อารยธรรมอียิปต์

สาหรับฟาโรห์กจ็ ะมีการสร้างพรี ะมิดไวเ้ กบ็ พระศพของ พระองค์ นอกจากน้ีผตู้ ายมกั เขียนเรื่องราวแสดงความบริสุทธ์ิและ ความดีของตนไวใ้ นมว้ นกระดาษปาปิ รุส หรือไวบ้ นฝาหีบศพ เพอื่ นาไปแสดงต่อเทพเจา้ โอซิริสหลงั จากท่ีตายไปแลว้ ซ่ึงหนงั สือน้ี เรียกวา่ “คมั ภีร์มรณะ (Book of the Dead)” ถา้ เขียนไวต้ าม หีบศพจะเรียกวา่ “ Coffin Texts ” ถา้ เขียนไวบ้ น กาแพงพรี ะมิดจะเรียกวา่ “ Pyramid Texts ”

Book of the Dead ประกอบดว้ ย - ขอ้ ความท่ีเป็นคาสรรเสริญพระเป็นเจา้ - คาปฏิเสธบาปและการประพฤติชวั่ - คายนื ยนั การเป็นผยู้ ดึ มนั่ ในคุณธรรมความดีต่าง ๆ

9. กำรปกครอง ในระยะแรก ชุมชนชาวอียปิ ตต์ ้งั อยแู่ นวแคบ ๆ ของ ลุ่มแม่น้าไนล์ เม่ือมีคนมาอยมู่ ากข้ึน มกั มีการทะเลาะวิวาท กนั ในเรื่องการใชน้ ้า จึงตอ้ งมีหวั หนา้ หมู่บา้ น ประกอบกบั งานชลประทานตอ้ งอาศยั ความร่วมมือร่วมใจ และแรงานจากชุมชน จึงจาเป็นตอ้ งมี หวั หนา้ หมู่บา้ น

หวั หนา้ หมู่บา้ นจะมีบทบาทในการควบคุมดูแล และตดั สิน ขอ้ พพิ าทต่างๆ เม่ือหมู่บา้ นขยายใหญ่ข้ึน กลายเป็นเขต การปกครอง เรียกวา่ “ โนมีส ” แต่ละโนมีสจะดูแลคลอง ส่งน้า ปกป้องโนมีสของตนเอง ต่อมาโนมีสเหล่าน้ีไดร้ วมตวั กนั เป็นอาณาจกั รใหญ่ ๆ 2 อาณาจกั ร คือ บริเวณทางใตเ้ ป็นอียปิ ตบ์ น ซ่ึงเป็นพ้นื ที่สูง มีศูนยก์ ลางที่เมืองเนกเฮน และอียปิ ตล์ ่าง ในบริเวณดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้าไนล์ มีเมืองบูโตเป็นศูนยก์ ลาง

จนกระทงั่ เมื่อประมาณ 3,100 B.C. กษตั ริยข์ องอียปิ ตบ์ น พระ นามวา่ “ เมนีส ” หรือ “นาร์เมอร์ แห่งเมืองอบีโดส ได้ ปราบปรามอียปิ ตล์ ่าง และรวมสองอาณาจกั รเขา้ ดว้ ยกนั และ ไดส้ ถาปนาราชวงศข์ ้ึนปกครองเป็นฟาโรห์ องคแ์ รกของ อาณาจกั รอียปิ ต์ และต่อมาไดต้ ้งั ราชธานีท่ีนครเมมฟิ ส ข้ึนในบริเวณอียปิ ตล์ ่าง

ฟาโรห์ มาจากคาวา่ Per – o แปลวา่ Great House หมายถึง พระราชวงั ที่ประทบั ของกษตั ริยฟ์ าโรห์ จะเป็น ประมุขท้งั ศาสนาและการปกครอง ชาวอียปิ ตถ์ ือวา่ ฟาโรห์เป็นเทพเจา้ ท่ีอวตารลงมาปกครองตน ทาใหฟ้ าโรห์มีอานาจสูงสุดและไดร้ ับ การสกั การะจากประชาชน แมแ้ ต่ พระนามกไ็ ม่กลา้ เอ่ยถึง การปกครองของฟาโรห์ทาใหอ้ ียปิ ต์ รวมเป็นราชอาณาจกั รไดเ้ ป็นระยะ ยาวนาน

รัฐบาลของฟาโรห์จึงมีบทบาท ดงั น้ี • ใหค้ วามคุม้ ครองปลอดภยั แก่ประชาชน • ปกป้องภยั จากศตั รูภายนอก คอยป้องกนั ผรู้ ุกรานที่มาจาก ทะเลทราย การคา้ กบั ต่างแดน และควบคุมดูแลการชลประทาน • ควบคุมดูแลการชลประทาน ซ่ึงเป็นงานระดบั ประเทศ มีการระดม กาลงั ชาวนาใหด้ ูแลคลองและคูส่งน้าใหใ้ ชก้ ารไดอ้ ยเู่ สมอ ควบคุมดูแลเกี่ยวกบั การข้ึนลงของน้าในแม่น้าไนล์ • มีการระดมกาลงั ชาวนาใหด้ ูแลคลองและคูส่งน้าใหใ้ ชก้ ารไดอ้ ยู่ เสมอ ควบคุมดูแลเก่ียวกบั การข้ึนลงของน้าในแม่น้าไนล์ • ควบคุมดูแลเก่ียวกบั การข้ึนลงของน้าในแม่น้าไนล์ จนทาใหท้ ราบ วา่ เมื่อไรจะเกิดความแหง้ แลง้ และทุพภิกขภยั

ในการปกครอง ฟาโรห์มีผชู้ ่วยการปกครอง 2 ประเภท คือ • เจ้ำหน้ำทสี่ ่วนกลำง ตาแหน่งที่สาคญั ท่ีสุด คือ วิเซียร์ เป็นผปู้ ฏิบตั ิ ภารกิจต่าง ๆ แทนฟาโรห์ในเมืองหลวง • เจ้ำหน้ำทร่ี ะดับท้องถนิ่ ทอี่ ยู่ตำมโนมสี ต่ำง ๆ ทวั่ ประเทศ ซ่ึงฟาโรห์ จะแต่งต้งั ขา้ หลวงประจาโนมีส ส่วนใหญ่เป็นคน จากเมืองหลวงออกไปปกครอง หนา้ ที่สาคญั คือ การเกบ็ ภาษีซ่ึงเกบ็ เป็นสิ่งของ โดยมีผชู้ ่วยเป็น เจา้ หนา้ ที่จดบนั ทึก และทาบญั ชี เรียกวา่ สไครบ์ ประจาหน่วยต่างๆ ในราชธานี และทอ้ งถ่ิน

สภาพสงั คมชาวอียปิ ต์ ผคู้ นส่วนใหญ่ในสงั คมอียปิ ตโ์ บราณเป็นเกษตรกรและทาส ซ่ึงเป็น ชนช้นั ล่างของสงั คมและมกั ถูกเอาเปรียบจากชนช้นั ปกครอง รวมท้งั ไม่ไดร้ ับการคุม้ ครองทางกฎหมาย ผคู้ นจะยดึ ถือคาสงั่ หรือโองการของฟาโรห์ เพราะถือวา่ เป็นกฎหมาย อนั ศกั ด์ิสิทธ์ิที่ทุกคนตอ้ งปฏิบตั ิตาม สตรีสมยั อียปิ ตโ์ บราณมีฐานะ สิทธิ และความเสมอภาค ไม่ต่ากวา่ ผชู้ าย หญิงชาวบา้ นทว่ั ไปมีสิทธิสืบทอดมรดก และดาเนินกิจการคา้ ขายและอ่ืน ๆ ไดเ้ หมือนผชู้ าย

พวกนกั บวชมีอานาจและบทบาทในสังคม เพราะเป็นผผู้ กู ขาดในการ ทาพิธี บูชาเทพโอไซริส ซ่ึงมกั เรียกคา่ ใชจ้ ่ายสูง และอา้ งวา่ เป็นคน กลางในการติดต่อกบั พระเจา้ ได้ ต่อมา ฟาโรห์พยายามปฏิรูปศาสนา เพือ่ ลดอานาจของพวกนกั บวช จึง กลายเป็นความขดั แยง้ ระหวา่ งชนช้นั ปกครองท้งั สองฝ่ าย และเป็น สาเหตุหน่ึงท่ีทาให้ อียปิ ตโ์ บราณเกิดความแตกแยกและเสื่อมอานาจ ลง โดยถูกชนต่างชาติเขา้ ยดึ ครอง ไดแ้ ก่ พวกอสั ซีเรีย เปอร์เซีย กรีก และโรมนั ตามลาดบั

ความเสื่อมของอียปิ ต์ อียปิ ตเ์ ริ่มเสื่อมลงต้งั แต่ปี 1,100 B.C. เป็นตน้ มา เนื่องจากการ ทาสงครามและถูกรุกรานจากภายนอก โดยเร่ิมต้งั แต่การทา สงครามกบั พวกฮิตไทน์ อสั ซีเรีย เปอร์เซีย ในปี 332 B.C. อียปิ ตถ์ กู ยดึ ครองโดยพระเจา้ อเลก็ ซานเดอร์มหาราชแห่งกรีก จากน้นั ไดท้ รงสร้างเมืองอเลก็ ซานเดรียไวต้ รง ปากแม่น้าไนล์ เพอื่ เป็นศูนยก์ ลางการปกครอง และอารยธรรมในอียปิ ต์