1.The First Intermediate of Buddhist Studies@2561

คู่มือธรรมศึกษา รวมปัญหา และเฉลย ธรรมศึกษาช้ันตรี

๑ สารบัญ ปญั หาวิชา ธรรม ธรรมศึกษาช้นั ตรี มัธยมศึกษา ................................................ ๒ ปัญหาวิชา พทุ ธ ธรรมศึกษาชั้นตรี มัธยมศึกษา ................................................ ๑๐ ปัญหาวิชา วนิ ัย ธรรมศกึ ษาชน้ั ตรี มัธยมศกึ ษา................................................. ๑๙ เฉลยปญั หาวิชา ธรรม ธรรมศึกษาชน้ั ตรี มธั ยมศกึ ษา ........................................ ๒๘ เฉลยปัญหาวชิ า พทุ ธ ธรรมศกึ ษาชน้ั ตรี มัธยมศึกษา ..........................................๒๙ เฉลยปญั หาวชิ า วนิ ยั ธรรมศึกษาชนั้ ตรี มธั ยมศกึ ษา...........................................๓๐

๒ ปญั หาวิชา ธรรม ธรรมศกึ ษาช้นั ตรี มัธยมศกึ ษา ๑. สตคิ วรใชเ้ วลาไหน ? ก. ก่อนทำพดู คดิ ข. ขณะทำพูดคิด ค. หลงั ทำพูดคดิ ง. ทำพดู คิดแล้ว ๒. ธรรมใด มอี ปุ มาดุจหางเสอื เรือ ? ก. หริ ิ ข. โอตตัปปะ ค. สติ ง. ขนั ติ ๓. ข้อใด เป็นลกั ษณะของคนมีสมั ปชญั ญะ ? ก. กลา้ หาญอดทน ข. ซ่ือสตั ย์สุจริต ค. ไม่ประมาท ง. อายชวั่ กลวั บาป ๔. ธรรมใด เปน็ พนื้ ฐานให้คนมีศลี ธรรม ? ก. สติสัมปชญั ญะ ข. ขนั ติโสรจั จะ ค. หริ ิโอตตปั ปะ ง. กตัญญูกตเวที ๕. ข้อใด ไม่ใช่ลักษณะของขันติ ? ก. ทนทำงาน ข. ทนลำบาก ค. ทนหิว ง. ทนเล่นเกมส์ ๖. เม่อื ถกู เหยียดหยามแตส่ ามารถข่มใจใหเ้ ปน็ ปกตไิ ด้ เพราะมีธรรมใด ? ก. ขนั ติ ข. โสรัจจะ

๓ ค. หริ ิ ง. โอตตปั ปะ ๗. บุพพการีชน หมายถงึ ใคร ? ก. พระพุทธเจา้ ข. พระมหากษัตริย์ ค. บดิ ามารดา ง. ถกู ทุกขอ้ ๘. คนเรามกั ลืมบญุ คณุ ผู้อื่น พระพทุ ธศาสนาจึงสอนเรื่องใดไว้ ? ก. ความกตัญญู ข. ความมีเมตตา ค. ความซอื่ สตั ย์ ง. ความเสียสละ ๙. ทุจรติ ๓ หมายถงึ การประพฤตเิ ชน่ ไร ? ก. ทำช่วั ข. พดู ชัว่ ค. คดิ ชว่ั ง. ทำพูดคดิ ช่ัว ๑๐. ข้อใด จัดเป็นกายทจุ รติ ? ก. คอร์รัปชัน ข. อาฆาต ค. ใส่ร้าย ง. หลอกลวง ๑๑. คำพูดใด ทำลายความสามคั คี ? ก. คำปด ข. คำหยาบ ค. คำสอ่ เสียด ง. คำเพอ้ เจ้อ ๑๒. ข้อใด จัดเปน็ มโนทจุ รติ ? ก. โหดรา้ ย ข. พยาบาท

๔ ค. ใสร่ ้าย ง. ปากร้าย ๑๓. การประพฤติสจุ ริต ตรงกับข้อใด ? ก. ทำดี ข. พูดดี ค. คดิ ดี ง. ถกู ทกุ ข้อ ๑๔. ขอ้ ใด จดั เปน็ วจีสจุ รติ ? ก. ไม่คอร์รปั ชนั ข. ไมห่ ลอกลวง ค. ไม่พยาบาท ง. ไม่โลภ ๑๕. เห็นเชน่ ไร ถกู ต้องตามคลองธรรม ? ก. ทำดไี ดด้ ี ข. ทำดีไดช้ ่ัว ค. ดีชว่ั อยู่ทีผ่ ูอ้ ืน่ ง. ทำชว่ั ไดด้ ี ๑๖. สงิ่ เป็นท่ีตั้งแห่งการบำเพญ็ บญุ เรียกว่าอะไร ? ก. บุญกิรยิ า ข. ไทยทาน ค. สงั คหวัตถุ ง. บุญกริ ยิ าวตั ถุ ๑๗. การบริจาคสิ่งของชว่ ยเหลอื ผูป้ ระสบภัย จดั เข้าในขอ้ ใด ? ก. ทานมยั ข. สีลมัย ค. ภาวนามัย ง. อปจายนมยั ๑๘. ทำบญุ แบบประหยดั ฝึกหดั กาย ตรงกบั ข้อใด ? ก. ทานมัย ข. สีลมัย

๕ ค. ภาวนามัย ง. ปตั ตทิ านมัย ๑๙. การสวดมนต์ จดั เข้าในการทำบุญประเภทใด ? ก. ทานมยั ข. สีลมัย ค. ภาวนามยั ง. อนุโมทนามัย ๒๐. ท่านเปรียบธรรมใด ดจุ ลอ้ รถนำไปสูค่ วามเจรญิ ? ก.วฑุ ฒิ ๔ ข. จักร ๔ ค. อิทธิบาท ๔ ง. ปธาน ๔ ๒๑. ข้อใด สงเคราะหเ์ ขา้ ในปฏิรปู เทส ? ก. พน้ื ท่กี วา้ ง ข. ประชากรมาก ค. มีคนดีมาก ง. มโี บราณวตั ถุ ๒๒. อัตตสัมมาปณิธิ มคี วามหมายตรงกบั ขอ้ ใด ? ก. มศี ีลธรรม ข. กินบญุ เก่า ค. เฝา้ ขอพร ง. ออ้ นวอนเทวดา ๒๓. ปุพเพกตปญุ ญตา มีความหมายตรงกับขอ้ ใด ? ก. บุญประเพณี ข. บญุ เก่า ค. บญุ ใหม่ ง. แสวงบญุ ๒๔. จะเปน็ คนเท่ียงธรรมได้ ตอ้ งเว้นธรรมใด ? ก. ทจุ ริต ๓ ข. อกศุ ลมูล ๓

๖ ค. กรรมกิเลส ๔ ง. อคติ ๔ ๒๕. พอ่ แม่ตามใจลูกจนเสยี คน สงเคราะห์เข้าในอคตใิ ด ? ก. ฉนั ทาคติ ข. โทสาคติ ค. โมหาคติ ง. ภยาคติ ๒๖. ความจรงิ อันประเสริฐ หมายถึงธรรมใด ? ก. ปธาน ๔ ข. อทิ ธบิ าท ๔ ค. อริยสจั ๔ ง. พรหมวิหาร ๔ ๒๗. ความไมส่ บายกายไมส่ บายใจ เรียกว่าอะไร ? ก. ทุกข์ ข. สมทุ ัย ค. นโิ รธ ง. มรรค ๒๘. ในอรยิ สัจ ๔ ข้อใดควรละ ? ก. ทกุ ข์ ข. สมุทยั ค. นโิ รธ ง. มรรค ๒๙. ข้อปฏิบัติใหถ้ งึ ความดับทุกข์ หมายถงึ ข้อใด ? ก. ทกุ ข์ ข. สมุทัย ค. นโิ รธ ง. มรรค ๓๐. ทกุ ข์ในอรยิ สจั เกดิ จากอะไร ? ก. กิเลส ข. กรรม

๗ ค. วบิ าก ง. ตัณหา ๓๑. อยากมีกำลงั ใจ ควรเจรญิ ธรรมใด ? ก. อิทธบิ าท ข. วุฑฒิ ค. พละ ง. อริยสจั ๓๒. ความบากบนั่ แกล้วกลา้ ตรงกับพละข้อใด ? ก. สทั ธา ข. วริ ิยะ ค. สติ ง. สมาธิ ๓๓. ความรู้แจง้ เหน็ จริงในสง่ิ ทงั้ ปวง ตรงกับพละใด ? ก. สัทธา ข. วริ ิยะ ค. สติ ง. ปัญญา ๓๔. จิตใจสงบไมฟ่ ุ้งซา่ น ตรงกบั พละใด ? ก. สทั ธา ข. วิริยะ ค. สติ ง. สมาธิ ๓๕. อยู่ให้เขาสบายใจ จากไปใหเ้ ขาคดิ ถงึ หมายถึงมธี รรมใด ? ก. พรหมวิหาร ข. สาราณิยธรรม ค. คารวธรรม ง. สปั ปรุ ิสธรรม ๓๖. สาธารณโภคี มคี วามหมายตรงกบั ข้อใด ? ก. มเี มตตา ข. มีศีลเสมอกัน

๘ ค. เหน็ ตรงกนั ง. รู้จกั แบ่งปนั ๓๗. รู้ว่าอะไรเปน็ เหตุแห่งความสขุ และทกุ ข์ ตรงกับสปั ปุรสิ ธรรมขอ้ ใด ? ก. ธัมมญั ญุตา ข. อตั ถัญญตุ า ค. อตั ตญั ญุตา ง. มตั ตัญญตุ า ๓๘. รู้ว่าสขุ และทกุ ขเ์ ปน็ ผลมาจากอะไร ตรงกับสัปปรุ สิ ธรรมขอ้ ใด ? ก. ธัมมัญญตุ า ข. อัตถัญญุตา ค. กาลญั ญตุ า ง. ปรสิ ัญญตุ า ๓๙. ชา้ ๆ ไดพ้ ร้าเลม่ งาม ใชไ้ ด้กับสปั ปรุ สิ ธรรมข้อใด ? ก. รู้จักเหตุ ข. รู้จักผล ค. รจู้ กั ตน ง. รู้จกั กาล ๔๐. สปั ปุริสธรรมขอ้ ใด มีความหมายตรงกับเศรษฐกิจพอเพียง ? ก. รจู้ กั ประมาณ ข. รจู้ กั กาล ค. รจู้ ักตน ง. รู้จักชมุ ชน ๔๑. การร้จู กั ปรับตัวให้เขา้ กับสังคม จัดเขา้ ในสปั ปุริสธรรมข้อใด ? ก. รจู้ ักเหตุ ข. รู้จกั ผล ค. ร้จู กั ตน ง. รู้จกั ชมุ ชน ๔๒. คบคนใหด้ ูหน้า ซือ้ ผ้าใหด้ เู น้ือ จดั เข้าในสัปปรุ สิ ธรรมข้อใด ? ก. รู้จกั เหตุ ข. รจู้ ักผล

๙ ค. รจู้ กั บคุ คล ง. รู้จกั ประมาณ ๔๓. เมือ่ ถกู นนิ ทา ควรปฏิบัตอิ ย่างไร ? ก. ควรโต้ตอบ ข. ไม่ต้องทำอะไร ค. แกข้ า่ ว ง. ไมย่ นิ ดียินรา้ ย ๔๔. ขอ้ ใด จดั เป็นอิฏฐารมณ์ ? ก. สขุ ข. ทุกข์ ค. นนิ ทา ง. เส่ือมลาภ ๔๕. สังคมจะได้ประโยชนอ์ ะไร จากการประพฤติสังคหวตั ถุธรรม ? ก. ความสำเร็จ ข. ความเจริญ ค. ความสามคั คี ง. ความสุข ๔๖. โครงการจติ อาสา เราทำความดดี ว้ ยหัวใจ จัดเขา้ ในสังคหวัตถใุ ด ? ก. ทาน ข. ปยิ วาจา ค. อัตถจรยิ า ง. สมานัตตตา ๔๗. อปุ ริมทิศ คอื ทศิ เบื้องบน หมายถงึ บคุ คลในข้อใด ? ก. บิดามารดา ข. ครูอาจารย์ ค. สมณพราหมณ์ ง. มติ รสหาย ๔๘. หา้ มไม่ใหท้ ำความชว่ั ใหต้ ัง้ อยู่ในความดี เปน็ หน้าทขี่ องใคร ? ก. ครอู าจารย์ ข. บดิ ามารดา

๑๐ ค. สามีภรรยา ง. บุตรธดิ า ๔๙. ทกั ขณิ ทศิ คอื ทิศเบอื้ งขวา หมายถึงบุคคลในข้อใด ? ก. บดิ ามารดา ข. มติ รสหาย ค. สมณพราหมณ์ ง. ครูอาจารย์ ๕๐. ยกยอ่ งเชดิ ชู ไม่เจ้าชู้นอกใจ เปน็ หนา้ ทใ่ี ครปฏิบตั ติ ่อใคร ? ก. สามี-ภรรยา ข. บดิ ามารดา-บุตร ค. นาย-บ่าว ง. อาจารย์-ศษิ ย์ ปญั หาวิชา พุทธ ธรรมศึกษาชั้นตรี มัธยมศึกษา ๑. ชมพูทวีป แบ่งลั กษณะทางภมู ิศาสตรอ์ อกเป็นกีส่ ่วน ? ก. ๑ สว่ น ข. ๒ ส่วน ค. ๓ สว่ น ง. ๔ ส่วน ๒. ดินแดนชมพูทวีปในปจั จุบนั คอื ประเทศใด ? ก. อนิ เดีย ข. มาเลเซีย ค. อนิ โดนเี ชยี ง. ออสเตรเลีย ๓. วรรณะ ในชมพูทวปี แบ่งออกเปน็ กี่ชนช้ั น? ก. ๓ ชนชน้ั ข. ๔ ชนชนั้ ค. ๕ ชนช้ัน ง. ๖ ชนช้ั น

๑๑ ๔. วรรณะใด มีหน้าทสี่ ่ั งสอนศิลปวทิ ยาการ ? ก. กษัตรยิ ์ ข. พราหมณ์ ค. แพศย์ ง. ศูทร ๕. ศากยวงศ์ ต้ั งอย่ใู นป่าทหี่ นาแนน่ ด้ วยต้ นไม้ ใด ? ก. พยงุ ข. สาละ ค. ตะเคียน ง. สกั กะ ๖. พระเจา้ สทุ โธทนะ เป็นพระราชโอรสของกษตั ริยพ์ ระองคใ์ ด ? ก. โอกกากราช ข. ชยเสนะ ค. สีหหนุ ง. อัญชนะ ๗. พระเจ้าสทุ โธทนะ เป็นกษตั ริยป์ กครองพระนครใด ? ก. พาราณสี ข. กบลิ พัสดุ ค. เทวทหะ ง. สาวตั ถี ๘. วาจาทพ่ี ระมหาบุรษุ ทรงเปลง่ ในวนั ประสูติ เรยี กวา่ อะไร ? ก. อาสภวิ าจา ข. มธุรสวาจา ค. ปิยวาจา ง. สณั หวาจา ๙. เมอ่ื พระมหาบรุ ษุ ประสูตไิ ด้ ๓ วนั ดาบสใดเขา้ เย่ียม ? ก. อจตุ ดาบส ข. อสติ ดาบส

๑๒ ค. อาฬารดาบส ง. อทุ ทกดาบส ๑๐. พระราชมารดาของพระนางพิมพา ชอ่ื ว่าอะไร ? ก. มายา ข. ปชาบดี ค. ปมิตา ง. อมติ า ๑๑. เจ้าชายสทิ ธตั ถะ ทรงอยคู่ รองเพศฆราวาสกป่ี ี ? ก. ๗ ปี ข. ๑๖ ปี ค. ๒๙ ปี ง. ๓๕ ปี ๑๒. ผใู้ ด ถวายบาตรแก่พระมหาบุรุษในวนั ออกผนวช ? ก. มหาพรหม ข. ฆฏกิ ารพรหม ค. สหัมบดีพรหม ง. ท้าวสกั กะ ๑๓. หลงั ผนวชแล้วพระมหาบรุ ุษเสดจ็ ประทับแรมท่ีแควน้ ใดกอ่ น ? ก. มคธ ข. โกศล ค. สักกะ ง. มลั ละ ๑๔. กษตั รยิ พ์ ระองคใ์ ด ทรงปกครองแคว้นมคธ ? ก. สทุ โธทนะ ข. พมิ พิสาร ค. ปเสนทิ ง. อเุ ทน ๑๕. ข้อใด ไมน่ บั เป็นการบำเพ็ญทุกรกริ ยิ าของพระมหาบรุ ุษ ?

๑๓ ก. กดพระทนต์ ข. กล้นั ลมหายใจ ค. อดอาหาร ง. นัง่ สมาธิ ๑๖. ปญั จวัคคยี ์หลกี หนีไป เพราะพระมหาบุรุษเลิกบำเพ็ญสงิ่ ใด ? ก. กดพระทนต์ ข. กลั้นลมหายใจ ค. อดอาหาร ง. ถูกทกุ ขอ้ ๑๗. บุคคลผู้มปี ัญญาเฉยี บแหลมอปุ มาด่ังบวั พน้ นา้ ตรงกับข้อใด ? ก. อคุ ฆตติ ญั ญู ข. วิปจติ ัญญู ค. เนยยะ ง. ปทปรมะ ๑๘. ระหวา่ งทางเสดจ็ ไปเมืองพาราณสี พระพุทธเจา้ ทรงพบกับผูใ้ ด ? ก. นางสชุ าดา ข. นายโสตถยิ ะ ค. พานชิ ๒ พนี่ ้อง ง. อุปกาชีวก ๑๙. ผใู้ ด ได้ดวงตาเหน็ ธรรมหลงั ฟังปฐมเทศนา ? ก. โกณฑญั ญะ ข. วปั ปะ ค. ภทั ทิยะ ง. มหานามะ ๒๐. ในอนัตตลักขณสูตร พระพุทธเจา้ แสดงสิ่งใดว่าเปน็ อนตั ตา ? ก. มรรค ๘ ข. ขันธ์ ๕ ค. อริยสัจ ๔ ง. ธาตุ ๔

๑๔ ๒๑. หลังฟังอนตั ตลกั ขณสตู ร ปัญจวคั คยี ไ์ ด้เป็นพระอรยิ บคุ คลชั้นใด ? ก. โสดาบัน ข. สกทาคามี ค. อนาคามี ง. อรหนั ต์ ๒๒. “ทน่ี ่ีวนุ่ วายหนอ ทีน่ ขี่ ดั ขอ้ งหนอ” เปน็ คำอุทานของใคร ? ก. ยสะ ข. สุพาหุ ค. ปุณณชิ ง. ควมั ปติ ๒๓. มารดาและภรรยาของพระยสะ เป็นพระอรยิ บคุ คลชน้ั ใด ? ก. โสดาบัน ข. สกทาคามี ค. อนาคามี ง. อรหั นต์ ๒๔. “พวกเธอจะแสวงหาสตรีหรือตนดกี วา่ ” พระพทุ ธเจา้ ตรสั ถามใคร ? ก. ปัญจวั คคีย์ ข. ภทั ทวคั คีย์ ค. ฉัพพัคคยี ์ ง. ถูกทกุ ข้อ ๒๕. ผใู้ ด ไมน่ ับเข้าในชฎิล ๓ พนี่ อ้ ง ? ก. อุรเุ วลกสั สปะ ข. นทีกสั สปะ ค. คยากสั สปะ ง. กมุ ารกัสสปะ ๒๖. พระพทุ ธเจ้าทรงแสดงอาทิตตปรยิ ายสูตร แกใ่ คร ? ก. ปญั จวั คคยี ์ ข. พระยสะ

๑๕ ค. ภัททวคั คีย์ ง. ชฎิล ๓ พ่นี ้ อง ๒๗. แคว้นใด ทพ่ี ระพทุ ธเจ้าทรงประดษิ ฐานพระศาสนาเปน็ แหง่ แรก ? ก. อังคะ ข. มคธ ค. กาสี ง. โกศล ๒๘. วดั แห่งแรกในพระพทุ ธศาสนา ช่ือวา่ อะไร ? ก. เชตวนั ข. เวฬวุ ัน ค. บพุ พาราม ง. นโิ ครธาราม ๒๙. พระโมคคลั ลานะ เดมิ เป็นนักบวชในลทั ธิใด ? ก. ปริพาชก ข. ชฏิล ค. อาชวี ก ง. นิครนถ์ ๓๐. พระเถระใด เป็นพระอคั รสาวกเบอื้ งขวา ? ก. พระสารีบตุ ร ข. พระโมคคัลลานะ ค. พระยสะ ง. พระอัสสชิ ๓๑. ปปิ ผลมิ าณพ เปน็ ช่อื เดิมของพระเถระใด ? ก. นทกี สั สปะ ข. คยากสั สปะ ค. มหากัสสปะ ง. กมุ ารกสั สปะ ๓๒. พระพทุ ธเจ้าทรงแสดงโอวาทปาตโิ มกข์ ณ สถานที่ใด ?

๑๖ ก. วดั เวฬวุ นั ข. วัดเชตวั น ค. วัดบพุ พาราม ง. วดั นโิ ครธาราม ๓๓. พระเถระใด ทูลพระพุทธเจ้าให้เสดจ็ กลบั กรงุ กบิลพัสดุไ์ ดส้ ำเร็จ ? ก. พระนันทะ ข. พระกาฬทุ ายี ค. พระราหุล ง. พระโมคคลั ลานะ ๓๔. มหาเวสสันดรชาดก ว่าดว้ ยการบำเพ็ญบารมีใด ? ก. ทาน ข. ศลี ค. เนกขั มมะ ง. ปญั ญา ๓๕. พระพุทธเจา้ ทรงแสดงมหาธรรมปาลชาดก โปรดใคร ? ก. พุทธบดิ า ข. พทุ ธมารดา ค. พระนางพมิ พา ง. ราหุลกมุ าร ๓๖. สุทตั ตะ เปน็ ชอ่ื เดมิ ของเศรษฐีใด ? ก. เมณฑกะ ข. โฆสกะ ค. โชติกะ ง. อนาถบณิ ฑิกะ ๓๗. วดั แหง่ สุดท้ายท่ีพระพทุ ธเจา้ ทรงรับไว้ ชอื่ วา่ อะไร ? ก. เชตวัน ข. เวฬวุ ัน ค. บุพพาราม ง. อัมพปาลวี ัน

๑๗ ๓๘. พระพทุ ธเจ้าทรงปลงอายุสังขาร ณ ทใี่ ด ? ก. อานนั ทเจดีย์ ข. อุทเทสกิ เจดยี ์ ค. ปาวาลเจดยี ์ ง. ธรรมเจดีย์ ๓๙. ผ้ใู ด ถวายปจั ฉิมบิณฑบาตแกพ่ ระพทุ ธเจ้า? ก. นางสุชาดา ข. นางวิสาขา ค. นายจุนทะ ง. หมอชีวก ๔๐. พระพทุ ธเจา้ เสด็จดับขันธปรินพิ พาน ทเ่ี มืองใด ? ก. ไพสาลี ข. สาวตั ถี ค. พาราณสี ง. กสุ นิ ารา ๔๑. ระเบยี บแบบแผนท่ีพงึ ปฏบิ ัติในทางพระพุทธศาสนา ตรงกับข้ อใด ? ก. ศาสนบุคคล ข. ศาสนธรรม ค. ศาสนวัตถุ ง. ศาสนพิธี ๔๒. การอบรมจติ ให้ผอ่ งใสตามหลกั บญุ กิริยาวัตถุ ๓ เรยี กว่าอะไร ? ก. ทาน ข. ศลี ค. ภาวนา ง. เนกขมั มะ ๔๓. การแสดงตนเปน็ พทุ ธมามกะ นยิ มทำ ในระหวา่ งอายุกี่ปี ? ก. ๑๐-๑๑ ปี ข. ๑๑-๑๒ ปี

๑๘ ค. ๑๒-๑๕ ปี ง. ๑๕-๑๘ ปี ๔๔. จาตรุ งคสนั นิบาต คือการประชุมประกอบดว้ ยองค์ ๔ เกิดขึ้นวนั ใด ? ก. มาฆบชู า ข. วิสาขบูชา ค. อฏั ฐมีบูชา ง. อาสาฬหบูชา ๔๕. วนั ประสตู ิ ตรสั รู้ ปรินิพพาน ตรงกบั วันใด ? ก. มาฆบชู า ข. วสิ าขบูชา ค. อาสาฬหบชู า ง. อัฏฐมบี ชู า ๔๖. พระพทุ ธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนา ในวั นใด ? ก. มาฆบูชา ข. วิสาขบูชา ค. อาสาฬหบูชา ง. อฏั ฐมีบชู า ๔๗. สิ่งใด ทไี่ ม่ควรนาไปถวายสงั ฆทานหลังเท่ียงวันไปแล้ ว? ก. ข้าวสุก ข. นา้ ด่ืม ค. ยารักษาโรค ง. ผ้าจวี ร ๔๘. การไหว้ ตรงกบั กิริยาใด ? ก. อญั ชลี ข. วนั ทา ค. อภิวาท ง. คุกเขา่ ๔๙. อภวิ าท มีความหมายตรงกบั กิริยาใด ?

๑๙ ก. ประนมมอื ข. ไหว้ ค. กราบ ง. คุกเขา่ ๕๐. ธมั มงั สะระณงั คจั ฉามิ คือการกลา่ วถึงสรณะใดเปน็ ทพ่ี ่งึ ? ก. พระพุทธ ข. พระธรรม ค. พระสงฆ์ ง. ถูกทกุ ขอ้ ปญั หาวชิ า วนิ ยั ธรรมศึกษาชน้ั ตรี มธั ยมศกึ ษา ๑. เครอื่ งป้องกนั ไม่ให้ทำชวั่ ทางกาย วาจา เรียกว่าอะไร ? ก. ทาน ข. ศลี ค. สมาธิ ง. ปัญญา ๒. หลักปฏิบัตเิ บ้ืองตน้ แหง่ การทำความดี ไดแ้ ก่ข้อใด ? ก. รักษาศลี ข. เจริญสมาธิ ค. อบรมปัญญา ง. เจริญภาวนา ๓. การรกั ษาศีล เป็นการปฏิบตั ติ นตามข้อใด ? ก. ขอ้ หา้ ม ข. กฎเกณฑ์ ค. ระเบียบ ง. ขอ้ บังคับ ๔. ศลี ท่ีแปลว่า ปกติ มงุ่ ถึงศลี ประเภทใด ? ก. ศีล ๕ ข. ศีล ๘

๒๐ ค. ศลี ๑๐ ง. ศีล ๒๒๗ ๕. ศีลข้อ ๑ ม่งุ สง่ เสริมให้ผู้ปฏบิ ตั มิ คี ุณธรรมใด ? ก. เมตตา กรุณา ข. สมั มาอาชวี ะ ค. สจั จะ ง. สติ ๖. ความรู้สกึ หวงแหนชีวติ จะเกิดขน้ึ ได้ เพราะรกั ษาศลี ข้อใด ? ก. ขอ้ ๑ ข. ขอ้ ๒ ค. ขอ้ ๓ ง. ข้อ ๔ ๗. ข้อใด อนโุ ลมเขา้ ในการทำปาณาติบาต ? ก. ทำร้ายจติ ใจ ข. ทำร้ายร่างกาย ค. ทำลายทรพั ย์สนิ ง. ทำลายช่ือเสียง ๘. คำว่า ทรกรรม ได้แก่ การประพฤตเิ ห้ียมโหดแกใ่ คร ? ก. เด็ก ข. สตรี ค. คนชรา ง. สัตว์ ๙. ข้อใด จดั เขา้ ในลักษณะแห่งปาณาตบิ าต ? ก. ฆ่า ข. ทำร้ายรา่ งกาย ค. ทรกรรม ง. ถกู ทกุ ขอ้ ๑๐. ยงิ นกตกปลาล่าสตั วเ์ พอ่ื ความสำราญ จดั เข้าในทรกรรมขอ้ ใด ? ก. ใช้การ ข. ผจญสัตว์

๒๑ ค. นำไป ง. เลน่ สนุก ๑๑. ศลี ข้อ ๒ บญั ญตั ิขน้ึ เพ่ือป้องกันการล่วงละเมิดในเรอ่ื งใด ? ก. ชีวติ ข. ทรัพย์สิน ค. รา่ งกาย ง. จติ ใจ ๑๒. การสลับของดไี วก้ ับตน ให้ของไม่ดีแก่คนอืน่ เรยี กวา่ อะไร ? ก. กรรโชก ข. สบั เปลี่ยน ค. เบยี ดบงั ง. ตระบดั ๑๓. สวญิ ญาณกทรัพย์ในศลี ขอ้ ท่ี ๒ ตรงกับข้อใด ? ก. บ้าน ข. รถยนต์ ค. ต้นไม้ ง. สัตวเ์ ลีย้ ง ๑๔. ข้อใด อนุโลมเข้าในการทำโจรกรรม ? ก. ลกั ข. ปล้น ค. ฉก ง. รบั สนิ บน ๑๕. พูดปดให้โอนเงนิ จดั เข้าในโจรกรรมขอ้ ใด ? ก. ขู่กรรโชก ข. ฉอ้ โกง ค. หลอก ง. ล่อลวง ๑๖. ขายสนิ คา้ เลียนแบบ จัดเขา้ ในโจรกรรมขอ้ ใด ? ก. ปลอม ข. ฉอ้ โกง

๒๒ ค. หลอก ง. ลอ่ ลวง ๑๗. กเู้ งนิ ไปไมย่ อมใชค้ นื จัดเข้าในโจรกรรมขอ้ ใด ? ก. ลัก ข. ฉอ้ ค. หลอก ง. ล่อลวง ๑๘. ศีลขอ้ ท่ี ๓ ต้องการใหผ้ ู้ปฏบิ ัตเิ ป็นคนเช่นไร ? ก. พดู ความจรงิ ข. ไม่นอกใจค่คู รอง ค. มีเมตตา ง. ทำงานสจุ ริต ๑๙. การประพฤติผิดประเวณี เป็นการล่วงละเมดิ ศลี ข้อใด ? ก. ขอ้ ๑ ข. ข้อ ๒ ค. ขอ้ ๓ ง. ขอ้ ๔ ๒๐. ข้อใด เป็นความผดิ ท่ีนับเขา้ ในมสุ าวาท ? ก. โวหาร ข. สำคัญผิด ค. พล้ัง ง. คืนคำ ๒๑. คำพูดที่ไมน่ บั เขา้ ในข้อหา้ ม ไมม่ ีโทษแก่ผูพ้ ดู ตรงกับข้อใด ? ก. โวหาร ข. อำความ ค. มารยา ง. สับปลับ ๒๒. ปัญหายาเสพตดิ สะทอ้ นว่าสังคมไมร่ กั ษาศีลข้อใด ? ก. ขอ้ ๑ ข. ข้อ ๒

๒๓ ค. ข้อ ๓ ง. ข้อ ๕ ๒๓. สุรา ยาบ้า ยาไอซ์ เปน็ วตั ถุต้องห้ามของศลี ข้อใด ? ก. ข้อ ๒ ข. ขอ้ ๓ ค. ขอ้ ๔ ง. ข้อ ๕ ๒๔. หลักธรรมสำหรบั ประพฤตคิ วบคู่กบั ศีล ๕ เรียกว่าอะไร ? ก. กลั ยาณธรรม ข. โลกธรรม ค. มนษุ ยธรรม ง. อรยิ ธรรม ๒๕. ขอ้ ใด จดั เขา้ ในเบญจธรรม ๕ ประการ ? ก. สำรวมกาย ข. สำรวมวาจา ค. สำรวมกาม ง. สำรวมจติ ๒๖. เบญจธรรมขอ้ ท่ี ๑ ทำให้มนุษย์มีพฤตกิ รรมเชน่ ใด ? ก. เมตตาต่อกัน ข. รักษาศลี ไดม้ นั่ คง ค. ซือ่ ตรงต่อกนั ง. มีสตริ อบคอบ ๒๗. รู้จักช่วยเหลือกันยามตกทกุ ข์ไดย้ าก เป็นเบญจธรรมขอ้ ใด ? ก. เมตตา ข. กรณุ า ค. สมั มาอาชีวะ ง. ความมสี ัตย์ ๒๘. คนไมฆ่ ่าสัตว์ แต่ปราศจากความสงสาร ตรงกบั ข้อใด ? ก. มศี ลี ธรรม ข. มศี ลี แตข่ าดธรรม

๒๔ ค. ขาดศลี แตม่ ีธรรม ง. ขาดศลี ธรรม ๒๙. เบญจธรรมข้อ ๑ สนบั สนนุ การแกป้ ัญหาสังคมด้านใด ? ก. อาชญากรรม ข. โจรกรรม ค. ทุจริตคอรปั ชั่น ง. ยาเสพตดิ ๓๐. เบญจธรรมข้อใด ทำใหม้ นุษย์ไมเ่ บียดเบียนต่อกัน ? ก. เมตตา กรุณา ข. สัมมาอาชวี ะ ค. วาจาสัตย์ ง. สติรอบคอบ ๓๑. สมั มาอาชวี ะ ในเบญจธรรมข้อท่ี ๒ หมายถึงขอ้ ใด ? ก. เลย้ี งชพี ชอบ ข. ตัง้ ใจชอบ ค. เจรจาชอบ ง. ดำริชอบ ๓๒. การแสวงหาทรัพยโ์ ดยสุจริต เป็นเบญจธรรมขอ้ ใด ? ก. สัมมาอาชีวะ ข. ความมีสตั ย์ ค. ความมีสติ ง. ความมเี มตตา ๓๓. การทจุ ริตคอรัปช่นั งบประมาณแผน่ ดนิ ขาดเบญจธรรมใด ? ก. สัมมาอาชีวะ ข. ความมสี ติ ค. ความมีกรณุ า ง. ความมสี ตั ย์ ๓๔. คนไมด่ ่ืมสุรา แต่จำหน่ายสุราหนภี าษี ขาดเบญจธรรมใด ? ก. ความเทีย่ งธรรม ข. สมั มาอาชีวะ

๒๕ ค. ความมสี ติ ง. ความมีสัตย์ ๓๕. โครงการพระราชดำริใด สอดคล้องกับเบญจธรรมขอ้ ท่ี ๒ ? ก. แก้มลิง ข. แกลง้ ดนิ ค. ฝนหลวง ง. เศรษฐกจิ พอเพยี ง ๓๖. เบญจธรรมขอ้ ใด ทำใหผ้ ปู้ ระพฤติไม่นอกใจคคู่ รอง ? ก. สมั มาอาชวี ะ ข. สำรวมในกาม ค. ความมีสัตย์ ง. ความมีสติ ๓๗. เบญจธรรมข้อ ๓ เปน็ หลักปฏบิ ตั ริ ะหวา่ งใครกับใคร ? ก. ลกู -พ่อแม่ ข. ศษิ ย์-อาจารย์ ค. สามี-ภรรยา ง. นาย-บ่าว ๓๘. ผู้ประพฤติตามเบญจธรรมขอ้ ๓ ยอ่ มไดร้ บั ผลเช่นไร ? ก. ตั้งใจเรียน ข. เคารพพ่อแม่ ค. เชื่อฟังครู ง. ไม่เปน็ คนเจา้ ชู้ ๓๙. ขอ้ ใด เปน็ โทษของการไม่สำรวมในกาม ? ก. เสียทรพั ย์ ข. เสียงาน ค. เสียคำพูด ง. ถกู ทุกขอ้ ๔๐. ปญั หาหย่ารา้ งของคนในสงั คม เพราะขาดเบญจธรรมใด ? ก. เมตตากรุณา ข. สัมมาอาชวี ะ

๒๖ ค. สำรวมในกาม ง. ความมสี ติ ๔๑. สามีไม่นอกใจภรรยาครองคูอ่ ยู่จนแกเ่ ฒา่ ตรงกบั ข้อใด ? ก. สทารสันโดษ ข. ปตวิ ัตร ค. สำรวมในกาม ง. ถกู ทกุ ขอ้ ๔๒. ภรรยาตัง้ ใจปรนนิบัติสามี ไมบ่ กพรอ่ งในหน้าที่ ตรงกบั ขอ้ ใด ? ก. สทารสันโดษ ข. ปตวิ ตั ร ค. สำรวมในกาม ง. ถกู ทุกข้อ ๔๓. การประพฤติตนเป็นคนซอ่ื ตรง ไมค่ ดโกง เป็นเบญจธรรมขอ้ ใด ? ก. เมตตากรุณา ข. สำรวมในกาม ค. ความมสี ตั ย์ ง. ความมสี ติ ๔๔. เคารพเชอ่ื ฟังพ่อแม่ เปน็ ความมีสัตยข์ ้อใด ? ก. สวามิภักดิ์ ข. ซ่ือตรง ค. เทีย่ งธรรม ง. กตัญญู ๔๕. ความเทีย่ งธรรมในเบญจธรรมข้อ ๔ ตรงกบั ขอ้ ใด ? ก. ตรงตอ่ หน้าที่ ข. ซอ่ื ตรงตอ่ มิตร ค. ภักดีต่อนาย ง. รู้คุณทา่ น ๔๖. การทำงานไมต่ กอย่ใู นอำนาจอคติ เป็นความมีสัตยข์ อ้ ใด ? ก. ความเที่ยงธรรม ข. ความซอ่ื ตรง

๒๗ ค. ความสวามิภักดิ์ ง. ความกตญั ญู ๔๗. ความมสี ตั ย์ สนับสนุนการรกั ษาศลี ขอ้ ใด ? ก. ข้อ ๑ ข. ขอ้ ๒ ค. ข้อ ๔ ง. ข้อ ๕ ๔๘. ความมสี ตริ อบคอบ ควรประพฤติค่กู บั ศีลขอ้ ใด ? ก. ขอ้ ๑ ข. ข้อ ๒ ค. ข้อ ๓ ง. ข้อ ๕ ๔๙. ข้อใด ชื่อวา่ ไม่ประมาทเลนิ เลอ่ ในการทำงาน ? ก. ขยันขวนขวาย ข. ไม่ทอดธรุ ะ ค. มีความรบั ผดิ ชอบ ง. ถกู ทกุ ข้อ ๕๐. บุคคลจะเป็นมนุษยท์ ่ีสมบูรณไ์ ด้ ต้องรักษาศีล ๕ คู่กบั หลกั ธรรมใด ? ก. ทาน ข. ภาวนา ค. ปญั ญา ง. เบญจธรรม

๒๘ เฉลยปัญหาวิชา ธรรม ธรรมศกึ ษาช้นั ตรี มัธยมศกึ ษา ๑.ก ๑๕.ก ๒๙.ง ๔๓.ง ๒.ค ๑๖.ง ๓๐.ง ๔๔.ก ๓.ค ๑๗.ก ๓๑.ค ๔๕.ค ๔.ค ๑๘.ข ๓๒.ข ๔๖.ค ๕.ง ๑๙.ค ๓๓.ง ๔๗.ค ๖.ข ๒๐.ข ๓๔.ง ๔๘.ข ๗.ง ๒๑.ค ๓๕.ข ๔๙.ง ๘.ก ๒๒.ก ๓๖.ง ๕๐.ก ๙.ง ๒๓.ข ๓๗.ก ๑๐.ก ๒๔.ง ๓๘.ข ๑๑.ค ๒๕.ก ๓๙.ง ๑๒.ข ๒๖.ค ๔๐.ก ๑๓.ง ๒๗.ก ๔๑.ง ๑๔.ข ๒๘.ข ๔๒.ค

๒ เฉลยปัญหาวิชา พุทธ ธรรมศึกษาชัน้ ตรี มธั ยมศึกษา ๑.ข ๑๕.ง ๒๙.ก ๔๓.ค ๒.ก ๑๖.ง ๓๐.ก ๔๔.ก ๓.ข ๑๗.ก ๓๑.ค ๔๕.ข ๔.ข ๑๘.ง ๓๒.ก ๔๖.ค ๕.ง ๑๙.ก ๓๓.ข ๔๗.ก ๖.ค ๒๐.ข ๓๔.ก ๔๘.ข ๗.ข ๒๑.ง ๓๕.ก ๔๙.ค ๘.ก ๒๒.ก ๓๖.ง ๕๐.ข ๙.ข ๒๓.ก ๓๗.ง ๑๐.ง ๒๔.ข ๓๘.ค ๑๑.ค ๒๕.ง ๓๙.ค ๑๒.ข ๒๖.ง ๔๐.ง ๑๓.ง ๒๗.ข ๔๑.ง ๑๔.ข ๒๘.ข ๔๒.ค

๒ เฉลยปญั หาวิชา วนิ ยั ธรรมศึกษาชั้นตรี มัธยมศึกษา ๑.ข ๑๕.ค ๒๙.ก ๔๓.ค ๒.ก ๑๖.ก ๓๐.ก ๔๔.ง ๓.ก ๑๗.ข ๓๑.ก ๔๕.ก ๔.ก ๑๘.ข ๓๒.ก ๔๖.ก ๕.ก ๑๙.ค ๓๓.ก ๔๗.ค ๖.ก ๒๐.ง ๓๔.ข ๔๘.ง ๗.ข ๒๑.ก ๓๕.ง ๔๙.ง ๘.ง ๒๒.ง ๓๖.ข ๕๐.ง ๙.ง ๒๓.ง ๓๗.ค ๑๐.ง ๒๔.ก ๓๘.ง ๑๑.ข ๒๕.ค ๓๙.ง ๑๒.ข ๒๖.ก ๔๐.ค ๑๓.ง ๒๗.ข ๔๑.ก ๑๔.ง ๒๘.ข ๔๒.ข