หินอัคนี

หนิ อคั นี

หนิ อคั นี หินอัคนี (Igneous rock) เปน หนิ ทเี่ กดิ จากการแข็งตัวของแมกมาจากใตเปลอื กโลกท่ี แทรกตวั ขน้ึ มา เราแบงหนิ อคั นีตามแหลง ที่มาเปน 2 ประเภท คอื หนิ อัคนแี ทรกซอน (Intrusive igneous rock) เปนหนิ ที่เกดิ จากหนิ หนดื ทีเ่ ย็นตวั ลงภายใน เปลอื กโลกอยา งชาๆ ทาํ ใหผ ลึกแรมขี นาดใหญและมเี น้อื หยาบ เชน หนิ แกรนิต หินไดออไรต และหินแกบโบร

■ หินอคั นพี ุ (Extrusive igneous rock) บางทเี รียกวา หินภเู ขาไฟ เปน หินหนืดทเ่ี กิด จากลาวาบนพน้ื ผิวโลกเยน็ ตวั อยา งรวดเรว็ ทําใหผลกึ มีขนาดเลก็ และเนือ้ ละเอียด เชน หนิ บะซอลต หินไรออไรต และหินแอนดไี ซต นอกจากนั้นนกั ธรณีวิทยายังจําแนกหินอคั นี โดยใชอ งคป ระกอบของแร เปน หินชนิด กรด หินชนิดปลางกลาง หนิ ชนิดดา ง และหนิ อัลตราเมฟก โดยใชป รมิ าณของซิลกิ า (SiO2) เปนเกณฑแ บงจากมากไปหานอ ยตามลําดบั ดงั รายละเอยี ดในตารางที่ 1 ซ่งึ จะเห็นไดว า หิน ทม่ี ีองคประกอบสวนใหญเ ปน ควอตซแ ละเฟลดส ปารจะมสี อี อ น สว นหินท่ีมอี งคประกอบเปน เหล็กและแมกนีเซยี มมากจะมสี เี ขม

ลักษณะเน้ือหินของหนิ อัคนี (Texture of Igneous Rocks) 1. เน้ือเมด็ (Granular texture) เปน ลักษณะของหินอัคนีทไ่ี ดจากหินหลอมเหลวเย็นตัวลง อยางชา ๆใตผ วิ โลก หินประกอบดว ยแรท ี่มีผลกึ ขนาดใหญ มองเหน็ ไดดวยตาเปลา 2. เนอ้ื ละเอยี ด (Aphanitic texture) เปน ลักษณะของหินอัคนีทม่ี อี ัตราการเย็นตวั ของหนิ หลอมเหลวคอนขางเร็ว ผลึกมีขนาดเล็กมากมองเหน็ ไดย ากดว ยตาเปลา 3. เนื้อแกว (Glassy texture) เปน ลักษณะของหินอัคนี ที่มีอตั ราการเยน็ ตวั ของหนิ หลอมเหลวอยา งรวดเร็วมาก ไดเ ปน แกว 4. เนอ้ื ผลกึ สองขนาด (Porphyric texture) เปนลกั ษณะของหินอคั นีทอี่ ตั ราการเยน็ ตัว ของหินหลอมเหลวตางกัน อตั ราการเย็นตัวคร้ังแรกชากวา การเย็นตัวในครง้ั หลัง เกิด เปนหินทีม่ ผี ลึกขนาดใหญเ กดิ อยูในหินทม่ี ีผลึกขนาดเล็ก ผลึกขนาดใหญ เรยี กวา Phenocryst สวนผลึกขนาดเล็กกวาเรยี กวา Groundmass

วัฏจักรของหนิ (Rock cycle) หมายถงึ การเปลีย่ นแปลงของหินทง้ั 3 ชนิด จากหนิ ชนิด หนง่ึ ไปเปนอกี ชนดิ หนึ่งหรอื อาจเปลยี่ นกลบั ไปเปน หนิ ชนดิ เดมิ อกี ก็ได กลา วคือ เม่ือ หนิ หนืด เย็นตัวลงจะตกผลึกไดเ ปน หินอัคนี เมื่อหินอคั นีผานกระบวนการผพุ ังอยกู ับทีแ่ ละการกรอ น จนกลายเปนตะกอนมีกระแสนํา้ ลม ธารนํา้ แขง็ หรอื คลืน่ ในทะเล พัดพาไปสะสมตัวและเกดิ การแขง็ ตัวกลายเปน หนิ อันเน่ืองมาจากแรงบีบอัดหรือมสี ารละลายเขา ไปประสานตะกอนเกิด เปน หนิ ช้ันขน้ึ เมอื่ หนิ ชัน้ ไดรับความรอนและแรงกดอัดสูงจะเกดิ การแปรสภาพกลายเปน หินแปร และหินแปรเมื่อไดรบั ความรอ นสงู มากจนหลอมละลาย ก็จะกลายสภาพเปน หนิ หนืด ซ่งึ เมื่อเย็นตวั ลงก็จะตกผลึกเปน หินอคั นีอกี ครงั้ หนึง่ วนเวียนเชน น้เี รื่อยไปเปนวัฏจักรของหนิ กระบวนการเหลานีอ้ าจขามขนั้ ตอนดังกลาวได เชน จากหนิ อคั นไี ปเปนหินแปร หรือจาก หินแปรไปเปนหนิ ชั้น