หน่วยที่ 3

งานควบคมุ กระบอกสูบ ทางานสอง วชิ างานพน้ื ฐทานานงวิ แมติกส์ แผนกวชิ าเครือ่ งมอื วดั และควบคมุ งานควบคุมกระบอกสูบทางานสองทาง

หน่วยที่ 3 งานควบคมุ กระบอกสบู ทางานสองทาง 3.1 กระบอกสูบทางานสองทาง (Double Acting Cylinder) กระบอกสูบทำงำนสองทำง (Double Acting Cylinder) หลักกำรทำงำน แรงดันลมอัด กระทำให้กำ้ นสบู เคล่อื นท่ีออกและเข้ำ กระบอกสูบทำงำนสองทำงมีหลำยชนดิ ดังนี้ 3.1.1 กระบอกสูบชนิดทางานสองทางแบบไมม่ ีกันกระแทก ( Double acting cylinder ) ฝาครอบด้านหัวสูบ ลกู สูบและซีล ฝาครอบดา้ นกา้ นสูบ หลกั การทางาน กา้ นสบู ปอ้ นลมเข้ำทำงด้ำนหัวกระบอกสูบลมจะ ซลี และบชู ไปดนั ใหก้ ้ำนสูบเล่ือนออก เมื่อป้อนลมเข้ำ ทำงดำ้ นท้ำยกระบอกสูบจะทำให้ลูกสูบเคล่ือน ท่ี กลบั ควำมเร็วของลูกสูบอยรู่ ะหวำ่ ง 30 – 2,000 มม./วนิ ำที กระบอกสูบทำงำนสองทำงแบบไม่มี กนั กระแทกเปน็ กระบอกสูบที่มรี ำคำถูก เหมำะ สำหรบั งำนทใี่ ชค้ วำมเร็วใน กำรเคลอื่ นทไี่ มม่ ำก นัก ถ้ำนำไปใชก้ ับงำนที่มีกำรเคลื่อนที่เรว็ จะทำ ให้ปลำยช่วงชักและตอนกลับสุดของ กำ้ นสูบเกิด กำรกระแทกกบั ผนังหัวทำ้ ยของกระบอกสบู ทำ ใหเ้ กิดควำมเสียหำยได้ สญั ลักษณ์ รปู ที่3.2 กระบอกสูบชนิดทำงำนสองทำงแบบไมม่ ีกัน กระแทก และสัญลกั ษณ์ (ทม่ี ำ โปรแกรม Fluidsim-P บริษัท FESTO)

3.1.2 กระบอกสบู ทางานสองทางแบบมเี บาะลมกนั กระแทก (Double acting cylinder with cushion) สกรูปรับ ลกู สูบและซีล หลักการทางาน กระบอกสบู แบบไม่มกี นั กระแทก ซลี ก้านสูบ เวลำทลี่ ูกสูบเคล่ือนที่ออกหรือเขำ้ สุดระยะจะ เด่อื ยลูกสูบ ซลี เกดิ กำรกระแทกกนั ระหว่ำงลูกสูบกับฝำ ครอบ ซง่ึ จะเปน็ ผลให้เกดิ เสียงดังและกำรสกึ สญั ลกั ษณ์ หรอ เพ่ือไม่ใหเ้ กิดปญั หำดงั กล่ำวจงึ ได้มีกำร ติดตัง้ เบำะลมกนั กระแทกทก่ี ระบอก สบู ซง่ึ รปู ที่3.1 กระบอกสูบทำงำนสองทำงแบบมีเบำะลมกัน หลักกำรของเบำะลมกันกระแทกนีจ้ ะอำศัย กระแทก และสัญลกั ษณ์ หลกั กำรลดพ้ืนทีก่ ำรไหลก่อนที่ลูกสูบจะ (ท่มี ำ โปรแกรม Fluidsim-P บรษิ ัท FESTO) เคลือ่ น ที่เข้ำหรือออกสุดระยะเดอื ยลูกสบู จะ สวมเขำ้ กับซีล ทำให้ลมท่ีจะระบำย ออกจำกกระบอกสบู เหลอื ช่องทำงกำร ไหล ท่ีสกรูปรับเพยี งช่อง เดยี ว เป็นเหตุ ให้ลม ระบำยออกไหลออกได้ช้ำลง ลกู สูบกจ็ ะ เคลือ่ นท่ีได้ ช้ำลง

3.2 วาล์วบงั คบั ทศิ ทางแบบ 5/2 3.2.1 วาล์วบงั คบั ทศิ ทางแบบ 5/2 บังคับการทางานด้วยมือและกลับด้วยสปรงิ โครงสร้าง สัญลักษณ์ หลักการทางาน ตาแหนงปกติ ลมจำกรู P AB จะต่อถงึ รู Bและรู A จะตอ่ ถึงรู R สว่ นรู S จะถูกปิดไว้ SR ตาหน่งทางาน เมือ่ ออกแรง กดล้นิ ของวำลว์ จะเลอ่ื น PP เปลี่ยนตำแหน่งไปทำงขวำ มอื ทำใหล้ มเปลี่ยนทศิ ทำงรู P จะต่อถึงรู A และรู B จะ ต่อถงึ รู S 3.2.2 วาล์วบงั คับทิศทางแบบ 5/2 บงั คบั การทางานดว้ ยลมและกลับด้วยสปริง โครงสรา้ ง สัญลักษณ์ หลกั การทางาน ตาแหนงปกติ ลมจำกรู P AB จะตอ่ ถึงรู B และรู A จะต่อ SR ถงึ รู R ส่วนรู S จะถูกปดิ ไว้ ตาหนง่ ทางาน เมือ่ มี PP สญั ญำณลมเข้ำทำงรู Z ลนิ้ ของวำลว์ จะเล่อื นเปลี่ยน ตำแหนง่ ไปทำงขวำมือ ทำให้ ลมเปลย่ี นทศิ ทำงรู P จะต่อ ถึงรู A และรู B จะตอ่ ถึงรู S 3.2 วงจรควบคมุ กระบอกสูบทางานสองทาง

3.2.1 วงจรควบคมุ กระบอกสบู ทำงำนสองทำง (ควบคุมโดยทำงตรง) หลกั การทางาน กำรทำงำน ตำแหน่งปกติ ลมอัดจำกรู 1 จะออกไปรู 2 ดนั ลูกสบู ใหอ้ ยู่ตำแหน่งเข้ำสุด ส่วนรู 4 และรู 5 จะตอ่ ถึงกนั เมอ่ื กดวำลว์ 5/2 ลมจำกรู 1 จะไหล ผำ่ นรู 4 ดันดำ้ นหัวสูบ ทำให้ก้ำนสบู เคลือ่ นที่ ออก ส่วนลมดำ้ นกำ้ นสูบจะระบำยออกสู่ บรรยำกำศโดยผำ่ นรู 2 ไป ยงั รู 3 เม่ือปล่อยมือ สปรงิ จะดนั ใหว้ ำล์ว 5/2 กลับสตู่ ำแหน่งปกติ เป็นผลใหก้ ำ้ นสูบเคล่ือนท่ีเข้ำ รปู ที่3.3 วงจรควบคมุ กระบอกสบู ทำงำนสอง ทำง (ควบคมุ โดยทำงตรง) 3.2.2 วงจรควบคมุ กระบอกสูบทางานสองทาง (ควบคุมโดยทางอ้อม)

1.0 หลกั การทางาน กำรทำงำน ตำแหนง่ ปกติ 1.1 4 2 ลมอัดจำกรู 1 จะออกไปรู 2 ดนั ลูกสบู ใหอ้ ยู่ตำแหน่งเขำ้ สุด ส่วนรู 4 และรู 5 จะต่อถึงกนั 1.2 2 53 0.1 1 3 1 1.0 1.1 4 2 เมือ่ กดวำล์ว 3/2 ลมจำก รู 1 จะต่อไปรู 2 ทำใหว้ ำล์ 5/2 1.2 2 53 0.1 1 3 1 42 เปลีย่ นตำแหนง่ ใหเ้ ล่อื นไปทำงขวำ ลมจำกรู 1 จะออกท5ำงรู 43ทำให้ 1 ก้ำนสบู เคลื่อนที่ออก เม่อื ปล่อยมือ จำกวำล์ว 3/2 วำล์ว 5/2 ก็เลื่อน กลับจำกสปรงิ ทำให้ก้ำนสูบ เคลอ่ื นท่ีกลับ รปู ที่3.4 วงจรควบคมุ กระบอกสบู ทำงำนสองทำง (ควบคุมโดยทำงออ้ ม)