ตำบลดอนใหญ่-เดือน-พ.ย

ทำเนยี บภมู ปิ ญั ญำท้องถิ่น กศน.ตำบลดอนใหญ่ ประจำเดอื นพฤศจกิ ำยน 2562 ศูนยก์ ำรศึกษำนอกระบบ และกำรศกึ ษำตำมอธั ยำศยั อำเภอบำงแพ สำนักงำน กศน.จังหวัดรำชบรุ ี สำนกั งำนสง่ เสรมิ กำรศกึ ษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอธั ยำศัย สำนักงำนปลัดกระทรวงศกึ ษำธิกำร กระทรวงศกึ ษำธิกำร

คำนำ ภูมิปัญญาชาวบ้าน หรือภูมิปัญญาท้องถ่ิน หมายถึง ความรู้ที่เกิดจากประสบการณ์ในชีวิตของคนเรา ผ่านกระบวนการศึกษา สังเกตคิดวิเคราะห์จนเกิดปัญญา และตกผลึกมาเป็นองค์ความรู้ที่ประกอบกันขึ้นมา จากความรู้เฉพาะหลาย ๆ เร่ือง ความรู้ดังกล่าวไม่ได้แยกย่อยออกมาเป็นศาสตร์ เฉพาะสาขาวิชาต่าง ๆ อาจกล่าวไว้ว่า ภูมิปัญญาท้องถิ่นจัดเป็นพ้ืนฐานขององค์ความรู้สมัยใหม่ที่จะช่วยในการเรียนรู้ การแก้ปัญหา การจัดการ และการปรับตัวในการดาเนินชีวิตของคนเรา ภูมิปัญญาท้องถ่ินเป็นความรู้ที่มีอยู่ท่ัวไปในสังคม ชุมชนและในตัวของผู้รู้เอง หากมีการสืบค้นหาเพ่ือศึกษา และนามาใช้ก็จะเป็นที่รู้จักกันเกิดการยอมรับ ถ่ายทอด และพัฒนาไปสู่คนรนุ่ ใหมต่ ามยุคตามสมัยได้ ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยตาบลดอนใหญ่ ได้จัดทาข้อมูล เรื่องทาเนียบ ภูมิปัญญาท้องถิ่นฉบับน้ีข้ึน เพ่ือรวบรวมประวัติ และผลงานของบุคคลในสาขาต่าง ๆ ท่ีเป็นผู้ท่ีสืบทอดมรดก ทางศิลปวัฒนธรรมและประเพณีของชุมชน ในตาบลดอนใหญ่ เพ่ือเป็นข้อมูลสารสนเทศสาหรับผู้ท่ีศึกษา คน้ คว้า และสนใจอันจะเป็นประโยชน์และตระหนักถึงความสาคัญในคุณค่าของมรดกทางด้านศิลปวัฒนธรรม ขนบธรรมเนยี มประเพณี ภูมิปญั ญาท้องถ่ิน และมสี ว่ นรว่ มในการจรรโลงและรกั ษาไว้สบื ต่อไป คณะผู้จัดทาต้องขอขอบคุณคณะทางานที่มีส่วนเก่ียวข้องทุกท่าน ท่ีทาให้เอกสารสาเร็จด้วยดี หากท่านพบข้อบกพร่องและข้อเสนอแนะใดๆ ในการพัฒนาทาเนียบภูมิปัญญาท้องถ่ินให้มีความสมบูรณ์ โปรดแจ้งศูนยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยอาเภอบางแพ เพื่อได้พฒั นาปรบั ปรงุ ต่อไป กศน.อาเภอบางแพ พฤศจิกายน 2562

สำรบญั หนำ้ คำนำ 1 สำรบัญ 3 4 สรปุ ทาเนยี บภมู ิปญั ญาท้องถิ่น กศน.ตาบลดอนใหญ่ 6 กศน.ตาบลดอนใหญ่ 8 ภมู ปิ ัญญา ผลติ ภัณฑ์ชมุ ชน กลมุ่ แม่บ้านเกษตรกร : นางจรรยา เค็นแฟง ภูมิปัญญา การใช้ชวี ิตพอเพยี ง : นางสาวสมวงศ์ สาสตร์เวช ภมู ิปัญญา การจกั สาน (สุ่มไก่) : นายแผน หลวงพันเทา คณะผู้จัดทา

1 สรุปทำเนยี บภมู ิปัญญำท้องถิน่ กศน.ตำบลดอนใหญ่ อำเภอบำงแพ จังหวัดรำชบรุ ี ประจำเดือน พฤศจิกำยน 2562 ลำดับ ช่ือภมู ิปัญญำ สำขำ เจำ้ ของภูมปิ ญั ญำ ท่ีอยภู่ ูมิปญั ญำ ที่ 1 ผลิตภัณฑ์ชมุ ชน กลมุ่ ด้านพาณิชย์และ นางจรรยา เค็นแฟง บา้ นเลขที่ 26 หมทู่ ี่ 2 ตาบล แม่บา้ นเกษตรกร บริการ ดอนใหญ่ อาเภอ บางแพ จงั หวดั ราชบุรี 2 การใชช้ วี ิตพอเพยี ง ดา้ นการเกษตร นางสาวสมวงศ์ สาสตรเ์ วช บ้านเลขท่ี 99/1 หมู่ที่ 5 ตาบลดอนใ หญ่ อาเภ อ บางแพ จังหวดั ราชบรุ ี 3 การจักสาน (สานสุ่มไก)่ ด้านอุตสาหกรรม นายแผน หลวงพันเทา บ้านเลขท่ี 28 หมทู่ ี่ 3 ตาบล และหัตกรรม ดอนใหญ่ อาเภอบางแพ จงั หวัดราชบุรี

2 กศน.ตำบลดอนใหญ่

3 แบบบันทึกชุดขอ้ มูลคลงั ปญั ญำ-ภมู ิปัญญำทอ้ งถิน่ ตำบลดอนใหญ่ อำเภอบำงแพ จงั หวดั รำชบุรี ชื่อภูมิปัญญำ ผลติ ภณั ฑ์ชมุ ชน กล่มุ แมบ่ ้านเกษตรกร ขอ้ มูลพนื้ ฐำน รำยบุคคล เจำ้ ของภมู ิปัญญำทอ้ งถิ่น/บุคคลคลงั ปัญญำ ช่ือ นางจรรยา นำมสกลุ เค็นแฟง วัน/เดอื น/ปเี กิด 1 ตลุ าคม 2500 ท่ีอยู่ปจั จบุ นั (ทสี่ ามารถติดต่อได้) บา้ นเลขท่ี 26 หมู่ท่ี 2 ตาบล/แขวง ดอนใหญ่ อาเภอ/เขต บางแพ จงั หวดั ราชบรุ ี รหสั ไปรษณยี ์ 70160 โทรศัพท์ 081-3848950 โทรสำร- Line ID:- E-mail address:- Facebook: จรรยา เคน็ แฟง พกิ ัดทำงภูมิศำสตร์ คา่ X:- คา่ ละติจูด ค่า Y:- ควำมเปน็ มำของบคุ คลคลงั ปญั ญำ นางจรรยา เค็นแพง ประธานกลมุ่ สตรีของ บ้านดอนกลาง หมู่ 2 ตาบลดอนใหญ่ และยังเป็นบุคคล สาคัญของตาบลดอนใหญ่ คือ เป็นผู้ที่สืบสานวัฒนธรรมของชุมชน เป็นที่ยอมรับทั้งในระดับอาเภอและระดับ จังหวัด เป็นตวั แทนทางด้านภูมิปัญญาท้องถิน่ โดยเรมิ่ แรก เป็นผู้ทนี่ าปลานิล จากบอ่ กงุ้ มาทาการแปรรูปเป็น ปลาส้ม จากน้ัน หน่วยงานทางราชการ อาทิ เช่น กศน. พช. ฯลฯ ได้เข้ามาช่วยเหลือ สนับสนุน แนะนาด้าน การผลิต ด้านบรรจุภัณฑ์ เพื่อให้เป็นที่ยอมรับมากข้ึน และต่อมาก็ได้มีการพัฒนาการแปรรูป แบบต่างๆ เพ่มิ ขึน้ เช่น ปลาส้มทอด ปลาส้มหยี 3 รส น้าปลาแท้สูตรโบราณ เป็นตน้ จดุ เดน่ ของภูมิปัญญำท้องถิ่น จุดเด่น คือ เป็นบุคคลท่ีอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น ซึ่งก็ไม่ได้โต้แย้งกับนวัตกรรมใหม่ๆ พร้อมเรียนรู้ และพัฒนาตนเอง รับฟังความคิดเห็นของบุคคล หน่วยงานราชการ เพ่ือปรับปรุง ผลิตภัณฑ์ ให้เข้ากับชุมชน สังคม อีกทั้งยังเป็นบุคคลที่มีจิตอาสา พร้อมท่ีจะถ่ายทอดให้กับเยาวชนคนรุ่นหลัง เพื่อรักษา อนุรักษ์ภูมิ ปัญญาท้องถ่ิน ไม่ให้หายไปจากชุมชน โดยได้เป็นวิทยากรให้กับ กศน. โรงเรียนในตาบลดอนใหญ่และพ้ืนที่ ใกล้เคยี งและหนว่ ยงานตา่ งๆ ทต่ี อ้ งการเรียนรู้

4 ภำพถำ่ ยบุคคล และอุปกรณ/์ เคร่ืองมอื /สงิ่ ทปี่ ระดิษฐ์ (ชนิ้ งำนหรือผลงำน) นางจรรยา เค็นแฟง น้าปลาแท้ ปลาสม้ บา้ นดอนกลาง ปลาสม้ ปลาสม้ หยี 3 รส ป้ายผลิตภณั ฑ์

5 แบบบนั ทึกชุดข้อมูลคลังปัญญำ-ภมู ิปัญญำท้องถิน่ ตำบลดอนใหญ่ อำเภอบางแพ จังหวัดราชบุรี ชอื่ ภมู ิปัญญำ การใชช้ ีวิตพอเพยี ง ข้อมูลพ้นื ฐำน รำยบุคคล เจ้ำของภูมิปญั ญำท้องถิน่ /บุคคลคลังปญั ญำ ชือ่ นางสาวสมวงศ์ นำมสกลุ สาสตรเ์ วช วนั /เดือน/ปีเกิด 22 กุมภาพนั ธ์ 2504 ท่อี ยู่ปัจจุบนั (ทส่ี ามารถติดต่อได้) บา้ นเลขที่ 99/1 หมู่ท่ี 5 ตาบล/แขวง ดอนใหญ่ อาเภอ/เขต บางแพ จังหวัด ราชบุรี รหัสไปรษณีย์ 70160 โทรศพั ท์ 092-6157796 โทรสำร- Line ID:- E-mail address:- Facebook: สมวงศ์ สาสตรเ์ วช พกิ ัดทำงภมู ิศำสตร์ ค่าละติจูด คา่ X:- คา่ ละตจิ ดู คา่ Y:- ควำมเป็นมำของบคุ คลคลังปัญญำ นางสาวสมวงศ์ สาตร์เวช เป็นชาวดอนใหญ่ โดยกาเนิด เป็นบุคลท่ีอุทิศตนเองเพ่ือหมู่บ้านและตาบล โดยท่านได้รับการเลือกให้ดารงตาแหน่ง ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน บ้านดอนใหญ่ หมู่ที่ 5 ตาบลดอนใหญ่ และเป็น ประธานอาสาสมัครหมู่บ้าน (อสม.) บ้านดอนใหญ่ หมู่ที่ 5 ตาบลดอนใหญ่ เนื่องจากการใช้ชีวิตของท่านเป็น การนาหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง มาปรับใช้ในชีวิตประจาวันได้เป็นอย่างดี เป็นต้นแบบให้ชุมชนและ เยาวชน คนรุ่นใหม่ อีกทั้งยังเป็นวิทยากร คอยเผยแพร่ หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ให้กับชุมชน หน่วยงานต่างๆ จุดเด่นของภมู ปิ ัญญำท้องถ่ิน จุดเด่น คือ เป็นบุคคลท่ีนาหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาปรับใช้ในชีวิตประจาวันได้อย่างดี และเปน็ ผูท้ อ่ี ุทศิ ตนเพือ่ ประโยชน์ตอ่ ชุมชนและสงั คม ตลอดมา

6 ภำพถำ่ ยบุคคล และอุปกรณ/์ เครอื่ งมอื /สิง่ ท่ีประดิษฐ์ (ช้นิ งำนหรอื ผลงำน) นางสาวสมวงศ์ สาสตร์เวช เป็นวทิ ยากรใหค้ วามรู้ เป็นวิทยากรสอนทาขนม ถา่ ยภาพร่วมกบั ครู กศน.ตาบลดอนใหญ่

7 แบบบนั ทึกชดุ ขอ้ มูลคลังปญั ญำ-ภมู ปิ ญั ญำทอ้ งถ่นิ ตำบลดอนใหญ่ อำเภอบางแพ จังหวัดราชบุรี ชอ่ื ภมู ปิ ัญญำ การจักสาน (สานสุม่ ไก่) ข้อมูลพ้นื ฐำน รำยบุคคล เจำ้ ของภมู ิปญั ญำท้องถิน่ /บุคคลคลงั ปัญญำ ช่อื นายแผน นำมสกลุ หลวงพนั เทา วนั /เดือน/ปเี กิด 1 เมษายน 2516 ท่อี ยู่ปัจจบุ ัน (ทีส่ ามารถติดต่อได้) บ้านเลขที่ 28 หมทู่ ี่ 3 ตาบล/แขวง ดอนใหญ่ อาเภอ/เขต บางแพ จงั หวดั ราชบรุ ี รหัสไปรษณยี ์ 70160 โทรศัพท์ 061-3076641 โทรสำร- Line ID:- E-mail address:- Facebook: นายแผน หลวงพันเทา พิกดั ทำงภูมศิ ำสตร์ ค่าละตจิ ูด ค่า X:- คา่ ละติจูด คา่ Y:- ควำมเป็นมำของบคุ คลคลงั ปัญญำ นายแผน หลวงพันเทา เป็นบุตรของ นายเผือก หลวงพันเทา อดีตผู้ใหญ่บ้าน บ้านตาลเต้ีย หมู่ 3 ตาบลดอนใหญ่ อาเภอบางแพ เปน็ ผูท้ ่ีคลุกคลีอยูใ่ นแวดวงไกช่ น และเป็นภูมปิ ัญญาในเร่ือง ไก่ชน ตลอดจนใน เรื่องการจักสาน (สานสุ่มไก่) ต่อมา ได้ถ่ายทอดให้กบั นายแผน หลวงพันเทา ได้สืบทอดการสานสุ่มไก่ จากไม้ สีสุก ซ่ึงนายแผน หลวงพันเทา ก็ได้พัฒนา รูปแบบ ลวดลายของสุ่มไก่ เป็นเอกลักษณ์ของตนเอง จนเป็นที่ ยอมรบั ในแวดวงคนเล้ยี งไก่ชน ผลติ ออกจาหน่ายไม่เพยี งพอต่อความต้องการ จุดเด่นของภูมิปัญญำท้องถิ่น จุดเด่น คือ มีการพัฒนารูปแบบ ลวดลาย จนเป็นเอกลักษณ์ของตัวเอง ทาตามแบบ ขนาดและ รปู แบบท่ตี ้องการของลูกค้า

8 ภำพถำ่ ยบุคคล และอุปกรณ/์ เคร่ืองมือ/ส่ิงทป่ี ระดิษฐ์ (ชิ้นงำนหรอื ผลงำน) นายแผน หลวงพันเทา การจักสานสุ่มไก่

9 คณะผู้จดั ทำ ทปี่ รกึ ษำ ผู้อานวยการ กศน.จังหวัดราชบุรี 1. นางสาวดารตั น์ กาญจนาภา ผู้อานวยการ กศน.อาเภอบางแพ 2. นายสัจจา จนั ทรวิเชยี ร ครูชานาญการพเิ ศษ 3. นางอรพร ผลกจิ คณะผู้จดั ทำ ครู กศน.ตาบลดอนใหญ่ นายพรชวนิ ท์ อณุ ยเกียรติ บรรณำธกิ ำร/จัดทำรปู เล่ม บรรณารกั ษช์ านาญการพิเศษ 1. นางมง่ิ ขวญั คอยช่ืน บรรณารักษ์อัตราจ้าง 2. นางสาวทฤฒมน ชนิ ณบดี