Nasza Rola 2-2019

nr 2/68/2019 | KWIECIEŃ-MAJ UPRAWA ROLI I ROŚLI2N/68/20119 KWIECIEŃ MAJ OGÓLNOPOLSKI DWUMIESIĘCZNIK ZNIIEEMTYIALKROOLDNLAA ROLNIKA KNAIKŻTDNYIZENSAŁUCHA, NBAOYWEORCPZOEPSUNLEARROYLZNUICJETWO 28 maja prezydent Andrzej Duda podpisał Dziś jego piosenek słuchają tłumy. „Ale, Ale Rolnicy znają pojęcie rolnictwa nowelizację ustawy o kształtowaniu ustroju Aleksandra” otworzyła mu bramy do rozpo- zrównoważonego (78%) i utożsamiają je rolnego, która liberalizuje zasady obrotu znawalności i milionów wyświetleń na YouTu- głównie z kwestiami agrotechnicznymi, gruntami rolnymi. W wyniku znowelizowanej be. Andrzej Marcysiak - lider topowego zespo- ale także z ochroną środowiska ustawy osoby, które nie są rolnikami będą łu disco polo - Andre, w szczerym wywiadzie o naturalnego (21%). mogły kupować nieruchomości rolne swojej muzycznej karierze. do 1 ha. 9 14 19 IwGoLgOnTiEuX CZY POWSTANIE Z POPIOŁÓW? FOTO: MAREK DUZOWSKI str. 4

2 AUKPTRUAAWLANROOŚCLI I ROŚLIN nr 2/68/2019 | KWIECIEŃ -MAJ Perspektywy dla mieszkańców obszarów wiejskich Piotr Pielecki 22 maja w Belwederze z udziałem Prezydenta RP Andrzeja Dudy nastąpiło podsumowanie cyklu konferencji pt.: „Perspektywy dla FOTO: MRiRW mieszkańców obszarów wiejskich”. P rzedsięwzięcie zorganizo- zachodniopomorskim, kujawsko-po- potrzebują rozwoju infrastruktury, rów wiejskich”. Prezydent zastrzegł: wane zostało pod auspicja- morskim i lubuskim. Głównym celem dostępu do dobrej edukacji, do sze- – Oczywiście na wsi nigdy nie będzie mi Prezydenta RP. Zaan- spotkań było przekazanie informacji rokopasmowego Internetu, krótko tak, jak w dużym mieście. Ale kon- gażowanych w nie zostało o działaniach podejmowanych przez mówiąc: potrzebują stworzenia ta- kurowanie polega na tym, że obszar trzynaście ministerstw rząd oraz o inicjatywach przedsta- kich warunków, by móc konkurować wiejski jest w stanie zaoferować takie oraz Krajowy Ośrodek wianych przez Głowę Państwa. Za- pod względem jakości życia z miesz- pozytywne elementy, których nie jest Wsparcia Rolnictwa. W ramach cyklu prezentowanych zostało ponad sto kańcami dużych miast – mówił Pre- w stanie zaoferować obszar miejski: konferencji odbyło się siedem konfe- inicjatyw służących poprawie, jakości zydent Andrzej Duda, podsumowując więcej spokoju, więcej ciszy, więcej rencji w pięciu województwach: wiel- życia na wsi. w Belwederze cykl konferencji „Per- czystego powietrza, większy dostęp kopolskim, warmińsko-mazurskim, – Mieszkańcy obszarów wiejskich spektywy dla mieszkańców obsza- do rekreacji. W spotkaniu uczestniczył minister rolnictwa i rozwoju obszarów wiej- skich Jan Krzysztof Ardanowski, który zaznaczył, że wieś jest nie tylko miej- scem życia i pracy rodzin rolniczych, ale to także miejsce, w którym chcą się coraz częściej osiedlać ludzie, któ- rzy nie zajmują się rolnictwem. - Jednocześnie determinacją naszego rządu jest to, abyśmy utrzymali jak największą ilość rodzin rolniczych zaj- mujących się rolnictwem – podkreślił szef resortu rolnictwa. Minister Ardanowski zwrócił również uwagę na konieczność wzmocnienia programu aktywizacji zawodowej na terenach po byłych PGR-ach, na któ- rych mieszkańcy zostali pozostawieni sami sobie po zmianach ustrojowych. Szef resortu rolnictwa złożył również podziękowania Prezydentowi RP za udzielane cały czas wsparcie i pomoc np. w promocji polskiej żywności, in- formowaniu o jej wysokiej jakości, czy też przy wdrażaniu nowej ustawy o Kołach Gospodyń Wiejskich.

nr 2/68/2019 | KWIECIEŃ-MAJ UPRAWA ROLI I ROŚLIN 3

44 CUZYPRPAOWWASRTAONLIEI RZOPŚOLPINIOŁÓW? nr 2/68/2019 | KWIECIEŃ -MAJ Iglotex w ogniu Piotr Pielecki PFOTO: MAREK DUZOWSKI rzebieg akcji ratowniczej pierwszej pomocy oraz przekazano Hala, w której wybuchł po- służbom medycznym PRM. żar, ma powierzchnię ok. 20 Jednym z najważniejszych zadań stra- tys. metrów kwadratowych. żaków było zabezpieczenie instalacji z Kilkunastu pracowników amoniakiem. W tym celu w poniedzia- Iglotex, którzy poinfor- łek została zadysponowana specjalna mowali o pożarze służby ratunkowe grupa ratownictwa chemicznego z zdążyło się samodzielnie ewakuować, straży pożarnej z Gdyni. jeszcze przed przyjazdem straży po- W poniedziałek wieczorem burmistrz żarnej. Skórcza zarządził ewakuację miesz- Pożar objął część produkcyjną oraz kańców z rejonu w pobliżu zakładu ze dystrybucyjną zakładu w Skórczu. Na względu na duże zadymienie i ryzyko miejscu pracowało ponad 65 zespołów rozszczelnienia amoniaku. straży pożarnej tj. około 200 strażaków Nad ranem we wtorek przybyła z Pu- z województwa kujawsko-pomorskie- ław do Skórcza Zakładowa Straż Pożar- go, warmińsko-mazurskiego i pomor- na z Grupy \"Azoty\", która rozpoczęła skiego. działania związane z unieszkodliwia- Nasza ekipa dziennikarska była pierw- niem pozostałej ilości amoniaku. Pro- W nocy z 26 na 27 sza na miejscu zdarzenia. Relacjono- ces neutralizacji środka jest procesem maja 2019 roku, waliśmy sytuację na bieżąco, nadając wielogodzinnym. Zakładano wstępnie, na żywo na fanpagu Kociewski.pl., iż może potrwać nawet 30 godzin. około godziny 01: 40 który należy do naszej grupy medial- We wtorek około godziny 20.00 doko- nej. Materiały przygotowane przez nano neutralizacji amoniaku z jednej doszło do wybuchu naszych dziennikarzy zostały wykorzy- z dwóch instalacji i niezwłocznie przy- pożaru w zakładzie stane i zamieszczone przez telewizję stąpiono do prac związanych z neutra- Polsat News. lizacją drugiego układu produkcyjnym firmy Sytuacja pożarowa była, bardzo dy- W środę rano rzecznik prasowy KP namiczna. Przez moment wydawało PSP Starogard Gdański st. kpt. Karina Iglotex w Skórczu, się, że uda się ocalić jedną z hal wraz Stankowska poinformowała, że w nocy która jest liderem z pomieszczeniami logistycznymi oraz udało się zneutralizować amoniak. Za- na rynku żywności budynek biurowy. W zaledwie kilka kończono działania chemiczne. Cały minut później ogień pojawił się w po- czas trwało dogaszanie zarzewia ognia mieszczeniach produkcyjnych i stra- przez zostawionych w gotowości 11 mrożonej w Polsce. żacy przegrali ostatnią bitwę o zakład. zastępów PSP i OSP oraz sztab Pomor- Żywioł strawił Szybkość, z jaką rozprzestrzeniał się skiego Komendanta Wojewódzkiego praktycznie wszystkie ogień była wręcz niesamowita. Osta- PSP. tecznie płomienie pojawiły się też w Swoje czynności na miejscu pożaru budynku biurowym. przeprowadził Powiatowy Inspektor Tylu wozów bojowych straży pożarnej Nadzoru Budowlanego oraz Prokura- pomieszczenia nie widzieliśmy nigdy, nawet podczas tor, który cały czas był na miejscu po- produkcyjne. ćwiczeń zagrożenia chemicznego za- żaru. kładów farmaceutycznych. Za naszym pośrednictwem Burmistrz W działaniach poszkodowanych zo- Skórcza zwrócił się z pierwszymi i go- stało 3 strażaków ratowników, którym rącymi podziękowaniami do miesz- natychmiast udzielono kwalifikowanej kańców Skórcza. - Dziękuję także tym,

nr 2/68/2019 | KWIECIEŃ-MAJ CZY POWUSPTRAANWIEAZROPOLIPIIROOŁÓŚLWIN? 55 JANUSZ KOSECKI którzy w jakikolwiek sposób okazali nie na realizację zawartych umów na - BURMISTRZ MIASTA SKÓRCZ swoje wsparcie i służyli swoją pomocą. dostawę płodów rolnych i na płynność MACIEJ WŁODARCZYK Za otwarte serca, ręce gotowe do pra- finansową Grupy Iglotex? Czy Grupa - PREZES ZARZĄDU GRUPY IGLOTEX cy i wsparcie, bardzo serdecznie dzię- Iglotex będzie chciała i miała możliwo- kuję - powiedział Burmistrz Skórcza, ści odbudowy zakładu w Skórczu? Janusz Kosecki Oświadczenie Zarządu Grupy Iglotex Wielkim sukcesem akcji ratowniczej 27 maja 2019 r. Zarząd Grupy Iglotex jest brak ofiar śmiertelnych i niedo- poinformował, że -„W związku z poża- puszczenie do skażenia terenu tok- rem znaczącej części zakładu produk- sycznym amoniakiem. cyjnego Grupy Iglotex zlokalizowane- Grupa Iglotex go w Skórczu, który odpowiedzialny Firma Iglotex powstała w 1983 roku, jest za produkcję pierogów, pizzy i jako lokalna firma rodzinna. W wyniku zapiekanki, na chwilę obecną zostało konsolidacji w roku 2011 stworzona wstrzymane działanie zakładu, gdyż została silna Grupa Kapitałowa Iglotex produkcja nie jest możliwa. Czynimy z obrotami na poziomie ok. 1 mld zł. starania, aby zbadać możliwości, choć Grupa pozyskała również do akcjona- częściowego przywrócenia produkcji riatu inwestora finansowego, tj. fun- lub uruchomienia produkcji zastęp- dusz private equity Penta. czej. Naszym celem jest, aby w jak Grupa Iglotex prowadzi działalność największym stopniu zminimalizować produkcyjną w swoich trzech zakła- skutki pożaru. Zakłady produkujące dach produkcyjnych, zlokalizowanych warzywa, owoce, pyzy, knedle i frytki w Skórczu, Tarnowie i Grudziądzu pracują bez zakłóceń. Działalność dys- współpracując z wieloma dostawcami. trybucyjną będziemy kontynuowali Dotychczas firma była liderem na ryn- z sąsiednich oddziałów. Dopiero po ku żywności mrożonej w Polsce, ob- zakończeniu czynności przez zespoły sługując kompleksowo ok. 50 tysięcy straży pożarnej, będzie możliwe do- punktów detalicznych i gastronomicz- kładniejsze oszacowanie strat” – ko- nych, w tym kilkadziesiąt hurtowni i mentuje Maciej Włodarczyk, Prezes sieci handlowych na terenie całego Zarządu Grupy Iglotex - W aktualnej kraju. sytuacji bezwzględnie naszym kolej- Zaopatrzenie w surowcowe zakładów nym kluczowym celem jest przemy- odbywa się na podstawie umów dłu- ślana reorganizacja pracy osób, które goterminowych, zawieranych przez są zatrudnione w zakładzie produkcyj- spółki Grupy Iglotex z grupami produ- nym w Skórczu. W tej trudnej dla nas centów rolnych lub organizacjami pro- sytuacji, prosimy o wyrozumiałość i ducentów owoców i warzyw. zaufanie wszystkich Kontrahentów, Otwartym pozostaje pytanie czy i jak Pracowników i Współpracowników – pożar jednego z zakładów grupy wpły- dodał Maciej Włodarczyk.

6 UPRAWA ROLI I ROŚLIN nr 2/68/2019 | KWIECIEŃ -MAJ Nawet 300 tysięcyFOTO:MAREKDUZOWSKI Międzynarodowe za straty przez żywioły Dni Rzepaku Od 29 marca do 28 czerwca 2019 r. rolnicy, którzy ponieśli w gospodarstwach straty spowodowane klęskami żywiołowymi, bądź wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń (ASF) będą mogli składać w ARiMR wnioski o przyznanie pomocy. FOTO: PIXABAY 23 maja w Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Minikowie pod patronatem Wojewody Kujawsko – Pomorskiego odbyła się międzynarodowa debata z udziałem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, przedstawicieli Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Roślin Oleistych (EOA), krajowych i europejskich związków branżowych oraz ponad 300 rolników i ekspertów uprawy rzepaku. Celem debaty było omówie- gleba. Musimy dbać, o jakość gleby, by rokie zastosowanie nasion rzepaku. Pomoc ta finansowana jest z budżetu nie zwłok świń w celu zwalczania ASF. nie problemów związanych mieć, co przekazać następnym pokole- Wytwarzany olej jest znakomitym pro- PROW 2014 – 2020, obejmuje „Inwe- Pomoc może być przyznana na in- z produkcją biopaliw oraz niom rolników. Rzepak, to nasze czarne duktem spożywczym, ale także ważnym stycje odtwarzające potencjał pro- westycje odtwarzające zniszczone nawożeniem rzepaku w złoto, jest bardzo ważną rośliną w zmia- surowcem do produkcji biopaliw. Jest dukcji rolnej\" i przyznawana będzie w składniki gospodarstwa - w przypad- skrajnych warunkach atmos- nowaniu, przerywającą wadliwe mono- ponadto źródłem białka paszowego. W ramach poddziałania „Wsparcie inwe- ku wystąpienia klęsk żywiołowych. ferycznych. kultury zbożowe – podkreślił minister tym ostatnim kontekście szef resortu stycji w odtwarzanie gruntów rolnych Natomiast, w przypadku wystąpienia – Podstawą produkcji rolnej jest zdrowa, Jan Krzysztof Ardanowski rolnictwa przypomniał, że na importo- i przywracanie potencjału produkcji ASF, wsparcie może dotyczyć inwe- żyzna, bogata w materię organiczną Minister zwrócił uwagę także na sze- waną soję GMO wydajemy corocznie rolnej zniszczonego w wyniku klęsk stycji, zgodnych z katalogiem kosz- około 4-4,5 mld złotych, a to, z perspek- żywiołowych, niekorzystnych zjawisk tów kwalifikowalnych, określonych FOTO: MRiRW tywy naszego rolnictwa jest błędem i nie klimatycznych i katastrof\". w rozporządzeniu wykonawczym ma żadnego uzasadnienia gospodar- Kto może starać się o wsparcie MRiRW, innych niż związane z pro- czego, gdyż mamy w kraju źródła białka O pomoc będą mogli starać się rol- dukcją świń. paszowego. Według ministra Ardanow- nicy, którzy w roku, w którym skła- skiego w najbliższym czasie, obok na- dają wniosek lub w ostatnich dwóch Maksymalna kwota wsparcia, jaką sion roślin bobowatych, podstawowym latach, ponieśli straty spowodowane może otrzymać rolnik wynosi do 300 źródłem będzie śruta rzepakowa. przez co najmniej jedną z następu- tys. złotych, z tym że nie może prze- Podczas spotkania z producentami rze- jących klęsk żywiołowych: powódź, kroczyć ona poziomu 80% kosztów paku minister Jan Krzysztof Ardanowski deszcz nawalny, suszę, przymrozki kwalifikowanych. poinformował, że na wniosek Krajowe- wiosenne, ujemne skutki przezimo- Wnioski można składać w oddziałach go Zrzeszenia Producentów Rzepaku i wania, obsunięcie się ziemi, lawinę, regionalnych ARiMR, bądź za pośred- Roślin Białkowych zezwolił na wprowa- grad, huragan, uderzenie pioruna. nictwem biura powiatowego Agencji dzanie do obrotu w ograniczonej ilości, Ponadto, o taką pomoc będą mogli lub wysłać je do właściwego oddziału na okres do 120 dni zapraw neonikoty- wnioskować rolnicy, którym powiato- regionalnego. Pomoc będzie przy- noidowych. wy lekarz weterynarii nakazał, w dro- znawana według kolejności wpływu Popołudniowa część konferencji miała dze decyzji, zabicie świń lub zniszcze- wniosku do Agencji. charakter terenowy, podczas, którego jej uczestnicy mieli okazje m.in. zoba- Źródło: ARMiR czyć pokazowe doświadczalne pola z dwoma systemami ochrony rzepaku: INVIGO.

nr 2/68/2019 | KWIECIEŃ-MAJ UPRAWA ROLI I ROŚLIN 77 Małe przetwórnie zdobywają rynek Dopłaty na lasy 735 wniosków o pomoc finansową na małe przetwórstwo złożyli w tym roku rolnicy w ramach poddziałania \"Wsparcie inwestycji w przetwarzanie produktów rolnych, obrót nimi lub ich rozwój\" objętego Programem Rozwo- ju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. W kwietniu uruchomiono nowe poddziałanie leśne tj. Lucyna Ledwożyw konsumentom, a także do sklepów, „Wsparcie inwestycji zwiększających odporność ekosystemów restauracji, stołówek i innych placówek leśnych i ich wartość dla środowiska, objętego PROW 2014- W edług ekspertów jest o podobnej charakterystyce, zlokalizo- 2020”. Ubiegać się mogą o nie właściciele lasów prywatnych. zapotrzebowanie na wanych na obszarze województwa, w Nabór wniosków odbędzie się od 2 maja do 12 czerwca 2019 r. żywność z małych którym ma miejsce prowadzenie pro- lokalnych przetwór- dukcji żywności w ramach rolniczego FOTO: PIXABAY ni. To rynek rozwija- handlu detalicznego oraz powiatów lub jący się i rokujący na miast stanowiących siedzibę wojewody Lucyna Ledwożyw abiotycznymi. o pomoc będzie też tzw. plan inwestycji zdobycie rynków europejskich, a także lub sejmiku województwa, sąsiadują- Dodatkowo zwiększana będzie od- zwiększających odporność ekosyste- światowych. Wzrasta świadomość kon- cych z tym województwem M inisterstwo Rolnictwa porność drzewostanów na szkodliwe mów i ich wartość dla środowiska. Doku- sumentów, którzy szukają zdrowych Kolejne ułatwienie odnosi się do proce- podaje, że poddziałanie czynniki biotyczne poprzez zakładanie ment ten sporządzany będzie przez Pra- artykułów spożywczych. Dlatego, w dury rejestracji działalności u właściwe- to będzie obejmowało remiz leśnych (wprowadzenie gatunków cowników Państwowego Gospodarstwa programie rozwoju obszarów wiejskich go organu urzędowej kontroli żywności inwestycje przyczyniają- owocowych i nektarodajnych - stano- Leśnego Lasy Państwowe dla każdego przewidziano dofinansowanie w posta- dla podmiotów zamierzających prowa- ce się do przekształcenia wiących bazę pokarmową dla ptaków). gruntu przewidzianego do wykonania ci zwrotów połowy poniesionych kosz- dzić produkcję żywności na małą skalę niekorzystnej struktury Natomiast dzięki wsparciu zabiegów inwestycji. Właściciele lasów starający tów na małe przetwórstwo, 100 tysięcy i jej wprowadzanie na rynek w krótkich drzewostanów na drzewostan zbliżo- pielęgnacyjnych (czyszczeń późnych po- się o wsparcie, będą zobowiązani do złotych na uruchomienie rolniczego łańcuchach dystrybucji. Zniesieniu ule- ny do naturalnego lub półnaturalnego i legających na rozluźnieniu drzewostanu realizacji konkretnych działań przygoto- handlu detalicznego i pół miliona na ga obowiązek sporządzania i przedkła- skierowane będzie do właścicieli lasów i usunięciu drzew niepożądanych), pod- wanych indywidualnie dla ich gruntów. niewielką firmę. Najwięcej wniosków dania powiatowemu lekarzowi wete- prywatnych. noszona będzie naturalna odporność Pomoc w ramach poddziałania wypła- na dofinansowanie na małe przetwór- rynarii do zatwierdzenia projektu tech- Dzięki temu wsparciu wykonywane drzewostanu, co jest szczególnie istotne cana będzie jednorazowo z tytułu po- stwo, bo aż ponad 100, złożyli rolnicy z nologicznego zakładu oraz obowiązek będą inwestycje w istniejących lasach, z uwagi na potrzebę łagodzenia i ada- niesionych kosztów realizacji poszcze- Wielkopolski. Wielu chętnych jest także informacyjny dla podmiotów prowa- w wieku 11-60 lat, polegające na zróżni- ptacji do zmian klimatycznych. gólnych inwestycji, dostosowanych do na Lubelszczyźnie, Mazowszu, Mało- dzących sprzedaż bezpośrednią lub cowaniu składu gatunkowego drzewo- Do pomocy kwalifikowane będą lasy, dla wieku drzewostanu. polsce, ale również w województwach działalność marginalną, lokalną i ogra- stanów, co będzie wpływało istotnie na których opracowany jest Uproszczony Wniosek o przyznane pomocy można łódzkim, kujawsko – pomorskim czy niczoną. Ułatwione zostaje rozpoczę- wzbogacenie różnorodności biologicz- Plan Urządzenia Lasu lub dla których złożyć do kierownika biura powiatowe- pomorskim. cie działalności przez podmioty zamie- nej oraz będzie pozytywnie oddziaływać zadania z zakresu gospodarki leśnej go Agencji Restrukturyzacji i Moderniza- - Blisko 200 milionów złotych prze- rzające prowadzić produkcję żywności na warunki glebowe, poprzez osłonę określa decyzja starosty wydana na pod- cji Rolnictwa. Szacuje się, że wsparciem znaczono na pierwszy nabór. Potrzeby na niewielką skalę w pomieszczeniach gleby przed szkodliwymi czynnikami stawie inwentaryzacji stanu lasu. Doku- może zostać objętych około 47 tys. ha są, na jesieni będzie kolejny nabór na używanych głównie jako prywatne mentem niezbędnym do ubiegania się lasów. wsparcie małego przetwórstwa. Wzna- domy mieszkalne, ale gdzie regularnie wiamy, ponieważ jest to dynamicznie przygotowuje się żywność w celu wpro- Rodzaj Średni wiek Stawka rozwijająca się działalność w gospodar- wadzania do obrotu. Zniesiony zostaje inwestycji drzewostanu pomocy stwach indywidualnych - zapewnia wi- obowiązek zatwierdzenia tego rodza- ceminister rolnictwa, Ryszard Zarudzki. ju działalności przez właściwy organ Przebudowa składu gatunkowego drzewostanu 30 – 50 lat 8 137 zł/ha II Warto przypomnieć, że od początku Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Od 1 przez podsadzenia produkcyjne - wprowadzenie 9 249 zł/ha* b.r. obowiązują ułatwienia w rejestracji stycznia 2019 r. podmioty zamierzające piętra w drzewostanie rolniczego handlu detalicznego. Przy- prowadzić taką działalność są zobo- chody do 40 tys. złotych nie podlegają wiązane jedynie do złożenia wniosku opodatkowaniu, rolnik może sprze- o wpis do rejestru zakładów we wła- dawać swoją żywość bezpośrednio ściwym organie Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Powyższe ułatwienie doty- czy w szczególności produkcji żywności pochodzenia roślinnego. Przebudowa składu gatunkowego drzewostanu 21 – 60 lat 12 538 zł/ha przez dolesianie luk powstałych w wyniku 14 213 zł/ha* procesu chorobowego wraz z zabezpieczeniem pniaków po wyciętych drzewach Zróżnicowanie struktury drzewostanu 30 – 60 lat 4 610 zł/ha poprzez wprowadzenie podszytu 5 210 zł/ha* Założenie remizy 30 – 60 lat 848 zł/remizę Czyszczenia późne 11 – 20 lat 764 zł/ha 917 zł/ha* * Na gruntach o nachyleniu terenu powyżej 12⁰ FOTO: PIXABAY

8 BURPARNAWŻAASRPOOLŻI YI RWOCŚZLAIN nr 2/68/2019 | KWIECIEŃ -MAJ FOODEXPO - Targi Spożywczo-Gastronomiczne Największe targi spożywczo-gastronomiczne w Polsce Północnej odbyły się w dniach 29-31 maja 2019 r. w Gdańsku w Centrum Wystawienniczo-Kongresowym AMBEREXPO. Skupiają one ponad 140 wystawców z 13 krajów. Targi są propozycją dla firm, które swoją ofertę kierują do profesjonalnego odbiorcy branżowego. Odbywającą się w cyklu dwuletnim imprezę odwiedziło około 6 tys. zwiedzających. WBeata Odziemkowska ści, pojazdów dla branży spożywczej było 11 wystawców, którzy otrzymali dukty już 58 obiektów i producentów tradycyjny pierśnik czy smalec. Na li- tym roku targi FoodE- m.in. z agregatami chłodniczymi. certyfikat żywności wysokiej jakości żywności. ście są także wędzone ryby z kaszub- xpo odbyły się razem W uroczystości otwarcia targów oraz Członków Sieci Dziedzictwo Kulinarne Produkty Dziedzictwa Kulinarnego skich jezior oraz niepowtarzalny smak z jedynymi w Polsce stoiska województwa pomorskiego Pomorskie Pomorskie prezentowane są w bardzo syropu lawendowego. Międzynarodowymi wziął udział wicemarszałek Józef Sar- Pomorskie dziedzictwo kulinarne na szerokiej ofercie: od przetworów z Targi to nie tylko spotkanie pracow- Targami Przetwór- nowski. targach w Gdańsku runa leśnego prosto z pomorskich łąk ników branży spożywczo-gastrono- stwa i Produktów Rybnych POLFISH, Gdańska Impreza była doskonałą Specjalne stoisko przygotowało woje- i lasów (np. syropy, nektary, konfitury) micznej. To okazja do zakupu wyjątko- na których prezentowana była szeroka okazją do spotkań, konsultacji, szko- wództwo pomorskie. Prezentowane poprzez nabiał wytwarzany z surowca wych i trudno dostępnych w sklepach oferta produktów rybnych, maszyn, leń oraz przeglądu trendów sektora były na nim produkty, które otrzymały pochodzącego głównie z Żuław, po produktów. Często w promocyjnych urządzeń, środków utrzymania czysto- spożywczo-gastronomicznego. Na certyfikat Europejskiej Sieci Regio- wyśmienite produkty z gęsi – w tym cenach. targach można było zapoznać się z nalnego Dziedzictwa Kulinarnego. wszystkim, czego branża gastrono- Symbolem charakterystycznej białej miczna i spożywcza potrzebuje. czapki kucharskiej w województwie Na stoisku województwa pomorskiego pomorskim może oznaczać swoje pro- Truskawka – czas na polskie superowoce! Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Główny Inspektorat Sanitarny podjęli współpracę przy projekcie pod nazwą „Owoce – Polska Smakuje”. Jego celem jest wzrost świadomości o wyjątkowych właściwościach zdrowotnych oraz walorach odżywczych owoców sezonowych, propagowanie nawyku ich codziennego spożywania, a tym samym zwiększenie konsumpcji tej grupy produktów. Kupując owoce sezonowe wspieramy również naszych lokalnych producentów.ampania promocyjna „Czas tkania 30 maja do kupowania i spożywa- na polskie superowoce!\" to nia w sezonie polskich truskawek i innych główny inspektor Jarosław Pinkas. Przełom maja i czerwca to sezon na tru- Rolnicy uprawiający truskawki zaprezen- skawki. Owoce te zachwycają walorami K jedyny tego rodzaju projekt owoców miękkich towali nowe odmiany truskawek. Zapre- zarówno smakowymi, jak i estetycznymi. w Europie oraz jeden z nie- – Chcemy żeby Polacy byli zdrowi. Rolni- zentowano polską odmianę truskawki W czasie sezonu warto spożywać umyte licznych na świecie, w któ- cy przedstawiają dla nas wspaniałą ofertę ‘Grandarosa’, którą uzyskano w wyniku truskawki w większych ilościach i pod rym organizacje branżowe oraz zrzeszeni Superowoców. Wybierajmy zawsze pol- prac hodowlanych prowadzonych przez różnymi postaciami, gdyż wykazują bar- w nich producenci przystępują wspólnie skie truskawki, bo są najlepsze na świecie Instytut Ogrodnictwa, zdobywającą dzo pozytywny wpływ na zdrowie. do promocji różnych gatunków owoców – stwierdził minister Jan Krzysztof Arda- obecnie rynki całej Europy. Wspomniano Oprócz wspaniałego smaku i aromatu, jagodowych. nowski. także o innych deserowych odmianach truskawki to cenne źródło składników od- Minister rolnictwa i rozwoju wsi Jan – Nigdzie na świecie nie ma tak dobrych truskawek o wczesnym lub średniow- żywczych. 100 g owoców zawiera 60 mg Krzysztof Ardanowski wraz z głównym truskawek, jak w Polsce. Takich aroma- czesnym terminie dojrzewania: Allegro, witaminy C. Jedna szklanka pokrojonych inspektorem sanitarnym Jarosławem tycznych, takich smacznych, takich zdro- Asia, Cory, Flair, Maling Centenary, Ma- truskawek zaspokaja dzienne zapotrze- Janem Pinkasem zachęcali podczas spo- wych, z tak wielką ilością witamin – dodał gnum, Romina, Rumba. bowanie na tę witaminę.

nr 2/68/2019 | KWIECIEŃ-MAJ UPRAWAARKOTLUIAI LRNOOŚLŚICNI 99 Dotacje na wapnowanie Ziemia rolna nie tylko dla rolnikaZ badań wynika, że tylko jedna trzecia rolników regularnie bada glebę i stosuje nawozy wapniowe. A to bardzo ważny zabieg, gdyż gleba nie ulega degradacji, a rośliny lepiej przyjmują składniki 28 maja b.r. prezydent Andrzej Duda pokarmowe. Wiedzą to wszyscy rolnicy, ale nie wszyscy stosują w podpisał nowelizację ustawy o kształtowaniu praktyce. Dlatego Ministerstwo Środowiska zdecydowało się na ustroju rolnego, która liberalizuje zasady Puruchomienie dopłat do wapnowania gleby obrotu gruntami rolnymi. W wyniku znowelizowanej ustawy osoby, które omoc przeznaczona jest dla jednak pierwsze kroki powinni skie- nie są rolnikami będą mogły kupować małych gospodarstw i w za- rować do stacji chemiczno-rolniczej. leżności od powierzchni wy- Tam będzie można otrzymać opinię o nieruchomości rolne do 1 ha.niesie od 300 do 100 zł do potrzebie zastosowania wapnowania, hektara. Najwyższą stawkę Pa wniosek o zwrot wydatków wysłać przewidziano dla gospo- rzypomnijmy, że ustawa bliskich rozszerzony będzie o rodzeń- darstw do 25 ha – 300 zł. Gospodarstwa należy do WFOŚ. ograniczająca obrót ziemią stwo rodziców i pasierbów, co ułatwi od 25 do 50 ha mogą otrzymać 200 zł/ - Ze względu na to, że ten okres po- rolną weszła w życie ponad przekazywanie ziemi w rodzinie. Nie ha, a tym powyżej 50 ha będzie przy- żniwny jest najlepszym czasem do 3 lata temu. Wprowadzała będzie ograniczeń co do liczby kupo- sługiwać 100 zł/ha. wapnowania, stąd też okres przygo- towawczy. Teraz powinny odbywać - Zobaczymy jakie będzie zaintereso- się badania gleby i zakup wapna, po to ona zasadę, że ziemię rol- wanych działek w mieście, natomiast wanie i jakie będą potrzeby. Jeśli po aby po żniwach to wapno wysiać i po ną mogli kupić tylko polscy na terenie wiejskim na cele nierolne pierwszym roku tych środków będzie oświadczeniu, że zostało zakupione i rolnicy i ich bliscy oraz samorządy, będzie można kupić tylko jedną dział- wykorzystanych bardzo dużo, to być wysiane, będzie można uzyskać refun- Kościoły i związki wyznaniowe. Miało kę. Gdy powierzchnia nabytej zie- może w kolejnych zostaną powiększo- dację kosztów zakupu – wyjaśnia szef to zapobiec wykupowaniu gruntów mi (działek) przekroczy 1 ha, trzeba ne. Na tym etapie jest to 300 mln zł na resortu środowiska. przez obcy kapitał. Tymczasem spo- będzie prowadzić działalność rolni- okres 4 lat – mówi minister środowiska, Dopłaty do wapnowania mają zachęcić wodowało rozstrój. czą. Takiej nieruchomości nie będzie Henryk Kowalczyk rolników do dbania o glebę. Wapnowa- Nowelizacja ustawy zakłada, że oso- można zbyć przez 5 lat. Skrócono też Przydzielającymi dotacje będą Wo- nie wpływa na wydajność oraz jakość by, które nie są rolnikami, będą mo- okres, w którym nabywca musi osobi- jewódzkie Fundusze Ochrony Środo- plonów, a także chroni środowisko. gły nabyć działkę do 1 ha zamiast ście prowadzić gospodarstwo rolne z wiska i Gospodarki Wodnej. Rolnicy Źródło: Agrobiznes 0,3 ha jak dotychczas. Katalog osób 10 do 5 lat. FOTO: WIKIPEDIA

1100 UPRAWA ROLI I ROŚLIN nr 2/68/2019 | KWIECIEŃ -MAJ Chwasty, które leczą Skrzyp polny Lucyna Ledwożyw Nowoczesna medycyna posługuje się Choroby zbóż wieloma różnymi metodami, a jedną z nich jest ziołolecznictwo. Udowodniono, że niektóre rośliny mogą nie tylko zapobiegać wielu chorobom, lecz także skutecznie Odwar ze skrzypu Rynchosporioza Plamistość siatkowa leczyć. Skrzyp – polny intruz, również • 2 łyżki ziela – plamistość liści jęczmienia posiada zdrowotne cechy. Francuska • 2 szklanki wrzątku Ziele skrzypu zalać 2 szklankami ciepłej (Rhynchosporium secalis) (Pyrenpohora teres) wody, gotować na małym ogniu przez klasyfikacja ziół najwyższej mocy leczniczej 10 minut, następnie przecedzić i prze- Objawy Objawy stawia skrzyp na pierwszym miejscu lać do termosu. Pić ½- 2/3 szklanki 2 -4 Początkowo są to owalne, soczew- Na liściu ukazują się podłużne brązo- pośród dwudziestu roślin obdarzonych razy dziennie między posiłkami na po- kowate, wodniste, szaro-białe lub we plamy o siatkowatej strukturze, Snadzwyczajnymi właściwościami.krzyp to bylina występująca prawę przemiany materii oraz na wy- żółte plamy o długości od 1 - 2 cm, z ograniczone nerwami liściowymi. pospolicie w całej Europie. W dalanie złogów z moczem. Odwar jest wyraźną ciemną obwódką odgrani- Przy silnym porażeniu obumierają Polsce rośnie powszechnie także pomocny w początkach kamicy czającą część porażoną od zdrowej. całe liście albo ich części. jako chwast. Najbardziej lubi moczanowej, gośćcu, miażdżycy. Rów- W miarę rozwoju choroby plamy Możliwe jest zbrązowienie ości i kwaśne gleby o dużej wilgot- aktywne i pobudza przemianę materii. nież w chorobach skórnych wywoła- powiększają się i ich środkowa część plew, jednak w przeciwieństwie do Skrzyp uzupełnia także niedobory pier- nych nagromadzeniem się szkodliwych żółknie. pasiastości liści nie następuje wiastków, jak potas i magnez, oraz nie- metabolitów we krwi. Odwar jest do- Szkodliwość pogorszenie kłoszenia i wykształce- których mikroelementów. skonałym źródłem łatwo przyswajalne- Choroba występuje głównie na jęcz- nia kłosa. Grzyb zimuje na resztkach go krzemu, który jest niezbędny szcze- mieniu i życie w strefach klimatu pożniwnych i słomie. ności, ale może żyć również na glebie z Ciekawostki gólnie u osób starszych. Zewnętrznie umiarkowanego. Najgroźniejsze jest Szkodliwość neutralnym pH. Skrzyp ma podziemne Skrzyp pochodzi z okresu dewońskiego. odwar ze skrzypu stosuje się do płuka- porażenie przez sprawcę rynchospo- Jedna z głównych chorób jęczmienia. kłącze podzielone na międzywęźla, za- Lasy, po których 350 milionów lat temu nia jamy ustnej w stanach zapalnych. riozy nasady liści, które prowadzi Infekcja w fazie krzewienia zmniejsza korzeniające się obficie w węzłach. W wędrowały dinozaury, pełne były olbrzy- Zewnętrznie stosowany w przypadku zwykle do przedwczesnego obumie- powierzchnię asymilacyjną. marcu lub kwietniu wydaje pędy zarod- mich skrzypów, osiągających wielkość trudno gojących się uszkodzeń skóry, rania całych liści. Dolne liście są naj- Warunki sprzyjające nikowe zakończone kłosem zarodniko- potężnych drzew. I to właśnie te olbrzy- owrzodzeń oraz do łagodzenia stanów częściej i najsilniej infekowane, ale rozwojowi choroby wym, usychające po rozsianiu zarodni- mie wówczas drzewa miały znaczący zapalnych spojówki oka. może także dojść do porażenia liścia • wysoka wilgotność powietrza (ok. ków. W maju pojawiają się płonne, zielo- udział w tworzeniu się pokładów węgla. flagowego i kłosów. W przypadku 80 %), ne pędy asymilacyjne, gęsto okółkowe, Znacznie później jako kilkudziesięcio- Herbatka ze skrzypu występowania epidemicznego moż- • temperatury w przedziale od 10 do pojedynczo rozgałęzione. To właśnie centymetrowa bylina skrzyp stanowił • 2 łyżki suszonego ziela skrzypu liwe są znaczne szkody gospodarcze 25 °C (optymalnie od 15 do 20 °C), one są wykorzystywane w lecznictwie. pokarm pierwotnych ludów, a roślinę tą • Szklanka wrzątku - straty plonu w granicach 25-30% . • zarodniki roznoszone są przez wiatr Łodygi skrzypu są szorstkie i zgniatane odnaleziono w mogiłach kurhanowych. Suszone ziele skrzypu zalać wrzątkiem Warunki sprzyjające na stosunkowo małe odległości. chrzęszczą. Skrzyp w lecznictwie wykorzystywali i zostawić pod przykryciem na 15 mi- rozwojowi choroby Agrotechniczne działania zarówno starożytni Grecy i Rzymianie nut. Herbatkę pić 3 razy dziennie. Her- • zbyt gęsty siew, zapobiegawcze Właściwości lecznicze jak również Chińczycy. Wzmianki o zielu batka pomaga pozbyć się nadmiernej • wysokie dawki azotu, – staranne przyoranie resztek po- Skrzyp ma właściwości moczopędne (co znajdujemy w działach średniowiecz- potliwości stóp. Jest to także dobry śro- • częste i obfite rosy, obfite opady żniwnych, ma znaczenie przy stanach zapalnych nych medyków: Alberta Wielkiego, dek dla osób z cerą naczyniową. Krzem deszczu, – dobór odmian, dróg moczowych, przy chorobach serca, Parcelsusa i Matthiolusa. W lecznictwie zawarty w naparze ze skrzypu wzmac- • temperatury 10-18°C, – stosowanie zdrowego materiału wątroby i kamicy nerkowej), reminera- ludowym od wieków skrzyp był stoso- nia naczynka oraz zmniejsza ryzyko • wilgotność na poziomie ok. 80%. siewnego, lizujące i antydegenerujące (korzystnie wany jako lek przeciw krwotokom we- ich pękania. Herbatka dzięki działaniu Agrotechniczne działania – nie uprawiać jęczmienia po jęcz- działa na stan naczyń krwionośnych na- wnętrznym oraz jako lek moczopędny. moczopędnemu zmniejsza opuchlizny zapobiegawcze: mieniu. rządów wewnętrznych, skóry, włosów, kończyn. Zewnętrznie napar ze skrzypu – dobór odpowiednich odmian (typy Substancje aktywne o największej paznokci i kości), ściągające i hemosta- stosowany jest do płukania włosów, by o normalnej słomie, nie krótkosło- skuteczności w zwalczaniu tyczne, hamuje wszelkie krwawienie, Źródło: wzmocnić cebulki włosowe, zapobiec miaste), 1. Izopirazam - działanie zapobie- nadmiernemu wypadaniu oraz prze- – ograniczenie uprawy jęczmienia w gawcze, lecznicze, wyniszczające. hematopoetyczne (krwiotwórcze; po- „Rośliny lecznicze i ich praktyczne tłuszczaniu się włosów. Napar można płodozmianie, 2. Fluksopyraksad - działanie zapo- także stosować do kąpieli ziołowych, – dobre przyoranie resztek pożniw- biegawcze, lecznicze, wyniszczające. budza powstawanie czerwonych krwi- zastosowanie”, Aleksander Ożarowski, szczególnie polecanych przy stanach nych. 3. Pirsaklostrobina - działanie zapo- zapalnych skóry. Substancje aktywne o największej biegawcze, lecznicze. nek i hemoglobiny, sprzyja normalnej Wacław Jaroniewski skuteczności w zwalczaniu 4. Tebukonazol - działanie zapobie- 1. Cyprokonazol - działanie zapobie- gawcze, lecznicze, wyniszczające. miesiączce). Świeże ziele jest bardziej „Apteka natury”, Jadwiga Górnicka gawcze, lecznicze, wyniszczające. 5. Biksafen - działanie zapobiegaw- 2. Metkonazol - działanie zapobie- cze, lecznicze. naturalnezdrowie.info gawcze, lecznicze, wyniszczające. 6. Cyprodynil - działanie zapobiegaw- 3. Izopirazam - działanie zapobie- cze, lecznicze, wyniszczające. gawcze, lecznicze, wyniszczające. 4. Tebukonazol - działanie zapobie- Źródło: gawcze, lecznicze, wyniszczające. Choroby grzybowe zbóż - BASF 5. Biksafen - działanie zapobiegaw- Choroby grzybowe oraz szkodniki zasie- cze, lecznicze. wów zbóż uprawianych w województwie pomorskim - PODR w Lubaniu FOTO: PIXABAY

nr 2/68/2019 | KWIECIEŃ-MAJ UPRAWA RIONLWI EI RSOTYŚCLIJNE 111 Zainwestuj w Gminie Zblewo Szukasz atrakcyjnego, doskonale zlokalizowanego terenu inwestycyjnego na północy Polski? I to naprawdę za niewielkie pieniądze? Jeśli tak – ta oferta gminy Zblewo z pewnością Cię zainteresuje! G Gmina Zblewo (powiat starogardzki, woj. po- FOTO: MAREK DUZOWSKI morskie) to jedna z naj- prężniej rozwijających się Z pewnością jest to wielkim atutem i wzmocni dobre warunki dla rozwoju przedsiębiorczości. Warto więc inwe- stować w gminie Zblewo – tym bar- gmin Pomorza. Świadczą dziej, iż właśnie teraz Gmina wystawiła o tym obiektywne wskaź- na sprzedaż bardzo atrakcyjne tereny niki, a samorząd wspiera przedsiębior- inwestycyjne. Są one świetnie zlokali- ców. Przypomnijmy, iż właśnie tu ak- zowane – przy drodze krajowej nr 22. tywnie działa Rada Gospodarcza przy W niedalekiej odległości są aż 3 węzły Wójcie Gminy Zblewo, a dynamiczny autostrady A1. Okazyjna cena – 21,50 rozwój lokalnych firm jest faktem. Już zł/m2 czyni tę ofertę nadzwyczaj cie- wkrótce przez teren gminy przebiegać kawą! będzie gazociąg, który jest tu właśnie Zapraszamy do zapoznania się z ofertą budowany. Gmina systematycznie Gminy Zblewo. Kontakt: Urząd Gminy wzmacnia też infrastrukturę drogową. w Zblewie, tel. (58) 588 43 81.

1122 UPRAWA ROLI I ROŚLIN nr 2/68/2019 | KWIECIEŃ -MAJ

nr 2/68/2019 | KWIECIEŃ-MAJ UPRAWA ROLI I ROŚLIN 133

1144 RUOPZRRAYWWAKRAOLI I ROŚLIN nr 2/68/2019 | KWIECIEŃ -MAJ Piotr Pielecki Nikt nie słucha, każdy zna Dziś jego piosenek słuchają tłumy. „Ale, Ale Aleksandra” otworzyła jemu bramy do rozpoznawalności i mi- lionów wyświetleń na YouTube. Andrzej Marcysiak lider topowego zespołu disco polo - Andre w szczerym wywiadzie o swojej muzycznej karierze i obchodach 10-lecia na scenie. I le lat już jesteś, pracujesz, funkcjo- bardzo często rozmawiamy osobiście, wykonawcach? bardzo często jest emitowana w POLO jeszcze utwór „Tylko z tobą” z Olą Wę- nujesz na scenie muzycznej? czy telefonicznie z ludźmi, którzy cenią - Napisałem taki kawałek „Disco Polo TV, chyba jej popularność wynika z tego, sierska - profesjonalną modelką. Mó- - Obchodzimy w tym roku 10 – le- naszą twórczość, wysyłamy im do oceny Gra”, w którym odniosłem się do te- że tam została powiedziana prawda. wię o tych piosenkach i teledyskach, cie pracy muzycznej. Z tej okazji 15 niepublikowane jeszcze materiały. ledysku największego hitu disco polo, Powracając jeszcze do tego wątku bo to był czas, w którym twoja kariera sierpnia odbędzie się specjalny nasz Czy to oznacza, że nie chcesz, aby któ- który otworzył bramy do największych z teledyskiem zespołu Weekend, to muzyczna zrobiła bardzo duży krok do koncert podczas Ogólnopolskiego ryś z twoich synów poszedł śladami scen muzycznych. Mówię oczywiście zdradźmy naszym Czytelnikom małą przodu. Oglądalność tych teledysków Festiwalu Disco Polo - Disco Mazovia ojca? o utworze zespołu Weekend – „ Ona ciekawostkę, że wystąpiłeś w tym te- sięgnęła wówczas setek tysięcy wy- Mościbrody. Mam sentyment do tej - To już jest zupełnie inna sprawa. Na tańczy dla mnie”. Miałem przyjemność ledysku, chociaż słowo „występ” jest świetleń. miejscowości, ponieważ tam debiuto- przykład Igor gra n perkusji. Adam miał nagrywać wspólnie z Łukaszem Kowal- zapewne nieco na wyrost. - Te piosenki były kluczowe. Wówczas waliśmy. Martwi nas tylko to, że woleli- swoją przygodę z gitarą, teraz też mu skim teledysk do tej piosenki. Łukasz - Na początku teledysku chłopaki z ze- nie myślałem, że będę jakąś gwiazdą byśmy zagrać nasz urodzinowy koncert bliżej do perkusji. Nie wykluczam, że po- był oczywiście reżyserem, a ja zainicjo- społu Weekend wchodzą do lokalu i z muzyki disco polo. Wtedy 100 tys. wy- w Tczewie, ale niestety Tczew nie darzy każą się razem z nami na scenie, wręcz wałem ten projekt. Jesteśmy dumni Łu- bramkarzem przybijają sobie piątkę. Ta świetleń na YouTube, to było dla mnie, nas sympatią. Nie mówię oczywiście bardzo bym tego chciał. Mogę nawet kaszem z tego do dzisiaj, że ten wielki dłoń wychodząca z takiego metalowego chłopaka z Tczewa, spełnienie marzeń. o Mieszkańcach, ale o osobach odpo- powiedzieć więcej, że jest to takim hit w postaci filmowej został zrobiony włazu jest moja. To był taki mój akcent i Na dzień dzisiejszy, jeżeli nie osiągnie- wiedzialnych za kulturę w Tczewie i or- moim skrytym marzeniem, aby zasilili przez chłopaków z Kociewia. To też na- mój pomysł. my miliona wyświetleń to jest po prostu ganizację imprez. Być może po prostu oni zespół Andre. leży rozpatrywać w kategorii sukcesu. Andrzej znamy się już kilka ładnych wielka tragedia. Natomiast uważam, tak dico polo nie jest dla nich kulturą. Nie Czy zauważyłeś pewną zmianę, która W tym przypadku idealnie sprawdza lat, jak pamiętam poznaliśmy się na mi się wydaje, że te piosenki były o wiele ukrywam, że fajnie i miło byłoby zagrać nastąpiła, a właściwie ten proces trwa, się powiedzenie - swojego nie znacie, planie teledysku „Jedna taka noc”, w lepsze od tych, które robimy teraz. Jed- w Tczewie dla naszych Mieszkańców, że gdy zaczynałeś swoją podróż arty- a cudze chwalicie. Wracając do mojego którym wystąpiły dwie piękne dziew- nak w tej chwili publiczność stawia na wśród których mamy przecież naszych styczno - muzyczną to przyznanie się utworu „Disco Polo Gra”, gdy patrzyłem czyny Miss Polski - Pomorza i Wice- muzykę dance. Do tych utworów, które fanów, znajomych, przyjaciół. Ostatecz- do tego, iż słucha się muzyki dico polo jak naYouTube, Radkowi licznik oglądal- miss Polski – Pomorza, czyli Karolina podałeś warto dodać jeszcze piosenkę nie Mościbrody złożyły nam ciekawą było w złym guście, było czymś wsty- ności wykręca kolejny milion, pomyśla- Morka z Gdańska i Aleksandra Kowal- „Urodziny u Haliny” z barwną panią Ma- propozycję z oprawą telewizyjną POLO dliwym, a teraz ludzie otwarcie mówią łem wówczas, że ktoś musi słuchać disco ska ze Starogardu. Teledysk był czę- rią Pstrong i pod tym względem dorów- TV, którą przyjąłem z wielkim senty- o tym, że słuchają dico polo, rozma- polo. To nie jest tak, że nikt nie słucha ściowo kręcony na Zamku w Gniewie nującym jej Pawłem Konjo Konnakiem. mentem, uznając ją za nasz powrót do wiają o poszczególnych piosenkach, takiej muzyki.Wówczas powstała myśl o z udziałem, że tak powiem żartobliwie Na szczyty popularności wyniosła Cie- „korzeni”. utworze, którego esencją są słowa „nikt mojego samochodziku. Wcześniej był bie, zespól Andre piosenka, „Ale, Ale Słowo sentyment, jest charaktery- nie słucha, a każdy zna”. Ta piosenka Aleksandra” styczne dla człowieka niezwykle ro- - Aleksandra nam wyszła, z tego kawał- dzinnego i ty chyba takim człowiekiem ka jesteśmy znani, jest to taki nasz znak właśnie jesteś. Masz żonę Ewę i dwóch – utwór rozpoznawczy. Życzę każdemu synów Igora i Adama, których medial- artyście, aby miał taki swój utwór w dys- nie skrywasz. kografii. Nic nie bierze się bez ciężkiej - Staramy się oddzielać pracę zawodo- pracy. Mogę już powiedzieć, że dostali- wą od życia prywatnego. Mieliśmy pro- śmy propozycję od znanego producen- pozycję realizacji programów telewizyj- ta niemieckiego, który współpracował nych u nas w domu, jednak moja żona z zespołem Goombay dance band, aby stoi na straży miru domowego. Ja się nagrać Aleksandrę w wersji dwuję- jej nie dziwię, bo wychodziła za mąż nie zycznej. Zdjęcia do teledysku miałyby za artystę, ale za Andrzeja Marcysiaka, powstać w Gdańsku, ze względu na ko- który wówczas pracował w Marynarce rzenie rodzinne tego producenta. Utwór Wojennej. Powiem więcej, to nie show byłby promowany w Niemczech, być biznes wpływa na moje życie rodzinne, może uda się wyemitować ten teledysk ale bardziej życie rodzinne na to, jakim w jakieś polskiej stacji muzycznej. Uwa- jesteśmy zespołem. Jesteśmy otwarci żam ten pomysł za bardzo dobry. Jego dla naszych fanów. Nie jesteśmy zespo- realizacja byłaby taką klamrą zamyka- łem, który się hermetycznie zamyka, czy jącą i uświetniającą nasze 10 – lecie ist- ma kontakt z fanami tyko przez FB. My nienia.

nr 2/68/2019 | KWIECIEŃ-MAJ UPRAWA ROLI I ROŚLIN 15 Zamień stado na e-stado®. e-stado® Twoja krowa w #dobrostanie. Wywiadu udzielili twórcy systemu e-stado – Jarosław Kupis, Adam Wiśniewski. Z badań wynika, że Państwa system stał się unikalny na skalę europejską. Proszę o wskazanie 3 ważnych funkcji w cyklu życia krowy, które bada i analizuje system e-stado®. Co Was różni od konkurencji? - Unikalnością systemu monitorwania krów mlecznych e-stado® jest pomiar wielu ważnych para- metrów przez cały cykl życia krowy. Inne systemy nie obejmują w tak kompleksowy sposób opieki stanu zdrowia, mierząc tylko wybrane parametry. Porównane zostało to w sposób obrazowy w ta- beli Tab.1 oraz na obrazie Rys.1 Tab.1 Porównanie funkcjonalności systemu e-stado® względem innych producentów. Rys.1 Zakres monitorowanych ważnych wydarzeń i zagrożeń w cyklu krowy - porównanie funkcjonalności systemu e-stado® względem innego typu monitorowania. cd. na str. 16

1166 PUROPRDAUWKCAJRAOZLWI IIERROZŚĘLCINA nr 2/68/2019 | KWIECIEŃ -MAJ Na szczególną uwagę i swoją wyjatkowość zasługują indywidualne po- - poprzez pomiar umożliwia poprawę cyklu świetlnego, miary dla każdej krowy: - wykrycie i ocenę wczesnych stanów kulawizny (w trakcie opracowania). - temperatury ciała e-stado® ułatwia pracę statystycznego rolnika w Polsce/zagranicą?W - stresu cieplnego jaki sposób? 3 kluczowe elementy. - cyklu świetlnego W pracy statystycznego rolnika wymagana jest praca przez 24h i 365 dni Wszystkie z nich w odniesieniu do każdej krowy zwiększają szansę na w roku, aby uzyskać przyzwoite przychody z gospodarstwa rolnego. W poprawę doobrostanu, złożonego procesu hodowli, a przez to na zwięk- szczególności odnosi się do hodowli krów mlecznch. Dzięki zastosowa- szenie przychodów z mleka i jałówek. niu najnowszych technologii oraz technik projektowania, stworzyliśmy Dobrostan w polskim rolnictwie. Jak usprawnić/ zoptymalizować system jednocześnie przyjazny i niezbędny do codziennej pracy w go- pracę polskiego rolnika i zadbać o dobrostan polskiej krowy? spodarstwie krów mlecznych, który odciąża rolnika, a jednocześnie gwa- rantuje, że ważne zdarzenia w hodowli krów go nie ominął. Wielu hodowców dostrzega, że dobrostan e-stado® to najlepszy pomocnik do pracy w hodowli, przyjaciel hodow- krów mlecznych jest warunkiem do cy: zwiększenia przychodów w hodowli - zawsze pod ręką dostęp do informacji o zdrowiu krów, rui, wycieleniu zwierząt. Wykorzystując system e- i warunkach w oborze ( dostęp poprzez smartfon lub komputer, kanał -stado® możliwa SMS) jest poprawa - większe bezpieczeństwo (dostęp do informacji w e-stado z dowolnego dobrostanu, miejsca w Polsce i za granicą) czyli zwiększe- - ułatwia zaplanowanie pracy w gospodarstwie i umożliwia pracę i czas nia wydajności wolny poza gospodarstwem mlecznej, roz- Pytanie do rolników: rodczej. Dobrostan Mariusz, 31 lata, woj. podlaskie, gospodarstwo 60 krów z użyciem e-stado® to W mojej codziennej pracy monitorowanie przeżuwnia jest najważniejszą gwrancja zysku: rzeczą. Świadczy o zdrowiu i produkcji mleka. Dzięki e-stado® wykry- - zwiększenie ilości mleka wam również o połowę więcej rui niż do tej pory. e-stado® jest bardzo - zwiększenie ilości jałówek precyzyjne, pomiar przeżuwania i bezczynności, to pierwszy znak z 1-2 - zmniejszenie ilości kosztownych, cięż- dniowym wyprzedzeniem, że krowa zaczyna chorować. Dzięki informa- kich chorób metabolicznych cjom z e-stado® stres cieplny latem będę kontorlował. e-stado® umożliwia: Czy system e-stado® jest łatwy w użytkowaniu, intuicyjny? - wykrywanie rui bez konieczności jej wy- Używam go na telefnonie. Prosty program. Przekazuje najważniejsze woływania hormonalnie, dane. Widać wszystko co się dzieje w stadzie na pierwszy rzut oka na - wykrycie wczesnych objawów chorób ekranie telefonu. Zawsze mogę skorzystać z raportu historii krowy. metabolicznych, - uniknięcie, zminimalizowanie stresu cieplnego,

nr 2/68/2019 | KWIECIEŃ-MAJ UPRAWA ROLI I ROŚLIN 17 Posadź las Powrót czarnej pszczoły - weź pieniądze Nie było jej w Polsce przez 50 lat. W 2002 roku została uznana za wymarłą. Teraz znów zaczęła się pojawiać. Rolnicy, którzy zdecydują się posadzić na Czarna pszczoła - tak zwana Zadrzech- znaleziono 26 nowych stanowisk Za- swoich gruntach las, mogą uzyskać na ten nia fioletowa - to największa pszczoła drzechni fioletowej. Niedawno spotkali cel wsparcie z ARiMR. Wnioski o taką pomoc w naszym kraju. Jest samotnicą, nie da ją też naukowcy z Uniwersytetu Przy- można składać w biurach powiatowych się jej zamknąć w ulu. W latach 1868– rodniczego. To wyraźny sygnał, że po- Agencji od 1 czerwca do 31 lipca 2019 r. 1935 gatunek ten został wykazany z pulacja tych owadów w Polsce zaczyna ośmiu stanowisk, a w późniejszej części się odbudowywać. Beata Odziemkowska FOTO: PIXABAY XX wieku już nienotowany. W związku - Źródła podają, że pszczoła ta mierzy z tym na Czerwonej liście zwierząt gi- od 2,1 do 2,8 cm - mówiła w programie nących i zagrożonych w Polsce z 2002 Agrobiznes prof. Aneta Strachecka z FOTO: Wikipedia roku został umieszczony jako wymarły. Uniwersytetu Przyrodniczego w Lubli- Jako prawdopodobne przyczyny jego nie. - Jest cała czarna, ma lekko fiole- zaniku w kraju wymieniono niedosta- towe skrzydła, które jak zaczyna lecieć tek próchniejących starych drzew i kur- mienią się w słońcu. Jest przepiękna. czenie się terenów stepowych. Pszczoła pomimo swojej wielkości i Jak poinformowało Stowarzyszenie ciemnego ubarwienia jest niegroźna. Natura i Człowiek, w ubiegłym roku To bardzo pożyteczny zapylacz. Wsparcie wypłacane będzie w trzech Do jakich gruntów i jakiej etapach. powierzchni można dostać dopłatę? Etap pierwszy Płatność na zalesianie będzie mógł Wsparcie na zalesienie - jednorazowy otrzymać producent rolny (osoba fi- ryczałt za poniesione koszty zalesie- zyczna albo spółdzielnia produkcji rol- nia i ewentualnego ogrodzenia upra- nej), który był właścicielem lub współ- wy leśnej wypłacany w pierwszym właścicielem gruntów rolnych poło- roku po wykonaniu zalesienia. Jego żonych w granicach Polski. Wsparcie wysokość będzie zależała od propor- mógł uzyskać zarówno indywidualny cji gatunków iglastych i liściastych w producent rolny jak i kilku producen- strukturze uprawy, zabezpieczenia tów (co najmniej 3 osoby prowadzące przed zwierzyną (grodzenie siatką działalność rolniczą, którzy zadeklaro- 2-metrową), konfiguracji terenu. Za wali przeznaczenie do zalesienia łącz- lasy iglaste można otrzymać od 4.300 ną powierzchnię nie mniejszą niż 3 ha). zł do 5.100, za lasy liściaste od 5.000 Producent rolny musi spełnić łącznie do 5.900 zł do hektara. Za zabezpie- następujące warunki: zostać wpisany czenia przed zwierzyną można otrzy- do ewidencji producentów; ewidencji mać 2.400 zł. gospodarstw rolnych oraz ewiden- Etap drugi cji wniosków o przyznanie płatności; Premia pielęgnacyjna - ryczałt za po- zobowiązać się do zalesienia działek niesione koszty prac pielęgnacyjnych, rolnych, na których do dnia złożenia wypłacany corocznie przez 5 lat, po- wniosku była prowadzona działalność cząwszy od dnia wykonania zalesie- rolnicza, pielęgnacji założonej uprawy nia. Tu można otrzymać od 400 do leśnej, przez okres 5 lat od dnia wyko- 1.100 zł do hektara w zależności od nania zalesienia zgodnie z planem zale- terenu. sienia oraz prowadzenia uprawy leśnej Etap trzeci przez okres 20 lat od dnia uzyskania Premia zalesieniowa - ryczałt za utra- pierwszej płatności na zalesianie. cone dochody z tytułu przekształce- Minimalna szerokość zalesionej działki nia gruntów rolnych na grunty leśne, to 20 m, chyba że działka rolna grani- wypłacany corocznie przez 20 lat po- czy z lasem. Do zalesień można wyko- cząwszy od dnia, w którym wykonano rzystać tylko rodzime gatunki drzew i zalesienie. Wysokość premii zalesie- krzewów. niowej jest zróżnicowana w zależno- Wnioski złożone przez zaintereso- ści od udziału dochodu z rolnictwa w wanych zostaną poddane ocenie, a 1 całkowitych dochodach beneficjenta października zostanie podana do pu- i kształtuje się od 360 do 1400 zł do blicznej wiadomości lista określająca hektara. kolejność przysługiwania pomocy. Źródło: ARMiR

1188 UAPKRTAUWALANROOŚLCI I ROŚLIN nr 2/68/2019 | KWIECIEŃ -MAJ Premia dla młodych rolników Neonikotynoidy w tym roku większa dopuszczone do czasowego stosowania W tegorocznym naborze wniosków o wsparcie dla młodych rolników chcących samodzielnie rozpocząć gospodarowanie wprowadzono korzystne zmiany - podwyższono kwotę premii do Lucyna Ledwożyw 150 tys. zł. Wnioski można składać od 31 maja do 29 czerwca 2019 r. w oddziałach ARMiR. FOTO: PIXABAY Minister Rolnictwa Jan Krzysztof Ardanowski przystał na postulaty plantatorów rzepaku, którzy będą mogli stosować zaprawy neoni- Nkotynoidowe przez 120 dni.eonikotynoidy to insekty- Andrzej Mistygacz - młody rolnik z Ocypla (pomorskie, gmina Lubichowo) cydy, którymi zaprawiane biznes, Waldemar Michalak z Krajowe- Dzięki wsparciu dla młodych rolników powiększył 3-krotnie swoje gospodarstwo. są nasiona rzepaku. Bez go Zrzeszenia Producentów Rzepaki i nich plantatorzy nie wy- Roślin Białkowych. Dla kogo wsparcie? własności beneficjenta, użytkowania sażenia; Zdaniem ekologów z Greenpeace, O \"Premię dla młodych rolników\" wieczystego lub dzierżawy z zasobu • w przypadku inwestycji budowlanej, obrażają sobie udanych neonikotynoidy są jednym z najwięk- może ubiegać się osoba, która w dniu własności rolnej Skarbu Państwa lub może być uwzględniona inwestycja, zbiorów. Ich zdaniem szych zagrożeń dla pszczół. Powołują złożenia wniosku ma nie więcej niż 40 jednostki samorządu terytorialnego. która będzie położona na gruntach dzięki tym zaprawom, chemii stosuje się oni na wcześniej wspomnianą oce- lat, posiada kwalifikacje zawodowe stanowiących własność wnioskodawcy się kilkakrotnie mniej. Po raz pierwszy nę EFSA i na badania naukowe, które wynikające z posiadanego wykształce- Przeznaczenie pomocy lub beneficjenta, przedmiot użytkowa- minister wydał czasowe zezwolenie „potwierdzają, że środki te stanowią nia albo wykształcenia i stażu pracy w Pomoc jest przyznawana, jeżeli w go- nia wieczystego lub przedmiot dzierża- na stosowanie neonikotynoidów w ze- poważne zagrożenie nie tylko dla rolnictwie, bądź zobowiąże się do ich spodarstwie, którego rozwoju dotyczy wy z Zasobu Własności Rolnej Skarbu szłym roku. W tym, rolnicy z Krajowe- pszczół miodnych i dziko żyjących, ale uzupełnienia w okresie 36 miesięcy od biznesplan, planuje się prowadzenie Państwa lub od jednostek samorządu go Zrzeszenia Producentów Rzepaku i także dla innych gatunków zwierząt: dnia doręczenia decyzji o przyznaniu działalności w zakresie produkcji ro- terytorialnego. Roślin Białkowych apelowali o kolejne. motyli, bezkręgowców wodnych, a na- pomocy. Musi też posiadać gospodar- ślinnej lub zwierzęcej, w tym produkcji Pomoc nie może zostać przeznaczona - Biorąc pod uwagę prawodawstwo wet ptaków”. Co innego mówi raport stwo rolne o powierzchni co najmniej materiału siewnego, szkółkarskiego, na działalność w zakresie: unijne, które dopuszcza w określonych opublikowany w maju ubiegłego roku 1 ha i rozpocząć prowadzenie w nim hodowlanego lub reprodukcyjnego, • chowu kur, kaczek, gęsi lub indyków, sytuacjach stosowanie zapraw z grupy przez holenderski Uniwersytet w Wa- działalności rolniczej nie wcześniej produkcji warzywniczej, roślin ozdob- z wyłączeniem produkcji ekologicznej; neonikotynoidów, biorąc też pod uwa- geningen. Wskazuje on, że to pasożyty, niż 24 miesiące przed dniem złożenia nych lub grzybów uprawnych, sadow- • prowadzenia plantacji roślin wielolet- gę nowe zagrożenia dla rzepaku szcze- choroby (głównie warroza) i praktyki wniosku o przyznanie pomocy. nictwa, hodowli i produkcji materiału nich na cele energetyczne; gólnie w stanie siewki, podjąłem decy- pszczelarskie głównie doprowadziły do zarodowego zwierząt, ptactwa i owa- • prowadzenia działów specjalnych zję o czasowym dopuszczeniu – mówił zwiększenia się strat rodzin pszczelich, Jakie są warunki dów użytkowych lub produkcji zwie- produkcji rolnej: hodowla zwierząt la- minister rolnictwa w TVP. a nie neonikotynoidy. Tezę tę potwier- otrzymania pomocy? rzęcej typu przemysłowo-fermowego, boratoryjnych, hodowla ryb akwario- Oznacza to, że już w sierpniu będzie dzają także polscy naukowcy. I dodają, Jednym z warunków przyznania 150 z wyłączeniem chowu i hodowli ryb. wych, hodowla psów rasowych oraz można dosiewać nasiona rzepaku za- że upadki rodzin pszczelich wywołane tys. zł. premii jest utworzenie gospo- Premia w całości musi zostać przezna- hodowla kotów rasowych. prawione neonikotynoidami. W wielu stosowaniem środków ochrony roślin darstwa rolnego o wielkości ekono- czona na prowadzoną w gospodarstwie krajach unijnych, w tym w Polsce, za- stanowią ok. 0,5 proc. ogólnej liczby micznej (SO) nie mniejszej niż 13 tys. działalność rolniczą lub przygotowanie Jak będzie wypłacana premia? kaz ich stosowania obowiązuje od 2013 upadków rodzin pszczoły miodnej w euro i nie większej niż 150 tys. euro. do sprzedaży produktów rolnych wy- Premia w wysokości 150 tys. zł będzie roku. Wprowadzono go po tym jak po- ciągu roku. Kolejny wymóg dotyczy powierzch- twarzanych w gospodarstwie w kwocie wypłacana w dwóch ratach: jawiły się doniesienia, że zagrażają one Zezwolenie na stosowanie neoniko- ni użytków rolnych w gospodarstwie. stanowiącej co najmniej 100% kwoty • I - w wysokości 120 tys. zł - na wnio- pszczołom, co potwierdził Europejski tynoidów dotyczy dwóch preparatów Musi być ona co najmniej równa śred- pomocy, w tym inwestycje w środki sek o płatność pierwszej raty złożony Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności Modesto 480 FS i Cruiser OSR 322. niej krajowej, a w województwach w trwałe o szacunkowej wartości równej po spełnieniu przez młodego rolnika (EFSA). Jednak rolnicy odpierają te za- Zaprawa Modesto 480 FS uzyskała których średnia powierzchni gospo- co najmniej kwocie stanowiącej 70% warunków, z zastrzeżeniem których rzuty argumentując, że zaprawy stoso- zezwolenie na okres od 20 maja do 17 darstw jest niższej niż krajowa - gospo- kwoty pomocy. została wydana decyzja o przyznaniu wane są w sierpniu, a pyłek z kwiatów września 2019 r. Ma ona za zadanie darstwo musi mieć wielkość średniej Inwestycje w środki trwałe: pomocy, w terminie 9 miesięcy od dnia rzepaku pszczoły zbierają w maju. zwalczać chowacza galasówka i mi- wojewódzkiej. Natomiast maksymalna • nie mogą być rozpoczęte przed doręczenia tej decyzji; - Mówią, że my trujemy pszczoły, my niarkę kapuściankę w uprawie rzepaku powierzchnia nie może być większa dniem złożenia wniosku o przyznanie • II - w wysokości 30 tys. zł - na wniosek jesteśmy zwolennikami pszczół, bo ozimego. Zaprawa Cruiser OSR 322 FS niż 300 ha. Przy czym określony został pomocy; o płatność drugiej raty złożony po reali- dzięki pszczołom mamy lepsze plony, zwalcza te same szkodniki i uzyska- wymóg, że przynajmniej 70 proc. mi- • mogą dotyczyć zakupu wyłącznie zacji biznesplanu. bo kto zapyli te żółte kwiatki jak nie ła czasowe zezwolenie na czas od 1 nimalnej wielkości stanowi przedmiot nowych maszyn, urządzeń oraz wypo- Źródło: ARMiR pszczoły – mówił w programie Agro- czerwca do 28 września 2019 r.

nr 2/68/2019 | KWIECIEŃ-MAJ UPRAWAARKOTLUIAI RLONOŚLŚICNI 1199 Bayer popularyzuje nowoczesne i zrównoważone rolnictwo C elem badania jest diagno- Warszawa, 16 kwietnia 2019 – Rolnicy znają pojęcie rolnictwa zrównoważonego (78%) zowanie podejścia pro- i utożsamiają je głównie z kwestiami agrotechnicznymi, ale także z ochroną środowiska ducentów żywności do naturalnego (21%). W kontekście rolnictwa zrównoważonego większą potrzebę szkoleń bezpieczeństwa zabiegów wskazują sadownicy niż rolnicy (47% wobec 31%) – to wnioski z badania, przeprowadzonego ochrony roślin: w odnie- przez Bayer w ramach programu „Grunt to bezpieczeństwo”. sieniu do własnych praktyk oraz do konsumentów i środowiska. Odporność na środki ochrony roślin rego elementem jest badanie opinii) doświadczalnych plantacji, zlokalizo- jące zdrowe odżywianie. Dzieci będą Najnowszą, trzecią edycję badania Odporność agrofagów na środki była ochrona bioróżnorodności or- wanej w miejscowości Paluzy na War- uprawiać rośliny, obserwować ich roz- przeprowadzono na ogólnopolskiej ochrony roślin jest znaczącym pro- ganizmów glebowych, organizmów mii, prezentowane są zróżnicowane wój i uczyć się o ich właściwościach, próbie 400 respondentów: 300 rolni- blemem dla obu grup respondentów wodnych oraz owadów zapylających. strategie zwalczania miotły zbożo- a z zebranych plonów przygotowy- ków i 100 sadowników 1. (rolnicy 82%, sadownicy 96%). Sa- W bieżącym roku temat to zrówno- wej, odpornej na herbicydy z grupy wać zdrowe przekąski. Bayer dostar- Rolnicy o zmianowaniu downicy lepiej od rolników definiują ważona ochrona roślin. Obejmuje ona inhibitorów ALS. cza nasiona roślin miododajnych do Dbałość o żyzność gleb jest najważ- czym jest odporność (58 wobec 35%) takie zagadnienia, jak dobór właści- Bayer w kolejnej założenia łąk kwietnych, hotele dla niejszym czynnikiem, decydującym o i wykazują się większą wiedzą o spo- wego poziomu ochrony roślin do typu kampanii edukacyjnej dzikich zapylaczy oraz tablice infor- zmianowaniu: wskazywana jest dwu- sobach radzenia sobie z odporności uprawy gleby, uprawianych odmian i W 2019 roku firma Bayer przyłączyła macyjne o roli owadów zapylających krotnie częściej niż w poprzedniej – np. przez rotację substancji (68% radzenie sobie z odpornością agrofa- się do nowej inicjatywy, propagującej w produkcji żywności. Projekt, roz- edycji badania (z 2016 roku). Z 50 do wobec 20%). Zarazem nastąpił zde- gów na zwalczające je preparaty. bioróżnorodność i, zarazem, zdro- poczęty wiosną, będzie realizowany 60% wzrosła liczba gospodarstw ba- cydowany wzrost zadowolenia z ja- Centrum Badania Odporności: wy styl życia. To edukacyjny projekt m.in. w Warszawie, Katowicach, Ło- dających glebę przynajmniej raz na 3 kości usługi zwrotu, jak i odbierania zapowiedź tworzenia ogródków szkolnych, za- dzi, Bydgoszczy, Szczecinie, Gdań- lata. opakowań po środkach ochrony roślin W bieżącym roku, po raz pierwszy inicjowany przez markę Marwit. W sku, Toruniu. w porównaniu z poprzednią edycją w historii Centrum Badania Odpor- 25 szkołach podstawowych w całej badania. ności firmy Bayer, będzie można ob- Polsce powstaną ogródki warzywno- 1 Badanie, na zlecenie Bayer Sp. z o.o., 2019: Zrównoważona Ochrona serwować pełne spektrum efektów -ziołowe, tworzone wspólnie przez zrealizował Kleffmann Group Roślin kombinacji trzech czynników: dobo- uczniów, nauczycieli oraz rodziców. Tematami poprzednich edycji progra- ru herbicydów, sposobu uprawy oraz W ogródkach odbędą się lekcje zdro- w czwartym kwartale 2018; N=400, mu „Grunt to bezpieczeństwo” (któ- zmianowania upraw. Na 44 poletkach wia oraz warsztaty kulinarne, promu- reprezentatywna grupa gospodarstw rolnych (specjalizacja: uprawy polowe, sadownictwo), zasięg: ogólnopolski

2200 SUPOPRRATWA ROLI I ROŚLIN nr 2/68/2019 | KWIECIEŃ -MAJ Myślimy o przyszłości, a działamy już dziś. Najważniejsze turnieje piłki nożnej dla dzieci W naszej ocenie warto zwrócić uwagę najmłodszych miłośników piłki nożnej i ich rodziców na trzy turnieje piłkarskie, które mają swoja tradycje i misje społeczną. Mowa o Międzynarodowym Turnieju Deyna Cup Junior, Procam Cup i Piłkarska Kadra Czeka. Wspólnym hasłem realizowanych projektów sportowych, może być powiedzenie - Myślimy o przyszłości, a działamy już dziś. PIŁKARSKA KADRA CZEKA – To już III edycja naszej cyklicznej im- Wskazane przez nas turnieje w dużej prezy dla dzieci, którym poprzez jej or- mierze skierowane są do dzieci i mło- ganizowanie – umożliwiamy rozwój i re- dzieży z małych miejscowości zlokali- alizację ich pasji – mówi Michał Ciszak, zowanych na terenach wiejskich. Naj- Prezes PROCAM. starszą inicjatywą sportową przez nas Triumfator PROCAM CUP 2019 weźmie ujętą jest turniej – Piłkarska Kadra Cze- udział w meczu Polska – Austria w ra- ka. Początki turnieju sięgają roku 1984, mach eliminacji do Mistrzostw Europy, wtedy to Adam Gocel z Redakcji Rolnej który odbędzie się 9 września na PGE Telewizji Polskiej wpadł na pomysł zor- Stadionie Narodowym. ganizowania akcji popularyzującej piłkę DEYNA CUP JUNIOR nożną wśród młodzieży ze środowiska Turniej Deyna Cup Junior ma status wiejskiego i małych miasteczek, bo turnieju międzynarodowego, w któ- przecież talenty są wszędzie. Nazwa- rym uczestniczą młodzi zawodnicy, z no ją „Piłkarska Kadra Czeka”. W sumie klubów znanych i uznanych w Europie. w pierwszym roku akcji uczestniczyło W tym roku do Starogardu Gdańskiego ponad 70 tys. chłopców w wieku od 11 rodzinnego miasta Kazimierza Deyny do 15 lat. W maju i czerwcu zostaną ro- przyjadą takie światowe marki jak: AC zegrane eliminacje wojewódzkie. Zwy- Milan, Manchester City, Borussia Do- cięscy tych rozgrywek zyskają prawo rtmund, Sturm Graz, Fenerbahçe, czy uczestnictwa w finale tego ogólnopol- Borussia Mönchengladbach. skiego turnieju, który odbędzie się w - Turniej Deyna Cup Junior wyróżnia się dniach 9-12.07.2019 w Zamościu. z pośród innych tym, że jest to nieko- PROCAM CUP mercyjne wydarzenie w 100 procentach Zakończyły się natomiast wojewódzkie organizowane przez wolontariuszy. – eliminacje do III Ogólnopolskiego Tur- zaznacza organizator turnieju prezes nieju Piłkarskiego dla dzieci z małych Klubu Sportowego Beniaminek 03 Mar- miejscowości i wsi PROCAM CUP 2019. cin Kaszubowski W gronie finalistów, którzy zmierzą się W dniach 25.05-26.05.2019 w Starogar- 16 czerwca na stadionie im. Sebastia- dzie Gdańskim odbyły się polskie elimi- na Karpiniuka w Kołobrzegu znalazły nacje do Międzynarodowego Turnieju się zespoły: Talent Trzebnica (woj. dol- Deyna Cup Junior - 2019 w którym brało nośląskie), SP Pogorzela (woj. wielko- udział 500 zawodników z 42 zespołów. polskie), Sparta Sycewice (woj. pomor- Do turnieju głównego awansowały ze- skie), Olimp Mircze (woj. lubelskie), So- społy Escola Futbolu z Pruszcza Gdań- kół Pyrzyce (woj. zachodniopomorskie), skiego i Mały Jeziorak z Iławy. Michałki Dobre Miasto (woj. warmiń- Turnieje eliminacyjne zostały rozegrane sko-mazurskie) również na Ukrainie w takich miastach Organizatorem sportowych zmagań jak: Kowel, Winnica i Lwów. Zwycięzca- jest obchodząca w tym roku 15-lecie mi zostały zespoły: Metalist Charków, działalności firma PROCAM Polska we Karpaty Lwów i Wołyń Łuck. współpracy z BASF Polska. Głównym Finał już siódmej edycji turnieju zostanie celem turnieju jest przede wszystkim rozegrany w dniach 23-25 sierpnia 2019 wytwarzanie emocji, czyli zorganizowa- w Starogardzie Gdańskim pod patrona- nie wyjątkowego święta dla dzieci. tem medialnym naszych wydawnictw.

nr 2/68/2019 | KWIECIEŃ-MAJ UPRAWAARKOTLUIAI RLNOOŚLŚICNI 2211 Suchy kwiecień, zimny maj Dni Pola CIECH Sarzyna 2019 Anna Rogowska wiskach. skutecznie ogranicza negatywne skutki Przełom kwietnia i maja także nie sprzy- stresów abiotycznych i biotycznych. Do- Tegoroczne Dni Pola CIECH Sarzyna odbędą Tegoroczny kwiecień był wyjątkowo jał rozwojowi roślin. W tym okresie tem- datkowo zwiększy efektywność kwitnie- się 12 czerwca w Orłowie koło Nowego Dworu suchy. Padać zaczęło dopiero pod ko- peratura spadała poniżej zera. Miejscami nia. Włączenie do agrotechniki prepara- Gdańskiego (woj. pomorskie). Największy pol- niec miesiąca. I to nie w całym kraju. Są nawet do minus 7°C. W pierwszej deka- tów zawierających łatwo przyswajalne ski producent środków ochrony roślin zaprezen- takie regiony, w których przez cały mie- dzie maja odnotowaliśmy przymrozki, jony tytanu, na przykład stymulatora tuje klientom uprawy zbóż, rzepaku i kukurydzy, siąc nie odnotowano żadnego opadu pojawiły się one w wielu regionach kraju, Tytanit, w zdecydowany sposób uła- na których zastosowano produkty z szerokiego (Warmia). Susza niestety negatywnie szkody jakie wyrządziły mogą okazać się twia uprawę nie tylko dzięki zminimali- portfolio Spółki. wpłynęła na kondycję ozimin. Rośliny poważne. zowaniu negatywnego wpływu stresu, były niedostatecznie nawodnione, po- Na szczęście przymrozki ustąpiły, tem- wywołanego czynnikami abiotycznymi Jak co roku, kluczowym punktem wy- nadto deficyt wody i niska temperatura peratura wyraźnie wzrosła. Jak wspo- i biotycznymi, ale także i stymulacji darzenia będą warsztaty polowe z eks- upośledziły transport składników pokar- móc osłabione stresem suszy i chłodem kluczowego momentu całej wegetacji pertami CIECH, podczas których zapre- mowych, co skutkowało nieodpowied- oziminy? – kwitnienia. Jego przebieg determinu- zentowane zostaną m.in. rozwiązania nim odżywieniem plantacji, nawet tych Warto zastosować preparaty niwelujące je wielkość i jakość plonu. Dlatego wła- herbicydowe i fungicydowe stosowane założonych na zasobnych stanowiskach skutki stresu termicznego. Szybką rege- śnie niezbędna jest szczególna troska o w uprawach pszenicy, jęczmienia, żyta, i optymalnie nawożonych. Niedobór nerację uszkodzeń oraz dalszy prawidło- zapewnienie w tym czasie roślinom jak rzepaku czy kukurydzy. Uczestnicy Dni wody opóźnił wchodzenie w krytyczne wy wzrost i rozwój roślin po ustąpieniu najbardziej komfortowych warunków i Pola w Orłowie, poza możliwością zdo- fazy dojrzałości, rzepak zaczął później czynników stresowych, zapewniają sty- wspomaganie samego procesu kwitnie- bycia unikalnej wiedzy, poznają również niż zazwyczaj kwitnąć, a zboża strzelać mulatory zawierające w swym składzie nia przy wykorzystaniu nowych techno- nowości produktowe Spółki, takie jak w źdźbło. Taka sytuacja to impuls dla tytan w formie przyswajalnej dla roślin. logii agrotechnicznych. Jedną z metod CHWASTOX Uniwersalny,Toscana,Tezo- roślin, by redukować plon. Zboża ozime Stymulowana tytanem roślina w dużo o potwierdzonej skuteczności jest sto- sar, Azoksar, Askalon czyWindsar. są niskie – nie zbudowały odpowiedniej mniejszym stopniu odczuwa skutki stre- sowanie innowacyjnych preparatów za- Aby wziąć udział w Dniach Pola CIECH biomasy, najstarsze liście usychają tak, sów abiotycznych, głównie tych wywo- wierających tytan. Stymulują one plono- Sarzyna wystarczy zarejestrować się na jak i najsłabsze rozkrzewienia. Podobna łanych niską temperaturą. Tytan efek- wanie, którego potencjał został istotnie stronie www.dnipola.pl lub skontakto- sytuacja dotyczy rzepaku. Nie wykorzy- tywnie niweluje objawy stresu, który obniżony przez warunki atmosferyczne. wać się z Przedstawicielem Regionalnym. stał on w pełni zadanego azotu. Rośliny już wystąpił. Jony tego pierwiastka sty- Przymrozki ustąpiły. Temperatura ro- Dni Pola CIECH Sarzyna rozpoczną się od odrzucają młode kwiatostany z pędów mulują również pobieranie składników śnie. Trzeba mieć nadzieję, iż wspoma- godziny 11:00. bocznych i niektóre pąki, szczególnie pokarmowych dostarczanych roślinom gane preparatami niwelującymi skutki te położone w części wierzchołkowej z roztworu glebowego, a także i tych stresu wywołanego chłodami i suszą kwiatostanu. Skutki suszy najdotkliwsze zadawanych pozakorzeniowo. Stymu- plantacje zregenerują się w stopniu i najlepiej widoczne są na słabych stano- lator zawierający w swym składzie tytan umożliwiającym uzyskanie zadowalają- aktywuje i wzmacnia naturalne procesy cych plonów mimo tak trudnych warun- fizjologiczne w roślinach i w ten sposób ków pogodowych.

222 UPPRRAAWWNAIKRROALDI ZI RI OŚLIN nr 2/68/2019 | KWIECIEŃ -MAJ Darowizna nieruchomości Adw. Adam Gautier a prawo do zachowku doktorant Uniwersytetu w Strasbourgu Dziedziczenie po członkach rodziny wielu osobom kojarzy się Kancelaria Adwokacka Adam Gautier w Gdańsku z licznymi i czasochłonnymi formalnościami, niekiedy nawet z postępowaniem sądowym. Obawy te mogą być uzasadnione w szczególności jeżeli spadkobiercy nie uregulowali stanu prawnego nieruchomości na kilka pokoleń wstecz, co wymaga uzyskania aktów urodzenia lub aktów zgonu spadkobierców.iele osób chcąc unik- nąć opisanych wyżej trudności zabiega o W uregulowanie kwestii rza się tak, że członkowie rodziny nie rowizny przed więcej niż dziesięciu laty, respektują woli spadkodawcy lub po licząc wstecz od otwarcia spadku lub jej jego śmierci zgłaszają roszczenia, wska- dokonania na rzecz osób niebędących zując, na ich pokrzywdzenie względem spadkobiercami albo uprawnionymi do związanych z prawem innych spadkobierców. zachowku – takiej darowizny nie dolicza własności – w szczegól- Osoby obdarowane często nie mają się od spadku. ności nieruchomości jeszcze za życia. świadomości, że zstępnym, małżonko- Można także uniknąć obowiązku za- Własność nieruchomości najczęściej wi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy płaty zachowku jeżeli uprawniony do przenoszona jest na członków rodziny byliby powołani do spadku z ustawy zachowku nie wystąpił przeciwko ob- poprzez umowę darowizny. Dokona- przysługuje 2/3 lub 1/2 wartości udziału darowanemu z roszczeniem w okresie nie tej czynności u notariusza, zwane spadkowego, który by mu przypadał pięciu lat od otwarcia spadku, albowiem bardzo często potocznie „zapisami” przy dziedziczeniu ustawowym. Rosz- wówczas roszczenie się przedawni. jest bardzo popularne w szczególności czenie to nazywa się roszczeniem o za- Najskuteczniejszym jednak sposobem pomiędzy najbliższymi człokami rodzi- chowek. uniknięcie obowiązku zapłaty z tytułu ny. Dokonanie darowizny na rzecz na Najczęściej w razie rozporządzenia zachowku jest zawarcie zamiast daro- przykład: dzieci, wnuków lub małżonka, majątkiem za życia w skład spadku nie wizny – umowy o chatakterze odpłat- czyli osób należących do zerowej grupy wchodzą już żadne składniki, jednak nym, na przykład umowy sprzedaży podatkowej w razie zawiadomienia o przy obliczaniu zachowku do spadku lub umowy dożywocie polegającej na tym fakcie urzędu skarbowego w termi- dolicza się między innymi darowizny. przeniesieniu własności nieruchomości nie 6 miesięcy od dokonania czynności Skutkuje to tym, że po stronie obdaro- w zamian za zapewnienie zbywcy doży- uprawnia do skorzystania z ulgi, dzięki wanego może pojawić się obowiązek wotniego utrzymania. czemu strona zwolniona będzie z obo- zapłaty na rzecz tych członków rodzi- Zaplanowanie zatem rozporządzenia wiązku uiszczenia podatku od darowi- ny, którzy dziedziczyliby, ale na skutek prawem właśności tak za życia, jak i po zny. przedmiotowej darowizny spadku nie śmierci – wymaga rozważnego prze- Dokonanie czynności darowizny nie- otrzymali lub zostali obdarowani w analizowania wszystkich okoliczności ruchomości wydaje się rozwiązaniem mniejszym zakresie. danego przypadku tak, aby do konkret- prostym i skutecznym i tak z reguły jest Nie zawsze jednak roszczenie o zacho- nej sytuacji dopasować najbardziej od- w istocie. Niejednokrotnie jednak zda- wek jest należne. W razie dokonania da- powiedni rodzaj umowy. Czekamy na Państwa zapytania do naszego prawnika. TEL: +48 514 33 55 10 ADRES: al. Grunwaldzka 40/3 MAIL: [email protected] 80-241 Gdańsk KANCELARIA ADWOKACKA www.gautier.com.pl

nr 2/68/2019 | KWIECIEŃ-MAJ UPRAWA RORLOIZI ROYWŚLKINA 2233 Szlakiem kKuGlinWarnym W dzisiejszym kąciku kulinarnym czas na gril- lowanie. Grillowanie z roku na rok staje się co- raz popularniejszą wśród Polaków formą spę- dzania wolnego czasu. Kogo najlepiej zapytać o przepis na majową imprezę, jak nie zdobyw- czynie drugiego miejsca w turnieju „Mistrz Grilla na Kociewiu”? KGW w Zblewie rozpoczęło swą działalność 11.03.1958 roku, a obecnie liczy 23 członków, którym przewodniczy Regina Umerska. Organizacja ze Zblewa bierze udział w różnego rodzaju imprezach gminnych, powiatowych, wojewódzkich i krajowych. GRILLOWANY LIN Z KURKAMI PIECZONY BAKŁAŻAN LIN, mleko (najlepiej kozie), kurki, Z KURKAMI masło, serek topiony, majeranek, BAKŁAŻAN, kurki, oliwa, pa- koper, sól pryka, ser FETA, ser żółty, natka Sos jogurtowy pietruszki, sól, pieprz jogurt naturalny, 2 łyżki majonezu, Bakłażana przecinamy na pół i koper, sól morska, pieprz kolorowy wydrążamy środek. Następnie Rybę czyścimy, solimy następnie nacieramy go oliwą i solą. Wkła- nacieramy majerankiem (również damy na kilka minut (od 5 do 10) w środku). Tak przygotowanego do piekarnika. LINA moczymy 2 godziny w mleku, Na masełku blanszujemy wcze- najlepiej kozim. śniej oczyszczone KURKI, doda- Na masełku blanszujemy wcześniej jemy pokrojoną w kostkę papry- oczyszczone KURKI, dodajemy kę i ser FETA . serek topimy i koper. Tak przygoto- Po ostygnięciu BAKŁAŻANA wanym farszem nadziewamy rybę. nadziewamy go przygotowanym Zamykamy ją wykałaczkami, po farszem, przyprawiamy solą i czym owijamy w folię aluminiową i pieprzem. Posypujemy startym grillujemy ok. 30 min. żółtym serem. Wkładamy po- Rybę podajemy z grillowanymi nownie na 5- 10 min do rozgrza- ziemniaczkami i fasolką szparago- nego do temp. 200º C wą oraz z przygotowanym sosem piekarnika. Przed podaniem jugurtowym. posypujemy posiekaną natką pietruszki.

24 UPRAWA ROLI I ROŚLIN nr 2/68/2019 | KWIECIEŃ -MAJ