หน่วยที่ 2 การออม

15

การออม หมายถึง การเก็บสะสมเงินรายได้ใน ส่วนต่างๆ ไว้ใช้จ่ายในอนาคต รวมถึงการสะสมสิ่งที่มี ค่าเป็ นตวั เงินและมีประโยชน์ต่อครอบครวั เช่น ทองคา เพชร เคร่ืองประดบั ที่ดิน และอ่ืนๆ เป็ นต้น ซึ่งการเกบ็ รายได้สุทธิ เมื่อหักรายจ่ายแล้วจะมีส่วนท่ีเหลืออยู่ เรียกว่า เงินออม ความสาคญั ของการออมการออมเป็นการ สร้างหลกั ประกันความมนั่ คงให้กับตนเอง และ ก่ อ ใ ห้ เ กิ ด เ ส ถี ย ร ภ า พ ท า ง เ ศ ร ษ ฐ กิ จ จึ ง มี ความสาคญั ต่อระบบเศรษฐกิจ เพราะเก่ียวข้องกบั ความเป็นอย่ขู องประชาชน ครอบครวั และชมุ ชน 16

ประโยชน์ของการออม การออมให้ประโยชน์ต่อการดารงชีวิตและ พฒั นาชีวิตของทกุ คน ไม่ว่าจะเป็นการออมเงินและออมทรพั ยากรอ่ืน รวมทงั้ การออมชีวิต ซ่ึงสรปุ ได้ดงั นี้ ด้านการ ด้านเศรษฐกิจ พฒั นาชีวิต ด้านทรพั ยากร ด้านสงั คม ธรรมชาติ แวดล้อม ด้านการศึกษา ด้านวฒั นธรรม 17

18

“เป้าหมาย” คือสิ่งจงู ใจในการออม ซึ่งแต่ละบุคคลอาจจะแตกต่าง กนั ขึ้นอยู่กบั ความหวงั และความึต้องการในชีวิต เช่น อยากมีบ้านและที่ดิน เป็นของตนเอง อยากมีชีวิตท่ีสขุ สบายในวยั เกษียณ เป้าหมายนัน้ จะเป็นส่ิงท่ี กาหนดให้จานวนเงินออมและระยะเวลาในการออมแตกต่างกนั ได้แก่ เพ่ือสร้างหลกั ประกนั ชีวิต เพื่อให้มีเงินไว้ใช้ในวยั เกษียณ และความมนั่ คงด้านการเงิน เพื่อไว้ใช้ในด้านการศึกษาและ เพื่อไว้เป็นมรดกให้ลกู หลาน ความก้าวหน้าในการงาน และสงั คม เพ่ือใช้เป็ นเงินทุนใน การประกอบอาชีพ เพื่อไว้ใช้จ่ายนอกเหนือจาก รายจา่ ยประจา 19

20

21

การวางแผนการออม (Saving Plan) ส่ิงที่สาคญั ในการวางแผนการออมคือการประมาณรายได้และรายจ่าย เช่น บคุ คลต้องการซื้อบ้านจะต้องวางแผนการออมโดย กาหนดจานวนเงินและระยะเวลาท่ีสะสมเงินออม เพื่อให้ ได้ตามจานวนท่ีต้องการ เงินออมยงั ช่วยบรรเทาความ เดือดรอ้ นทางการเงินในยามฉุกเฉิ น แสดงให้เหน็ ว่าการ ออมเป็นรปู แบบของการลงทนุ อย่างหนึ่ง ทกุ คนจึงควร บริหารเงินออมอย่างรอบคอบ 22

ประเภทของการออมเงิน การเกบ็ ออมเงินเพ่ือให้บรรลุเป้าหมายใน ชีวิตบคุ คลนัน้ แบ่งออกได้ดงั นี้ 23

การประกนั ชีวิต การฝากเงินกบั ธนาคาร (Life Insurance) (Deposit) การซื้อพนั ธบตั ร การออมทรพั ยก์ บั รฐั บาล “พนั ธบตั ร” สหกรณ์ กองทนุ สารองเลี้ยงชีพ (Provident Fund : PVD) 24

“เกษียณ” หมายถึง สิ้นไป ซ่ึงศพั ท์ทางราชการจะใช้คาว่า “เกษียณอายุ” หมายถงึ ครบกาหนดอายรุ บั ราชการ หรอื สิ้นกาหนดเวลารบั ราชการ เมื่อบุคคลนัน้ มีอายุครบ 60 ปี ในปัจจบุ นั แม้จะมีผ้ลู าออกตามนโยบายเออรล์ ่ีรีไทร์ (Early Retired) ของรฐั บาลไป ก่อนอายจุ ะครบ 60 ปี กต็ าม แต่ขา้ ราชการกย็ งั อยู่ จนครบอายเุ กษียณ ซึ่งวิธีการวางแผนการออมท่ีดีท่ีสดุ มีดงั นี้ กาหนดความต้องการใช้เงิน กาหนดความต้องการของรายได้ท่ีสามารถหามาได้ เปรียบเทียบความต้องการเงินทนุ กบั ความสามารถ ในการหารายได้ 25

การหาระยะเวลาแห่งช่วงชีวิต ระดบั เงินเฟ้อที่มีแนวโน้ม ค่าใช้จ่ายเก่ียวกบั สขุ ภาพท่ีเพ่ิมมากขึน้ เม่ือเริ่มอายมุ าก การกาหนดความต้องการใช้เงินหลงั เกษียณ การประมาณรายได้หลงั วยั เกษียณอายุ การจดั หาเงินสารองไว้สาหรบั ส่วนที่ขาด แหลง่ ที่มาของรายได้หลงั เกษียณอายุ 26

รายได้และรายจ่าย สภาพรา่ งกาย เวลา สภาพจิตใจ 27

ธนาคารโลก (World Bank) ได้นาเสนอแนวคิดเกี่ยวกบั ระบบการออมเพ่ือ เกษียณอายุหรือระบบบาเหน็จบานาญ เพื่อทาให้เกิดความมนั่ คงทางสงั คมของ ประเทศ ท่ีเรียกว่า “สามเสาหลกั ของระบบเงินออมเพ่ือวยั เกษียณ” (Three Pillars หรือ The Multi Pillar of Old Age Security) โดยยึดหลกั การสร้างระบบบานาญ สมดลุ และสามารไม่เพ่ิมภาระภาษีให้กบั ประชาชนของประเทศ ขณะเดียวกนั กช็ ่วย สร้างรายได้ของประเทศโดยใช้เงินออมของคนในประเทศเป็ นตวั ขบั เคลื่อนการ ขยายตวั ทางเศรษฐกิจและการลงทนุ รปู แบบการออมเพ่ือการเกษียณของประเทศไทยปัจจุบนั ได้ขยายขอบเขต ความค้มุ ครองครอบคลุมประชากรโดยทวั่ ไปนอกเหนือจากข้าราชการ เพ่ือสร้าง ความสามารถในการพึ่งพาตนเองในวยั เกษียณให้แก่ประชาชน ตามทฤษฎีระบบ เงินออมของธนาคารโลก ได้แก่ 28

29

ระบบการออมเพื่อการเกษียณ หรือระบบบานาญ คือ ระบบการจดั การเพ่ือ จ่ายเงินสาหรับวัยเกษียณให้แก่ผู้มีสิ ทธิ รับเงินเม่ือครบอายุเกษียณ และมี วตั ถุประสงค์อย่างชัดเจนเพื่อสร้างความมนั่ คงด้านรายได้ให้แก่ผู้สูงอายุหลงั เกษียณ มิให้มีมาตรฐานการดารงชีพที่ตกต่าเมื่อเข้าสู่ภาวะท่ีไม่มีรายได้ ทัง้ นี้ กองทุนการออมเพ่ือการเกษียณของประเทศไทย มีดงั นี้ กองทนุ ประกนั สงั คม (Social Security Fund) กองทนุ บาเหน็จบานาญข้าราชการ (Government Pension Fund) 30

กองทุนสารองเลีย้ งชีพ (Provident Fund) กองทนุ เพอ่ื การเลีย้ งชีพ (Retirement Mutual Fund) กองทนุ การออมแห่งชาติ (National Savings Fund) 31