atı, birçok kazanımının yanında, oluyor. İlk tayımız doğdu ve Türk Semer atı, Türk Tırıs (Araba) insan hayatına yaSam ismini ‘Datça’ koyduk. atı, Uzunyayla atı... n At biniciliği eğitimi verirken n Rahvan, tırıs ve dörtnal atların boyu neSe katar. zorlandığınız anlar oldu mu? farkları nedir? Acemi bir binici için en uygun at; \" sakin, iyi eğitimli, itaatkâr ve istikrarlı Atların doğal yürüyüşleri, ırklara göre THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com 51
Binicilik: At ve binicinin sahip oldukları kudret ve maharetleri sanatsal bir gösteriye dönüştürme süreci içerisinde, evrensel doğrulardan azami suretle istifade eden ve sürekli kendini geliştirme gayreti içerisinde olan bir bilim... olandır. Bunun için genellikle yaşı ilerlemiş atlar tercih ediyorum. Kendim, bir eğitmen olarak, öncelikle atlarımı eğitiyorum. Pek zorlandığımı sanmıyorum. Son olarak; “İnsana, bildiği şey kolay gelir...” Evcilleştirilen hayvanlar içinde en Türk biniciler uluslararası yarışmalara ilk kez 1931’de asil olanı atlardır. Sadık ve duygusal katılmış ve Yüzbaşı Cevat Mustafa, bireysel sıralamada üçüncülük elde etmiştir. Ertesi yıl Teğmen Saim Polatkan, n At nasıl bir dosttur? ‘Kısmet’ adlı atıyla ikinci olmuştur. Türk biniciler arasında Atlar, hayvanlar aleminin gerçekten hassas uluslararası karşılaşmada ilk ‘Altın Madalya’yı, 1934’te, canlılarındandır. Başlarda atlardan uzak durabilirsiniz, Viyana konkurhipiklerinde Teğmen Cevat Gürkan almıştır. özellikle de ne kadar sevecen hayvanlar olduğunu Uluslararası karşılaşmalarda adını duyuran ilk Türk bilmiyorsanız... Bunu ben uydurmuyorum. İri cüsseleri ile kadın binici, Hayal Gönenli’dir ve 1971 yılında Balkan kendileri gösteriyorlar. Evcilleştirilen hayvanlar içinde en Şampiyonası’nda Gümüş Madalya kazanmıştır. Sonraki asil olanı atlardır. Sadık ve duygusal hayvanlardır. tarihlerde, özellikle Balkan ülkeleri arasında yapılan n At binmenin, at ve insan dostluğunun bir felsefesi var karşılaşmalarda pek çok Türk binici madalya almıştır. mı? Temelinde barındırdığı doğa ve hayvan sevgisi n Atla yapılan sporlar nelerdir? sayesinde bir yaşam biçimi olan ‘Binicilik Sporu’; Engel atlama, binici ve atın 10-13 adet arasında çeşitli “Bireyin, yeryüzünün en soylu varlıklarından biri olan engellerden oluşan parkuru hata yapmadan bitirmeye at ile birbirlerini tanıyarak, etkileyerek ve nihayette çalıştığı bir atlı spordur. Engel atlama, Uluslararası tamamlayarak oluşturdukları uyumu, kendilerini Binicilik Federasyonu (FEI) tarafından resmi disiplin izleyenlere en estetik biçimde sundukları bir sanat” olarak kabul edilen ve olimpiyatlarda da yarışılan bir olarak tarif edilebiliyor. Biniciliği; “At ve binicinin sahip spor dalıdır. At ve binicinin uyumu, binicinin dengesi, oldukları kudret ve maharetleri sanatsal bir gösteriye atın eğitimi ve becerisi çok önemlidir. Yarışma sırasında dönüştürme süreci içerisinde, evrensel doğrulardan engele çarpmak ve devirmek, atın engeli atlamayı azami suretle istifade eden ve sürekli kendini geliştirme reddetmesi ile parkuru bitirme süresi, sıralamayı etkileyen gayreti içerisinde olan bir bilim” olarak da tanımlamak faktörlerdir. mümkündür. Binicilik; insanla at arasındaki arkadaşlığın kurulması ve bilimsel yapılan bir sanat olabilir ama bugün gitgide teknikleşen çağımız insanını doğaya bağlayarak, fizik ve ruh gelişimini sağlayan en soylu sporlardan birisidir. Dolayısıyla sosyal ve kültürel kalkınmaya katkısı büyüktür. İnsan yaşamında ata düşen ezeli görevin, sonsuza kadar önemini aynı düzeyde koruyarak sürdüreceğine inanıyorum. Türk biniciliğinde uluslararası alanda ilk ‘Altın Madalya’yı Teğmen Cevat Gürkan aldı n Türkiyemiz’de binicilik tarihini anlatır mısınız? Günümüzden 4 bin yıl önce Orta Asya’daki Türklerin at’ı binek hayvanı olarak kullandıkları bilinmektedir. At’a sağlam oturmanın ve ‘üzengi’nin önemini ise ilk olarak ‘Kafkas Kökenli İskitler’ kavramışlardır. At sırtında savaşan ve avlanan en eski topluluk olarak Hititler, tarihe geçmiştir. Türkler, Orta Asya’da göçebe olarak yaşadıkları eski çağlarda iyi biniciydiler. Eski Türklerin, Cirit (Polo) gibi at sırtında oynanan oyunlarda usta oldukları bilinmektedir. Ama yerleşik yaşama geçildikçe ve Osmanlı döneminde, özellikle kentlerde, binicilik önemini yitirmiş ve askeri amaçlarla sınırlı kalmıştır. 1913’te Sipahi Ocağı’nın kurulmasıyla biniciliğe yeniden önem verilmeye başlanmıştır. Özellikle Cumhuriyet döneminde binicilik, sivillerin de ilgi gösterdiği bir spor haline gelmiştir. 52 THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com
At Terbiyesi Dresaj ve Engelli At Terbiyesi... Biniciliğe ilk başlangıç olan at terbiyesi, at eğitiminin ve at ile binicinin uyumunun en üst noktasıdır. At terbiyesi, günümüzde Olimpiyatlar’da yarışılan atlı sporlardan birisidir. Hareketleri yaparken referans alınan noktaların bulunduğu, 20x60 metrelik bir manejde müsabakalar yapılır. FEI tarafından belirlenen ‘at terbiyesi kuralları’ çerçevesince yarışmalar gerçekleştirilir. At yarışlarında birçok branş ve her branşın da kendi kuralları vardır n 3 Günlük Yarışma Binicilik Sporu branşları nelerdir? Dresaj, arazi parkuru ve engel atlama parkurunda 3 günde tamamlanan bir atlı spor dalıdır. İlk gün at terbiyesi; ikinci gün arazide engel atlama parkuru, hız ve dayanıklılık; üçüncü gün ise engel atlama yarışmaları yapılır. n Atlı Dayanıklılık Binicilik Sporu branşları nelerdir? Atlı dayanıklılık, birçok yerde endurans (İngilizce endurance) olarak da bilinir. Yarışmada, atın dayanıklılığı ve hızı önemlidir. Ortalama her 40 kilometrede zorunlu sağlık kontrolü yapılır. Binicilerin yarışta hangi yürüyüş şeklinde gittiğinin bir önemi yoktur. n Voltij (Atlı Jimnastik) Binicilik Sporu branşları nelerdir? Binicilerin bireysel ya da takım olarak yarışabildiği atlı jimnastik (voltij); atın üzerinde özel bir eyerle (voltij eyeri) yapılan denge hareketlerinden oluşan bir yarışmadır. Hareketler, 15 metre çapında çılbır (lonj) yapan at üzerinde gerçekleştirilir. n Atlı Araba Yarışları Binicilik Sporu branşları nelerdir? Atlı araba yarışları, en eski atlı spor dalı olarak kabul edilir. Biniciler; tek, çift veya dört at tarafından çekilen arabalarla yarışır. n Kovboy Binişi Binicilik Sporu branşları nelerdir? Eski zamanlarda Amerika kıtasında sığır sürülerini çevirmek, idare etmek için kovboyların yaptığı hareketler bu spor dalının temelini oluşturur. Çoğunlukla Amerika ve Kanada’da yapılan müsabakalarda 6 yaş ve üzeri atlar, atletik yapıları ve manevra kabiliyetleriyle yarışmaktadır. “Acaba düşer miyim?”, “At bizi alır kaçar mı?” Düşmezsiniz, kaçmazsınız! n Olimpiyatlar’da hangi binicilik sporu yarışmaları vardır? Olimpiyatlar’da sadece engel atlama, dresaj/at terbiyesi ve 3 günlük yarışma branşlarında bireysel ve takım olarak yarışmalar yapılmaktadır. n Datça ve çevre il, ilçe halkının at biniciliğine ilgisi nasıl? Size ulaşmaları için sosyal medya adreslerini verir misiniz? Fotoğraflarınızı kullanma izni verir misiniz? Öncelikle Datça’nın ilk At Binicilik Çiftliği olmaktan gurur duyuyorum. Datça halkı atlara ilgi duyuyor. Sadece düşünceleri; “Acaba düşer miyim?”, “At bizi alır kaçar mı?” Çiftliğimizi ziyaret eden kişiler, atlarımızın sakin ve uysal olduğunu söylüyorlar. Dediğim gibi, bu ön yargıyı sanırım kısa zamanda aşarak insanlar çiftliğimizi daha fazlası ile tanıyarak önem gösterecek. Fotoğraflarımı kullanmanıza izin veriyorum. THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com 53
Bu sayıdaki yazımı, koca bir yılı arkada bırakmış olmanın verdiği birikim ve elde ettiğim tecrübelerimi sizinle paylaşmak için kaleme aldım... doğaPANDEMiDE Dünya’yı etkisi altına alan Covid-19 pandemisi, önce insanları evlere kapattı. Ardından da evde sıkılan insanları doğanın kucağına bıraktı. Bütün Dünya’yı etkisi altına Krizi fırsata çevirmek... ‘karavan’ satışları da arttı. Krizi alan Covid-19 pandemisi, ilk önce Benim gözlemlediğim kararıyla bu fırsata çevirmeye çalışan firmalar da insanları evlere kapattı.. Ve ardından fiyatları hemen arttırdılar. da evde sıkılan insanları doğanın süreç insanların; evde bulundukları kucağına bıraktı. sürede aslında temiz havaya, Pandemi öncesi belli bir kesimin şehir gürültülerinden uzakta kafa yapmış olduğu doğa aktiviteleri, Daha önceleri ‘doğal yaşama’, dinlemeye ve birazcık olsun huzura şimdi hemen hemen her ailenin ‘doğa’ya ya da ‘kamp kültürü’ne ihtiyaç duyduklarını kavramalarını ya yaptığı ya da yapmaya fırsat uzak düşüncedeki insanların sağladı. kolladığı bir aktivite olmaya bile doğaya karşı bir sempati başladı. Genellikle tercih edilen beslemesini sağladı. Bu ihtiyaçlarını onlara sunan yerler, İstanbul’da oturanlar için tek yerin de ‘doğa’ olduğu anlaşıldı İstanbul çevresi olan Bolu, Sapanca diyebilirim. ve Çanakkale olarak kendilerini gösterdi. Tabii doğaya olan talebin artması ile ‘çadır’, ‘kamp malzemeleri’ ve 54 THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com
GEZİ // Burak AY ‘Yaban mersini’; kan şekerini düşürür. @burakay_ Ayrıca iltihaplanma, kolajenin stabilize edilmesi, damar sertliği oluşumunun engellenmesi ve antioksidan etki gibi faydaları vardır. Köknar ağaçları altında... Bir de benim gibi daha önceleri de kendini bu alana yöneltmiş insanlar, pandemi ile birlikte tekrardan doğaya gitmenin yollarını kolladılar. Ben evde kaldığımız süre boyunca, doğaya gidemediğim için kendimi sanki Köknar ağaçlarının altında sıcak çayımı içip, kitabımı okuyormuş gibi hissederek motive ettim. Bu motivasyon kaynağım beni, hem duygu karmaşıklığından uzaklaştırdı. Doğal olarak evde kapalı olarak kaldığım zamanlarda, ister istemez kendime çıkış yolları aradım. İşte tam o anda, doğada olma hayali benim için bir kurtarıcı olmuş oldu. Hayali bile yetti desem, yalan olmaz. Yazımın başında kendi deneyimlerinden bahsedeceğimi söylemiştim. Şöyle ki... 2020’nin Haziran ayı itibari ile tüm yasaklar kalkmış ve yollar açılmıştı. Ben de kendimi Küre Dağları Milli Parkı’na bıraktım. Asıl amacım kendi arazim üzerinde bir platform hazırlayıp, çadırımı kurmaktı. Tabii ki planlar istenilen şekliyle ilerlemediği için kafamdaki proje tamamen değişti ve şöyle bir şeye dönüştü... Çadırdan kulübeye geçiş... Önceden belirlemiş olduğum arazime, çadırımı kurmak için gittim. Karşılaştığım manzara, buranın sanki balta girmemiş bir ‘Amazon Ormanı’ olduğu hissiyatını yarattı üzerimde. THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com 55
1879’da, Osmanlı İmparatorluğu’na dahil olan Rize’de daha ‘çay üretimi’ yapılmazken; köy halkı dağlarda bulduğu bir ağacın yapraklarını çay olarak satıyordu. O zamanlar adı ‘yaban mersini’ değildi! Bir anlık karar ile çadır kurmaktan vazgeçip, tam o 4 armut ağacının ortasına bir kulübe yapmaya karar Bu şartlar altında çadır kurmam pek kolay olmayacaktı. verdim. Ancak elimde sınırlı malzeme vardı. Özellikle Sırt çantamda taşıdığım ‘nacak’ yani ‘balta’ ile uzun de kulübenin dış duvarını oluşturmak için gereken ‘düz bir süre önce kurumuş olan ‘yabani elma ağaçları’nı ahşap kapakları’ yoktu. kesmeye başladım. Daha sonra arazinin orta kısmında Ben de elimde bulunan daha önce ‘nacak’ ile kesmiş yıllardır kurumuş ama temizlenmemiş ‘eğrelti otları’ olduğum ‘kurumuş elma ağaçları’nı kullandım. ve ‘böğürtlen dikenleri’ vardı. Onları ‘dirgen’ yardımı ile Bunu yaparken, kulübeyi yapacağım yerin yanına arazinin dışındaki ormanlık alana taşıdım. bir ahşap kesim tezgâhı kurdum. Bu tezgâh Ortam t\"emizliGiniEpeyce kurumuş ot birikintisi olduğundan, hem işimi kolaylaştırdı hem de güvenlik açısından rahat çalışmamı sağladı. beni biraz zorladı. Bu işlemler yaklaşık Çünkü kesici aletler ile uğraşırken ister 4-5 günü bulmuştu. Ortam temizliğini istemez elinizi kesebiliyorsunuz ya yaptıktan sonra arazinin tam ortasında yaklaşık 20-30 yıllık, 4 da üzerinize ağaç devrilebiliyor. tane armut ağacı vardı. Bunlar yaptıktan sonra Bu tarz tehlikelerden kaçmak için gövdeleri geniş ve diğer ağaçlara arazinin tam ortasında tezgâh güzel bir çözüm. Tavsiye göre daha sağlıklıydılar. ederim! Tehlikeler için tezgâh... yaklaSık 20-30 yıllık, Hem yağmur hem otlar... Benim için büyük bir şans olan 4 tane armut aGacı İkinci haftanın sonunda bölümü ise, bu ağaçların tam bir kulübenin çatı ve tabana dikdörtgen şeklinde bulunmalarıydı. vardı. İşte o an, sanki bir binanın 4 temel döşenecek taşlar hariç her sütunuymuş gibi gözümün önünde \" yeri hazır hale gelmişti. Tabana canlandı. döşeyeceğim taşları, çaylardan üçer beşer olarak yine tahtadan yapmış 56 THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com
olduğum el arabası ile kulübenin yanına taşıdım. Çatı şeffaf muşambadan... Yaklaşık 100 taş taşımışım. Doğal olarak soracaksınız; Nerede bu kulübenin İlk önce kulübenin tabanı 10 cm derinliği olacak çatısı?! Hemen açıklayayım... Kulübe genel hatlarıyla şekilde kürek ile kazdım. Bu kazılan alan, hemen hemen bittikten sonra, yağmur sularını açmış olduğum su üç metrekarelik bir alandı. Bir gün içinde tamamını arklarına taşıyabilmek için, ona uygun bir çatı eğimi ve kazdım ve ertesi gün de taşları birbirine kilitleme tekniği malzemesi temin etmeye çalıştım. Bu da 2-3 günümü ile tabanı kaplayacak şekilde dizdim. Burada taşları aldı, ama sonunda 30 derecelik bir açı ile ve seralarda dizmemdeki amaç; yağmur sularının kulübenin içerisine kullanılan ‘şeffaf bir muşamba’ ile çatıyı oluşturdum. girip de zemini çamur etmemesinden yola çıktığım bir düzenlemeydi. Ama buna ek olarak yerde yetişen bitkilerin Şeffaf seçtim ki, güneş ışıklarını ağaçların arasından büyümesine engel olmak için de taşları kullandım. alıp içerisini aydınlatabilsin. Kitap ve ıhlamur kulübesi! Bir aylık süre içinde hem arazimi temizledim hem Bu durumda bile zeminin üzerine direk oturmak pek de kulübem hazır hale geldi. ‘Çadırdan iyi oldu’ demek mümkün, ama çadırdaki gibi dışarı ile içeri arasındaki elverişli değildi. Ben de köyde devam eden parke taş bağlantıyı tam olarak kestim diyemem! Böceklerin uygulamasından kalan ahşap paletleri kullandım. İki içeriye girmesinden bahsediyorum aslında! paletten, sağlamlaştırılmış tek bir palet çıkarttım. Orman lezzetleri olmadan asla! Elimde 3 adet palet vardı. Her biri bir metrekarelik Kulübeyi yaptıktan sonra çok fazla boş zamanım alanı kaplayacak şekilde tabana yerleştirdim. Paletler hâlâ oturmak için tam uygun değildi. Kullanmadığımız oluyordu. Ben de bu boş zamanlarımı ormanda gezerek bir yün yatağı tekrardan dış kılıfını kaplayarak, paletlerin değerlendiriyordum. Tabii ki elim boş dönmüyordum. üzerine serdim. İşte şimdi tam da istediğim ve rahat Elimde bir ‘ketenden bez torba’, içinde kayalıklardan bir şekilde kitabımı okuyup, ıhlamurumu içeceğim bir topladığım ‘yaban mersinleri’ oluyordu genelde. kulübeyi inşa etmiş olmuştum. ‘Yaban mersini’nin, kan şekerini düşürücü, iltihaplanma, kolajenin stabilize edilmesi ve buna THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com 57
‘Dağ çileği’, diğerlerinden farklı olarak daha küçük ve daha yoğun kokuludur. 3 saatte 1 kg toplanabiliyor. Bu nedenle de ‘1 kg yaban çileği’ yaklaşık olarak ‘250 TL’ civarında alıcı bulur. ek olarak pıhtılaşmanın azaltılması, damar sertliği bakımından zengin olan bir karışım... oluşumunun engellenmesi ve antioksidan etki gibi Tamamen ev koşullarında kolayca yapılabiliyor. faydaları bulunuyor. Mutfak atıkları olan meyve, sebze kabukları veya Ben bu meyveyi hem taze olarak tüketiyorum, ayrıca çürümeye başlamış organik atıkları kullanıyoruz. da kurutuyorum. ‘Yaban mersini kurusu’ndan, çok güzel bir aromaya sahip çay elde ediliyor. Domates kabuğu ile kompost Örneğin, domates ile yemek yapıyorsunuz ve Yaban Mersini, Osmanlı’dan kaldı ‘Yaban mersini’ demişken, biraz da Türkiye’deki domatesin sadece etli kısmını kullanıp, kabuklarını atacaksınız. tarihinden de bahsedeyim... 1879 yılında, Osmanlı İmparatorluğu’na dahil olan İşte ben o kabukları atmayıp, balkonda hazırlamış olduğum bir kovanın içerisinde biriktiriyorum. Eğer bahçe Rize’de daha ‘çay üretimi’ yapılmazken; köy halkı ortamında bu işlemi yapacak olursanız, kovanın altına dağlarda, kendi evinin bahçelerinde ve yaylalarda delik açmanız daha iyi olur. Açığa çıkan suyu tahliye bulduğu bir ağacın yapraklarını çay olarak satıyorlardı. etmiş olursunuz. Atamıyorsanız da problem değil. Kabukları varsa, orman toprağı yoksa saksı toprağı ile O zamanlar adı ‘yaban mersini’ olarak bilinmese de, harmanlayıp, 2 hafta dinlenmeye bırakıyorsunuz. tercih edilen bir bitki türüymüş. Daha sonra bu bitkinin bu kadar popüler olduğunu duyan ‘Osmanlı Hükümeti’, Ara sıra harmanlanmış karışımı, bir eldiven yardımıyla bir araştırılma yapılmasını istedi. Bu bitkinin ne olduğu, tekrar karıştırsanız daha iyi sonuç elde edersiniz. ne işe yaradığı ve tarıma elverişli olup olmadığı araştırıldı. Yapılan araştırma sonucunda, Doğu Karadeniz 2 hafta sonunda elde ettiğimiz karışımı sebze ve Bölgesi’nde Rize merkez olmak üzere, tarımının meyvelerin alt kısımlarına ister su ile ıslatarak isterseniz yapılmasına karar verildi. de katı olarak uygulayabilirsiniz. Günümüzde de ülkemizde olmasa da, Avrupa ve Doğa sizi kendine çekiyor... Amerika’da çokça talep gören bir meyve türü olarak Pandemi şunu iyi öğretti ki; ‘Doğa’ siz ne kadar yerini koruyor. Yurtdışında fiyatları ucuz olsa da, ülkemizde fiyatları çok yüksek. Bunun nedeni de yeteri ondan uzaklaştırsanız da sizi bir şekilde kendi ayağına kadar üretimin olmaması ve gereken tarımsal desteğin getirmenin yolunu buluyor. verilmemesidir. Anlatmış olduklarım, beni pandemi sürecinde oldukça 3 saatte 1 kg çilek rahatlattı ve daha kolay kabullenmemi sağladı. Sadece ‘Yaban Mersini’ toplamıyordum. Bunun Daha önceleri doğaya karşı ön yargısı ve mesafesi yanı sıra ‘kuşburnu’, ‘mantar’, ‘yabani elma’ ve en çok olanları da doğaya gelmeyi, orada vakit geçirmeye teşvik sevdiğim ayrıca da kendi bahçemde tarımını yaptığım ediyorum. ‘dağ çileği’ de topluyordum. Bu çilek, diğerlerinden farklı olarak daha küçük ve kokusu daha yoğun. Toplaması Bir sonraki yazımda görüşmek dileğiyle... da bir o kadar zahmetli. 3 saatte 1 kg ‘dağ çileği’ Doğa ile kalın... toplanabiliyor, bu da değerini yükseltiyor. ‘1 kg yaban çileği’ yaklaşık olarak ‘250 TL’ civarında alıcısını buluyor. Benim bahçemde yetiştirmiş olduğum çileklerden 5 kg çilek alıyorum. Bunun bir kısmını taze olarak tüketirken, bir kısmını da ‘organik reçel’ yapmak için ayırıyorum. Şeker miktarı az, tatlandırıcı olmadan sabah kahvaltılarında yenilebilecek bir reçel oluyor. Geçen sene 15 kavanoz civarında reçel hazırladım. Mutfak atıklarından ‘Kompost’ Hazırlamış olduğum reçelleri, kendim kahvaltılarda tükettim. Bir de dostlarımıza dağıttık. Herkes nasibini yemiş oldu böylece! Ben çileklerimi doğal yöntemler ile büyütmeye özen gösteriyorum. Yapay gübre veya ilaç kesinlikle kullanmıyorum. Bunun yerine kendi yapmış olduğum, ‘kompost’ diye tabir edilen ev atıklarını kullanıyorum. Peki bu ‘kompostları’ nasıl hazırlıyorum? İlk olarak ‘kompost’ denilen şey, organik atıkların toprak ile buluşması sonucu açığa çıkan ve mineral 58 THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com
THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com 59
DATCA’DA SERBEST DALIS Dalışı temelde iki kategoriye ayırabiliriz; ‘hava kaynağı kullanılarak yapılan tüplü dalış’ ve ‘serbest dalış’. Ancak bu iki kategori de, kendi içinde çeşitli disiplinlere ayrılmaktadır. + Röportaj 60 THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com
Serbest dalış bir spordur. Kondisyon gerektirir. Beslenme, uyku ve dinlenme gibi gereksinimlere ve psikolojik bir hazırlığa ihtiyaç duyar. Serbest dalış size eşsiz maviliklerin kapısını aralar. Esmeri Alev EKEBAŞ RÖPORTAJ // Fotoğraflar: Göçer KARAAĞAÇ / Aytuğ ALAGÖZ Datça’da ‘Serbest Dalış İstanbul’da çeşitli kolejlerde Eğitmeni... Röportajı’ için hazırlıklara başladım. öğretmenlik yapmış... Kısacası on parmağında on Karşımdaki kişinin özelliklerinden kısaca bahsedeyim: Voleybol antrenörü... marifet olan arkadaşım Gökçer Datça Uçanbalık Dalış Merkezi Karaağaç ile görüştüm. Datça Tarihi Araştırmacısı... bünyesinde Serbest Dalış THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com 61
İstanbul’da çeşitli kolejlerde öğretmenlik ve 11 yıl boyunca Fenerbahçe Spor Kulübü bünyesinde voleybol antrenörlüğü yaptım. Bir süredir Datça Belediye Spor Gökçer KARAAĞAÇ: “Datça; coğrafi yapısı ve iklim Kulübü’nün voleybol antrenörlüğü görevini yürütüyorum. özellikleri ile serbest dalıcılar için bulunmaz bir yerdir. Ayrıca, Datça tarihi üzerine çalışıyor, kitap belgesel vb. Datça’da görüş mesafesi minimum 25 metredir. Bu, çalışmalar yayınlıyorum. zaman zaman 30-40 metreleri bulmakta, hatta ötesine Datça’ya yerleşmemle birlikte, uzun yıllardır yaptığım geçmektedir. serbest dalış sporu ile daha fazla ilgilenme fırsatı Deniz akıntılarının neredeyse hiç olmadığı, deniz suyu buldum.. Ve bu yıldan itibaren de Datça Uçanbalık Dalış sıcaklığının kışın bile 17-18°C’lerin altına nadiren indiği Merkezi bünyesinde serbest dalış eğitmeni olarak görev şanslı bir yerde dalış yapmak büyük bir imkân. Ayrıca yapacağım. bir yarımadada yaşadığımız için, rüzgâr hangi yönden eserse essin, dalış yapılabilecek korunaklı bir koyu her 2010’da Datça’ya geldim ve zaman bulabiliyoruz. denize, dalışa aşık oldum Anakaradan denize doğru 110 kilometre uzanan Datça n Mavi tutkunuz ne zaman, nasıl başladı? yarımadasının eşsiz güzellikteki koylarında, sualtı canlılığı Denize ve deniz kültürüne ilgi duyan pek çok insan da son derece hareketlidir. Tüm bu özellikleri ile gibi, benim de kendimi bildim bileli maviye, denize \"DatCa denizcilik Datça Yarımadası, dalışa en uygun yerdir ve denizciliğe büyük bir tutkum vardı. diyebilirim.” Serbest dalış ile 2009 yılında tanışmam, daha sonra da 2010 yılında ilk kez Öğretmen, antrenör, dalış tarihi ile ilgili Datça’ya gelmemle birlikte, denize eğitmeni ve araştırmacı... hazırladıGım kitabı, yine ve dalışa olan ilgim katlanarak büyüdü. n Esmeri Alev EKEBAŞ: Gökçer Karaağaç kimdir? Okurlarımıza DatCa’daki dalıS turizmi ile Bir yandan serbest dalış kendinizden bahseder misiniz? ilgili projelerle destekleyerek, ile ilgilenirken, 2011 yılında Uçanbalık Dalış Merkezi’nde Gökçer KARAAĞAÇ: 1984, ulusal ve uluslararası tüplü dalış eğitimlerimi de alarak, Adana doğumluyum. Üniversite dalışı ve sualtı dünyasını çok daha eğitimi için 2003 yılında İstanbul’a yerleştim. Hayatımın ilk yarısını boyutta bir ilgi oluSturmayı yakından tanımaya başladım.. Adana’da, diğer yarısını da planlıyorum Ve bu tarihlerden itibaren dalış ve İstanbul’da geçirdikten sonra, 2020 sualtı dünyası her zaman hayatımın \"yılında çok sevdiğim Datça’ya yerleştim. merkezinde oldu. 62 THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com
Dalış turizmi, bu eşsiz yarımada için çok önemli ÖNERİ n Dalış turizmi gibi alternatif turizm çeşitlerinin Datça’nın çehresini değiştireceğine inanıyorum. Cennet Datça’ya bir kimlik kazandırmak için var gücümüzle çalışmalıyız. Dalış dendiğinde akla Datça’nın gelmesi için neler yapılabilir? Size kesinlikle katılıyorum. Her geçen gün büyüyen Datça’nın kültürel ve otantik değerlerini koruyabilmesi için, spor ve kültür-sanat faaliyetlerine her zamankinden daha fazla ihtiyacı var. Yakın geçmişte nice süngercilerin, denizcilerin hayatlarını denizden kazandıkları bu eşsiz yarımadada, her türlü dalış faaliyeti, Datça’nın doğru ve özgün bir şekilde tanıtılmasına büyük fayda sağlayacaktır. Datça’ya son derece yakışan dalış turizmi ve sportif dalış faaliyetleri konusunda ben de yeni projeler hazırlıyorum. Datça denizcilik tarihi ile ilgili hazırladığım kitabı, yine Datça’daki dalış turizmi ile ilgili projelerle destekleyerek, ulusal ve uluslararası boyutta bir ilgi oluşturmayı planlıyorum. Bu konuda, başta Datça Uçanbalık Dalış Merkezi, daha sonra Datça’daki pek çok resmi kurum ve Datçalılar’ın büyük destekleri bana her zaman büyük bir heyecan ve umut veriyor. Bir yandan serbest dalış ile ilgilenirken, 2011 yılında Uçanbalık Dalış Merkezi’nde tüplü dalış eğitimlerimi de alarak, dalışı ve sualtı dünyasını çok daha yakından tanımaya başladım.. Bedensel engelli bireyler de serbest dalış yapabilir. Hatta uzuv kaybı olduğu halde özel aparatlar sayesinde serbest dalış yapanlar da var. Bir sualtı hekiminden rapor alınması önemli elbette... THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com 63
Monopalet, paletsiz disiplin, Çeti Suyu Resifi’ndeki statik apnea ve no limit... batığı mutlaka görünüz n Serbest dalışın diğer dalış türlerinden farkı nedir? n Fotoğraflarda bir batık görüyoruz. Batıkta serbest Serbest dalışı bize tarif eder misiniz? dalıştan biraz bahsedebilir misiniz? Dalışı temel olarak iki kategoriye ayırabiliriz; Fotoğraflarda gördüğünüz, SG 52 numaralı, Piquet bunlardan bir tanesi ‘hava kaynağı kullanılarak yapılan sınıfı eski bir sahil güvenlik teknesidir. 2017 yılının tüplü dalış’, diğeri ise benim branşım olan ‘serbest Kabotaj Bayramı kutlamalarında, Uçanbalık Dalış dalış’tır. Merkezi tarafından projelendirilip hazırlanan proje Ancak bu iki kategori de, kendi içinde çeşitli kapsamında, Akvaryum koyu civarına batırılmıştı. Batığın disiplinlere ve uzmanlıklara ayrılmaktadır. derinliği 16 metre civarındadır. Serbest dalış deyince akla ilk olarak çift paletle 1 Temmuz 2017 tarihinde tekne batırıldıktan sonra yapılan ‘dikey dalışlar’ gelse de ‘monopalet’, ‘paletsiz ilk serbest dalışı da ben gerçekleştirmiştim. Şimdi bu disiplinler’, ‘statik apnea’, ‘havuz disiplinleri’ ve ‘no limit’ batığın ve çevresinin balık ve diğer deniz canlıları ile dolu gibi oldukça farklı disiplinler de bulunmaktadır. olduğunu görmek çok güzel bir duygu. Bazı serbest dalıcılar bu disiplinlerden birinde Serbest dalış son derece eğlencelidir ve her uzmanlaşırken, diğer bazıları da birden çok disiplinde serbest dalıcı bir batığa dalmak ister. ‘Çeti Suyu Resifi’ uzmanlaşmayı tercih ederler. civarındaki batığın derinliği, her seviye serbest dalıcının Serbest dalışı tüplü dalıştan ayıran temel fark, dalış yapmasına uygundur. elbette bir hava kaynağının olmayışıdır. Serbest Eğitimlerimiz ve antrenmanlarımızda zaman dalış bir spordur. Bu nedenle de kondisyon \"Serbest dalıSı zaman ‘çift palet’, ‘paletsiz’ ve ‘serbest düşüş’ gerektirir. Beslenme, uyku ve dinlenme gibi disiplinlerde batıkta eğlenceli dalışlar gibi gereksinimlere ve psikolojik bir yapıyoruz. hazırlığa ihtiyaç duyar. Tüm bunların yanında serbest tüplü dalıStan ayıran Görüş mesafesi, deniz suyu dalış size eşsiz maviliklerin sıcaklığı ve akıntılar... kapısını aralar. Bedeninizi zinde temel fark, elbette bir hava n Datça sualtı dünyasında tutar, zihninizi ve iç dünyanızı serbest dalışa uygun yerler var tanımanıza yardımcı olur. kaynaGının olmayıSıdır. mı? Varsa bilgi verir misiniz? Unutmadan söyleyeyim; Datça, dalış noktaları serbest dalış çok eğlencelidir. Serbest dalıS bir spordur. açısından son derece şanslı bir Bu nedenle de kondisyon yer. Serbest dalışta bizi etkileyen BIR IPUCU faktörlerin başında; ‘görüş gerektirir. mesafesi’, ‘deniz suyu sıcaklığı’ ve ‘akıntılar’ gelir. Üst solunum \" Datça; coğrafi yapısı ve iklim yolu enfeksiyonu özellikleri ile serbest dalıcılar için bulunmaz bir yerdir. iki hafta dalışı engeller n Herkes serbest dalış yapabilir mi? Tıbben sağlıklı olan herkes serbest dalış PADI Eğitim Sistemi; ‘Freediver yapabilir. Birtakım rahatsızlıkları bulunanlar, bir Programı’ ile başlar. Bu, temeldir. sualtı hekimine muayene olduktan sonra ‘Dalış Ardından ‘Advanced Freediver’ ve daha yapmasında bir mahsur yoktur’ sonucunu almaları sonra da ‘Master Freediver’ olursunuz. halinde serbest dalış yapabilmektedirler. Yalnız dönemsel olarak grip, nezle gibi üst solunum yolu enfeksiyonları geçirenlerin tam olarak iyileşmeden (yaklaşık 2 hafta) serbest dalış yapmaları ‘kulak eşitlemesi’ açısından uygun değildir, o nedenle tam olarak iyileştikten sonra serbest dalışa devam edebilirler. Bedensel engelli bireyler de engel durumlarına bağlı olarak serbest dalış yapabilmektedirler. Hatta uzuv kaybı olduğu halde özel aparatlar sayesinde serbest dalış yapanlar bile var. Yine aynı şekilde bir sualtı hekiminden ‘Dalış yapmasında sakınca yoktur’ sonucu ile bize ulaşan bedensel engelli bireyler, sonsuz mavinin kapılarını aralayabilirler. 64 THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com
SG 52 numaralı, Piquet sınıfı eski bir sahil güvenlik teknesidir. 2017 yılının Kabotaj Bayramı kutlamalarında, Uçanbalık Dalış Merkezi tarafından projelendirilip hazırlanan proje kapsamında, Akvaryum koyu civarına batırılmıştı. Batığın derinliği 16 metre civarındadır. Serbest dalışta bizi etkileyen faktörlerin başında; ‘görüş mesafesi’, ‘deniz suyu sıcaklığı’ ve ‘akıntılar’ gelir. Datça; coğrafi yapısı ve iklim özellikleri ile serbest dalıcılar için bulunmaz bir yerdir. Pandemide bile krizi Ben de 2020 yılında Datça’ya yerleşerek, bu 1 yıl fırsata çevirmek gerekli boyunca düzenli antrenman ve dalışlarla performansımı yukarı taşımaya gayret ettim. Bu durumu; ‘krizi fırsata n Pandemi (Covid 19 salgını) dalış eğitimlerini nasıl çevirmeye çalıştık’ diye özetleyebilirim! (Gülüyor...) etkiledi? Serbest Dalış Eğitmeni olmak Bir yılı aşkın süredir devam eden pandemi, her şey gibi için zorlu eğitimler şart serbest dalışı da etkiledi. Seyahat yasakları, kısıtlamalar ve turizm sezonuna dair belirsizlikler dalış eğitimi n Dünya’nın en büyük dalış organizasyonu olan süreçlerine olumsuz yansıdı. PADI’nin bir eğitmenisiniz. Eğitmen olmak için geçtiğiniz aşamaları anlatır mısınız? Bizler, serbest dalış yaparken temelde ‘maske’, ‘şnorkel palet’, ‘wet suit’ ve ‘birkaç tamamlayıcı malzeme’ PADI, Dünya’nın en büyük ve en yaygın dalış kullanırız. Her zaman önerdiğimiz ama pandemi organizasyonudur. PADI Eğitim Sistemi’nin standartları sürecinde daha fazla önem kazanan bir konu var; o var ve bu önemli bir konu. Bu standartlar sayesinde da dalıcıların yüz ile temas eden malzemelerinin yani Dünya’nın her yerinde, aynı eğitim sistemi ve yaklaşımı ‘maske’ ve ‘şnorkeller’inin kendilerine ait olması. ile eğitim alabilir, bu sayede de daha güvenli ve eğlenceli dalışlar yapabilirsiniz. Bu eğitim sistemi sayesinde, Her dalıcının kendine ait bir maske ve şnorkeli yalnızca yaşadığınız ülkede değil, Dünya’nın her yerinde olmasını, bu dönemde her zamankinden daha fazla eğlenceli ve güvenli dalışlar sizleri bekliyor. önemsiyoruz. Elbette ideali; dalıcının kullandığı tüm malzemelerin kendine ait olmasıdır. İhtiyaç duyan PADI Eğitim Sistemi; ‘Freediver Programı’ ile başlar. dalıcılar, her türlü dalış malzemesini dalış merkezimizden Bu, temeldir. Ardından ‘Advanced Freediver’ ve daha satın alabilir ve temin edebilirler. sonra da ‘Master Freediver’ olursunuz. Yalnız pandeminin dezavantajları gibi bazı avantajları Serbest Dalış Eğitmeni olabilmek için; bu aşamaları da oldu. Türkiye’nin ve Dünya’nın pek çok yerinde, tamamlamanız ve de ‘statik apnea’, ‘dinamik apnea’ ve kısıtlamalardan ötürü seyahat edemeyen serbest ‘derinlik ile ilgili belli hedeflere ulaşmanız’ gerekir. dalıcılar, bulundukları yerlerde kendilerini geliştirmek için kamplara başladılar. Bir dalış eğitmeninin, aynı zamanda ilk yardım THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com 65
Bizler, serbest dalış yaparken temelde ‘maske’, ‘şnorkel palet’, ‘wet suit’ ve ‘birkaç tamamlayıcı malzeme’ kullanırız. Her zaman önerdiğimiz ama pandemi sürecinde daha fazla önem kazanan bir konu var; o da dalıcıların yüz ile temas eden malzemelerinin yani ‘maske’ ve ‘şnorkeller’inin kendilerine ait olması. PADI, Dünya’nın en büyük ve en yaygın dalış organizasyonudur. PADI Eğitim Sistemi’nin standartları var. Bu standartlar sayesinde Dünya’nın her yerinde, aynı eğitim sistemi ve yaklaşımı ile eğitim alabilirsiniz. eğitmeni de olması gerekmektedir. kompozisyonu için, kas oranı yüksek, yağ oranı düşük PADI standartları gereği ben de bu aşamaları geçtim bir vücudu tercih ederiz. Bu nedenle yüksek proteinli, düşük yağlı bir diyet programını öneriyorum. ve fiziksel yeterlilik hedeflerine ulaşarak eğitimlerimi tamamladım. Özetle serbest dalıcı, dalışlarını bitirir bitirmez, içerisinde karbonhidrat bulunan besinler tüketmeli, Eğitmenlik sürecindeki tüm destekleri için Datça yüksek proteinli ve az yağlı ancak tüm besin öğelerini Uçanbalık Merkezi sahibi Kerem Bayrı’ya, PADI Türkiye içeren bir diyet ile dalışlarına hazırlanmalıdır. Direktörü Asutay Akbayır’a ve PADI Eğitmen Eğitmeni Poyraz Akın’a, bu vesileyle bir kez daha teşekkür ederim. Bedensel engelli bireyler her iki dalışı da yapabilir Yüksek proteinli, az yağlı tüm besin öğelerini içeren diyet n Ben, engelli bir bireyim. Hangi dalış türü benim için uygundur? n Beslenme, serbest dalış performansında önemli rol oynar. Beslenmenin önemini ve serbest dalış için nasıl Günümüzde bedensel engelli bireyler de dalış bir beslenme programı önerdiğinizi anlatır mısınız? yapabilmektedirler. Hatta geliştirilen çeşitli materyaller sayesinde yaptıkları dalışlar daha kolay ve eğlenceli hale Serbest dalış, bir spordur ve en büyük fiziksel gelmektedir. performansın sergilendiği branşların başında gelir. Kendini geliştirmek isteyen her serbest dalıcı, aynı Çeşitli bedensel engel türleri ve düzeyleri zamanda kara antrenmanları da yapmalıdır. Bu yüzden, bulunmaktadır. Bu bir uzmanlık konusu olduğu için beslenme çok önemli bir faktördür. Bir serbest dalıcı; bu kişinin dalış yapıp yapamayacağına bir ‘sualtı dengeli beslenmeli, tüm besin gruplarından besinler hekimi’ karar vermelidir. Tıpkı her dalıcıdan beklenen tüketmelidir. Vücudumuzun birincil enerji kaynağı olan genel sağlık durumu yeterliliği gibi, bedensel engelli karbonhidratları tüketmeyi asla ihmal etmemelidir. bireylerin de dalış yapmaya uygunluğunun bulunması gerekmektedir. Bir sualtı hekiminden uygunluk raporu Eğer kaybedilen enerji hızlı bir şekilde yerine alan bedensel engelli bireyler hem tüplü dalış hem de konulmazsa, dalıcının performansı bir süre sonra serbest dalış yapabilirler. hızla aşağıya düşer. Bizler, güçlü ve sağlıklı bir vücut 66 THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com
Serbest dalışta kullanılan elbiseler; 2 parça, su ve ısı yalıtımlı ve serbest dalış için üretilen özel kumaşlardan imal edilmektedir. Mevsim ve su sıcaklığına bağlı olarak giyilen elbisenin kalınlığı da, kullanılan kumaşın cinsi de değişmektedir. Bir serbest dalıcı; dengeli beslenmeli, tüm besin gruplarından besinler tüketmelidir. Vücudumuzun birincil enerji kaynağı olan karbonhidratları tüketmeyi asla ihmal etmemelidir. Elbiselerimiz 2 parçadır, isteyen bir dalıcı, mutlaka uzun pala, karbon bir palet su ve ısı yalıtımı vardır edinmelidir. Bunların dışında; çorap eldiven, ağırlık kemeri, n Serbest dalış ekipmanlarından bahseder misiniz? ağırlık gibi malzemeler de serbest dalışta kullanılan Serbest dalışta ekipman neden önemlidir? malzemelerdir. İlerleyen aşamalarda; ‘burun klipsi’ ve Serbest dalışın kendine özgü ekipmanları vardır. Her ne ‘hektometre’ gibi derin dalış malzemelerine de ihtiyaç kadar tüplü dalış ile benzer malzemeler kullanılıyor gibi duyulabilir. Serbest dalış malzemeleri, hafif ve kolay görünse de aslında her malzeme serbest dalışa özgüdür. taşınabilir olmaları sebebiyle, serbest dalışı cazip kılar. Serbest dalışta kullanılan elbiseler; 2 parça, su ve ısı yalıtımlı ve serbest dalış için üretilen özel kumaşlardan Serbest dalış aynı zamanda imal edilmektedir. Mevsim ve su sıcaklığına bağlı olarak size arkadaşlar kazandırır giyilen elbisenin kalınlığı da, kullanılan kumaşın cinsi n Fotoğrafları kullanma izni veriyor musunuz? Son de değişmektedir. Serbest dalışta kullanılan \"Sözün özü... olarak eklemek istedikleriniz var mı? temel malzemelerden birisi de maskedir. Fotoğraflarımı kullanma izni veriyorum. Bu konuda en önemli husus, kişinin yüz Bahsettiğim gibi serbest dalış, kişinin tipidir. En iyi maske en pahalı maske kendisini ve düşünme biçimini tanımasına BahsettiGim gibi serbest yardım eden, özgüvenini destekleyen, değil, dalıcının yüzünü en iyi saran ve onu en iyi hissettiren maskedir. dalıS, kiSinin kendisini ve içe ve öze dönük bir spordur. Ayrıca Son olarak; serbest dalışın en serbest dalış; bir dalış arkadaşı, zaman düSünme biCimini tanımasına zaman da bir ekiple yapıldığı için size tipik malzemesi de paletlerdir. İdeal olarak ‘uzun pala’ ve yardım eden, özgüvenini yeni ve harika arkadaşlar kazandırır. Ve ‘karbon paletler’ kullanılsa da yeni destekleyen, iCe ve öze serbest dalış, çok ama çok eğlencelidir. başlayanlar için ‘fiberglas’ ve ‘plastik Datça’nın eşsiz güzellikteki koylarında, malzemeden üretilmiş, kısa ve uzun \"dönük bir spordur... mavi derinliklerinde buluşmak üzere, pala paletler’ de bulunmaktadır. dalışa ilgi duyan herkesi Datça’da dalış yapmaya davet ediyorum. Serbest dalışta kendini geliştirmek THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com 67
Duru bir ırmaktan su içen Narcissus, suda kendi yansımasını görür. İlk görüşte aşktır yaşadığı ve hayatında ilk kez gördüğü en güzel şeye, yani kendi görüntüsüne aşık olmuştur. Bu aşk o kadar büyüktür ki adeta bir tutkuya dönüşür ve o andan sonra Narcissus artık ne su içebilir ne de oradan ayrılabilir Mordogan Beldesi'nde YASANAN imkansız bir askın hIkayesI ‘Irmak Tanrıçası Nana’, uyumak için Mimas Dağı’nın eteklerindeki bir gölün kıyısındaki badem ağacının altına yatar. Ağaçtan karnına düşen bir bademden hamile kalır ve Dünya’nın en güzel çocuğu ‘Narcissus’u dünyaya getirir. 68 THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com
TARİH // Echo, aşık olduğu ‘Narcissus’un ölümü sonrasında acı çığlıklar atar. Bu çığlıklar o kadar kuvvetlidir ki, sesi dağlarda yankılanarak Dünya’yı dolaşır. Echo’nun (eko- yankı) çığlıkları günümüzde dahi dağlarda ve kayalıklarda duyulur! Ahmet YAZICI İngiliz kütüphanelerinde bulunan en eski Yunan kadınlar, ona aşık olur. Fakat Narcissus kimseyi kendine mitolojik tasvirlerine göre; yaklaşık beş bin yıl kadar önce layık görmez ve beğenmez. Kendine aşık olanlara ‘Irmak Tanrıçası Nana’, uyumak için Mimas Dağı’nın aldırmayıp sevgilerini karşılıksız bırakır ve çevresi kısa eteklerinde kalan (günümüzdeki Mordoğan) bir gölün zamanda kırık kalpli aşıklarla dolar. kıyısındaki badem ağacının altına yatar. Narcissus’a aşık olan kızlardan biri de ‘Güzel Ağaçtan karnına düşen bir bademden hamile kalır ve Peri Echo’dur. Narcissus, Echo’yu da reddeder. Dünya’nın en güzel çocuğu olan ‘Narcissus’u dünyaya Echo ise aşkının karşılıksız kalmasının verdiği acıya getirir. Falcının kehanetine göre eğer Narcissus kendi dayanamayacak hale gelir ve Olimpos Dağı’ndaki görüntüsünü görmezse, çok uzun bir ömrü olacaktır. Tanrılar’dan yardım ister. Tanrılar bu duruma çok kızar ve Narcissus’u asla aşkı tadamayacağı, karşılığını Tanrılar, Narcissus’a kızar göremeyeceği biçimde ‘kendi kendine’ aşık ederek ve ona ağır ceza verirler! cezalandırır. Gerçekten de çok güzel bir bebektir Narcissus ve büyüdükçe çok yakışıklı bir erkek olur. Onu gören tüm Sıcak bir yaz günü, duru bir ırmaktan su içen Narcissus, suda kendi yansımasını görür. İlk görüşte aşktır yaşadığı ve hayatında ilk kez gördüğü en güzel şeye, yani kendi görüntüsüne aşık olmuştur. Bu aşk o kadar büyüktür ki adeta bir tutkuya dönüşür ve o andan sonra Narcissus artık ne su içebilir ne de başka bir şey yapmak için oradan ayrılabilir. Günden güne eriyerek ve aşkının verdiği acı ile sudaki görüntüsünü seyrederek yıllar sonra orada ölür. O andan itibaren bütün periler onun ölümüne ağlamaya başlarlar. Perilerin içinde onu en çok seven Echo’nun üzüntüsü ve çığlıkları o kadar kuvvetlidir ki, sesi dağlarda yankılanarak tüm Dünya’yı dolaşır ve kendisi günden güne eriyerek, kara sevda ile içine kapanarak ölür. Bütün vücudundan arta kalan kemikler kayalara dönüşür. Nergis Çiçeği ve Narsizm de bu hikâye ile hayat bulur Rivayete göre; bu kayalar sayesinde Echo’nun (eko- yankı) acı çığlıkları günümüzde dahi, tüm Dünya’daki dağlarda ve kayalıklarda duyulurmuş! Narcissus’un yakılacağı törende ise odun yığını hazırlanırken bedeni ansızın kaybolmuş ve onun yerine kalbi, tam ortası, beyaz taç yapraklarla çevrili safran sarısı bir çiçek ortaya çıkmış. Günümüzde hâlâ var olan bu çiçeğe Narcissus (Nergis) çiçeği adı verilmektedir. Narsizm de (kendini beğenme saplantısı) bu mitolojik olaydan adını almıştır. Narcissus pınarı başındaki Nergis çiçekleri, bir başka kokar Mordoğan’da ‘AŞIK OLANLARA...’ Bu nedenle eşi olmayan bir beldedir Mordoğan, ‘İMKÂNSIZ AŞKLAR YAŞAYANLARA...’ THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com 69
Buz avcılığı için gerekli donanım soğuk havada kişiyi korumaya yeterli giyim eşyaları ile fazla detay içermeyen av malzemesini alabilecek bir malzeme çantasıdır. BUZDA BALIK AVI Balıkların çoğu, belirli bir ısı derecesinin altında beslenme faaliyetlerini azaltırlar. Hatta ‘yayın balığı’ gibi birçok türde, beslenme ihtiyacı tamamen durur. Bilinmeyen konu ise başta ‘levrek’, ‘somon’, ‘turna’ ve ‘kefal’ türleri gibi birçok türün bu aylarda daha çok beslenmeye meyilli olmalarıdır Özellikle soğuk iklime sahip ülkelerde yaygın olarak yapılan bu amatör balık avcılığı şekli, çok zevkli bir faaliyet olmasına rağmen maalesef ülkemizde henüz bilinmemektedir. Oysa her türlü iklimsel değişime ulaşılabilecek bir coğrafyada bulunan ülkemiz, hem yerli hem de yabancı olta balıkçılarını ağırlayabilecek mükemmel bir kış balıkçılığı kapasitesine sahip bulunmaktadır. 70 THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com
Biz de birçok konuda ilkleri başlatmayı hedefleyen felsefemiz gereğince, ülkemize ve amatör balıkçılarımıza öncü olmak ve dikkatlerini çekmek için bu ‘buz balıkçılığı’ konusundaki bu yazımızı hazırladık. Bu av için hedef Doğu... Bu konuda atılacak her doğru sağlayacaktır. Biz de birçok Türkiye’nin en yüksek bölgeleri, adım, hem bölgeye giderek konuda ilkleri başlatmayı artan yerli-yabancı turist akışını hedefleyen felsefemiz gereğince, doğal olarak en soğuk bölgeleri sağlayacak, hem de bölge halkı için ülkemize ve amatör balıkçılarımıza olduğu için buz balıkçılığı en fazladan bir gelir artışı yaratarak, öncü olmak ve dikkatlerini çekmek çok Doğu Karadeniz, Doğu ve bölgenin ve ülkenin ekonomik ve için bu ‘buz balıkçılığı’ konusundaki Güneydoğu Anadolu Bölgeleri’nde toplumsal gelişmesine de katkı bu yazımızı hazırladık. yapılabilecektir. Buz balıkçılığı yapılabilmesi için en erken donan ve üstü kalın bir buz tabakası ile kaplanan su kaynaklarına ihtiyaç vardır... THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com 71
Soğuk havalarda av bölgesine ulaşım araçlar ile sağlanacağı için, fazla yorucu olmayan bu avlanma türü yabancı ülkelerde özellikle yaşlılar tarafından tercih edilmektedir. Buz balıkçılığı yapılacak bölgeler Buz balıkçılığı yapılabilmesi için en önce insan Buz balıkçılığı yapılabilmesi için en erken donan ve ağırlığından daha fazla ağırlığı taşıyabileceği, konu ile ilgili yetki ve bilgiye sahip kişiler tarafından tespit edilmiş üstü kalın bir buz tabakası ile kaplanan su kaynaklarına üstü buz kaplı su kaynaklarına ihtiyaç vardır. ihtiyaç olduğu için ülkemizde doğal olarak en soğuk olan yüksek rakımlı bölgeler tercih edilecektir. Bu bölgelerdeki buz tabakaları uygun araçlar ile 30- 40 cm çaplarda delinerek açılan delikten kısa boylarda En başta muhteşem doğal güzelliklere sahip olan kamışlar ile hazırlanmış olta sistemleri sarkıtılmakta ve Doğu Karadeniz yaylalarının barındırdığı çeşitli krater balık yakalanarak açılan delikten dışarı alınmaktadır. gölleri ile bölgedeki muhtelif su kaynakları, bu spor dalı için son derece cazip yerlerdir. Ayrıca bu özelliklere sahip Yaşlılar için ideal spor birçok akarsu ile göl, ülkemizin büyük bir kesiminde Soğuk havalarda av bölgesine ulaşım araçlar ile doğal olarak bulunmaktadır. sağlanacağı için, fazla yorucu olmayan bu avlanma Bu arada ülkemizde sayıları binleri bulan ve insan türü yabancı ülkelerde özellikle yaşlılar tarafından tercih eli ile yapılan sulama göletleri de bu ihtiyaca cevap edilmektedir. Ayrıca çok ender olan ‘toplu olarak sınırlı bir verebilecek niteliktedir. Örnek olarak Van’a yaklaşık 60 alanda yapılabilecek doğal sporlardan biri’ kabul edilen kilometre uzaklıkta bulunan ve yaz aylarında sulama buz balıkçılığı, çeşitli yaşlardan kalabalık grupların aynı amaçlı kullanılan Sarı Mehmet Barajı’nın yüzeyi, ortamda bir araya toplanması ve çeşitli ödüllü yarışmalar kış aylarında en az 40 santimetre kalınlığında buz ve etkinlikler gibi barındırabileceği diğer cazip aktiviteler tabakasıyla kaplanmasını belirtebiliriz. ile sosyal bir tercih olmaya da adaydır. Buz balıkçılığı nasıl yapılır? Birçok amatör balıkçının çok iyi bildiği gibi balıkların çoğu belirli bir ısı derecesinin altında beslenme faaliyetlerini azaltırlar. Özellikle soğuk kış aylarında yayın balığı gibi birçok balıkta beslenme ihtiyacı tamamen durur. Bilinmeyen konu ise başta levrek, somon, turna ve kefal türleri gibi birçok türün bu aylarda daha çok beslenmeye meyilli olmalarıdır. Ayrıca soğuk ortamda daha fazla enerji kaynağına ihtiyaç hisseden trofe ölçülerdeki büyük balıkların yakalanması da kış aylarında daha kolay olmaktadır. Buz avcılığı için gerekli donanım soğuk havada kişiyi korumaya yeterli giyim eşyaları ile fazla detay içermeyen av malzemesini alabilecek bir malzeme çantasıdır. 72 THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com
THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com 73
NOSTALJİK AV YILLARIM... ‘Bıldırcın’ (cuturnix cuturnix) ‘tavuk sınıfı’nın NOSTALJİ // Gencay Tunc yerde yaşayan en küçük üyesi olup, lezzeti ve avcılığındaki kolaylık nedeni ile genç avcıların yetişmesinde önemli bir avdır. Aynı zamanda zevk itibariyle en kıymetlisi kabul edilir. “Vay be! Zamanında nasıl avlar yapılmış” Son birkaç aydır ‘yivsiz av tüfekleri’, yazları Boğaz kıyısında Yeniköy’de ‘Bıldırcın avı’nın farklı şekilde ‘yivsiz av tüfeklerinde balistik’ ve geçirir, Cumhuriyet Bayramı yapılışına da şahit oldum. ‘barut’ konuları üzerinde yazdıktan sonrasında da İstanbul’a dönerdik. sonra, bu sayıda yıllar öncesine Bir kuluçkada 15 yavru gidip gördüğüm ve yaşadığım Yeniköy’de Yalılar Durağı’nda Ancak önce ‘bıldırcın’ hakkında avlardan bahsederek biraz olsun ‘av Ayazma Sokağı’nın sonunda nostaljisi’ yapmak istedim. Arnavut Papu’nun evinin en üst kısa bir bilgi vermeyi gerekli katını yazlık olarak ailece kullandık. buluyorum. ‘Bıldırcın’ (cuturnix Umarım okuyacaklarınız; siz, cuturnix) ‘tavuk sınıfı’nın yerde yaşıtım avcıların hafızalarını tazeler, Yeniköy ve çevresi o yıllarda çok yaşayan en küçük üyesi olup, lezzeti genç avcı kardeşlerime de “Vay be! tenha ve binalarla işgal edilmemiş ve avcılığındaki kolaylık nedeni Zamanında nasıl avlar yapılmış” olduğundan tabiat olarak da çok ile genç avcıların yetişmesinde dedirtir. bakir ve zengindi. önemli bir avdır. Aynı zamanda zevk itibariyle en kıymetlisi kabul edilir. 1973’te Yeniköy’de yazlık... Çocukluk yıllarımda dut 1965 ve 1973 yılları arasında; ağaçlarına dadanan sığırcıkları Memleketimizde ilk önce sapanla vurduğum gibi 15 yaşıma İlkbahar’da Mayıs ayı başlarında geldiğimde çoğunlukla Karadenizli yeşil tarlalar içinde görülür. olan arkadaşlarım sayesinde 74 THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com
diğeri ise elindeki manduka ile ‘bıldırcın’a vurarak etkisiz hale getirdikten sonra çantaya atmakta. Bu mevsim, ‘bıldırcın’ın ‘yumurtlama mevsimi’ olduğundan zayıf ve uçuşu da av zamanına kıyasla Güverte, bıldırcın dolu bir hayli serttir. 15 adete kadar yumurta yapabilen Denizcilik yaptığım yıllarda, ‘bıldırcın’ın göç ‘bıldırcın’, yavrularını büyütür ve bunlar av mevsiminde sürecinde, yağmurlu-fırtınalı havalarda ‘göç eden ‘yerli bıldırcın’ olarak avlanır. bıldırcın sürüleri’nin gemimizin güvertesine çarparak ‘Bıldırcın’ın ‘büyük göçü’; Ukrayna, Rusya ve düştüklerine şahit oldum. Romanya üzerinden gerçekleşir ve memleketimizin Denizcilerin güverteden süpürdükleri ‘bıldırcın’lar büyük bir bölümünde avlanır. dışında, sabah olunca güverteden onlarca ‘bıldırcın’ topladığımızı söyleyebilirim. Atmaca ile bıldırcın avı ‘Atmaca’ ile avcılıkla, ilk kez burada, Yeniköy’de Asla tasvip etmiyorum tanıştım. Arkadaşım Oktay’ın babası ‘atmaca Kilyos ve Şile’de, o yıllarda dedem ile ava meraklısı’ydı. Pazar sabahları, ben ve Oktay’ı yanına gittiğimizde ‘gece avcılığı’ yapıldığına bizzat şahit alır, Yeniköy tepelerine çıkardık. Bana ve Oktay’a verdiği oldum. Çiseleyen yağmurda, LUX ile ‘bıldırcın’ tespit ‘mandukalar’la çalıları, otları çırptırır; ‘bıldırcın’ kalkınca edilmekte ve bir değnekle etkisiz hale getirilip torbaya da elinde tuttuğu ‘atmaca’yı ‘bıldırcı’nın ardından atılmakta. Asla tasvip etmediğim ve edemeyeceğim salıverirdi. bir avcılık şekli. Halen az da olsa, memleketimizin bazı ‘Atmaca’, ‘bıldırcın’ı havada yakalayıp yere iner ve bölgelerinde bu şekilde avcılık yapıldığı, avcı dostlar Oktay’ın babasının gelip, ‘bıldırcın’ı pençelerinden arasında söylenmekte. almasını beklerdi. Curnata döneminde avcılık Ağlardan bıldırcın çekmek ‘Bıldırcın’ın büyük sürüler halinde göçüne ‘CURNATA’ Hafta sonları çoğunlukla balık yenirdi. \"Denizcilerin dendiğini hepimiz biliriz. Çantacılığını Balık almak için de babamla birlikte yaptığım yıllarda dedemin çok sevdiği Rumeli Kavağı’na giderdik. Rumeli ve ‘curnata zamanı’nda çok ‘bıldırcın’ Kavağı’nda istediğimiz balığı avladığı, kendisinin ‘ÇÖPLÜK’ diye ve midyeleri alır, ardından güverteden süpürdükleri tabir ettiği Yeşilyurt’ta ‘Hava kahvaltımızı orada yapar, Harp Okulu’ karşısındaki ‘AGIOS sonrasında da Rumeli ‘bıldırcın’lar dıSında, MAMA’ deresi çevresinde birkaç Kavağı’nda yürürdük. Ağustos sabah olunca kez böyle büyük ‘curnata’larla ayı sonlarında, Eylül ve Ekim karşılaştık. aylarında yaptığımız bu güverteden onlarca Hatıramda kalan, böyle yürüyüşlerde, denize karşı ağlar curnatalarda dedemin köğeğini gerilmiş olduğunu ve bu ağlarla ‘bıldırcın’ topladıGımızı tutup zapt etmem gerektiği idi. ‘bıldırcın’ yakalandığını ilk kez söyleyebilirim. Dedem ise kısa bir gezinti orada öğrendim. ‘Gece göç eden sonrasında yeterli miktarda bıldırcın’, Karadeniz’i aşıp yorgun \" ‘bıldırcın’ı avlayıp geri döner, bana bir şekilde ağlara çarpıp veya takılınca bıldırcınların içlerinin boşaltılması kalırdı. yakalanıp çantaya dahil olurmuş. Günümüzde artık bu şekilde avlanılmaması Şimdiden herkese rast gele memnuniyet verici; ancak Afrika’da Mısır ve Libya gibi Günümüzde artık ‘kota’ ve ‘kısıtlamalar’ nedeni ile ülkelerde hâlâ bu şekilde avlanıldığı söylenmekte... ‘göç kuşları’ eskisi kadar avlanamamakta... ‘2020/2021 av sezonu’ yakın bir zamanda sona Bez parçası ile avcılık erecek. Bir keresinde dedemle (toprağı bol olsun) 2021/2022 av sezonunun tüm yurt avcılarına Yakuplu civarında avlanırken, o bölgede yaşayan iki bereketli, kazasız, belasız olarak gerçekleşmesini çocuğun farklı usûlde ‘bıldırcın’ avladıklarını gördük. şimdiden diliyor, gelecek sayıya kadar ‘rast gele’ Çocuklardan biri, iki sopa arasına bağlamış olduğu bez diyorum. parçasını çalı üzerinde açıp kapatarak yırtıcı kuşların hareketini taklitle ‘bıldırcın’ın pusmasını sağlamakta, Kalın sağlıcakla... Ağustos ayı sonlarında, Eylül ve Ekim aylarında yaptığımız bu yürüyüşlerde, denize karşı ağlar gerilmiş olduğunu ve bu ağlarla ‘bıldırcın’ yakalandığını ilk kez orada öğrendim. THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com 75
DÜNYA’DA BİR İLK... Öğrencilerin, ‘Yavaşlık Dersi’ni almadan önce ve dersi tamamladıktan sonra kazandıkları farkındalık, ‘Yavaş Yaşam’a dair tutumlarının ölçümü ve değerlendirilmesi dersin verimliliği açısından büyük önem taşıyor. Türkiye’de ve Dünya’da bir ilk Adıgüzel Eğitim Vakfı Yayınları Dersi’ni almadan önce ve dersi olarak Ataşehir Adıgüzel Meslek tarafından yayınlanan Yavaşlık tamamladıktan sonra kazandıkları Yüksekokulu tarafından müfredata Kitabı’na oldukça ilgi gösteren farkındalık, ‘Yavaş Yaşam’a eklenen ‘Yavaşlık Dersi’ni alan Cittaslow International Genel dair tutumlarının ölçümü ve öğrencilerin, “Yavaşlığa İlişkin Sekreteri Pier Giorgio Oliveti ve değerlendirilmesi dersin verimliliği Tutumlarının Yavaşlık Dersi Cittaslow International Bilim Kurulu açısından büyük önem taşıyor. Öncesi ve Sonrası Ölçümü ve Üyeleri’nin katılımıyla gerçekleştirildi. Değerlendirilmesi” başlıklı proje İşte bu amaçla; öğrencilerin dersi sunumu yapıldı. Sunum; Ataşehir Ders öncesi ve sonrası rapor almadan önce ve aldıktan sonra geri Adıgüzel Meslek Yüksekokulu ‘Yavaşlık Dersi’ni başarıyla dönüşleri ile ilgili ‘Ataşehir Adıgüzel Müdürü Profesör Doktor H. Rıdvan Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Yurtseven ve Müdür Yardımcısı tamamlayan öğrenciler; Cittaslow Yavaşlığa İlişkin Tutumlarının Öğretim Görevlisi Rahşan Türkiye ve Ataşehir Adıgüzel Meslek Yavaşlık Dersi Öncesi ve Sonrası Pektaş tarafından Cittaslow Yüksekokulu’nun başarı sertifikasını Ölçümü ve Değerlendirilmesi’ Academy Webinarları içerisinde aldılar. Öğrencilerin, ‘Yavaşlık başlıklı proje sunumu hazırlandı. gerçekleştirildi. Sınırlar ötesine taşındılar! Yavaşlığın kitabı da yazıldı! Uluslararası katılımlı etkinlikte Cittaslow Academy Webinarları; gerçekleştirilen bu sunum ile ‘Yavaşlık Dersi’nde okutulan, Türkiye’den bir eğitim kurumu da Cittaslow Türkiye Bilim Kurulu ‘Yavaşlık’ konusunda attığı adımları Üyeleri tarafından hazırlanan ve sınırlar ötesine taşımış oldu. Cittaslow International Bilim Kurulu’nun katıldığı Cittaslow Academy Webinarları toplantı sonuçları etkinlik sonrasında basın ile de paylaşıldı. 76 THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com
+ AĞAÇ VE YEŞİLİN ADRESİ 7 yılda 55 yeni park yapıldı. 385 bin metrekare yeşil alan kazandırıldı. 12 milyonun üzerinde çiçek, 8 binin üzerinde ağaç dikildi.. Ve Maltepe, İstanbul’un ‘en yeşil dördüncü ilçesi’ konumuna getirildi Maltepe Belediyesi’nin son 7 yılda hız verdiği çalışmalar sonucu, ilçe adeta ‘yeşil cennetine’ dönüştü. Bu süreçte yapılan ‘55 yeni park’la birlikte ‘384 bin 300 metrekare yeşil alan’ kazanan Maltepe’de ‘12 milyon 130 bin 280 adet çiçek’ ve ‘8 bin 250 adet ağaç’ dikildi. Ali Kılıç ile büyük değişim geldiği 2014 yılından bugüne getirdi. 17 Haziran Dünya Kuraklıkla değin geçen sürede ‘Park Ve Bu süre içinde özellikle kuraklığın Bahçeler Müdürlüğü’nün yürüttüğü Mücadele Günü’nde Maltepe çalışmalar; Maltepe’yi İstanbul’un panzehiri olan yeşil alan oluşturma Belediyesi bir başarı hikâyesine ‘en yeşil dördüncü ilçesi’ konumuna konusunda sağlanan başarı daha imza attı. rakamlara da şöyle yansıdı: Başkan Ali Kılıç’ın göreve Kedi köpekler de unutulmadı n 55 yeni park ve 384 bin 300 metrekare yeni yeşil alan kazandırıldı. n 56 park revize edilirken oyun grupları, zemin ve spor aletleri yenilendi. n 12 milyon 130 bin 280 adet çiçek ve 8 bin 250 adet ağaç dikildi. n Tüm parklara ve yeşil alanlara 3 bin 17 adet yeni bank yerleştirildi. n Bu alanlara 510 kedi-köpek kulübesi ve 454 adet suluk konuldu. (NOT: Bu veriler, 17 Haziran 2021 tarihi itibariyle resmileşmiş bilgilerdir...) THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com 77
\"Özkan: FAO rakamlarına göre 2025 yılına kadar, ‘1 milyon 800 bin insanın mutlak su kıtlıGı’ olan ülke veya bölgelerde yaSaması bekleniyor. \" IYI TARIM'DAN IYI HABER 2007-2020 ARASINDA 100 KAT ARTIS VAR! 2020 yılı verilerine göre, Türkiye’de bitkisel üretim kapsamında 61 ilde yaklaşık 14 bin üretici ve yaklaşık bin 520 işletme; ‘İyi Tarım Uygulamaları Yönetmeliği’ne göre sertifikalı üretim yapıyor. Bu işletmelerce yapılan genel üretim miktarını incelediğimizde, 2007-2020 yılları arasında 100 kat artış görülüyor.” 78 THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com
Altınbaş Üniversitesi Doktor Öğretim Üyesi Füsun Zehra Özkan FAO’ya göre; Dünya’da yaklaşık 690 milyon insan aç ve bu sayı her yıl 10 milyon kişi artacak. Ayrıca 2 milyar insan güvenli, besleyici ve yeterli gıdaya düzenli olarak erişemiyor. Açlıktan etkilenen insan sayısının 2030 yılında 840 milyonu aşması bekleniyor. Dünya Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) yayınladığı 2050’ye kadar, yüzde 60 daha ‘2020 Dünya’da Gıda Güvencesi ve Beslenme Durum fazla gıda üretimi gerekecek Raporu’na göre; Dünya’da yaklaşık ‘690 milyon insanın aç olduğu’ ve bu sayının her yıl ‘10 milyon kişi artacağı’ Dünya’dan ve Türkiye’den ‘İyi Tarım Uygulamaları’ tahmin ediliyor. hakkında bilgi veren Altınbaş Üniversitesi Doktor Öğretim Üyesi Füsun Zehra Özkan, ‘küresel gıda Raporda; 2019 yılı itibarıyla ‘2 milyar insanın güvenli, güvenliğini sağlayabilmek’ için FAO verilerine göre besleyici ve yeterli gıdaya düzenli olarak erişemediği’ 2050 yılına kadar tahminen yüzde 60 daha fazla belirtilirken, ‘açlıktan etkilenen insan sayısının 2030 gıda üretilmesi ve bu üretimin de doğal kaynakların yılına kadar 840 milyonu aşacağı’ tahmin ediliyor. korunarak yapılmasının gerekli olduğunu söyledi. Yaşanan bu ürkütücü gidişin önüne geçebilmek Suyun, tarımsal üretimin en temel girdisi ve içinse tüm Dünya’da ‘sürdürülebilir gıda ve tarımsal üretimden tüketime ‘tarım-gıda zinciri’nin tüm üretimi hedefleyen sistemler’ geliştirilmeye çalışılıyor. aşamalarında büyük öneme sahip olduğunu belirten Özkan, ancak su kaynaklarının hem talebin artması hem de iklim değişikliği, çevre kirliliği, yönetsel hatalar gibi sebeplerle giderek artan tehditler altında bulunduğuna dikkat çekti. FAO rakamlarına göre 2025 yılına kadar, ‘1 milyon 800 bin insanın mutlak su kıtlığı’ olan ülke veya bölgelerde yaşaması beklendiği bilgisini paylaşan Özkan, “Su kıtlığının temelde üç boyutu olduğu görülüyor: Bunlardan ilki, basit fiziksel su kıtlığıdır ve talebe göre yeterli kalitede tatlı suyun olmaması söz konusudur. İkincisi, sorumlu kuruluşların kullanıcılara güvenilir su teminindeki başarısızlığı sebebiyle oluşan suya erişimdeki kıtlık... Üçüncüsü ise su kaynaklarının mevcut olmasına rağmen mali kısıtlar nedeniyle altyapı ve kapasite eksikliğinden kaynaklanan kıtlık olarak özetlenmektedir” dedi. THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com 79
2025 yılına kadar, 1 milyon 800 bin insan mutlak su kıtlığı olan bölgelerde yaşayacak. Su kıtlığının temelde üç boyutu var. İlki, basit fiziksel su kıtlığı... İkincisi, sorumluların kullanıcılara güvenilir su teminindeki başarısızlığı. Üçüncüsü ise mali kısıtlar nedeniyle altyapı ve kapasite eksikliğinden kaynaklanan kıtlık... Uygulamaları Yönetmeliği kapsamında bitkisel ve hayvansal üretim için belgelendirme faaliyetlerini Özkan şöyle devam etti: “Yaşanan küresel su kıtlığı sürdürüyor.” tehlikesi, su kullanımının çok önemli olduğu ve suya doğrudan bağımlı olan tarımsal üretimde alternatif 14 bin üretici ve bin 520 işletme yöntemlerin geliştirilmesini zorunlu kılmış durumda...” ülkemizde ‘İyi Tarım’ yapıyor... Bu zorunluluk karşısında günümüzde tarımda suyun Tarım ve Orman Bakanlığı, 2020 yılı verilerine verimli kullanımını sağlayacak pek çok yöntem ve yeni göre Türkiye’de bitkisel üretim kapsamında 61 ilde teknolojinin uygulandığını belirten Özkan; küresel su yaklaşık 14 bin üretici ve 2 milyon 550 bin dekar kıtlığına karşı ‘Topraksız Tarım’, ‘Susuz Tarım’, ‘Dikey alanda hayvansal üretim kapsamında yaklaşık bin Tarım’ vb. uygulamaların dikkati çektiğini söyledi. 520 işletmenin ‘İyi Tarım Uygulamaları Yönetmeliği’ne Özkan, topraksız ve güneş görmeyen kapalı alanlarda göre sertifikalı üretim yaptığı bilgilerini paylaşan Füsun çok az su kullanılarak yapılan tarımla, Türkiye’de Zehra Özkan şu açıklamalarda bulundu: ‘susuz’ ve ‘çok az su’ ile yetişebilen çeşitlerin üretilmesi “Bu işletmelerce yapılan genel üretim miktarını için üniversiteler ve araştırma kuruluşları tarafından incelediğimizde, 2007-2020 yılları arasında 100 kat çalışmaların yürütüldüğünü hatırlattı. artış görülüyor. İyi Tarım Uygulamaları yapan üreticiler, üretim kapsamlarına göre Tarım ve Orman Bakanlığı 26 Kontrol&Sertifikasyon kuruluşu, tarafından desteklenirken, İyi Tarım uygulamalarıyla İyi Tarımı belgelendiriyor... üretilen ürünlerde gerek ihracat olanakları gerekse Sürdürülebilir tarım sistemlerinden biri olan ‘İyi Tarım yeni pazar imkânlarının artışta olduğu ve kontrollü Uygulamaları’nın insan sağlığına ve çevreye zarar uygulamalarla güvenli gıda üretiminin desteklendiği vermeyen tarımsal üretimin yapılmasına odaklandığını görülüyor.” belirten Doktor Füsun Zehra Özkan şunları söyledi: “Diğer taraftan İyi Tarım Uygulamaları ile çevre “Ülkemizde İyi Tarım Uygulamaları belgelendirmesine bilincinin güçlenmesi, sosyal olarak istihdamın ilişkin ilk mevzuat 8 Eylül 2004 tarihli ‘İyi Tarım çeşitlenmesi ve bu alandaki eğitim çalışmalarının Uygulamaları’na İlişkin Yönetmelik’tir. Yönetmelik yarattığı katma değerle ekonomik, sosyal ve çevresel kapsamında yürütülen ‘belgelendirme programı’nın katkılar gelecek nesiller için büyük önem arz ediyor...” sahibi de Tarım ve Orman Bakanlığı’dır.” Tarımsal üretim, güvenli gıda ve güvenli gıdaya “Bakanlık ilgili yönetmelik kapsamında, tarımsal erişimin, insan yaşamının sürdürülmesinde üretim sırasında yapılan bütün işlemlerin çiftçiler vazgeçilmez olduğuna dikkat çeken Doktor Füsun tarafından kayıt altına alınması ve daha sonra yapılacak Zehra Özkan sözlerini şöyle noktaladı: “Su olmaksızın kontroller için muhafaza edilmesini ve bu kayıtların; temel tarımsal faaliyetleri yerine getirmek mümkün ürün çeşidi, ürünün bulunduğu coğrafi bölge, değildir. Günümüze kadar uygulanan politikaların, gübre uygulama zamanı, uygulama \" alınan tedbirlerin belirli bir seviyeye kadar nedeni, teknik izin, kullanılan etkili olduğu, ancak tam olarak çözüm kimyasalın ismi ve miktarı, YaSanan küresel su kıtlıGı üretemediği görülüyor.” uygulama aleti, operatörün ismi “Suya ve doğaya doğrudan ve uygulama zamanından kaç tehlikesi, su kullanımının bağımlı olan tarımsal gün sonra hasat yapılması çok önemli olduGu ve suya faaliyetlerin öncelikli yaşam gerektiği, sulama zamanı, doGrudan baGımlı olan tarımsal sulama yöntemi ve miktarı üretimde alternatif yöntemlerin gerekliliklerimizdeki önemi gibi tüm bilgileri içermesini geliStirilmesini zorunlu kılmıS dikkate alındığında suyu, talep etmektedir.” toprağı ve diğer doğal kaynakları verimli kullanan, “Ülkemizde Tarım ve durumda... ‘Topraksız Tarım’, yenilenebilmesini sağlayan, Orman Bakanlığı tarafından ‘Susuz Tarım’, ‘Dikey Tarım’ kirlilikten koruyan yeni teknik yetkilendirilen ve Türk ve teknolojilerin desteklenmesi Akreditasyon Kurumu tarafından vb. uygulamalar ve öncelikle uygulanması için akredite edilen 26 Kontrol ve dikkati çekici... gerekli yasal şartların sağlanması Sertifikasyon kuruluşu, İyi Tarım çok önemli...” \" 80 THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com
THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com 81
PCP Havalı Tüfek ve Tabancalar Ucarav.com’da www.ucarav.com 0532 506 82 27 @ucar.av @ucarav 82 THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com
THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com 83
84 THE GREAT WILD LIFE / www.thegreatwildlife.com
Search
