1. แนวข้อสอบกลางภาค วิชาออกแบบ ม.2

ว 22104 การออกแบบและเทคโนโลยี ชัน้ มัธยมศกึ ษาปที ่ี 2 ภาคเรยี นที่ 2 ปีการศกึ ษา 2563

รายวิชาการออกแบบละเทคโนโลยี 2 รหสั วชิ า ว 22104 ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 2 ภาคเรียนที่ 2 ปกี ารศึกษา 2563 ครูผ้สู อนนายพรี วสั บอกประโคน BRAINSTORM ระดมสมอง วเิ คราะห์ปญั หา ครูผู้สอน นายพีรวัส บอกประโคน

วิเคราะห์ปญั หาภายในชมุ ชน เข้าใจสภาพ ระดมสมอง จัดกล่มุ กาหนดปัญหา บรบิ ทของชมุ ชน วิเคราะห์ปัญหา ของปญั หาทร่ี ะบุ ท่ีมีความตอ้ งการมากที่สุด

5W1H

5W1H How What ▪ Where Who ▪ ➢ ➢ When Why ➢ ➢

5W1H What ▪ Who ▪ Why ▪

5W1H When ▪ Where ▪ How ▪

TECHNOLOGY RESOURCES ครพู ีรวสั บอกประโคน (ธีร)์ ภาคเรียนที่ 2 ปีการศกึ ษา 2563

การออกแบบและเทคโนโลยี ชนั้ มัธยมศึกษาปที ่ี 2 ภาคเรียนที่ 2 ปกี ารศึกษา 2563 APPLICATION OFSCIENTIFIC PROCESS

01 02 03ออกแบบ 04 05 การ ต้ังคาถาม ตัง้ สมมติฐาน ทดลอง วเิ คราะห์ขอ้ มลู และ ตรวจสอบข้อมูล จากการสงั เกต สรา้ งขอ้ สรปุ ท่ีค้นพบ ที่ค้นพบและเผยแพร่ 01 เป็นการนาความรู้เดิมโดยเน้นทางวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ หรือความรู้จากประสบการณ์ ในชีวติ ประจาวัน ความรูเ้ ดิม เป็นการตั้งข้อสงสัย หรือข้อสังเกต ว่าขณะน้ันเกิดอะไรขึ้น มีการเปล่ียนแปลงหรือปฏิกิริยา 02 อย่างไรบา้ ง การต้งั สมมติฐาน คอื การคาดคะเนผลล่วงหน้า อย่างมีเหตุมีผล อาจถูกหรือผิดก็ได้ สมมติฐาน ความอยากรู้ทางวิทยาศาสตร์ ทีด่ คี วรมีความชัดเจน เข้าใจง่าย 03 คอื ขั้นตอนของการลงมือปฏิบตั ิ โดยอาจมีความหลากหลายของ วิธกี ารและความคิด ในการทดลองผล เพอ่ื การการเปล่ียนแปลง ตงั้ สมมตฐิ าน เป็นการสรปุ ผลการทดลอง และสรุปผลการวเิ คราะห์ตามหลักการและเหตผุ ลทางวทิ ยาศาสตร์ 04 เป็นการพิสูจน์ตามหลักวิทยาศาสตร์ เพ่ือยืนยันการทดลองบนความรู้วิทยาศาสตร์ เม่ือได้รับ การพิสูจน์แล้วจะเปน็ ความรใู้ หม่ทเี่ ผยแพร่สคู่ นท่วั ไป ออกแบบการทดลอง 05 สรุปการวเิ คราะห์ 06 นาข้อสรปุ ไปทาการพิสจู น์

การออกแบบและเทคโนโลยี ชน้ั มัธยมศกึ ษาปีที่ 2 ภาคเรยี นท่ี 2 ปกี ารศึกษา 2563 ENGINEERING PROCESS

01 เป็นการทาความเข้าใจปัญหาหรือความต้องการที่เกิดข้ึนในสังคม แล้วต้องการแก้ปัญหาให้ดี ขน้ึ กว่าเดิม การระบุปัญหาสาคัญกว่าการแก้ปัญหา ต้องใช้วิธีการระดมความคิด เพื่อให้ได้มา ระบปุ ัญหา ซง่ึ ปญั หา เป็นการค้นคว้าหาข้อมูลและแนวทางท่ีใช้ในการแก้ไขปัญหาจากแหล่งต่าง ๆ แล้วนาข้อมูลท่ี 02 รวบรวมได้มาวิเคราะห์และสรุปเป็นวิธีการแก้ปัญหา แล้วทาการเลือกวิธีท่ีดีท่ีสุดในการ แกป้ ัญหา รวบรวมข้อมูลและแนวคิดเกยี่ วกับปญั หา เปน็ การนาวิธกี ารแก้ปัญหามาออกแบบชิ้นงานหรือวิธีการ โดยการสร้างแบบจาลอง พร้อมทั้ง อธิบายความสามารถของช้ินงานที่พัฒนาขึ้น ส่ิงสาคัญคือ การคานึงถึงทรัพยากรที่มีอยู่อย่าง 03 คมุ้ คา่ เป็นการลาดับข้ันตอนในการสร้างชิ้นงานหรือวิธีการแก้ปัญหา จากน้ันจึงลงมือสร้างหรือ ออกแบบวธิ กี ารแก้ปัญหา พฒั นาชิ้นงานตามแผนทวี่ างไว้ อยา่ งเปน็ ระบบ เป็นการนาชิ้นงานหรอื วธิ กี ารมาทดสอบใช้งาน เพ่ือประเมินว่าส่ิงท่ีพัฒนาขึ้นเป็นไปตามความ 04 ต้องการหรือไม่ ถ้าไม่เป็นไปตามท่ีกาหนด ให้หาแนวทางปรับปรุงให้มีความถูกต้องเหมาะสม ตอ่ ไป วางแผนและดาเนินการแก้ปัญหา เป็นการนารายละเอียดของชิ้นงานมานาเสนอแก่ผู้อ่ืนได้รับทราบ เก่ียวกับข้ันตอนการพัฒนา 05 รวมไปถงึ ขอ้ บกพรอ่ งที่พบเจอระหวา่ งดาเนนิ การ ทดสอบ ประเมิน และปรบั ปรุงวธิ กี ารแกป้ ัญหา 06 นาเสนอวธิ กี ารแก้ปญั หา

วทิ ยาศาสตรแ์ ละ กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ กระบวนการทางวิศวกรรมศาสตร์ วศิ วกรรมศาสตร์ 01 01 สัมพนั ธก์ นั อยา่ งไร... ต้ังคาถามจากการสังเกต ระบุปญั หา คาอธบิ าย 02 02 ตัง้ สมมตฐิ าน รวบรวมข้อมูลและแนวคดิ ทเ่ี กีย่ วกบั ปญั หา 03 03 ออกแบบการทดลอง ออกแบบวธิ ีการแก้ปัญหา 04 04 วิเคราะห์ข้อมูลและสร้างข้อสรปุ ท่ีคน้ พบ วางแผนและดาเนนิ การแก้ปัญหา 05 05 ตรวจสอบขอ้ มูลทค่ี น้ พบและเผยแพร่ ทดสอบ ประเมิน และปรบั ปรุงวธิ กี ารแกป้ ญั หา 06 นาเสนอผลการแกป้ ัญหา วิทยาศาสตร์ คอื การหาความสัมพันธ์เชงิ ความเป็นเหตเุ ป็นผลของปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ เช่น ทาไมเราถึงมีผิวท่ีดา ซ่ึงจะต้องหาเหตุ คือ การ ทค่ี นเราตากแดดมาก ๆ จึงทาให้ผลท่ีตามมา คือ ผวิ ดาคลา้ เปน็ ตน้ โดยหากเราตอ้ งการศกึ ษาในเชงิ ลึกใหม้ ากกวา่ เหตุและผล เราจะชวิ ทิ ยาศาสตร์ในการหาคาตอบ เกยี่ วกบั การทางานของเม็ดสีผิว หรือ เรือ่ งของกรรมพันธ์ุ วิศวกรรมศาสตร์ คือ การนาเอาองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์มาประยุกต์ คิดค้น ออกแบบ สร้างเป็นสิ่งประดิษฐ์หรือเทคโนโลยีต่าง ๆ ตัวอย่างเช่น การ สร้างตึก อาคาร ถนน สะพาน เครื่องบิน หรือเครอื่ งจักรตา่ ง ๆ ฯลฯ

ENGINEERING DESIGN PROCESS

กระบวนการออกแบบ ENGINEERING DESIGN PROCESS เชิงวิศวกรรม 1 “ปญั หาขยะในโรงเรยี นมธั ยมตากสินระยองมีจานวนมาก” 1. นักเรยี นทง้ิ ขยะไม่ถกู ท่ี 2. มีการใช้บรรจุภณั ฑ์ประเภทพลาสตกิ เป็นจานวนมาก รณรงค์การใชถ้ ุงผ้า และการพกแกว้ นา้ มาโรงเรยี นเพือ่ ลดปรมิ าณขยะในโรงเรียน “การใชบ้ รรจุภณั ฑ์พลาสตกิ ทาใหม้ ีปริมาณขยะในโรงเรียนจานวนมาก” 2 ประชาสัมพันธใ์ ห้นักเรยี นใช้ถุงผ้าแทนถงุ พลาสตกิ และพกแก้วนา้ หรือกล่องบรรจุอาหารมาโรงเรยี นเอง ตดิ ต้งั จดุ ท้ิงขยะเพ่ิมขน้ึ เป็น 2 เท่า และตดิ ตงั้ ป้ายแยกประเภทขยะใหช้ ัดเจน วธิ ีท่ี 1 เปน็ วิธที ี่ใช้ค่าใช้จ่ายน้อยท่สี ดุ แต่อาจต้องเพม่ิ จุดบริการลา้ งดว้ ยตนเอง / วิธที ี่ 2 เสยี คา่ ใช้จ่ายมาก ไมส่ ามารถลดปริมาณขยะได้ วธิ ที ี่ 1 เน่ืองจากสามารถลดปริมาณขยะได้ และลดมลพิษทางอากาศได้ 3 1. การสร้างโปสเตอร์ประชาสัมพนั ธ์ หรอื โครงการการรณรงค์เชญิ ชวนนักเรียนโรงเรยี นมธั ยมตากสนิ ระยอง 2. การสร้างแบบจาลองชน้ิ งาน (กรณีเปน็ ส่งิ ประดษิ ฐ์)

กระบวนการออกแบบ ENGINEERING DESIGN PROCESS เชิงวิศวกรรม 4 1. โครงการ จานวน 1 ชุด 2. โปสเตอร์ประชาสมั พนั ธ์ ขนาด A3 จานวน 20 แผ่น 5 3. แผน่ ป้ายเดินรณรงค์ ขนาด 300 x 60 cm. จานวน 5 แผ่น “แสดงขนั้ ตอนรายละเอยี ดการดาเนินงานอย่างชดั เจน พรอ้ มภาพประกอบ” นักเรยี นทง้ั หมด นักเรียนชั้นมธั ยมศึกษาปที ่ี 2/5 จานวน 25 คน 6 1. ใหน้ ักเรยี นกลมุ่ ตวั อย่างนาถุงผา้ แก้วนา้ และกลอ่ งบรรจอุ าหารมาโรงเรียน เป็นเวลา 1 สปั ดาห์ 2. ประเมนิ ผลการทดลอง บันทกึ ปัญหาทีพ่ บและดาเนินการปรบั ปรงุ แกไ้ ข ก่อนนาไปใช้จรงิ กับ พบว่าจานวนขยะในบริเวณหอ้ งเรียน นกั เรียนชน้ั มธั ยมศึกษาปีท่ี 2/5 ลดลง” 1. สรปุ ผลการดาเนนิ โครงการหนา้ เสาธง ก่อนขึน้ ชั้นเรียน ให้นกั เรยี นและบคุ ลากรรบั ทราบ 2. นาเสนอขน้ั ตอนการดาเนินงานตัง้ แต่ตน้ จนจบ

การออกแบบและเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศกึ ษาปที ี่ 2 ภาคเรยี นที่ 2 ปกี ารศึกษา 2563 TECHNOLOGY RESOURCES

เวลา คน ทนุ ขอ้ มูล สารสนเทศ พลังงาน วัสดุ เครอ่ื งมอื อปุ กรณ์ TECHNOLOGYRESOURCES “ทรัพยากรทางเทคโนโลยี เปน็ สิ่งทต่ี ้องคานงึ ถงึ ในการแกป้ ัญหา เพราะจะทาใหก้ ารทางานนั้น สาเรจ็ และแกป้ ัญหาได้ตามที่ตอ้ งการ”

TECHNOLOGYRESOURCES ▪ ▪ ▪

▪ ▪ ▪ ▪ เวลา

แนวทาง ทรพั ยากรทางเทคโนโลยี การแกป้ ัญหา ปญั หา คน ขอ้ มลู และ วัสดุ เครื่องมือ พลงั งาน ทนุ เวลา สารสนเทศ แนวทางท่ี 1 แนวทางท่ี 2

ครพู รี วัส บอกประโคน (ธรี ์) ช้ันมัธยมศกึ ษาปที ี่ 2 ภาคเรยี นที่ 2 ปกี ารศกึ ษา 2563 ภาคเรียนท่ี 2 ปีการศกึ ษา 2563 ว 22104 การออกแบบและเทคโนโลยี 2

โรงเรียนมัธยมตากสินระยอง Home About Plan Content MATTHAYOM TAKSIN RAYONG SCHOOL รายวชิ า การออกแบบและเทคโนโลยี3 (ว23104) ชน้ั มัธยมศึกษาปีท่ี 3 ความตอ้ งการและการแกป้ ัญหาของ มนุษย์สกู่ ารเปลย่ี นแปลงของเทคโนโลยี Get Started

โรงเรียนมัธยมตากสนิ ระยอง Home About Plan Content MATTHAYOM TAKSIN RAYONG SCHOOL ทฤษฎคี วามต้องการตามลาดบั ขน้ั ของมาสโลว์

หนา้ หลกั ครูพีรวสั บอกประโคน (ธีร)์ ว22104 การออกแบบและเทคโนโลยี 2 ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปีที่ 2

หนา้ ท่ี 1 ???... การออกแบบการแกป้ ญั หาท่เี ป็นช้นิ งาน ควรคานงึ ถงึ หลักการออกแบบผลติ ภัณฑ์ เพือ่ ให้ได้ชิ้นงานท่ตี รงกบั การแก้ปญั หาหรอื ความตอ้ งการ ดงั ตอ่ ไปน้ี

1. หน้าทใ่ี ชส้ อย ???... Function เป็นสง่ิ สาคัญที่สุดท่ตี ้องคานึงถึง ผลิตภณั ฑต์ ้องมหี นา้ ที่ ใชส้ อยตามท่เี รากาหนด เพ่อื แก้ปญั หาตามทก่ี าหนดไว้ได้ อย่างถกู ต้อง และเหมาะสม เชน่ ➢ เดนิ กลางแจ้ง แดดร้อน จงึ มกี ารผลิตร่มมาเพอื่ ปอ้ งกนั แสงแดด ➢ หรอื เครอ่ื งปรบั อากาศช่วยปรบั อุณหภูมิ เป็นต้น หน้าที่ 2

2. ความปลอดภัย ???... Safety อันตรายทเี่ กดิ ข้ึนจากการใชผ้ ลิตภณั ฑ์ ระบบหรอื วิธีการ อาจสง่ ผลตอ่ ผู้ใชง้ าน เชน่ การออกแบบ ของเลน่ เด็ก ต้องคานึงถึง ✓ ช้นิ ส่วนขนาดเล็ก ✓ สีที่ใช้ ✓ ช้ินสว่ นท่ีแหลมคมอาจสง่ อนั ตรายต่อเด็ก หน้าท่ี 3

3. ความแข็งแรงของโครงสรา้ ง ???... Structure สแตนเลสสตลี (STAINLESS STEEL) ความแข็งแรงของโครงสร้างถอื เป็นสว่ นสาคญั อกี อย่าง กนั รอยนวิ้ มือ หน่งึ ทตี่ อ้ งคานึงถงึ ควรมกี ารเลือกโครงสร้างท่ีเหมาะสม กบั การใชง้ าน และสภาพแวดลอ้ ม เช่น การใช้วสั ดุ สแตนเลสสตีล (STAINLESS STEEL) ในการทา iPhone 11 pro max เพือ่ ลดรอยนิ้วมือในการใช้งาน หน้าท่ี 4

4. ความสะดวกสบายในการใชง้ าน ???... Ergonomics การออกแบบผลติ ภณั ฑ์ ส่งิ ของ วธิ ีการท่ีเกีย่ วข้องกับ ร่างกายมนษุ ย์ ตอ้ งคานึงถงึ ความสะดวกสบายในการใช้ งาน ลดขั้นตอนทีซ่ บั ซอ้ น เชน่ ▪ ความสูงของเก้าอท้ี ่เี หมาะสมกับการนงั่ ทางานเปน็ เวลานาน ▪ ตาแหน่งของช้ันวางของไมเ่ หมาะสมกบั การหยบิ จับ หน้าที่ 5

5. ความสวยงามน่าใช้ ???... Aesthetics ความสวยงานรูปลักษณ์ภายนอกของผลิตภัณฑ์ เพ่ือ ดึงดูดความสนใจของผู้ใชง้ าน และในบางกรณสี ่งผลต่อ การรบั รเู้ ชงิ จติ วิทยาดว้ ย เชน่ รูปรา่ ง รปู ทรง สี พน้ื ผวิ วสั ดทุ น่ี ามาประกอบผลติ ภัณฑ์ หนา้ ท่ี 6

6. การบารุงรกั ษา ???... Maintenance การรกั ษาสภาพของเครอ่ื งมอื เครือ่ งจักรต่าง ๆ ใหม้ ีสภาพ ที่พร้อมจะใชง้ านอย่ตู ลอดเวลา วัสดุและชิน้ สว่ นท่ใี ชง้ าน หากต้องเปลี่ยนหรือซอ่ มแซม ต้องสามารถดาเนนิ การได้ สะดวกและง่าย สามารถหาชน้ิ สว่ นอ่ืนมาใช้ทดแทนได้ เช่น ▪ วัสดุ เครอื่ งมือต้องไม่ชารดุ คณะใชง้ าน ▪ เมอื่ ชิ้นสว่ น วสั ดุ ชารุดเสียหาย สามารถดาเนนิ การใช้ง่าย ▪ มีคู่มอื การใช้งาน หนา้ ที่ 7

7. ราคาหรอื ต้นทุน ???... Cost การประมาณราคากอ่ นวางแผนสรา้ งชน้ิ งาน ชว่ ยใหก้ าร ออกแบบมีความเป็นไปไดต้ ามงบประมาณทม่ี ีอยู่ เชน่ ▪ การออกแบบให้มีจานวนชนิ้ สว่ นน้อยชิ้น ▪ การออกแบบทีล่ ดความหลากหลายของประเภทวัสดุ ▪ กระบวนการผลติ ทซี่ ับซอ้ น ▪ หรอื ใชเ้ ครอื่ งมือที่ต้องจัดหาจากแหลง่ อน่ื หน้าท่ี 8

8. วัสดแุ ละกระบวนการผลิต ???... Material and process วสั ดุมคี ุณสมบตั ิตรงตามหนา้ ทใ่ี ชส้ อยและรูปแบบการใชง้ าน ไมเ่ ลอื กวัสดุทเ่ี กนิ ความจาเปน็ ซึ่งจะทาให้งานยุ่งยากและ ซบั ซ้อน เชน่ “ในชุมชนมีหวาย ท่มี คี ุณสมบัติยดื หยุ่นและเหนยี่ วทนทาน สามารถนามาผลติ เปน็ ตะกร้า หรือเกา้ อ้ีได้ แทนท่ีจะใชเ้ มด็ พลาสตกิ หรือเหลก็ ” เปน็ ต้น หนา้ ที่ 9

กับการออกแบบ ความคิดสรา้ งสรรคเ์ ปน็ ความสามารถของบคุ คลในการคดิ ตอบสนองตอ่ เหตกุ ารณห์ รือปญั หาได้เป็นอยา่ งมาก ก้าวไกล แปลกใหม่และมีคุณคา่ จนเกดิ สงิ่ ใหม่และเปน็ ประโยชน์ เชน่ การพฒั นาทเุ รยี นไร้หนาม ของเกษตรกร อาเภอลาเล จ.อตุ รดิตถ์ การใช้แตนเบยี น กาจดั แมลงที่เปน็ ศัตรูพืช เช่นหนอนหวั ดา แมลงวนั ผลไม้ หน้าท่ี 10

หน้าที่ 11 หลงั จากไดเ้ ลือกแนวทางการแก้ปญั หาแลว้ เราจะนามาออกแบบโดยถ่ายทอดความคิดใหเ้ ป็นรปู ธรรม โดยสามารถทาได้ในหลายรปู แบบ เช่น การรา่ งภาพ การเขียนผังงาน การเขียนอธิบายขนั้ ตอน ซ่ึงมจี ุดประสงค์เดียวกนั คือ เพื่อสรุปแนวคิดและส่ือสารให้ผ้อู ่นื เขา้ ใจ

หน้าที่ 12 1 การร่างภาพ คอื ภาพทแี่ สดงรายละเอยี ดของแนวคดิ ท่ี คอื ภาพท่แี สดงรายละเอียดของแนวคดิ ท่ี ประกอบด้วย ดา้ นกวา้ ง และดา้ นยาว ประกอบดว้ ย ดา้ นกว้าง ดา้ นยาว และด้านสงู

หน้าที่ 13 2 การเขยี นแผนภาพ เป็นการถา่ ยทอดแนวความคดิ การแก้ปัญหาที่เปน็ วิธีการ โดยการสร้างลาดบั ขน้ั ตอนการทางานในลกั ษณะ ของรปู ภาพ เพอ่ื ใหเ้ กดิ ความเข้าใจมากยิง่ ขน้ึ แผนภาพการข้ามคลองโดยใช้ไมไ้ ผพ่ าดระหวา่ ง 2 ฝั่งคลอง

2 การเขียนแผนภาพ หน้าท่ี 14 แผนภาพวิธีการทานาเกลอื Calcium Sulfate

3 การเขียนผังงาน ไมใ่ ช่ หนา้ ท่ี 15 เป็นการถา่ ยทอดแนวความคิดการแกป้ ญั หาทีเ่ ปน็ วธิ ีการ ใช่ โดยการสรา้ งลาดับข้ันตอนการทางานในลักษณะ ของการใชส้ ัญลักษณ์มาตรฐานในการเขยี นผังงาน (flowchart) เชน่ วิธีการเดนิ จากบา้ นไปโรงเรยี น

หนา้ ท่ี 16 เกล็ดความรู้ 1. ภาพออบลคิ (oblique) เป็นภาพที่แสดงด้านหน้า ของวัตถุเป็นแนวตรง ด้านข้างทามุม 45 องศากับเส้นระดับ เหมาะสาหรับการนาเสนอวัตถุที่มีรายละเอียดด้านหน้ามาก

หน้าท่ี 17 เกลด็ ความรู้ 2. ภาพไอโซเมตริก (isometric) เป็นภาพทเ่ี ขยี นทา มุมเอียง 30 องศากับเสน้ ระดบั ทงั้ สองด้านของวตั ถุ มองเห็น รูปรา่ งลกั ษณะเหมอื นของจรงิ

หนา้ ท่ี 18 เกล็ดความรู้ 3. ภาพเปอร์สเปคทีฟ (perspective) เป็นภาพที่ มองจากระยะไกลลักษณะของเสน้ ฉายจะไปรวมตัวกันที่จุดรวม สายตา เป็นภาพที่เหมือนจรงิ มากทส่ี ดุ