เรียนรู้ สู่สงขลา ภาชินี 022

เรยี นรู้ ภาชนิ ี สบื สขุ สสู่ งขลา มหาวิทยาลยั หาดใหญ่ หนงั สือแนะนำแหลง่ ชุมชนวิทยำ จังหวดั สงขลำ

คานา หนงั สืออเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ “เรียนรู้ สู่สงขลำ ” เลม่ นี้ เป็นผลงานของ นำงสำวภำชินี สบื สขุ นักศกึ ษาชัน้ ปีท่ี 3 คณะศึกษาศาสตร์และศลิ ปศาสตร์ สาขาภาษาไทย มหาวิทยาลัยหาดใหญ่ จัดทาขน้ึ เพือ่ ใช้ประกอบการเรยี นรายวชิ า 604-305 คตชิ นวทิ ยาสาหรบั ครู ประจาปีการศกึ ษา 2564 โดยมจี ุดประสงคท์ ีจ่ ะใหผ้ ู้อ่านไดเ้ รยี นรู้ เกีย่ วกับข้อมูล ของจังหวดสงขลาซงึ่ มี ทงั้ ขอ้ มลู ประเภท อมขุ ปาฐะ เชน่ หัตถกรรม ศลิ ปกรรม สถาปัตยกรรม และข้อมูลมุขปาฐะ เช่น ความเชือ่ ดฉิ นั จงึ ได้รวบรวมเน้ือหาดงั กลา่ ว ไว้ตามลาดับและ ครบถ้วน เพือ่ เปน็ แนวทางใหแ้ ก่ผทู้ ม่ี ีความนใจในการศึกษาข้อมูลของแหล่งชมุ ชน วทิ ยา ให้เกดิ ประโยชน์ต่อการเรยี นรแู้ ละเป็นประโยชน์ต่อการดาเนินชีวติ ขอบคุณ ผสู้ นบั สนุน อาจารย์ สภุ ิตรา อภิชาโต และผใู้ ห้ความรู้ขอ้ มูลต่างๆ รวมถงึ สถานทีก่ าร ถา่ ยภาพ แหล่งเรียนรูต้ า่ งๆในจงั หวดั สงขลา ดฉิ นั หวงั เปน็ อยา่ งย่งิ ว่า ผ้ทู ่ศี กึ ษาค้นควา้ หนงั สือเลม่ น้ี จะได้รบั ประโยชน์ เป็นอย่างย่งิ หากหนงั สือเล่มน้มี ขี ้อผดิ พลาดประการใด ต้องขออภัยมา ณ ทีน้ดี ้วย

สารบญั 1 2 งานหตั ถกรรม การทอผา้ 3-5 - วสั ดอุ ปุ กรณ์ 6-7 - ขนั้ ตอนการทอผา้ 8-9 - ภาพการเรยี นรู้ การทอผา้ 10-12 - เครอื่ งป้ันดินเผา - เคร่อื งมือจบั สตั ว์ 13 - เครอื่ งมือประกอบอาชพี 14 งานศลิ ปกรรม - ภาพการเรียนรู้ งานจติ รกรรมฝาผนงั 15 - เคร่อื งมือประกอบอาชพี สถาปั ตยกรรม 16 - อาคารและบา้ นเรอื นไทย ความเชอื่ - ความเชอ่ื เกีย่ วกบั การกวาดขยะ

สารบญั 17 18 - ภาคผนวก 19 - ประวตั ผิ ูจ้ ดั ทา - แสดงความคดิ เหน็

งานหตั ถกรรม ที่นคี่ อื “ศนู ยเ์ รยี นรู้ภูมปิ ญั ญาท้องถิ่น อนรุ ักษศ์ ลิ ป์ผา้ ถิ่นเกาะยอ” ซ่งึ มีวตั ถุประสงค์เพ่อื เป็นสถานทใ่ี นการฝึกอบรม และแลกเปลยี่ นเรียนรูก้ ารทอผา้ พืน้ ถน่ิ เป็นสถานทผ่ี ลติ ผปู้ ระกอบการ ผลติ ครูดา้ นการทอผ้า และยังเปน็ สถานทท่ี ่องเที่ยวเชิงศิลปะ และวัฒนธรรมพืน้ บ้าน นาไปสู่การเผยแพรแ่ ละประชาสัมพันธ์การทอผา้ ตลอดจนผลติ ภัณฑอ์ น่ื ๆ ซ่งึ เปน็ ผลผลิตจากศนู ยก์ ารเรียนรู้ฯ ให้เป็นทร่ี ้จู กั และยอมรับในระดบั สากล ซึง่ ที่นมี่ ีทง้ั ข้ันตอนการเรยี นรู้ในการทอผ้า ไม่ว่าจะเปน็ การใชว้ ัสดุอปุ กรณ์ หรอื ข้นั ตอนการ ทอผ้า วสั ดุอุปกรณ์ 1.ดา้ ยทอผา้ 2.หลอดดา้ ยคน้ หรอื ลกู ค้น 3.เส้นดา้ ยจากการค้นหูก 4.เม็ดเขา้ ฟืม หรอื ตะขอเกี่ยว

งานหตั ถกรรม หลกั กำรในกำรทอผ้ำ คือ การเอาเสน้ ดา้ ยมากกว่า 2 เสน้ ขึ้นไปมาขัดสลับกัน ซง่ึ มวี ธิ ีการทอเป็นขนั้ ๆ ดังน้ี 1.เมอ่ื เตรยี มเส้นด้ายเสน้ พงุ่ และไส้หกู เรียบร้อยแลว้ นาเอาเสน้ หูกอนั ใหมส่ บื ตอ่ กับไสห้ กู ทค่ี ้างอยู่ในเขาหกู และรอ่ งฟันฟมื เดิม กางก่ี หรอื หูกให้เรียบร้อย 2.เอาหลอดดา้ ยเข้าร่องกระสวย ร้อยด้ายจากหลอดผา่ นรเู ลก็ ๆ ขา้ งกระสวย หากเสน้ ดา้ ยหมดจากหลอดแรก ต้องเอาหลอดท่ี2,3… ตามลาดับหลอดทรี่ ้อยไว้ บรรจเุ ข้ากระสวยและทอตามลาดบั 3.คล้องเชือกจากเขาหกู อนั หนง่ึ เขา้ กับไมค้ ันเหยยี บขา้ งใดข้างหนงึ่ และคลอ้ งเชือกเขาหูกทเี่ หลอื อกี อนั เข้ากบั ไมค้ นั เหยียบอกี อนั เมอื่ เหยียบไมค้ นั เหยยี บขา้ งหน่งึ ไส้หกู กางออกเป็นชอ่ งเนอ่ื งจากการดงึ ของเขาหูก พ่งุ กระสวยผา่ นช่องวา่ งน้นั แล้วดึงฟมื กระทบเส้น ฝ้ายท่อี อกมาจากกระสวยเข้าไปเกบ็ ไว้ เหยยี บไม้คนั เหยยี บอีกอนั พุ่งกระสวยผ่านชอ่ งว่าง กลับมาทางเดมิ ดงึ ฟืมกระทบเส้นฝา้ ยเขา้ เก็บ เหยยี บไม้คันเหยียบอีกอัน พ่งุ กระสวย ดงึ ฟมื กระทบ เหยยี บไม้คันเหยียบ ทาสลับกันไปเรื่อย ๆ จนได้ผืนผ้าเกดิ ข้ึนยากมากแลว้ จงึ พันผืนผา้ ไวด้ ้วยไมค้ าพัน

ภาพการเรยี นรงู้ านหตั ถกรรม การทอผา้ we work business & provide solution to client with their business problem

ภาพการเรยี นรงู้ านหตั ถกรรม การทอผา้ we work business & provide solution to client with their business problem

ภาพการเรยี นรงู้ านหตั ถกรรม การทอผา้ we work business & provide solution to client with their business problem

ภาพการเรยี นรงู้ านหตั ถกรรม การทอผา้ we work business & provide solution to client with their business problem

ภาพการเรยี นรงู้ านหตั ถกรรม เครอื่ งปั้นดนิ เผา we work business & provide solution to client with their business problem

ภาพการเรยี นรงู้ านหตั ถกรรม เครอื่ งมือจบั สตั ว์ we work business & provide solution to client with their business problem

ภาพการเรยี นรงู้ านหตั ถกรรม เครอื่ งมือจบั สตั ว์ we work business & provide solution to client with their business problem

ภาพการเรยี นรงู้ านหตั ถกรรม เครอื่ งมือการประกอบอาชพี การทานา we work business & provide solution to client with their business problem

ภาพการเรยี นรงู้ านหตั ถกรรม เครอื่ งมือการประกอบอาชพี การทาสวนยางพารา we work business & provide solution to client with their business problem

ภาพการเรยี นรงู้ านหตั ถกรรม เครอ่ื งมือการประกอบอาชพี การปลกู ปาลม์ we work business & provide solution to client with their business problem

ศลิ ปกรรม เปน็ ที่น่าสนใจเป็นอย่างมาก สาหรบั พพิ ิธภณั ฑค์ ติชนวทิ ยาเป็นสถาบนั คดีศกึ ษาใหผ้ คู้ นได้ ชมเกยี่ วกับขอ้ มูลทางคตชิ นวทิ ยา ท่ีมที งั้ ศลิ ปกรรมการสร้างอาคารเรือนไทยจาลองตา่ งๆ ภาพให้ผคู้ นไดน้ ึกถึงและจดจาภาพของชุมชนในสมัยกอ่ นกอ่ นท่จี ะเปน็ ปจั จุบันนีเ้ ป็น

ภาพการเรยี นรงู้ านศลิ ปกรรม เครอื่ งมือในการประกอบอาชพี we work business & provide solution to client with their business problem

สถาปัตยกรรม อาคารและบา้ นเรอื นไทย

ความเชอ่ื ในสมยั ก่อนน้นั กม็ ีความเช่ือสาหรับคนกม็ ากมายหลายอยา่ งเช่นกนั คือ การกวาดขยะในเวลากลางคืน เพราะ การกวาดบา้ นตอนกลางคืนสาหรับคนอิสลามน้นั แตใ่ นหลกั ของศาสนาพทุ ธ การกวาดบา้ นในเวลากลางคืน ถือเป็นการเอาโชคลาภภายในบา้ นออกไปจากบา้ น จะเป็นการปัดไลส่ ่ิงศกั ด์ิสิทธ์ิที่คุม้ ครองคนในบา้ นออกไป จากบา้ นเรือน 20

ภาคผนวก

ประวตั ิสว่ นตวั ชอื่ : นางสาวภาชนิ ี สบื สุข ชอ่ื เลน่ : แคท วนั เดอื น ปี เกดิ : 25 กุมภาพนั ธ์ 2543 สญั ชาตไิ ทย เช้อื ชาตไิ ทย ศาสนาอสิ ลาม กรุป๊ เลอื ด : B สว่ นสูง : 158 ซม. นา้ หนกั : 46 กก. งานอดเิ รก : ดูหนงั ฟังเพลง คตปิ ระจาใจ : เหน่ือยแคไ่ หน ใจตอ้ งไมท่ อ้ Facebook : Kat Rofanee LINE : Pachinee 12123 IG : Pq_chine Call : 0652517412

แสดงความคดิ เห็น จากการลงพ้ืนทเี่ ก็บขอ้ มลู เก่ียวกบั คตชิ นวทิ ยา นนั้ ถือวา่ เป็นความรูท้ อ่ี ยูร่ อบๆตวั เราซง่ึ เราจะเหน็ และใช้ อยูใ่ นการดาเนินชวี ติ ประจาวนั ไมว่ า่ จะเป็นในดา้ นของงานหตั ถกรรม เชน่ การทอผา้ เครอ่ื งมอื ในการประกอบอาชพี ของคน มีทงั้ ทด่ี กั จบั สตั วน์ อ้ ยใหญ่ เครอ่ื งปั้นดนิ เผา ตา่ งๆ และงานการจกั สาน ทมี่ ีการสบื ทอดตงั้ แตอ่ ดตี จนถึง ปัจจบุ นั และรวมไปถึงงานศิลปกรรมทเี่ ป็นจติ รกรรม เชน่ เรอื กอและ ทม่ี กี ารตกแตง่ ดว้ ยภาพสตั วน์ า้ หรอื สตั วจ์ าก ประเพณี วรรณคดี ทมี่ กี ารนิยมวาดกนั สว่ นใหญซ่ ง่ึ มคี วามสวยงามเป็นอยา่ งมาก นอกจากนนั้ ยงั มสี ถาปัตยกรรม ทผ่ี ูค้ นไดก้ ่อสรา้ งเป็นทอ่ี ยูอ่ าศยั เป็นแหลง่ พกั พิง คอื อาคารบา้ นเรอื นไทย ทมี่ ลี กั ษณะการทาดว้ ยไมม้ ีการตกแตง่ ที่ สวยงามและประณตี บง่ บอกถึงเอกลกั ษณท์ ช่ี ้ใี หเ้ หน็ ถึงความเป็นไทยไดอ้ ยา่ งชดั เจน เกิดจากการสรา้ งสรรคฝ์ ีมือของ บรรพบุรุษทร่ี ว่ มสรา้ งมาตงั้ แตอ่ ดตี ซงึ่ เป็นสง่ิ ทดี่ ที ส่ี ถาบนั คดศี กึ ษาและศูนยก์ ารเรยี นรูภ้ ูมิปัญญาทอ้ งถิ่นจะเป็น แหลง่ เรยี นรูใ้ หก้ บั เดก็ และเยาวชนไดส้ บื สานศิลปวฒั นธรรมไวใ้ หล้ กู หลานไดด้ ูกนั ในอนาคต

เรยี นรู้ สสู่ งขลา