ตำบลบางแพ-ธันวาคม

ทำเนยี บภมู ปิ ญั ญำท้องถ่ิน กศน.ตำบลบำงแพ ประจำเดือนธันวำคม 2562 ศนู ยก์ ำรศกึ ษำนอกระบบ และกำรศกึ ษำตำมอัธยำศยั อำเภอบำงแพ สำนักงำน กศน.จงั หวดั รำชบรุ ี สำนกั งำนส่งเสรมิ กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอธั ยำศยั สำนักงำนปลดั กระทรวงศกึ ษำธกิ ำร กระทรวงศกึ ษำธกิ ำร

คำนำ ภูมิปัญญาชาวบ้าน หรือภูมิปัญญาท้องถ่ิน หมายถึง ความรู้ท่ีเกิดจากประสบการณ์ในชีวิตของคนเรา ผ่านกระบวนการศึกษา สังเกตคิดวิเคราะห์จนเกิดปัญญา และตกผลึกมาเป็นองค์ความรู้ท่ีประกอบกันขึ้นมา จากความรู้เฉพาะหลาย ๆ เร่ือง ความรู้ดังกล่าวไม่ได้แยกย่อยออกมาเป็นศาสตร์ เฉพาะสาขาวิชาต่าง ๆ อาจกล่าวไว้ว่า ภูมิปัญญาท้องถิ่นจัดเป็นพ้ืนฐานขององค์ความรู้สมัยใหม่ที่จะช่วยในการเรียนรู้ การแก้ปัญหา การจัดการ และการปรับตัวในการดาเนินชีวิตของคนเรา ภูมิปัญญาท้องถ่ินเป็นความรู้ท่ีมีอยู่ท่ัวไปในสังคม ชุมชนและในตัวของผู้รู้เอง หากมีการสืบค้นหาเพื่อศึกษา และนามาใช้ก็จะเป็นที่รู้จักกันเกิดการยอมรับ ถ่ายทอด และพฒั นาไปสู่คนรุน่ ใหมต่ ามยุคตามสมัยได้ ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยตาบลบางแพ ได้จัดทาข้อมูล เร่ืองทาเนียบ ภูมิปัญญาท้องถ่ินฉบับน้ีข้ึน เพ่ือรวบรวมประวัติ และผลงานของบุคคลในสาขาต่าง ๆ ท่ีเป็นผู้ที่สืบทอดมรดก ทางศิลปวฒั นธรรมและประเพณีของชมุ ชน ในตาบลบางแพ เพ่อื เป็นข้อมลู สารสนเทศสาหรับผู้ที่ศึกษาค้นคว้า และสนใจอันจะเป็นประโยชน์และตระหนักถึงความสาคัญในคุณค่าของมรดกทางด้านศิลปวัฒนธรรม ขนบธรรมเนยี มประเพณี ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถ่นิ และมีสว่ นร่วมในการจรรโลงและรกั ษาไวส้ บื ต่อไป คณะผู้จัดทาต้องขอขอบคุณคณะทางานท่ีมีส่วนเก่ียวข้องทุกท่าน ที่ทาให้เอกสารสาเร็จด้วยดี หากท่านพบข้อบกพร่องและข้อเสนอแนะใดๆ ในการพัฒนาทาเนียบภูมิปัญญาท้องถิ่นให้มีความสมบูรณ์ โปรดแจ้งศนู ย์การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยอาเภอบางแพ เพอ่ื ได้พฒั นาปรับปรงุ ตอ่ ไป กศน.อาเภอบางแพ ธนั วาคม 2562

สำรบญั หนำ้ คำนำ 1 สำรบัญ 3 4 สรปุ ทาเนยี บภมู ิปัญญาท้องถ่ิน กศน.ตาบลบางแพ 6 กศน.ตาบลบางแพ 8 ภมู ิปัญญา ขนมรังผ้งึ : นางพรทพิ ย์ เอ่ยี มสะอาด ภูมปิ ญั ญา กระบวยตักนา้ จากกะลามะพรา้ ว: นายอว้ น เสรมิ สิน ภูมปิ ญั ญา แซ่ตมี ้า : นายขวญั ชยั เสริมสิน คณะผจู้ ดั ทา

1 สรปุ ทำเนียบภูมิปญั ญำทอ้ งถนิ่ กศน.ตำบลบำงแพ อำเภอบำงแพ จังหวดั รำชบุรี ประจำเดือน ธนั วำคม 2562 ลำดับ ชอ่ื ภมู ิปัญญำ สำขำ เจำ้ ของภูมิปญั ญำ ทีอ่ ยู่ภูมิปญั ญำ ที่ 1 ขนมรังผ้ึง ด้านพาณิชย์และ นางพรทิพย์ เอี่ยมสะอาด บา้ นเลขท่ี 39/1 หมู่ 4 บริการ ตาบลบางแพ อาเภอบางแพ จังหวัดราชบรุ ี 2 ก ร ะ บ ว ย ตั ก น้ า จ า ก ด้านอตุ สาหกรรม นายอ้วน เสรมิ สนิ บ้านเลขท่ี 39/1 หมู่ 4 กะลามะพรา้ ว และหัตกรรม ตาบลบางแพ อาเภอบางแพ จงั หวัดราชบรุ ี 3 แซต่ ีมา้ ด้านอตุ สาหกรรม นายขวัญชัย เสรมิ สนิ บ้านเลขที่ 23/1 หมู่ 3 และหัตกรรม ตาบลบางแพ อาเภอบางแพ จงั หวัดราชบุรี

2 กศน.ตำบลบำงแพ

3 แบบบันทึกชุดข้อมลู คลงั ปญั ญำ-ภมู ปิ ญั ญำทอ้ งถ่นิ ตำบลบางแพ อำเภอบางแพ จงั หวัดราชบุรี ช่ือภมู ปิ ัญญำ ขนมรงั ผึ้ง ข้อมูลพนื้ ฐำน รำยบุคคล เจ้ำของภมู ิปัญญำทอ้ งถน่ิ /บุคคลคลังปัญญำ ชอ่ื นางพรทพิ ย์ นำมสกลุ เอี่ยมสะอาด วัน/เดอื น/ปเี กดิ 3 เดอื นมิถุนายน พ.ศ.2508 ทอี่ ยู่ปจั จบุ ัน (ท่ีสามารถตดิ ต่อได้) บา้ นเลขที่ 39/1 หมทู่ ี่ 4 ตาบล/แขวงบางแพ อาเภอ/เขต บางแพ จงั หวดั ราชบุรี รหสั ไปรษณยี ์ 70160 โทรศพั ท์ 061-6656697 โทรสำร - Lind ID: - E-mail address: - Facebook: - พิกดั ทำงภูมศิ ำสตร์ ค่าละตจิ ูด คา่ X :13.7018637 ค่าลองตจิ ดู ค่า Y : 99.93008 ควำมเปน็ มำของภูมิปัญญำ นางพรทิพย์ เอีย่ มสะอาด แต่เดมิ เป็นพนักงานโรงนมหนองโพ เปน็ ผมู้ ีฝีมอื ทางด้านการทาขนม กอ่ นท่จี ะมาเริ่มต้นการทาขนมรงั ผึ้งนั้น ไดไ้ ปลองชิมขนมรังผึง้ จากแม่คา้ ท่ีอาเภอบ้านโป่ง ซึ่งมเี อกลกั ษณ์ไม่ เหมือนขนมรงั ผงึ้ ทวั่ ไป จงึ ได้ค้นคว้าหาสูตรการทาขนมรงั ผงึ้ และลองทาอยู่หลายคร้ัง จนกระท่ังพฒั นาสูตรมา เรอื่ ยๆ จนเป็นสูตรท่ีอร่อยในปจั จุบัน โดยทาขนมรังผงึ้ ขายมาประมาณ 20 ปี จนเป็นทชี่ ่ืนชอบของลกู ค้าใน เขตพ้ืนทอี่ าเภอบางแพ จุดเดน่ ของภมู ปิ ัญญำ ขนมรังผ้งึ มกี ารพัฒนาสูตรอย่างต่อเน่ือง เพ่ือให้ถูกใจกลมุ่ ผูซ้ ้อื ซง่ึ สามารถทานไดท้ ้งั แบบกรอบและ แบบนุ่ม มรี สชาติเป็นเอกลักษณ์ ทง้ั ความหวานมันของกะททิ ใี่ สล่ งไปในแป้งทาขนม ซึ่งใชห้ ัวกะทสิ ดใหม่ ไม่ใส่ สารปรงุ แต่งใดๆ ท้ังส้นิ ตลอดจนไสข้ นมรังผ้ึง มีใหเ้ ลือกหลายไส้ เช่น ข้าวโพด มะพร้าว ลูกเกด เปน็ ตน้

4 ภำพถำ่ ยบุคคล และอุปกรณ/์ เครอ่ื งมือ/ส่ิงประดิษฐ์ (ช้นิ งำนหรอื ผลงำน) นางพรทิพย์ เอย่ี มสะอาด ขนมรังผงึ้

5 แบบบันทึกชดุ ขอ้ มูลคลงั ปัญญำ-ภมู ปิ ญั ญำท้องถ่ิน ตำบลบางแพ อำเภอบางแพ จังหวัดราชบรุ ี ชอื่ ภูมิปัญญำ กระบวยตกั น้าจากกะลามะพร้าว ข้อมูลพนื้ ฐำน รำยบุคคล เจ้ำของภมู ิปัญญำทอ้ งถิน่ /บุคคลคลงั ปัญญำ ชือ่ นายอว้ น นำมสกลุ เสริมสิน วัน/เดือน/ปเี กดิ – เดอื น- พ.ศ. 2482 ทอ่ี ยู่ปจั จุบนั (ท่ีสามารถตดิ ต่อได้) บ้านเลขท่ี 39/1 หมทู่ ี่ 4 ตาบล/แขวงบางแพ อาเภอ/เขต บางแพ จังหวัด ราชบุรี รหสั ไปรษณีย์ 70160 โทรศัพท์ - โทรสำร - Lind ID:- E-mail address:- Facebook:- พิกดั ทำงภูมศิ ำสตร์ คา่ ละติจูด ค่า X :13.7018637 ค่าลองติจดู ค่า Y : 99.93008 ควำมเปน็ มำของภูมิปัญญำ นายอ้วน เสริมสิน เป็นผู้ท่ีมีความสามารถในการทากระกวยตักนา้ จากกะลามะพร้าว โดยสืบเนื่องมา จากที่บ้านมีการใช้กะทิทุกวัน จึงทาให้มีกะลามะพร้าวท่ีไม่ได้ใช้ประโยชน์อยู่เป็นจานวนมาก นายอ้วนจึงเกิด แนวคิด โดยนากะลามะพร้าวท่ีเหลือใช้มาประดิษฐ์เป็นกระบวยตักน้า เพราะนายอ้วนมีความรู้เป็นพ้ืนฐานอยู่ แล้ว จึงใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ด้วยการทากระบวยตักน้าจากกะลามะพร้าว ซ่ึงถือเป็นการสนับสนุนและ อนุรกั ษศ์ ลิ ปะในสมัยก่อนด้วย จดุ เด่นของภูมปิ ญั ญำ กระบวยตักน้าจากกะลามะพร้าว เป็นผลิตภัณฑจ์ ากกะลาทเ่ี หลือจากการขูดมะพรา้ วซึ่งจะมีทง้ั ขนาด เล็กและขนาดใหญ่ รูปร่างกลมแป้น เป็นไปตามทางธรรมชาติ ส่วนโคนด้ามไม้จับทาเดือยฝังเข้าไปในรู กะลามะพร้าวให้แน่นใช้ตักน้าหรือนาไปใชอ่ ย่างอน่ื ได้ มคี วามสวยงามเปน็ เอกลกั ษณ์เฉพาะตน และยงั สามารถ นาไปเป็นของฝากได้อกี ด้วย

6 ภำพถำ่ ยบคุ คล และอปุ กรณ์/เครื่องมือ/สิ่งประดิษฐ์ (ชนิ้ งำนหรอื ผลงำน) นายอ้วน เสรมิ สนิ กระบวยจากกะลามะพรา้ ว

7 แบบบนั ทึกชุดขอ้ มูลคลงั ปัญญำ-ภูมิปญั ญำท้องถ่ิน ตำบลบางแพ อำเภอบางแพ จงั หวัดราชบรุ ี ชือ่ ภูมปิ ัญญำ แซต่ ีม้า ขอ้ มูลพนื้ ฐำน รำยบคุ คล เจ้ำของภมู ิปญั ญำทอ้ งถิน่ /บคุ คลคลังปัญญำ ชอ่ื นายขวัญชยั นำมสกลุ เสรมิ สิน วนั /เดอื น/ปเี กดิ 5 เดือนเมษายน พ.ศ.2505 ท่อี ยู่ปจั จบุ นั (ที่สามารถตดิ ต่อได้) บ้านเลขที่ 99/1 หมู่ที่ 3 ตาบล/แขวงบางแพ อาเภอ/เขต บางแพ จังหวัด ราชบุรี รหสั ไปรษณยี ์ 70160 โทรศพั ท์ - โทรสำร- Lind ID:- E-mail address:- Facebook:- พกิ ัดทำงภมู ศิ ำสตร์ คา่ ละตจิ ูด ค่า X :3.6954167 ค่าลองตจิ ดู ค่า Y :99.9250613 ควำมเปน็ มำของภมู ิปญั ญำ นายขวัญชัย เสริมสิน เป็นผูท้ ีอ่ ยู่ในวงการม้าแหน่ าคมานาน ประมาณ 30 กวา่ ปี โดยในสมัยกอ่ นเวลา แห่นาคจะใช้ม้าเป็นพาหนะ โดยจะใช้เชือกและไม้ไผ่ในการบังคับม้า เพื่อให้ม้ารู้จังหวะและเต้นตามเพลง จนกระทั่งมีการพัฒนามาเรื่อย ๆ จนเป็นการใช้แซ่ในการบังคับม้า นายขวัญชัยเป็นผู้ท่ีมีพื้นฐานการทาแซ่มา ก่อนน้ันจึงคิดพัฒนาแซ่บังคับม้า ให้มีรูปแบบท่ีสวยงาม และเหมาะสมกับสมัยปัจจุบัน จนกระท่ังพัฒนาแซ่มี ขนาดน้าหนกั เบา และมีจงั หวะการตที ีแ่ มน่ ยา จนถูกใจสาหรับผูม้ าพบเหน็ จดุ เดน่ ของภูมิปัญญำ แซ่ตมี า้ เปน็ อปุ กรณท์ ใ่ี ช้บงั คับจงั หวะการเต้นของม้า อยู่ในเขตพน้ื ที่ หมู่ 3 ตาบลบางแพ อาเภอบาง แพ ท่ีไม่เหมือนกบั พน้ื ที่อน่ื ๆ โดยแซ่มีรปู ร่างสวยงาม ใชว้ ัสดุต่างๆ มาเสริมให้มเี อกลกั ษณ์เฉพาะตวั และยังมี จงั หวะการตที ี่แม่นยา เปน็ ท่ีถูกใจของคนพบเห็น จนสามารถสร้างรายไดจ้ ากการทาแซ่ขาย

8 ภำพถ่ำยบคุ คล และอุปกรณ์/เคร่อื งมอื /สิ่งประดิษฐ์ (ช้นิ งำนหรอื ผลงำน) นายขวัญชยั เสรมิ สิน แซ่ตมี ้า

9 คณะผู้จดั ทำ ที่ปรึกษำ ผอู้ านวยการ กศน.จงั หวดั ราชบุรี 1. นางสาวดารัตน์ กาญจนาภา ผูอ้ านวยการ กศน.อาเภอบางแพ 2. นายสัจจา จนั ทรวเิ ชียร ครูชานาญการพิเศษ 3. นางอรพร ผลกจิ คณะผู้จัดทำ ครู กศน.ตาบลบางแพ นางสาวอไุ ร อุตสาหะ บรรณำธิกำร/จัดทำรูปเล่ม บรรณารักษ์ชานาญการพิเศษ 1. นางมิ่งขวัญ คอยช่นื บรรณารักษ์อตั ราจา้ ง 2. นางสาวทฤฒมน ชินณบดี