express 05-2017

STAROGARDZKI DZIEŃ PIĘTAKOKTOBERFEST SERCA MISTRZYNIĄ EUROPY 5/2017 SIERPIEŃ/WRZESIEŃZDERZENIE pociągów w Smętowie XVII Jarmark CYSTERSKI WOJCIECHCEJROWSKI DIABEŁ ZOSTAŁ PRZEBITY





WOJCIECHCEJROWSKI

ZOSTADŁIAPBREŁZEBITYBohatera naszego dzisiejszego wywiadu nie trzeba przedstawiać. Podróżnik, poszukiwaczginących plemion Amazonii, osobowość telewizyjna, popularny dziennikarz radiowy, arty-sta kabaretowy (sam o sobie mówi: jestem komediant), pisarz i publicysta satyryk – gorącykrytyk biurokracji i socjalizmu, krytyk muzyczny, fotografik. Sławę i rozgłos Wojciechowi Cej-rowskiemu przyniósł satyryczny program „WC Kwadrans” oraz dokumentalna seria filmówpodróżniczych „Boso przez świat”. Kto go nie zna, ten coś przegapił. Cokolwiek robi – za-wsze z pasją. Jest gorący, ostry, wyrazisty i do szpiku kości bezkompromisowy – dla jednych„to zaleta, dla innych największa jego wada. Szczodry w krytyce. Oszczędny w pochwałach.WYWIAD Piotr PIELECKIWojciech Cejrowski należy do Royal Geographical Society – Królewskie Towarzystwo Geo-graficzne w Londynie – jest trzecim w historii Polakiem przyjętym w poczet tego prestiżowe-go grona jako członek rzeczywisty (Fellow). Dla nas najważniejsze, że był i jest to człowiekz Kociewia. W dzisiejszej rozmowie sporo miejsca poświęciliśmy wolności słowa.Kociewskość Wojciecha Cejrowskiego jest ta „autocenzura”, która obowiązuje ażmożna dostrzec w jego książkach, gdyżwydawcą serii powieści napisanych przez Walczyliśmy do dzisiaj.niego jest tradycyjne lokalne kociewskie w 1981 roku Natomiast szerzej mówiąc, bardzo niedo-wydawnictwo „Bernardinum”. brze, że spotykamy się z agresją, jak mamy inne poglądy niż facet maszerujący podKsiążki wydaję w Wydawnictwie „Bernar- o wolność słowa, flagą KOD-u i to z taką agresją, że mogądinum, gdyż znam tam mnóstwo osób od czyli o to, żeby pobić człowieka.wielu lat. Pamiętam, jak maszyny dobresobie kupowali, dawno temu za pierwszy wszystkie poglądy Mnie się KOD wydaje obrzydliwy, ale nigdybestseller, jakim był „Kołtun się jeży”. Myśmy miały równe bym ich nie pobił. Nie widzę powodu, żebynajpierw zrobili 10 tysięcy, potem 20 tysię- prawo głosu się na nich z pięściami rzucać, a oni widzący, na koniec się okazało, że wyszło 110 powód, żeby na przeciwników swoich MY-tysięcy egzemplarzy i to w bardzo krótkim ŚLI rzucać się z pięściami. To jest niedobrze.czasie. Dyrektor Sierocki jak miał taki przy- i żebyśmy mogli Może to ścieranie się prawicy i lewicy przy-bór i taki przemiał gotówki, to długie lata pokłócić się niesie nową wartość?mnie pamiętał. Jak mnie potem wyrzuciliz Telewizji Polskiej i miałem chude lata, to nie raz Proszę pana, ale oni się ścierają na pięści,dyrektor Sierocki mówił - „Przyjeżdżaj, ja ci o jakieś sprawy. a nie na poglądy, czyli nie dorobiliśmy sięzrobię druk na krechę, a zapłacisz potem wolności słowa. W nas jest coś takiego, żejak sprzedasz.” nie chcemy zaakceptować prawa tej dru-Te chude lata w Telewizji Polskiej, to już giej strony do tego, żeby ona wypowiada- ła każdą opinię, jaką tylko chce. Bo to jestchyba minęły, bo ostatnio widziałem pana wo głosu i żebyśmy mogli pokłócić się nie tylko opinia. Lepiej jak ludzie się kłócą naw kilku programach telewizyjnych? raz o jakieś sprawy. Na przykład ja mówię słowa, niż jak się kłócą pięściami. DlategoChude lata w telewizji do pewnego stop- do kogoś „głupio mówisz”, a on mi odpo- w Stanach Zjednoczonych wolność sło-nia trwają. Natomiast ja po „WC Kwadran- wiada „Nie, to ty głupio mówisz”. A wyszło wa, to jest bardzo ważny dopisek do Kon-sie” przez siedem lat nie mogłem pracy na to, że przez chwilę wolność słowa była, stytucji, że nie wolno jej ograniczać nigdynigdzie znaleźć, w Polsce. Co nie było dla a potem żeśmy ją z powrotem zamknęli i nikomu w żadnym zakresie, bo jak ludziemnie szkodliwe, bo się skupiłem wtedy na w tej chwili jest bardzo ograniczona, bo się spierają na słowa, to nie dochodzi dozarabianiu pieniędzy za granicą. Ja mam w pewnych środowiskach, jak pan powie samosądów, do pobić i do innych starć.na trzech kontynentach interesy pootwie- swoją opinię, to jest pan wykluczony. A nie Natomiast jak tłumimy opinie w środku, jakrane. W związku z tym, jak trzeba było na na tym wolność słowa polega. je gdzieś chowamy w nas, bo pracujemysiedem lat Polskę opuścić, tak jak teraz czy- u Adamowicza, jak boimy się je wypowia-ni to wiele osób wyjeżdżając do Irlandii czy Czy uważa pan, że zaczyna funkcjono- dać, to potem, jak wychodzimy na ulicę,Anglii, to ja pojechałem do Ameryki Po- wać coś takiego, co Grzegorz Ciechowski to się wszystko wylewa z nas w dwójnasób.łudniowej i tam się rozwijałem. Jednak za określał „autocenzurą” i przed czym prze-każdym powrotem do Polski, za każdą wi- strzegał zresztą? Do czego doprowadzi nas ograniczaniezytą, odczuwało się te chude lata. Nigdzie Do tego jesteśmy przyzwyczajeni przez wolności słowa, swobody wypowiedzi?nie mogłem występować ani publikować. komunę. Człowiek się zastanawiał za co Proszę pana, jest Rok Fatimski, a ja jestem może podpaść. Dzisiaj znowu się zasta- wierzący, więc uważam, że diabeł po pro-Była to kara za bezkompromisowe wypo- nawia i to w różnych miejscach różnie. W stu piszczy, bo już został przebity i jeszcze wwiedzi? Gdańsku rządzi Platforma i prezydent Bu- konwulsjach, tak jak każde zwierzę, w kon-Tak, przez „WC kwadrans”. Walczyliśmy dyń, w związku z tym urzędnicy tam się nie wulsjach jest najmocniejszy. Zdycha, wierz-w 1981 roku o wolność słowa, czyli o to, wychylają ze swoimi poglądami wobec ga, piszczy i wrzeszczy tuż przed śmierciążeby wszystkie poglądy miały równe pra- PiS-u i na odwrót w innych miejscach. To po przebiciu.

6 TEMAT Z OKŁADKI dliwości, odpowiadają, że nie pamiętają. Może warto byłoby wobec nich zastoso- Czy Unia Europejska jest w stanie przetrzy- wać na przykład Bilobil (lek na pamięć)? mać te wszystkie tarcia i reagować na nie Nie, bo z kolei dobrą cechą systemu są- skutecznie? downiczego, który miał być sprawiedliwy, A daj Boże, żeby upadła pod własnym cię- jest to, że jeżeli pan miałby pogrążyć siebie, żarem, tak jak Związek Sowiecki. Związek to wolno się panu powstrzymać od zeznań, Sowiecki był niewydolnym ekonomicznie a nawet kłamać legalnie. W Polsce jak jest systemem, tak Unia Europejska jest syste- pan oskarżony, ma pan prawo przed są- mem niewydolnym ekonomicznie. Unia za dem łgać, kręcić, ponieważ państwo jako daleko wyciągnęła ręce, to samo było z instytucja jest silniejsza od pojedynczego Imperium Rzymskim, które rozpadło się pod człowieka, który się broni. Dlatego daliśmy własnym rozmiarem, nastąpiła implozja. taki przywilej oskarżonym, żeby oni sobie Rzymianie drogi budowali na dalekie rubie- kłamali bezkarnie przed sądem. Bo my z że, którymi się już nikt nie interesował, ale kolei, jako państwo, mamy aparat policyj- oni ciągle budowali te drogi i w końcu te ny, mamy prokuratorów, mamy narzędzia dalekie rubieże poodpadały, bo Rzymianie przesłuchań, mamy przeróżne metody, nie byli w stanie kierować tak ogromnym żeby przechytrzyć takiego jednego gościa, organizmem. który na swój temat kłamie. Unia Europejska chce się do wszystkiego wtrącać. Jeżeli wtrąca się już do wycinki Profesor Szostek, były rektor KUL-u, w jed- pojedynczych drzew w Białowieży, to musi nej w rozmów powiedział, że osoby ucie- upaść, bo nie jest w stanie kontrolować tak kające z Syrii mają twarz Świętej Rodziny. wielkiego obszaru jakim jest Europa, w tak Jak by się pan odniósł do tej tezy? szczegółowym zakresie. Nie widziałem, żeby miały twarz Świętej Rodziny. Widziałem natomiast łódki pełne Wspominał pan przed chwilą o osobie wymachujących pięściami murzynów, wi- Pawła Adamowicza, który niedawno stanął działem ulice pełne młodych mężczyzn. przed Komisją do Spraw Amber Gold, my- Jeśli to są uchodźcy, to gdzie są ich żony, śli pan, że np. w Stanach Zjednoczonych, dzieci, matki, wujkowie, dziadkowie? Są to taka afera mogłaby być możliwa? mężczyźni w wieku lat 18 - 25 maszerujący W Stanach też są afery. Hillary Clinton też w ogromnych grupach i nie widać pośród ma za piórami, za pazurami, takiego typu nich drugiej połowy, czyli 50 % kobiet. Nie afery, to jest w pewnym sensie cecha de- widać wśród nich dzieci. Nie widać star- mokracji. ców. Jeżeli uciekają przed wrogiem, to zabierają swoją mamę, swojego dziadka, Jak odnosi się pan do tego, że urzędni- zabierają swoje dzieci, uciekają wszyscy. cy, samorządowcy, kiedy padają wobec Natomiast tu uciekają wyłącznie mężczyź- nich szczegółowe pytania przed komisjami śledczymi czy organami wymiaru sprawie-

ni, a Święta Rodzina to nie byli 20-letni męż- TEMAT Z OKŁADKI 7 czyźni, tylko kompletna rodzina. dowcipny dżentelmen, naprawdę bardzo Pana spotkania z publicznością stanowią błyskotliwy i dowcipny. To, co ja robię, to swoiste połączenie tego co mądre, z tym jest klasyczny amerykański stand up. Nato- co śmieszne, ale to, co pan robi , to nie jest miast to, co czasami widuję w telewizji, to taki Stand Up, do którego ludzie są przy- są wulgarne i nie śmieszne wygłupy, by się zwyczajeni z polskiej telewizji? powiedziało, no i tyle panu powiem. Proszę pana, bo w Polsce nie ma Stand Up- ów. W Polsce jest dwóch stand up-owców, Dlaczego warto przyjść na pana występ? może jeszcze jacyś są młodzi, których prze- Trudno powiedzieć, to lepiej pytać tych, którzy wychodzą z sali i chcieliby wrócić.„gapiłem. Zasadniczo jest Bałtroczyk. To jest Widziałem To zapytam. łódki pełne Zapytałem starogardzką publiczność, co wymachujących jest takiego w przekazie Wojciecha Cej- pięściami murzynów, rowskiego, że przyszli obejrzeć jego pro- widziałem ulice gram „Prawo dżungli”. pełne młodych Po pierwsze, widzowie zwracali uwagę na mężczyzn. inteligencję, błyskotliwość i poczucie humo- Jeśli to są uchodźcy, ru Wojciecha Cejrowskiego, dzięki czemu to gdzie są ich potrafi dotrzeć ze swoim przekazem zarów- żony, dzieci, matki, no do osób młodych, jak i nieco starszych wujkowie, (kilka razy starszych od tych młodszych). dziadkowie? Po drugie, widzowie byli pod wrażeniem umiejętności bohatera naszego wywiadu do obrazowych przenosin zasad panują- cych w dżungli w nasz świat, a wnioski z ta- kich porównań potrafią być zaskakujące. Po trzecie i chyba najważniejsze, widzo- wie podkreślali, że nie zawsze się zgadzają z Wojciechem Cejrowskim w wielu kwe- stiach, ale sprawy, które porusza, to w jaki sposób to robi, stanowią pole do dalszych dyskusji i rozmyślań. Po prostu, Wojciech Cejrowski swoimi bezkompromisowymi uwagami zmusza widza do myślenia i to nie tylko podczas programu, ale jeszcze bardzo długo po nim.

BIZNESPOWRÓT FORDA KA+ NOWY, PRZESTRONNY, EKONOMICZNY Oferuje wiele praktycznych rozwiązań, które zapewniająbezpieczeństwo, komfort i przyjemność z jazdy.P RZESTRZEŃ DLA KAŻDEGO Ford KA+ to wyjątkowo prze- stronne miejskie auto, które świetnie sprawdzi się też pod- czas weekendowych wypa- dów. Samochód został zapro- jektowany tak, by zapewnić możliwie największą ilość miejsca, maksymalny komfort i funkcjonalność wnętrza przezna- czonego dla 5 osób. Dzięki dużym tylnym fotelom Ford KA+ zapewnia komfortowe warunki podróży pasażerom jadącym z tyłu. Jest tam wystarczająco dużo miej- sca dla 3 dorosłych osób. LICZY SIĘ KAŻDA KROPLA PALIWA Nowy Ford KA+ napędzany jest czterocy- lindrowym silnikiem benzynowym Ti-VCT o pojemności 1.2 l, który jest dostępny w dwóch wersjach: o mocy 70 KM oraz 85 KM. Obie wersje spełniają normę emisji spalin Euro 6. Oba warianty zapewniają niskie zużycie paliwa i cha- rakteryzują się niewielką emisją CO2 na poziomie 114 g/km. Korzyści te osiągnięto dzięki dłuższemu zestopniowaniu skrzyni biegów.

BIZNESŁATWE PARKOWANIEW CIASNYCH MIEJSCACHFord KA+ to kompaktowe i niezwyklezwrotne auto, które sprawia, że parkowa-nie w ciasnych miejscach jest dziecinnieproste. W bezstresowym manewrowaniupomogą również tylne czujniki parkowa-nia, które minimalizują ryzyko wgnieceńi zadrapań podczas wjeżdżania i wyjeż-dżania z miejsc parkingowych. Jeśli pod-czas cofania pojazdu czujniki wykryjąprzeszkodę, urządzenie emituje dźwięko-we sygnały ostrzegawcze. Częstotliwośćsygnałów wzrasta wraz ze zbliżaniem siędo przeszkody. Odwiedź salonFord Gołębiewski lub umów się na jazdę próbną: golebiewski.com.TEMPOMAT- PRZYJEMNOŚĆ PODRÓŻOWANIATempomat z ogranicznikiem prędkościumożliwia ustawienie preferowanej pręd-kości jazdy. Pomaga uniknąć przekracza-nia ograniczeń prędkości co doskonalesprawdza się w terenie zabudowanym izwiększa komfort prowadzenia na dłuż-szych dystansach. W sytuacji gdy musisznagle przyspieszyć wystarczy nacisnąćmocno pedał gazu, co anuluje wcześniejzaprogramowaną prędkość.

10 BIZNESSOTAKROTGAORDBZKEI RFEST 9 września w Browarze Kociewskim odbył się V Festiwal Piwa. Ta żywiołowa impreza stanowi idealne połączenie degustacji lokalnego piwa z muzyką na żywo, która potrafi nieźle zakręcić w głowie. TEKST Piotr PIELECKIRoman Chajewski, Janusz Stankowiak Ryszard ŚwilskiPartyk Demski Sandra i Michał Chajewscy

BIZNES 11O twarcia festiwalu dokonał trybu życi. w Polsce i się nim chwalić – zaapelował Prezydent Miasta Janusz - Wszystko można połączyć. Zdrowe jedze- Burmistrz Pelplina Patryk Demski Stankowiak wraz z Pre- nie i zdrowe picie i mniej więcej zdrowy Największą muzyczną gwiazdą imprezy był zesem Firmy Romanem tryb życia – oznajmił Marszałek Świlski. zespól Poparzeni Kawą Trzy, który rozkoły- Chajewskim. Odszpunto- W tym roku tradycyjnie głównymi bohate- sał publiczność. Wcześniej były pokazy, wania pierwszej beczki rami festiwalu Browaru Kociewskiego były: konkursy i dynamiczny Biba na scenie. piwa dokonał właśnie PILS, LAGER i PSZENNE. Miłośnicy piwa mo- - Tą imprezę przygotowuje się naprawdęPrezydent Stankowiak gli rozkoszować swoje podniebienia bez- cały rok. W tym momencie, kiedy mamy- Jest to znakomita impreza. Chciałbym granicznie. piąty festiwal, ja już jestem myślami przy szó-,korzystając z okazji, podziękować panu - Nazywam tą imprezę - mostową, bo stym. Już myślę czym Państwa zaskoczyć,Romanowi Chajewskiemu i całej rodzinie przerzuca ona mosty między powiata- czym mógłby się wyróżnić, czym spowo-państwa Chajewskich za to, że organizują mi, między miastami, między regionami, dować, żeby ta impreza na stałe wpisałatak wspaniały festiwal i to właśnie w Sta- między ludźmi, między przedsiębiorcami, się w harmonogram wszystkich państwa,rogardzie Gdańskim. Mamy tutaj lokalny którzy działają tak naprawdę dzisiaj w żeby istniała w waszych kalendarzach iOktoberfest z dużą szansą na olbrzymi roz- poprzek granic administracyjnych, geo- na stałe zagościła tutaj na Kociewiu. Naj-wój – powiedział Prezydent Miasta Janusz graficznych. To, że ten browar nazywa się większą nagrodą jest dla mnie frekwencja,Stankowiak Browarem Kociewskim uważam za jedną która nam dzisiaj dopisała oraz wszyscy za-Na festiwalu był obecny Ryszard Świlski, z najlepszych decyzji właściciela. Jest to dowoleni ludzie, którzy do nas przychodząCzłonek Zarządu Województwa Pomor- browar, który wszyscy powinniśmy nieść i - podsumował Michał Chajewski, głównyskiego, znany ze zdrowego i sportowego którym powinniśmy, jak orężem machać organizator V Festiwalu Piwa.

12 SAMORZĄD XVIIJARMARKCYSTERSKI już za namiW miniony weekend, 15-17 września 2017 r. w Pelplinie, w ramach 25. Europejskich Dni Dziedzictwa pod hasłem „Krajobraz dziedzictwa – dziedzictwo krajobrazu”, odbył się XVII Jarmark Cysterski.W ieść o wyjątkowej atmos- stość odsłonięcia znaczka pocztowego. ferze Jarmarku Cyster- Poczta Polska wprowadziła do obiegu skiego obiegła nie tylko znaczek pocztowy emisji „Zabytkowe sąsiednie gminy, ale tak- organy w Polsce”, ukazujący barokowe organy pocysterskiego kościoła klasztor- że miejscowości z całej nego w Pelplinie. Na tę uroczystość do Pelplina przybyli m.in. Kazimierz Smoliński Polski i z zagranicy. - Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infra- struktury i Budownictwa, Iwona Ziomek -W piątkowy wieczór w krużgankach pel- Członek Zarządu Poczty Polskiej S.A., Ewa Anna Zych - Dyrektor Biura Filatelistyki.plińskiej katedry odbyło się otwarcie wy- W tym roku w sobotnie popołudnie zapre- zentowano pokaz kulinarny na dużychstawy prac wykonanych przez artystów z patelniach. Dwiema drużynami, z udzia- łem publiczności, dowodzili znakomicipołudniowej Polski i Czech, którzy przybyli kucharze z telewizyjnego show „Master- chef”, Mariusz Szwed i Diana Volokhova.do Pelplina na plener malarski w ramach Ponadto w katedrze, wystąpiły zespoły muzyki dawnej: Canto Choralis z Drez-„Polsko - Czeskich Dni Kultury Chrześcijań- denka, Integri ze Szczecina, Piccolo Arte z Nowego Drezdenka, Incantare z Lębor-skiej”. ka i Fistulatores z Woli Raszkowskiej koło Radzymina. Koncert przygotował i po-W sobotę, już od wczesnych godzin prowadził dyrektor artystyczny XI Przeglą- du Zespołów Muzyki Dawnej w Pelplinieporannych, do Pelplina przybywali rze- Adam Deneka. Wieczorem goście Jarmarku biesiadowa-mieślnicy, kolekcjonerzy, przedstawiciele li u Opata nad Młynówką uczestnicząc w inscenizacji przedstawiającej Wizytęgastronomii, a także koła gospodyń wiej- Wielkiego Mistrza.skich i lokalne szkoły, aby ustawić straga- W niedzielę, tradycyjnie o godzinie 10.00, miała miejsce uroczysta Msza Święta wny, kuszące kolorami i zapachami. Bazylice Katedralnej. Bezpośrednio po Mszy odbył się koncert finałowy XI Prze-W samo południe dzieci, młodzież i dorośli glądu Zespołów Muzyki Dawnej. Od godz. 11.30 młodzież szkół Powiatu Tczewskiegorywalizowali w XXIII Biegu Cysterskim. Bieg rywalizowała w Turnieju Rycerskim pod kierunkiem Jacentego z Ordowa. Kulminacyjnym punktem niedzielnegoGłówny odbył się na dystansie 5 km. Jego programu Jarmarku był przemarsz przez miasto średniowiecznego korowodu, ry-trasę pokonali m.in. Burmistrz i Zastępca cerstwa, dzieci i młodzieży szkolnej, go- ści i wielu mieszkańców. Barwny orszakBurmistrza Miasta i Gminy Pelplin. tradycyjnie zatrzymał się nieopodal pel- plińskiego Urzędu i tam, po odsłuchaniuO godz. 14.00 miało miejsce oficjalne hejnału Pelplina, Burmistrz Patryk Demski przekazał klucze do miasta księciu Me-otwarcie XVII Jarmarku Cysterskiego, któ- stwinowi, który wraz ze swoim rycerstwem sprawował tego dnia rządy w Pelplinie.rego dokonali przedstawiciele głównych Ostatnim punktem niedzielnego pro- gramu był widowiskowy Turniej Rycerskiorganizatorów: Patryk Demski - Burmistrz „Kruszenie Kopii”. Pokazy rycerskie na ko- niach z pewnością podobały się publicz-Miasta i Gminy Pelplin, Mirosław Chyła - ności i były znakomitym zakończeniem Jarmarku.Przewodniczący Rady Miejskiej, DariuszGórski - Zastępca Burmistrza Miasta i Gmi-ny Pelplin, Ks. infułat Tadeusz Brzeziński -Proboszcz Parafii Katedralnej w Pelplinie,Alicja Słyszewska - Dyrektor Diecezjalne-go Centrum Informacji Turystycznej orazPiotr Łaga - Dyrektor Miejskiego OśrodkaKultury w Pelplinie.Następnie odbyła się wyjątkowa uroczy-

SAMORZĄD 13

14 SAMORZĄD ŚWIĘTO PLONÓW W GMINIE ZBLEWO Kilkuset rolników z gminy Zblewo wzięło udział w tegorocznych dożynkach gminno - parafialnych, które w tym roku zorganizo- wano w Kleszczewie Kościerskim. Starosta- mi dożynek byli Aneta i Adam Armatow- scy, którzy prowadzą tu jedno z najbardziej prężnych gospodarstw.

SAMORZĄD 15 roczystości już tradycyjnie rozpoczęły się mszą św. dzięk- czynną w miejscowym koście-U le. Nabożeństwu przewod- niczył ks. kanonik dr Edward Kampen, a dożynkową homi- lię wygłosił ks. proboszcz Mieczysław Bizoń – dekanalny duszpasterz rolników. Na- stępnie, w procesji darów rolnicy przynieśli do ołtarza m.in. tradycyjny bochen chle- ba, tegoroczny miód i przepiękne wieńce dożynkowe. Przygotowały je sołectwa: Białachowo, Borzechowo, Bytonia, Je- zierce, Karolewo, Kleszczewo Kościerskie, Pinczyn, Semlin i Zblewo. Wieńce można było podziwiać także po nabożeństwie, kiedy to wszyscy uczestnicy – w tym m.in. delegacje sołectw i poczty sztandarowe - przeszli w dożynkowym korowodzie na boisko sportowe. Korowód poprowadziła jak zawsze wspaniała Orkiestra Dęta przy OSP Pinczyn pod batutą druha Wacława Ossowskiego. Orkiestra uświetniła zarów- no mszę św., jak i późniejsze uroczystości na placu dożynkowym. A tam – atrakcji nie brakowało! Zanim jednak nastał czas zabawy – nie zabrakło części oficjalnej.Gospodarz dożynek – wójt Artur Heroldpodziękował rolnikom i ich rodzinom zadar chleba. Następnie wójt oraz księża,sołtys Kleszczewa i dzieci z zespołu „Źró-dło” podzielili się z zebranymi gośćmipoświęconym chlebem. A trzeba wspo-mnieć, iż plac dożynkowy – mimo desz-czowej i chłodnej pogody – zapełnionybył po brzegi! Wójt Artur Herold nie kryłradości, że tak wielu rolników przyjęłojego zaproszenie, by wspólnie cieszyć sięz tegorocznych plonów. I był to rzeczywi-ście dzień radości i wspólnej zabawy! Nadożynkowej scenie przepięknie zaprezen-tował się m.in. zespół „Brzady”, „Źródło” i„Kociewska Familija”. Na gości czekałateż pyszna grochówka, przygotowanaprzez strażaków oraz słodkie wypieki ser-wowane przez Panie Gospodynie z KGW.Dożynki zakończyły się zabawą taneczną– publiczność świetnie bawiła się najpierwz zespołem „Czarna Nuta”, a potem – „Se-cond Heaven”.

16 SAMORZĄD

INWESTYCJE 17

18 SAMORZĄD DOŻYNKI SMĘTOWO GRANICZNE z siłaczami Tradycyjnie, w pierwszy weekend wrze- śnia odbywa się tutaj Święto Plonów. Te- goroczne świętowanie, pomimo bardzo trudnych warunków pogodowych w trak- cie trwania żniw było radosne, gdyż rolni- cy obficie zdołali zebrać swoje plony.Dożynki rozpoczął uroczysty, paradny prze- współpracujących i wspierających Smę-marsz przez całą miejscowość. Od Urzędu towo Graniczne. Odrębne nagrody ufun-Gminy, aż na stadion GOKSiR. Na czele dował i wręczył, Lech Kolaska jako prezespochodu kroczyła Orkiestra Dęta z Gnie- Zrzeszenia Producentów Trzody Chlewnejwu pod batutą Jadwigi Mielke. Na amfite- ,,Kociewie\".atralnej scenie przygotowano ołtarz, przy Wręczone zostały także nagrody w konkur-którym odprawiona została msza święta sie „Piękna Wieś Pomorska 2017”. Za naj-polowa koncelebrowana przez Probosz- piękniejszą wieś uznano Kościelną Janię. Icza Parafii pw. Trójcy Świętej w Kościelnej rozpoczęła się trzecia część dożynkowegoJani, ks. Krzysztofa Kocha w asyście wszyst- świętowania. Część festynowa. Rozpocząłkich proboszczów parafii zlokalizowanych ją występ chóru pod dyrekcją Marzenyw gminie. Przed sceną, na honorowym Partyki oraz krótki koncert Orkiestry Dę-miejscu zasiedli starostowie dożynek, Elż- tej. Następnie świętowanie przeniosło siębieta i Jerzy Gromowscy. Wśród gości za- z amfiteatru na stadion. Tu rozpoczął sięsiedli między innymi wicestarosta Kazimierz pokaz siłaczy, czyli Strongmanów. Siłacze,Chyła, przedstawiciel Pomorskich Izb Rol- Sławomir Toczek oraz Mariusz Dorawaniczych – Lech Kolaska, Radny Powiato- przygotowali pokazy i liczne konkursy. Miej-wy – Jurand Kolaska, Naczelnik Wydziału scowi rolnicy udowodnili, że wśród nichOchrony Środowiska i Rolnictwa – Jerzy jest wielu zasługujących na miano siłacza.Komorowski i przedstawiciel ODR Gdańsk Pokaz Science Show oraz pokaz „potęga– Andrzej Kłos. elektryczności” przygotowany przez Edu-Po zakończonej mszy świętej nastąpiła ko- Fun oczarował szczególnie najmłodszych.lejna część świętowania. Przybyłych powi- No i oczywiście wystąpił na scenie kaba-tali Dyrektor GOKSiR, Bartłomiej Kozłowski ret. Tym razem był to radosny występ ,,Ka-oraz Wójt Gminy Smętowo Graniczne, Ani- baretu z Konopi\". Rozweseleni widzowieta Galant. Tradycyjnie nagrodzono wie- kontynuowali świętowanie tanecznie przylu rolników, a także uhonorowano gości muzyce serwowanej przez DJ Badzio.

ZDROWIE 19

20 REPORTAŻ W środę, 30 sierpnia wieczo- rem około godz. 21:55 na stacji kolejowej w Smętowie Granicznym doszło do zde- rzenia pociągu osobowego ze składem towarowym. W wyniku tego zdarzenia 28 osób doznało obrażeń ciała wymagających udzielenia pomocy medycznej, wśród nich 12-letnia dziewczynka, która z urazem brzucha śmi- głowcem ratowniczym została przetransportowana do szpita- la w Gdańsku. Pozostali ranni trafili do okolicznych szpitali w Starogardzie, Grudziądzu i Kwi- dzynie. Prokurator wydał po- stanowienie o przedstawieniu maszyniście kierującemu po- ciągiem towarowym zarzutu nieumyślnego sprowadzenia katastrofy w ruchu lądowym.



22 FELIETON Wiecie skąd siłę napędową najczęściej czerpie frustracja? Ta związana z brakiem realizacji, nie-Jak osiągniętym celem, niespełnionym marzeniem.traktować Ta, która niemal codziennie uświadamia nam, żeswoje powinniśmy być o trzy kroki dalej, więcej posia-potrzeby? dać i umieć. I również ta, która odsuwa nas od ludzi, o których sukcesy jesteśmy wściekle zazdro- 3 zasady śni, wiecie? Czerpie ze źródełka niedomówień i niesprecyzowanych potrzeb. Pasie się na niskim poczuciu własnej wartości, które z kolei powsta- je na skutek obawy przed obnażeniem słabości, braku świadomości swoich atutów, wystawie- niem się na próbę i podjęciem walki o swoje. Nie bez powodu mówi się, że często to my sami sta- nowimy największą przeszkodę w drodze po cel. Jeżeli czujesz, że ten stan może Ciebie jakkolwiek dotyczyć, zmień to od zaraz. fot. www.radio1.si KĄCIK LIFESTYLOWY i drugiej stronie łatwiej będzie zaakcepto- wać i wprowadzić zmiany, które wynikają Marta BRONK – SZAMBOWSKA ze zrozumiałych dla nich potrzeb. Kropka. Absolwentka wydziału dziennikarstwa, ODRÓŻNIAJ POTRZEBY zawodowo zajmująca się marketingiem i promocją. OD CHWILOWYCH ZACHCIANEK Licencjonowany coach życia i kariery. Czasami wydaje się nam, że chcemy cze- Na koniec blogerka, goś tak bardzo, że jest to nasze być albo uzależniona od psychologii nie być. Jednak, gdyby padło pytanie: i kontaktu z ludźmi. Dlaczego to jest dla Ciebie takie waż- ne? Mogłoby się okazać, że nie potrafimyMÓW CZEGO OCZEKUJESZ mówienie o potrzebach jest równoznacz- udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Jest ne z okazywaniem słabości. Naonczas jest to oznaka silnego działania niektórychA lot of people are afraid to say what they to jedyna słuszna metoda do budowania bodźców zewnętrznych, przez które za- trwałych relacji z ludźmi i podsiadania chcianki/ pragnienia interpretujemy jakwant. That’s why they don’t get what they tego, na czym nam zależy. potrzeby. Tego typu bodźce działają na Jeżeli więc czegoś od kogoś oczekujesz, nas doraźnie i krótkotrwale. Dlatego zanimwant. - Madonna musisz mu to wyraźnie zakomunikować. wywołamy armageddon z cyklu, „Chcę i Nieważne w czym będzie realizowała się JUŻ” i postawimy kogoś pod ścianą, dajmyZazwyczaj potrafimy dużo mówić. Zwłasz- akurat Twoja potrzeba, podejmij próbę i sobie czas na kilka głębszych wdechówcza my kobiety, przejawiamy większą ten- wyjdź z inicjatywą. i analizę sytuacji. Niekontrolowane wyra-dencję do rozmyślania na głos, doradza- żanie swoich oczekiwań, jakie by one nienia, plotkowania, marudzenia i bez więk- USTAL PRIORYTETY były może doprowadzić do chaosu. Myszych oporów podejmujemy się ocenienia Z reguły jeżeli chcemy zbyt wiele w danym przestaniemy kontrolować swoje potrze-zachowań innych osób. Jednak kiedy momencie, w efekcie nie otrzymujemy by, a ludzie, od których będziemy oczeki-rzecz tyczy się naszych potrzeb, to nagle nic. Kończymy z fiaskiem również wtedy, wać zrozumienia, przestaną podchodzićokazuje się, że mistrzynię słowa dopada gdy nie rozumiemy swoich potrzeb i nie do nas z rewerencją.niemoc. Męskim bohaterom również zda- potrafimy ich nazywać.rza się przyjąć tezę, że skoro teraz „mają Przykład: REASUMUJĄCfull wypas”, to tak już zostanie na wieki. - Chciałbym, żeby nasza relacja była inna, Swoje potrzeby powinniśmy traktowaćTymczasem, jak wszystko inne, potrzeby żebyś Ty była inna, inaczej się zachowywa- poważnie. Znaczy to mniej więcej tyle, żetakże ulegają transformacji. Z czasem ła. nie należy ich zachowywać dla siebie, jeślimamy prawo chcieć czegoś zgoła innego - To znaczy jak? mają związek z kimś poza nami. Aby o nichi bynajmniej nie jest to przejaw egoizmu, - No, inaczej. mówić, musimy ułożyć je w odpowiednieja zmian i rozwoju. Wówczas jedyną opcją Logicznie oceniając sytuację. Rozmowa hierarchii i potrafić zdefiniować.jest rozpocząć pracę nad potrzebą i w od- powiedzmy, że się odbyła. Tylko jaki bę- Ostatniego nie będziemy w stanie zrobić,powiednim momencie zacząć o niej mó- dzie jej finalny skutek? Żaden, chyba, że bez odróżnienia rzeczywistej potrzeby (niewić. Teoretycznie możemy przyjąć, że nasz pod uwagę bierzemy dłuższe nieporozu- mogę bez tego funkcjonować) od pra-błyskotliwy mąż czy żona, albo koleżanka, mienie. gnień (chciałbym, ale nie potrzebuję).z którą znamy się jak łyse konie domyśli się, Sprawa wyglądałaby zgoła inaczej, gdy- Unikać należy tworzenia „sztucznych po-czego od nich oczekujemy. Być może przy byśmy nauczyli się dokładnie precyzować trzeb”, ponieważ doprowadza to do wielusporym zapasie szczęścia, tak się da. Ale i definiować potrzeby. A następnie wy- zaburzeń emocjonalnych. Niezależnie odjeśli jednak nie? Zawsze można pójść kolej- znaczyli te, które są dla nas najważniejsze, tego, czy uda się je zaspokoić czy też nie,ną drogą na skróty i powiedzieć, „nigdy mi pozostałe odkładając na potem. W woli bo:nie dałeś, odczuć, że doceniasz moje sta- wyjaśnienia, nie na „wieczne potem” czy- - Jeśli się nie uda, to dopada nas poczucierania”, zamiast wcześniej zakomunikować, li nigdy, tylko na dalszy plan, do którego porażki..„chciałabym czasem usłyszeć od Ciebie, przejdziemy zaraz po zrealizowaniu po- - Jeśli się uda, powstaje ryzyko straty, któreże..”. trzeb pierwszego rzędu. Wówczas i jednej budzi w nas lęk i niepewność.Kto na tym traci, wiadomo. A dlaczego Przez pojęcie poważnego traktowania po-tak się dzieje? W świadomości większości winniśmy rozumieć także zdrowy rozsądekz nas, niestety wciąż gości przekonanie, że i dystans. Niekiedy zmiany potrzebują cza- su, za to zawsze wymagają poszanowania potrzeb innych ludzi. Powodzenia!

23

24 ZDROWIEPodczas tegorocznego DniaSerca na stanowisku KCZ wyko-nano ok. 350 pomiarów ciśnie-nia i cukru oraz ok. 150 badańEKG. Niektórym pacjentom zewzględu na niepokojące za-pisy w EKG, wysokie wartościciśnienia lub cukru zaleconowizytę u lekarza rodzinnego wcelu wykonania dodatkowychbadań diagnostycznych. Nato-miast w ambulansie do poborukrwi zarejestrowało się 17 osób,z czego 12 oddało krew dlapotrzebujących pacjentów.C elem „Dnia Serca” organizo- prace rewitalizacyjne, na plac przed Sta- dodatkowych badań diagnostycznych. wanego już po raz VII przez rostwem. Tą decyzje podjęliśmy wspólnie Natomiast w ambulansie do poboru krwi Szpital, Starostwo Powiatowe z naszymi partnerami z OSiR panią dyrek- zarejestrowało się 17 osób, z czego 12 i OSiR, jest upowszechnie- tor Marzeną Klein, Pauliną Burczyk, a tak- oddało krew dla potrzebujących pacjen- nie podstawowej wiedzy o że paniami Ewą Salą, Karoliną Wysocką, tów. schorzeniach serca i naczyń Magdą Jankowską, które bardzo dużo Choroby serca i naczyń krwionośnych w krwionośnych oraz o możliwościach ich le- pracy włożyły w przygotowanie całej ak- większości rozwijają się powoli przez wie- czenia i profilaktyki, jak także propagowa- cji. Widzę po frekwencji, że to się spraw- le lat, a pierwsze objawy mogą pojawiać nie zdrowego stylu życia oraz aktywności dziło, dlatego przygotowanie imprezy się dopiero, kiedy stadium choroby jest fizycznej. łącznie z pogodą oceniam jako bardzo zaawansowane. Pamiętajmy, że niewiele - W tym roku mamy dwie zauważalne dobre - powiedział Patryk Gabriel, członek chorób zaczyna się z dnia na dzień. Nawet zmiany organizacyjne. Pierwsza z nich to zarządu powiatu. te o nagłym początku, jak na przykład za- nowe logo akcji. Pani Magda Jankowska Podczas tegorocznego Dnia Serca na wał serca, są tylko odbiciem toczącego jak zwykle stanęła na wysokości zadania stanowisku KCZ wykonano ok. 350 pomia- się od wielu lat procesu. i dzisiaj mamy logo, które możemy po- rów ciśnienia i cukru oraz ok. 150 badań Nadciśnienie tętnicze jest chorobą bardzo kazać całemu światu, taka jest jego ja- EKG. Niektórym pacjentom ze względu na rozpowszechnioną. Szacuje się, że w Pol- kość. Przynajmniej taka jest moja ocena. niepokojące zapisy w EKG, wysokie war- sce 30% dorosłych cierpi na tę chorobę, a Drugą zmianą jest przeniesienie imprezy z tości ciśnienia lub cukru zalecono wizytę Światowa Organizacja Zdrowia uznaje ją Starogardzkiego Rynku, na którym trwają u lekarza rodzinnego w celu wykonania za najważniejszą przyczynę zgonów.

SAMORZĄD 25

26 ZDROWIE Płodowy Zespół Alkoholowy (FAS) lek. Piotr Minowski, specjalista ginekolog-położnik, specjalista endokrynologiiFAS to zespół zaburzeń, na - problemy ze słyszeniem, opóźnioną ilością. Picie alkoholu w I trymestrze jestktórych powstanie ma wpływ zdolność mówienia najbardziej szkodliwe dla płodu, jednakalkohol pity przez matkę w - zmniejszone pole widzenia, słabą pa- poważne zagrożenia także pozostają wczasie ciąży. Cząsteczki al- mięć wzrokową (dziecko może się łatwo kolejnych okresach ciąży. Dlatego lepiejkoholu przenikają całkowicie gubić nawet w okolicy domu) dmuchać na zimne i w ogóle zrezygno-przez łożysko, wpływają nega- - anomalie w budowie wątroby, serca, wać z procentów.tywnie na płód. Pół godziny nerek, narządów płciowychpo wypiciu alkoholu przez - podwyższony próg bólu lub nadwrażli- To jednamatkę jego stężenie we krwi wość na ból z niewielu choróbdziecka jest takie samo jak we - nadpobudliwość wrodzonych dziecka,krwi matki. Dzieci dotknięte - problemy z pamięcią i trudności walkoholowym zespołem płodo- uczeniu się (dziecko będzie się skarżyć, na którą matkawym są niższe od rówieśników, że „nic mu nie wchodzi do głowy”, choć ma całkowity wpływ:różnią się także wyglądem. się uczy) by dziecko nie cierpiałoIch twarze są niesymetryczne, - zaburzenia zachowania, niedostoso- z powodu alkoholowegomiewają również problemy z wanie społeczne, trudności w przewidy- zespołu płodowego,kośćmi i mięśniami. Występują waniu konsekwencji swoich zachowań wystarczy po prostuu nich ponadto anomalie w (może np. uciekać z domu)budowie wielu narządów we- - niekontrolowane napady złości, agre- nie pić alkoholu.wnętrznych, takich jak serce, sja Warto wziąć to sobiewątroba czy nerki. - skłonność do uzależnień - skłonności depresyjne i lękliwość do serca. Oczywiście nie można wyleczyć dzieckaO BJAWY FAS - niski wzrost i małogło- z FAS, jednak można je „leczyć” i jest to wskazane. Istotna i niezbędna jest tera- wie pia, która pozwoli dziecku rozwijać się w miarę jego możliwości, a także polepszyć - dysmorfie twarzy jego funkcjonowanie w społeczeństwie. Do tego niezwykle potrzebne jest wspar- (twarz jest niesymetrycz- cie rodziców. na, dość płaska, szeroka, NIE MA BEZPIECZNEJ DAWKI ALKOHOLU DLA KOBIET W CIĄŻYo wyglądzie orientalnym, oczy dziecka Można usłyszeć głosy: ale przecież jeden kieliszek wina nie spowoduje FAS! Tak,osadzone są szeroko – tak, że nasada to prawda. FAS występuje w wyniku na- gminnego spożywania picia alkoholu wnosa sprawia wrażenie bardzo szero- ciąży przez przyszłą matkę. Nie ma jednak dokładnych danych, jaka ilość alkoholukiej, nos najczęściej jest krótki i zadarty, wywołuje tę chorobę. Rzadkie picie al- koholu może wywołać FAE (Fetal Alcoholrynienka podnosowa słabo zaznaczona Effects) – dziecko ma wtedy takie same symptomy jak w przypadku FAS, lecz o(lub nie ma jej w ogóle), górna warga mniejszym natężeniu. U dzieci kobiet cię- żarnych pijących alkohol okazjonalniejest bardzo cienka, odległość między mogą pojawić się natomiast symptomy związane wyłącznie ze sferą umysłowąnozdrzami a górną wargą jest dłuższa niż (objawy fizyczne nie występują). Dzieje się tak dlatego, że nawet jednostkowezwykle, uszy są nisko osadzone, często ze spożycie alkoholu może spowodować śmierć komórek mózgowych lub ich mi-zniekształconymi małżowinami, owłosie- grację do niewłaściwych obszarów mó- zgu, co ma negatywny wpływ na jegonie skóry głowy, brwi i rzęsy są obfitsze niż rozwój. W efekcie dziecko ma w głowie neurologiczny mętlik, co utrudnia muprzeciętnie) myślenie, poznawanie, zapamiętywanie, powoduje trudności w nauce. Problem- wady układu kostno-mięśniowego i za- dotyczy więc nie tylko nałogowych al- koholiczek, kobiet z marginesu itp. Zna-burzenia czucia głębokiego, problemy z ne są przypadki, że FAE pojawiło się u dzieci kobiet, które tylko jeden raz pod-koordynacją (dziecko może np. złamać czas ciąży piły alkohol, ale przesadziły zrękę i nie czuć tego)

SPOŁECZEŃSTWO 27

28 EKOLOGIANowy system segregacji część 2W poprzednim artykule został opisany system gospodarki odpadami w naszym kraju oraz województwiepomorskim. Dodatkowo z myślą o mieszkańcach Miasta Starogard Gdański przedstawiono nowy podział segregacji odpadów obowiązujący od 01 lipca 2017 r. na terenie Miasta. Teraz przyszła kolej na opis segregacji na terenie pozostałych gmin powiatu starogardzkiego. Jednak żeby prawidłowo segregować odpady musimy wiedzieć co wrzucać do danego pojemnika,stąd poniżej słownik najważniejszych pojęć. Musimy pamiętać, że w miarę możliwości odpady wrzucane do poszczególnych pojemników powinny być opróżnione oraz zgniecione. SŁOWNIK POJĘĆ TZN, CO WRZUCAĆ DO DANEGO POJEMNIKA/WORKABIO szkło ODPADY NIEBEZPIECZNE,- odpady tzw. kuchenne frakcji stałej po- - opakowania ze szkła takie jak butelki, do których należy zaliczyć takie odpadywstające w gospodarstwie domowym, słoiki, itp.; jak: świetlówki, rtęciówki, baterie, akumu-(bez odpadów pochodzenia zwierzęce- latory, paliwa, oleje silnikowe, hydraulicz-go), takie jak: pozostałości potraw i pro- TWORZYWA SZTUCZNE ne, itp., smary, filtry olejowe, paliwowe iduktów - resztki warzyw i owoców, itp., I OPAKOWANIA powietrzne, detergenty, kwasy, alkalia,- odpady zielone, pochodzące z pie- WIELOMATERIAŁOWE lekarstwa, środki ochrony roślin, rozpusz-lęgnacji ogródków oraz terenów zielo- czalniki, farby, lakiery, a także opakowa-nych, takie jak:, trawa, chwasty, liście, - opakowania plastikowe takie jak bu- nia po tych preparatach itp.,pozostałości po przycięciu drzew i krze- telki, pudełka po produktach spożyw-wów itp., a także rośliny domowe - kwia- czych, chemii gospodarczej, kosmety- meble I INNE ODPADYty cięte, doniczkowe itp.; kach, folie, doniczki, WIELKOGABARYTOWE, - opakowania wielomateriałowe takieSUROWCE jak kartoniki i pudełka po napojach owo- które ze względu na swoje rozmiary i cowych i po produktach mlecznych, masę, nie mogą być umieszczone w po-- opakowania z tworzyw sztucznych i - metale, takie jak puszki po konser- jemnikach, do których należy zaliczyćopakowania wielomateriałowe - takie wach, puszki aluminiowe po napojach, takie odpady jak: stoły, szafy, krzesła,jak: opakowania po produktach spo- inne opakowania metalowe, zakrętki sofy, dywany, wózki dziecięce, matera-żywczych, chemii gospodarczej i ko- od słoików i butelek, puste opakowania ce, kołdry, rowery, zabawki dużych roz-smetykach, folie, doniczki, zakrętki od po dezodorantach, garnki, narzędzia, miarów, opony, itp.,butelek i innych opakowań, styropian drobny złom, itp.,opakowaniowy, itp., - tekstylia, odzież , oDPADY ELEKTRONICZNE,- makulatura - gazety, zeszyty, książki, - styropian opakowaniowypudełka z kartonu, opakowania papie- do których należy zaliczyć: sprzęt AGDrowe, tektura, itp., ZMIESZANE – artykuły gospodarstwa domowego,- tekstylia, odzież - tkaniny, ubrania, itp., sprzęt teleinformatyczny i telekomunika-- szkło opakowaniowe - takie jak: butelki, - odpady z tworzyw sztucznych i szkła, cyjny, sprzęt audiowizualny, sprzęt oświe-słoiki, itp., które nie są opakowaniami, ceramikę tleniowy, narzędzia elektryczne, urządze-- metale - takie jak: puszki po konser- (porcelanę, naczynia, talerze, doniczki), nia pomiarowe, itp.,wach, puszki aluminiowe po napojach, odpady mineralne, popiół z pieców iinne opakowania metalowe, zakrętki kominków, pieluchy jednorazowe, kalkę ODPADY BUDOWLANOod słoików i butelek, puste opakowania techniczną, prospekty, foliowane i lakie- - ROZBIÓRKOWEpo dezodorantach, garnki, narzędzia, rowane katalogi, powstające w gospo- I REMONTOWE,drobny złom, itp.; darstwie domowym odpady kuchenne frakcji stałej pochodzenia zwierzęcego, które powstają podczas remontów,PAPIER I TEKTURA itp., budów i rozbiórek, do których należy zaliczyć takie odpady jak: okna, drzwi,- opakowania z papieru i tektury, gaze- panele, deski, gruz, styropian budow-ty, zeszyty, książki lany, materiały budowlane, aparatura sanitarno-grzewcza itp.

EKOLOGIA 29Gminy: Bobowo, Lubichowo, Skórcz, Poniżej opis segregacji na terenie Gmin, które zdecydowały się wyjśćMiejska Skórcz, Smętowo Graniczne ze Związku Gmin Wierzyca i od dnia 01 stycznia 2017 r. samodzielnie decydować o systemie gospodarowania odpadami na swoim terenie. oraz Starogard Gdański GMINA ZBLEWO - meble i inne odpady wielkogabarytowe, w dalszym ciągu należą - odpady elektryczne i elektroniczne, do Związku Gmin Wierzyca (ZGW). Odpady zbierane w pojemnikach - odpady budowlano-rozbiórkowe 1. Pojemnik przeznaczony na odpady i remontowe. ZGW przejął „BIO” następujące obowiązki: 2. Pojemnik przeznaczony na odpady Odpady selektywnie zebrane w sposób, o „SUROWCE” którym mowa powyżej można indywidual- • objął wszystkie nieruchomości na terenie 3. Pojemnik przeznaczony na odpady nie przekazywać do punktu selektywnego regionu systemem gospodarowania odpa- „ZMIESZANE” zbierania odpadów komunalnych (PSZOK) dów komunalnych, znajdującego się w Zakładzie Utylizacji Od- • prowadzi nadzór nad zagospodarowa- Ponadto, ze strumienia odpadów komu- padów Komunalnych „Stary Las” Sp. z o.o. niem odpadów komunalnych, nalnych należy wydzielić następujące od- w Starym Lesie, na zasadach określonych • dokonuje wyboru firmy odbierającej od- pady: w regulaminie PSZOK. pady od mieszkańców, - odpady niebezpieczne, Dodatkowo dwa razy w roku od mieszkań- • pobiera opłaty od mieszkańców na pod- - meble i inne odpady wielkogabarytowe, ców będzie odbierany zużyty sprzęt elek- stawie złożonych deklaracji, - odpady elektryczne i elektroniczne, troniczny i elektryczny, opony, odpady • wskazuje miejsca, w których mogą być - odpady budowlano-rozbiórkowe wielkogabarytowe, leki, chemikalia oraz prowadzone zbiórki zużytego sprzętu elek- i remontowe. baterie zgodnie z przyjętym harmonogra- trycznego i elektronicznego z gospodarstw mem. domowych, Dodatkowo mieszkańcy Gminy mogą • zapewnia osiągnięcie odpowiednich po- przekazać określone rodzaje odpadów do GMINA OSIEK ziomów recyklingu, PSZOK znajdującego się w Zakładzie Utyli- • prowadzi działalność informacyjną i zacji Odpadów Komunalnych „Stary Las” 1. Pojemnik/worek przeznaczony edukacyjną w zakresie prawidłowego go- Sp. z o.o. Są to: szkło, papier i tektura, me- na odpady „BIO” spodarowania odpadami komunalnymi, tale, tworzywa sztuczne, opakowania wie- 2. Pojemnik/worek przeznaczony w szczególności w zakresie selektywnego lomateriałowe, zielone odpady komunal- na odpady „SUROWCE” zbierania odpadów komunalnych, ne, bioodpady ulegające biodegradacji, 3. Pojemnik/worek przeznaczony • prowadzi Rejestr Działalności Regulowa- meble i inne odpady wielkogabarytowe, na odpady „ZMIESZANE” nej, który skupia podmioty zajmujące się zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, odbiorem odpadów komunalnych od wła- odpady budowlano-remontowe i rozbiór- Ponadto ze strumienia odpadów komu- ścicieli nieruchomości, kowe, zużyte opony samochodowe, od- nalnych należy wydzielać: • odpowiada za wprowadzony system se- pady niebezpieczne - tylko od właścicieli - odpady niebezpieczne, gregacji odpadów. nieruchomości zamieszkałych. - meble i inne odpady wielkogabarytowe Ustalono, iż zużyte opony odbierane są - odpady budowlane i rozbiórkowe SYSTEM SEGREGACJI w ilości nie większej niż 4 sztuki rocznie z - zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny. ODPADÓW gospodarstwa domowego. Odpady roz- biórkowe i budowlane do 1 m3 w ramach Odpady selektywnie zebrane w sposób, o NA TERENIE GMIN opłaty w PSZOK, powyżej tej ilości na zasa- którym mowa powyżej można indywidual- NALEŻACYCH DO ZGW dach obowiązujących w PSZOK. Odpady nie przekazywać do punktu selektywnego zielone i bioodpady odbierane są w ilości zbierania odpadów komunalnych (PSZOK) 1. Pojemnik/worek nie większej niż 1000 litrów miesięcznie z znajdującego się w Zakładzie Utylizacji Od- przeznaczony na odpady „BIO” gospodarstwa domowego oraz domku padów Komunalnych „Stary Las” Sp. z o.o. 2. Pojemnik/worek letniskowego lub innej nieruchomości wy- w Starym Lesie, na zasadach określonych przeznaczony na odpady „SUROWCE” korzystywanej na cele rekreacyjno-wypo- w regulaminie PSZOK. 3. Pojemnik/worek czynkowe. przeznaczony na odpady „ZMIESZANE” Ponadto zużyty sprzęt elektryczny i elek- GMINA SKARSZEWY troniczny, odpady niebezpieczne, me- Ze strumienia odpadów komunalnych na- ble oraz inne odpady wielkogabarytowe 1. Pojemnik/worek oznakowany napisem leży wydzielić następujące ich rodzaje: będą odbierane od mieszkańców jeden „BIO” - odpady niebezpieczne, raz w roku zgodnie z harmonogramem. 2. Pojemnik/worek oznakowany napisem - meble i inne odpady wielkogabarytowe, „SUROWCE”, - odpady elektryczne i elektroniczne, GMINY KALISKA, 3. Pojemnik/worek oznakowany napisem - odpady budowlano-rozbiórkowe OSIECZNA I CZARNA WODA „ZMIESZANE” i remontowe. 1. Pojemnik/worek przeznaczony Dodatkowo ze strumienia odpadów ko- Odpady selektywnie zebrane w sposób, o na odpady „BIO” munalnych należy wydzielać następujące którym mowa powyżej można indywidual- 2. Pojemnik/worek przeznaczony ich rodzaje: nie przekazywać do wyznaczonych punk- na odpady „PAPIER I TEKTURA”, - odpady niebezpieczne, tów selektywnego zbierania odpadów 3. Pojemnik/worek przeznaczony - meble i inne odpady wielkogabarytowe, komunalnych (PSZOK). Warunki i rodzaje na odpady „SZKŁO”, - odpady budowlane i rozbiórkowe, przyjmowanych odpadów określają regula- 4. Pojemnik/worek przeznaczony - zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, miny PSZOK, natomiast adresy tych punktów na odpady „TWORZYWA SZTUCZNE znajdują się na stronie internetowej Związku I OPAKOWANIA WIELOMATERIAŁOWE”, Odpady selektywnie zebrane w sposób, Gmin Wierzyca. Obecnie dla mieszkańców 5. Pojemnik/worek przeznaczony o którym mowa powyżej można indywi- gmin objętych działaniem ZGW funkcjonuje na odpady „ZMIESZANE” dualnie przekazywać do punktu selektyw- PSZOK znajdujący się w Zakładzie Utylizacji nego zbierania odpadów komunalnych Odpadów Komunalnych „Stary Las” Sp. z Ponadto, ze strumienia odpadów komu- (PSZOK) znajdującego się w Gminnym o.o. w Starym Lesie oraz SUEZ Północ Sp. z nalnych należy wydzielić następujące od- Przedsiębiorstwie Komunalnym Sp. z o.o. o.o. w Kościerzynie. pady: w Skarszewach na zasadach określonych - odpady niebezpieczne, w regulaminie PSZOK.

EKOLOGIA

SPOŁECZEŃSTWO 31 OGÓLNOPOLSKI TURNIEJ TAŃCA TOWARZYSKIEGOII MKEDOEWMWOAARRLIDKAAEŁStarogardzkie Centrum W zeszłym roku, podczas pierwszej edycji za-Kultury zaprasza na „Ogól- tańczyło 160 par z całej Polski i zagranicy (Ro-nopolski Turniej Tańca To- sja) w sumie w 24 kategoriach.warzyskiego. II Memoriał W tym roku „Ogólnopolski Turniej Tańca Towa-Edwarda Kowalke”. Im- rzyskiego. II Memoriał Edwarda Kowalke” od-preza odbędzie się 5 listo- będzie się 5 listopada w Miejskiej Hali Sportowejpada 2017 roku w Miejskiej im. Andrzeja Grubby w Starogardzie Gdań-Hali Sportowej im. Andrze- skim. Całodzienna impreza składać się będzieja Grubby w Starogardzie z trzech bloków. Zaprezentują się tancerze odGdańskim. Wieczorną galę wieku przedszkolnego, poprzez pary sportowepoprowadzi Iwona Pawlo- różnych klas tanecznych i wiekowych, aż dović, jurorka wszystkich edy- kategorii „Hobby” osób dorosłych, które z pa-cji telewizyjnego show „Ta- sją podchodzą do nauki tańca. Trzeci blok roz-niec z Gwiazdami”. pocznie się o godzinie 18:00 i będzie uroczystą Galą Taneczną. W tej części zaprezentują sięEdward Kowalke – urodzony w Sta- najlepsi tancerze, którzy tego dnia przyjadą dorogardzie Gdańskim, trener i wy- Starogardu Gdańskiego. W programie, opróczchowawca kilku pokoleń nauczy- prezentacji konkursowych, w specjalnym po-cieli tańca Polskiego Towarzystwa kazie zaprezentuje się mistrz najwyższej klasyTanecznego w Okręgu Pomorskim, tanecznej „S” – Igor Wilczyński, trzykrotny Mistrzsędzia Polskiego Towarzystwa Ta- Polski w tańcach latynoamerykańskich, byłynecznego, którego tańca uczył pro- wychowanek Edwarda Kowalke, który wraz zfesor Marian Wieczysty (prekursor w Iriną Grishiną, partnerką z Rosji, pokaże specjal-Polsce wszystkiego, co jest związane ne show tańców łacińskich.z tańcem towarzyskim). Inicjator i Galę turniejową poprowadzi Iwona Pawlović –twórca w 1977 roku jednego z naj- znakomita polska tancerka i międzynarodowystarszych w Polsce – Klubu Tańca To- sędzia taneczny. Wielokrotna Mistrzyni Polski wwarzyskiego „Impuls”, od początku dziesięciu tańcach, wicemistrzyni w tańcachdziałającego w Starogardzkim Cen- standardowych i mistrzyni w tańcach latyno-trum Kultury. amerykańskich. Jurorka wszystkich edycji „Tań- ca z Gwiazdami” – od wielu lat najpopular- niejszego, związanego z tańcem towarzyskim show telewizyjnego w Polsce i na świecie. Przez widzów nazywana „Czarną Mambą”. REKLAMA

32 SPOŁECZEŃSTWO OPRACOWANIE Piotr PIELECKI Wyprawki dla uczniów od MediaMarktDzięki życzliwości tczewskiego oddziału firmy MEDIA MARKT uczniowie klas pierwszych SzkołyPodstawowa nr 5 im. Adama Mickiewicza i Szkoły Podstawowej Nr 8 im. św. Wojciecha w Tcze-wie na rozpoczęcie roku szkolnego otrzymali prezenty – wyprawki, bardzo potrzebne każdemudziecku. To wielka radość dla dzieci i niemałe wsparcie dla rodziców.I nicjatywa ufundowania i prze- kazania uczniom wyprawek szkolnych powstała w tczewskim oddziale firmy MEDIA MARKT. Przekazanie prezentów, wśród których każdy znajdzie coś dlasiebie, odbyło się w 4 września. Pra-cownicy MEDIA MARKT wraz z nauczy-cielami - wychowawcami klas rozdaliwyprawki uczniom rozpoczynającymswoją szkolną drogę edukacyjną w ci-szy sal lekcyjnych.- W imieniu uczniów chciałabym po-dziękować firmie MEDIA MARKT oraz jejpracownikom za ten upominek dla na-szych pierwszoklasistów. To było bardzomiłe. Warto też podkreślić funkcjonal-ność przedmiotów wchodzących składwyprawki - powiedziała dyrektor SP Nr5 - mgr Gabriela MakaćW tej sprawie ważne są nie tylko wy-prawki, ale ważny jest gest.Wszystkim uczniom życzymy powodze-nia i połamania ołówków! – mówiąpracownicy MEDIA MARKT.



34 SPOŁECZEŃSTWOHARCERSKIE MARTYROLOGIUM LAT 1939-1945TEKST Jacek OZIMEK cz. 1We wrześniu 2017 przypada 50. rocznica odsłonięcia Pomnika Harcerzy Poległych i Pomordowa-nych w latach 1939-1945. To dobry czas, by przedstawić sylwetki tych młodych ludzi, mieszkańcówStarogardu i Kociewia, którzy żyli i działali zgodnie ze słowami J. Słowackiego: „Duch, ogień, młodość Orla i żywa Ogniem porywa i z Ducha czerpie”.P ierwszą postacią, którą przed- Waldemar Ozimek nią Pawelcową, aby to zdjęcie odebrała stawiamy jest harcerz 2. Staro- i przesłała rodzicom. Miał - jak powiedział gardzkiej Drużyny Harcerzy im. sacyjnego filmu, życie jednak jest często - przeczucie, że z tej akcji nie wróci. Akcja ks. Józefa Poniatowskiego w bardziej dramatyczne, zwłaszcza w tam- się udała, wrócili do mieszkania na ul. Tar- Starogardzie Gdańskim wywia- tych czasach. czyńską. Są przypuszczenia, że mieszkanie dowca Waldemar Ozimek. Po licznych staraniach i niebezpiecznych było pod obserwacją lub ktoś zdradził. Zo- podróżach znalazł się w Warszawie. Rodzi- stali otoczeni, zaczęła się strzelanina. Nie Waldemar Ozimek urodził się 31 V 1925 w na otrzymała wiadomość, że jest szczęśli- było przy tym świadków i nie wiadomo, Toruniu, jako drugie dziecko Feliksa Ozimka wy bo znalazł to, czego szukał. Pisze też, czy sami sobie odebrali życie czy dosięgły i Janiny z domu Kamińskiej. Ojciec był za- żeby tata nie sprzedawał swego ubrania, ich niemieckie kule. wodowym podoficerem, matka zajmowa- bo będzie mu potrzebne. Tu trzeba wy- Dziesięć dni trwały targi o wydanie i po- ła się domem i dziećmi. Od najmłodszych jaśnić, że chodziło o mundur wojskowy, chowanie ciał. Matka Edka była na po- lat asystował często ojcu w zajęciach na czego przecież dla bezpieczeństwa nie grzebie, ale chłopcy byli pochowani pod terenie koszar wojskowych 2 Pułku Szwole- mógł otwarcie napisać. Tak minął rok 1943 innymi nazwiskami. Dopiero na początku żerów Rokitniańskich w Starogardzie. Była i początek 1944. W III 1944 rodzice otrzy- lat 60-tych najmłodszy brat Bolesław od- tam ujeżdżalnia, dla Waldka wielka atrak- mali telegram, że Waldek jest ciężko cho- nalazł grób i postawił pomnik obu bohate- cja, zwłaszcza kiedy posadzono go na ry, następnego dnia, że nie żyje. Rozpacz rom przywracając im rodowe nazwiska. Są koniu. Przyszedł czas, kiedy trzeba było iść ogromna. Po krótkim czasie przysłano por- pochowani razem na Bródnie, kwatera 43 do szkoły. Wytrwale dążył do harcerstwa, tret Waldka z dedykacją: „Nigdy przecięt- D, tak jak razem walczyli i razem zginęli. więc rozpoczął jako zuch. W gimnazjum ność nie była jego miarą, życie całe i pięk- 29 marca 1944 roku do rodziców druha był już harcerzem a swoją przyszłość wią- na śmierć żołnierska była tego dowodem” Waldka dotarł list pisany w Warszawie zał z wojskiem. Szczególnie interesowało - słowa z wojskowego meldunku, podpis przez jego przyjaciółkę Halinę Dewald. go lotnictwo. nieczytelny. Przyszedł koniec VIII 1939. Ojciec związa- Rodzice i rodzeństwo są tym bardziej W nim to zamieszczono wiersz ny z jednostką wojskową wiedział, że musi zrozpaczeni, że nie mają żadnych kon- pt.. ”Oda do śmierci”: żonę z dziećmi wysłać do rodziny. Waldek taktów i nie mogą się dowiedzieć, gdzie „Przybliż się blada, przybliż się cicha jednak stanowczo postanawia zostać z oj- jest pochowany. Pod koniec stycznia 1945 Odsłoń swe lica spokojem piękne cem i jego oddziałem, bo uważa, że jest przychodzi list od siostry kolegi Waldka, Ludzkość cię cała z trwoga odpycha związany przysięgą harcerską i musi bronić który częściowo uzupełnia wiadomości Ja się nie zlęknę… Ojczyzny. Po wybuchu wojny, po różnych z ostatnich dni jego życia. Waldek i Edek Chociaż nie wierzę, by twoja ręka przejściach, potyczkach, dociera z ojcem Pawelec należeli do 10-osobowej grupy Do złotych niebios wiodła podwoi, do Sochaczewa. Tam trwają walki i zosta- dywersyjnej Armii Krajowej. Związani byli Wierzę, że w grobie ból już nie nęka ją obaj rozdzieleni. W końcu października przysięgą, że nie wolno im się oddać żyw- Ciszą się koi… szczęśliwie obaj spotykają się z rodziną we cem w ręce Niemcom w razie sytuacji bez Wierzę ,że losu wściekłość bezsilna Włocławku. Waldek dociera tam spod wyjścia. Przy ul. Tarczyńskiej w Warszawie Do walk daremnych tam już nie budzi Kowla z zaświadczeniem, że brał udział mieli lokal konspiracyjny. Tam przechowy- I że cieplejsza ziemia mogilna w wojnie. W 1940 pracuje jako goniec w wali dokumenty i broń. Od serca ludzi…” banku. Niestety, w 1941 zostaje wywiezio- Kiedy czasami przychodzili do rodziców ny do Niemiec na roboty. Pracuje w go- Edka dyskutowali, kto jaką śmierć wybie- Jak zapisano w liście druh Waldek przed spodarstwie rolnym. Pisze, że jest bardzo rze. Edek postanowił strzelić sobie w gło- śmiercią często powtarzał strofy tego wier- źle traktowany, bity. Potem jest lepiej - pra- wę jako najpewniejszy sposób, Waldek - w sza. cuje w fabryce tekstylnej w Augsburgu. serce. Dwa dni przed zaplanowaną akcją Halina Dewald napisała(pisownia orygi- Z następnych listów rodzina domyśla się, że Waldek poszedł do fotografa, prosząc pa- nalna): planuje ucieczkę. Rzeczywiście, po paru „Warszawa 29/ III 44 miesiącach zjawia się, ale nie może zostać Szanowni Państwo! u rodziców, bo obawia się, że jest poszuki- List dostałam, serdecznie dziękuję, bo już wany przez żandarmerię. Opowiada jak w serce zamierało z trwogi… Wczoraj o go- czasie ucieczki złapali go, kiedy wybrał się dzinie jedenastej rano odbył się pogrzeb. przez Alpy do Szwajcarii. Przesiedział jakiś Szczęście moje ma domek na własność czas w więzieniu w Strasburgu. na Bródnie, ja nie mogłam być – dopiero Po wypuszczeniu z więzienia został przy- za parę dni tam pójdę… dzielony do pracy w fabryce amunicji. Myślę, że łatwiej jest żyć psem na świecie, Tam były częste naloty aliantów, bombar- bo pies o każdej porze i na każdym miej- dowania. Postanowił uciec, co tym razem scu może głośno wyć ! Wysyłam czwarty mu się udało. Kupił od Niemki płaszcz skór- list i trzecie zdjęcie, tamte listy były bardzo kowy, buty, kapelusz i poszedł na dwo- ważne, bo ból był większy od rozsądku rzec, gdzie kupił bilet i gazetę. Następnie więc proszę napisać czy doszły. Nie mam wsiadł do pociągu z przedziałem „Nur für dziś sił i wątku myśli więc już kończę, napi- Deutsche” (Tylko dla Niemców), zasłonił szę tylko dla mego ducha Matce co Syn się gazetą i bez przeszkód dojechał do nauczył się ode mnie i ostatnio ciągle z Włocławka. Brzmi to jak scenariusz do sen- przejęciem powtarzał…”

35 kim drukarnia ŻycNieOWPAowUiSaTtAuWTAczOeRwZsEkCiZeAgCoH DARMOWA POMOC PRAWNA NA NIERUCHOMOŚCI TERENIE POWIATU TCZEWSKIEGO NA SPRZEDAŻ ZNALEZIONYCH str. 8 str. 9 str. 11 Życie Powiatu Tczewskiego Nr 1/36 Informator Samorządowy - egzemplarz bezpłatny luty 2016 r. Uroczyste otwarcie nowej części szpitala w Tczewie str. 6-7 Nowy budynek szpitala Adam Jakub Haras Moment przecięcia wstęgi Poświęcenie nowego budynku szpitala grafika est. 1989 GRAND PRIX POLSKI EKSTRAKLASA FTS ORAZ IV OGÓLNOPOLSKI TURNIEJ TAŃCA SPORTOWEGO www.drukarniakim.pl tel. 58 56 28 111, 693 849 888ul. Poziomkowa 25, Starogard Gd.

36 SPOŁECZEŃSTWO OŚRODEK DOSKONALENIAW dniu 1 sierpnia nastą- piła inauguracja pracy NAUCZYCIELI Niepublicznego Ośrod- ka Doskonalenia Na- W STAROGARDZIE GDAŃSKIM uczycieli „PRO VOBIS” w Starogardzie Gdańskim. Niepubliczny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli „ PRO VOBIS Decyzją władz województwa pomorskie- w Starogardzie Gdańskim go Ośrodek został zarejestrowany i wpi- sany do wykazu placówek doskonalenia i Pomorska Szkoła Wyższa w Starogardzie Gdańskim nauczycieli. Organem prowadzącym placówkę jest Niepubliczna Poradnia Psy- ZAPRASZAJĄ chologiczno-Pedagogiczna „PRO VOBIS” sp. z o.o w Starogardzie Gdańskim. Insty- nauczycieli szkół podstawowych, tucjami współpracującymi z Ośrodkiem gimnazjalnych i ponadpodstawowych są placówki edukacyjne, stowarzyszenia, ośrodki diagnostyczno-terapeutyczne, a do udziału w szkoleniu: także szkoleniowe z terenu całego kra- ju. Jedną z instytucji współpracujących „Diagnoza zespołu klasowego jest działająca w Starogardzie Pomorska – warsztat praktyczny” Szkoła Wyższa. Powołanie Ośrodka Doskonalenia Na- TERMIN: 23.09.2017 GODZ.10.00-16.00 uczycieli stało się wynikiem badań prowa- dzonych przez Pracownię Badań Niepu- MIEJSCE: Pomorska Szkoła Wyższa blicznej Poradni Psychologiczno-Pedago- w Starogardzie Gdańskim gicznej „PRO VOBIS”, z których wynika po- ul. Kościuszki 112/114 trzeba organizacji różnorodnych szkoleń, warsztatów, seminariów doskonalących, OPIS SZKOLENIA rozwijających indywidualne kompetencje Uczestnicy Warsztatu będą mieli okazję poznania różnych na- nauczycieli, rodziców i wychowawców. Z rzędzi i metod diagnozy zespołu klasowego. Istotą warsztatu są uwagi na rejestrację w bazie placówek praktyczne ćwiczenia w wykorzystaniu kwestionariuszy, testów doskonalenia nauczycieli placówka na- wykorzystywanych w diagnozie zespołu klasowego i uczniów. sza uzyskała prawo prowadzenia działań Nabyte umiejętności w znaczący sposób ubogacą warsztat szkoleniowych. wychowawczy uczestników. Pod koniec sierpnia do szkół trafiło zapro- Biorący udział w warsztacie otrzymają materiały ze szkolenia, szenie na pierwsze szkolenie „ Diagnoza a także zaświadczenie potwierdzające udział w doskonaleniu zespołu klasowego- warsztat praktyczny”. zawodowym. Szkolenie jest odpłatne. Będzie to warsztat rozwijający umiejętno- ści prowadzenia obserwacji, diagnozy ze- społu klasowego. Dzięki udziałowi w szko- leniu nauczyciele nabędą umiejętność stosowania różnorodnych kwestionariu- szy, ankiet i testów. Nabędą umiejętno- ści konstruowania kwestionariuszy przed- miotowych, badań socjometrycznych, ekometrycznych i in. Pozwoli to na sku- teczniejsze realizowanie planów wycho- wawczych. Szkolenie to zaplanowane zostało na 23.09.2017 roku, a miejsce jest Pomorska Szkoła Wyższa w Starogardzie Gdańskim. Uczestnikami szkolenia mogą być nauczyciele wszystkich etapów edu- kacyjnych, ponieważ omówione i prze- ćwiczone zostaną narzędzia, które będą mogły być wykorzystane w pracy klas wszystkich etapów edukacyjnych: szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły ponad- podstawowe. W planach Ośrodka jest organizacja wie- lu szkoleń prowadzonych przez specjali- stów różnych dziedzin z terenu Polski, ale nie tylko. Udało nam się nawiązać współ- pracę m.in z przedstawicielami Instytutu Swietłany Masgutowej. A to dlatego, że Niepubliczna Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna PRO VOBIS w Starogardzie Gdańskim wprowadza od jakiegoś czasu metody pracy stosowane przez Instytut. Obok informacja o szkoleniu w dniu 23.09.2017. Szczegóły na temat organi- zacji, odpłatności pod numerem telefonu 585620265. NIEPUBLICZNY OŚRODEK DOSKONALENIA NAUCZYCIELI „PRO VOBIS”83-200 Starogard Gdański ul. Rynek 19 | tel. 585620265 | [email protected]

Klara Piętak zawodniczka SPORT 37 KS Beniaminek 03, stanęła aktualna Mistrzyni Świata Kadry Narodowej w kickboxingu Hiszpanka Ana Munoz Cuenza. Ry- wywalcza tytuł Mistrzyni Europy walizacja była bardzo zacięta Klara na zawodach w Skopje, systematycznie zmuszała Hiszpan- kę do popełniania błędów i fauli trwających od 2 do 10 września. co spowodowało dyskwalifikację Anny Munoz Cuenza na początkuPIĘTAK 3 rundy. Walka finałowa to już pokaz kunsz-MISTRZYNIĄ tu i umiejętności w wykonaniu na- szej zawodniczki. Przewaga nadEUROPY przeciwniczką z Węgier była tak ogromna, że Klara wygrała walkę TEKST Piotr PIELECKI finałową przed czasem już w dru- giej rundzie.J uniorzy KS Beniaminek Wielkie gratulacje dla naszej Mi- 03 Starogard Gdański w strzyni oraz całego obozu szkole- składzie Klara Piętak LC niowców w szczególności dla tre- Jun F -65kg, KL Jun F -65kg nera Janowicza i Engela . oraz Lucjan Wiśniewski LC Starogard i KS Beniaminek 03 ma Jun M -63kg pod okiem kolejną gwiazdę mistrzowską. trenera Tomasza Janowicza repre- zentowali Polskę na Mistrzostwach REKLAMA Europy w Skopje - stolicy Macedo- nii. W zawodach wystartowało 1563 zawodników z 37 krajów. Lucjan Wiśniewski swoją pierwszą walkę stoczył w formule KL -63kg z zawodnikiem z Węgier, a drugą w formule LC - 63 kg z zawodnikiem z Grecji. Niestety w obydwu przy- padkach, po bardzo zaciętych pojedynkach, Lucjan musiał uznać nieznaczną, ale przewagę rywali. Klara Piętak nie miała łatwej drogi do finału mistrzostw. Na jej drodze

38 SPORT zaprasza DnUaNpAodJiSuKmI NA SALKĘ BOKSERSKĄ Bokserzy Beniaminka Polmet Starogard rozpoczęli sezon zimowy od mocnego uderzenia. Błażej Dunajski w wadzę przy ul. Hallera 19 A 72 kg zajął II miejsce podczas Międzywojewódzkich Mi- strzostw Młodzików, które odbyły się w Grudziądzu. Obiekt OSiR (agro-kociewie) w Starogardzie sala przy Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych, ul. Kociewskiej 7 w Skórczu tel. 511 176 293W sobotę 16 września w Grudziądzu od-były się Międzywojewódzkie MistrzostwaMłodzików. W turnieju rywalizowali najlep-si czternastolatkowie z woj. pomorskiegoi kujawsko pomorskiego. W wadzę 72 kgBłażej Dunajski zajął II miejsce. W finalespotkał się z Mateuszem Gappą BoxingTeam Sępólno Krajeńskie. Walka była za-cięta, nasz zawodnik ambitnie atakowałdużo wyższego przeciwnika lecz decyzjąsędziów uległ jednogłośnie na punkty.Rozgrzewką do mistrzostw młodzików byłyzorganizowane tydzień wcześniej przez KSSako Gdynia sparingi.