ค่าของคน

หนงั สือส่งเสริมการอ่าน กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ ๑ ค่าของคน ส่งเสริมการเรียนรู้ เร่ือง “การอ่านจบั ใจความ” เสาวคนธ์ เรื่อง สุชานนั ท์ ภาพ

คานา หนงั สือส่งเสริมการอ่านเรื่อง คา่ ของคน จดั ทาข้ึนเพื่อใชป้ ระกอบกิจกรรมการเรียนการสอน ในกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย เร่ือง การอ่านจบั ใจความ ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี ๑ ตามหลกั สูตรการศึกษา ข้นั พ้ืนฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๔๔ หนงั สือเล่มน้ีเป็นบทประพนั ธ์ประเภทร้อยกรองกาพยย์ านี ๑๑ ไดส้ อดแทรกความรู้ความคิดผา่ นตวั ละครที่ใหค้ ติสอนใจและความสนุกสนานเพลิดเพลิน ผเู้ รียนสามารถใชก้ ระบวนการอ่านสร้างความรู้และความคิด รวมท้งั เป็นการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมตลอดจนส่งเสริมใหเ้ ดก็ ไทยมีนิสยั รักการอ่านและใฝ่ รู้ใฝ่ เรียน เสาวคนธ์ วชิ ยั คา ผจู้ ดั ทา

แนะนาการใชห้ นงั สือส่งเสริมการอ่าน ๑. ใหน้ กั เรียนต้งั ใจอ่านเน้ือเร่ืองจากหนงั สือส่งเสริมการอ่าน ๒. ใหน้ กั เรียนทากิจกรรมและใบงานตามที่ครูกาหนด ๓. ใหน้ กั เรียนทาแบบทดสอบหลงั เรียนในแต่ละเรื่อง

ผลการเรียนรู้ทคี่ าดหวงั จบั ใจความสาคญั จากเร่ืองท่ีอ่านได้ จุดประสงค์ ๑. หาความหมายของคาและสานวนจากเร่ืองท่ีอ่านได้ ๒. ตอบคาถามจากเร่ืองท่ีอ่านได้ ๓. เรียงลาดบั เหตุการณ์จากเร่ืองที่อ่านได้ ๔. จบั ใจความสาคญั จากเร่ืองที่อ่านได้ ๕. สรุปขอ้ คิดจากเร่ืองท่ีอ่านได้

ระฆงั ดงั ขึน้ แล้ว รีบเข้าแถวหยุดทางาน เพลงชาตเิ สียงประสาน ก้องขับขานท่ัวโรงเรียน เขายงั ทาไม่แปรเปลย่ี น ฉันมองเห็นบุญลา้ ท้งั โรงเรียนใครไม่ทา แยกขยะทนี่ ่าเอยี น

บุญลา้ มคี วามสุข เขาสนุกเพอื่ นว่าขา เขาชอบเป็ นผู้นา พาเดก็ ดาคลกุ หญ้าดิน เหงอื่ ย้อยแก้มแถมมีกลน่ิ เนือ้ ตัวมวั มอมแมม ฉันได้ยนิ ครูบ่นกนั ทาโทษจนชาชิน

ชอบมาโรงเรียนสาย เร่ืองมากมายมีทุกวนั นิสัยจอมดือ้ ร้ัน ไม่ขยนั หมน่ั พากเพยี ร หนีครูไปเล่นนา้ ว่ายผดุ ดาหมุนวนเวยี น ผลการเรียนไม่น่าชม ไม่สนคดิ อ่านเขยี น

ฉันนั่งเรียนในห้อง เหม่อตามองใจขืน่ ขม ทองกวาวน่าชื่นชม เดก็ ประถมอนุบาล ท้งั หญงิ ชายสนุกสนาน เล่นออกกาลงั กาย เพราะรู้กาลว่าใกล้ลา ส่วนฉันไม่ช่ืนบาน

จวนสอบปลายภาคแล้ว โอ้มิตรแก้วจาจากหนา อยากย้อนก่อนกลบั มา เศร้าอรุ าเสียจริงจริง จบช้ันประถมหก ฉันวติ กจิตไม่นิ่ง อาลยั ไม่อยากทงิ้ ภาพความหลงั ฝังกมล

เวลาล่วงเลยผ่าน เพอ่ื นมีงานหลายแห่งหน บุญลา้ เกษตรตาบล อุทิศตนเพอ่ื มวลชน ฉันเป็ นแม่พมิ พ์ชาติ เพราะฉลาดหมน่ั ฝึ กฝน จนได้รับเกยี รตินิยม บากบน่ั มั่นอดทน

กลบั มาเพอื่ เยย่ี มบ้าน งามตระกานน่าสุขสม ความรื่นรมย์ทัว่ ถ่ินเรา ถนนดูน่าชม เข้ามาเยย่ี มโรงเรียน ดูแปรเปลย่ี นรู้สึกเหงา ต่างรุมเร้าในจิตใจ ความหลงั เม่อื ยงั เยาว์

มีงานทอดผ้าป่ า จิตอาสาน่าเลอ่ื มใส เพอ่ื นฉันชื่อวไิ ล ทายว่าใครเป็ นประธาน เฉลยคอื บุญ เป็ นผู้นาและประสาน ขยนั หมนั่ การงาน พวกชาวบ้านต่างรู้ดี

ท่าทางดูองอาจ ใสสะอาดมีราศี นึกภาพเม่อื หลายปี คนชื่อนีค้ รูระอา เล่าเรียนกไ็ ม่เก่ง ไม่กลวั เกรงเข้าเรียนช้า บดั นีง้ ามสง่า ดูเท่ห์กว่าเพอื่ นคนใด

หาเงนิ สร้างอาคาร สูงตระหง่านสีสดใส สานฝันเดก็ บ้านไพร เป็ นจริงได้ภาคภูมใิ จ บุญลา้ ทางานหนัก ไม่หยุดพกั สร้างตัวได้ เขาช่างมนี า้ ใจ ส่งเงนิ ให้พ่อแม่ตน

ส่งน้องเรียนหนังสือ เพอื่ สร้างช่ือท่วั แห่งหน พฒั นาค่าของคน ให้เกดิ ผลต่อบ้านเมอื ง ฉันรู้สึกละอาย บุญลา้ กลายชื่อลอื เลอื่ ง อดตี ภาพรองเรือง คุณครูเคอื งเขามวิ าย

การเรียนกส็ ุดแย่ ครูไม่แลท้งั หญงิ ชาย เวลาคอยคลค่ี ลาย เรื่องมากมายเขาฝ่ าฟัน ส่วนฉันน้ันเรียนดี สอบได้ทห่ี นึ่งของช้ัน อนาคตก้าวหน้าพลนั ครูสร้างสรรค์เพอื่ เดก็ ไทย

แต่ยงั รู้สึกว่า ฉันด้อยค่ากว่าไหนไหน บุญลา้ เลศิ กว่าใคร มนี า้ ใจเพอ่ื สังคม ส่วนรวมร่วมสร้างสรรค์ เสียสละน่าช่ืนชม ทุกชีวนั จึงสุขสม ไม่นิยมแต่เรียนดี

เรียนเก่งเห็นแก่ตัว ชีพหมองมวั ไร้ศักด์ศิ รี ค่าคนน้ันอย่ทู ่ี มิตรไมตรีมจี รรยา เผอ่ื แผ่แก่ผู้อนื่ จติ สดชื่นกายหรรษา ความรู้คู่ธรรมา ช่วยพฒั นาค่าของคน

คาศัพท์ คำศพั ท์น่ำรู้ ขับขาน ความหมาย เอยี น ชาชิน ร้องเป็ นทานอง กาล ชวนให้คลนื่ ไส้ มิตร เคยมาแล้วบ่อยๆ อุรา วติ ก เวลา กมล เพอื่ นรักใคร่คุ้นเคย อทุ ศิ เกยี รตินิยม อก ตระกาน เป็ นทุกข์,กงั วล เยาว์ องอาจ ใจ ราศี ทาเพอ่ื , สละให้โดยเจาะจง ความรู้เด่นเหนือระดับปกติ งาม,ประหลาด อ่อนวยั กล้าหาญ ความสง่า

คาศัพท์ ความหมาย ตระหง่าน สูงเด่นเป็ นสง่า ไพร ป่ า ชีวนั ศักด์ิศรี ความเป็ นอยู่ ไมตรี เกยี รตศิ ักด์ิ หรรษา ความเป็ นเพอื่ น ความรื่นเริง

ใบงานท่ี ๑ เร่ือง ค่าของคน คาช้ีแจง : ใหน้ กั เรียนหาคาตอบที่ถกู ตอ้ งของความหมายของคาและสานวนทางซา้ ยมือ โดยใส่เครื่องหมาย ในช่อง ทางขวามือ ๑. ตระกาน ความรื่นเริง ๒. เกยี รตนิ ิยม สูงเด่นเป็ นสง่า ๓. องอาจ เกยี รติศักด์ิ ๔. หรรษา เคยมาแล้วบ่อย ๆ ๕. ตระหง่าน ความสง่า ๖. ศักด์ศิ รี ทาเพอื่ สละให้โดยเจาะจง ๗. ชาชิน ความรื่นเริง ๘. อุทิศ กล้าหาญ ๙. ราศี ความรู้เด่นเหนือระดับปกติ ๑๐. เยาว์ งาม ประหลาด

ใบงานที่ ๒ เร่ืองค่าของคน คาช้ีแจง : ใหน้ กั เรียนตอบคาถามต่อไปน้ีใหถ้ กู ตอ้ ง ๑. ตวั ละครในเรื่องค่าของคนมีใครบา้ งและมีลกั ษณะนิสยั อยา่ งไร ........................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................... ๒. เพราะเหตุใดฉนั ในเร่ืองจึงรู้สึกวา่ ตวั เองดอ้ ยค่ากวา่ บุญล้า ........................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................... ๓. ความหมายของ “ค่าของคน” หมายถึงอะไร .......................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................... ๔. นกั เรียนชอบตวั ละครใดมากท่ีสุดในเรื่อง ค่าของคน เพราะเหตุใด ......................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................... ๕. นกั เรียนไดข้ อ้ คิดจากการอ่านเรื่องค่าของคนอยา่ งไรบา้ ง ........................................................................................................................................................................................................ .........................................................................................................................................................................................................

ใบงานที่ ๓ ค่าของคน คำชีแ้ จง : ให้นกั เรียนเรียงลาดบั เหตุการณ์จากเรื่องใหถ้ กู ตอ้ งโดยนำหมำยเลขหน้ำประโยคท่ีกำหนดให้มำเขียนลงในชอ่ งวำ่ งด้ำนลำ่ ง ๑. ณ โรงเรียนแห่งหน่ึงเดก็ นกั เรียนกาลงั เขา้ แถวเคารพธงชาติ แต่บุญล้ายงั คงทางานแยกขยะที่น่ารังเกียจ ๒. บุญล้าชอบพาเดก็ ๆ ไม่เล่นดิน หญา้ โคลน บางทีกห็ นีไปเล่นวา่ ยน้า และมาโรงเรียนสาย ทาใหถ้ ูกครูลงโทษบ่อย ๆ ๓. ฉนั ในเร่ืองเป็นคนเรียนเก่ง ตอนน้ีใกลส้ อบปลายภาคเรียน ไม่อยากจากเพอื่ น ๆ และโรงเรียน ๔. เวลาผา่ นไปหลายปี ฉนั ในเรื่องไดเ้ ป็นครู ส่วนบุญล้าไดเ้ ป็นเกษตรตาบล ๕. ฉนั ในเรื่องไดม้ ีโอกาสกลบั มาเยยี่ มบา้ น ๖. ฉนั ในเรื่องเห็นถึงสภาพการเปลี่ยนแปลงในหมู่บา้ นและโรงเรียน ๗. ฉนั ในเร่ืองไดท้ ราบวา่ บุญล้าไดพ้ ฒั นาโรงเรียนและชุมชนบา้ นเกิด ๘. ฉนั ในเรื่องรู้สึกวา่ ตวั เองไม่มีคุณค่าเรียนเก่ง เรียนดี แต่ไม่ไดช้ ่วยเหลือสังคม สนใจแต่เรื่องของตนเอง ๙. ฉนั ในเรื่องภาคภูมิใจในตวั ของ บุญล้าที่มีค่าของคนอยา่ งเตม็ เป่ี ยม ๑๐. ค่าของคนใช่อยทู่ ี่การเรียนดี เรียนเก่ง แต่อยทู่ ี่การมีมิตรไมตรีช่วยเหลือเผอื่ แผผ่ อู้ ่ืนมีคุณธรรมจริยธรรม

ใบงานท่ี ๔ เร่ืองค่าของคน คำชีแ้ จง : ให้นกั เรียนเขียนจบั ใจความสาคญั ของเร่ือง ค่าของคน

ใบงานที่ ๕ เรื่องค่าของคน คาช้ีแจง : ใหน้ กั เรียนเขียนแผนผงั ความคดิ แนวคิดท่ีไดจ้ ากเรื่องที่อ่านเพอ่ื นาไปประยกุ ตใ์ ชใ้ นชีวติ ประจาวนั

แบบทดสอบ เร่ือง ค่าของคน คาชีแ้ จง ให้นักเรียนเขยี นเคร่ืองหมาย X ทับตวั อกั ษรหน้าคาตอบทถี่ ูกต้อง ๑. จากบทประพนั ธต์ ่อไปน้ีนกั เรียนคิดวา่ เป็นเวลาใด ระฆงั ดงั ข้ึนแลว้ รีบเขา้ แถวหยดุ ทางาน เพลงชาติเสียงประสาน กอ้ งขบั ขานทว่ั โรงเรียน ก. ตอนเท่ียง ข. ตอนบ่าย ค. ตอนเชา้ ง. ตอนเยน็ ๒. จากเร่ืองบุญล้ามีอาชีพอะไร ข. ทหาร ก. นกั การเมือง ง. ครู ค. เกษตรตาบล

๓. ใหน้ กั เรียนอ่านขอ้ ความ แลว้ เรียงลาดบั เหตุการณ์ก่อนหลงั ใหถ้ กู ตอ้ ง (๑) บุญล้าเป็นประธานจดั งานทอดผา้ ป่ าเพื่อสร้างอาคารเรียน (๒) เวลาผา่ นไปหลายปี บุญล้าเป็นเกษตรตาบล ส่วนฉนั เป็นครู ( ๓) ฉนั นง่ั เรียนในหอ้ งเรียน ในใจคิดไม่อยากจากเพื่อนเมื่อจบ ป.๖ (๔) ตอนเชา้ ทุกคนเขา้ แถวแต่บุญล้ายงั เกบ็ ขยะที่เน่าเหมน็ (๕) ฉนั รู้สึกตวั เองไร้ค่า เมื่อเทียบกบั บุญล้าท่ีเขาเรียนไม่เก่งแต่เขามีความเสียสละ เอ้ือเฟ้ื อเผอ่ื แผ่ ช่วยเหลือพฒั นาสงั คม ก. ๔ ๓ ๒ ๑ ๕ ข. ๔ ๑ ๒ ๓ ๕ ค. ๓ ๑ ๒ ๔ ๕ ง. ๒ ๑ ๔ ๓ ๕ ๔. สาเหตุใดที่ทาให้ “ ฉนั ” ในเรื่องรู้สึกวา่ ตวั เองดอ้ ยค่า ก. เพราะเรียนเก่ง แต่ไม่ไดท้ าผลประโยชนอ์ นั ใดใหก้ บั สงั คม ข. เพราะเรียนเก่ง เรียนดีไดร้ ับเกียรตินิยม แต่ทางานไม่เป็น ค. เพราะเรียนเก่ง สนใจตวั เองมากกวา่ สิ่งอื่นใด ง. เพราะเรียนเก่งแต่ขาดการเป็นผนู้ า

๕. จากคาประพนั ธ์ต่อไปน้ี นกั เรียนคิดวา่ บุญล้ามีลกั ษณะนิสัยอยา่ งไร ฉนั มองเห็นบุญล้า เขายงั ทาไม่แปรเปลี่ยน แยกขยะที่น่าเอียน ท้งั โรงเรียนใครไม่ทา ก. เป็นคนชอบสกปรก ข. เป็นคนชอบเกบ็ กวาด ค. เป็นคนชอบเสียสละ ง. เป็นคนขยนั ทางาน ๖. แนวคิดสาคญั ที่สุดของเร่ืองค่าของคน คือขอ้ ใด ข. ความเสียสละ ก. ความกตญั ญูกตเวที ง. ความซ่ือสัตย์ ค. ความขยนั อดทน

๗. คาประพนั ธใ์ นตอนใดที่ทาใหแ้ สดงใหเ้ ห็นถึง “ค่าของคน” ไดด้ ีท่ีสุด ก. เฉลยคือบุญล้า เป็นผนู้ าและประสาน ขยนั หมน่ั การงาน พวกชาวบา้ นต่างรู้ดี ข. เล่าเรียนกไ็ ม่เก่ง ไม่กลวั เกรงเขา้ เรียนชา้ บดั น้ีงามสง่า ดูเท่หก์ วา่ เพอ่ื นคนใด ค. หาเงินสร้างอาคาร สูงตระหง่านสีสดใส สานฝันเดก็ บา้ นไพร เป็นจริงไดภ้ าคภูมิใจ ง. ส่วนรวมร่วมสร้างสรรค์ ทุกชีวนั จึงสุขสม เสียสละน่าช่ืนชม ไม่นิยมแต่เรียนดี ๘. ใจความสาคญั ท่ีสุดท่ีผแู้ ต่งตอ้ งการบอกผอู้ ่าน คือคาประพนั ธ์ในบทใด ก. เรียนเก่งเห็นแก่ตวั ชีพหมองมวั ไร้ศกั ด์ิศรี ค่าคนน้นั อยทู่ ี่ มิตรไมตรีมีจรรยา ข. เผอ่ื แผแ่ ก่ผอู้ ่ืน จิตสดชื่นกายหรรษา ความรู้คู่ธรรมา ช่วยพฒั นาค่าของคน ค. แต่ยงั รู้สึกวา่ ฉนั ดอ้ ยค่ากวา่ ไหนไหน บุญล้าเลิศกวา่ ใคร มีน้าใจเพอื่ สงั คม ง. ส่วนฉนั น้นั เรียนดี อนาคตกา้ วหนา้ พลนั สอบไดท้ ่ีหน่ึงของช้นั ครูสร้างสรรคเ์ พื่อเดก็ ไทย

๙. ถา้ นกั เรียนเป็น “ฉนั ” ในเร่ืองนกั เรียนจะปฏิบตั ิตนอยา่ งไรเพื่อใหส้ มกบั คาวา่ “ค่าของคน” ก. สานึกรักบา้ นเกิด ทาประโยชนแ์ ก่ส่วนรวม ข. กลบั มาสอนโรงเรียนใกลบ้ า้ น ค. พฒั นาโรงเรียนท่ีตวั เองสอน ง. เรียนต่อระดบั ปริญญาโท ๑๐. ขอ้ คิดท่ีไดจ้ ากเร่ืองคือขอ้ ใด ก. ค่าของคนวดั กนั ท่ีฐานะความร่ารวยในสงั คม ข. ค่าของคนข้ึนอยกู่ บั การตดั สินพิจารณาของบุคคลภายนอก ค. ค่าของคนวดั กนั ที่ความสามารถและการเรียนเก่งเพียงอยา่ งเดียว ง. ค่าของคนไม่ไดว้ ดั ที่การเรียนเก่งเพยี งอยา่ งเดียวแต่อยทู่ ่ีทาประโยชนแ์ ก่สงั คม

เฉลยแบบทดสอบ เร่ืองค่าของคน ๑. ค ๖. ข ๒. ค ๗. ง ๓. ก ๘. ก ๔. ก ๙. ก ๕. ค ๑๐. ง

แหล่งอ้างองิ กศุ ยา แสงเดช. หนังสือส่งเสริมการอ่าน. กรุงเทพฯ : แมค็ , ๒๕๔๘. ผดุง อารยะวิญญู. นวตั กรรมสื่อการเรียนรู้ ชุด อ่านเขยี นเรียนคล่อง อ่านจบั ใจความสาคญั . นครปฐม : ไอคิว บุคส์ เซ็นเตอร์, มมป. พิกลุ พิมโคตร. การอ่านจบั ใจความอย่างสร้างสรรค์. กรุงเทพฯ : ไทยวฒั นาพานิช,มมป. รังสิมนตุ์ ฉิมรักษ.์ การเขยี นหนังสือส่งเสริมการอ่าน. กรุงเทพฯ : สุวรี ิยาสาส์น, ๒๕๕๐.