บทที่ 6 เครือข่ายสังคมออนไลน์และกูเกิ้ลแอพพลิเคชั่น

LOGO เครอื ข่ายสงั คม (Social network-SN) ดร. วราภรณ์ บุญยรัตน์

introduction  ยคุ ท่ีเทคโนโลยีการส่ือสารผา่ นอินเทอรเ์ น็ต การนําเสนอข้อมลู ข่าวสารใน รปู แบบของเวบ็ ไซตม์ ีจดุ ม่งุ หมายเพื่อให้ผอู้ ่านสามารถค้นหาข้อมลู ได้อย่าง กว้างขวางนําไปส่กู ารเรียนรทู้ ่ีไร้ขีดจาํ กดั ในอดีตจนกระทงั่ ถึงปัจจบุ นั การนําเสนอข้อมลู ต่างๆ ผา่ นทางเวบ็ ไซตบ์ างเวบ็ ไซต์ นัน้ มกั จะเป็นการนําเสนอจากผดู้ แู ลเวบ็ ไซต์ เพียงด้านเดียว (one-way communication) และไม่เปิ ดโอกาสให้ผทู้ ่ีเข้าใช้เวบ็ ไซตแ์ ก้ไขหรือเปล่ียนแปลง ข้อมลู ใดๆ ได้ ซึ่งเรียกว่ายคุ เวบ็ 1.0(Web 1.0) 2

introduction แต่เม่ือก้าวเข้าส่ยู คุ ที่ 2 ของเทคโนโลยีของ WWW หรอื Web 2.0 เป็นยคุ ท่ีทาํ ให้ อินเทอรเ์ น็ตมีศกั ยภาพในการใช้งานมากขึน้ เน้นให้ผใู้ ช้มีส่วนรว่ มในการสรา้ งสรรค์ ข่าวสารลงบนเวบ็ ไซตร์ ว่ มกนั และสามารถโต้ตอบกบั ข้อมลู ที่อย่บู นเวป็ ไซตไ์ ด้ ผใู้ ช้สามารถสร้างเนื้อหาแลกเปลี่ยน และกระจายข้อมลู ข่าวสารเพื่อแบง่ ปันถึงกนั ได้ ทงั้ ในระดบั บคุ คล กล่มุ และองคก์ ร เรียกว่า การส่ือสารสองทาง(Two-way Communication)  Web 2.0 ยงั ช่วยสร้างความสมั พนั ธร์ ะหว่างผใู้ ช้ในกล่มุ ต่างๆ จนเกิดเป็นเครอื ข่ายทาง สงั คม (Social Network) บนโลกออนไลน์ที่สามารถเชื่อมโยงถึงกนั ได้อย่างไมม่ ีที่สิ้นสดุ กลายเป็นสงั คมเสมอื นจริง(Virtual Communities) 3

Social network คืออะไร Social network คือ สงั คมออนไลน์ซ่ึงอนุญาตให้ผใู้ ช้งานอินเทอรเ์ น็ตเขียนสรา้ งและอธิบายถึงตวั ตน ความสนใจและถึงกิจกรรมที่ได้ทาํ มีการเช่ือมโยงกบั ความสนใจในกิจกรรมของผอู้ ่ืน Why Social Network เน่ืองจากสภาพสงั คมที่คนเจอกนั น้อยลงทุกที โดยเฉพาะในประเทศท่ีอตั ราการใช้อินเทอรเ์ น็ตอยู่ ในระดบั ที่สงู ทาํ ให้มนุษยต์ ้องหาทางคิดค้นวิธีที่คนเราจะสามารถสร้างปฏิสมั พนั ธ์ หรือสร้างความสมั พนั ธ์ กนั ทางสงั คมผ่านทางอินเทอรเ์ น็ต ส่ิงนี้มาจากพื้นฐานความคิดท่ีว่า มนุษยเ์ ป็ นสตั วส์ งั คม เราอยู่บนโลก แห่งนี้ด้วยการท่ีเราต้องพดู คยุ และโต้ตอบกบั ใครคนอ่ืน แต่ในเมื่อชีวิตของมนุษยใ์ นยคุ ปัจจบุ นั นี้ถกู บงั คบั ให้เจอกนั น้อยลง ถกู บงั คบั ให้ทําทุกกิจกรรมหลายๆ อย่างผ่านหน้าจอคอมพิวเตอร์ มนุษย์กเ็ ลยสร้าง แหล่งท่ีให้ผ้คู นพบปะผ่านทางโลกอินเทอรเ์ น็ต เพ่ือตอบสนองความต้องการพื้นฐานของมนุษยใ์ นเร่ืองนี้ และน่ีคือสิ่งที่มองว่าเป็นท่ีมาของบรรดา social networking system(SNS) ทงั้ หลาย 4

Communicate (การสอื สาร) Sharing องคป์ ระกอบ Definition (แบง่ ปัน) (คําจํากดั ของ Social Network ความ) Network (เครอื ขา่ ย) 5

6

ความเป็นมาของ Social network 1995 เป็นจดุ เร่ิมต้นจากเวบ็ ไซต์ Classmates.com 1997 เวบ็ ไซต์ SixDegrees.com ทงั้ สองเป็ นเวบ็ ไซต์ที่จาํ กดั การใช้งานเฉพาะนักเรียนที่เรียนในโรงเรียนเดียวกนั เพ่ือสร้างประวตั ิ ข้อมลู ติดต่อส่ือสาร ส่งข้อความ และแลกเปล่ียนข้อมลู ท่ีสนใจร่วมกนั ระหว่างเพื่อนในกล่มุ เท่านัน้ 1999 เวบ็ ไซต์ Epinions.com เกิดขึน้ จากการพฒั นาของ Jonathan Bishop ได้เพิ่มในส่วนของ การที่ผใู้ ช้สามารถควบคมุ เนื้อหาและติดต่อถึงกนั ได้ไม่เพียงแต่เพ่ือนในกล่มุ เท่านัน้ ทงั้ หมดนับได้ว่าเป็นจดุ เร่ิมต้นของ Social Networking ทงั้ หลายที่ก่อกาํ เนิดต่อมาในยคุ ปัจจบุ นั เช่น MySpace, Hi5, Facebook, Twitter เป็นต้น 7

ประเภทของ social network Identify Network Creative Network Collaboration Network Interested Network Gaming/Virtual Reality 8

ประเภทของ social network 1) การเผยแพร่ตวั ตน Identity Network สาํ หรบั นําเสนอตวั ตน และเผยแพร่เร่อื งราวของตนเองผา่ นทางอินเทอรเ์ น็ต เช่น สรา้ ง อลั บมั รปู ของตวั เอง สรา้ งกล่มุ เพื่อน และสรา้ งเครือข่ายขึน้ มาได้ ได้แก่ hi5 facebook myspace twitter เป็นต้น 9

ประเภทของ social network 2) การเผยแพร่ผลงาน Creative Network สามารถนําเสนอผลงานของตวั เองได้ในรปู แบบของวีดีโอ ภาพ หรือเสียงเพลง เช่น Youtube Multiply Flickr 10

ประเภทของ social network 3. ความสนใจตรงกนั Interested Network สาํ หรบั กล่มุ คนที่สนใจอะไรเหมือนๆกนั เช่น del.icio.us เป็น Online Bookmarking หรือ Social Bookmarking จากแนวคิดท่ีว่า แทนท่ีจะ Bookmark เวบ็ ที่เราชอบเกบ็ ไว้ในเครอื่ งของเราคนเดียว กท็ าํ Bookmark เกบ็ ไว้บนเวบ็ ไซตแ์ ทนเพื่อ จะได้แบง่ ให้คนอื่นดไู ด้ด้วย และเรากจ็ ะได้รดู้ ้วยว่าเวบ็ ไซตใ์ ดที่ได้รบั ความนิยมมาก โดยดไู ด้จาก จาํ นวนตวั เลขที่เวบ็ ไซตน์ ัน้ ถกู Bookmark เอาไว้จากสมาชิกคนอื่นๆ Digg มีลกั ษณะคล้ายๆ กนั แต่จะมีให้ Vote แต่ละเวบ็ ที่ถกู ยกมานําเสนอ และมีการเสนอแนะในแต่ละ เร่ืองนัน้ ได้ด้วย Zickr ถกู พฒั นาขึน้ มาโดยคนไทย เป็นเวบ็ ลกั ษณะเดียวกบั Digg แต่เป็นภาษาไทย บริการเพื่อคนไทย 11

ประเภทของ social network 4. เพื่อร่วมกนั ทาํ งาน Collaboration Network เป็นการรว่ มกนั พฒั นาซอฟตแ์ วรห์ รอื ส่วน ต่างๆ ของซอฟตแ์ วร์ Wiki Pedia เป็นสารานุกรมออนไลน์ขนาดใหญ่ท่ีรวบรวมความรู้ ข่าวสาร และเหตกุ ารณ์ต่างๆ ไว้มากมาย ปัจจบุ นั เราสามารถใช้ Google Maps สรา้ งแผนที่ของตวั เอง หรอื จะแบง่ ปันแผนท่ีให้คนอื่นได้ใช้ ด้วย จึงทาํ ให้มีสถานที่สาํ คญั หรอื สถานที่ต่างๆ ถกู ปักหมดุ เอาไว้ พร้อมกบั ข้อมลู ของสถานท่ี นัน้ ๆ ไว้แสดงผลจากการค้นหา 12

ประเภทของ social network 5. โลกเสมอื น Gaming/Virtual Reality ตวั อย่างของโลกเสมอื น เช่น เกมสอ์ อนไลน์นัน่ เอง SecondLife เป็นโลกเสมอื นจริง สามารถสร้าง ตวั ละครโดยสมมตุ ิให้เป็นตวั เราเองขึน้ มาได้ ใช้ชีวิตอย่ใู นเกมส์ อย่ใู นชมุ ชนหรือสงั คมเสมอื น (Virtual Community) สามารถซื้อขายที่ดิน และหารายได้จากการทาํ กิจกรรมต่างๆ ได้ 13

หลกั การพืน้ ฐานของการก่อกาํ เนิด Social Network 1) Anticipated Reciprocity แรงจงู ใจมาจากการที่คนๆ นัน้ ต้องการจะได้รบั ข้อมลู ความรกู้ ลบั คืน 2) Increased Recognition ความต้องการมีชื่อเสียง และเป็นที่จดจาํ ของสงั คม 3) Sense of efficacy ความร้สู ึกภาคภมู ิใจของคนท่ีร่วมแสดงความเหน็ (contribute) แล้วเกิด Impact บางประการ 4) Sense of Community การมีอารมณ์ความร้สู ึกบางอย่างร่วมกนั เช่น แสดง พลงั ทางการเมอื ง หรอื การรวมตวั กนั เพ่ือประโยชน์สาธารณะ 14

พลงั ของเครอื ข่ายสงั คม (Power of Social Network) อิทธิพลของ Social Network มีทงั้ ด้านบวกและด้านลบอย่างมากมาย และมีการเรียนร้พู ฤติกรรม ของผรู้ บั สารได้เป็นอย่างดี  การใช้สื่อใหม(่ new media) ให้เกิดประโยชน์และมีการเรียนรพู้ ฤติกรรมของผรู้ บั สารได้สร้าง ปรากฏการณ์ให้ “ บารคั โอบามา” ได้เป็นประธานาธิบดีผิวสีคนแรกของสหรฐั อเมริกา  แนวโน้มของ Social network ที่เริ่มมีผลกระทบต่อสงั คมอย่างชดั เจน คือ การพฒั นาระบบเวป็ ไซตข์ อง สํานักข่าวต่างๆ ให้เป็ น พื้น ที่สาธ ารณะม ากขึ้น ขณ ะเดียวกัน ยังสาม ารถส่งข้อ มูล ข่าวสารไปยัง สาธารณชน(Public) หรือชุมชน (Community) ได้รบั ร้รู ่วมกนั แลกเปล่ียนความคิดเหน็ ระหว่างกนั อีก ด้วย เป็ นการเปล่ียนสภาพจากคนอ่านข่าว ฟังข่าว ดขู ่าว เป็ นนักข่าว นักวิเคราะห์ และนักวิจารณ์ โดย ปรากฏการณ์ลกั ษณะนี้กาํ ลงั กลายเป็นแนวโน้มใหมข่ องแวดวงสื่อสารมวลชนทวั่ โลก 15

พลงั ของเครอื ข่ายสงั คม (Power of Social Network)  การส่ือสารผา่ นทางเทคโนโลยี VDO Link การสื่อสารผา่ นระบบ Broadband Internet การรายงาน เหตกุ ารณ์และการกระจายข่าวสารท่ีเกิดขึน้ ในเวป็ ไซตส์ งั คมเครือข่าย (Social network) อย่างเช่น YouTube และ Blog ต่างๆ อย่างทนั ท่ีทนั ใดจากประชาชนผเู้ หน็ เหตกุ ารณ์ที่บนั ทึก เหตกุ ารณ์ท่ีเกิดขึน้ ด้วยโทรศพั ทเ์ คลื่อนท่ี รวมถึงการสื่อสารในกล่มุ ประชาชนท่ีใช้อินเทอรเ์ น็ตใน เรื่องท่ีเกี่ยวข้องผา่ นสงั คมเครือข่ายต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น Hi5 หรอื IM (Instant Messaging) เป็นต้น  เป็นเวทีให้ที่เปิ ดโอกาสให้คนทวั่ โลก และนักการตลาดได้ใช้เป็นแหล่งแพรค่ ลิปวีดิโอไปส่คู นทวั่ โลก ทาํ ให้เราได้พบเหน็ เหตกุ ารณ์แปลกใหม่หรือเรื่องมหศั จรรยต์ ่างๆ จากคลิปทวั่ ทกุ มมุ โลก 16

World Top 10 social network website 1. facebook.com 8. orkut.com.br 2. youtube.com 9. hi5.com 3. Wikipedia.org 10. livejournal.com 4. myspace.com 5. twitter.com 6. flickr.com 7. linkedln.com 17

Thailand Top 5 social network website 1. facebook.com 2. Twitter 3. instagram.com 4. YouTube.com 5. Wikipedia.org 18

19

ข้อดีของ Social network (Benefits of On-line Social Networks) สามารถแลกเปล่ียนข้อมลู ความรใู้ นสิ่งท่ีสนใจรว่ มกนั ได้ เป็นคลงั ข้อมลู ความร้ขู นาดย่อมเพราะเราสามารถเสนอและแสดงความคิดเหน็ แลกเปล่ียนความรู้ หรือตงั้ คาํ ถามในเร่อื งต่างๆ เพ่ือให้บคุ คลอื่นที่สนใจหรอื มีคาํ ตอบได้ช่วยกนั ตอบ ประหยดั ค่าใช้จ่ายในการติดต่อส่ือสารกบั คนอ่ืน สะดวกและรวดเรว็ เป็นสื่อในการนําเสนอผลงานของตวั เอง เช่น งานเขียน รปู ภาพ วีดิโอต่างๆ เพื่อให้ผอู้ ื่นได้เข้ามา รบั ชมและแสดงความคิดเหน็ ใช้เป็นสื่อในการโฆษณา ประชาสมั พนั ธ์ หรอื บริการลกู ค้าสาํ หรบั บริษทั และองคก์ รต่างๆ ช่วยสรา้ ง ความเชื่อมนั่ ให้ลกู ค้า ช่วยสรา้ งผลงานและรายได้ให้แก่ผใู้ ช้งาน เกิดการจ้างงานแบบใหม่ๆ ขึน้ 20

ข้อเสียของ social network เวบ็ ไซตใ์ ห้บริการบางแห่งอาจจะเปิ ดเผยข้อมูลส่วนตวั มากเกินไป หากผ้ใู ช้บริการไม่ระมดั ระวงั ใน การกรอกข้อมลู อาจถกู ผไู้ มห่ วงั ดีนํามาใช้ในทางเสียหาย หรอื ละเมิดสิทธิส่วนบคุ คลได้ Social Network เป็นสงั คมออนไลน์ท่ีกว้าง หากผใู้ ช้ร้เู ท่าไม่ถึงการณ์หรือขาดวิจารณญาณ อาจโดน หล อ กล วงผ่านอินเทอ ร์เน็ต หรือ การนัดเจอ กันเพ่ือ จุดประสงค์ร้าย ตามท่ีเป็ นข่าวต ามหน้ า หนังสือพิมพ์ เป็นช่องทางในการถกู ละเมิดลิขสิทธ์ิ ขโมยผลงาน หรือถกู แอบอ้าง เพราะ Social Network Service เป็นสื่อในการเผยแพร่ผลงาน รปู ภาพต่างๆ ของเราให้บคุ คลอ่ืนได้ดแู ละแสดงความคิดเหน็ ข้อมูลที่ต้องกรอกเพื่อสมคั รสมาชิกและแสดงบนเวบ็ ไซตใ์ นรปู แบบ Social Network ยากแก่การ ตรวจสอบว่าจริงหรือไม่ ดงั นัน้ อาจเกิดปัญหาเก่ียวกบั เวบ็ ไซตท์ ี่กาํ หนดอายกุ ารสมคั รสมาชิก หรือ การถกู หลอกโดยบคุ คลที่ไม่มีตวั ตนได้ 21

กเู กลิ้ แอพพลเิ คช่ัน 22

Google Apps คืออะไร Google Apps คือ แอปพลิเคชนั ที่ถูกพฒั นาข้ึนมาโดย Google เพอ่ื ใหบ้ ริการ ทางดา้ นการบริหารจดั การภายในองคก์ ร ซ่ึงไดม้ ีการรวมแอปพลิเคชนั ต่างๆ ท่ีถือวา่ มีความ จาํ เป็นต่อองคก์ รในปัจจุบนั อนั ไดแ้ ก่  Gmail  Google Calendar  Google Docs  Google Talk  Google Site 23

Google Apps Gmail เป็นการใหบ้ ริการอีเมลข์ อง Google ถูกพฒั นาข้ึนมาเม่ือปี ค.ศ 2006 โดยในช่วง แรกของการเปิ ดใหบ้ ริการจะใหบ้ ริการเฉพาะบางกลุ่มเท่าน้นั ยงั ไม่มีการเปิ ดใหบ้ ริการฟรี เหมือนกบั ในปัจจุบนั และใหพ้ ้นื ท่ีการใชง้ านท่ีเยอะมาก ซ่ึงถือไดว้ า่ เยอะที่สุดในตอนน้นั คือ 2 GB โดย Gmail รองรับการใชง้ านท้งั POP3 และ IMP สามารถทาํ งานไดท้ ้งั บน เวบ็ ไซต์ http://gmail.com และบนเครื่อง PC โดยใชโ้ ปรแกรม Mail Client เช่น Outlook,Tunderbird เป็นตน้ 24

Google Apps Google Calendar เป็นโปรแกรม Calendar ออนไลน์ทาํ งานบน เวบ็ ไซตโ์ ดยผใู้ ชง้ านสามารถสร้างตารางงาน หรือตารางนดั หมายงานของตวั เอง ได้ 25

Google Apps Google Docs น้นั เป็นที่ไดร้ ับความนิยมกนั อยา่ งแพร่หลายในปัจจุบนั Google Docs เป็นการนาํ โปรแกรมประเภท Word Processing และ Spreadsheet ไปไวบ้ นเวบ็ ไซต์ ผใู้ ชง้ านสามารถสร้างเอกสาร Word หรือ Excel เหมือนกบั โปรแกรม Word และ Excel ของ Microsoft ได้ นอกจากน้นั ยงั สามารถ Export ใหเ้ ป็นไฟล์ PDF ไดอ้ ีกดว้ ย โดยไฟลเ์ อกสาร ต่างๆที่เราสร้างข้ึนจะถูกเกบ็ ไวท้ ี่เวบ็ ไซตข์ อง Google 26

Google Apps Google Talk เป็นโปรแกรมสาํ หรับใชส้ นทนากนั ผา่ นระบบเครือข่าย อินเทอร์เน็ต เหมือนกบั โปรแกรม Yahoo , MSN Google Site เป็นบริการสร้างหนา้ เวบ็ ไซตอ์ อนไลน์ ผใู้ ชง้ านสามารถสร้าง เวบ็ ไซตข์ องตวั เองข้ึนมาใชง้ านได้ ซ่ึงจะมี Template ต่างๆใหเ้ ราไดเ้ ลือก การ ใชง้ านกเ็ หมือนกบั การสร้างเวบ็ บลอ็ กทว่ั ๆไป 27

ขอ้ ดีของการใชบ้ ริการ Google Apps ความสามารถในการทาํ งานร่วมกบั โปรแกรมต่างๆไดอ้ ยา่ งลงตวั เช่น การใชง้ าน Gmail ร่วมกบั Google Docs หรือ Google Calendar ผใู้ ชง้ านยงั สามารถใชเ้ ครื่องมือต่างๆไดอ้ ยา่ งเตม็ ท่ีและยงั มีฟังกช์ นั API (Application Programming Interface) ใหเ้ ราสร้างโปรแกรมเพ่อื ใชต้ ิดต่อ กบั Google Apps ไดอ้ ีกดว้ ย 28

ประโยน์ของ Google Apps การประหยดั ค่าใชจ้ ่ายที่ไดร้ ับการพสิ ูจนแ์ ลว้ แอปพลิเคชนั การส่งขอ้ ความและการทาํ งานร่วมกนั ที่ทาํ งานแบบเวบ็ ของ Google ไม่จาํ เป็นตอ้ ง ใชฮ้ าร์ดแวร์หรือซอฟตแ์ วร์ และตอ้ งการการดูแลระบบนอ้ ยท่ีสุด สร้างเวลาเพมิ่ ข้ึนอยา่ งมากมาย และประหยดั ค่าใชจ้ ่ายสาํ หรับธุรกิจ พ้นื ท่ีเกบ็ ขอ้ มูลมากกวา่ ค่าเฉลี่ยของอุตสาหกรรม 50 เท่า พนกั งานแต่ละรายจะมีพ้นื ท่ีเกบ็ ขอ้ มูลอีเมลขนาด 25 กิกะไบต์ ดงั น้นั จึงสามารถเกบ็ ขอ้ มูล สาํ คญั และคน้ หาไดท้ นั ทีดว้ ยการคน้ หาของ Google ท่ีมีอยภู่ ายในระบบ การเขา้ ถึงอีเมล ปฏิทิน และ IM บนโทรศพั ทม์ ือถือ 29

ประโยน์ของ Google Apps ดว้ ยการใชต้ วั เลือกมากมายสาํ หรับการเขา้ ถึงขอ้ มูลขณะเดินทาง พนกั งานสามารถทาํ งานไดอ้ ยา่ ง มีประสิทธิภาพดว้ ย Google Apps แมว้ า่ จะไม่อยทู่ ่ีโตะ๊ ของตนกต็ าม รับประกนั ความน่าเช่ือถือของความพร้อมในการทาํ งาน 99.9% เรารับประกนั วา่ Google Apps จะมีความพร้อมในการทาํ งานอยา่ งนอ้ ย 99.9% ดงั น้นั พนกั งานของคุณจะสามารถเพมิ่ ประสิทธิภาพในการทาํ งานไดม้ ากข้ึน และคุณจะกงั วลใจนอ้ ยลง เก่ียวกบั การหยดุ ทาํ งานของระบบ ความปลอดภยั ของขอ้ มูลและเป็นไปตามขอ้ กาํ หนด เม่ือคุณวางใจท่ีจะมอบขอ้ มูลของบริษทั แก่ Google คุณสามารถมนั่ ใจไดว้ า่ ขอ้ มูลสาํ คญั ของคุณ จะปลอดภยั 30

ประโยน์ของ Google Apps การควบคุมการดูแลระบบและขอ้ มูลแบบสมบูรณ์ ผดู้ ูแลระบบสามารถปรับแต่ง Google Apps ในเชิงลึกเพอื่ ใหส้ อดคลอ้ งกบั ขอ้ กาํ หนดดา้ นเทคนิค ตราสินคา้ และธุรกิจของตนได้ การสนบั สนุนลูกคา้ ทุกวนั ตลอด 24 ชว่ั โมงท่ีเป็นประโยชน์ Google Apps มีความน่าเชื่อถือในระดบั สูงและทาํ งานไดอ้ ยา่ งง่ายดาย แต่การ สนบั สนุนมีใหส้ าํ หรับผดู้ ูแลระบบ หากคุณตอ้ งการใชง้ าน 31