ทาํ เนียบแหลง เรียนรสู ถานทที่ อ งเที่ยว เชิงวัฒนธรรม ศูนยการศกึ ษานอกระบบ และการศกึ ษาตามอัธยาศัยอําเภอบางแพ สาํ นักงาน กศน.จังหวดั ราชบรุ ี สาํ นกั งานสงเสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย สาํ นกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธกิ าร กระทรวงศึกษาธกิ าร
คาํ นาํ
แหลง เรียนรู หมายถึง “แหลง” หรอื “ที่รวม” สถานท่ีหรือศนู ยร วมที่ประกอบดวย ขอมูล ขาวสารความรู และกจิ กรรมที่มีกระบวนการเรยี นรหู รือกระบวนการเรยี นการสอนท่ีมรี ูปแบบแตกตางจากกระบวนการเรียนการสอนที่มีครูเปนผูสอน หรือ ศูนยกลางการเรียนรูและแหลงการเรียนรู ตามมาตรา 25 ในพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 (ฉบับแกไข) พ.ศ.2545 ประกอบดวยหองสมุดประชาชนพิพิธภัณฑ หอศิลป สวนสตั ว สวนสาธารณะ สวนพฤกษศาสตร อุทยานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ศูนยการกฬี าและนนั ทนาการ แหลงขอ มลู และแหลงการเรียนรูอื่น จากความสาํ คัญดงั กลาว ศูนยบริการการศึกษานอกโรงเรียนอําเภอบางแพ จึงไดจัดทําเอกสารทําเนียบแหลงเรียนรู เพื่อใชประโยชนของแหลงเรียนรูใหการศึกษาแกผูเรียนและผูรับบริการทั้งในระบบ และนอกระบบ และตามอัธยาศัย โดยมีเปาหมาย (1) แหลงเรียนรูสามารถตอบสนอง การเรียนรูท่ีเปนกระบวนการ (Process of Learning) การเรียนรูโดยการปฏิบัติจริง ทั้งการเรียนรูของคนในชุมชนท้ังในระบบ นอกระบบ และตามอัธยาศัย (2) เปนแหลงทํากิจกรรมแหลงทศั นศึกษา แหลงฝก งานและแหลงประกอบอาชีพของผูเรียน (3) เปนแหลงสรา งกระบวนการเรียนรูใหเกดิ ขึ้นโดยตรง (4) เปนหองเรียนธรรมชาติ เปนแหลงศึกษาคนควา วิจัย และฝกอบรม (5) เปนการเปดโอกาสสําหรับผูสนใจเขาถึงขอมูลไดอยางเต็มที่และทั่วถึง (6) สามารถเผยแพรขอมูลแกผูเรียน ผูรับบริการในเชิงรุกเขาสูทุกกลุมเปาหมายอยางทั่วถึง ประหยัดสะดวก (7) มีการเช่ือมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลระหวางกันและ(8) มีส่ือประเภทตางๆ ประกอบดวยส่ือสิ่งพิมพ และส่ืออิเล็กทรอนิกส เพื่อเสริมกิจกรรมการเรียนการสอนและการพัฒนาอาชีพเปนตน เอกสารทําเนียบแหลงเรียนรูเลมน้ี จะประกอบดวยเนื้อหาสาระ ดังตอไปนี้แหลงเรียนรูประเภททอ งเทีย่ ววฒั นธรรม ไดแก บานดอนพรม ศูนยการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอําเภอบางแพ หวังเปนอยางย่ิงวา จะเปนแหลงเรียนรูและขอมูลสารสนเทศของสถานศึกษา ใหมีคุณภาพและมาตรฐานการศึกษา เพื่อนําไปสูการประเมินเพ่อื รองรับมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษาและผูรับบริการเกิดความมั่นใจและพอใจในการรบั บริการท่ีมีมาตรฐานการศึกษาที่กําหนด ตองขอขอบคุณคณะทํางานท่ีมีสวนเกี่ยวของทุกทานท่ีทําใหเอกสารสําเร็จดวยดี หากทานพบขอบกพรองและขอเสนอแนะใดๆ ในการพัฒนาทําเนียบแหลงเรียนรูใหมีความสมบูรณโปรดแจง ศนู ยการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั อาํ เภอบางแพ เพื่อไดพ ัฒนาปรับปรุงตอไป (นายสัจจา จนั ทรวเิ ชยี ร) ผอู าํ นวยการศนู ยการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยอาํ เภอบางแพ
สารบัญคาํ นํา
สารบญั หนา ขอมูลพนื้ ฐานจังหวดั ราชบรุ ี ขอ มูลพื้นฐานอําเภอบางแพ 1 แหลงเรยี นรเู ชงิ วัฒนธรรม 5 บานดอนพรม 9
1
ขอ มลู พื้นฐานจังหวดั ราชบรุ ี 2
คําขวญั ประจําจังหวัดราชบุรี คนสวยโพธาราม คนงามบา นโปง เมืองโอง มงั กร วดั ขนอนหนังใหญ ตืน่ ใจถ้าํ งาม ตลาดน้ําดําเนิน เพลินคางคาวรอ ยลาน ยานย่ีสกปลาดี ตราประจาํ จังหวดั ราชบุรี รปู เคร่ืองราชกกุธภัณฑของพระมหากษตั รยิ 2 ส่งิ คือ 1.พระแสงขรรคช ยั ศรี ประดิษฐานอยูบ นบนั ไดแกว 2.ฉลองพระบาทคปู ระดิษฐานอยบู นพานทอง หมายถงึ เคร่ืองแสดงถึง ความเปนพระเจาแผน ดิน ธงประจาํ จงั หวัดราชบุรีตนไมป ระจําจงั หวดั ราชบุรี ดอกไมประจาํ จังหวัดชอื่ พรรณไม โมกมัน ราชบุรีช่อื วิทยาศาสตร Wrightia ช่อื ดอกไม ดอกกลั ปพฤกษtomentosa 3 ประวตั จิ ังหวัดราชบรุ ี
จังหวัดราชบุรีมีชื่ออันเปนมงคลย่ิง หมายถึง \" เมืองพระราชา\" ราชบุรีเปนเมืองเกาแก เมืองหนึ่งของประเทศไทยจากการศึกษา และขุดคนของนักประวัติศาสตร นักโบราณคดี พบวาดินแดนแถบลุม แมนํ้าแมกลองแหง นีเ้ ปน ถ่ินฐานที่อยูอาศยั ของคนหลายยุคหลายสมยั และมคี วามรุงเรืองมาต้ังแตอดีต จากหลักฐานทางโบราณสถานและโบราณวัตถุมาก ทําใหเชื่อไดวามีผูคนตั้งถิ่นฐานอยูในบริเวณน้ีตั้งแตยุคหินกลาง ตลอดจนไดคนพบเมืองโบราณสมัยทราวดีท่ีตําบลคูบัว อําเภอเมืองราชบุรี พระบาทสมเด็จ พระพุทธยอดฟาจุฬาโลกมหาราชปฐมกษัตริยแหงราชวงศจักรี ไดเคยดํารงตําแหนงหลวงยกกระบัตรเมืองราชบุรีในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย ซ่ึงในชวงปลายสมัยกรุงศรีอยุธยาและตอนตนกรุงรัตนโกสินทรปรากฏหลักฐานทางประวัติศาสตรพบวา เมืองราชบุรีเปนเมือง หนา ดา นท่ีสําคัญ และ เปน สมรภมู ิการรบหลายสมัย โดยเฉพาะในสมัยสมเด็จพระพุทธยอดฟาจุฬาโลกไดยกทัพมาต้ังรับศึกพมาในเขตราชบุรีหลายคร้ัง ครั้งสําคัญท่ีสุดคือสงครามเกาทัพตอมา พ.ศ. 2360 ในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหลานภาลัยไดโปรดเกลาฯใหสรางกําแพงเมืองใหมทางฝง ซายของแมน้ําแมกลองตลอดมาจนถึงปจ จบุ ัน คร้ันถึงสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลา เจาอยูหัวใน พ.ศ.2437 ไดทรงเปล่ียน การปกครองสวนภูมิภาคโดยรวมหัวเมืองตางๆ ท่ีอยูใกลชิดกัน ต้ังขึ้นเปนมณฑล และไดรวมเมืองราชบุรี เมืองกาญจนบรุ ี เมืองสมุทรสงคราม เมอื งเพชรบุรี เมืองปราณบรุ ี เมอื งประจวบครี ีขนั ธ รวม 6เมือง ตั้งข้ึนเปนมณฑลราชบุรี ต้ังท่ีบัญชาการมณฑล ณ ท่ีเมืองราชบุรี ทางฝงขวาของแมน้ําแมกลอง (ปจจุบันคือศาลากลางจังหวัดราชบุรีหลังเกา) ตอมาใน พ.ศ. 2440 ไดยายที่บัญชาการเมืองราชบุรี จากฝงซาย กลับมาตั้งรวมอยูแหงเดียวกับศาลาวาการมณฑลราชุบรี ทางฝงขวาของแมนํ้าแมกลอง จนถึง พ.ศ.2476 เมื่อไดมีการยกเลิกการปกครองแบบมณฑลทงั้ หมด มณฑลราชบุรจี งึ ถูกยกเลกิ และคงฐานะเปน จังหวัดราชุบรีจนถงึ ปจจุบันอาณาเขตทิศเหนอื ตดิ ตอจังหวัดกาญจนบุรีทิศใต ตดิ ตอ จงั หวดั เพชรบุรีทศิ ตะวนั ออก ตดิ ตอ จงั หวดั สมทุ รสาคร สมุทรสงคราม และนครปฐมทศิ ตะวันตก ตดิ ตอประเทศพมาสภาพภมู ิประเทศ1. พน้ื ทรี่ าบสูง ไดแก บรเิ วณชายแดนทต่ี ดิ ตอกบั ประเทศพมา มีเทือกเขาตะนาวศรีและภเู ขานอยใหญสลบั ซบั ซอนในเขตพ้นื ท่ีอาํ เภอสวนผึง้ จอมบงึ ปากทอ และกงิ่ อ.บานคา2. พืน้ ทรี่ าบลุม ไดแกบ รเิ วณพ้ืนทร่ี าบลมุ แมนํ้าแมก ลอง มีความอดุ มสมบูรณเ หมาะสมกับการเพาะปลกู หรือประกอบอาชีพเกษตรกรรม ในเขตพื้นที่อาํ เภอเมืองราชบรุ ี โพธาราม และบา นโปง3. พ้ืนทร่ี าบตา่ํ ไดแ กบรเิ วณตอนปลายของแมน้ําแมกลอง คลองดําเนินสะดวก และแมน้ําออม ดา นจังหวัดสมทุ รสงคราม ในเขตพื้นทอี่ ําเภอบางแพ วัดเพลง และดําเนินสะดวก ซ่งึ มีคคู ลองเชอื่ มโยงถงึ กนั กวา 200สาย สภาพพื้นทีแ่ บงได 3 ลกั ษณะคือ 4เขตการปกครอง
จงั หวัดราชบุรแี บงการปกครองออกเปนการปกครองสวนภมู ิภาค และการปกครองสวนทอ งถนิ่ ดังนี้ การปกครองสวนภมู ิภาค แบง การปกครองออกเปน 9 อําเภอ 1 กิง่ อําเภอ ไดแก อําเภอเมืองราชบรุ ีอาํ เภอโพธาราม อําเภอบานโปง อาํ เภอดําเนนิ สะดวก อาํ เภอบางแพ อําเภอวัดเพลง อําเภอปากทอ อาํ เภอจอมบึง อาํ เภอสวนผ้งึ และก่ิงอาํ เภอบานคา 104 ตําบล 963 หมบู า น การปกครองสวนทอ งถ่ิน แบงการปกครองออกเปน 1 องคการบริหารสว นจังหวัด 3 เทศบาลเมอื ง 20เทศบาลตําบล และ 93 องคก ารบรหิ ารสวนตําบล จํานวนประชากรทง้ั สนิ้ 830,275 คน เปน ชาย 408,255 คนและเปน หญงิ 422,020 คน 5
ขอมลู พื้นฐานอําเภอบางแพ 6 อําเภอบางแพ คําขวญั อําเภอบางแพ : เปดพะโลร ะบอื นาม กุงกา มกรามชื่อนิยม อกี โคนมพนั ธดุ ี ประเพณีไทยทรงดําแหลงเพาะชาํ ไมด อก สนิ คา ออกเหด็ นานาพันธุ
ทีอ่ ยูท่วี า การอําเภอ ท่ีวา การอําเภอบางแพ หมูที่ ๕ ต.บางแพ อ.บางแพ จ.ราชบรุ ีพกิ ัด ๑๓°๔๑′๓๐″N ๙๙°๕๕′๔๘″E/ ๑๓.๖๙๑๖๗°N ๙๙.๙๓๐๐๐°E/ ๑๓.๖๙๑๖๗; ๙๙.๙๓๐๐๐ ขอมูลท่ัวไป 7๑.ประวัตคิ วามเปนมาอาํ เภอบางแพเปน ชุมชนหน่งึ เมอื งราชบุรี ในอดีตเปน ท่ีราบลุมจดชายทะเลในฤดูฝนจะมีผคู นจํานวนมากพากันตัดไมเปนแพลองตามลาํ น้าํ ไปชายทางชายทะเล และชุมชนท่ีมีความเจริญ และมีประชากรอยูหนาแนนคือ ชุมชนโพหัก (ตําบลโพหกั ) เปน แหลงอารยะธรรมโบราณแหง หน่ึงทรี่ าบลุม แมนํ้าแมก ลอง ซ่ึงมีอายุประมาณ ๒,๐๐๐-๓,๐๐๐ ป เพราะกรมศลิ ปกรไดข ุนพบโครงกระดกู มนษุ ยโบราณ จํานวน ๔๘ โครง ในบริเวณโคกพับ หมทู ี่ ๒ ตาํ บลโพหัก ในป พ.ศ.๒๕๒๐-๒๕๒๑ นอกจากน้ันยังไดขดุ พบตุมหทู ีท่ ําจากหินเซอรเพนไทม สีเขียวคลายหยก หวีท่ีทําดวยกระดูกสัตว มีลักษณะคลายกับท่ีในประเทศจีน ซึ่งพบกันมากกอนสมัยราชวงศฮ่ันซึ่งมีอายุประมาณ ๒,๐๐๐ ป นอกจากน้ัน “ ถนนทาวอูทอง “ ซึ่งเปนถนนโบราณท่ีเชื่อมระหวางเมืองราชบุรีกับเมืองเพชรบุรี ในสมัยทราวดีราวพุทธศักราชศตวรรษที่ ๑๓ จนถึงสมัยอูทองหรือลพบุรี ซ่ึงแนวถนนอูทองเดิมเปนสันทรายที่เปนทะเลโบราณ เปนแนวธรรมชาติที่เริ่มตนจากอําเภอบางแพ ผานอําเภอเมืองราชบุรี และตําบลคูบัว ไปยังเขตอําเภอปากทอ อําเภอเขายอย และอําเภอเมืองเพชรบุรี จากหลักฐานดังกลาวขางตน จะเห็นวา อําเภอบางแพในอดีตเปนชุมชนท่ีมคี วามเจริญเปน เมอื งทาในการคาขาย และมคี วามสําคัญยง่ิ ชุมชนหนึ่งของเมืองราชบุรี และเปนหลักฐานประการหนึ่ง คือ ประชาชนในอําเภอบางแพ ประกอบดวยชนหลายเชื้อสายเชน ไทย (ชมุ ชนโพหัก) บานดอนสาลี และบานดอนใหญ เขมร (บา นหัวโพ บานดอนเชง บานลาํ พญา บานดอนกระทุม และบานดอนมะขามเทศ และจีน เปนตน ซ่ึงแสดงใหเห็นวาชุมชนท่ีมีความเจริญแหงหนึ่งในอดีต บางแพเปนสว นหน่งึ ของเมืองราชบุรี ตลอดมาจนไดมีการจัดระเบียบการปกครองทองถิ่นใหเปนมณฑล เปนจังหวัดและเปนอําเภอ จนในป พ.ศ.๒๔๕๗ ทางราชการไดแบงตําบลตางๆ ของอําเภอบานโปง อําเภอโพธาราม และอําเภอดําเนินสะดวก รวม ๑๗ ตําบล ยกฐานะเปนอําเภอซ่ึงไดตั้งที่วาการอําเภออยูที่ บานลําพญา ตําบลลําพญา ต้ังชื่ออําเภอวาอําเภอลาํ พญา ตอมาเมื่อป พ.ศ.๒๔๖๑ เปล่ยี นเปน อําเภอบางแพ พ.ศ.๒๔๙๕-๒๔๙๗ ทวี่ าการอําเภอชํารุดทรุดโทรมทางราชการไดอนุมัติงบประมาณใหสรางท่ีวาการอําเภอหลังใหมจึงไดยายท่ีวาการอาํ เภอไปสรางใหมใ นบริเวณทิศตะวันตกของลาํ คลองตาคต (บรเิ วณที่ตง้ั ทวี่ า การอาํ เภอในปจจุบนั )ท่ีต้งั และอาณาเขต
อําเภอบางแพต้งั อยทู างทศิ ตะวันออกของจงั หวดั มอี าณาเขตตดิ ตอ กับเขตการปกครองขางเคยี วดงั ตอ ไปน้ีทศิ เหนือ ติดตอ กับอําเภอเมืองนครปฐม (จงั หวัดนครปฐม)ทศิ ตะวนั ออก ติดตอกับ อาํ เภอสามพราน (จังหวัดนครปฐม) และอาํ เภอบานแพว (จงั หวดั สมุทรสาคร)ทศิ ใต ติดตอ กับอาํ เภอดาํ เนินสะดวก (จังหวดั ราชบรุ )ีทิศตะวนั ตก ตดิ ตอ กับอาํ เภอโพธาราม (จงั หวดั ราชบุรี)๒ .เนอ้ื ท/ี่ พืน้ ที่ ๑๗๒,๕๙๖ ตร.กม.๓. สภาพภูมอิ ากาศโดยทั่วไป แบบมรสุม มี ๓ ฤดู ฤดูรอน ฤดูฝน และ ฤดูหนาว 8
แหลงเรยี นรเู ชงิ วฒั นธรรม 9 บา นดอนพรมสภาพทัว่ ไปของชุมชนชาวไทยทรงดํา ชาวไทยทรงดํา ลาวโซง หรือลาวทรงดํา เปนกลุมชนเดียวกันซ่ึงนับวาเปนคนไทยสวนหน่ึง มีถ่ินกาํ เนดิ ดงั้ เดิมมาจากประเทศเวียดนาม อพยพมาอยใู นประเทศไทยหลายครง้ั
ในป พ.ศ. 2321 ครั้งพระเจาตากสินมหาราชโปรดเกลา ใหสมเด็จเจาพระยามหากษัตริยศ ึกพรอมดวยพระยาสุรสีหพิษณุวาธิราชคือสมเด็จพระอนุชาธิราช เปนแมทัพยกไปปราบเมืองลานชางและยกทัพขึ้นไปทางเหนอื ตเี มืองมว ยหรือมอ ย เมอื งพนั ไดแ ลวอพยพชาวไทยทรงดํากลับมาจึงใหไปตง้ั บานเมอื งอยเู พชรบุรี ป พ.ศ. 2535 ในแผนดนิ พระบาทสมเด็จพระพทุ ธยอดฟา จุฬาโลกมหาราช พวกเมอื งแถง เมอื งพวนตง้ั ขอขดั แยง ตอเมืองเวียงจนั ทร เจาเมืองจงึ แตงกองทัพขึ้นไปตเี มืองแถงเมอื งพวน ไดพวกผูไตทรงดํา และลาวพวน สงมาท่กี รงุ รัตนโกสนิ ทรและสง มาท่เี พชร ตอมาป พ.ศ. 2378 สมัยพระบาทสมเด็จพระน่ังเกลาเจาอยูหัว รัชกาลท่ี 3 โปรดเกลา ฯ ใหเจาพระยาธรรมา (สมบุญ) เปนแมทพั ยกไปปราบหัวเมืองฝายเหนือ เสร็จราชการแลวจดั การบา นเมอื งเปนปกติสุขเรียบรอย ไดกวาดตอนเอาครอบครัวเมืองแถงซ่ึงสวนมากเปนผูไทยดําหรือไทยทรงดํา เปนการตัดความยงุ ยาก ไทยทรงดําเหลา น้ันใหไปตัง้ ภูมลิ าํ เนาทํามาหากนิ ทเี่ มืองเพชรบรุ ี๒. ความเปนมาในการกอ ต้งั ชมุ ชน ชุมชนบานดอนพรหมเปนชุมชนหนึ่งของอําเภอบางแพที่มีประชากรมีเช้ือสายไทยทรงดํา (ลาวโซง) ซึ่งไดอพยพมาจากเมืองเพชรบุรี จังหวดั เพชรบุรี ในชวงปลายสมัยของสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยหู ัว รชั กาลที่ 4 แหงกรุงรัตนโกสินทร มาต้ังถ่ินฐานบานเรือนอยูอาศัยและประกอบอาชีพ ณ บานดอนพรหม และไดมีประชากรอยูหนาแนนข้ึน ทางราชการจึงไดประกาศจัดตั้งขึ้นเปนหมูบาน เรียกวาบานดอนพรหม สําหรับที่มีช่ือวาบานดอนพรหมน้ัน เน่ืองจากสภาพเดิมของหมูบานนั้นเปนที่ดอน มีตนหนามพรมขึ้นอยูเปนจํานวนมากชาวบา นจงึ เรียกวา ดอนพรม การรวมกลมุ กันของคนในชุมชนบานดอนพรมไดเริม่ รวมกันเปนกลุม ชว ยเหลอื ซงึ่ กันและกัน ประกอบกับมีเช้ือชาติ และมีขนบธรรมเนียมประเพณีอันเดียวกัน จึงทําใหเปนชุมชนท่ีมีความเปนอันหน่ึงเดียวกันโดยมพี ระครพู รหมสนุ ทร อดตี เจาอาวาสวัดดอนพรม เปนผูจุดประกายการกอ ตง้ั ชมุ ชน ชุมชนบานดอนพรม ต้ังอยูหมูท่ี 2 ตําบลดอนคา อําเภอบางแพ จังหวัดราชบุรี โดยอยูทางทิศตะวันออกของอําเภอบางแพ มีระยะทางหางจากทีว่ า การอําเภอบางแพ 14 ก.ม. มีเนอื้ ทีท่ ้ังสิ้นจาํ นวน 2,443ไร เปนพน้ื ที่เกษตรกรจํานวน 2279 ไร และพ้นื ท่ีอยูอาศยั 164 ไร มีครัวเรอื น 182 ครัวเรอื น ประชากร1228 คน เปนชาย 632 คน หญิง 596 คน 10มีอาณาเขต ดงั นี้ ติดตอ กับหมูท ี่ 3 ตําบลดอนใหญ อําเภอบางแพ ทศิ เหนือ ตดิ ตอ กับหมูที่ 4 ตาํ บลโพหัก อําเภอบางแพ ทศิ ใต ติดตอ กับหมูที่ 1 ตําบลดอนใหญ อาํ เภอบางแพ ทศิ ตะวนั ออก ตดิ ตอ กับหมูที่ 3 ตําบลดอนคา อําเภอบางแพ ทศิ ตะวนั ตก
ลกั ษณะภมู ปิ ระเทศโดยท่ัวไปของบานดอนพรม พนื้ ท่สี วนใหญเ ปนท่รี าบลุม เหมาะกับการทาํการเกษตร ไมม ปี าไม ไมมีภูเขา มีทางหลวงชนบทสายลาํ พญา-ตากแดด ผานหมบู า น๓. ภาษาของชาวไทยทรงดํา (ลาวโซง ) ชาวลาวโซง มีภาษาซง่ึ เปน เอกลกั ษณของตนทั้งภาษาเขียนและภาษาพดู นับจากเวลาทีอ่ พยพมาอยูประเทศไทยเปนเวลานานกวา สองรอยป ภาษาเขยี นไดคอยๆ สูญหายไปพรอมกับชาวลาวโซงรุนเกา ท่ีเสยี ชีวิตบางคนก็มอี ายุมากประมาณ 80 ปข ้ึนไป เมื่อไมไดเ ขยี นนานมากก็ทําใหลืมเลือนไป ในปจ จุบนั จงึ มชี าวลาวโซง ผสู งู อายทุ ่รี ูภาษาเขียนนอ ยลง แตภ าษาพดู ยังคงใชสอื่ สารกนั ระหวางผทู ่มี เี ชื้อสายลาวโซงดวยกนั ในหมบู า นผทู ีม่ ีอายุ 40 ปขน้ึ ไป ซึ่งลูกหลานลาวโซงรุนหลงั ไมไ ดใ ชภ าษาพูดอยา งบรรพบุรษุ แตย ังคงฟง ภาษาพดู ได และปจจบุ นั ภาษาพดู ของชาวลาวโซง กม็ ภี าษาไทยปนบา ง“คาํ ขวญั บา นดอนพรม” เชิดชูวฒั นธรรม บา นดอนพรมเมืองนาอยู แสนประเสริฐความสามคั คีไทยทรงดําลํา้ เลิศการแตง กายของชาวไทยทรงดาํ ชุดไทยทรงดํา 11 ชุมชนไทยทรงดํา ลาวโซง จังหวัดราชบุรีมีอยูหลายอําเภอ เชน อําเภอจอมบึง ปากทอ ดําเนินสะดวกสําหรับอําเภอบางแพอยูที่ตําบลดอนคา ชุมชนลาวโซงมีหนังสือและภาษาพูดเปนของตัวเอง สําเนียงภาษาพูดคลายลาวเวียงจันทร ตัวหนังสือคลายลาว การแตงกายชาย-หญิง นิยมแตงกายชุดดําหรือสีครามเขม เปน ประจําจนไดชื่อวา “ลาวทรงดํา” หรือ “ไทยทรงดํา” เส้ือผาลาวโซงแบงเปนชุดท่ีใชประจํา และชุดที่ใชกันในโอกาสพิเศษชุดท่ีใชประจําผูชายนงุ กางเกงขาสั้นสีดําหรือสคี รามเขม เรียกวา “สว งขาวตน” ผูหญิงนุงผา ซิ่นสดี ําหรอื สีครามเขมมีลายขาวสลับดําเปนลายทางลงมีเชิงเปนผาขอบกวางประมาณ 2-3 น้ิว สวมเส้ือแขนกระบอกแขน
ย า ว สี ดํ า รั ด ข อ มื อ ผ า ห น า ต ล อ ด ตั ว ก ร ะ ดุ ม เ งิ น เ รี ย ก ว า“เสื้อกอม” ผูชายเรียก “เสื้อไท” ชุดที่ใชในโอกาสพิเศษ ผูชายนุงการเกงขายาวสีดํา “สวงขาฮี” สวมเส้ือเรียกวา “เส้ือฮี”ซ่ึงทําดวยผาฝายยอมคราม ตัวเส้ือเขารูป ผาหนาตลอดรักแรและดานขางตัวปกดวยเศษผาสีตางๆ ตัดกระจกชิ้นเล็กๆ เปนลวดลายสวยงาม เสอ้ื ฮีผูหญิงปกดายตกแตงปลายแขนดวยไหมสีสดหลากสี นิยมสวมเครอื่ งประดบั โลหะ สวนทรงผมตา งๆ ตามชว งอายุ ไวด า นหลังชุดแตงงานของชาวไทยทรงดํา ชุดแตงงานของชาวไทยทรงดําแบบเตม็ ยศ 12
ผชู ายสวมหมวก ใสก ําไลเงนิ สะพายยา ม, ผูหญิงใสเส้อื ฮีและนงุ ผา ซนิ่ หม้ี เสอื้ ผา ของใช การแตงกายของชาวไทยทรงดาํ และการจัดงานสบื สานประเพณวี ัฒนธรรม “ไทยทรงดาํ ”การแตง กายไทยทรงดาํ แบบประยกุ ต 13
การแตงกายไทยทรงดําของยุย ญาตเิ ยอะ และ กาํ นันประจวบ ติ่งตอยประเพณวี ฒั นธรรมชมุ ชนของชาวไทยทรงดํา ประเพณีพิธีกรรมของลาวโซงท่ีสําคัญคือ พิธีเสนเรือน และพิธีเวนตง หรือการเลี้ยงผีเรือนถือเปนการทําใหบรรพบุรุษที่ลวงลับไปแลวไมอดอยากและทําใหทุกคนในครอบครัวมีความสุขและเกิดสิริมงคลแกครอบครัว และพิธีกรรมที่สําคัญอีกอยางหน่ึงคือ การ “เรียกขวัญ” หรือการแปลงขวัญ เปนพิธีขับไลสิ่งชั่วรายถอื วาเปนเสนียดจัญไร และเรยี กขวัญของบุคคลผูนัน้ กลับคืนมาสูรางกาย พิธีนี้นิยมทํากับเด็กหรือผูใหญท่ีตกใจขวัญเสีย หรือไปประกอบอาชีพตางถ่ินตางแดนไกล เม่ือกลับมาบานเกิดก็จะทําพิธีน้ี ซึ่งปจจุบันก็ยังทํากันเปนประจาํ 14
การแตงกายของนักเรยี นโรงเรียนวดั ดอนพรหมการแหขบวนชนั หมาก 15
ขบวนขนั หมากของชาวไทยทรงดําหาบเขง ใสเ ครื่องเซน ของบรรพบุรษุ 16
ขบวนขันหมากการประกวดธิดาไทยทรงดาํ 17
การฟอ นแคนของคนไทยทรงดาํ
Search
Read the Text Version
- 1 - 24
Pages: