ตำบลดอนคา-เดือน-พ.ย

ทำเนียบภมู ปิ ญั ญำทอ้ งถ่ิน กศน.ตำบลดอนคำ ประจำเดอื นพฤศจิกำยน 2562 ศูนยก์ ำรศกึ ษำนอกระบบ และกำรศกึ ษำตำมอธั ยำศัยอำเภอบำงแพ สำนักงำน กศน.จงั หวัดรำชบรุ ี สำนกั งำนส่งเสรมิ กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอธั ยำศยั สำนักงำนปลดั กระทรวงศึกษำธิกำร กระทรวงศกึ ษำธิกำร

คำนำ ภูมิปัญญาชาวบ้าน หรือภูมิปัญญาท้องถ่ิน หมายถึง ความรู้ที่เกิดจากประสบการณ์ในชีวิตของคนเรา ผ่านกระบวนการศึกษา สังเกตคิดวิเคราะห์จนเกิดปัญญา และตกผลึกมาเป็นองค์ความรู้ท่ีประกอบกันขึ้นมา จากความรู้เฉพาะหลาย ๆ เร่ือง ความรู้ดังกล่าวไม่ได้แยกย่อยออกมาเป็นศาสตร์ เฉพาะสาขาวิชาต่าง ๆ อาจกล่าวไว้ว่า ภูมิปัญญาท้องถิ่นจัดเป็นพ้ืนฐานขององค์ความรู้สมัยใหม่ที่จะช่วยในการเรียนรู้ การแก้ปัญหา การจัดการ และการปรับตัวในการดาเนินชีวิตของคนเรา ภูมิปัญญาท้องถิ่นเป็นความรู้ท่ีมีอยู่ท่ัวไปในสังคม ชุมชนและในตัวของผู้รู้เอง หากมีการสืบค้นหาเพื่อศึกษา และนามาใช้ก็จะเป็นที่รู้จักกันเกิดการยอมรับ ถา่ ยทอด และพัฒนาไปส่คู นรนุ่ ใหมต่ ามยุคตามสมัยได้ ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยตาบลดอนคา ได้จัดทาข้อมูล เร่ืองทาเนียบ ภูมิปัญญาท้องถ่ินฉบับน้ีขึ้น เพื่อรวบรวมประวัติ และผลงานของบุคคลในสาขาต่าง ๆ ท่ีเป็นผู้ท่ีสืบทอดมรดก ทางศลิ ปวัฒนธรรมและประเพณีของชุมชน ในตาบลดอนคา เพื่อเปน็ ขอ้ มูลสารสนเทศสาหรับผู้ที่ศกึ ษาคน้ คว้า และสนใจอันจะเป็นประโยชน์และตระหนักถึงความสาคัญในคุณค่าของมรดกทางด้านศิลปวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณี ภูมปิ ญั ญาท้องถน่ิ และมีสว่ นร่วมในการจรรโลงและรักษาไว้สืบตอ่ ไป คณะผู้จัดทาต้องขอขอบคุณคณะทางานท่ีมีส่วนเก่ียวข้องทุกท่าน ท่ีทาให้เอกสารสาเร็จด้วยดี หากท่านพบข้อบกพร่องและข้อเสนอแนะใดๆ ในการพัฒนาทาเนียบภูมิปัญญาท้องถิ่นให้มีความสมบูรณ์ โปรดแจง้ ศูนยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั อาเภอบางแพ เพื่อได้พัฒนาปรบั ปรุงต่อไป กศน.อาเภอบางแพ พฤศจิกายน 2562

สำรบัญ หนำ้ คำนำ 1 สำรบัญ 3 4 สรปุ ทาเนียบภูมปิ ัญญาท้องถิ่น กศน.ตาบลดอนคา 6 กศน. ตาบลดอนคา 8 ภูมิปญั ญา ปลานิลไร้กา้ ง : นางชาลี เงาะอาศัย ภมู ิปญั ญา การจกั สาน : นางสาวสร้อย ลว้ นโค ภมู ิปญั ญา การทาหมอนไทยทรงดา : นางสอน กาหวัง คณะผูจ้ ดั ทา

1 สรปุ ทำเนยี บภมู ิปญั ญำทอ้ งถิ่น กศน.ตำบลดอนคำ อำเภอบำงแพ จงั หวัดรำชบุรี ประจำเดือน พฤศจิกำยน 2562 ลำดบั ชื่อภมู ปิ ัญญำ สำขำ เจ้ำของภูมิปัญญำ ทอี่ ยภู่ ูมิปัญญำ ที่ ดา้ นพาณชิ ยแ์ ละ นางชาลี เงาะอาศัย บา้ นเลขที่ 30 หมทู่ ี่ 6 ตาบล 1 ปลานลิ ไร้ก้าง บริการ ดอนคา อาเภอบางแพ จงั หวัดราชบรุ ี 2 การจักสาน ดา้ นอตุ สาหกรรม นางสาวสร้อย ลว้ นโค บ้านเลขที่ 8 หมู่ที่ 6 ตาบล และหตั กรรม ดอนคา อาเภอบางแพ 3 การทาหมอนไทยทรงดา จังหวดั ราชบรุ ี ดา้ นอตุ สาหกรรม นางสอน กาหวัง บ้า น เล ข ท่ี 29/2 ห มู่ ท่ี 6 และหตั กรรม ตาบลดอนคา อาเภอ บาง แพ จงั หวัดราชบุรี

2 กศน.ตำบลดอนคำ

3 แบบบันทกึ ชดุ ข้อมลู คลงั ปัญญำ-ภมู ิปัญญำท้องถ่ิน ตำบลดอนคำ อำเภอบำงแพ จังหวัดรำชบรุ ี ชอ่ื ภมู ปิ ัญญำ ปลานิลไรก้ า้ ง ขอ้ มูลพน้ื ฐำน รำยบุคคล เจ้ำของภมู ิปัญญำท้องถ่นิ /บุคคลคลังปัญญำ ชอ่ื นางชาลี นำมสกุล เงาะอาศยั วนั /เดอื น/ปเี กดิ 26 มีนาคม 2503 ท่ีอยู่ปจั จุบัน (ทสี่ ามารถติดต่อได้) บา้ นเลขท่ี 30 หม่ทู ่ี 6 ตาบล/แขวง ดอนคา อาเภอ/เขตบางแพ จังหวัด ราชบุรี รหสั ไปรษณยี ์ 70160 โทรศพั ท์ 081-11924461 โทรสำร- Line ID: 081-19924461 E-mail address:- Facebook: แมเ่ ล้ียงเวียงพิงค์ พิกดั ทำงภมู ิศำสตร์ ค่าละติจูด ค่า X:- คา่ ละติจดู คา่ Y:- ควำมเป็นมำของบุคคลคลงั ปัญญำ นางชาลี เงาะอาศัย เป็น อสม. และเป็นหน่ึงในกลุ่มสตรีแม่บา้ น ผู้ทมี่ ีความคดิ ทาปลานิลไร้ก้าง โดย เร่ิมแรกเล็งเห็นว่าในพื้นที่มีบ่อกุ้งจานวนมาก โดยเปล่ียนจากการเลี้ยงกุ้งมาเล้ียงปลานิล แรกๆนาปลานิลมา ทอด แตไ่ ม่มีจุดเดน่ เหมอื นตามทอ้ งตลาด จงึ นกึ ถึงผบู้ ริโภคเวลาทานแล้วต้องแกะก้าง เลยตดั สนิ ใจหาจุดขายที่ โดดเด่น โดยลองทาปลานิลไร้ก้าง แบบแกะก้างออก เพ่ือบริโภคง่ายข้ึน สาหรับปลานิลไร้ก้าง มีการผลิตมา ประมาณ 5 ปี เป็นกลุม่ สตรีทรี่ ่วมกันพฒั นาข้นึ และผลิตจาหนา่ ย สรา้ งรายได้เข้าชมุ ชน จดุ เดน่ ของภูมิปัญญำท้องถิ่น จุดเด่น คือ ปลานิลไร้ก้าง เป็นปลาท่ีแกะก้างออกหมด ใส่บรรจุภัณฑ์ที่สะอาด ปลอดภัย สามารถ นาไปประกอบอาหารได้ รสชาติอรอ่ ย และไม่ทาใหก้ า้ งตดิ คอ หรอื เสียเวลาแกะกา้ ง เหมาะเป็นของฝาก

4 ภำพถำ่ ยบคุ คล และอุปกรณ์/เคร่ืองมือ/ส่ิงทีป่ ระดิษฐ์ (ชิน้ งำนหรอื ผลงำน) นางชาลี เงาะอาศยั ปลานลิ ไร้กา้ ง ปลานิลไร้ก้าง ผลิตภณั ฑ์ปลานลิ ไร้กา้ ง

5 แบบบันทึกชุดขอ้ มูลคลังปัญญำ-ภมู ิปญั ญำทอ้ งถิ่น ตำบลดอนคา อำเภอบางแพ จังหวดั ราชบรุ ี ช่ือภมู ิปัญญำ การจักสาน ข้อมูลพน้ื ฐำน รำยบคุ คล เจำ้ ของภูมิปัญญำท้องถน่ิ /บุคคลคลงั ปญั ญำ ชื่อ นางสาวสร้อย นำมสกลุ ลว้ นโค วัน/เดอื น/ปีเกิด 2 มกราคม 2498 ท่อี ยู่ปจั จุบัน (ท่ีสามารถติดต่อได้) บา้ นเลขที่ 8 หมทู่ ่ี 6 ตาบล/แขวง ดอนคา อาเภอ/เขต บางแพ จังหวัดราชบรุ ี รหสั ไปรษณยี ์ 70160 โทรศัพท์- โทรสำร- Line ID:- E-mail address:- Facebook:- พิกดั ทำงภมู ศิ ำสตร์ คา่ ละตจิ ูด คา่ X:- ค่าละตจิ ดู คา่ Y:- ควำมเป็นมำของบคุ คลคลงั ปญั ญำ นางสาวสร้อย ล้วนโค เป็นชาวดอนคา โดยกาเนดิ เป็นบุคลท่ีอุทิศตนเองเพื่อหมู่บ้านและตาบล โดย ได้รับยกย่องว่าเป็นผู้จักสานท่ีมีความรู้ ความสามารถคนหนึ่งในชุมชน เช่น การจักสานกระเป๋า พัด ตะกร้า นอกจากน้ันยังเย็บ ปัก เส้ือไทยทรงดา หมอนไทยทรงดาได้อีกด้วย งานจักสานจากไม้ไผ่เป็นงานที่ต้องใช้ ความประณตี ความอดทน และใช้เวลานาน ในการสร้างงานแตล่ ะช้นิ จุดเดน่ ของภูมปิ ัญญำท้องถ่ิน จุดเด่น คือ เป็นบุคคลทน่ี าหลกั การจกั สานมาใช้รกั ษาความเปน็ ไทยทรงดา จกั สานดว้ ยความสวยงาม ประณตี รกั ษาไวซ้ งึ่ ความเปน็ เอกลกั ษณ์ท่หี าดไู ด้ยาก

6 ภำพถำ่ ยบคุ คล และอุปกรณ์/เครอื่ งมอื /สิ่งที่ประดิษฐ์ (ช้ินงำนหรอื ผลงำน) นางสาวสรอ้ ย ล้วนโค ผลิตภณั ฑ์จักสาน ผลิตภณั ฑ์จกั สาน ผลติ ภณั ฑ์จักสาน ผลติ ภณั ฑจ์ กั สาน

7 แบบบนั ทึกชุดขอ้ มลู คลงั ปญั ญำ-ภูมิปญั ญำทอ้ งถิ่น ตำบลดอนคา อำเภอบางแพ จงั หวัดราชบรุ ี ช่อื ภูมปิ ัญญำ การทาหมอนไทยทรงดา ขอ้ มูลพืน้ ฐำน รำยบคุ คล เจ้ำของภูมิปญั ญำท้องถนิ่ /บุคคลคลงั ปญั ญำ ชอ่ื นางสอน นำมสกุล กาหวงั วัน/เดอื น/ปีเกิด 1 มกราคม 2498 ที่อยู่ปจั จบุ ัน (ทส่ี ามารถตดิ ต่อได้) บา้ นเลขท่ี 29/2 หม่ทู ่ี 6 ตาบล/แขวง ดอนคา อาเภอ/เขต บางแพ จังหวดั ราชบุรี รหัสไปรษณยี ์ 70160 โทรศัพท์- โทรสำร- Line ID:- E-mail address:- Facebook:- พิกัดทำงภูมิศำสตร์ คา่ ละตจิ ูด ค่า X:- ค่าละติจดู ค่า Y:- ควำมเปน็ มำของบุคคลคลงั ปัญญำ นางสอน กาหวัง เป็นชาวบ้านตาลตอ หมู่ 6 ตาบลดอนคา อาเภอบางแพ เป็นชาวไทยทรงดา ใน สมัยก่อนผู้หญิงเวลาออกเรือนหรือแต่งงานจะต้องมีหมอน ต้องเย็บหมอนหรือการทาหน้าหมอนไทยทรงดา ดว้ ยตนเองได้ ถอื วา่ หมอนเป็นภูมิปญั ญา แสดงเอกลกั ษณเ์ ปน็ ทย่ี อมรับของชาวไทยทรงดา จดุ เด่นของภูมปิ ัญญำท้องถ่ิน จุดเด่น คือ มีการพัฒนารูปแบบ ลวดลาย จนเป็นเอกลักษณ์ของตัวเอง ทาตามแบบชาวไทยทรงดา ขนาดและรปู แบบทีต่ ้องการ ตดั เยบ็ ด้วยความประณตี พิถีพิถัน

8 ถำ่ ยภำพบคุ คล และอุปกรณ/์ เครอื่ งมือ/สิง่ ท่ปี ระดิษฐ์ (ช้นิ งำนหรอื ผลงำน) นางสอน กาหวงั หมอนไทยทรงดา

9 คณะผู้จดั ทำ ทปี่ รกึ ษำ ผอู้ านวยการ กศน.จงั หวดั ราชบุรี 1. นางสาวดารัตน์ กาญจนาภา ผูอ้ านวยการ กศน.อาเภอบางแพ 2. นายสัจจา จนั ทรวิเชียร ครูชานาญการพเิ ศษ 3. นางอรพร ผลกิจ คณะผู้จดั ทำ ครู กศน.ตาบลดอนคา นางปญั จรศั ม์ ธนโรจนภ์ ญิ โญ บรรณำธกิ ำร/จัดทำรูปเลม่ บรรณารักษ์ชานาญการพิเศษ 1. นางม่งิ ขวัญ คอยชื่น บรรณารักษ์อตั ราจา้ ง 2. นางสาวทฤฒมน ชนิ ณบดี