แผนการจัดการเรียนร้ทู ่ี 1 หน่วยที่ 1 ชือ่ วิชา งานไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนิกส์ รหสั 2100 – 1006 เวลาเรยี นรวม 72 ชัว่ โมง ชือ่ หน่วย ระบบความปลอดภยั ในงานไฟฟ้า สอนคร้งั ที่ 1/18 ชอ่ื เรือ่ ง ระบบความปลอดภัยในงานไฟฟา้ จำนวน 4 ช่ัวโมง ปริมาณกระแสไหลผ่าน ปฏิกริ ิยาทเี่ กิดข้นึ รา่ งกายคน ตำ่ กวา่ 0.5 มลิ ลิแอมป์ (mA) ยังไมม่ ีผลหรือไม่รสู้ ึก 1 mA รู้สึกจั๊กจห้ี รือกระตุกเล็กน้อย 5 mA รู้สกึ สั่นเล็กน้อย แต่ไม่เจ็บ คนส่วนใหญส่ ามารถหนีได้ แต่ 6 – 25 mA (ผู้หญิง) การเคลือ่ นท่ีอย่างไมร่ ะวงั จะทำใหเ้ กิดอันตรายได้ 9 – 30 mA (ผู้ชาย) รูส้ ึกเจ็บปวด สญู เสียการควบคุมกลา้ มเน้ือ น่คี ือปรมิ าณ กระแสท่รี ่างกายไมส่ ามารถขยบั เขยอ้ื นได้ 50 – 150 mA ได้รบั ความเจ็บปวดเปน็ อย่างมาก อวัยวะท่เี กย่ี วกับการ หายใจหยุดทำงาน กล้ามเนื้อหดตัวอย่างรุนแรง กลา้ มเนื้อข้อ 1 – 4.3 แอมแปร์ (A) ตอ่ จะแข็ง ทำใหเ้ สยี ชวี ติ ได้ 10 A หัวใจหยดุ เตน้ กล้ามเนื้อหดตัว เส้นประสาทถูกทำลาย 15 A ทำให้เสยี ชวี ติ หวั ใจหยดุ เตน้ และถูกเผาไหม้อยา่ งรุนแรง เสยี ชีวติ กระแสเกินคา่ ต่ำสุดท่ฟี วิ ส์ หรอื เซอร์กิตเบรกเกอร์จะตัด วงจร 4. บอกหลักการปฏิบัติงานทางดา้ นไฟฟ้าที่ปลอดภยั มาเป็นข้อๆ ตามลำดบั หลกั การปฏิบัติงานทางด้านไฟฟ้าที่ปลอดภยั มดี ังนี้ 1. ควรคำนึงถงึ กฎแห่งความปลอดภัยทุกครั้ง ขณะทำงานหรอื ซอ่ มบำรงุ เครื่องใช้ไฟฟ้า อุปกรณ์ไฟฟ้า และอย่าทำงานดว้ ยความประมาท 2. กอ่ นการปฏบิ ัตงิ านเกย่ี วกับไฟฟ้า ต้องถือว่าเคร่ืองใช้ไฟฟ้า อปุ กรณ์ไฟฟ้าเหล่าน้นั มีไฟฟ้าจา่ ยอยู่ ต้อง ตรวจสอบจนแนใ่ จก่อนว่าไม่มีไฟฟา้ จ่ายให้แลว้ 3. ปฏบิ ัตงิ านเกี่ยวกับไฟฟ้าเรื่องใด ต้องมีความรู้ความเขา้ ใจในเร่ืองน้ันก่อนการปฏิบัติงาน หรือถ้าไม่รูไ้ ม่ เข้าใจควรสอบถามผู้รู้ และให้ผู้รเู้ ปน็ ผ้กู ระทำ 4. อุปกรณแ์ ละเครื่องมือที่ใช้ในการปฏิบัตงิ าน หากมสี ่วนชำรุดหรือไมส่ มบรู ณ์ไมค่ วรนำมาใช้งาน 71
แผนการจัดการเรยี นรูท้ ่ี 1 หนว่ ยที่ 1 ชอ่ื วิชา งานไฟฟ้าและอิเล็กทรอนกิ ส์ รหัส 2100 – 1006 เวลาเรยี นรวม 72 ช่วั โมง ชอ่ื หน่วย ระบบความปลอดภัยในงานไฟฟา้ สอนคร้ังที่ 1/18 ช่อื เรอ่ื ง ระบบความปลอดภัยในงานไฟฟ้า จำนวน 4 ชวั่ โมง 5. อย่าปฏบิ ัติงานเมื่อรสู้ ึก เหนือ่ ย ออ่ นเพลีย ง่วงนอน หรอื รบั ประทานยาทำให้เกิดอาการงว่ งซมึ 6. อยา่ ปฏบิ ตั งิ านในขณะมือเปยี กน้ำ หรือยืนอยบู่ นพน้ื ทีเ่ ปียกน้ำ ทำใหเ้ กิดอนั ตรายจากไฟฟา้ ดูดได้ง่าย 7. ถ้าจำเปน็ ตอ้ งปฏบิ ตั ิงานในบริเวณทม่ี คี นพลุกพล่าน หรือมกี ารปฏบิ ตั งิ านอืน่ ๆ รว่ มดว้ ย ตอ้ งแขวนป้าย หรือเขียนปา้ ยแสดงการงดใชไ้ ฟฟ้าไว้ให้มองเหน็ ชัดเจนทุกครงั้ ก่อนเร่ิมการปฏิบัติงาน 8. ถา้ จำเปน็ ตอ้ งปฏิบตั ิงานในบริเวณท่ไี ม่สามารถตดั ไฟออกได้ จะต้องกัน้ บรเิ วณหรือป้องกันไม่ใหผ้ ไู้ ม่ เก่ยี วข้องเข้าใกลไ้ ด้ 9. การปฏบิ ตั ิงานถา้ มีการละงานไปช่ัวคราว เช่น พกั เท่ียง เมือ่ กลับมาปฏิบตั ิงานต่อ ตอ้ งตรวจสอบ สวิตชต์ ดั ตอน สะพานไฟ ตลอดจนเครื่องหมายต่างๆ ที่ทำไว้ต้องอยูใ่ นสภาพเดิมก่อนปฏิบัติงานต่อไป 10. การปฏิบตั ิงานแตล่ ะครง้ั ควรมีผูร้ ว่ มปฏิบัตงิ านดว้ ยอย่างน้อย 2 คน 11. การปฏบิ ัติงานเก่ียวกับไฟฟ้าแรงสงู ควรใช้เครื่องช่วยป้องกนั ไฟฟ้าให้มากขึน้ กวา่ ปกติ เชน่ ใชเ้ สอ่ื ยางฉนวนปพู นื้ สวมถุงมือฉนวน และปลอกแขนฉนวน เปน็ ตน้ กอ่ นการปฏบิ ัติ งานทกุ ครง้ั 5. อธบิ ายการผายปอดดว้ ยการใหล้ มหายใจทางปากมาเป็นขอ้ ๆ ตามลำดบั การผายปอดดว้ ยการให้ลมหายใจทางปาก เป็นวธิ พี น้ื ฐานที่จำเป็นต้องปฏบิ ัติในเบ้ืองต้น ทำได้ดังนี้ 1. ใหผ้ ปู้ ่วยนอนหงายราบกับพ้นื จัดทา่ นอนใหเ้ หมาะสม เพ่อื เปิดทางให้มีอากาศเข้าสู่ปอดไดส้ ะดวก โดย ผ้ปู ฐมพยาบาลจะอยู่ทางดา้ นขวา หรอื ดา้ นซา้ ยบรเิ วณศีรษะของผ้ปู ่วยกไ็ ด้ 2. ใชม้ ือข้างหน่ึงดึงคางผปู้ ่วยหรอื ดันใตค้ อพร้อมกับใช้มืออีกข้างดันหน้าผากให้หน้าแหงน เป็นวธิ ีปอ้ งกัน ไม่ให้ลน้ิ ตกไปอุดปดิ ทางเดินหายใจ และต้องระวังไมใ่ ห้นิ้วมือทดี่ งึ คางนน้ั กดลึกลงไปในส่วนของเนื้อใต้คาง เพราะ จะทำให้อดุ กน้ั ทางเดนิ หายใจได้ โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ ในเด็กเล็ก สำหรับในเดก็ แรกเกดิ ไมค่ วรหงายคอมากเกินไป เพราะอาจทำให้เกดิ หลอดลมแฟบ และเกิดอุดตนั ทางเดินหายใจได้ 3. สอดนวิ้ หัวแมม่ ือเข้าในปากผปู้ ่วย จับขากรรไกรลา่ งยกข้ึนจนปากอ้าออก 4. ลว้ งเอาส่งิ อ่ืนๆ ที่อาจมตี ิดคา้ งอยู่ในปากและลำคอออกให้หมด เช่น ฟันปลอม และเศษอาหาร เปน็ ต้น เพือ่ ไม่ให้ขวางทางลม 5. ตรวจสอบการหายใจของผู้ป่วย โดยเอียงหน้ามองไปทางปลายเท้าผ้ปู ว่ ย ให้หูชดิ ปากผู้ป่วย เพื่อฟังเสียง หายใจ ตาดูการ เคลื่อนไหวของทรวงอก ถ้าผ้ปู ว่ ยหายใจได้เองอย่างเพียงพอ ให้จดั ท่านอนใหผ้ ้ปู ่วยใหม่ โดยจัดให้ นอนตะแคงกึง่ ควำ่ เพื่อนอนพัก 72
แผนการจัดการเรยี นรูท้ ี่ 1 หน่วยท่ี 1 ชื่อวิชา งานไฟฟ้าและอิเล็กทรอนกิ ส์ รหสั 2100 – 1006 เวลาเรียนรวม 72 ช่วั โมง ช่ือหน่วย ระบบความปลอดภยั ในงานไฟฟา้ สอนครง้ั ท่ี 1/18 ชื่อเร่ือง ระบบความปลอดภยั ในงานไฟฟ้า จำนวน 4 ช่วั โมง 6. ถ้าผู้ปว่ ยไม่หายใจ ให้ผู้ปฐมพยาบาลทำการผายปอดดว้ ยการเป่าปากผปู้ ว่ ย ผปู้ ฐมพยาบาลอ้าปากให้ กว้างหายใจเขา้ ปอดเต็มท่ี มือขา้ งหนง่ึ บบี จมูกผ้ปู ่วยใหแ้ น่นสนิท มืออีกข้างหนึ่งยงั อยู่ท่ีคางผู้ป่วยอยู่ แลว้ จงึ ประกบปากปิดปากผปู้ ว่ ยใหส้ นทิ พร้อมกบั เปา่ ลมเข้าไปเป็นจงั หวะประมาณ 12 – 15 ครงั้ /นาที ในเดก็ เล็ก ประมาณ 20 – 30 ครั้ง/นาที 7. ขณะทำการเป่าปากผ้ปู ว่ ย ตาต้องเหลือบดดู ้วยวา่ หน้าอกผ้ปู ่วยมอี าการขยายขน้ึ ลงหรือไม่ หากไมม่ ี การกระเพื่อมข้นึ ลงอาจเปน็ เพราะท่านอนไมด่ หี รือมีสงิ่ กีดขวางทางเดนิ หายใจ ซง่ึ ตอ้ งรบี แกไ้ ขจดั ท่าใหม่ และอย่า ให้มีสิ่งกีดขวางทางเดนิ หายใจ 8. ถ้ากรณที ี่ไม่สามารถอ้าปากของผปู้ ่วยได้ ให้ใช้มอื ปดิ ปากผปู้ ว่ ยใหส้ นทิ และเป่าลมเข้าทางจมกู แทน โดยใช้ วิธกี ารปฏิบตั ิในทำนองเดียวกับการเป่าปาก 9. ขณะนำสง่ โรงพยาบาล ให้ทำการเป่าปากไปดว้ ยจนกวา่ ผปู้ ่วยจะฟื้น หรือเม่ือไดร้ บั การชว่ ยเหลอื จาก แพทย์เป็นที่เรยี บรอ้ ยแลว้ 73
Search