จอม

หนงั สือส่งเสริมการอ่าน กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ ๑ เร่ืองของจอม ส่งเสริมการเรียนรู้ เรื่อง “การอ่านจบั ใจความ” เสาวคนธ์ เร่ือง สุชานนั ท์ ภาพ

คำนำ หนงั สือส่งเสริมการอ่านเรื่อง เร่ืองของจอม จดั ทาข้ึนเพื่อใชป้ ระกอบกิจกรรมการเรียนการสอน ในกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย เร่ือง การอ่านจบั ใจความ ช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี ๑ ตามหลกั สูตรการศึกษา ข้นั พ้ืนฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๔๔ หนงั สือเล่มน้ีเป็นบทประพนั ธป์ ระเภทร้อยกรองกาพยย์ านี ๑๑ ไดส้ อดแทรกความรู้ความคิดผา่ นตวั ละครท่ีใหค้ ติสอนใจและความสนุกสนานเพลิดเพลิน ผเู้ รียนสามารถใชก้ ระบวนการอ่านสร้างความรู้และความคิด รวมท้งั เป็นการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมตลอดจนส่งเสริมใหเ้ ดก็ ไทยมีนิสยั รักการอ่านและใฝ่ รู้ใฝ่ เรียน เสาวคนธ์ วชิ ยั คา ผจู้ ดั ทา

แนะนาการใชห้ นงั สือส่งเสริมการอ่าน ๑. ใหน้ กั เรียนต้งั ใจอ่านเน้ือเร่ืองจากหนงั สือส่งเสริมการอ่าน ๒. ใหน้ กั เรียนทากิจกรรมและใบงานตามที่ครูกาหนด ๓. ใหน้ กั เรียนทาแบบทดสอบหลงั เรียนในแต่ละเรื่อง

ผลกำรเรียนรู้ทคี่ ำดหวงั จบั ใจความสาคญั จากเร่ืองท่ีอ่านได้ จุดประสงค์ ๑. หาความหมายของคาและสานวนจากเร่ืองท่ีอ่านได้ ๒. ตอบคาถามจากเร่ืองท่ีอ่านได้ ๓. เรียงลาดบั เหตุการณ์จากเร่ืองที่อ่านได้ ๔. จบั ใจความสาคญั จากเร่ืองที่อ่านได้ ๕. สรุปขอ้ คิดจากเร่ืองท่ีอ่านได้

โรงเรียนเข้ำแล้วหนอ เด็กไม่รอรีบเข้ำแถว เพลงชำติเสียงเจอื้ ยแจ้ว ร้องจบแล้วยนื น่ิงฟัง ครูใหญ่เตือนนักเรียน จงพำกเพยี รอย่ำหยดุ ย้งั ขยนั ประดุจดัง นักเรียนดีมคี ุณธรรม

ไม่ควรมำเรียนสำย ท้ังหญงิ ชำยจงจดจำ ขำดเรียนไม่ควรทำ เดก็ น้อมนำดูน่ำชม เดก็ ก้ำวร้ำวไม่เหมำะสม ทค่ี รูขนึ้ มำกล่ำว นักเลงข่มรังแกคน ชกต่อยใช้อำรมณ์

ลกั เลก็ ขโมยน้อย มำสำยบ่อยเตือนไม่สน เกเรประพฤตติ น ทุกทุกคนอย่ำทำตำม เด็กชำยคนน้ันคอื “จอม” เล่ำลอื ชื่อเขด็ ขำม คุณครูคอยห้ำมปรำม ไม่ทำตำมท่คี รูเตอื น

ครูใหญ่สั่งสอนจบ เด็กน้อมนบไม่ทำเหมอื น ใส่ใจไม่แชเชือน ระฆังเตือนเข้ำห้องเรียน แต่จอมถูกลงโทษ ให้จำจดเป็ นบทเขียน เพยี รสำนึกอย่ำลมื เลอื น บันทึกว่ำขำดเรียน

จอมเป็ นเดก็ ยำกจน เขำขดั สนและขำดเพอ่ื น อนำคตดูลำงเลอื น ชีวติ เหมือนดงั นิยำย พ่อสิ้นชีวติ ไป จอมหัวใจแทบสลำย แม่กย็ ้ำยไปแต่งงำน อำศัยกบั คุณยำย

ไม่มใี ครรู้ว่ำ จอมน้ันหนำน่ำสงสำร เลกิ เรียนรีบกลบั บ้ำน ต้องทำงำนดูแลยำย อำยสุ ิบสำมปี เร่ืองรำวมนี ่ำใจหำย มองดูภำยนอกกำย แสนมำกมำยไม่รักดี

เสื้อผ้ำเก่ำมอซอ เพรำะใช้ต่อจำกรุ่นพี่ ซูบผอมตรอมชีวี อำหำรดีไม่เคยกนิ อกี ชกต่อยไม่จบสิ้น ลกั เลก็ ขโมยน้อย เพอ่ื นดูหม่นิ หัวขโมย ครูเฆ่ยี นจนชำชิน

ชีวติ เกดิ ควำมเศร้ำ ทำให้เขำน้ันหิวโหย ร่ำงกำยดูร่วงโรย ชอบขโมยเพรำะยำกจน คุณครูใหญ่อยำกรู้ผล สำมวนั จอมหำยไป ช่วยสืบค้นสำเหตุดู เชิญครูนฤมล

ทันใดครูสำยหยดุ กร็ ีบรุดแจ้งให้รู้ เงนิ จำกกระเป๋ ำครู หำยไปอย่ทู ่ีแห่งใด คดิ ว่ำน่ำเป็ นจอม ครูไม่ยอมจึงรีบไข จอมขำดจะเป็ นใคร ทเี่ อำไปต้องอกี คน

คุณครูไปเยย่ี มบ้ำน ขำดเรียนนำนเพรำะขดั สน ดูแลยำยทุกข์ทน เพรำะผจญโรคร้ำยแรง เอำใจใส่ไม่หน่ำยแหนง ป้ อนข้ำวเช็ดตัวให้ ครูแจ่มแจ้งในควำมจริง รับจ้ำงได้ค่ำแรง

บ้ำนช่องดูคบั แคบ ครูน้ันแอบสงสำรยง่ิ ไม่อย่นู ิ่งรีบช่วยพลนั ได้ดูรู้ควำมจริง แสนยนิ ดีคดิ สร้ำงสรรค์ คุณครูผู้อำรี ใจจอมน้ันซำบซึ้งดี ช่วยเหลอื ไม่ทิง้ กนั

คุณครูนฤมล ช่วยจอมพ้นเรื่องหมองศรี ขอทุนให้เดก็ ดี เพรำะจอมนีก้ ตัญญู ต่ำงประสำนใจรับรู้ คุณครูทุกทุกท่ำน กตญั ญูกตเวที ยกย่องและเชิดชู

มเี พอ่ื นมำกพร้อมหน้ำ ต่ำงช่วยพำจอมสุขี ทำส่ิงดใี ห้เพอื่ นกนั กำรบ้ำนช่วยเร็วร่ี รักษำได้ต่ืนจำกฝัน คุณยำยเจ็บป่ วยไข้ ทุกคนื วนั สุขกำยำ โรคร้ำยมลำยพลนั

จอมให้สัญญำมนั่ จะขยนั หมัน่ ศึกษำ เพอ่ื ให้วนั ข้ำงหน้ำ สร้ำงสรรค์พำฐำนะดี อนำคตอยำกเป็ นครู สอนควำมรู้จนชีพพลี เป็ นคนดขี องสังคม คุณธรรมนำชีวี

คาศพั ท์ คคำำศศพั พั ทท์น์น่ำำ่ รรู้ ู้ ประดุจ นอ้ มนา ความหมาย แชเชือน คลา้ ย เหมือน ดง่ั เพยี ร นาไปโดยกริยาอ่อนนอ้ ม เถลไถลไม่ตรงไปตรงมา ชีวี พยายามจนกวา่ จะสาเร็จ ตรอม ชีพ,ความเป็ นอยู่ ดูหมิ่น ไข ระทมใจ ผจญ ดูถูกเหยยี ดหยามผอู้ ่ืน หน่ายแหนง อารี อธิบาย บอก ซาบซ้ึง ต่อสู้ กตญั ญู สุขี ระอาเพราะหมางใจ ธรรม เอ้ือเฟ้ื อ มีใจเผอ่ื แผ่ กายา อาการที่รู้สึกจบั ใจ ชีพพลี รู้คุณท่าน ผมู้ ีความสุขสบาย คุณความดี ร่างกาย เสียสละชีวติ

ใบงำนท่ี ๑ เร่ือง เรื่องของจอม คาช้ีแจง : ใหน้ กั เรียนโยงเสน้ จบั คู่คาทางดา้ นซา้ ยมือกบั ความหมายดา้ นขวามือใหส้ มั พนั ธ์กนั ๑. ตรอม  ต่อสู้ ๒. ประดุจ  เถลไถลไม่ตรงไปตรงมา ๓. อารี ระอาเพราะหมางใจ ๔. ไข ดูถกู เหยยี ดหยามผอู้ ่ืน ๕. แชเชือน  เสียสละชีวติ ๖. ธรรม คลา้ ย เหมือน ดง่ั ๗. หน่ายแหนง ระทมใจ ๘. ดูหม่ิน เอ้ือเฟ้ื อ มีใจเผอ่ื แผ่ ๙. ชีพพลี อธิบาย บอก ๑๐. ผจญ คุณความดี

ใบงำนที่ ๒ เร่ือง เร่ืองของจอม คาช้ีแจง : ใหน้ กั เรียนตอบคาถามต่อไปน้ีใหถ้ กู ตอ้ ง ๑. ตวั ละครในเร่ือง เร่ืองของจอมมีใครบา้ งและมีลกั ษณะนิสยั อยา่ งไร ........................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................... ๒. สภาพความเป็นอยแู่ ละครอบครัวของจอมเป็นเช่นไร ........................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................... ๓. เพราะเหตุใดจอมจึงไดร้ ับการยกยอ่ งใหเ้ ป็นผมู้ ีความกตญั ญูกตเวที .......................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................... ๔. นกั เรียนคิดวา่ จอมประพฤติตนเหมาะสม และไม่เหมาะสมในดา้ นใดบา้ ง ......................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................... ๕. นกั เรียนไดข้ อ้ คิดจากการอ่านเร่ืองของจอมอยา่ งไรบา้ ง ........................................................................................................................................................................................................ .........................................................................................................................................................................................................

ใบงำนท่ี ๓ เรื่องของจอม คำชีแ้ จง : ให้นกั เรียนเรียงลาดบั เหตุการณ์จากเรื่องใหถ้ ูกตอ้ งโดยนำหมำยเลขหน้ำประโยคท่ีกำหนดให้มำเขียนลงในช่องวำ่ งด้ำนล่ำง ๑. ครูนฤมลไดร้ ู้สภาพความเป็นอยขู่ องจอม ๒. จอมขาดโรงเรียนหลายวนั ๓. ไม่มีใครรู้วา่ จอมเป็นเดก็ น่าสงสาร พ่อตายต้งั แต่จอมยงั เลก็ แม่แต่งงานใหม่ เขาไดอ้ ยอู่ าศยั กบั ยาย ๔. จอมถูกตาหนิเรื่องขาดเรียน มาสาย ชอบชกต่อยและลกั ขโมย ๕. ครูนฤมลหาทางช่วยเหลือจอมใหไ้ ดร้ ับทุนการศกึ ษาและยายไดร้ ับการรักษาโรคร้าย ๖. ครูใหญ่อบรมตกั เตือนนกั เรียนหนา้ เสาธง ๗. ยายของจอมชรามากแลว้ และมีโรคประจาตวั จอมตอ้ งดูแลเอาใจใส่ยาย ๘. ครูนฤมลไปเยย่ี มบา้ นของจอม ๙. จอมใหส้ ญั ญาจะกระทาตวั เป็นคนดีและมีความหวงั จะประกอบอาชีพครูในอนาคต ๑๐. คุณครูและเพอ่ื น ๆ ชื่นชมความกตญั ญูของจอม

ใบงำนท่ี ๔ เร่ืองเร่ืองของจอม คำชีแ้ จง : ให้นกั เรียนเขียนจบั ใจความสาคญั ของเรื่อง เร่ืองของจอม

ใบงำนที่ ๕ เร่ืองเร่ืองของจอม คาช้ีแจง : ใหน้ กั เรียนเขียนแผนผงั ความคดิ แนวคิดท่ีไดจ้ ากเร่ืองท่ีอ่านเพอ่ื นาไปประยกุ ตใ์ ชใ้ นชีวติ ประจาวนั

แบบทดสอบ เร่ือง เร่ืองของจอม คำชี้แจง ให้นักเรียนเขยี นเคร่ืองหมำย X ทับตวั อกั ษรหน้ำคำตอบทถ่ี ูกต้อง ๑. ครูใหญ่ไดอ้ บรมนกั เรียนในเรื่องใดบา้ ง ข. ความขยนั กลา้ หาญ เป็นคนดี มีคุณธรรม ก. ความขยนั เสียสละ การเป็นคนดี มีมานะ อดทน ง. ความขยนั หมน่ั เพยี ร เป็นคนดีมีคุณธรรม ค. ความขยนั ความเสียสละ ไม่มาเรียนสาย ๒. ใหน้ กั เรียนอ่านขอ้ ความ แลว้ เรียงลาดบั เหตุการณ์ก่อนหลงั ใหถ้ กู ตอ้ ง (๑) จอมถกู ตาหนิเรื่องขาดเรียนบ่อย มาสาย ลกั ขโมยของ (๒) ครูใหญ่อบรมตกั เตือนนกั เรียนหนา้ เสาธง (๓) จอมขาดโรงเรียนสามวนั ครูนฤมลไปเยย่ี มบา้ นพบความจริง (๔) โรงเรียนใหก้ ารช่วยเหลือมอบทุนการศกึ ษา ไดร้ ับยกยอ่ งเป็นเดก็ กตญั ญู (๕) จอมดูแลยายที่ป่ วย หาเงินเล้ียงตนเองและยาย ก. ๑ ๒ ๕ ๓ ๔ ข. ๒ ๑ ๓ ๕ ๔ ค. ๒ ๑ ๓ ๔ ๕ ง. ๓ ๑ ๒ ๓ ๔

๓. จากเรื่องนกั เรียนคิดวา่ ผแู้ ต่งมีจุดมุ่งหมายเพอ่ื ส่งเสริมคุณธรรมดา้ นใดเป็นสาคญั ก. ความกตญั ญูกตเวที ข. ความซ่ือสตั ย์ ค. ความอดทน ง. ความเพียรพยาม ๔. นกั เรียนคิดวา่ สาเหตุใดที่ทาใหจ้ อมลกั ขโมยของ ก. เพราะเป็นลกั ษณะนิสัยของจอม ข. เพราะจอมตอ้ งการของคนอ่ืนมาเป็นของตนเอง ค. เพราะจอมยากจน ไม่มีใช้ ไม่มีกินจึงตอ้ งขโมย ง. เพราะจอมอยากใหต้ นเองมีความสุข ๕. เพราะเหตุใดครูนฤมลจึงรู้ความจริงวา่ จอมเป็นเดก็ กตญั ญู ก. เพราะเพ่ือนบา้ นของจอมเล่าใหฟ้ ัง ข. เพราะเพื่อนของจอมเล่าใหฟ้ ัง ค. เพราะครูไดร้ ับข่าวจากผใู้ หญ่บา้ น ง. เพราะครูไปเยยี่ มบา้ นรู้ความจริงดว้ ยตนเอง

๖. จอมถกู ครูลงโทษบ่อยคร้ังดว้ ยสาเหตุใด ข. เพราะเขารีบกลบั บา้ น ก. เพราะมาโรงเรียนสาย ชอบชกต่อยและขโมยของ ง. เพราะไม่ส่งงานที่ไดร้ ับมอบหมายจากครู ค. เพราะไม่ทางานกลุ่ม ๗. นกั เรียนคิดวา่ เพราะเหตุใดจอมจึงไดร้ ับการช่วยเหลือจากครูและเพอ่ื น ๆ ก. เพราะเขามีความอดทน ข. เพราะเขาเสียสละ ค. เพราะเขามีความกตญั ญูกตเวที ง. เพราะเขาเป็นผนู้ าและรับผดิ ชอบต่อหนา้ ท่ี ๘. คาประพนั ธ์ในขอ้ ใดท่ีแสดงใหเ้ ห็นวา่ จอมเป็นเดก็ กตญั ญู ก. ป้ อนขา้ วเช็ดตวั ให้ เอาใจใส่ไม่หน่ายแหนง รับจา้ งไดค้ ่าแรง ครูแจ่มแจง้ ในความจริง ข. คุณยายเจบ็ ป่ วยไข้ รักษาไดต้ ื่นจากฝัน โรคร้ายมลายพลนั ทุกคืนวนั สุขกายา ค. อนาคตอยากเป็นครู สอนความรู้จนชีพพลี คุณธรรมนาชีวี เป็นคนดีของสงั คม ง. พอ่ สิ้นชีวติ ไป จอมหวั ใจแทบสลาย อาศยั กบั คุณยาย แม่กย็ า้ ยไปแต่งงาน

๙. บทประพนั ธบ์ ทใดท่ีเป็นใจความสาคญั ของเรื่อง ก. พอ่ สิ้นชีวติ ไป จอมหวั ใจแทบสลาย อาศยั กบั คุณยาย แม่กย็ า้ ยไปแต่งงาน ข. ลกั เลก็ ขโมยนอ้ ย มาสายบ่อยเตือนไม่สน เกเรประพฤติตน ทุกทุกคนอยา่ ทาตาม ค. เดก็ ชายคนน้นั คือ “จอม” เล่าลือชื่อเขด็ ขาม คุณครูคอยหา้ มปราม ไม่ทาตามท่ีครูเตือน ง. คุณครูนฤมล ช่วยจอมพน้ เรื่องหมองศรี ขอทุนใหเ้ ดก็ ดี เพราะจอมน้ีกตญั ญู ๑๐. ขอ้ คิดที่ไดจ้ ากเร่ืองคือขอ้ ใด ข. ความกตญั ญูทาใหไ้ ดร้ ับทุนการศกึ ษา ง. ความกตญั ญูทาใหส้ บาย ก. ความกตญั ญูกตเวทีเป็นสิ่งประเสริฐ ค. ความกตญั ญูทาใหค้ วามฝันเป็นจริง

เฉลยแบบทดสอบ เรื่อง เรื่องของจอม ๑. ง ๖. ก ๒. ข ๗. ค ๓. ก ๘. ก ๔. ค ๙. ง ๕. ง ๑๐. ก

แหล่งอ้ำงองิ กศุ ยา แสงเดช. หนังสือส่งเสริมกำรอ่ำน. กรุงเทพฯ : แมค็ , ๒๕๔๘. ผดุง อารยะวิญญู. นวตั กรรมสื่อกำรเรียนรู้ ชุด อ่ำนเขยี นเรียนคล่อง อ่ำนจบั ใจควำมสำคญั . นครปฐม : ไอคิว บุคส์ เซ็นเตอร์, มมป. พิกลุ พิมโคตร. กำรอ่ำนจบั ใจควำมอย่ำงสร้ำงสรรค์. กรุงเทพฯ : ไทยวฒั นาพานิช,มมป. รังสิมนตุ์ ฉิมรักษ.์ กำรเขยี นหนังสือส่งเสริมกำรอ่ำน. กรุงเทพฯ : สุวรี ิยาสาส์น, ๒๕๕๐.