11.SINIF KİMYA SB-2024 DEMO

Kimya SORU BANKASI ➘ Yeni Öğretim Programına Uygun 11.SINIF ➘ Kazanım Testleri ➘ Yeni Nesil Simülasyon Testleri ➘ Sarmal ve Ünite Testleri ➘ Etkinlik ve Yazılıya Hazırlık Soruları ➘ Akıllı Kâğıtlar ve Sıcak Bölgeler VİDEO ÇÖZÜMLÜ Bünyam n AKTAŞ Bek r ARSLAN

TEST-14 ÜNİTE TESTİ - 1 1. Bir atomda baş kuantum sayısı (n) 4 ve açısal 4. Periyodik tabloda 1 ve 2 yönünde gidildiğinde mey- momentum kuantum sayısı (,) 3 olan orbitaller- dana gelen genel değişiklikler şu şekildedir: de en fazla kaç tane elektron bulunabilir? • 1 yönünde elektron ilgisi artıyor. (8A hariç) A) 2 B) 6 C) 10 D) 14 E) 32 • 2 yönünde birinci iyonlaşma enerjisi değeri artar. Buna göre, 1 ve 2 yönleri aşağıdaki periyodik tab- loların hangisindeki gibi olur? A) 1 2 2. Temel haldeki Sc element atomunun elektron B) 1 21 dizilimindeki en yüksek enerjili orbitali için baş kuantum sayısı (n) ve açısal momentum kuan- tum sayısı (¬) değerleri aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? n ¬ 2 1 A) 4 0 C) 2 B) 4 1 C) 4 2 D) 3 2 E) 3 1 3. Aşağıdaki tabloda X, Y, Z element atomlarının en B D) 1 İ yüksek enerjili orbitallerindeki elektronlarının kuan- L 2 tum sayıları verilmiştir. G E) 2 İ Element n ¬ e– sayısı S A X20 1 R M Y31 2 A L 11. SINIF SARMAL KİMYA Z32 5 1 Buna göre bu element atomları ile ilgili, I. X ve Z küresel simetriktir. II. Y’nin temel hal elektron dizilimi 3p2 ile biter. III. Z bileşiklerinde farklı pozitif değerlik olabilir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 38

5. Bazı atomlara ait elektron dizilişleri ve karşılarında 8. X, Y ve Z elementlerinin atom numaraları grafikte ve- açıklamalar verilmiştir. rilmiştir. Atom numarası Buna göre verilen açıklamalardan hangisi yanlış- tır? 26 Elektron dizilimi Açıklama 16 A) 4Be : 1s2 2s1 2p1 Uyarılmış 6 atomdur. B) 6C : 1s2 2s2 2p2 Değerlik XYZ Element elektronları Buna göre bu elementlerle ilgili aşağıdaki ifade- s ve p lerden hangisi yanlıştır? orbitallerin- dedir. C) 14Si : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p2 Değerlik A) Y ve Z'nin elektron içeren en yüksek enerjili orbi- elektron talleri için , değeri 1'dir. sayısı 2'dir. B) X'in değerlik elektronlarının tamamı d orbitallerin- D) 19K : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s1 Bulunduğu de yer alır. periyo- C) Periyot numaraları arasında X > Y > Z ilişkisi var- dun atom dır. yarıçapı en büyük olan D) IUPAC sistemine göre grup numarası en büyük elementidir. olan Y'dir. E) 23V : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d3 Periyodik sistemin 5B grubunda E) X'in elektron diziliminde en dıştaki orbitalin baş kuantum sayısı 4'tür. bulunur. 6. Bileşik Yükseltgenme basamağı 9. Periyodik sistemde bulunan bazı baş grup element- lerine ait birinci iyonlaşma enerjisi – atom numarası I. H3PO4 +5 değişimini gösteren grafik verilmiştir. Birinci iyonlaşma enerjisi (kj/mol) II. CaCl2 –1 B Q İ III. MgO2 –2 L T G Y Yukarıdaki bileşiklerde altı çizili element atomla- İ rından hangilerinin yükseltgenme basamağı doğ- ru verilmiştir? (1H, 8O, 12Mg, 15P, 17Cl, 20Ca) XZ A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III S D) II ve III E) I, II ve III AP Atom numarası R M 7. I. H2SO4 A Buna göre bu elementlerle ilgili aşağıdaki ifade- 11. SINIF SARMAL KİMYA L lerden hangisi yanlıştır? II. H2S A) Y, Q ve P element atomları küresel simetri özelli- ği gösterir. III. SO2 B) X'in atom yarıçapı Z'nin atom yarıçapından daha Verilen bileşiklerdeki kükürt (S) elementinin yük- büyüktür. seltgenme basamaklarının karşılaştırılması aşa- C) Elektronegatiflik değeri en büyük olan element ğıdakilerden hangisinde doğru gösterilmiştir? T'dir. A) I > II > III B) I > III > II C) III > II > I D) Elektron alma eğilimi en fazla olan element X'tir. D) III > I > II E) II > III > I E) P elementi hariç hepsi p bloğunda yer alır. 39

TEST-2 GAZ YASALARI (Basınç – Hacim İlişkisi, Hacim – Sıcaklık İlişkisi) 1. Boyle yasasına göre sabit sıcaklıkta belirli miktardaki 4. Sıcaklığı ve miktarı sabit tutulan ideal bir X gazıy- gazın basıncı ile hacmi ters orantılıdır. la ilgili, Şekildeki sistemin I. bölmesinde 2 litre hacimde bu- P (atm) P (atm) lunan ideal davranıştaki X gazının basıncı 3 atm'dir. I. II. X(g) Boş 2 L, 3 atm 3L V (litre) II. 1 litre I. V Kaplar arasındaki musluk sabit sıcaklıkta açıldık- P.V (atm.L) tan sonra yeterince bir süre beklenirse kaptaki toplam basınç kaç atm olur? A) 0,8 B) 1,2 C) 1,6 D) 2 E) 3 2. Dış basıncın 76 cmHg olduğu bir ortamda şekildeki P (atm) III. I. kapta bir miktar X gazı bulunmaktadır. çizilen grafiklerden hangileri doğrudur? ideal A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III piston D) I ve II E) I, II ve III ideal X(g) bir süre X(g) piston sonra II. durum 4 litre I. durum I. kaptaki ideal piston üzerine bir cisim konulduğunda 5. Sabit sıcaklıkta belirli miktardaki ideal X gazına ait bir süre sonra II. durum oluşuyor ve aynı sıcaklıkta B basınç-hacim değişimini gösteren grafik aşağıda ve- kaptaki toplam basınç 5 atm olarak ölçülüyor. İ rilmiştir. L Buna göre II. durumdaki X gazının kapladığı ha- G Basınç (atm) cim kaç litredir? İ A) 0,4 B) 0,8 C) 1,2 D) 1,6 E) 2 2X 3. Dış basıncın 1 atm olduğu bir ortamda şekildeki sis- S 1 Y A P Z temlerde aynı sıcaklıkta ve eşit miktarda ideal X gazı R bulunmaktadır. M A 11. SINIF SARMAL KİMYA L V2 4 Hacim (litre) cıva 24 cm X(g) ? cm3 Bu grafiğe göre, X(g) 30 cm3 cıva 16 cm I. P değeri 0,5 atm’dir. II. V değeri 1 litredir. III. X, Y ve Z noktalarında P.V değerleri eşittir. Şekil – 1 Şekil – 2 yargılarından hangileri doğrudur? Buna göre şekil – 2'deki X gazının kapladığı A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III hacim kaç cm3 tür? A) 5 B) 15 C) 50 D) 60 E) 75 D) II ve III E) I, II ve III 55

6. Charles yasasına göre bir miktar gazın sabit basınç 9. Şekildeki elastik cisimde bir miktar ideal X gazı altında hacmi ile mutlak sıcaklığı doğru orantılıdır. bulunmaktadır. Şekildeki ideal pistonlu kapta 1. durumda bir miktar X(g) Elastik cisim ideal X gazı 27 °C sıcaklıkta bulunmaktadır. ideal piston ideal X(g) X(g) piston 2 litre 6 litre 1. durum bir süre 2. durum sonra X gazının sıcaklığı bir miktar artırıldığında, Piston serbestken 1. durumdaki gazın sıcaklığı de- I. Kapladığı hacim artar. ğiştirilerek bir süre sonra 2. durum elde ediliyor. II. Basıncı azalır. Buna göre 2. durumdaki gazın sıcaklığı kaç °C'dir? III. Özkütlesi azalır. A) 227 B) 327 C) 600 D) 627 E) 900 yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 7. Sabit basınç altında bulunan bir miktar ideal X gazı –23 °C sıcaklıkta 150 cm3 hacim kaplamaktadır. Bu gazın sıcaklığı 127 °C'ye çıkarılırsa hacmi kaç litre olur? A) 0,12 B) 0,24 C) 120 D) 240 E) 400 B 10. Basıncı ve miktarı sabit tutulan ideal bir X gazıyla İ ilgili, L G Hacim (litre) Hacim (litre) İ 8. Aynı ortamda ideal sürtünmesiz pistonlu üç ayrı S I. Sıcaklık –273 II. Sıcaklık A (Kelvin) (Celcius) kapta eşit miktarda ideal SO2 gazı bulunmaktadır. R 11. SINIF SARMAL KİMYA Kaplarda bulunan SO2 gazlarının ilk ve son sıcaklık M değerleri tabloda verilmiştir. A L Kap İlk sıcaklık Son sıcaklık Hacim (litre) I 100 °C 200 °C Sıcaklık II 200 K 400 K III. (Celcius) III –23 °C 227 °C Buna göre hangi kaplardaki gazların hacimleri iki çizilen grafiklerden hangileri doğrudur? katına çıkmıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) I ve II E) II ve III D) II ve III E) I, II ve III 56

TEST-9 GAZ KARIŞIMLARI – I 1, 2, 3, 4, 5 ve 6. soruları aşağıdaki 7. Vakum Ne(g) sisteme göre cevaplayınız. H2(g) (Gazların sıcaklıkları aynıdır.) M1 M2 2 atm 2 L 1 atm 2L 1L 4 atm 2 atm 1 atm Yukarıda gösterilen sistemde sabit sıcaklıkta mus- He(g) CH4(g) Ne(g) luklar açılıp yeterince bekleniyor. 3 litre 5 litre 2 litre Buna göre aşağıda verilen 1. Sadece M musluğu aynı sıcaklıkta açıldığında I. Gaz karışımının toplam basıncı 1 atm olur. 1 II. H2 ve Ne gazlarının kısmi basınçları birbirine He gazının kısmi basıncı kaç atm olur? eşit olur. A) 1 B) 1,2 C) 1,4 D) 1,6 E) 1,8 III. H2 ve Ne gazlarının hacimleri birbirine eşit olur. yargılarından hangileri doğrudur? (Gazların ideal olarak davrandığı varsayılacaktır.) 2. Sadece M musluğu aynı sıcaklıkta açıldığında A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 1 CH ve He gazlarının toplam basıncı kaç atm D) II ve III E) I, II ve III 4 olur? A) 2,8 B) 3,0 C) 3,2 D) 3,4 E) 3,6 3. Sadece M musluğu aynı sıcaklıkta açıldığında 2 Ne gazının kısmi basıncı kaç atm olur? A) 3 B) 5 C) 34 D) 54 E) 34 8 8 B İ 4. Sadece M musluğu aynı sıcaklıkta açıldığında L 2 G CH ve Ne gazlarının toplam basıncı kaç atm 4 İ 8. Şekildeki sistemde aynı sıcaklıkta Ar(g) ve O2(g) olur? A) 3 B) 78 C) 98 D) 54 E) 11 S gazları bulunmaktadır. 4 8 A R 5 atm P atm M Ar(g) O2(g) A 5. Aynı sıcaklıkta M ve M muslukları açıldığında L 2 litre 11. SINIF SARMAL KİMYA 12 CH gazının kısmi basıncı kaç atm olur? 4 litre 4 Kaplar arasındaki musluk aynı sıcaklıkta açıldığında A) 0,2 B) 0,3 C) 0,4 D) 0,6 E) 0,8 son durumda kaptaki toplam basınç 3 atm olarak ölçülüyor. 6. Aynı sıcaklıkta M ve M muslukları açıldığında Buna göre O gazının başlangıçtaki basıncı kaç 12 2 sisteme yapılan toplam basınç kaç atm olur? atm'dir? A) 1,6 B) 1,7 C) 1,8 D) 1,9 E) 2,0 A) 5 B) 32 C) 2 D) 5 E) 3 4 2 69

9. Şekildeki sistemde aynı sıcaklıkta He(g) ve CH4(g) 11. Dış basıncın 1 atm olduğu ortamda şekildeki sistem- gazları bulunmaktadır. de sabit sıcaklıkta musluklar açılarak gazların tama- men karışması sağlanıyor. 4 atm 1 atm He(g) He(g) He(g) CH4(g) 5 atm 2 atm 1 litre 4 litre 2 litre Elastik 0 °C 0 °C Boş balon 3 litre Kaplar arasındaki musluk açılarak gazların karışma- Buna göre son durumda elastik balonun hacmi sı sağlanıyor. kaç litre olur? Son durumda kaptaki sıcaklık 273 °C'ye çıkarılır- A) 8 B) 9 C) 11 D) 14 E) 16 sa He gazının kısmi basıncı (P ) ve kaptaki top- He lam basınç (P ) aşağıdakilerden hangisinde toplam doğru verilmiştir? P P 12. Şekildeki sistemde aynı sıcaklıkta C3H8 gazları bu- He toplam 1,6 lunmaktadır. A) 0,8 3,2 B) 0,8 1,6 ideal piston C) 1,6 3,2 D) 1,6 4,8 2 atm C3H8(g) Po = 1 atm E) 1,6 C3H8(g) 2V A B C D E Kaplar arasındaki musluk sabit sıcaklıkta açılırsa son durumda ideal piston nerede durur? (Her bölmenin hacmi V'dir.) 10. Şekildeki sürtünmesiz pistonlu kapta m gram SO2 B A) A B) B C) C D) D E) E İ gazı bulunmaktadır. L Sürtünmesiz G m g piston İ 2020/AYT SO2(g) S 13. Aşağıda gösterildiği gibi ayrı kaplarda bulunan H2 ve A He gazları musluklar açılarak sabit sıcaklıkta karıştı- Piston serbestken musluk açılarak kaba aynı sıcak- R rılıyor. M 11. SINIF SARMAL KİMYA lıkta m gram O2 gazı ekleniyor. A Buna göre, L H2 Vakum He I. SO2 gazının kısmi basıncı azalır. 1L 2L 1L II. Kaptaki toplam basınç değişmez. 1 atm 1 atm III. Kaptaki gaz yoğunluğu azalır. Buna göre, gaz karışımının toplam basıncı kaç atmosferdir? yargılarından hangileri doğrudur? (Toplam hacim yanında musluk hacimlerinin ihmal (O: 16, S: 32) edilebilir olduğu ve gazların ideal gaz olarak davran- dığı varsayılacaktır.) A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III A) 0,10 B) 0,20 C) 0,25 D) 0,50 E) 1,00 70

TEST-7 ÇÖZELTİ DERİŞİMLERİ (Molalite, Çözeltilerin Yoğunluğu) 1. Şekildeki kapta bulunan 400 gram saf su içerisine 4. 28,4 gram Na2SO4 tuzunun X gram saf suda çözün- 100 gram CaBr2 eklenerek tamamen çözünmesi mesi sonucu hazırlanan çözeltide toplam 1,5 molal sağlanıyor. iyon bulunmaktadır. 100 g CaBr2(k) Buna göre, X değeri aşağıdakilerden hangisinde 400 g doğru verilmiştir? (Na2SO4: 142 g/mol) saf su A) 200 B) 250 C) 400 D) 500 E) 800 2021/AYT Buna göre oluşan çözeltinin derişimi kaç molal- dir? (CaBr2: 200 g/mol) A) 0,40 B) 0,80 C) 1,00 D) 1,25 E) 3,75 5. Tentürdiyot elde etmek üzere 25,4 g iyot(I2) katısı be- lirli bir sıcaklıkla 2500 mL etil alkol içinde tamamen çözülüyor. 2. 500 gram saf suda bir miktar Ca(NO3)2 tuzu çözüne- Buna göre tentürdiyot çözeltisinde I derişimi kaç 2 rek hazırlanan çözeltinin derişimi 0,2 molaldir. molaldır? (I = 127 g/mol ve detil alkol = 0,8 g/mL) A) 0,03 B) 0,05 C) 0,06 D) 0,08 E) 0,10 Buna göre bu çözeltide kaç gram Ca(NO ) çö- B 32 İ L zünmüştür? (Ca(NO3)2: 164 g/mol) A) 8,20 B) 16,40 C) 32,80 D) 65,60 E) 82,00 G İ S 11. SINIF SARMAL KİMYA A 6. 200 gram CaBr2 tuzunun saf suda tamamen çözün- R mesi sonucu hazırlanan 1 kg'lık çözeltinin yoğunluğu M 1,5 g/mL'dir. A L Buna göre bu çözelti ile ilgili, I. Kütlece yüzde derişimi %20'dir. 3. 21,2 gram X2CO3 tuzunun 500 gram saf suda tama- II. Molar derişimi 1,5 M'dir. men çözünmesi sonucu hazırlanan çözeltinin molal III. Molal derişimi 1,25 m'dir. derişimi 0,4 m'dir. yargılarından hangileri doğrudur? Buna göre X element atomunun mol kütlesi kaç (CaBr2: 200 g/mol) gramdır? (C: 12, O: 16) A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) 23 B) 24 C) 39 D) 40 E) 42 D) II ve III E) I, II ve III 103

7. Moleküler halde çözünen bir X katısının 270 gram 10. 28 gram KOH bazının saf suda tamamen çözünme- saf suda çözünmesi sonucu hazırlanan çözeltideki si sonucu hazırlanan 400 mL'lik çözeltinin özkütlesi X'in mol kesri 0,25'tir. 1,4 g/mL'dir. Buna göre çözeltideki X'in derişimi kaç molaldir? Buna göre bu çözeltinin kütlece yüzde derişimi kaçtır? (KOH: 56 g/mol) (H2O: 18 g/mol) A) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 25 A) 100 B) 22070 C) 1090 27 D) 42070 E) 500 27 8. 150 gram X tuzunun 350 gram saf suda tamamen 11. Kütlece %6,3’lük HNO3 çözeltisinin yoğunluğu belli çözünmesi sonucu hazırlanan çözeltinin hacmi 400 bir sıcaklıkta 1,2 g/mL’dir. mL'dir. Buna göre, bu çözeltiden kaç mL alınarak üzerine Buna göre bu çözeltinin yoğunluğu kaç g/mL'dir? saf su eklenirse 0,3 M 400 mL çözelti elde edilir? A) 1,10 B) 1,15 C) 1,20 D) 1,25 E) 1,50 (HNO3: 63 g/mol) A) 10 B) 20 C) 50 D) 100 E) 200 B İ L G İ 11. SINIF SARMAL KİMYA S A R M A L 2022/AYT 9. Kütlece %20'lik NaOH çözeltisinin belli bir sıcaklıktaki 12. Belirli bir sıcaklıkta etanolün (C H OH) kütlece 25 yoğunluğu 1,2 g/mL'dir. %50'lik sulu çözeltisinin yoğunluğu 0,92 g/mL olduğuna göre bu çözeltide etanolün molaritesi Buna göre bu çözeltinin derişimi kaç molardır? kaç mol/L'dir? (C2H5OH = 46 g/mol) (NaOH: 40 g/mol) A) 1 B) 2 C) 4 D) 5 E) 10 A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 12 104

Adı-Soyadı: ………… Lisesi 20../20.. Eğitim Öğretim Yılı Sınıfı ve Numarası: 11. Sınıf Kimya Dersi 1. Dönem 2. Ortak Sınavı Puan: 1. Şekildeki periyodik sistemde verilen ok yönlerin- 4. Şekildeki kaplarda ideal davranışta eşit mol sayılı de aşağıdaki genel değişimleri \"artar, değişmez, CH4 gazı ve SO2 gazları bulunmaktadır. azalır\" olarak cevaplayınız. 1 2 atm X atm CH4(g) SO2(g) 5 litre, 273°C 2 litre, 0°C 2 Buna göre SO gazının basıncı \"X\" kaç atm'dir? 2 Özellik 1 yönünde 2 yönünde Atom yarıçapı Birinci iyonlaşma enerjisi Elektronegatiflik Elektron verme eğilimi Değerlik elektron sayısı Elektron ilgisi B 2. Aşağıda verilen birim dönüşümlerini yapınız. İ 5. Şekildeki sistemde ideal davranışta eşit kütleli SO2, L • 0,5 atm = .................. mmHg G CH4 ve He gazları bulunmaktadır. • 152 cmHg = .................. atm İ • 500 mL = .................. litre S SO2(g) • –123°C = .................. Kelvin A CH4(g) • 546 Kelvin = .................. °C R He(g) M A 11. SINIF SARMAL KİMYA L Kaptaki toplam basınç 8,4 atm olduğuna göre 3. 3,2 gram ideal davranıştaki CH4 gazı 0 °C'de 11,2 aşağıdaki soruları cevaplayınız. (He: 4 g/mol, CH4: 16 g/mol, SO2: 64 g/mol) litrelik sabit hacimli kapta bulunmaktadır. a) CH4 gazının kısmı basıncı kaç atm'dir? ........................................... Buna göre kaptaki CH gazının basıncı kaç 4 b) He gazının mol kesrini bulunuz. atm'dir? (H: 1 g/mol, C: 12 g/mol) ........................................... 125

6. 120 gram KNO3 tuzunun saf suda tamamen çözün- 9. Bir X tuzunun saf suda çözünmesine ait çözünürlük mesi sonucu hazırlanan 400 mL'lik çözeltinin yoğun- sıcaklık değişimini gösteren grafik verilmiştir. luğu 1,25 g/mL'dir. Buna göre bu çözeltideki KNO tuzunun kütlece Çözünürlük (g çözünen/100 g su) 3 80 yüzde derişimini bulunuz. 50 20 7. Ca(OH)2 katısının saf suda çözünmesi sonucu ha- 30 50 70 Sıcaklık (°C) zırlanan 400 mL'lik çözeltide 0,5 molar OH– iyonu bulunmaktadır. Buna göre aşağıdaki soruları grafiğe göre çözü- Buna göre bu çözeltide kaç gram Ca(OH) katısı nüz. 2 a) 30°C'de hazırlanan 60 gramlık doygun çözeltide kaç gram X tuzu çözünmüştür? çözünmüştür? (Ca(OH)2: 74 g/mol) b) 50°C'de hazırlanan 300 gramlık doygun çözelti 70°C'ye ısıtılırsa çözeltinin tekrar doygun hâle gelebilmesi için ortama en az kaç gram X tuzu eklenmelidir? c) 70°C'de hazırlanan 900 gramlık doygun çözelti 30°C'ye soğutulursa çöken X tuzunun tamamen B çözünmesi için ortama en az kaç gram su eklen- İ melidir? L G İ S 8. 34 g NaNO3 ve 200 g saf su kullanılarak doymamış A 10. 25°C'de 0,4 mol benzen ve 0,6 mol toluen sıvıların- R bir çözelti hazırlanıyor. M dan oluşan bir çözelti hazırlanıyor. 11. SINIF SARMAL KİMYA NaNO tuzunun suda tamamen iyonlarına ayrışa- A Buna göre oluşan bu çözeltinin 25 °C'deki buhar 3 basıncı kaç mmHg'dir? rak çözündüğü varsayıldığında hazırlanan bu çö- L zeltinin 1 atm basınç altında kaynamaya başlama (25°C'de P°benzen= 100 mmHg, P°toluen = 30 mmHg) sıcaklığı kaç °C'dir? (NaNO3: 85 g/mol, Saf su için Kk = 0,52 °C.m–1) 126

TEST-3 3H HESAPLAMA YÖNTEMLERİ (Oluşum Isılarından Yararlanılarak) 1. Bazı bileşiklerin standart şartlardaki oluşum ısısı 3. Bazı bileşiklerin standart şartlardaki oluşum ısısı (3H°ol) değerleri tabloda verilmiştir. (3H°ol) değerleri tabloda verilmiştir. Bileşik 3H°ol (kJ/mol) Bileşik 3H°ol (kJ/mol) CO(g) –110 CH4(g) –75 CO2(g) –400 H2O(s) X Fe2O3(k) –820 CO2(g) –400 Buna göre standart şartlarda gerçekleşen, Standart şartlarda gerçekleşen, Fe2O3(k) + 3CO(g) $ 2Fe(k) + 3CO2(g) CH4(g) + 2O2(g) $ CO2(g) + 2H2O(s) tepkimesinin entalpi değişimi değeri aşağıdaki- tepkimesinin entalpi değişimi (3H) değeri –825 lerden hangisinde doğru verilmiştir? kJ olduğuna göre tablodaki X değeri aşağıdaki- lerden hangisinde doğru verilmiştir? A) 2350 kJ B) 50 kJ C) –50 kJ D) –100 kJ E) –2350 kJ A) –500 B) –250 C) –125 D) 250 E) 500 B İ L G İ 4. Bazı bileşiklerin standart şartlardaki oluşum ısısı (3H°ol) değerleri tabloda verilmiştir. S A Bileşik 3H° (kJ/mol) ol R H2O(g) –240 M 11. SINIF SARMAL KİMYA 2. 2Al3(s+uda) + 3SO24–(suda) $ Al2(SO4)3(k) A NH3(g) –50 L Standart şartlarda gerçekleşen denklemi verilen NO(g) 90 tepkimede Al (SO ) çökmesi sonucu tepkime en- Buna göre standart şartlarda gerçekleşen, 2 43 talpi değişimi değeri kaç kJ'dür? Al3(s+uda) için 3H°ol = –500 kJ/mol) 4NH3(g) + 5O2(g) $ 4NO(g) + 6H2O(g) SO24–(suda) için 3H°ol = –900 kJ/mol) tepkimesine göre NH gazının molar yanma ısısı 3 Al2(SO4)3(k) için 3H°ol = –3400 kJ/mol) kaç kJ'dür? A) 2000 B) 600 C) 300 A) –880 B) –220 C) –110 D) –300 E) –2000 D) 220 E) 880 134

5. Standart şartlarda gerçekleşen, 7. Bazı bileşiklerin standart şartlardaki oluşum ısısı 2Pb(NO3)2(k) $ 4NO2(g) + 2PbO(k) + O2(g) (3H°ol) değerleri tabloda verilmiştir. tepkimesi ile ilgili, Bileşik 3H°ol (kJ/mol) I. Entalpi değişimi değeri 620 kJ'dir. N2O4(g) 10 II. 2 mol NO2 gazı oluşurken 310 kJ ısı açığa çıkar. H2O(g) –240 III. Normal şartlar altında 4,48 litre O2 gazı oluşur- Buna göre standart şartlarda gerçekleşen, ken 124 kJ ısı harcanır. yargılarından hangileri doğrudur? N2O4(g) + 4H2(g) $ N2(g) + 4H2O(g) Pb(NO3)2(k) için 3H°ol = –450 kJ/mol) tepkimesinde 5,6 gram N gazı oluşması sırasın- 3H°ol = 30 kJ/mol) 2 NO2(g) için 3H°ol = –200 kJ/mol) da kaç kJ ısı açığa çıkar? (N: 14 g/mol) PbO(k) için A) 97 B) 194 C) 291 D) 388 E) 482 A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 8. Standart şartlarda 34 gram SiCl4 katısı, yeterince H2O(s) sıvısı ile aşağıdaki tepkimeyi vermektedir. SiCl4(k) + 2H2O(s) $ SiO2(k) + 4HCl(g) Tepkime sırasında 18 kJ ısı açığa çıktığına göre, SiCl katısının standart oluşum ısısı değeri kaç 4 kJ/mol dür? (H2O(s), SiO2(k) ve HCl(g) bileşiklerinin standart oluşum entalpileri sırasıyla –260, –900 ve –90 kJ/mol'dür. B SiCl4: 170 g/mol) İ L A) –650 B) –550 C) –250 G İ D) 350 E) 650 S 6. Bazı tepkimelerin standart şartlardaki entalpi değişi- A R mi değerleri verilmiştir. M • 3C(k) + 4H2(g) $ C3H8(g) 3H = –100 kJ A 9. Aşağıdaki tepkimelerden hangisinde tepkimenin 11. SINIF SARMAL KİMYA standart şartlardaki entalpi değişimi (¢H) değeri • C(k) + O2(g) $ CO2(g) 3H = –400 kJ L oluşan ürünün molar oluşum entalpisi değerine • H2(g) + 1 O2(g) $ H2O(s) 3H = –275 kJ eşittir? 2 A) N2(g) + 3H2(g) √ 2NH3(g) Buna göre standart şartlarda gerçekleşen, C3H8(g) + 5O2(g) $ 3CO2(g) + 4H2O(s) B) Mg2(s+uda) + 2CI(–suda) √ MgCI2(k) tepkimesinin entalpi değişimi değeri kaç kJ'dür? C) H2(g) + 1 O2(g) √ H2O(s) 2 A) –2200 B) –1650 C) –1550 D) H2(g) + CI2(g) √ 2HCI(g) D) 1650 E) 2200 E) CaCO3(k) √ CaO(k) + CO2(g) 135

TTEESSTT--110 SİMÜLASYON TESTİ 1. 2NO(g) 3. 1 N2(g) + O2(g) $ NO2(g) 3 Hc = 33, 2 kJ/mol 3H = +180 kJ 2 ENTALPİ ise aşağıdaki tepkimelerden hangisinin aynı şart- larda entalpi değeri –66,4 kJ'dür? A) 2NO2(s) $ N2(g) + 2O2(g) N2(g) + O2(g) B) N2(g) + 2O2(g) $ 2NO2(g) Yukarıda verilen enerji diagramına göre; C) NO2(g) $ 1 N2(g) + O2(g) 2 I. Tepkime endotermiktir. D) 2NO2(g) $ N2(g) + 2O2(g) II. Zamanla toplam entalpi artmıştır. III. Yüksek sıcaklıkta ürünler daha kararlıdır. E) N2(g) + 2O2(g) $ 2NO2(s) yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III 4. Bazı bileşiklerin standart şartlardaki molar oluşum ısı- D) II ve III E) I, II ve III sı değerleri tabloda verilmiştir. Bileşik Molar Oluşum Isısı (kJ/mol) X –a Y –b Z –c Buna göre standart şartlarda; X + Y $ 2Z 2. Aşağıdaki özelliklerden hangisinin endotermik B tepkimesine göre 0,5 mol Z oluştuğunda tepkime veya ekzotermik tepkimeye ait olma özelliği yanlış İ entalpisi değeri aşağıdakilerden hangisinde doğ- L ru verilmiştir? işaretlenmiştir? a + b- 2c B) a + b4- 2c 2 Özellik Endotermik Ekzotermik G A) A) 3H > 0 + – İ 2c - ]a + bg D) 2c - ]2a + bg C) 4 Girenlerin S E) - 2c -4a - b A B) ısı kapsamı – +R ürünlerinkin- M den yüksektir. A 11. SINIF SARMAL KİMYA Düşük – L 5. Standart şartlarda gerçekleşen, C) sıcaklıkta + 1 ürünler daha 2 H2(g) + O2(g) $ H2 O(g) kararlıdır. Başlatıldığın- tepkimesinde H O gazının standart molar oluşum 2 D) da kendiliğin- – + den devam entalpisi –280 kJ/mol olduğuna göre O – H bağ edebilir. enerjisi kaç kJ/mol'dür? Zamanla f H – H bağ enerjisi  : 436 kJ/mol f E) toplam ental- O = O bağ enerjisi : 500 kJ/mol + – pi artar. A) 966 B) 840 C) 483 D) 242 E) 121 148

6. H HH 9. C2H2 gazı yüksek yanma entalpi değerine sahip ol- C + 3H2 H C H duğundan kaynakçılıkta demirin eritilmesi için yaygın HC C H H CC H olarak kullanılır. HC CH H C C H H H C C H HH tepkimesi için aynı şartlarda 3H değeri kaç kJ/mol'dür? LJKKKKKKKKKKCHCC - C bağ enerjisi : 340 kkkkJJJJ////mmmmoooollllOOOOONOOOOOP 5 = C bağ enerjisi : 620 2 - H : 414 - H bağ enerjisi : 436 bağ enerjisi • C2 H2(g) + O2(g) $ 2CO2(g) + H2 O(g) + 1300 kJ A) 336 B) 168 C) 84 D) –336 E) –168 • Fe(k) + 13 kJ $ Fe(s) 7. Potansiyel enerji (kJ) Yukarıdaki tepkimelere göre 112 gram Fe metalini 0 C(k) + 1 O2(g) eritmek için kullanılması gereken C H gazı normal 2 22 şartlarda kaç litre hacim kaplar? (Fe : 56 g/mol) CO(g) + 1 O2(g) 3H = –110,5 kJ A) 0,224 B) 0,336 C) 0,448 2 X D) 0,672 E) 0,896 Y CO2(g) 3H = –283 kJ Tepkime koordinatı Yukarıda verilen potansiyel enerji - tepkime koor- dinatı grafiğine göre X ve Y değerleri aşağıdakiler- den hangisinde doğru verilmiştir? XY A) 110,5 393,5 B 10. Araçlarda kullanılan LPG % 30 propan (C3H8) ve % 70 B) –110,5 –283 İ C) 110,5 –393,5 L bütan (C4H10) gazlarının karışımından oluşur. 1 litre D) –110,5 +283 LPG yaklaşık 10 mol propan - bütan karışımına denk- G tir. Bir otomobil şehir içinde 1 litre LPG ile yaklaşık 8,5 İ km gidebilmektedir. E) –110,5 –393,5 S A R 8. Standart şartlarda, M • 0,2 mol CO2(g) oluşurken 80 kJ ısı açığa çıkıyor. A 11. SINIF SARMAL KİMYA L • 5,4 gram H2O(g) oluşurken 84 kJ ısı açığa çıkıyor. • 0,1 mol C2H5OH(s) yakıldığında 136,5 kJ ısı açığa Buna göre, LPG ile 42,5 km yol yapan bir otomobil çıkıyor. Yukarıda verilen bilgilere göre C H OH 'ın stan- yaklaşık kaç kJ enerji harcamıştır? 2 5 (s) (C3H8'in molar yanma entalpisi : –2000 kJ/mol, dart molar oluşma entalpisi kaç kJ/mol'dür? C4H10'un molar yanma entalpisi : – 3000 kJ/mol) (H : 1 g/mol, O : 16 g/mol) A) –275 B) –225 C) –175 A) 45000 B) 75000 C) 90000 D) +275 E) +225 D) 135000 E) 150000 149

TEST-6 DENEYLERLE TEPKİMELERDE HIZ – I Sabit sıcaklıkta kapalı bir kapta oluşan, 5. Aşağıdaki tabloda sabit sıcaklıkta ve kapalı bir kapta 3A(g) + 2B(g) $ A3B2(g) oluşan, tepkimesi için farklı derişimlerde deneyler yapılarak 2X2(g) + Y2(g) $ 2X2Y(g) aşağıdaki veriler elde ediliyor. tepkimesi ile ilgili deney sonuçları verilmiştir. Deney Başlangıç Başlangıç Deney Başlangıç Başlangıç derişimleri (mol/L) hızı (mol/L.s) derişimleri (mol/L) hızı (mol/L.s) 1 [A] [B] 2 [X2] [Y2] 2.10–4 3 0,2 0,1 4.10–4 1 0,01 0,02 1.10–6 1,2.10–3 0,4 0,1 2 0,02 0,02 4.10–6 0,4 0,3 3 0,02 0,06 1,2.10–5 Buna göre tepkime ile ilgili, Buna göre 1, 2, 3 ve 4. soruları tablodaki I. Hız bağıntısı r = k.[X2][Y2] şeklindedir. verilere göre çözünüz. II. Hız sabit k'nin sayısal değeri 0,01'dir. III. Tepkimenin toplam derecesi 3'tür. 1. Tepkimenin hız denklemi aşağıdakilerden hangi- yargılarından hangileri doğrudur? sinde doğru verilmiştir? A) Hız = k.[A]2 B) Hız = k.[A].[B]2 A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III C) Hız = k.[A]2.[B] D) Hız = k.[A]3.[B]2 D) II ve III E) I, II ve III E) Hız = k.[A].[B] 2. I. Tepkime mekanizmalıdır. 2021/AYT B II. Tepkimenin toplam derecesi 3'tür. İ 6. A ve B'nin farklı başlangıç derişimlerinde elde edilen L tepkime hızları aşağıdaki tabloda verilmiştir. III. Hız sabiti k'nin birimi litre2.mol–2.s–1 dir. G İ Yukarıdaki yargılardan hangileri doğrudur? Başlangıç derişimi (mol L–1) A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III Deney Başlangıç hızı (mol L–1 S–1) [A] [B] D) II ve III E) I, II ve III S A 1 1,50 1,50 3,7 x 10–7 R 7,4 x 10–7 3. Hız sabiti k'nin sayısal değeri kaçtır? M 2 3,00 1,50 A) 2 A 3 3,00 4,50 22,2 x 10–7 11. SINIF SARMAL KİMYA B) 0,5 C) 0,25 D) 0,05 E) 0,025 L Buna göre, 4. Tepkimenin gerçekleştiği kap hacmi sabit sıcak- I. Tepkime hız sabitinin birimi L mol–1 s–1 dir. lıkta yarıya indirilirse tepkimenin başlangıç hızı II. Tepkime A'ya göre 1. derecedendir. nasıl değişir? III. Tepkimenin derecesi 3'tür. A) 8 katına çıkar. B) 4 katına çıkar. ifadelerinden hangileri doğrudur? C) 2 katına çıkar. D) 1 katına çıkar. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III 4 1 E) 8 katına çıkar. D) I ve II E) II ve III 169

7. Sabit sıcaklıkta kapalı bir kapta oluşan, 9. Sabit sıcaklıkta kapalı bir kapta gerçekleşen, 2X(g) + Y(g) $ X2Y(g) xA(g) + yB(g) $ Ürünler tepkimesine ait başlangıç derişimlerini ve başlangıç tepkimesi için yapılan bazı deney sonuçları şu hızlarını gösteren deney sonuçları tablodaki gibidir. şekildedir: Deney Başlangıç Başlangıç • Aynı sıcaklıkta kap hacmi yarıya indirildiğinde tep- derişimleri (mol/L) hızı (mol/L.s) kimenin başlangıç hızı 4 katına çıkıyor. 1 2 [X] [Y] 4.10–5 • Aynı sıcaklıkta A'nın derişimi sabit tutulup B'nin 3 8.10–5 derişimi 2 katına çıkarılırsa tepkimenin başlangıç 0,2 0,1 1,6.10–4 hızı 2 katına çıkar. 0,2 0,2 0,4 0,1 Buna göre tepkimenin hız bağıntısı aşağıdakiler- den hangisinde doğru verilmiştir? Buna göre tepkime ile ilgili, I. Tepkime tek basamakta gerçekleşmiştir. A) Hız = k.[A].[B]2 B) Hız = k.[A].[B] II. Başlangıç derişimleri [X] = 0,4 M ve [Y] = 0,2 M C) Hız = k.[A]2.[B] D) Hız = k.[B] alındığında tepkimenin başlangıç hızı 3,2.10–4 mol/L.s olur. E) Hız = k.[B]2 III. Aynı sıcaklıkta Y'nin derişimi sabit tutularak X derişimi 2 katına çıkarılırsa tepkime hızı 4 katına çıkar. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 10. Sabit sıcaklıkta kapalı bir kapta gerçekleşen, X(g) + 3Y(g) $ XY3(g) B tepkimesine ait deney sonuçları tablodaki gibidir. 8. Sabit sıcaklıkta kapalı bir kapta gerçekleşen, İ L Başlangıç 3X2(g) + 2Y2(g) $ Ürünler G Deney derişimleri (mol/L) Başlangıç İ hızı (mol/L.s) [X] [Y] tepkimesine ait başlangıç derişimlerini ve başlangıç hızlarını gösteren deney sonuçları tablodaki gibidir. S 1 0,1 0,1 1.10–4 2 0,2 0,1 2.10–4 Başlangıç A Deney derişimleri (mol/L) Başlangıç R 3 0,2 0,2 a hızı (mol/L.s) M [X2] [Y2] A 11. SINIF SARMAL KİMYA 1 0,02 0,1 4.10–6 L Tepkimenin aynı sıcaklıktaki hız sabiti k'nin sayı- sal değeri 0,1 litre2.mol–2.s–1 olduğuna göre, 2 0,02 0,3 1,2.10–5 I. Tepkime derecesi 3'tür. 3 0,04 0,3 4,8.10–5 II. Tepkime mekanizmalıdır. 4 0,01 0,6 V Buna göre 4. deneydeki başlangıç hızı (V) değeri III. a'nın değeri 8.10–4'tür. kaç mol/L.s'dir? yargılarından hangileri doğrudur? A) 2.10–6 B) 4.10–6 C) 6.10–6 A) I, II ve III B) I ve II C) I ve III D) 1,2.10–5 E) 2,4.10–6 D) II ve III E) Yalnız I 170

TEST-8 TEPKİME HIZINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER – I 1. • Aktif olan metaller diğer metallere göre daha hızlı 3. Aynı şartlar altında tek basamakta gerçekleşen, tepkime verir. I. Ca2(s+uda) + 2Cl–(suda) $ CaCl2(k) II. Fe2(s+uda) + Mn3(s+uda) $ Fe3(s+uda) + Mn2(s+uda) İçerisinde aynı sıcaklıkta 2 M 500 mL HCl sulu çö- III. N2(g) + 2O2(g) $ 2NO2(g) tepkimeleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi zeltisi bulunan şekildeki kaplardan I.sine 0,5 mol Mg yanlıştır? metali, II.sine 0,5 mol Fe metalleri eklenerek tam ve- rimle tepkimeye girmeleri sağlanıyor. 0,5 mol Mg(k) 0,5 mol Fe(k) 2 M 500 mL 2 M 500 mL A) I. tepkimenin hız denklemi r = k.[Ca+2].[Cl–]2 HCl(suda) HCl(suda) şeklindedir. I II B) III. tepkimenin hızı sabit sıcaklık ve basınçta Mg(k) + 2HCl(suda) $ MgCl2(suda) + H2(g) hacim azalması ile ölçülebilir. Fe(k) + 2HCl(suda) $ FeCl2(suda) + H2(g) C) Tepkime hızları arasında I > II > III ilişkisi vardır. Aynı şartlarda gerçekleşen yukarıdaki tepkimele- D) II. tepkimede Mn2+ derişimi artırılırsa tepkime hızı artar. re göre, E) Sıcaklığın artırılması her üç tepkimenin de hızını I. Birim zamanda açığa çıkan H2 gazı miktarı artırır. I > II'dir. II. Tepkime sonunda açığa çıkan H2 gazı miktarı I = II'dir. III. Tepkimelerin hızları arasındaki ilişki I > II'dir. yargılarından hangileri doğrudur? (Metalik aktiflik: Mg > Fe) A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III B İ D) II ve III E) I, II ve III L G 2. • Moleküller arasında gerçekleşen tepkimelerde İ kopan ve oluşan bağ sayısı fazla ise tepkime S 4. Tek basamakta gerçekleşen, daha yavaş gerçekleşir. • Zıt yüklü iyonlar arasında gerçekleşen tepkime- A N2(g) + 3H2(g) $ 2NH3(g) R ler diğer tepkimelere göre daha hızlı gerçekleşir. M tepkimesi için aynı sıcaklıkta, Verilen bilgilere göre aynı şartlar altında gerçek- A I. N2 gazının derişimi 3 katına çıkarılırsa tepkime- 11. SINIF SARMAL KİMYA nin başlangıç hızı 3 katına çıkar. leşen, L I. CH4(g) + 2O2(g) $ CO2(g) + 2H2O(g) II. H2 gazının derişimi yarıya indirilirse tepkimenin II. C25H52(k) + 38O2(g) $ 25CO2(g) + 26H2O(g) 1 III. Na+(suda) + Cl–(suda) $ NaCl(k) başlangıç hızı 8 katına çıkar. III. Kap hacmi yarıya indirilirse tepkimenin başlangıç tepkimelerin hızlarının karşılaştırılması aşağıda- hızı 16 katına çıkar. kilerden hangisinde doğru gösterilmiştir? verilenlerden hangileri doğrudur? A) I > II > III B) I > III > II C) III > II > I A) I, II ve III B) I ve II C) I ve III D) III > I > II E) II > III > I D) II ve III E) Yalnız I 173

5. Şekildeki düzenekte 2,0 M 200 mL HCl sulu çözeltisi 7. İki ayrı sıcaklıkta gerçekleşen; A2(g) + B2(g) $ 2AB(g) içerisinde 0,1 mol Zn metali atılarak tam verimle H2 gazı elde edilmektedir. tepkimesi için molekül yüzdesi kinetik enerji değişi- mini gösteren grafik verilmiştir. H2(g) Molekül yüzdesi 2,0 M 200 mL HCl(suda) Zn parçaları Ea Zn(k) + 2HCl(suda) $ ZnCl2(suda) + H2(g) T1 T2 Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? Kinetik A) Zn metali daha küçük parçacıklar hâline getirilir- enerji se H2 gazının birim zamandaki oluşum hızı artar. Buna göre, B) HCl çözeltisinin derişimi 3,0 M alınırsa H2 gazının hem çıkış hızı hem de miktarı artar. I. T1 sıcaklığında hız sabiti k'nin değeri daha bü- yüktür. C) Zn metalinin miktarı iki katına çıkarılırsa H2 gazı- II. Sıcaklık T1'den T2'ye getirilirse tepkime hızı artar. nın miktarı artar. III. Eşik enerjisi değeri her iki sıcaklıkta da aynıdır. D) Zn metalinin miktarı ve HCl'nin molaritesi artırılır- yargılarından hangileri doğrudur? sa H2 gazının hem çıkış hızı hem de miktarı artar. (Ea: Eşik enerjisi) E) HCl çözeltisinin molaritesi 1 M yapılırsa H2 gazı- A) I, II ve III B) I ve II C) I ve III nın birim zamandaki oluşum hızı azalırken, mik- tarı değişmez. D) II ve III E) Yalnız II 6. İçerisinde eşit hacimde eşit derişimde HCl çözeltisi bulunan sistemlere ayrı ayrı alüminyum parçaları atılarak, Al(k) + 3HCl(suda) $ AlCl3(suda) + 3 H2(g) 2 tepkimesi gerçekleşiyor. Tepkime sırasında zamanla B İ açığa çıkan H2 gazı miktarının değişim grafiği veril- L miştir G İ H2 miktarı (g) IS II A R 8. Sabit basınç altında tek basamakta gerçekleşen, t Zaman M X2(g) + 2Y2(g) $ 2XY2(g) 3H < 0 Buna göre, 3t A tepkimesinde sıcaklık artırılırsa, L I. Aktifleşmiş kompleks oluşturulabilecek tanecik 11. SINIF SARMAL KİMYA I. t anında açığa çıkan H2 gazı miktarı I. durumda daha fazladır. II. Alüminyum parçacık boyutu II. durumda daha sayısı artar. büyüktür. II. Tepkime hızı artar. III. 3t sonunda her iki tepkimenin de hızı maksimum III. Aktifleşme enerjisi artar. seviyeye ulaşmıştır. yargılarından hangileri doğrudur? yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III 174

TEST-3 DENGE SABİTİ HESAPLAMALARI – II 1. 2SO2(g) + O2(g) m 2SO3(g) 4. X2Y4(g) m X2(g) + 2Y2(g) tepkimesi t °C’de dengede iken SO , O ve SO tepkimesi sabit hacimli kapalı bir kapta 4 atm basınç 2 2 3 yapan X2Y4 gazı ile başlatılıyor. gazlarının kısmi basınçları sırasıyla 2 atm, 4 atm ve 4 atm olduğuna göre tepkimenin K değeri Aynı sıcaklıkta kaptaki toplam basınç başlangıçta- p kine göre 2 katına çıktığında sistem dengeye ulaş- tığına göre tepkimenin kısmi basınçlar türünden kaçtır? denge sabiti (K ) kaçtır? A) 1 B) 2 C) 4 D) 16 E) 32 p A) 32 B) 16 C) 8 D) 4 E) 1 2. Belli bir sıcaklıkta sabit hacimli kapalı bir kapta 4 atm basınç yapan NH3 gazı ile başlatılan, 2NH3(g) m N2(g) + 3H2(g) tepkimesi dengeye ulaştığında N2 gazının kısmi ba- sıncı 1 atm olarak ölçülüyor. Buna göre, dengede bulunan tepkime ve tepki- 5. Belli bir sıcaklıkta sabit hacimli kapalı bir kapta 2 mol medeki maddelerle ilgili, XY3 gazı alınarak başlatılan, I. H2 gazının kısmi basıncı 3 atm’dir. 2XY3(g) m 2XY2(g) + Y2(g) II. Kısmi basınçlar cinsinden denge sabiti (Kp) 27 değeri 4 ’tür. tepkimesi dengeye ulaştığında kapta 1 mol XY2 gazı III. NH3 gazının kısmi basıncı N2 gazının kısmi B bulunurken toplam basınç 5 atm olarak ölçülmüştür. basıncına eşittir. Buna göre, tepkimenin kısmi basınçlar cinsinden İ denge sabiti (K ) değeri kaçtır? yargılarından hangileri doğrudur? L p A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III G A) 0,25 B) 0,5 C) 1 D) 2 E) 4 İ D) I ve II E) II ve III 11. SINIF SARMAL KİMYA S A R M A L 3. N2(g) + 3H2(g) m 2NH3(g) 6. Belli bir sıcaklıkta sabit hacimli kapalı bir kapta tepkimesi 4’er mol N2 ve H2 gazları ile başlatılıyor. 1,4 atm basınç HCl gazı ile başlatılan, Dengeye ulaşan sistemde gazların toplam mol sayısı 2HCl(g) m H2(g) + Cl2(g) Kp = 9 6 olup H2 gazının kısmi basıncı 2 atm’dir. Buna göre, tepkimenin kısmi basınçlar cinsinden tepkimesi dengeye ulaştığında ortamda bulunan H gazının kısmi basıncı kaç atm olur? denge sabiti (K ) kaçtır? D) 2 E) 1 p 3 3 2 A) 3 B) 2 C) 1 A) 0,3 B) 0,6 C) 0,8 D) 1,2 E) 1,8 194

7. CaCO3(k) m CaO(k) + CO2(g) 11. 2NO(g) + O2(g) m 2NO2(g) tepkimesi 819 °C’de 11,2 litrelik sabit hacimli kapalı tepkimesinin belli bir sıcaklıktaki Kc değeri 16’dır. bir kapta 300 gram CaCO3 ile başlatılıyor. Sistem dengeye ulaştığında 28 gram CaO katısı Buna göre aynı sıcaklıkta, oluştuğuna göre tepkimenin kısmi basınçlar cin- sinden denge sabiti (K ) kaçtır? NO2(g) m NO(g) + 1 O2(g) 2 p tepkimesinin K değeri aşağıdakilerden hangisin- (C: 12, O: 16, Ca: 40) c A) 4 B) 8 C) 12 D) 16 E) 40 de doğru verilmiştir? A) 0,25 B) 0,5 C) 1 D) 4 E) 8 8. 2SO3(g) m 2SO2(g) + O2(g) Kp = 0,4 tepkimesi basıncı P atm olan SO3 gazı ile başlatılıyor. Sistem aynı sıcaklıkta dengeye ulaştığında SO 3 gazının kısmi basıncı 0,1 atm olduğuna göre P değeri kaç atm’dir? A) 0,6 B) 0,5 C) 0,4 D) 0,3 E) 0,2 12. 2N2(g) + 3O2(g) m 2N2O3(g) Kc = 8 2N2(g) + O2(g) m 2N2O(g) Kc = 1 32 9. 2NO(g) m N2(g) + O2(g) Kp = 4 olduğuna göre aynı sıcaklıkta, tepkimesi 10 atm basınç yapan NO gazı ile başla- N2O(g) + O2 m N2O3(g) tılıyor. tepkimesinin denge sabiti (K ) değeri kaçtır? Tepkime aynı sıcaklıkta dengeye ulaştığında c NO’nun yüzde kaçı harcanmıştır? A) 256 B) 128 C) 64 D) 16 E) 4 A) 20 B) 25 C) 40 D) 50 E) 80 2022/AYT B İ 10. Aşağıdaki tepkimeler için 25 °C’deki denge sabitleri L G İ K2 ve K3 olarak verilmiştir. S CO(g) + H2O(g) m CO2(g) + H2(g) K2 A CO(g) + 2H2(g) m CH3OH(g) K3 R M Buna göre, A 13. • N2O5(g) m 2NO2(g) + 1 O2(g) Kc = 4 11. SINIF SARMAL KİMYA L 2 CO2(g) + 3H2(g) m CH3OH(g) + H2O(g) K1 tepkimesinin 25 °C’deki denge sabiti (K ) aşağı- • 2NO(g) + O2(g) m 2NO2(g) Kc = 2 1 1 2 dakilerden hangisidir? • 2NO(g) m N2(g) + O2(g) Kc = A) K1 = K3 B) K1 = K2 tepkimelerine göre aynı sıcaklıkta, K2 K3 1 2N2O5(g) m 2N2(g) + 5O2(g) C) K1 = K2 x K3 D) K1 = K2 x K3 tepkimesinin K değeri kaçtır? c E) K1 = 2K2 A) 1 B) 21 C) 1 D) 2 E) 4 K3 4 195

TEST-10 DENGE (KARMA-I) 1. Dengede bulunan bir tepkime ile ilgili, 4. 3 litrelik sabit hacimli kapalı bir kapta belli bir sıcaklık- I. Kapalı ortamda gerçekleşmektedir. ta 0,3 mol NO2, 0,6 mol NO ve 0,9 mol O2 gazları, II. Sıcaklığı sabittir. 2NO2(g) m 2NO(g) + O2(g) III. Ortamda, girenlerde ve ürünlerde yer alan mad- tepkimesine göre dengede bulunmaktadır. deler aynı anda bulunmaktadır. Buna göre, tepkimenin aynı sıcaklıktaki K değeri c yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur? kaçtır? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) 0,3 B) 0,6 C) 1,2 D) 3,6 E) 12 D) II ve III E) I, II ve III 2. Kapalı bir kapta ve belli bir sıcaklıkta gerçekleşen, H2(g) + Cl2(g) m 2HCl(g) denklemi verilen dengedeki tepkime ile ilgili, I. Derişimler cinsinden denge sabiti bağıntısı 5. 2 litrelik sabit hacimli kapalı bir kapta belli bir sıcaklık- 6HCI@2 Kc = 6H2@6Cl2@ şeklinde yazılır. ta 2 mol H2S(g) ve 4 mol I2(k) alınarak başlatılan, II. Kısmi basınçlar cinsinden denge sabiti bağıntısı H2S(g) + I2(k) m 2HI(g) + S(k) ^ PHCl h2 Kp = ^ PH 2 h^ PCl 2 h şeklinde yazılır. tepkimesi aynı sıcaklıkta dengeye geldiğinde ortamda 0,5 mol S(k) bulunmaktadır. III. Kp değeri Kc değerine eşittir. Buna göre, tepkimenin K değeri aşağıdakilerden yargılarından hangileri doğrudur? c hangisinde doğru verilmiştir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) 3 B) 3 C) 2 D) 1 E) 1 2 3 3 21 D) II ve III E) I, II ve III B İ L G 3. Bazı tepkime denklemleri şu şekildedir: İ 1. tepkime: C6H12O6(k) m C6H12O6(suda) S 2. tepkime: N2(g) + 3H2(g) m 2NH3(g) A Buna göre, dengede bulunan bu tepkimelerle il- R 6. X + 2Y m Z + 2T gili, M tepkimesine ait derişimler cinsinden denge bağıntısı A 11. SINIF SARMAL KİMYA [T] 2 I. 1. tepkime heterojen, 2. tepkime homojen denge L Kc = [X] ’dir. tepkimesidir. II. 1. tepkime fiziksel, 2. tepkime kimyasal denge Buna göre, tepkimesidir. I. Heterojen denge tepkimesidir. III. Her iki tepkimede de ileri yöndeki tepkime hızı II. Y ve Z katı haldedir. geri yöndeki tepkime hızına eşittir. III. X ve T’nin fiziksel hali aynıdır. yukarıdaki yargılardan hangileri doğrudur? ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) Yalnız III B) Yalnız I C) Yalnız II D) II ve III E) I, II ve III D) I ve II E) I ve III 208

7. 5 litrelik sabit hacimli kapalı bir kapta belli bir sıcaklık- 10. Aşağıdaki grafik 1 litrelik sabit hacimli kapalı bir kapta ta 50 gram CaCO3 alınarak başlatılan, gerçekleşen bir tepkimede yer alan gaz haldeki X, Y ve Z maddelerinin mol sayılarının belirli bir sıcaklıkta CaCO3(k) m CaO(k) + CO2(g) zamanla değişimini göstermektedir. tepkimesi aynı sıcaklıkta CaCO3 ün %40’ı parçalandı- Mol sayısı ğında dengeye ulaşmıştır. Buna göre, tepkimenin K değeri aşağıdakilerin 4 c X hangisinde doğru verilmiştir? (CaCO3 = 100 g/mol) 2 A) 0,04 B) 0,08 C) 0,2 1 D) 0,4 E) 4 Z Y t Zaman Buna göre, tepkimenin K değeri kaçtır? c (Tepkime en küçük tam sayılarla denkleştirilecektir.) A) 0,25 B) 0,50 C) 0,75 D) 1,00 E) 2,00 8. Sabit hacimli kapalı bir kaba belli bir sıcaklıkta 0,3 mol N2 ve 0,4 mol O2 gazları konularak başlatılan, N2(g) + 2O2(g) m 2NO2(g) Kc = 4 tepkimesi dengeye ulaştığında ortamda toplam 0,6 mol gaz karışımı bulunmaktadır. 11. Belli bir sıcaklıkta sabit hacimli kapalı bir kapta tek ba- Buna göre, tepkimenin gerçekleştiği kabın hacmi samakta gerçekleşen, kaç litredir? A) 0,4 B) 0,8 C) 1,6 aX(g) + bY(g) m cZ(g) + dT(g) D) 3,2 E) 6,4 denklemi verilen tepkimenin ileri yöndeki ve geri yön- deki tepkimelerine ait deneysel veriler tablodaki gibi- B dir. İ Başlangıç derişimi Başlangıç hızı L (mol/L) (mol/L.s) G Deney XY İ 1 0,40 0,05 2.10–2 S 2 0,40 0,10 8.10–2 A 3 0,20 0,10 4.10–2 R M Deney Başlangıç derişimi Başlangıç hızı 11. SINIF SARMAL KİMYA A (mol/L) (mol/L.s) 9. Sabit hacimli kapalı bir kaba belli bir sıcaklıkta bir mik- L 1 2 ZT 1.10–2 tar XY gazı konularak başlatılan, 4.10–2 0,01 0,02 2XY(g) m X2(g) + Y2(g) Kc = 4 0,04 0,02 tepkimesi bir süre sonra dengeye ulaşıyor. 3 0,06 0,04 12.10–2 Buna göre, XY gazının yüzde kaçı ayrıştığında sis- Buna göre, tepkimenin aynı sıcaklıktaki K değeri tem dengeye gelmiştir? c kaçtır? A) 20 B) 40 C) 60 A) 0,02 B) 0,04 C) 0,40 D) 80 E) 90 D) 2 E) 20 209

TEST-19 KUVVETLİ ASİTLER VE BAZLAR TİTRASYON – III 1. 4. [H+] pH 10–7 7 Zaman 3 0,1 molarlık 200 mL NaOH çözeltisine 25 °C’de HBr Eklenen baz (mL) çözeltisi yavaş yavaş eklenince şekildeki grafik elde 200 ediliyor. 25 °C’de 100 mL bir değerli asit çözeltisinin bir Buna göre eklenen HBr çözeltisinin derişim ve baz çözeltisi ile titrasyonuna ait grafiğe göre aşa- hacmi ğıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Asitin derişimi 10–3 molardır. Derişim (M) Hacim (mL) B) Baz iki değerli ise derişimi 2,5.10–4 molardır. C) Dönüm noktasında H+ ve OH– nin harcanan mol I. 0,05 400 II. 0,4 50 sayıları eşittir. III. 0,2 200 D) Çözeltinin toplam hacmi 200 mL olduğunda verilenlerden hangileri olabilir? pH = 7 olur. E) Eklenen baz bir değerli ise H+ iyon derişimi A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 2.10–11 molardır. D) II ve III E) I, II ve III 5. pH 2. 25 °C’de 0,02 molar 50 mL NaOH çözeltisi ile 0,01 B 7 İ molar 100 mL H SO çözeltisi karıştırılırsa son L 24 durumda oluşan çözelti için, I. [H+] > [OH–] olur. G İa II. Turnusol kâğıdını maviye çevirir. Çözelti hacmi pH 100 300 III. pOH oranı 1’den büyük olur. S yargılarından hangileri doğrudur? AR 25 °C’de 0,05 molar 100 mL H2SO4 çözeltisi üzerine A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III M yavaş yavaş NaOH çözeltisi eklenerek titrasyon gra- A fiği elde ediliyor. 11. SINIF SARMAL KİMYA D) I ve II E) II ve III L Buna göre, I. a değeri 1’dir. II. Bazın derişimi 0,05 molardır. 3. 25 °C’de X molar kuvvetli HCl çözeltisinin 400 III. Eklenen bazın hacmi 300 mL olursa çözeltide pH > pOH olur. mL’si ile pH = 12 olan kuvvetli KOH çözeltisinin 100 mL’si karıştırılırsa son pH değeri 2 olduğuna yargılarından hangileri doğrudur? göre X kaç molardır? A) 0,01 B) 0,015 C) 0,02 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) 0,1 E) 0,2 D) II ve III E) I, II ve III 230

6. Kütlece %36,5’lik yoğunluğu 1,2 g/mL olan HCl 2019/AYT çözeltisinin 100 mL’sinin pH değerini 7 yapmak 9. Monoprotik bir kuvvetli asidin 50 mL’lik sulu çözeltisi, için 25 °C’de, 0,1 M NaOH sulu çözeltiyle titre ediliyor. 25 °C’de yapı- I. Hacmini su ekleyerek 100 katına çıkarmak lan titrasyon deneyinde aşağıdaki veriler elde ediliyor. II. 1,2 mol KOH katısı eklemek Eklenen NaOH pH çözeltisi hacmi (mL) III. 0,2 molar 100 mL NaOH çözeltisi eklemek 1,30 0 1,60 işlemlerinden hangileri ayrı ayrı uygulanabilir? 10 2,15 (HCl: 36,5 g/mol) 20 2,38 22 2,87 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 24 7,00 25 11,12 D) II ve III E) I, II ve III 26 11,58 28 11,80 7. pH 30 12,22 40 12,40 12 50 7 Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) Deneyde kullanılan asit çözeltisinin derişimi 0,05 M’dir. B) Eşdeğerlik noktasındaki çözelti buharlaştırılırsa bazik tuz elde edilir. Eklenen asit C) 50 mL NaOH sulu çözeltisi ilave edildiğinde eş- 100 hacmi (mL) değerlik noktasına ulaşılır. 25°C’de kuvvetli bir baz olan NaOH çözeltisinin 50 D) 20 mL NaOH sulu çözeltisi ilave edildiğinde or- tamda tampon çözelti oluşur. mL’sine kuvvetli HNO çözeltisinin eklenmesi ile 3 elde edilen titrasyon grafiğine göre, I. HNO3 çözeltisinin derişimi 5.10–3 molardır. E) Eşdeğerlik noktasından sonra pOH değeri 7’den II. Zamanla pOH değeri azalır. büyüktür. III. Çözelti hacmi 200 mL olduğunda ortam asidik B olur. İ yargılarından hangileri doğrudur? 10. L G • HCN(suda) + H2O(s) m H3O+(suda) + CN–(suda) A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III İ D) II ve III E) I, II ve III • HNO3(suda) + H2O(s) $ H3O+(suda) + NO–3(suda) S denklemlerine göre eşit derişim ve hacimde 25 °C’de A R hazırlanan HCN ve HNO3 çözeltilerine Ca(OH)2 ka- tısı ekleniyor. M 8. I. 0,1 M 100 mL HCI + 0,1 M 100 mL Ca(OH)2 A Buna göre bu çözeltilerle ilgili, 11. SINIF SARMAL KİMYA L II. 0,05 M 100 mL H2SO4 + 0,1 M 100 mL NaOH I. pH değeri artar. III. 0,2 M 50 mL HBr + 0,05 M 100 mL KOH II. pH = 7 olduğunda tepkimeye giren Ca(OH)2 mik- tarları eşittir. Suda tamamen iyonlaşarak çözünen asitlerle ve III. Eşit miktarda Ca(OH)2 harcandığında pOH de- bazlarla hazırlanan yukarıdaki çözeltilerden han- ğerleri farklıdır. gileri oda koşullarında karıştırılırsa son durumda oluşan çözeltinin pH değeri 7’den büyük olur? yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) I ve II E) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 231

TEST-24 ÇÖZÜNÜRLÜK VE ÇÖZÜNÜRLÜK ÇARPIMI – II 1. Belli bir sıcaklıkta K değeri 2,7.10–19 olan bir XY 4. I. AgCl için Kçç = 10–10 çç 3 tuzunun aynı sıcaklıkta saf sudaki çözünürlüğü II. CuF2 için Kçç = 4.10–15 kaç mol/L’dir? III. Co2(SO4)3 için Kçç = 1,08.10–23 Aynı sıcaklıkta K değerleri verilen katılarla ha- A) 3.10–5 B) 2.10–5 C) 1.10–5 çç D) 1.10–6 E) 1.10–10 zırlanan eşit hacimli doygun çözeltiler içinde çö- zünen mol sayıları arasındaki ilişki hangi seçe- nekte doğru verilmiştir? A) I > II > III B) I > III > II C) II > I = III D) I = II > III E) I = II = III 2. t °C’de K değeri 4.10–18 olan Demir (II) sülfat ka- 5. t °C’de 20,3 mg PbSO katısı ile hazırlanan 1 litre- çç 4 tısının çözünürlüğü aynı sıcaklıkta kaç molardır? lik çözeltiye en az kaç mg PbSO katısı eklenirse 4 çözelti doygun hale getirilir? A) 10–6 B) 2.10–9 C) 10–8 (PbSO4 : 303 g/mol, Kçç = 10–8) D) 4.10–9 E) 4.10–6 A) 6 B) 10 C) 20 D) 30 E) 60 B İ L G İ S A R 11. SINIF SARMAL KİMYA M 6. 25 °C’de XY katısının çözünürlük çarpımı 4.10–18’dir. A L Buna göre, XY katısı ile hazırlanan doygun 0,5 lit- relik çözelti için, 3. 25 °C’de n mol XY katısının 2 litre suda çözün- I. X+ iyon derişimi 2.10–9 molardır. 3 II. 10–9 mol Y– iyonu bulunur. III. Çözünen XY kütlesi 10–9 gramdır. mesi ile elde edilen çözelti doygun olduğuna göre XY katısının K değeri aşağıdaki seçenek- 3 çç lerden hangisinde doğru verilmiştir? A) 27.n4 B) n23 C) n42 yargılarından hangileri yanlıştır? 16 A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) 274n5 E) 4n3 D) I ve II E) II ve III 240

7. t °C’de MgBr2 katısı üzerine su eklenince şekildeki 10. 25 °C’de X2Y ve XY2 katılarının çözünürlük çarpımla- grafik elde ediliyor. rı sırası ile 4.10–6 ve 32.10–6 dir. MgBr2 kütlesi (g) Aynı sıcaklıkta bu katılarla hazırlanan V litrelik m doygun çözeltilerinde çözünen kütleleri arasın- daki farkın kaç gram olduğunu bulabilmek için, I. X’in atom kütlesi m – 46 II. Y’nin atom kütlesi t Zaman III. Çözelti hacmi t anında oluşan çözeltide Br– iyon derişimi 2.10–3 yargılarından en az hangileri bilinmelidir? molar olduğuna göre, A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II I. Çözelti hacmi 250 mL’dir. D) II ve III E) I, II ve III II. MgBr2’nin Kçç değeri 4.10–9 dur. III. t anında Mg2+ derişimi 10–3 molardır. yargılarından hangileri doğrudur? 11. m gr XY(k) 2 m gr ZY2(k) Saf su (MgBr2: 184 g/mol) A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III Saf su 8. XnYm katısının 25 °C’de V litrelik doygun sulu çözelti- V1 L V2 L t°C t°C sindeki toplam iyon derişimi biliniyor. Yukarıdaki kaplarda aynı sıcaklıkta suda az çözünen Buna göre, XY ve ZY2 tuzlarıyla hazırlanan doygun çözeltiler ve- rilmiştir. I. m ve n değeri Tuzların sudaki çözünürlükleri eşit olduğuna göre; II. V değeri I. V1 = V2 ise Z’nin mol kütlesi X’in 2 katıdır. III. Katının mol sayısı B II. X’in mol kütlesi Z’ye eşit ise V2 > V1’dir. İ hangilerinin bilinmesi K değerini hesaplamak L III. Aynı sıcaklıkta Kçç değerleri : XY > ZY2’dir. çç G İ yargılarından hangileri doğrudur? için yeterlidir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) I ve II E) II ve III S D) I, II ve III E) II ve III A 9. 25 °C’de R 12. Suda az çözünen XY ve XY2 tuzları ile aynı sıcaklıkta 11. SINIF SARMAL KİMYA M Pb+(s2uda) + NiBr2(k) m Ni+(s2uda) + PbBr2(k) A hazırlanan doygun çözeltilerdeki Y– iyon derişimleri L eşittir. Buna göre, tepkimesinin denge sabiti 8.106 dır. I. Sudaki molar çözünürlük değeri II. Toplam iyon derişimi Aynı sıcaklıkta PbBr katısı ile hazırlanan 2 litrelik III. Kçç değeri 2 niceliklerinden hangileri XY çözeltisi için daha büyüktür? çözeltide kaç mol Pb+2 iyonu bulunur? (NiBr2 için Kçç = 32.10–6) A) 2.10–3 B) 4.10–3 C) 8.10–3 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) 10–4 E) 2.10–4 D) II ve III E) I, II ve III 241

TEST-25 ÇÖZÜNÜRLÜĞE ETKİ EDEN FAKTÖRLER (SICAKLIK) 1. FeBr2(k) + ısı m Fe+(s2uda) + 2Br–(suda) 4. Sıcaklığı arttıkça sudaki çözünürlüğü artan XY 2 tepkimesi dengede iken sıcaklık artırılırsa, katısı ile hazırlanmış doymamış çözeltiye, I. Tepkime ürünler yönünde ilerler. I. Sabit sıcaklıkta XY2 katısı eklemek II. Sıcaklığı düşürmek II. FeBr2 katısının çözünürlüğü artar. III. Kçç değeri artar. III. Sabit sıcaklıkta su eklemek yargılarından hangileri doğrudur? işlemlerinden hangileri ayrı ayrı yapılırsa çözelti A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II doygun hale gelirken çözünürlük çarpımı değeri azalır? D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 2. XY(k) m X+ + Y– 5. CaCO katısı için (suda) (suda) 3 tepkimesi dengede iken kabın sıcaklığı düşürülünce 27 °C’de Kçç : 10–12 X+ ve Y– iyonlarının derişimi artıyor. 327 °C’de Kçç : 9.10–10 Buna göre, bilgilerine göre, I. Tepkimenin 3H değeri negatif işaretlidir. I. CaCO3 katısı suda ısı alarak çözünür. II. Sıcaklık artışı XY’nin çözünürlüğünü azaltır. II. 327 °C’de hazırlanan doygun çözelti soğutulursa III. Sıcaklık azaltılırsa dipteki katı XY miktarı artar. CaCO3 katısı çöker. yargılarından hangileri doğrudur? III. 327 °C’deki çözünürlüğü 27 °C’deki çözünürlü- ğünün 30 katına eşittir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III B yargılarından hangileri doğrudur? İ L A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III G İ D) II ve III E) I, II ve III 11. SINIF SARMAL KİMYA 3. CuCl(k) m Cu+(suda) + Cl–(suda) S 6. XY(k) m X+ + Y– A (suda) (suda) tepkimesi dengededir. Yapılan bir etki sonucu Kçç de- R ğeri azalıyor. M A Buna göre, L I. 3H > 0 ise sıcaklık düşürülmüştür. tepkimesi 70 °C’de dengede iken çözünürlük çarpımı II. Sıcaklık artırılmış ise ürünlerin toplam ısı kapsa- 10–8’dir. mı girenlerden küçüktür. Çözelti ısıtılarak 200 °C’ye getirildiğinde 2 litrelik III. Dipteki CuCl katı miktarı artmıştır. yargılarından hangileri doğrudur? doygun çözeltide çöken katı miktarı 1,8.10–4 mol olduğuna göre, XY katısının 200 °C’deki K de- çç ğeri kaçtır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) 10–10 B) 10–6 C) 2.10–7 D) II ve III E) I, II ve III D) 4.10–6 E) 32.10–8 242

TTEESSTT--310 SİMÜLASYON TESTİ – 2 1. Gaz fazında gerçekleşen bir denge tepkimesinin po- 3. tansiyel enerji - zaman grafiği aşağıdaki gibidir. Potansiyel enerji (kJ) XY2Z2 XY2 + Z2 Dişler genel olarak flor apatit (C10(PO4)6F2) tuzların- dan oluşur ve asidik ortamda; XZ2 + Y2 Ca10 (PO4)6 F2(k) + 6H(+suda) 1 10Ca(+s2uda) + 6HPO-4(2suda) + 2F(-suda) 2 Zaman denge tepkimesine göre aşınarak çürümeye başlar. Buna göre, Buna göre; I. Hız denklemi: r = k $ 7XY2A $ 7Z2A ’dir. I. Asitli besinler H+ derişimini artırarak dengeyi 1 yö- nüne kaydırır ve çürümeyi hızlandırır. 7XZ2A $ 7Y2A II. Denge bağıntısı: Kc = 7XY2A $ 7Z2A ’dir. II. Florürlü (F–) diş macunu kullanmak dengeyi 2 yö- nüne kaydırır ve çürümeyi yavaşlatır. III. Minimum enerjili olma eğilimi girenler lehinedir. yargılarından hangileri doğrudur? III. Kalsiyumlu (Ca+2) besinler dengeyi 2 yönüne kay- dırarak çürümeyi yavaşlatır. A) I ve II B) I, II ve III C) Yalnız I yargılarından hangileri doğrudur? D) II ve III E) I ve III A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III E) I ve III B İ 2. I. N2(g) + O2(g) m 2NO(g) K1 L G II. 2NO(g) + O2(g) m 2NO2(g) K2 İ 4. Çoğu hastalıkların tesavisinde yaygın bir kullanım III. 2N2O5(g) m 2N2(g) + 5O2(g) K3 alanı olan aspirinin etken maddesi, adı asetilsalisilik S asit (C9H8O4) olan monoprotik zayıf bir organik asittir. Yukarıda aynı sıcaklıktaki bazı tepkimeler ve denge A sabitleri verilmiştir. R Aspirin Buna göre aynı sıcaklıkta M O OH 11. SINIF SARMAL KİMYA 1 A 2 2NO2(g) + O2(g) m N2O5(g) L tepkimesinin denge sabiti (K ) aşağıdakilerden O 4 hangisidir? O A) K4 = K1 ·K2 B) K4 = K3 Buna göre, pH = 5 olan 100 mL’lik aspirin çözeltisi K3 K1 ·K2 1 K1 hazırlamak için kaç mg asetilsalisilik kullanılmalı- K1 ·K2 · K2· K3 C) K4 = K3 D) K4 = dır? (H: 1 g/mol, C: 12 g/mol, O: 16 g/mol, Asetilsali- silik asit için Ka = 1·10–7) K1· K3 E) K4 = K2 A) 36 B) 18 C) 9 D) 6 E) 3 252

5. 25 °C’de 0,05 M 300 mL H2SO4 çözeltisi ile 0,1 M 200 7. 25 °C’de 0,1 M XOH bazının sulu çözeltisi 0,2 M HCI mL HCI çözeltisi boş bir kapta tamamen karıştırılıyor. çözeltisi ile titre ediliyor ve aşağıdaki titrasyon eğrisi elde ediliyor. 0,05 M 0,1 M HCl(suda) pH H2SO4(suda) 13 300 mL 200 mL 7 Buna göre, oluşan son çözeltinin 25 °C’deki pOH 50 Eklenen HCl hacmi (mL) değeri kaçtır? (H2SO4 ve HCI’nın tamamen iyonlaş- tığı varsayılmıştır.) Bu deney ve titrasyon eğrisiyle ilgili aşağıdaki ifa- A) 1 B) 2 C) 3 D) 10 E) 13 delerden hangisi yanlıştır? 6. Zayıf asit ve zayıf asit tuzunun çözeltisi ya da zayıf A) Bu deneyde titre edilen baz kuvvetlidir. B) Dönüm noktasında 50 mL asit kullanılmıştır. baz ve zayıf baz tuzunun çözeltisi tampon çözeltidir. C) Baz çözeltisinin başlangıç hacmi 50 mL’dir. Tampon çözeltiler pH değişimine direnç gösteren çö- D) Titrasyon sonucu oluşan tuz nötr özellik gösterir. zeltilerdir. E) Eşdeğerlik noktasından sonra pOH değeri 7’den büyüktür. 8. I II III B XY(suda) XY2(suda) XY3(suda) İ 1L 2L 3L Kanımız karbonik asit/bikarbonat (H2CO3/HCO3–) iyon L sisteminin kullanıldığı bir tampon çözeltidir. Kandaki G İ tampon sistemi: CO2(g) + H2 O(s) ? H2 CO3(suda) ? H(+suda) + HCO3-(suda) S XY(k) XY2(k) XY3(k) dengesiyle kurulur. A R t °C sıcaklıkta suda çok az çözünen XY, XY2 ve XY3 11. SINIF SARMAL KİMYA Buna göre, M tuzlarının doygun sulu çözeltilerinde anyon derişimleri A birbirine eşittir. I. Hızlı ve derin nefes aldığımızda dışarı verilen CO2 L miktarı artar ve kanın pH’ı yükselir. Bu çözeltilerle ilgili, II. Astım hastalarının solunum yeteneği azaldığı için I. Molar çözünürlükleri: S1 > S2 > S3’tür. kandaki CO2 miktarı artar ve kanın pH’ı azalır. II. Çözünen tuzların mol sayıları: n1 = n2 = n3’tür. III. Çözünürlük çarpımları: Kçç1 > Kçç2 > Kçç3’tür. III. Yaralanma durumunda kandaki pH değişimini en- yargılarından hangileri doğrudur? gellemek için serum kullanılabilir. yargılarından hangileri doğrudur? A) I ve II B) I, II ve III C) II ve III A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) Yalnız I E) I ve III D) I, II ve III E) II ve III 253

TEST-32 SARMAL TEST – 6 1. Temel halde bulunan nötr X atomu ile ilgili bilgiler şu 4. Aşağıdaki tabloda bir X tuzuna ait farklı sıcaklıklarda- şekildedir: ki çözünürlük değerleri verilmiştir. • Açısal momentum kuantum sayısı (¬) değeri 1 olan Sıcaklık (°C) Çözünürlük 12 tane elektronu vardır. (g/100 g su) • Manyetik kuantum sayısı (m¬) değeri 0 olan 12 tane 20 40 30 elektronu vardır. 60 40 50 Buna göre, X atomunun atom numarası aşağıda- kilerden hangisi olabilir? 40 °C’de hazırlanan 420 gramlık doygun X tuzu- çözeltisi 20° C’ye soğutuluyor. Çözünmeden kalan A) 24 B) 25 C) 28 D) 30 E) 32 tuz uzaklaştırıldıktan sonra aynı çözeltinin sıcaklığı 60 °C’ye çıkarılıyor. 2. X, Y ve Z element atomları için verilen, Buna göre, 60 °C’deki çözeltinin doygun hale ge- 12 3 lebilmesi için en az kaç gram X tuzu eklenmelidir? I. Değerlik elektron sayıları arasındaki ilişki A) 20 B) 30 C) 40 D) 60 E) 90 Y > X = Z’dir. II. I. iyonlaşma enerjileri arasındaki ilişki Y > X > Z’dir. III. X ve Z benzer kimyasal özellik gösterir. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III 5. A(g) + 2B(g) $ 2C(g) D) I ve II E) II ve III Denklemi verilen tepkimenin potansiyel enerji-tepki- me koordinatı grafiği aşağıdaki gibidir. Potansiyel enerji (kJ) 3. Sabit sıcaklık ve basınçta, şekildeki kapta eşit kütlede Bİ L He ve CH4 gazları bulunmaktadır. 700 G He(g) İ CH4(g) S 200 A Tepkime koordinatı Buna göre, bu gazlarla ilgili, R I. He’nin kısmi basıncı CH4’ün kısmi basıncının M Buna göre, 4 katına eşittir. A 11. SINIF SARMAL KİMYA II. CH4’ün ortalama kinetik enerjisi He’ninkinden L I. Tepkime endotermiktir. daha düşüktür. II. Aynı şartlarda gerçekleşen, III. Musluk kısa bir süreliğine açılıp kapatılırsa gaz- C(g) $ 1 A(g) + B(g) 2 ların kısmi basınçları oranı değişmez. tepkimesinin entalpi değişimi ∆H = –250 kJ’dir. yargılarından hangileri doğrudur? III. 0,2 mol B harcandığında 50 kJ ısı açığa çıkar. (He=4 g/mol, CH4=16 g/mol) yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) I ve II E) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 258

6. Sabit sıcaklıkta ve kapalı bir kapta oluyor. 9. [H+] = 1.10–2 M [H+] = 5.10–12 M 2A(g) + 3B(g) $ A2B3(g) tepkimesi için farklı derişimlerde deneyler yapılarak aşağıdaki veriler elde ediliyor. Deney Başlangıç derişimi Başlangıç hızı I. çözelti II. çözelti (mol/L) (mol/L.s) 1 2 [A] [B] 1.10–6 Şekilde verilen eşit hacimdeki çözeltilerle ilgili 3 8.10–6 aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? 0,01 0,1 4,8.10–5 0,02 0,2 0,03 0,4 A) I. çözelti asit, II. çözelti bazdır. Buna göre, tepkimenin hız ifadesi aşağıdakilerden B) Çözeltilerin tamamı karıştırılırsa oluşan karışım hangisidir? turnusol kağıdının rengini kırmızıya çevirir. A) k.[A].[B] B) k.[A]2.[B] C) k.[A].[B]2 C) I. çözeltinin pOH değeri, II. çözeltinin pH değerin- den daha küçüktür. D) k.[B]2 E) k.[A]2.[B]2 D) I. çözeltinin pH değeri 2’dir. E) II. çözeltiye saf su eklenirse pH değeri azalır. 7. 3 litrelik sabit hacimli kapalı bir kaba 0,2 mol H2 ve 0,2 mol Cl2 gazları konularak başlatılan, H2(g) + Cl2(g) m 2HCl(g) 10. Belli bir sıcaklıkta PbI2 tuzunun çözünürlük çarpımı tepkimesi dengeye geldiğinde 0,08 mol HCl gazı ol- değeri 4.10–9 dur. duğu gözleniyor. Buna göre, tepkimenin K değeri aşağıdakilerden Buna göre, PbI tuzu ile ilgili, c 2 hangisinde doğru verilmiştir? I. Aynı sıcaklıkta saf sudaki çözünürlüğü 1.10–3 M’dir. A) 0,25 B) 0,50 C) 1,00 II. Aynı sıcaklıkta 0,2 M NaI çözeltisindeki çözü- D) 2,00 E) 4,00 B nürlüğü 1.10–7 M’dir. İ III. Doygun sulu çözeltisine NaI tuzu eklenip çözü- L nürse çözünürlüğü azalır. G ifadelerinden hangileri doğrudur? İ A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III S D) II ve III E) I, II ve III A R 8. Zayıf bir asit olan HCOOH’ın 0,1 M’lik sulu çözelti- M A si ile ilgili, 11. SINIF SARMAL KİMYA L I. pH değeri 3’ten küçüktür. II. İyonlaşma yüzdesi 4’tür. 11. Ag2CrO4 tuzu ile belli bir sıcaklıkta hazırlanan 20 litre- III. Aynı sıcaklıkta saf su eklenirse iyonlaşma yüz- lik doygun çözeltide 2.10–3 mol Ag+ iyonu bulunmakta- desi ve pH değeri artar. dır. yargılarından hangileri doğrudur? Buna göre, aynı sıcaklıkta Ag CrO tuzunun çözü- 24 (HCOOH için asitlik sabiti Ka=1,6.10–4) nürlük çarpımı (K ) değeri kaçtır? çç A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) 5.10–12 B) 2.10–12 C) 5.20–11 D) II ve III E) I, II ve III D) 5.10–13 E) 1.10–14 259