การพูดต่อที่ประชุม

การพูดตอ ท่ปี ระชมุ



สารบญั 2 6 ประเภทของการพดู ตอ ที่ประชมุ 7 การเตรียมตัวพดู 8 เคล็บลบั ของการพดู ใหประสบความสำเร็จ การประเมนิ การพูดตอ ท่ีประชุม

การพูดตอทปี่ ระชมุ การพดู คือ กระบวนการในการถายทอดความรู ความคดิ ประสบการณ อารมณ ความรสู กึ จากผูพูดไปสผู ูฟ ง มนุษยฝ ก หดั พูดเรม่ิ แรกกับบคุ คลใน ครอบครัวและพัฒนาการพดู จากการเรยี นรตู ามสถานศกึ ษา การฝก ทักษะ การพูดเปน เร่ืองสำคัญในวิชาภาษาไทยคไู ปกบั การฝก ทักษะการเขยี นและการ อา น เน่ืองจากการพูดมคี วามสำคญั ตอการดำเนินชวี ิต เหมอื นบทกลอนของ สนุ ทรภูท ่กี ลา ววา \"เปน มนุษยสดุ นยิ มเพยี งลมปาก จะไดย ากโหยหิวเพราะชวิ หา แมนพดู ดมี คี นเขาเมตตา จะพูดจาจงพเิ คราะหใหเหมาะความ” ใจความสำคัญของกลอนบทน้ที ำใหเ ห็นความสำคัญของการพดู คอื ตอ ง คดิ กอ นพูดทกุ คร้งั ถา พดู โดยไมค ิดอาจทำใหไ ดรบั ผลเสยี ทจี่ ะตามมา การพดู ตอ ทป่ี ระชมุ เปน การพดู แสดงความรู ความคิด ความรูส ึก และ ความตอ งการตอ หนา ผูฟง เปน จำนวนมากในสถานท่ีสวนบคุ คล หรอื ที่ สาธารณะ เร่ืองที่พูดไมจ ำกัดเฉพาะบุคคลกลมุ ใดกลุมหนึ่งเทานนั้ นอกจากนี้ ยงั เปด โอกาสใหผูฟง ไดแ สดงความคดิ เหน็ เพิ่มเตมิ ซกั ถามขอ ของใจหรือตั้ง ขอ สังเกตอืน่ ๆ ไดเ มอ่ื ผูพ ูดพูดจบแลว 1

ประเภทของการพูดตอ ท่ปี ระชุม การพูดตอที่ประชมุ จำแนกตามวธิ นี ำเสนอ ได 4 ประเภท คือ 1. การพดู โดยฉบั พลัน เปน การพดู ทไี่ มร ลู วงหนามากอ น ผพู ูดตองมี ปฏิภาณไหวพรบิ ในการพูด ควบคุมสตใิ หด ี จัดลำดับความคดิ และวธิ ีนำเสนอ อยา งรวดเร็ว เร่ืองท่ีพูดเปนการกลา วเนื่องในงานตางๆ เชน กลา วอวยพรวนั เกิด กลา วคำไวอ าลยั กลา วอวยพรในงานแตง งาน และการชี้แจงใหเกดิ ความ เขา ใจตรงกันตอทปี่ ระชมุ 2. การพูดโดยอาศัยตน ราง เปนการพดู ท่ผี ูพ ดู รมู ากอ น จึงมโี อกาสศกึ ษา ผฟู ง สภาพแวดลอม เตรียมอุปกรณ เตรยี มตัวอยางสำหรับการนำมาอางอิง ได นอกจากนี้ ยงั มีเวลาในการฝกซอมการพูดเพอื่ ทำใหเ กิดความมน่ั ใจ เมอ่ื ถงึ เวลาพูดจรงิ กอ็ าจดัดแปลงเนอ้ื หาถอ ยคำใหเหมาะสมกบั โอกาส สถานการณ และผูฟง 3. การพดู โดยการทองจำ เปน การพดู ทีผ่ พู ดู ตองเขยี นรายละเอียดเรอ่ื งที่ จะพูดทงั้ หมดแลว จำใหขึ้นใจ โดยมากมกั เปนเร่ืองเก่ียวกบั ความรู เชน คำ บรรยายทีค่ รสู อนนักเรยี นในช้ันเรียน หรือการกลาวรายงานวิชาตา ง ๆ ในชน้ั เรยี น ทีน่ ักเรียนตอ งเขาใจอยางละเอียดโดยไมผ ิดพลาด การพดู แบบนมี้ ี ขอจำกัด คือ นํา้ เสยี งและลีลาการพดู อาจดไู มเปน ธรรมชาติ 4. การพดู โดยอานจากราง เปน การพดู ที่ผูพดู ตอ งเตรยี มตันฉบบั ทีจ่ ะ นำเสนอใหส มบูรณทำความเขาใจเน้อื หา ฝก ซอมออกเสียงพดู ใหเกิดความ มน่ั ใจและนาฟง นํา้ เสียงสุภาพ ไมต อ งฝก ทองจำแตอยา งใด นอกจากฝก อา น ใหถ กู ตอง รจู กั เนนและทอดจังหวะ ตลอดจนฝก การใชอ วัจนภาษา ประกอบดวย ทาทาง การแตงกาย และบุคลิกภาพตา ง ๆ การพูดน้เี ปนการ พดู ทไ่ี ดรับเชิญใหพูด เชน การเปด ประชมุ การกลาวปราศรัย หรอื การกลาว รายงาน 2

การพูดตอท่ปี ระชุมจำแนกตามจดุ มุงหมายได 4 ประเภท คอื 1. การพูดเพือ่ ใหความรหู รือขอเทจ็ จรงิ ผพู ูดจะตอ งเตรยี มเนื้อหาและ ขอ เท็จจรงิ ท่ีเปนประโยชนต อ ผูฟง เปนสำคญั โดยมากมักเปน การพูดเพื่อให ความรดู านตาง ๆ ใชใ นการพดู บรรยาย อธบิ าย ช้แี จงหรอื เสนอรายงาน ตา งๆ เปน ตน 2. การพดู เพอ่ื โนมนาวใจ เปน การพดู เพ่ือใหผ ูฟง เปล่ียนความเชือ่ ทศั นคติ คานิยม และการกระทำ ใชในการพูดโฆษณาสินคา พูดหาเสยี ง หรอื ชกั จูงให ทำกจิ กรรมตาง ๆ ท่เี ปนประโยชนตอ สาธารณชน เชน ทำความสะอาด บรจิ าคโลหติ บริจาคเงินหรือส่งิ ของ 3. การพดู เพือ่ จรรโลงใจ เปนการพดู เพื่อยกระดับจติ ใจผฟู งใหมคี ุณธรรม ดานตาง ๆ รวมถงึ การทำใหเ กดิ ความสนกุ สนานเพลิดเพลนิ จติ ใจเบกิ บาน ใช ในการกลาวคำปราศรัย การกลา วคำสดดุ ีการเลานิทาน 4. การพูดเพื่อคน หาคำตอบ เปนการพดู แกปญ หา อุปสรรคตาง ๆ ท่ี เกิดข้นึ ในสังคมปจ จุบันโดยการพดู ใหผฟู งไดเ ขา ใจปญ หาและรว มกันคิด แกปญหาตอ ไป จากการทไ่ี ดรูเ ก่ยี วกบั เรอื่ งวิธพี ดู และจดุ มงุ หมายของการพูดตอท่ีประชุม แลว ผพู ูดตอ งพจิ ารณาถงึ เน้อื หาใหเหมาะสมในการพดู ตอ ทปี่ ระชุม เชน การ พดู ท่ีมีเนื้อหาเปน นโยบายตอ งเปน เร่อื งหลกั การและนโยบายเพือ่ ประโยชน สวนรวมในอนาคต เน้อื หาท่เี ปนขอเทจ็ จริงตอ งชใี้ หเห็นความจรงิ อันเปน เหตุผลท่ีควรแกก ารยอมรับ และเนอื้ หาที่เกีย่ วกบั คุณคา และคุณงาม-ความดี หรอื การกระทำตาง ๆ ท่เี ปนคณุ งามความดี เปน การพูดเก่ียวกบั วีรกรรม ของบุคคลในอดตี โบราณวัตถแุ ละโบราณสถาน นอกจากนี้ ในการพูดตอ ท่ปี ระชุมชนยงั ตอ งคำนงึ ถงึ โอกาสทพี่ ูดดวย เชน การพดู อยา งไมเปน ทางการ เปน การพูดสังสรรคใ นงานรน่ื เริงตา ง ๆ มผี ูฟงท่ี เปนเพ่ือนสนิทมิตรสหายเปน กันเอง การพดู อยา งเปน ทางการ ใชพดู ในงานพธิ ี การตาง ๆ ที่มผี ฟู ง เปน แขกผูมเี กยี รตทิ ่ไี ดรบั เชญิ มา การพดู กลาวเปด ประชมุ การกลา วปราศรยั ของบคุ คลสำคัญ และโอวาทของผบู รหิ ารตาง ๆ แตถ าเปน การพูดในงานพธิ ีทม่ี คี วามสำคญั ลดนอ ยลง และมีผูฟง ท่ีเปน บคุ คล สำคัญลดนอยลงกค็ วรลดการพูดท่ีเปน แบบแผนลงบา ง เรียกวา การพูดใน โอกาสทเ่ี ปน กงึ่ ทางการ 3

ตวั อยา ง การพดู ตอท่ีประชุม การสาธิตการทำขนมกลว ย สวสั ดคี ะ ทา นอาจารยทเี่ คารพและเพื่อนนกั เรียนท่รี ักทกุ คน ดิฉันขอแนะนำเร่ืองการทำขนมไทยที่เพื่อน ๆ สามารถทำเองไดไมยงุ ยาก เปนขนมที่รับประทานกันทวั่ ไปในสงั คมไทย และเปนการอนรุ ักษวัฒนธรรมไทย ไวดว ย นอกจากน้ี ยงั เปน ขนมท่ีมีคุณคาและเปนประโยชนตอ รา งกาย มีทง้ั แปง นํา้ ตาล เกลอื แร ไขมัน และวติ ามนิ ตาง ๆ อยางครบถวน ขนมท่จี ะนำมา สาธติ ใหเ พือ่ นไดชม คอื \"ขนมกลวย\" สวนประกอบของขนมกลว ยมดี ังน้ีคะ กลว ยนํ้าวา มะพรา วขูด แปง ขา วเจา แปง มนั นาํ้ ตาล และเกลือ ภาชนะท่ีใชม ลี ังถงึ สำหรับนงึ ขนม และเตา วิธีทำ อยางงา ย คอื ตวงแปงขา วเจา 1 ถว ยตวง แปงมนั 1/4 ถวยตวง นํ้าตาล ทราย 1/2 ถว ยตวง มารวมกันคลกุ เคลาดว ยนํ้าอนุ 1 ถว ยตวง จนเขา กนั ดี แลวจงึ ใสกลว ยน้าํ วาบดละเอียด 1 ถว ยตวง มะพรา วขดู 1 ถว ยตวง และเกลอื ปน 1 ซอ นชา คนใหเ ขากันดี ตกั ใสใ บตองหอใหส วยงาม ดวยการฉกี ใบตอง เปน เสนนำมาทาบทับหอ แลวจงึ กลัด ดวยไมกลดั เสรจ็ แลวนำไปเรยี งใสล งั ถงึ ตง้ั ไฟประมาณ 20 นาที ขนมจะสกุ ยกลงจากเตาได ขนมกลวยนี้นบั เปนอาหารท่ีมีคุณคาอยางหนง่ึ ทคี่ นไทยนยิ มทำมาแต โบราณ ปจ จบุ นั ถาเพอื่ น ๆ สามารถทำรับประทานไดก็นบั เปนผอู นรุ กั ษ วัฒนธรรมไทยดวยคะ จากท่พี ดู มานถี้ า เพ่อื น ๆ สงสยั สอบถามไดน ะคะ สวสั ดีคะ 4

การเตรียมตัวพูด การพูดตอทีป่ ระชมุ ใหป ระสบผลสำเร็จ มสี ่งิ ทคี่ วรคำนงึ ดงั น้ี 1. การกำหนดจุดมุง หมาย ผูพูดควรกำหนดจุดมุงหมายใหชัดเจนและ จะตอ งเตรยี มเนื้อหาท่จี ะพดู ใหต รงตามจดุ มุง หมาย 2. การวเิ คราะหผฟู ง นบั เปนเร่อื งสำคญั การพูดตอ ทปี่ ระชุมชนเปน การ พูดทีม่ ผี ฟู ง เปนจำนวนมาก ผูพดู จะตอ งคำนงึ ถงึ คา นยิ ม ความรู เพศ และ การศึกษาของผูฟ ง ตลอดจนปญหาสังคมตา งๆ ที่เกิดขึน้ ในขณะนน้ั เพื่อจะ ไดนำขอมูลมาใชใหเ ปนประโยชนใ นการพดู นอกจากน้ี จะตองพูดใหเหมาะกับวยั ของผูฟง เชน วัยเด็ก กอ็ าจมกี ารเลานทิ านประกอบและเลอื กใชถอยคำที่เขาใจ งาย 3. การกำหนดขอบเขตของเรอื่ ง เมอ่ื ไดว ิเคราะหผ ูฟ ง แลว ก็ควรกำหนด เรอ่ื งใหเหมาะสมกับผูฟง จากน้นั กำหนดขอบเขตของเรอื่ งใหเ หมาะสมกบั เนื้อหาและเวลา โดยทั่วไปการกำหนดขอบเขตของเร่อื งแบง เปน 3 ตอน คอื กลา วนำ ดำเนนิ เรอื่ ง และสรุปเนอื้ หาท่พี ดู โดยกำหนดสดั สว นใหห มาะสม เน้ือหาท่ีนำมากลาวนำและสรุปความใหนอ ยกวา เนือ้ หาทด่ี ำเนนิ เรื่อง และตอง เปนการกลา วถึงประเด็นสำคญั ท่ีดงึ ดดู ความสนใจของผูฟง 4. การรวบรวมเนื้อหา ผูพดู จะตอ งคน ควาหาขอ มลู จากแหลง ความรตู า ง ๆ เพอ่ื ใหผ ูฟ ง ไดรับประโยชนจ ากการฟงมากทีส่ ดุ เทาท่จี ะทำได แตต องให เหมาะสมกบั เวลา ไมควรเตรยี มใหมากเกินไปจะพดู ไมจ บ การรวบรวมเน้ือหา ทำไดโ ดยการสมั ภาษณ การสอบถาม ตลอดจนจินตนาการตางๆของผูพ ูดก็ นบั เปน ขอ มลู ทคี่ วรนำมาเรยี บเรยี งเปน เน้อื หาสำหรบั ใชใ นการพดู หาก จำเปน ตองใชวัสดอุ ุปกรณท ่ีใชใ นการพูดก็จำเปน ตองจัดหามาใหครบถวน และ เหมาะสมกบั เน้ือเร่อื งที่จะพดู จะไดชวยใหการพดู สะดวกรวดเรว็ เชน เอกสาร เคร่อื งขยายเสยี ง ภาพประกอบตา งๆ 5. การจดั ลำดบั เร่ือง เมือ่ รวบรวมขอมลู ตางๆ แลวผพู ดู ตองนำมา จัดลำดบั เนือ้ เร่ืองวาควรพดู เร่ืองใดกอนหรือหลงั เรอื่ งใดเปนประเด็นสำคัญก็ จดั เปนหัวขอ ใหญ เรอ่ื งใดสำคญั นอ ยก็เปน หวั ขอ ยอย การทำเคาโครงเรอื่ งจะ ชวยใหไ มหลงลืมและเกิดความม่นั ใจในการพูดยงิ่ ขึน้ 6

6. การใชภาษาในการพดู ผพู ดู จะตอ งระมัดระวงั ในการใชภาษาทั้งท่เี ปน วจั นภาษาและอวัจนภาษาใหถูกตอ งและเหมาะสม โดยใชถอ ยคำใหก ะทัดรดั เขา ใจ งาย ตรงประเด็น สุภาพและเหมาะสมกับผฟู ง ไมพดู คำหยาบและตลกคะนอง จนเกนิ ไป 7. การฝกฝน เปนเร่ืองสำคัญมากสำหรบั ผูพูดครั้งแรกท่ตี องระงับ อารมณความตืน่ เตน เพื่อใหเกิดความม่ันใจในการพดู การฝกฝนเปนการฝก ใชอวัจนภาษาใหคลองแคลว เชน ทา ยนื ทานัง่ กิรยิ ามารยาทตาง ๆ ในการ ฝก ซอ มการพูดน้นั อาจมผี ฟู ง เพ่ือชว ยใหผูพ ูดฝก การสบสายตา และใหผฟู ง ชว ยประเมนิ ผลการพดู ดวย เคล็ดลบั ของการพดู ใหประสบความสำเร็จ การพดู ทีม่ ีประสิทธภิ าพตอ งประกอบดวยเรื่องสำคัญตา ง ๆ ดังน้ี 1. มคี ุณธรรม การมีคุณธรรมของการพดู คอื เรอื่ งท่ีพูดจะตองเปนความ จรงิ ปราศจากอคั ดไิ มใชถ อ ยคำหยาบคาย สามารถสรา งศรทั ธาใหผูฟง เชือ่ ถอื ได 2. มีความรดู ี การพดู ทดี่ ีผูพดู จะตองมีความรอู ยา งแทจ ริงในเรอ่ื งท่ีพดู จงึ จะสามารถพดู ดวยความมั่นใจ มเี หตผุ ล และมีหลกั ฐานอางองิ ประกอบการ พูดเสมอ 3. มเี หตุผล เพอื่ จะไดชว ยใหก ารพดู มนี ้าํ หนัก โดยเฉพาะเรือ่ งทีต่ อ งอาศัย เหตผุ ลเปนสำคัญ 4. เขา ใจธรรมชาติของมนษุ ย โดยคำนึงถึงเรอ่ื งวัย เพศ ความสนใจ และพ้นื ฐานความรูเ ปน สำคัญ 5. ลำดับความคดิ อยางมีระบบ เรียงลำดบั ขอความทจ่ี ะพดู ใหเปน ระเบยี บ กำหนดใจความสำคัญและพลความใหส อดคลอ งกนั คือ การกลา ว อารัมภบท การดำเนนิ เรื่อง และ การกลาวสรุป ควรเปด โอกาสใหผูฟงถาม บา ง แตไ มค วรเสยี เวลาจนเกินความมุงหมายท่ีไดกำหนดไว 6. ใชภาษาอยางมปี ระสทิ ธิภาพ ทัง้ วัจนภาษาและอวัจนภาษา คอื ใชถ อ ยคำ สำนวนใหถ ูกตอง ชัดเจน ตรงประเดน็ มีนาํ้ เสียงสภุ าพ ใชภาษาภาพพจนใ ห ผูฟงเกิดจินตนาการเปนตน 7

การประเมินการพดู ตอ ที่ประชมุ การพดู ตอทป่ี ระชมุ มีความสำคัญ และเปน ประโยชนตอ การดำรงชวี ติ ใน ดานการศกึ ษาเศรษฐกิจ การเมอื ง ตลอดจนการแกป ญหาสังคมตาง ๆ ผู พูดจำเปน ตอ งฝก พูดใหเกดิ ทกั ษะ จงึ จะนำไปใชใ หเปนประโยชนได เพอ่ื ใหการ พดู มปี ระสิทธิภาพจงึ ตอ งมกี ารวเิ คราะหพ ฤตกิ รรมการพดู ตอ ไปนี้ 1. วิเคราะหผพู ดู พิจารณาเร่ือง จดุ มงุ หมาย การเตรียมตัว การนำเสนอ คุณธรรมและภาษา (วัจนภาษาและอวัจนภาษา) 2. วเิ คราะหเนอื้ หา พิจารณาเร่ือง เนือ้ หาสาระ และการเรยี งลำดบั 3. วเิ คราะหผ ูฟง พิจารณาเรื่อง ความต้ังใจและปฏิกริ ิยาของผูฟง ในการประเมนิ คา ใชวิธีประเมินตามหวั ขอยอ ยทไ่ี ดว เิ คราะหไ ว เชน การ วิเคราะหผ พู ดู จะตอ งตรวจสอบวามีความมุงหมายอยางไร เตรยี มพรอมใน การพดู คร้ังนี้หรอื ไม เนื้อหาทน่ี ำเสนอ เหมาะสมกับเรื่องทีพ่ ดู หรอื ไม เหมาะสม กับผฟู ง และโอกาสที่พูดอยา งไร มีจรรยาบรรณและคณุ ธรรม อันเปน คณุ สมบตั ิของผพู ูดทีด่ หี รือไม สำหรับเรอื่ งเนอ้ื หา ตอ งวิเคราะหว า สารทีน่ ำเสนอคร้งั นม้ี ีคณุ หรอื โทษ อยา งไร มีความจรงิ ใจ และปรารถนาดตี อสงั คมอยา งไร การเรียงลำดับและ สาระของเน้ือหาเหมาะสมหรือไม การประเมินผูฟ งใหส งั เกตพฤติกรรมการแสดงออกของผฟู ง วาจะสนใจใน การฟง ครง้ั น้ี มากนอ ยขนาดไหน 8