นางสาวสุนิศา ศรดงบัง

ส่อื เทคโนโลยดี ิจิทัล จดั ทำโดย นางสาวสนุ ิศา ศรดงบงั ปวส.1 แผนกเทคโนโลยธี รุ กจิ ดจิ ทิ ลั เสนอ อาจารย์ อรรญชลี ชาญประไพร

ส่อื ดิจิทัล ในยุคท่ีเทคโนโลยสี ารสนเทศและการส่อื สาร (ไอซที ี) ในสาขา ต่างๆ เช่น การโทรคมนาคม (Telecommunication) คอมพิวเตอร์ (computer) อินเทอร์เน็ต (Internet) และการ กระจายภาพและเสียง (Broadcast) ประสานกันรวมเป็นหน่ึง เดียว หรอื ท่ีเรียกว่า “การหลอมรวมของส่อื ดิจิตอล (Digital Convergence)” ทาใหเ้ กิดบรกิ ารใหม่ๆ ท่ีใชเ้ ทคโนโลยี ดังกล่าวออกมามากมาย อาทิ โทรศัพท์ทางไกลผ่านเครอื ขา่ ย ไอพี (ไอพีโฟน) โทรทัศน์ท่ีรบั ชมผา่ นทางอินเทอร์เน็ต (IPTV) วิทยุออนไลน์ คลิปวิดีโอบนเว็บไซต์ เชน่ ยูทูวปด์ อทคอม หรอื แม้แต่โมบายทีวี ที่เป็นการดูโทรทัศน์ผา่ นมอื ถือ เปน็ ต้น..... 2

สื่อทม่ี กี ารนาเอาข้อความ กราฟิ ก สื่อดจิ ติ อล (Digital) ภาพเคลื่อนไหว เสียง และ วดิ โี อ เป็ นต้น โดย อาศัยเทคโนโลยคี วามเจริญก้าวหน้าทางด้าน 3 คอมพวิ เตอร์ เข้ามาช่วยให้ข้อมูลท่ีเป็ นสื่อ ต่างๆ เหล่าน้ันมาแปลงสภาพ และเชื่อมโยงเข้า ด้วยกนั เพื่อประโยชน์ในการใช้งาน รูปแบบ ของสื่อดจิ ติ อล ประกอบด้วย 1. CD Training 2. CD Presentation 3. VCD/DVD 4. E-book และ E-document

1. 1.CD Training คือ การสร้าง สื่อดจิ ิตอลในลกั ษณะทเ่ี ป็ น CD ทใี่ ช้ในการสอนการใช้งาน จะเป็ นการสอนการใช้โปรแกรม คอมพวิ เตอร์ เช่น สอนการใช้โปรแกรม Microsoft Word เป็ นต้น นอกจากน้ัน CD Training ยงั ครอบคลมุ ไปถงึ เร่ือง การสอนการทางานของโปรแกรมต่างๆ จะใช้เป็ นการสาธิตการ ทางานของโปรแกรมเป็ นต้น 1. 2.CD Presentation คือ การสร้างเป็ นสื่อดิจิตอลใน ลกั ษณะทเี่ ป็ น CD ทใ่ี ช้สาหรับในการนาเสนอในสถานท่ีต่าง ๆ เช่น นาเสนอข้อมูลในทป่ี ระชุม นาเสนอข้อมูลบริษทั ทเ่ี รียกว่า Company Profile

“ 3. VCD /DVD คือ กำรสร้ำงส่ือดิจิตอลในลกั ษณะที่ เป็น CD ภำพยนตร์ ท่ีมีกำรตดั ต่อภำพยนตร์ต่ำง ๆ ในลกั ษณะที่เป็น Movie Clip แลว้ นำมำจดั เรียงต่อ กนั เป็นภำพยนตร์ 1 เร่ือง เป็นตน้ 4. E-book และ E-document คือ กำรสร้ำงสื่อ ดิจิตอลในลกั ษณะท่ีเป็น กำรทำเป็นหนงั สือ อิเลก็ ทรอนิกส์ ซ่ึงสำมำรถสร้ำงโดยกำรแปลงไฟล์ เอกสำรต่ำง ๆ ใหเ้ ป็น Webpage หรือเป็น PDF File เป็ นตน้ 5

กระทรวงศึกษำธิกำร ประเทศออสเตรเลีย กำลงั ร่วมมือกนั พฒั นำ Learning Object เพื่อรองรับกบั นโยบำยของรัฐบำลท่ีได้ วำงโครงสร้ำงพ้ืนฐำนทำงเทคโนโลยสี ำรสนเทศใหท้ ุกคนเขำ้ ถึงส่ือ กำรเรียนกำรสอนไดต้ ำมเป้ำหมำยปฏิรูปกำรศึกษำ อุปกรณ์ดิจิตอลส่วนใหญ่พยำยำมเนน้ ควำมสมจริง ในโลกของภำพ และเสียงใหม้ ีควำมละเอียดชดั เจนเหมือนธรรมชำติใหม้ ำกที่สุด อุปกรณ์ดิจิตอลแทบทุกชิ้นสำมำรถแสดงผลไดส้ มจริงไม่วำ่ จะเป็น จอภำพ กลอ้ งวิดีโอ หรือแมก้ ระทง่ั ไฟลร์ ูปภำพเดิมที่เป็นไฟล์ JPEG ยงั ไดร้ ับกำรพฒั นำปรับปรุงใหม้ ีควำมคมชดั เรียกวำ่ Hi- Def Photo และนอกจำกน้ีเทคโนโลยดี ำ้ นควำมเร็วยงั ถือเป็น หวั ใจสำคญั ของส่ือดิจิตอลอีกดว้ ย โดยเฉพำะพลงั ประมวลของซีพียู (High Performance Processor) 6

ดจิ ิทัลอาร์ตส์ (Digital Arts) ศกึ ษำเก่ียวกบั กำรสร้ำงสรรคผ์ ลงำนศิลปะในรูปแบบ จิตรกรรม ประติมำกรรมและ ภำพเคล่ือนไหว ดว้ ยสื่อ ดิจิทลั โดยใชค้ อมพิวเตอร์และเคร่ืองมือในโปรแกรม ต่ำงๆ เช่น? กำรวำดรูปแบบ Digital Paint ?กำร ป้ันโมเดลแบบ 3 มิติ (3D Sculpture) ?และกำร วำดภำพประกอบ(Illustration) เป็นตน้ ซ่ึงปัจจุบนั มีควำมตอ้ งกำรผลงำนดิจิทลั ในรูปแบบเหล่ำน้ีเป็นจำนวนมำกจำกกำรบริโภคสื่อดำ้ นดิจิทลั ท้งั ในและตำ่ งประเทศ เรียกไดว้ ำ่ กำลงั ฮิต ฮอตมำกเลยทีเดียว?เพรำะในยคุ ท่ีเทคโนโลยดี ำ้ นดิจิทลั เขำ้ มำมีบทบำทและกลำยเป็นปัจจยั สำคญั ในชีวติ ประจำวนั ไม่วำ่ จะเป็นโทรศพั ทม์ ือถือ อินเทอร์เน็ต หรืออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ไร้สำยต่ำงๆ ทำใหร้ ูปแบบของส่ือดำ้ นดิจิทลั มีกำรพฒั นำและแขง่ ขนั กนั มำกข้ึนตำมไปดว้ ย ท้งั ในดำ้ น เน้ือหำ เทคโนโลยี รูปแบบ รวมถึงควำมคิดสร้ำงสรรค์ ซ่ึงพฒั นำกำรของส่ือดิจิทลั น้ีทำใหค้ วำมคิดสร้ำงสรรคข์ องมนุษยส์ ำมำรถนำไปสร้ำง มูลคำ่ เพิม่ ไดอ้ ยำ่ งมหำศำล 7

แอนิเมชนั (Computer Animation) สำขำวิชำคอมพิวเตอร์แอนิเมชนั (Computer Animation) ศึกษำเก่ียวกบั กำรข้นั ตอนกำรทำงำนกำรผลิตแอนิเมชนั ดว้ ยคอมพิวเตอร์ท้งั ในรูปแบบ 3 มิติและ 2 มิติ ?เช่น กำร สร้ำงเร่ืองรำว กำรออกแบบตวั ละครและฉำก ?กำรเขียน สตอรี่บอร์ด กำรผลิตแอนิเมชนั ดว้ ยกำรใชโ้ ปรแกรม3 มิติ และ 2 มิติ? และกำรตดั ต่อ เป็นตน้ 8

แอคทีฟและเกม (Interactive and Game Design) แบง่ เป็น 2 กลุ่มวชิ ำชีพเลือก ไดแ้ ก่ 1.กลุ่มวชิ ำชีพเลือกอินเทอร์แอคทีฟ ศึกษำเกี่ยวกบั กำรออกแบบส่ือในรูปแบบดิจิทลั ท่ีสำมำรถโตต้ อบกบั ผใู้ ชไ้ ด้ ซ่ึงตอ้ งมี กำรประยกุ ตใ์ ช้ กำรเขียนโปรแกรมสำหรับกำรออกแบบมลั ติมีเดียเพือ่ ใชใ้ นกำรสร้ำงสรรค์ผลงำน เช่น เวบ็ ไซต์ CD สื่อ กำรเรียนกำรสอน รวมถึงมลั ติมีเดียที่ใชใ้ นงำนนิทรรศกำรและพพิ ิธภณั ฑแ์ บบอิน เทอร์แอคทีฟ เช่น มิวเซียมสยำม เป็นตน้ 2.กลุ่มวชิ ำชีพเลือกเกม เรียนเก่ียวกบั กำรออกแบบเกมและกำรออกแบบกรำฟิ กสำหรับใชใ้ นเกมท้งั รูปแบบ 2 มิติและ 3 มิติ เช่น กำรออกแบบฉำกและตวั ละคร กำรออกแบบด่ำน (Level Design) และกำรออกแบบวธิ ีกำรเล่น เกม เป็นตน้ 9

เอฟเฟกต์ (Visual Effects) สำขำวิชำวชิ วลเอฟเฟกต์ (Visual Effects) ศึกษำเกี่ยวกบั ข้นั ตอนกำรสร้ำงเทคนิคพิเศษดว้ ยคอมพิวเตอร์เพ่ือใช้ ในงำนภำพยนตร์และงำนโฆษณำ ?เช่น กำรสร้ำงหมอก ควนั ฝ่ นุ ไฟ ระเบิด กำรจำลองเหตุกำรณ์ทำงภยั ธรรมชำติ และกำรสร้ำงภำพตวั ละครจำลอง เป็นตน้ 10

สำขำวิชำกำรออกแบบกรำฟิ ก (Graphic Design) ศึกษำเกี่ยวกบั กำรออกแบบงำนกรำฟิ ก เพื่อนำไปใชป้ ระโยชน์ในดำ้ นกำร ส่ือสำรและกำรโฆษณำ ประชำสมั พนั ธท์ ้งั ในรูปแบบสื่อ สิ่งพิมพแ์ ละสื่อดิจิทลั ? ไดแ้ ก่ กำร ออกแบบโปสเตอร์? กำรออกแบบโล โก้ กำรออกแบบภำพลกั ษณ์สำหรับ องคก์ รกำรออกแบบบรรจุภณั ฑ์ (Packaging Design) และ กำรออกแบบกรำฟิ กสำหรับเวบ็ ไซต์ เป็ นตน้ 11

ดิจิทลั เทคโนโลยที ่ีมีควำมสำคญั ในกำรดำเนินชีวิต เทคโนโลยดี ิจิตอล (Digital Technology) หมำยถึง ทกั ษะควำมเขำ้ ใจและใชเ้ ทคโนโลยดี ิจิทลั หรือ Digital literacy หมำยถึง ทกั ษะในกำรนำเครื่องมือ อุปกรณ์ และเทคโนโลยดี ิจิทลั ท่ีมีอยใู่ นปัจจุบนั อำทิ คอมพวิ เตอร์ โทรศพั ท์ แทบ็ เลต โปรแกรมคอมพิวเตอร์ และ สื่อออนไลน์ มำใชใ้ หเ้ กิดประโยชนส์ ูงสุด ในกำรส่ือสำร กำร ปฏิบตั ิงำน และกำรทำงำนร่วมกนั หรือใชเ้ พื่อพฒั นำ กระบวนกำรทำงำน หรือระบบงำนในองคก์ รใหม้ ีควำม ทนั สมยั และมีประสิทธิภำพ 12

ทกั ษะดงั กล่ำวครอบคลุมควำมสำมำรถ 4 มิติ 1. กำรใช้ (Use) 2. เขำ้ ใจ (Understand) 3. กำรสร้ำง (create) 4. เขำ้ ถึง (Access) เทคโนโลยดี ิจิทลั ไดอ้ ยำ่ งมีประสิทธิภำพ 13

พฒั นาทกั ษะความเข้าใจ ในปัจจุบนั โลกมีกำรเปลี่ยนแปลงอยำ่ งรวดเร็ว จำกยคุ Analog ไปสู่ ยคุ Digital และยคุ Robotic จึงทำใหเ้ ทคโนโลยดี ิจิทลั มีอิทธิพล ต่อกำรดำรงชีวติ และกำรทำงำน ขำ้ รำชกำรซ่ึงเป็นแกนหลกั ของกำร พฒั นำประเทศ จึงตอ้ งปรับตวั ใหส้ อดคลอ้ งกบั บริบทของกำร เปล่ียนแปลง เพ่ือป้องกนั ไม่ใหเ้ กิด culture shock เน่ืองจำกกำร เปล่ียนผำ่ นเทคโนโลยี และเพ่ือป้องกนั ควำมเสี่ยงท่ีอำจเกิดจำกกำรใช้ เทคโนโลยที ่ีไม่เหมำะสม เช่น กำรสูญเสียกำรเป็นส่วนตวั ควำมปลอดภยั ในชีวติ และทรัพยส์ ิน กำรโจรกรรมขอ้ มูล กำรโจมตีทำงไซเบอร์ เป็นตน้ 14

พฒั นาทกั ษะความเข้าใจ Digital literacy หรือทกั ษะควำมเขำ้ ใจและใชเ้ ทคโนโลยดี ิจิทลั เป็นทกั ษะดำ้ นดิจิทลั พ้ืนฐำนท่ีจะเป็นตวั ช่วยสำคญั สำหรับขำ้ รำชกำรในกำรปฏิบตั ิงำน กำรสื่อสำร และกำรทำงำน ร่วมกนั กบั ผอู้ ่ืนในลกั ษณะ “ทำนอ้ ย ไดม้ ำก” หรือ “Work less but get more impact” และช่วยส่วนรำชกำรสร้ำงคุณค่ำ (Value Co-creation) และควำมคุม้ ค่ำ ในกำรดำเนินงำน (Economy of Scale) เพอื่ กำรกำ้ วไปสู่กำรเป็นประเทศไทย 4.0 อีก ท้งั ยงั เป็นเคร่ืองมือช่วยใหข้ ำ้ รำชกำร สำมำรถเรียนรู้และพฒั นำตนเองเพอ่ื ใหไ้ ดร้ ับโอกำสกำร ทำงำนที่ดีและเติบโตกำ้ วหนำ้ ในอำชีพรำชกำร (Learn and Growth) ดว้ ย 15

ประโยชน์ของการพฒั นา Digital Technology ประโยชน์สำหรับขำ้ รำชกำร ประโยชนส์ ำหรับส่วนรำชกำรและหน่วยงำนของรัฐ 1. หน่วยงำนไดร้ ับกำรยอมรับวำ่ มีควำมทนั สมยั เปิ ดกวำ้ ง 1. ทำงำนไดร้ วดเร็วลดขอ้ ผดิ พลำดและมีควำมมน่ั ใจในกำร และเป็นที่ยอมรับ ซ่ึงจะช่วยดึงดูดและรักษำคนรุ่นใหมท่ ่ีมี ทำงำนมำกข้ึน ศกั ยภำพสูง มำทำงำนกบั องคก์ รดว้ ย 2. มีควำมภำคภูมิใจในผลงำนที่สำมำรถสร้ำงสรรคไ์ ดเ้ อง 2. หน่วยงำนไดร้ ับควำมเช่ือมน่ั และไวว้ ำงใจจำกประชำชน และผรู้ ับบริกำรมำกข้ึน 3. สำมำรถแกไ้ ขปัญหำท่ีเกิดข้ึนในกำรทำงำนไดม้ ี 3. คนในองคก์ รสำมำรถใชศ้ กั ยภำพในกำรทำงำนที่มีมูลค่ำ ประสิทธิภำพมำกข้ึน 4. สำมำรถระบุทำงเลือกและตดั สินใจไดอ้ ยำ่ งมีประสิทธิภำพ สูง (High Value Job) มำกข้ึน 4. กระบวนกำรทำงำนและกำรสื่อสำรของงองคก์ ร กระชบั มำกข้ึน ข้ึน คล่องตวั มำกข้ึน และมีประสิทธิภำพมำกข้ึน 5. สำมำรถบริหำรจดั กำรงำนและเวลำไดด้ ีมำกข้ึน และช่วย 5. หน่วยงำนสำมำรถประหยดั ทรัพยำกร (งบประมำณและ สร้ำงสมดุลในชีวติ และกำรทำงำน กำลงั คน) ในกำรดำเนินงำนไดม้ ำกข้ึน 6. มีเคร่ืองมือช่วยในกำรเรียนรู้และเติบโตอยำ่ งเหมำะสม 16

รูปภำพโมเดลขำ้ งตน้ นำเสนอส่วนประกอบต่ำงๆ ที่ การรู้ดจิ ิทลั (Digital เก่ียวขอ้ งสัมพนั ธก์ นั ภำยใตก้ ำรรู้ดิจิทลั ครอบคลุมต้งั แต่ literacy) คืออะไร ประเดน็ ข้นั พ้ืนฐำนไปจนกระทงั่ ข้นั ท่ีสูงข้ึน ท้งั น้ีเป็น กำรพฒั นำเชิงตรรกะจำกทกั ษะข้นั พ้ืนฐำนไปสู่ทกั ษะที่ สูงข้ึน แต่กำรปฏิบตั ิน้นั ไม่จำเป็นตอ้ งเป็นไปตำมลำดบั ข้นั ส่วนมำกข้ึนอยกู่ บั ควำมตอ้ งกำรของผเู้ รียนรู้แต่ละ คน นิยำมของคำวำ่ กำรรู้หนงั สือ หรือ Literacy แบบด้งั เดิมน้นั เนน้ ทกั ษะซ่ึงเก่ียวขอ้ ง กบั กำรคิดคำนวณ กำรฟัง กำรพูด กำรอ่ำน กำรเขียน และกำรคิดเชิงวเิ ครำะห์ ดว้ ย เป้ำหมำยคือกำรพฒั นำนกั คิดและผเู้ รียนผซู้ ่ึงสำมำรถเขำ้ ร่วมสังคมในวธิ ีที่มี ประสิทธิภำพ ทกั ษะท้งั หมดดงั กล่ำวจำเป็นสำหรับกำรมีส่วนร่วมในสังคมดิจิทลั อยำ่ งไรกต็ ำมมนั เป็นเพยี งส่วนหน่ึงของชุดทกั ษะและควำมสำมำรถท้งั หมดซ่ึงจำเป็น 17

ความสามารถสาหรับการรู้ดิจทิ ลั สามารถแบ่งเป็ น 3 ส่วนทส่ี าคญั ได้แก่ ใช้ (Use) เข้าใจ (Understand) และสร้าง (Create) ใช้ (Use) หมำยถึง ควำมคลอ่ งแคล่วทำง เขำ้ ใจ (Understand) คือชุดของทกั ษะท่ี สร้ำง (Create) คือควำมสำมำรถในกำร เทคนิคท่ีจำเป็ นในกำรใชค้ อมพวิ เตอร์และ จะช่วยผเู้ รียนเขำ้ ใจบริบทและประเมินสื่อดิจิทลั ผลิตเน้ือหำและกำรสื่อสำรอยำ่ งมีประสิทธิภำพ อินเทอร์เน็ต ทกั ษะและควำมสำมำรถที่ เพ่อื ใหส้ ำมำรถตดั สินใจเกี่ยวกบั อะไรที่ทำและพบ ผำ่ นเครื่องมือสื่อดิจิทลั ที่หลำกหลำย กำรสร้ำง เก่ียวขอ้ งกบั คำวำ่ “ใช”้ ครอบคลมุ ต้งั แตเ่ ทคนิค บนโลกออนไลน์ จดั วำ่ เป็ นทกั ษะท่ีสำคญั และที่ ดว้ ยส่ือดิจิทลั เป็ นมำกกวำ่ แคก่ ำรรู้วธิ ีกำรใช้ ข้นั พ้ืนฐำน คือ กำรใชโ้ ปรแกรมคอมพิวเตอร์ จำเป็ นท่ีจะตอ้ งเร่ิมสอนเดก็ ใหเ้ ร็วท่ีสุดเทำ่ ที่พวก เช่น โปรแกรมประมวลผลคำ (Word เคำ้ เขำ้ สู่โลกออนไลน์ เขำ้ ใจยงั รวมถึงกำร โปรแกรมประมวลผลคำหรือกำรเขียนอีเมล processor) เวบ็ เบรำวเ์ ซอร์ (Web ตระหนกั วำ่ เทคโนโลยเี ครือขำ่ ยมีผลกระทบตอ่ แตม่ นั ยงั รวมควำมสำมำรถในกำรดดั แปลงส่ิง browser) อีเมล และเคร่ืองมือส่ือสำร พฤติกรรมและมมุ มองของผเู้ รียนอยำ่ งไร มี ที่ผเู้ รียนสร้ำงสำหรับบริบทและผูช้ มที่แตกต่ำง อื่นๆ สู่เทคนิคข้นั สูงข้ึนสำหรับกำรเขำ้ ถึงและ ผลกระทบตอ่ ควำมเช่ือและควำมรู้สึกเก่ียวกบั โลก และหลำกหลำย ควำมสำมำรถในกำรสร้ำงและ กำรใชค้ วำมรู้ เช่น โปรแกรมท่ีช่วยในกำร รอบตวั ผเู้ รียนอยำ่ งไร เขำ้ ใจยงั ช่วยเตรียมผเู้ รียน สำหรับเศรษฐกิจฐำนควำมรู้ที่ผเู้ รียนพฒั นำทกั ษะ ส่ือสำรดว้ ยกำรใช้ Rich media เช่น สืบคน้ ขอ้ มลู หรือ เสิร์ชเอนจิน (Search กำรจดั กำรสำรสนเทศเพื่อคน้ หำ ประเมิน และใช้ ภำพ วดิ ีโอ และเสียง ตลอดจนควำมสำมำรถใน engine) และฐำนขอ้ มูลออนไลน์ รวมถึง สำรสนเทศอยำ่ งมีประสิทธิภำพเพือ่ ติดตอ่ ส่ือสำร เทคโนโลยอี ุบตั ิใหม่ เช่น Cloud ประสำนงำนร่วมมือ และแกไ้ ขปัญหำ กำรมีส่วนร่วมกบั Web 2.0 อยำ่ งมี ประสิทธิภำพและรับผดิ ชอบ เช่น Blog กำร computing 18 แชร์ภำพและวดิ ีโอ และ Social media รูปแบบอน่ื ๆ

กำรรู้ส่ือ (Media Literacy) กำรรู้ส่ือสะทอ้ นควำมสำมำรถของผเู้ รียนเก่ียวกบั กำรเขำ้ ถึง กำร วเิ ครำะห์ และกำรผลิตสื่อผำ่ นควำมเขำ้ ใจและกำรตระหนกั เก่ียวกบั 1.ศิลปะ ควำมหมำย และกำรส่งขอ้ ควำมในรูปแบบต่ำงๆ 2.ผลกระทบและอิทธิพลของส่ือมวลชนและวฒั นธรรมท่ีเป็นท่ี นิยม 3. สื่อขอ้ ควำมถูกสร้ำงข้ึนอยำ่ งไรและทำไมถึงถูกผลิตข้ึน และ 4.สื่อสำมำรถใชใ้ นกำรส่ือสำรควำมคิดของเรำเองไดอ้ ยำ่ งมี ประสิทธิภำพไดอ้ ยำ่ งไร 19

กำรรู้เทคโนโลยี (Technology literacy) กำรรู้สงั คม (Social literacy) ควำมชำนำญในเทคโนโลยสี ่วน กำรรู้สงั คมหมำยถึงวฒั นธรรมแบบกำรมี ใหญ่มกั จะเก่ียวขอ้ งกบั ควำมรู้ ส่วนร่วม ซ่ึงถูกพฒั นำผำ่ นควำมร่วมมือ และเครือขำ่ ย เยำวชนตอ้ งกำรทกั ษะ ดิจิทลั ซ่ึงครอบคลุมจำกทกั ษะ สำหรับกำรทำงำนภำยในเครือขำ่ ยทำง คอมพิวเตอร์ข้นั พ้ืนฐำนสู่ทกั ษะ สงั คม เพ่ือกำรรวบรวมควำมรู้ กำรเจรจำ ที่ซบั ซอ้ นมำกข้ึนเช่นกำรแกไ้ ข ขำ้ มวฒั นธรรมท่ีแตกต่ำง และกำรผสำน ภำพยนตร์ดิจิทลั หรือกำรเขียน ควำมขดั แยง้ ของขอ้ มูล รหสั คอมพิวเตอร์ 20

กำรรู้สำรสนเทศ (Information literacy) กำรรู้สำรสนเทศเป็นอีกส่ิงท่ีสำคญั ของกำรรู้ ดิจิทลั ซ่ึงครอบคลุมควำมสำมำรถในกำร ประเมินวำ่ สำรสนเทศใดท่ีผเู้ รียนตอ้ งกำร กำร รู้วธิ ีกำรที่จะคน้ หำสำรสนเทศท่ีตอ้ งกำร ออนไลน์ และกำรรู้กำรประเมินและกำรใช้ สำรสนเทศที่สืบคน้ ได้ กำรรู้สำรสนเทศถูก พฒั นำเพ่ือกำรใชห้ อ้ งสมุด มนั ยงั สำมำรถเขำ้ ไดด้ ีกบั ยคุ ดิจิทลั ซ่ึงเป็นยคุ ที่มีขอ้ มูล สำรสนเทศออนไลนม์ หำศำลซ่ึงไม่ไดม้ ีกำร กรอง ดงั น้นั กำรรู้วิธีกำรคิดวิเครำะห์เกี่ยวกบั แหล่งที่มำและเน้ือหำนบั เป็นส่ิงจำเป็น 21

การรู้เกยี่ วกบั สิ่งท่เี ห็น (Visual literacy) กำรรู้เกี่ยวกบั สิ่งท่ีเห็นสะทอ้ น Place your screenshot here ควำมสำมำรถของของผเู้ รียนเกี่ยวกบั ควำมเขำ้ ใจ กำรแปลควำมหมำยสิ่งท่ีเห็น 22 กำรวเิ ครำะห์ กำรเรียนรู้ กำรแสดงควำม คิดเห็น และควำมสำมำรถในกำรใชส้ ่ิงที่ เห็นน้นั ในกำรทำงำนและกำรดำรงชีวิต ประจำวนั ของตนเองได้ รวมถึงกำรผลิต ขอ้ ควำมภำพไม่วำ่ จะผำ่ นวตั ถุ กำรกระทำ หรือสญั ลกั ษณ์ กำรรู้เกี่ยวกบั ส่ิงท่ีเห็นเป็น สิ่งจำเป็ นสำหรับกำรเรี ยนรู้และกำร ส่ือสำรในสงั คมสมยั ใหม่

กำรรู้กำรส่ือสำร (Communication literacy) กำรรู้กำรสื่อสำรเป็นรำกฐำนสำหรับกำรคิด กำรจดั กำร และกำรเชื่อมต่อกบั คน อ่ืนๆ ในสงั คมเครือข่ำย ทุกวนั น้ีเดก็ และเยำวชนไม่เพียงจำเป็นตอ้ งเขำ้ ใจกำรบูร ณำกำรควำมรู้จำกแหล่งต่ำงๆ เช่น เพลง วิดีโอ ฐำนขอ้ มูลออนไลน์ และสื่ออ่ืนๆ พวกเคำ้ ยงั จำเป็นตอ้ งรู้วิธีกำรใชแ้ หล่งสำรสนเทศเหล่ำน้นั เพ่ือเผยแพร่และ แลกเปล่ียนควำมรู้ 23

Henry Jenkins ไดร้ ะบุชุดของกำรรู้ชุดใหมซ่ ่ึงถูกสร้ำงข้ึนบนทกั ษะ Collective Intelligence คือ ควำมสำมำรถในกำรรวมควำมรู้และเปรียบเทียบ ทำงสงั คมขำ้ งตน้ ขณะเดียวกนั ก็เพอ่ื ใชเ้ สริมสร้ำงทกั ษะทำงสงั คม ขอ้ ควำม หรือควำมรู้ต่ำงๆ เพอ่ื เป้ำหมำยร่วมกนั ดงั กล่ำว ซ่ึงรวมถึง Judgment คือ ควำมสำมำรถในกำรประเมินควำมน่ำเช่ือถือและควำมเช่ือถือ Play หรือกำรเล่น คือควำมสำมำรถในกำรทดลองหรือทดสอบกบั ไดข้ องแหล่งสำรสนเทศที่แตกตำ่ งกนั สภำพแวดลอ้ มของคนใดคนหน่ึงซ่ึงเป็น รูปแบบของกำรแกไ้ ข Transmedia Navigation คือ ควำมสำมำรถในกำรปฏิบตั ิตำมกำรไหลของ ปัญหำ เรื่องรำวและสำรสนเทศขำ้ มแพลตฟอร์ม เช่น ควำมเขำ้ ใจโครงเรื่องซ่ึงถูก Performance คือ ควำมสำมำรถในกำรท่ีจะเลือกใชล้ กั ษณะเฉพำะ บอกเล่ำท้งั ในรำยกำรโทรทศั น์และเวบ็ ไซต์ ทำงเลือกอื่นๆ เพ่อื วตั ถุประสงคข์ องกำรปรับตวั และกำรคน้ พบ Network คือ ควำมสำมำรถในกำรคน้ หำ สงั เครำะห์ และเผยแพร่สำรสนเทศ Simulation คือ ควำมสำมำรถในกำรตีควำมและกำรสร้ำง Negotiation คือ ควำมสำมำรถในกำรเจรจำตอ่ รองขำ้ มชุมชนท่ีแตกต่ำงและ หลำกหลำย รวมถึงควำมฉลำดและควำมเคำรพในมุมมองท่ีหลำกหลำย แบบจำลองเชิงไดนำมิกสำหรับกระบวนจริง Appropriation คือ ควำมสำมำรถในกำรเลือกและเรียบเรียงเน้ือหำ 24 ของส่ือ Multitasking คือ ควำมสำมำรถในกำรสแกนสภำพแวดลอ้ มหน่ึงๆ และ กำรเปลี่ยนแปลงเป้ำหมำยตำมควำมจำเป็นเพ่อื รำยละเอียดที่ สำคญั ที่สุด Distributed Cognition คือ ควำมสำมำรถในกำรโตต้ อบอยำ่ งมี ควำมหมำยดว้ ยเคร่ืองมือที่ขยำยขีดควำมสำมำรถทำงจิตใจ

องคป์ ระกอบของสื่อดิจิทลั ประกอบไปดว้ ยพ้ืนฐำน 5 ชนิด ดงั น้ี 1.ขอ้ ควำม (Text)เป็นส่วนที่เก่ียวกบั เน้ือหำของมลั ติมีเดีย ใชแ้ สดง รำยละเอียด หรือเน้ือหำของเร่ืองท่ีนำเสนอ ถือวำ่ เป็นองคป์ ระกอบ พ้นื ฐำนที่สำคญั ของมลั ติมีเดีย ระบบมลั ติมีเดียที่นำเสนอผำ่ นจอภำพของ เคร่ืองคอมพิวเตอร์ นอกจำกจะมีรูปแบบและสีของตวั อกั ษรใหเ้ ลือก มำกมำยตำมควำมตอ้ งกำรแลว้ ยงั สำมำรถกำหนดลกั ษณะของกำร ปฏิสมั พนั ธ์ (โตต้ อบ)ในระหวำ่ งกำรนำเสนอไดอ้ ีกดว้ ย ซ่ึงปัจจุบนั มี หลำยรูปแบบ ไดแ้ ก่ 25

1.1 ขอ้ ควำมท่ีไดจ้ ำกกำรพิมพ์ เป็นขอ้ ควำมปกติท่ีพบไดท้ วั่ ไป ไดจ้ ำกกำรพิมพ์ ดว้ ย โปรแกรมประมวลผลงำน (Word Processor) เช่น NotePad, Text Editor, Microsoft Word โดยตวั อกั ษรแตล่ ะตวั เกบ็ ในรหสั เช่น ASCII 1.2 ขอ้ ควำมจำกกำรสแกน เป็นขอ้ ควำมในลกั ษณะภำพ หรือ Image ไดจ้ ำกกำร นำเอกสำรท่ีพมิ พไ์ วแ้ ลว้ (เอกสำรตน้ ฉบบั ) มำทำกำรสแกน ดว้ ยเคร่ืองสแกนเนอร์ (Scanner) ซ่ึงจะไดผ้ ลออกมำเป็นภำพ(Image) 1ภำพ ปัจจุบนั สำมำรถแปลง ขอ้ ควำมภำพ เป็นขอ้ ควำมปกติได้ โดยอำศยั โปรแกรม OCR ขอ้ ควำม อิเล็กทรอนิกส์ เป็นขอ้ ควำมที่พฒั นำใหอ้ ยใู่ นรูปของสื่อ ท่ีใชป้ ระมวลผลได้ 1.3 ขอ้ ควำมอิเล็กทรอนิกส์ เป็นขอ้ ควำมที่พฒั นำใหอ้ ยใู่ นรูปของสื่อ ที่ใช้ ประมวลผลได้ 1.4ขอ้ ควำมไฮเปอร์เทก็ ซ์ (HyperText) เป็นรูปแบบของขอ้ ควำม ที่ไดร้ ับควำม นิยมสูงมำก ในปัจจุบนั โดยเฉพำะกำรเผยแพร่เอกสำรในรูปของเอกสำรเวบ็ เนื่องจำกสำมำรถใชเ้ ทคนิค กำรลิงค์ หรือเช่ือมขอ้ ควำม ไปยงั ขอ้ ควำม หรือจุด อื่นๆ ได้ 26

2. ภำพนิ่ง (Still Image) เป็นภำพที่ไม่มีกำรเคลื่อนไหว เช่น ภำพถ่ำย ภำพวำด และภำพลำยเส้น เป็นตน้ ภำพนิ่งนบั วำ่ มี บทบำทต่อระบบงำนมลั ติมีเดียมำกกวำ่ ขอ้ ควำมหรือตวั อกั ษร เน่ืองจำกภำพจะใหผ้ ลในเชิงกำรเรียนรู้หรือรับรู้ดว้ ยกำร มองเห็นไดด้ ีกวำ่ นอกจำกน้ียงั สำมำรถถ่ำยทอดควำมหมำยไดล้ ึกซ่ึงมำกกวำ่ ขอ้ ควำมหรือตวั อกั ษรซ่ึงขอ้ ควำมหรือ ตวั อกั ษรจะมีขอ้ จำกดั ทำงดำ้ นควำมแตกต่ำงของแต่ละภำษำ แต่ภำพน้นั สำมำรถส่ือควำมหมำยไดก้ บั ทุกชนชำติ ภำพน่ิง มกั จะแสดงอยบู่ นสื่อชนิดต่ำงๆ เช่น โทรทศั น์ หนงั สือพิมพห์ รือวำรสำรวชิ ำกำร เป็นตน้ 3.ภำพเคลื่อนไหว (Animation) ภำพกรำฟิ กท่ีมีกำรเคล่ือนไหวเพื่อแสดงข้นั ตอนหรือปรำกฏกำรณ์ต่ำงๆ ท่ีเกิดข้ึนอยำ่ งต่อเนื่อง เช่น กำรเคล่ือนที่ของลูกสูบของเครื่องยนต์ เป็นตน้ ท้งั น้ีเพื่อสร้ำงสรรค์ จินตนำกำรใหเ้ กิดแรงจูงใจจำกผชู้ ม กำรผลิตภำพเคลื่อนไหวจะตอ้ งใชโ้ ปรแกรมท่ีมีคุณสมบตั ิเฉพำะทำง ซ่ึงอำจมีปัญหำเกิดข้ึนอยบู่ ำ้ งเกี่ยวกบั ขนำดของไฟลท์ ่ีตอ้ งใชพ้ ้นื ท่ีในกำรจดั เกบ็ มำกกวำ่ ภำพน่ิงหลำยเท่ำ

4.เสียง (Audio) ถูกจดั เกบ็ อยใู่ นรูปของสญั ญำณดิจิตอลซ่ึงสำมำรถเล่นซำ้ กลบั ไปกลบั มำได้ โดยใช้ โปรแกรมที่ออกแบบ มำโดยเฉพำะสำหรับทำงำนดำ้ นเสียง หำกในงำนมลั ติมีเดียมีกำรใชเ้ สียงที่เร้ำใจ และสอดคลอ้ งกบั เน้ือหำใน กำรนำเสนอ จะช่วยใหร้ ะบบมลั ติมีเดียน้นั เกิดควำมสมบูรณ์แบบมำกยง่ิ ข้ึน นอกจำกน้ียงั ช่วยสร้ำงควำมน่ำสนใจและน่ำติดตำมในเรื่องรำวต่ำงๆ ไดเ้ ป็นอยำ่ งดี ท้งั น้ีเน่ืองจำกเสียงมี อิทธิพลต่อผใู้ ชม้ ำกกวำ่ ขอ้ ควำมหรือภำพนิ่งดงั น้นั เสียงจึงเป็นองคป์ ระกอบที่จำเป็นสำหรับมลั ติมีเดีย ซ่ึงสำมำรถนำเขำ้ เสียงผำ่ นทำงไมโครโฟน แผน่ ซีดีดีวดี ี เทป และวิทยุ เป็นตน้ 28

5.วดี ีโอ (Video) เป็นองคป์ ระกอบของมลั ติมีเดียท่ีมีควำมสำคญั เป็น อยำ่ งมำก เนื่องจำกวดิ ีโอในระบบดิจิตอล สำมำรถ นำเสนอขอ้ ควำมหรือ รูปภำพ (ภำพน่ิงหรือภำพเคล่ือนไหว) ประกอบกบั เสียงไดส้ มบูรณ์ มำกกวำ่ องคป์ ระกอบชนิดอ่ืนๆ 29

อ้างองิ https://www.ocsc.go.th/DLProject/mean-dlp https://www.google.com/search?q=%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8 %AD%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B9% 82%E0%B8%A5%E0%B8%A2%E0%B8%B5%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8 8%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A5&hl=en&sxsrf=ALeKk015GJ mPZMo0v42dgAdCfgJmK1EuKg:1603180026671&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved =2ahUKEwizm4CA18LsAhUe7HMBHYvxCKUQ_AUoAXoECAQQAw&biw=1600&b ih=740#imgrc=XrYLTGmlAxg-RM