รูปเล่มภูมิปัญญาเดือนพ.ย.

48 แบบบันทกึ ชดุ ขอ้ มูลคลังปญั ญำ-ภูมิปญั ญำท้องถน่ิ ตำบลโพหกั อำเภอบางแพ จังหวดั ราชบรุ ี ช่ือภูมปิ ัญญำ หมผ่ี ัดโบราณโพหัก ขอ้ มูลพื้นฐำน รำยบคุ คล เจ้ำของภูมิปญั ญำทอ้ งถิน่ /บคุ คลคลงั ปญั ญำ ชื่อ นางวาสนา นำมสกลุ โพธิม์ ี วัน/เดือน/ปเี กดิ 15 เดือนเมษายน พ.ศ. 2493 ทอี่ ยู่ปัจจบุ นั (ที่สามารถติดต่อได้) บา้ นเลขที่ 74 หมทู่ ่ี 3 ตาบล/แขวงโพหัก อาเภอ/เขต บางแพ จงั หวัด ราชบรุ ี รหสั ไปรษณยี ์ 70160 โทรศัพท์ 089-7551818 โทรสำร- Lind ID:- E-mail address:- . Facebook:- พิกัดทำงภูมศิ ำสตร์ คา่ ละติจูด คา่ X : 609322 คา่ ละติจูด คา่ Y: 1509139 ควำมเป็นมำของภมู ิปญั ญำ นางวาสนา โพธ์ิมี เป็นผู้เรียนรู้การทาหมี่ผัดโบราณมาจากบรรพบุรุษมีการถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่น มีการพัฒนาสูตรการหมี่ผัดทาโบราณโพหัก จนเป็นสูตรที่อร่อยเพราะเป็นสูตรเฉพาะของโพหัก นางวาสนา โพธิ์มี มีความสนใจในการทาอาหารท้องถ่ินหลากหลายชนิดฝึกฝนจนเกิดความชานาญเป็นท่ี ยอมรับของคนในชมุ ชน และเปน็ หัวหนา้ แม่ครวั ในงานเทศกาลต่างๆ ของคนในตาบลโพหักและตาบลใกลเ้ คียง จดุ เดน่ ของภมู ิปัญญำ หม่ีผดั โบราณโพหักมกั จะทาในเทศกาลออกพรรษาและงานกฐนิ อาหารในเทศกาลนี้ไม่เน้นวา่ จะเป็น อาหารชนิดใด แต่ต้องทาเป็นจานวนมาก ส่วนใหญ่จะเป็นอาหารแห้งท่ีห่อด้วยใบบัวหรือใบตองเพ่ือนาไป ทาบุญและนาไปใส่ท่ีเรือองค์กฐินสาหรับนาไปแจกจ่ายให้ฝีพายท่ีมาแข่งขันเรือยาวในช่วงน้าขึ้น ส่วนขนมจะ เป็นประเภท ข้าวต้มมัด ข้าวต้มลูกโยนและหม่ีผัดโบราณโพหัก เทศกาลงานบวชงานบวชเป็นงานท่ีใหญ่โต ที่สุดของชาวโพหักเพราะเป็นความเช่ือว่าเป็นงานบุญท่ีย่ิงใหญ่เป็นความมีหน้ามีตาของพ่อแม่และญาติพี่ น้อง ในอดีตตอ้ งมกี ารเตรยี มตัวล่วงหน้าเปน็ เดือนๆ สาหรับอาหารทน่ี ิยมทากนั มากคือ อาหารประเภทแกงส้ม แกงคั่วต้มเครื่องในวัว และที่ขาดไม่ได้คือหมี่ผัดโบราณโพหัก ส่วนของหวานเป็นพวกขนมชั้น ขนมถ้วยฟู และ ขนมเม็ดขนุนเป็นต้นสาหรับหมี่ผัดโบราณโพหัก และขนมจะต้องทาไว้เป็นจานวนมาก ส่วนหนึ่งจะนาไป ทาบญุ เลยี้ งพระ และเลยี้ งแขกทีม่ าร่วมงาน อกี ส่วนหนงึ่ เอาไว้มอบให้กบั ผทู้ ีม่ าชว่ ยงานทีเ่ รียกกันวา่ แถมพก

49 ภำพถำ่ ยบคุ คล และอปุ กรณ์/เครื่องมอื /ส่ิงประดิษฐ์ (ชนิ้ งำนหรอื ผลงำน) นางวาสนา โพธิม์ ี สาธิตการผัดหมีโ่ บราณ

50 แบบบนั ทึกชุดข้อมลู คลังปัญญำ-ภมู ิปัญญำท้องถน่ิ ตำบลโพหัก อำเภอบางแพ จังหวดั ราชบุรี ช่ือภมู ิปัญญำ จักสาน ข้อมูลพ้นื ฐำน รำยบุคคล เจ้ำของภมู ิปญั ญำท้องถิ่น/บคุ คลคลงั ปัญญำ ชื่อ นายสมพงษ์ นำมสกลุ คงแปน้ วนั /เดอื น/ปเี กิด - - พ.ศ.2496 ที่อยู่ปัจจบุ นั (ทส่ี ามารถติดต่อได้) บา้ นเลขที่ 59 หมทู่ ่ี 3 ตาบล/แขวง โพหกั อาเภอ/เขต บางแพ จังหวดั ราชบรุ ี รหสั ไปรษณีย์ 70160 โทรศัพท์ 087-9139636 โทรสำร- Lind ID: 087-9139636 E-mail address:- Facebook:- พิกัดทำงภูมิศำสตร์ ค่าละติจูด ค่า X : 609287 คา่ ละติจดู ค่า Y: 1509114 ควำมเปน็ มำของภูมิปัญญำ นายสมพงษ์ คงแป้น เป็นผู้เรียนรู้การจักสานเครื่องใช้ในครัวเรือนจากบิดา ที่บ้านปลูกไผ่ ตัดไม้ไผ่ และจักตอกด้วยตนเอง มีความสนใจในการจักสานจึงได้ฝึกฝนจนเกิดความชานาญ มีความสามารถใน การ จักสานเคร่ืองใช้หลากหลายชนิด ต้ังแต่การทาภาชนะเคร่ืองใช้ เช่น กระบุง ตะกร้า กระจาด จนกระท่ัง ทาเป็นเคร่ืองมือดักจับหรือขังสัตว์น้า เช่น ตะข้อง กระชัง สุ่ม อีจู้ ลอบ ไซ ชนาง นอกจากน้ียังมีลูกค้ามาสั่ง ผลติ ภัณฑ์ถึงท่บี ้าน และมีนกั ศกึ ษาจากมหาวิทยาลัยราชภัฏหมบู่ า้ นจอมบึงมาศึกษาดงู าน จดุ เดน่ ของภูมิปัญญำ คนโพหักเอาใจใส่เรื่องเคร่ืองจักสานกันเป็นพิเศษ อาจจะเนื่องจากโพหักมีทรัพยากรทางการช่างอยู่ ใกลต้ ัวทสี่ ุดคอื ไมไ้ ผ่และกระบวนการทางการจกั สานนั้นเป็นวิธฝี ึกคนให้มีความมานะพยายาม ร้จู ักเรียนรู้จาก ผู้อื่นและรู้จักสร้างสรรค์ด้วยตนเอง โดยเฉพาะสมัยก่อนการกาหนดเง่ือนไขให้ชายหนุ่มสานกระบุง สาน กระจาด เพื่อมอบให้สาวคนรักในวัฒนธรรมอาสาของคนโพหักรุ่นก่อน ๆ น้ัน ทาให้เคร่ืองจักสานกลายเป็นส่ิง มีคุณค่า เพราะเกี่ยวพันกับชีวิตรักและการเร่ิมต้นครอบครัวของคนโพหัก กระบุงอาสา กระจาดอาสา จึง งดงามประณีต มีคุณค่าต่อผู้เป็นเจ้าของอย่างแท้จริง จึงมีการเก็บรักษาเป็นอย่างดี เม่ือทางราชการจัดให้มี การประกวดเครอ่ื งจกั สานโพหักข้ึน จงึ พบวา่ เครื่องจักสานโพหกั จานวนไม่น้อย ทม่ี ีอายกุ ว่ารอ้ ยปีข้นึ ไปเครอ่ื ง จักสานทใี่ ชก้ นั อยู่ในครอบครัวคนโพหัก ซง่ึ สามารถจัดประกวดได้เมือ่ พ.ศ. 2536 มถี ึง 47รายการ เช่น กระบุง หาบ กระบุงอาสา กระจาดอาสา กระเชอ กระบาย กระลอ่ ม กระทาย ฯลฯ มผี ลงานกว่า 1,000 ชน้ิ มีท้ัง ผลงานที่ทาข้ึนใหม่และมรดกตกทอดท่ีทาต่อเน่ืองกันมาหลายช่ัวอายุคนผลของการประกวดและแสดงเครื่อง จักสานในคร้ังนี้ ทาให้เกิดการต่ืนตัว อนุรักษ์มรดกช่างฝีมือของชาวโพหักเอง เพราะลูกหลานที่เกิดขึ้นใน ภายหลงั ไดพ้ ลอยเหน็ และรับรู้ความสาคัญของส่งิ ที่อยู่ในครอบครวั ของตน เกิดการสืบตอ่ มรดกวฒั นธรรมส่วน นีใ้ หค้ งอยสู่ ืบต่อไปดว้ ย

51 ภำพถำ่ ยบคุ คล และอปุ กรณ/์ เครอื่ งมอื /สิ่งประดิษฐ์ (ชิ้นงำนหรือผลงำน) นายสมพงษ์ คงแปน การจักสานเคร่อื งใชใ้ นครัวเรือน

คณะผูจ้ ดั ทำ ที่ปรกึ ษำ ผู้อานวยการ กศน.จังหวดั ราชบรุ ี 1. นางสาวดารัตน์ กาญจนาภา ผอู้ านวยการ กศน.อาเภอบางแพ 2. นายสจั จา จันทรวเิ ชียร ครชู านาญการพิเศษ 3. นางอรพร ผลกิจ คณะผ้จู ัดทำ ครู กศน.ตาบลบางแพ 1. นางสาวอไุ ร อุตสาหะ ครู กศน.ตาบลวงั เยน็ 2. นางสาวพมิ พ์ปวีณ์ พร้อมพ่วง ครู กศน.ตาบลวัดแกว้ 3. นางสาววรีย์ กลิ่นราพงึ ครู กศน.ตาบลหัวโพ 4. นางศศินา ตะละศักดิ์ ครู กศน.ตาบลดอนคา 5. นางปญั จรัศม์ ธนโรจน์ภญิ โญ ครู กศน.ตาบลดอนใหญ่ 6. นายพรชวินท์ อณุ ยเกยี รติ ครู กศน.ตาบลโพหกั 7. นางนิภาภร ถาถ้วย บรรณำธกิ ำร/จัดทำรปู เล่ม บรรณารกั ษช์ านาญการพเิ ศษ 1. นางม่งิ ขวญั คอยช่ืน บรรณารักษ์อตั ราจ้าง 2. นางสาวทฤฒมน ชินณบดี