indigenous culture ranong

บทสรปุ หวั หนา้ โครงการ โครงการสง่ เสรมิ การท่องเทยี่ วเพอื่ สืบสานศลิ ปวฒั นธรรมชมุ ชนจงั หวัดระนอง สำ�ำ หรัับกิิจกรรมส่่งเสริิมวััฒนธรรมอาหาร พื้�้นเมืืองจัังหวััดระนอง นั้้�น มีีแนวคิิดจากที่�่จัังหวััด ระนองมีีความหลากหลายทางด้้านศิิลปวััฒนธรรม โดยสมััยโบราณคนจัังหวััดระนองได้้อพยพถิ่่�นฐาน จากแหล่่งอื่�นกันั เป็น็ จำ�ำ นวนมาก เข้้ามาตั้ง�้ รกรากใน จัังหวััดระนอง และทำ�ำ มาหากิิน ดัังนั้้�นความหลาก หลายนี้้�จึึงได้้เกิิดความผสมผสานทั้้�งทางด้้าน วััฒนธรรมการแต่่งกายความเป็็นอยู่่�การดำ�ำ รงชีีวิิต วััฒนธรรมด้้านอาหารจึึงเป็็นอีีกส่่วนหนึ่่�งที่่�มีี ความโดดเด่่นขึ้น� มา โดยจังั หวัดั ระนองนั้้น� มีวี ัฒั นธรรมด้า้ นอาหาร แบบไทย แบบไทย-จีนี แบบไทยมุสุ ลิมิ สำ�ำ หรับั ความ โดดเด่น่ นี้้เ� องจึงึ ได้เ้ กิดิ อาหารที่ม่� ีลี ักั ษณะเฉพาะของ ชาวจังั หวัดั ระนองเกิิดขึ้�น วิิทยาลััยชุุมชนระนองจึึงได้้เล็็งเห็็นถึึง ความสำำ�คัญั ของวัฒั นธรรมดังั กล่า่ ว จึงึ ได้จ้ ัดั รวบรวม ความรู้�จากภููมิิปััญญา ในเรื่�องราวความเป็็นมาของ อาหารพื้�้นเมืืองจัังหวััดระนองตลอดจนวิิธีีการปรุุง อาหารดังั กล่า่ ว เพื่่อ� จัดั ทำำ�เป็น็ หลักั สููตรการฝึกึ อบรม และสื่อ� การเรียี นรู้�อนนไลน์ต์ ่า่ ง ๆ เพื่่อ� ศึกึ ษาต่อ่ ยอด และถ่า่ ยทอดให้ค้ นในจังั หวัดั ระนองได้น้ ำ�ำ ไปศึกึ ษาหรืือนำ�ำ ไปประกอบ อาชีพี โดยใช้้ทุุนทางวััฒนธรรมที่ม�่ ีอี ยู่�่ ของจังั หวััดระนองนั้้น� เพื่่อ� การพััฒนาที่�ย่ั่�งยืืนต่อ่ ไป นางสาวจุฑุ าพร น้้อยประเสริฐิ ครูู ค.ศ.2 วิทิ ยาลัยั ชุุมชนระนอง 2 อาหารพื้้น� เมืืองจังั หวััดระนอง

บทสรปุ หวั หนา้ กจิ กรรมสง่ เสรมิ วัฒนธรรมอาหารพน้ื เมือง จงั หวัดระนอง โครงการส่งเสรมิ การท่องเที่ยวเพื่อสบื สานศลิ ปวัฒนธรรมชุมชนจังหวัดระนอง สำ�ำ หรัับกิิจกรรมส่่งเสริิมวััฒนธรรมอาหาร พื้�้นเมืือง ภายใต้้โครงการส่่งเสริิมการท่่องเที่่�ยว เพื่่�อสืืบสานศิิลปวััฒนธรรมชุุมชนจัังหวััดระนอง ได้้ดำ�ำ เนิินการตามนโยบายของภาครััฐเพื่่�อส่่งเสริิม การท่อ่ งเที่ย่� วเมืืองรอง โดยจังั หวัดั ระนองเป็น็ แหล่ง่ ท่่องเที่�่ยวเมืืองรองที่�่มีีนัักท่่องเที่่�ยวสนใจเดิินทางมา ท่่องเที่่�ยว และมีีการกระจายรายได้้เข้้าสู่่�พื้้�นที่่�มาก ยิ่�งขึ้�น จัังหวััดระนองนอกจากจะมีีแหล่่งท่่องเที่่�ยว ตามธรรมชาติิ แหล่่งท่่องเที่่�ยวทางประวััติิศาสตร์์ ศิิลปวััฒนธรรมที่่�สวยงามแล้้ว ยัังมีีอาหารพื้้�นเมืือง ของจังั หวัดั ระนองที่ใ�่ ช้ว้ ัตั ถุดุ ิบิ ในชุมุ ชน มีกี ารสืืบสาน จากรุ่่�นสู่�่รุ่�น จึึงเป็็นที่่�มาของโครงการซึ่�่งมีี วััตถุุประสงค์์คืือ เพื่่�อสร้้างความรู้้�ความเข้้าใจ การประกอบอาหารพื้้�นเมืืองจัังหวััดระนองและ เพื่่�อส่่งเสริิมให้้ประชาชนสืืบสานองค์์ความรู้�และ ภููมิิปััญญาการทำ�ำ อาหารพื้�้นเมืืองของจัังหวััดระนอง ซึ่่�งมีีกลุ่่�มเป้้าหมายของโครงการเป็็นประชาชนใน จังั หวัดั ระนองที่ม�่ ีีความสนใจในการประกอบอาหาร พื้้น� เมืืองจัังหวััดระนอง กิิจกรรมของโครงการ คืือจััดอบรมประกอบอาหารพื้�้นเมืืองจัังหวััดระนอง ใช้้เวลาอบรมการประกอบอาหารพื้�้นเมืืองจัังหวััดระนอง ใช้เ้ วลาอบรม 2 วััน จัดั อบรมทั้้�งสิ้น� 2 รุ่�น มีีการจััดอบรมประกอบอาหารพื้�้นเมืือง 4 เมนูู ได้แ้ ก่่ ยาวเย ลอหมี่� ไชเถ่า่ ก้้วย และบี้้� ถ่า่ ย บั๊๊ก� ตลอดจนนำำ�เสนอผลิติ ภัณั ฑ์น์ ้ำำ�� พริกิ สมุนุ ไพรไตปลาแห้ง้ เนื่่อ� งจากมีวี ัตั ถุดุ ิบิ ในท้อ้ งถิ่น�่ เช่น่ ไตปลา เนื้อ�้ ปลา และสมุุนไพรจากพืืชผัักสวนครััวที่่�มีีอยู่�่ในท้้องถิ่�่นจัังหวััดระนอง ซึ่่�งทางโครงการคาดหวัังว่่าผู้�เข้้าอบรมจะได้้นำ�ำ ความรู้� ความสามารถในการประกอบอาหารพื้�้นเมืืองไปถ่่ายทอดสืืบสานจากรุ่่�นถึึงรุ่�น หรืือจะนำำ�ไปประกอบอาชีีพเพื่่�อสร้้าง รายได้้ให้ก้ ับั ครอบครััวต่่อไป นางสาวชริติ า สินิ ภัทั รวรากุุล ครูู ค.ศ.3 วิทิ ยาลัยั ชุมุ ชนระนอง อาหารพื้�้นเมือื งจังั หวััดระนอง 3

ยาวเย เมนููเพื่ �อสุุขภาพ Authentic Healthy Food ส่่วนประกอบ ส่่วนประกอบน้ำำ�� จิ้ม�้ 1. พริกิ แห้้งเม็็ดใหญ่่ 10 เม็็ด ส่่วนประกอบหลััก 2. พริกิ แห้ง้ เม็็ดเล็ก็ 10 เม็็ด (หรืือใช้พ้ ริกิ ป่่นแทนได้้) 1. ผัักบุ้้�งลวก 2 มััด 3. น้ำ��ำ ตาลทราย 5 ขีีด (ครึ่่�งกิิโลกรััม) 2. ปลาหมึึกลวก 10 ตัวั 4. น้ำ��ำ มะขามเปีียก 2 ขีดี 3. เต้า้ หู้้�ขาว 2 – 3 ก้อ้ น 5. กระเทีียม 2 หัวั 4. กระเทียี มเจีียว 6. เกลืือ 5. ถั่่ว� ลิสิ งคั่ว� 7. น้ำ��ำ เปล่า่ 6. งานดำ�ำ หรืืองาขาว วิิธีที ำ�ำ การทำ�ำ ส่่วนประกอบหลััก 1. เริ่�มต้้นจากการทอดเต้้าหู้้�ขาว โดยตั้้�งน้ำำ��มัันให้้เดืือด น้ำำ��จิ้้�มหรืือน้ำ��ำ ราด 1. นำ�ำ พริิกแห้้งเม็็ดใหญ่่และเม็็ดเล็็กที่�่แช่่น้ำ��ำ กัับกระเทีียม และใช้ไ้ ฟปานกลางทอดเต้า้ หู้�ทั้ง� ก้อ้ น โดยให้เ้ ต้า้ หู้้�พอ ออกสีเี หลืืองไม่ต่ ้อ้ งกรอบ เมื่อ� ทอดเสร็จ็ แล้ว้ นำ�ำ มาหั่่น� เข้้าเครื่่�องปั่่�นให้้ละเอีียด เติิมน้ำำ��เล็็กน้้อยเพื่่�อให้้ง่่าย ให้้สวยงาม ต่่อการปั่่น� 2. ลวกผักั บุ้้�งที่ห�่ ั่่น� เรียี บร้อ้ ยแล้ว้ โดยเคล็ด็ ลับั การลวกผักั 2. นำำ�พริิกและกระเทีียมที่�่ปั่่�นมาใส่่ภาชนะเพื่่�อตั้�้งไฟ บุ้�งให้เ้ ติมิ เกลืือ และน้ำ�ำ� ตาลเล็ก็ น้อ้ ยในน้ำ�ำ� ที่ต่� ั้ง�้ ให้เ้ ดืือด โดยใช้ไ้ ฟอ่่อน ๆ จากนั้้�นเติมิ น้ำ�ำ� มะขามเปียี กที่เ่� ตรียี ม เพื่่อ� ให้ผ้ ักั บุ้้�งมีรี สชาติิ ซึ่ง่� ไม่ค่ วรใช้เ้ วลาลวกผักั บุ้้�งนาน ไว้เ้ พื่่�อให้้ความเปรี้ย� วประมาณ 3 ช้อ้ นหรืือตามความ พอให้้ผัักบุ้้�งเปลี่ �ยนสีี ชอบ และเติิมน้ำำ��กระเทีียมดองเพื่่�อให้้ได้้ความหวาน 3. ลวกปลาหมึกึ ให้พ้ อสุุก สังั เกตพอให้้น้ำ�ำ� เดืือดซักั พััก และหอม เติมิ เกลืือประมาณครึ่่ง� ช้อ้ นและน้ำ��ำ ตาลทราย เล็ก็ น้อ้ ย ตั้ง�้ ไฟให้น้ ้ำ��ำ เดืือด รสชาตินิ ้ำำ��จิ้้ม� ที่ไ�่ ด้อ้ อก 3 รส วิิธีรี ัับประทาน คืือ เปรี้ย� ว เค็็ม หวาน ใส่่ผัักบุ้้�ง เต้า้ หู้้�ทอด ปลาหมึึกลวก ตามชอบโดยจััด จานให้้น่่ารัับประทาน จากนั้้�นให้้โรยหน้้าด้้วย ถั่�วลิิสง คั่�วบด งาคั่�ว และกระเทีียมเจีียว ราดน้ำ��ำ จิ้้�มได้้ตามชอบ พร้อ้ มรับั ประทาน ขอขอบคุุณ คุุณก้อ้ งภพ ขอสันั ติิกุุล........วิทิ ยากรสาธิติ การประกอบอาหาร ภููธารา รีีสอร์ท์ ....เอื้้�อเฟื้อ�้ สถานที่่ถ� ่่ายทำำ� 4 อาหารพื้้น� เมือื งจัังหวััดระนอง

อาหารพื้้�นเมือื งจัังหวััดระนอง 5

ก๊กซิมบ้ี อาหารในตำ�ำ นานที่่�ต้้องลอง legendary food ส่ว่ นประกอบ 9. น้ำ��ำ มันั หอย 2 ช้้อนโต๊๊ะ 1. ซี่�โครงไก่่ 2 ชิ้น� 10. ผงปรุุงรส 1 ช้อ้ นชา 2. กระเทียี ม 2-3 หัวั 11. ผักั ชีี และรากผักั ชี ี 4 - 5 ต้้น 3. หััวไชเท้า้ 1 หััว 12. พริกิ ไทย 2 ช้อ้ นโต๊ะ๊ 4. เนื้�้อไก่่ (เลืือกส่่วนอก) 2 ชิ้น� 13. แป้ง้ ข้้าวโพด 4 ช้้อนโต๊๊ะ 5. เห็ด็ หููหนููสด 1 กิโิ ลกรัมั 14. พริกิ สด 20 ดอก 6. ไข่ไ่ ก่่ 4 ฟอง 15. มะนาว 4-5 ผล 7. ซีีอิ้ว� ขาว 1 ช้้อนโต๊๊ะ 8. เกลืือ 1 ช้้อนชา วิิธีีการ 1. เตรีียมซุุปจากซี่่�โครงไก่่ ใส่่กระเทีียม รากผัักชีี หััวไซเท้้า อกไก่่ (นำ�ำ ขึ้้�นก่่อนเพื่่�อให้้เปื่่�อยมาก) กรองด้้วยผ้า้ ขาว 2. เตรียี มไก่่ฉีกี เป็น็ เส้น้ ๆ 3. เตรีียมเห็็ดหููหนููหั่่น� ฝอย 4. เตรีียมน้ำำ��ส้้ม (พริิกสด กระเทีียม น้ำ�ำ�มะนาว (ปรุงุ รส)) 5. ตัักน้ำ��ำ ซุุปใส่่หม้้อ รอจนเดืือด ปรุุงรสด้้วยซี้�อิ้�ว ขาว เกลืือ น้ำ�ำ� มัันหอย ใส่่เห็ด็ หููหนูู รอจนเดืือด ใส่ไ่ ก่ฉ่ ีกี ใส่พ่ ริกิ ไทยที่ต่� ำำ�ละเอียี ด ใส่แ่ ป้ง้ ข้า้ วโพด ที่่�ผสมน้ำ��ำ ที่่�คนจนเข้้ากััน ใส่่ไข่่เทให้้เป็็นฝอย รอเดืือด ชิมิ รส ตักั ใส่่ชามใส่่ผักั ชีี ขอขอบคุุณ อาจารย์อ์ มรรัตั น์์ ดวงแป้้น........วิทิ ยากรสาธิติ การประกอบอาหาร อาจารย์อ์ มราพร พรพงษ์.์ ....ผู้้�ช่ว่ ยวิิทยากรสาธิติ การประกอบอาหาร ภูธู ารา รีีสอร์์ท....เอื้้อ� เฟื้้อ� สถานที่่ถ� ่่ายทำ�ำ 6 อาหารพื้้�นเมืืองจัังหวััดระนอง

อาหารพื้้�นเมือื งจัังหวััดระนอง 7

ลอหมี่ มรดกแห่่งวััฒนธรรมอาหาร Legacy Food ส่่วนประกอบ 10. พริกิ ไทยโรยหน้้า 1. หมููสามชั้น� (ยาว 2 ไม้้บรรทััด) 1 เส้้น 2. กุ้�งแห้้งขนาดกลาง 3 ขีดี 11. ซีอีิ้�วขาว 3. เนื้�อ้ ปููแกะ 3 ขีีด 12. ซอสปรุงุ รส 4. ไข่ไ่ ก่ ่ 4 ฟอง 13. ผงปรุุงรส 5. เส้น้ หมี่�เหลืือง 1 กิโิ ลกรััม 14. เกลืือ 6. ถั่ว� งอก ½ กิิโลกรัมั 15. น้ำ�ำ� ตาลทราย 7. กุุยช่า่ ย ½ กิโิ ลกรัมั 16. จิ๊ก� โช่่ว 8. ผัักชีีโรยหน้้า 17. แป้ง้ ข้้าวโพด 9. กระเทียี มเจีียวโรยหน้้า วิธิ ีกี าร 1. ลวกกุุยช่่ายที่่�เตรีียมไว้้ซึ่่�งหั่่น� เป็น็ ท่อ่ นสวยงาม โดยตั้�ง้ น้ำ�ำ�ให้้เดืือดโดยเติิมเกลืือและน้ำ�ำ� ตาลกุยุ ช่า่ ย ลวกให้ส้ ีขี องกุยุ ช่า่ ย เปลี่�ยนเป็น็ สีเี ขียี วเข้ม้ พักั ไว้้ 2. ลวกถั่่�วงอก โดยให้เ้ นื้อ�้ ถั่�วงอกเริ่�มเปลี่ย� นเป็็นสีใี ส พักั ไว้้ 3. ลวกเส้น้ หมี่�เหลืือง โดยตั้้�งน้ำำ��ให้เ้ ดืือด ลวกให้้พอเส้้นเริ่�มนิ่่ม� จากนั้้�นนำำ�เส้น้ หมี่�เหลืืองผ่า่ นน้ำำ��เย็็น พัักไว้้ 4. เตรีียมน้ำ��ำ ลอหมี่� โดยตั้้�งน้ำำ��ให้้เดืือด ใส่่หมููสามชั้�นในน้ำ�ำ�เดืือดให้้สุุก เติิมกุ้�งแห้้ง (กุ้�งแห้้งควรล้้างน้ำ��ำ ให้้สะอาดก่่อนนำ�ำ มาปรุุง) ระหว่า่ งนั้้น� เติิมเกลืือ ซีีอิ้ว� ขาว น้ำำ�� ตาล ผงปรุุงรส ตามชอบ 5. เมื่อ� หมููและกุ้�งแห้ง้ เริ่ม� สุกุ เตรียี มไข่ไ่ ก่ท่ ี่ต�่ ีใี ห้เ้ ข้า้ กันั เรียี บร้อ้ ยแล้ว้ โรยน้ำ�ำ� ที่เ�่ ดืือด ระหว่า่ งโรยให้ค้ นน้ำ��ำ ไปด้ว้ ยเพื่่อ� ให้ไ้ ข่่มีี ลักั ษณะเป็็นเส้้นสวยงาม 6. เมื่อ� ไข่เ่ ริ่ม� สุกุ ให้ใ้ ส่แ่ ป้ง้ ข้า้ วโพดที่ล�่ ะลายน้ำ�ำ�ไว้แ้ ล้ว้ โดยต้อ้ งคนน้ำ�ำ� เรื่อ� ย ๆ ให้น้ ้ำ�ำ� ที่เ่� ตรียี มมีคี วามเหนียี วตามต้อ้ งการ จาก นั้้น� ใส่่เนื้อ�้ ปููที่�่ลวกไว้แ้ ล้้ว เมื่�อสุุกเตรียี มจัดั จานพร้้อมรับั ประทาน วิิธีรี ับั ประทาน เริ่�มจากใส่่ผัักลวก (ถั่�งงอกและกุุยช่่าย) ในภาชนะ และใส่่เส้้นหมี่�เหลืืองที่่�ลวกตามลำำ�ดัับ จากใส่่น้ำำ��ราดที่�่เตรีียมไว้้ ตามชอบ โรยผัักชีี กระเทียี มเจียี ว พริิกไทย และปรุุงรสด้ว้ ยจิ๊�กโช่่วตามชอบ พร้อ้ มรัับประทาน ขอขอบคุุณ นางฉวีีวรรณ ยวนพรััด.......วิทิ ยากรสาธิติ การประกอบอาหาร คุณุ ก้อ้ งภพ ขอสันั ติิกุลุ ........ผู้้�ช่ว่ ยวิทิ ยากร นางฉวีีวรรณ ยวนพรัดั ....เอื้�อ้ เฟื้อ�้ สถานที่ถ�่ ่า่ ยทำำ� 8 อาหารพื้้น� เมืืองจังั หวััดระนอง

อาหารพื้้�นเมือื งจัังหวััดระนอง 9

น้ำำ��พริิกสมุนุ ไพรไตปลาแห้้ง น้ำ�ำ �พริกิ แห่ง่ ความทรงจำ�ำ @ ระนอง Memorize of Ranong ส่่วนประกอบ 9. กระเทีียม 1 ขีดี 1. ปลาโอ 1 ตััว ย่า่ งให้แ้ ห้้ง แล้้วแกะเอาแต่เ่ นื้�้อ 10. ใบมะกรููด 2-3 ใบ 2. ไตปลาทูู 1 ขวดเล็ก็ 11. พริกิ ไทย 1 ขีดี 3. ตะไคร้ซ้ อยละเอีียด 2 ขีดี 12. น้ำ��ำ ตาล 1 ช้อ้ นโต๊ะ๊ 4. หััวหอมแดงซอยละเอียี ด 2 ขีดี 13. กะปิ ิ 1 ช้้อนโต๊๊ะ 5. พริิกสด 1 ขีีด 14. กระชาย 1 ขีีด 6. พริิกแห้้ง 1 ขีดี 15. ขมิ้้น� 1 ขีดี 7. ข่่า 1 ขีีด 16. น้ำ�ำ� มะขามเปียี ก 1 ช้อ้ นโต๊ะ๊ 8. ผิิวมะกรููด 1 ผล วิิธีกี าร 1. โขลกตะไคร้้ พริกิ แห้ง้ พริกิ สด ข่า่ ขมิ้้น� กระชาย กระเทีียม ผิิวมะกรููด หอมแดง พริิกไทย โขลก ให้้เข้้ากััน เมื่�อโขลกพอละเอีียดให้้ใส่่กะปิิและ โขลกให้เ้ ข้า้ กันั อีกี ครั้้ง� 2. ต้้มน้ำำ��ให้้เดืือด ขณะต้้มให้้ใส่่ใบมะกรููดและ ตะไคร้เ้ พื่่อ� ไม่ใ่ ห้ไ้ ตปลามีกี ลิ่่น� คาว แล้ว้ ใส่ไ่ ตปลา ต้้มจนไตปลาสุุก พัักให้้เย็็นแล้้วกรองเอาแต่่น้ำ�ำ� ไตปลา 3. เตรีียมกระทะ เปิิดไฟปานกลาง ใส่่ไตปลาที่�่ กรองลงไป จากนั้้�นใส่่เครื่่�องแกงที่่�โขลกลงไป เติมิ น้ำ��ำ ตาล ใส่น่ ้ำ��ำ มะขาม เมื่อ� ไตปลาเดืือดใส่ป่ ลา ย่่าง ผััดจนจนกว่่าไตปลาแห้้ง ใส่่ใบมะกรููด พร้อ้ มรัับประทาน ขอขอบคุุณ คุุณอุบุ ล ธาราสุุข.......วิทิ ยากรสาธิิตการประกอบอาหาร คุณุ จงดีี นิยิ ม........ผู้้�ช่ว่ ยวิทิ ยากร ภููธารารีีสอร์์ท....เอื้้�อเฟื้้�อสถานที่ถ่� ่า่ ยทำำ� 10 อาหารพื้�้นเมือื งจังั หวััดระนอง

อาหารพื้น้� เมือื งจัังหวััดระนอง 11

ไชเถ่า่ ก้ว้ ย อาหารแห่ง่ มงคล Auspicious Food ส่่วนประกอบ 1 กิโิ ลกรััม 1. แป้้งข้า้ วจ้้าว 2. หััวไชเท้า้ 2 หััว 3. พริิกไทยป่่น 2 ขีีด 4. เกลืือ 2 ขีดี 5. น้ำ�ำ�เปล่่า 4 ลิติ ร 6. น้ำำ��มัันสำ�ำ หรัับทอด 1 ถุุง 7. น้ำ�ำ�ตาลทราย (สำ�ำ หรัับจิ้�ม) วิธิ ีกี าร 1. ปั่่น� หัวั ไชเท้า้ กับั กระเทียี มให้ล้ ะเอียี ด จากนั้้น� เทหัวั ไชเท้า้ ปั่่น� ผสมกับั แป้ง้ ข้า้ วจ้า้ ว เติมิ เกลืือ และพริิกไทยป่่น โดยไม่่ให้้ส่่วนผสมจัับตััว เป็็นก้้อน 2. เตรีียมกระทะ ใช้ไ้ ฟอ่อ่ น เทส่ว่ นผสมที่เ�่ ตรีียมไว้้ลงในกระทะ คนไปจนกว่่าแป้้งจะแห้้งจับั ตัวั เป็น็ ก้อ้ น 3. นำำ�แป้ง้ ที่�ก่ วนเทลงในถาด นำ�ำ ไปนึ่่ง� ไฟจนแป้้งสุุกประมาณ 15 นาทีี พักั ให้เ้ ย็็น 4. เตรียี มกระทะ และใส่่น้ำ��ำ มัันให้้ร้้อนจััด นำ�ำ แป้้งที่่�สุุกโดยหั่่�นเป็น็ ก้้อนลงทอดในน้ำ�ำ� มันั ทอดให้เ้ หลืืองกรอบ ใส่ภ่ าชนะ พร้้อมรับั ประทานกับั น้ำ�ำ�ตาลทราย ขอขอบคุุณ คุณุ ก้อ้ งภพ ขอสันั ติิกุุล........วิทิ ยากรสาธิติ การประกอบอาหาร คุณุ ก้อ้ งภพ ขอสัันติิกุุล....เอื้้�อเฟื้�อ้ สถานที่ถ�่ ่า่ ยทำำ� 12 อาหารพื้น�้ เมือื งจัังหวัดั ระนอง

อาหารพื้น้� เมือื งจัังหวััดระนอง 13

บี้� ถ่่าย บั๊๊�ก สีีสันั แห่ง่ ของหวาน Color of Dessert ส่่วนประกอบ 1. แป้้งข้้าวเจ้า้ 1/2 กิิโลกรัมั 2. แป้ง้ มันั 2 ขีดี ครึ่่�ง 3. ใบเตย 3 - 4 ใบ 4. น้ำ�ำ�ตาล 1 กิิโลกรััม 5. สีผี สมอาหาร สีีเหลืือง และสีชี มพูู วิิธีกี าร 1. แบ่ง่ แป้ง้ ข้า้ วเจ้้าส่่วนหนึ่่ง� มาผสมกัับน้ำำ��และกวนให้้ละลายก่อ่ นตั้�ง้ เตาไฟ และนำ�ำ ไปกวนโดยใช้้ไฟอ่อ่ นจนกว่่าแป้้งสุุก 2. นำ�ำ แป้้งข้้าวเจ้้าส่่วนที่�่เหลืือผสมกัับแป้้งมััน เติิมน้ำำ�� และนวดแป้้งให้้จัับตััวกัันเป็็นก้้อน นำำ�แป้้งข้้าวเจ้้าส่่วนที่่�ต้้นสุุกมา ผสม แล้้วนวดจนเนื้้อ� แป้้งเข้า้ กััน และมีคี วามเหลวพอสมควร 3. แบ่ง่ แป้ง้ ที่�ผ่ สมแล้ว้ ส่ว่ นหนึ่่�งมาผสมสีีผสมอาหาร สีเี หลืือง และสีชี มพูู 4. ต้ม้ น้ำ�ำ�ให้้เดืือด จากนั้้น� นำ�ำ แป้้งผสม (สีีขาว) มาบดผ่่านเครื่่�องทำำ�เส้น้ บี้้� ถ่่าย บั้้ก� โดยให้้เส้้นผ่่านลงไปในน้ำ�ำ� เดืือด รอจน แป้ง้ สุุก สัังเกตเส้้นจะลอยขึ้น� มา ตัักไปใส่ใ่ นน้ำำ�� เย็็น และล้้างเส้้นประมาณ 3 ครั้้�ง จากนั้้�นเปลี่�ยนเป็น็ แป้้งสีเี หลืืองและ สีชี มพูู ตามลำ�ำ ดับั 5. เตรียี มน้ำำ�� เชื่อ� ม โดยต้ม้ น้ำ��ำ ให้เ้ ดืือดใส่่น้ำ��ำ ตาล และใบเตย วิธิ ีรี ับั ประทาน ใส่่เส้น้ บี้้� ถ่า่ ย บั้้ก� ในภาชนะ เติิมน้ำำ��เชื่�อมที่่เ� ตรีียมไว้้ และน้ำ�ำ� แข็ง็ พร้้อมรับั ประทาน ขอขอบคุุณ คุณุ อัมั พร แซ่ต่ ันั ........วิทิ ยากรสาธิิตการประกอบอาหาร ภููธารา รีีสอร์ท์ ....เอื้�อ้ เฟื้้อ� สถานที่่ถ� ่่ายทำ�ำ 14 อาหารพื้น�้ เมือื งจังั หวัดั ระนอง

อาหารพื้น้� เมือื งจัังหวััดระนอง 15

ขอขอบคุุณภูมู ิิปัญั ญาด้า้ นอาหารพื้�นเมือื งจัังหวัดั ระนอง และวิทิ ยากรสาธิติ การประกอบอาหาร คุุณก้อ้ งภพ ขอสัันติกิ ุลุ คุณุ อัมั พร แซ่่ตััน คุุณฉวีวี รรณ ยวนพรัดั 16 อาหารพื้�น้ เมืืองจัังหวัดั ระนอง

คุุณอมรรัตั น์์ ดวงแป้น้ คุุณอุบุ ล ธาราสุขุ ขอขอบคุุณ ภููธารา รีีสอร์์ท....เอื้�้อเฟื้�้อสถานที่่�ถ่่ายทำำ� นายปรารมณ์์ นาคบำำ�รุุง ผู้้�อำ�ำ นวยการวิิทยาลัยั ชุมุ ชนระนอง.....ที่�ป่ รึึกษาโครงการ เจ สตููดิิโอ.......ช่่างภาพ/ตัดั ต่่อ นายนิิธิิพงศ์์ อนุุรักั ษ์พ์ งศธร….....ผู้้�กำำ�กัับรายการ นางอมราพร พรพงษ์.์ .....ผู้้�ช่่วยวิทิ ยากร นายภููวไนย ศรีีเวชนันั ต์์.....ผู้�ดูแลการผลิิต นางสาวชริิตา สินิ ภัทั รวรากุลุ …….ผู้้�ควบคุมุ การผลิิต นางสาวจุฑุ าพร น้อ้ ยประเสริฐิ …….ผู้้�อำำ�นวยการผลิติ อาหารพื้�น้ เมือื งจังั หวัดั ระนอง 17

กิิจกรรมสืบื สานศิลิ ปวััฒนธรรมอาหารพื้�นเมืืองจัังหวัดั ระนอง รุ่�นที่� 1 วันั ที่� 10-11 สิิงหาคม 2563 ณ วิิทยาลััยชุุมชนระนอง 18 อาหารพื้้น� เมืืองจัังหวััดระนอง

กิจิ กรรมสืบื สานศิลิ ปวัฒั นธรรมอาหารพื้�นเมือื งจัังหวัดั ระนอง รุ่�นที่� 2 วัันที่� 19-20 สิิงหาคม 2563 ณ วิทิ ยาลัยั ชุุมชนระนอง อาหารพื้น�้ เมืืองจังั หวัดั ระนอง 19

บทสััมภาษณ์์ผู้เ้� ข้า้ อบรม กิจิ กรรมสืืบสานศิลิ ปวััฒนธรรมอาหารพื้�นเมือื งจังั หวัดั ระนอง นางลััดดา ธารณเจษฎา ผู้�เ้ ข้า้ อบรมโครงการ การมาอบรมครั้้�งนี้้� คิดิ ว่า่ ตััวเองได้้ประโยชน์์เยอะ เพราะว่า่ รายการอาหารพื้�้นเมืืองของจังั หวััดระนองที่่�มาอบรม ครั้้ง� นี้้� เป็็นอาหารโบราณที่่ท� ุกุ คนควรจะรัักษา การเข้้าอบรมครั้้ง� นี้้บ� รรยายกาศดีมี ากมีผีู้�เข้้าอบรมจำำ�นวนมาก และรู้้�สึกว่า่ ตนเองมีีความสุุขและมีีความรู้�มากมาย อยากจะฝากให้้คนรุ่�นหลััง เพื่่�อที่�่จะได้้รัักษาอาหารโบราณเหล่่านี้้�เอาไว้้ให้้กัับคน รุ่�นหลังั ต่่อไป 20 อาหารพื้�้นเมืืองจังั หวัดั ระนอง

นางสาวนัันท์น์ ภัสั ศรีเี มือื ง ผู้�เ้ ข้้าอบรมโครงการ เหตุผุ ลที่ม�่ าอบรมครั้้ง� นี้้� เนื่่อ� งจากต้อ้ งการทราบวิธิ ีกี ารทำำ�อาหารพื้น�้ เมืืองของจังั หวัดั ระนองเพราะว่า่ จะได้น้ ำำ�ความ รู้�ที่�่ได้้ไปต่่อยอดในการทำ�ำ งานในอนาคต เช่่น ตััวเองต้้องการหารายได้้เสริิมและต้้องการนำำ�เอกลัักษณ์์ของจัังหวััดระนอง โดยเฉพาะอาหารพื้น�้ เมืืองมาจำำ�หน่า่ ย มาต่อ่ ยอดในอนาคต สำ�ำ หรัับบรรยากาศในการอบรมมีีความสนุุกสนานและได้้ความรู้�จากวิิทยากรเยอะเลย และนอกจากนี้้�ผู้�เข้้าอบรม หลายท่า่ นก็ม็ ีีความรู้�ในการทำำ�อาหารได้้มีีโอกาสแลกเปลี่ย� นประสบการณ์ก์ ันั ตลอดเวลา ในฐานะตัวั เองเป็็นคนรุ่�นใหม่่คิดิ ว่า่ อาหารพื้น�้ เมืืองจังั หวัดั ระนองมีอี ีกี หลายเมนููที่เ�่ ราไม่รู่้�จัก ดังั นั้้น� โครงการนี้้ท� ำ�ำ ให้เ้ ราได้รู้้�จักอาหารพื้น�้ เมืืองจังั หวัดั ระนอง มากขึ้้�น และหวัังว่่าเยาวชนจะหัันมารัับประทานอาหารพื้้�นเมืืองกัันมากขึ้้�น เพราะว่่าอาหารพื้้�นเมืืองของเรามีีรสชาติิที่�่ อร่่อยมาก อาหารพื้�้นเมือื งจัังหวัดั ระนอง 21



บทสรปุ หัวหน้ากจิ กรรมส่งเสรมิ วฒั นธรรมการแตง่ กายพืน้ เมอื งจงั หวัดระนอง : การสบื สานศิลปะงานหัตถศลิ ป์ด้ินโบราณจังหวัดระนอง สำำ� หรับั ที่ม�่ าในการจัดั ทำำ�ดิ้น้� โบราณหรือื การสืบื สาน เป็น็ มงกุฎุ เจ้า้ สาว มงกุฎุ ไข่ม่ ุกุ และดอกไม้ป้ ระดับั บ้า้ นเรือื น เพื่่�อความสวยงามเลยเป็็นแรงบัันดาลใจอยากให้้มีี ศิลิ ปะงานหััตถศิลิ ป์ด์ ิ้น้� โบราณจังั หวััดระนอง ของวิิทยาลััย การสืืบสานการนำ�ำ ดิ้้�นโบราณมาให้้กัับคนรุ่�นหลัังร่่วมกััน ชุุมชนระนองนั้้�น สืืบเนื่่�องจากวิิทยาลััยชุุมชนระนองได้้ สืืบสานอนุุรัักษ์์ศิิลปวััฒนธรรมชุุมชน ซึ่�่งเป็็นภููมิิปััญญา สืบื สานทำ�ำ นุบุ ำ�ำ รุงุ ศิลิ ปวัฒั นธรรมการแต่ง่ กายบาบ๋า๋ -ย่า่ หยา ของชาวบาบ๋๋าในอดีีตให้้อยู่่�คู่่�กัับชาวจัังหวััดระนอง จัังหวััดระนอง ซึ่่�งมีีความเป็็นเอกลัักษณ์์และอััตลัักษณ์์ที่่� กลุ่ �มเป้้าหมายที่่�เข้้าร่่วมการอบรมในครั้ �งนี้้�เป็็นประชาชน โดดเด่น่ และทำ�ำ ให้ไ้ ด้ท้ ราบถึึงประวัตั ิิและวิิถีีการดำำ�เนิินชีีวิิต จากชุุมชนต่่าง ๆ ในจัังหวััดระนอง กิิจกรรมการทำ�ำ ของคนในอดีีตว่า่ นอกจากมีีการแต่ง่ กายพื้น�้ เมือื งของจังั หวัดั ดิ้�้นโบราณครั้�งนี้้�เป็็นการทำ�ำ ของที่�่ระลึึก เครื่�องประดัับ ระนองแล้้ว ก็็ยัังนำ�ำ ดิ้้�นโบราณมาทำ�ำ เป็็นเครื่�องประดัับ การแต่่งกายที่่�พััฒนารููปแบบให้้มีีความหลากหลาย โดย การแต่ง่ กายพื้น้� เมือื งโดยมีีการทำำ�เป็น็ ดอกไม้ส้ ำ�ำ หรับั ติิดเสื้อ� เฉพาะดอกโกมาซุุมซึ่่�งเป็็นดอกไม้้ประจำำ�จัังหวััดระนอง เจ้า้ บ่า่ ว หรือื ที่่เ� รีียกว่่า “เฉงก้้อ” หรืือ “กิิมก้้อ” มีีการทำ�ำ นำำ�มาทำำ�เป็น็ เข็ม็ กลัดั ติิดเสื้อ� และการทำำ�มงกุฎุ เจ้า้ สาว หรือื ที่่�เรีียกว่่า “ฮั่�่วก๋๋วน” มีีความวิิจิิตรงดงามอย่่างยิ่�ง และ ขอบคุุณวิิทยากรคุุณปิิยณััฏฐ์์ อิิสระสงคราม และอาจารย์์ จิิตฤทััย ทองปััทม์์ เป็็นอย่่างยิ่�งในการถ่่ายทอดภููมิิปััญญา ดัังกล่่าวให้้กัับผู้�้ฝึึกอบรมเพื่่�อได้้สืืบสานและอนุุรัักษ์์งาน หัตั ถศิิลป์ด์ ิ้้�นโบราณจังั หวััดระนองให้้คงอยู่�สืืบไป นางอมรรััตน์์ ดวงแป้น้ ครูู ค.ศ.2 วิิทยาลััยชุมุ ชนระนอง 2 งานหััตถศิลิ ป์ด์ ิ้�น้ โบราณ จัังหวััดระนอง

บทสรปุ วทิ ยากรและภูมิปัญญาหัตถศิลป์ดิ้นโบราณจงั หวัดระนอง ปัั จจุุบัันตนเองเป็็นคณะกรรมการสภาวััฒนธรรม งานหัตั ถศิลิ ป์ด์ ิ้น�้ โบราณของจังั หวัดั ระนอง แบ่ง่ ได้้ 3 ประเภท จัังหวััดระนอง และเป็็นผู้้�ก่่อตั้�งกลุ่�มหััตถศิิลป์์ดิ้�้นโบราณ ที่ย่� ังั คงพบเห็น็ ให้ไ้ ด้ศ้ ึึกษาอยู่� คือื แบบที่�่ 1 คือื มงกุฏุ ดอกไม้้ จังั หวัดั ระนอง งานหัตั ถศิลิ ป์ด์ ิ้น�้ โบราณที่ไ�่ ด้ท้ ำำ�มา เริ่ม� ตั้ง� แต่่ ที่ใ่� ช้ใ้ นงานแต่ง่ งานโดยเป็น็ เครื่อ� งประดับั ของเจ้า้ สาวในงาน ปีี พ.ศ.2555 ในงานครบรอบ 150 ปีี การสถาปนาจัังหวัดั แต่่งงานแบบบาบ๋๋า-ย่่าหยา แบบที่�่ 2 คืืองานดอกไม้้ไว้้ติิด ระนอง ซึ่่�งได้้ร่่วมกัับวิิทยาลััยชุุมชนระนองในการจััด เสื้อ� เจ้า้ บ่า่ วและเจ้า้ สาว และแบบที่�่ 3 คือื งานตกแต่ง่ สถานที่�่ กิิจกรรมนิิทรรศการเครื่�องแต่่งกายชุุดพื้�้นเมืืองของจัังหวััด เช่น่ การประดับั ตกแต่ง่ เตีียงเจ้า้ สาว ม่า่ นประตูู หรือื ประดับั ระนอง สถานที่�ต่ ่า่ ง ๆ ตามบ้้านเรือื น เป็็นต้้น แต่่งทั้้ง� นี้้ก� ารแต่่งงาน หััตถศิิลป์์ดิ้้�นโบราณของจัังหวััดระนอง คืือการนำำ� แบบบาบ๋๋าย่่าหยาได้้รัับการนิิยมลดลง เนื่่�องจากอิิทธิิพล ดิ้น�้ โปร่ง่ และดิ้น�้ ข้อ้ มาประดิิษฐ์ห์ รือื พันั ให้เ้ กิิดลวดลายต่า่ ง ๆ วัฒั นธรรมการแต่่งงานจากยุุโรปเข้า้ มาแทนที่�่ โดยเจ้า้ สาว เช่่น เป็็นดอกไม้้หรืือรููปสััตว์์ต่่าง ๆ โดยจากการสืืบค้้น จะนิิยมการแต่ง่ กายด้ว้ ยชุดุ ราตรีียาวสีีขาว ดังั นั้้น� เครื่อ� งประดับั ดิ้้น� โบราณจึึงได้้รัับการนิิยมเสื่อ� มถอยลงไปด้้วย และปัจั จััย อีีกด้้านที่�่งานดิ้�้นได้้รัับนิิยมลดลง เนื่่�องจากไม่่มีีการพััฒนา รูปู แบบงานดิ้น้� ทำ�ำ รูปู แบบเดิิม ๆ แต่่วัสั ดุุที่่�ทำ�ำ ดิ้้�นยัังคงเป็็น ดิ้้�นโปร่่งและดิ้้�นข้้อ เพีียงแต่่ว่่าในปััจจุุบัันดิ้�้นมีีสีีสัันที่่� หลากหลายมากขึ้�นกว่่าในอดีีตที่่�มีีเพีียงสีีเงิ นและสีีทอง จึึงทำำ�ให้ต้ นเองได้พ้ ัฒั นารูปู แบบได้ห้ ลากหลายและทันั สมัยั มากขึ้น� ขอขอบคุณุ วิิทยาลัยั ชุุมชนระนองที่ช�่ ่ว่ ยสร้้างสรรค์์ ชิ้�้นงานเพื่่�อชุุมชน และได้้ร่่วมงานกัับกลุ่�มหััตถศิิลป์์ ดิ้น�้ โบราณ ในการอนุรุ ักั ษ์ห์ ัตั ถศิิลป์์ดิ้น�้ โบราณได้ส้ ืืบทอดไป สู่ �รุ่ �นหลัังของชาวจัังหวััดระนอง คุุณปิยิ ณััฏฐ์์ อิิสระสงคราม วิิทยากรและภูมู ิิปััญญา หััตถศิิลป์์ดิ้�น้ โบราณจัังหวััดระนอง งานหััตถศิลิ ป์ด์ ิ้น�้ โบราณ จัังหวััดระนอง 3

เป็น็ งานฝีมี ือื เฉพาะของกลุ่�มชาติิพันั ธ์เ์ ดีียวของชาวบาบ๋า๋ โดยกลุ่�มชาติิพันั ธ์์ อื่น� ๆ นำำ�ดิ้น�้ เงิน ดิ้น้� ทอง ไปใช้ป้ ระกอบ ในงานปัักบนผืืนผ้้าหรืือวััสดุุอื่�น ๆ ซึ่�่งมีีความแตกต่่างจากเทคนิิคการพัันดิ้�้นโบราณ ซึ่่�งงานฝีีมืือดัังกล่่าวได้้มีีการทิ้้�งช่่วง ขาดหายของการสืบื ทอดมานานกว่า่ 70 ปีี ด้้วยกรรมวิิธีีการทำ�ำ ที่่�มีีความประณีีต และมีีความยากในการประดิิษฐ์์ ในปัจั จุบุ ันั วิิทยาลัยั ชุมุ ชนระนอง ได้ด้ ำ�ำ เนิินการส่ง่ เสริิมให้ม้ ีีการแต่ง่ กายในชุดุ วัฒั นธรรมท้อ้ งถิ่น� (ชุดุ บาบ๋า๋ ยาหยา) จนมีีความนิิยมและได้้รัับความร่่วมมืือจากชุุมชน และหน่่วยงานภายในจัังหวััดระนอง ควบคู่�ไปกัับการรื้้�อฟื้�้นงานพัันดิ้้�น โบราณ ดังั กล่า่ วขึ้้�นมาใหม่่ โดย “กลุ่�มหััตถศิิลป์ด์ ิ้้�นโบราณ จัังหวัดั ระนอง” มีีการพััฒนารูปู แบบของผลิิตภัณั ฑ์ใ์ ห้ม้ ีีความ ร่ว่ มสมัยั และมีีความหลากหลาย แต่ย่ ังั คงไว้ซ้ ึ่ง�่ กรรมวิิธีีการทำำ�แบบโบราณ จึึงทำ�ำ ให้ไ้ ด้เ้ ครื่อ� งประดับั ที่ส่� วยงาม เช่น่ ดอกไม้้ ติิดหน้้าอก เรีียกว่่า “...เฉงก้อ้ ...” 4 งานหััตถศิลิ ป์์ดิ้้�นโบราณ จัังหวัดั ระนอง

งานหััตถศิิลป์์ดิ้�้นโบราณ จังั หวััดระนอง 5

ฮั่่�วก๋๋วน หรืือ มงกุุฎดอกไม้้ไหว เครื่อ� งประดัับศรีีษะ สำำ�หรับั เจ้า้ สาว บาบ๋๋า ยาหยา นอกจากจะมีีความสวยงามด้้วย รูปู ลักั ษณ์์ที่่เ� ป็็นเอกลัักษณ์์ ยังั มีีส่่วนประกอบที่ม่� ีีความหมายและเป็น็ มงคล ความหมายและ ส่่วนประกอบบนมงกุฎุ ดอกไม้้ไหว (ฮั่�ว่ ก๋๋วน) ดอกไม้้ไหว (ดอกเฉงก้้อ) หมายถึึง ความอุุดมสมบููรณ์์ จำำ�นวน 12 ดอก บนมงกุุฎ ตามจำำ�นวนเลขมงคลของชาวไทย เชื้อ� สายจีีน เรีียกว่่า “จับั บี่ป่� ่า่ ย” อีีกทั้้�งตัวั เลข 1 + 2 = 3 (เลข 3 พิินอิิน มีีเสีียงคล้้ายกัับตััวอัักษร คำำ�ว่่า “เกิิด” ใน ภาษาจีีนและถือื เป็น็ เลขนำ�ำ โชค” หงส์์ หงส์เ์ ป็น็ สัตั ว์ท์ ี่ย�่ิ่ง� ใหญ่ท่ ี่ส�่ ุดุ ในหมู่่�สัตั ว์ป์ ีกี มีีเสีียงร้อ้ งกังั วานดุจุ เสีียงขลุ่�ย หงส์ม์ ันั จะปรากฏตัวั ในแผ่น่ ดิินที่ม�่ ีีความร่ม่ เย็น็ จึึงเป็น็ นััยยะที่จ�่ ะสอนเจ้า้ สาวว่่าเมื่�อแต่่งงานเข้า้ ไปอยู่�ในบ้า้ นของสามีีแล้ว้ จะต้อ้ งมีี ปิยิ วาจา (วาจาเป็น็ ที่่�รักั ) ที่อ�่ ่่อนหวาน ดุจุ เสีียงกัังวานของหงส์์ และต้้องดูแู ลบ้า้ นของสามีีให้้เกิิดความสงบร่่มเย็น็ ผีีเสื้้�อ สื่�อถึึงการใช้้ขีีวิิตคู่�และความรัักผููกพัันที่่�มีีต่่อกัันชั่�วกััลปาวสาน ผีีเสื้�อเป็็นแมลงที่�่ช่่วยผสมเกสรดอกไม้้ ทำ�ำ ให้้ต้้นไม้้ ผลิิตดอกออกผล และผีีเสื้�อยังั สื่อ� ถึึงความเจริิญงอกงาม 6 งานหัตั ถศิิลป์์ดิ้�น้ โบราณ จังั หวััดระนอง

งานหััตถศิิลป์์ดิ้�้นโบราณ จังั หวััดระนอง 7

8 งานหัตั ถศิลิ ป์ด์ ิ้้�นโบราณ จังั หวัดั ระนอง

ผลติ ภัณฑจ์ ากหตั ถศลิ ป์ด้นิ โบราน พวงมาลัยั งานหัตั ถศิิลป์ด์ ิ้้�นโบราณ จังั หวััดระนอง 9

หวีสี ับั ประดับั ผม 10 งานหััตถศิลิ ป์ด์ ิ้้�นโบราณ จังั หวัดั ระนอง

ดอกไม้้ประดิิษฐ์์ งานหัตั ถศิลิ ป์์ดิ้้�นโบราณ จังั หวััดระนอง 11

ปูเู จ้า้ ฟ้า้ (สััตว์์น้ำ�ำ�ประจำ�ำ จังั หวัดั ระนอง) ปลาเงิิน ปลาทอง 12 งานหัตั ถศิิลป์์ดิ้้�นโบราณ จังั หวััดระนอง

เข็ม็ กลัดั ดอกไม้้ติิดหน้้าอก งานหััตถศิลิ ป์์ดิ้�น้ โบราณ จัังหวัดั ระนอง 13

ดอกพลัับพลึงึ ธาร (ดอกไม้ป้ ระดิิษฐ์)์ ถือื ได้้ว่า่ เป็็นพืชื น้ำ�ำ� ที่่�สวยงามและหายากมากที่ส�่ ุดุ ชนิิดหนึ่่�ง โดยพบได้้เฉพาะที่�จ่ ังั หวััดระนองตอนล่่างและพังั งาตอนบน 14 งานหััตถศิลิ ป์ด์ ิ้้น� โบราณ จังั หวัดั ระนอง

ดอกดารารัตั น์์ (ดอกไม้้ประดิิษฐ์์) งานหััตถศิลิ ป์ด์ ิ้�น้ โบราณ จัังหวัดั ระนอง 15

หวีสี ับั ดอกโกมาซุมุ (ดอกไม้ป้ ระจำ�ำ จังั หวััดระนอง) 16 งานหััตถศิลิ ป์ด์ ิ้�้นโบราณ จังั หวัดั ระนอง

หวีสี ัับรูปู ดอกไม้้ต่่าง ๆ งานหััตถศิิลป์ด์ ิ้�น้ โบราณ จังั หวััดระนอง 17

ต่่างหููกาหยูู (เม็ด็ มะม่ว่ งหิิมพานต์์ ของดีีประจำำ�จังั หวััดระนอง) 18 งานหัตั ถศิลิ ป์์ดิ้้�นโบราณ จัังหวััดระนอง

รัังสรรค“์ส์ู่บ�กาารบแตา๋ ่่ง-กยาย่าศหิิลยปวาัฒั ”นธรรม งานหัตั ถศิลิ ป์ด์ ิ้้น� โบราณ จังั หวัดั ระนอง 19

20 งานหัตั ถศิลิ ป์ด์ ิ้้�นโบราณ จังั หวัดั ระนอง

งานหัตั ถศิิลป์ด์ ิ้�น้ โบราณ จังั หวัดั ระนอง 21

กิจิ กรรมฝึึกอบรมการทำำ�ดิ้้�นโบราณเป็็นของที่่�ระลึกึ เครื่อ่� งประดับั การแต่่งกายพื้�นเมืืองจัังหวััดระนอง วันั ที่�่ 29 กรกฎาคม - 1 สิงิ หาคม 2563 ณ วิทิ ยาลััยชุมุ ชนระนอง 22 งานหัตั ถศิลิ ป์์ดิ้น�้ โบราณ จังั หวััดระนอง

ขอขอบคุุณ คุุณโกศล ณ ระนอง เอื้้�อเฟื้้�อสถานที่่� บทสัมั ภาษณ์ผ์ ู้เ�้ ข้า้ อบรม คุุณจิติ ลดา เส้้งแก้้ว ปััจจุบุ ัันนี้้�ตนเองอายุุ 72 ปีี ที่ส่� นใจเข้้ามาอบรมเกี่�่ยวกัับหัตั ถศิิลป์์ ผู้เ้� ข้้าอบรม ดิ้น�้ โบราณครั้ง� นี้้� สิ่�งแรกคืือความชอบและสนใจในงานประดิิษฐ์์ต่า่ ง ๆ และ ตนเองเป็็นสมาชิิกของชมรมวััฒนธรรมบาบ๋๋า-ย่่าหยา ของทางวิิทยาลััย ชุุมชนระนอง จึึงได้้สมััครเข้้าอบรมโครงการดัังกล่่าว สิ่�งแรกที่�่ได้้เรีียนรู้� จากการประดิิษฐ์์หััตถศิิลป์์ดิ้�้นโบราณเป็็นรููปแบบลัักษณะต่่าง ๆ ไม่่ว่่าจะ เป็็นดอกไม้้ เช่น่ ดอกมะลิิ ดอกโกมาซุุม หรือื ต่่างหูรู ููปกาหยูู เป็น็ ต้้น ความประทัับใจที่�่ได้้มาเรีียนรู้�การประดิิษฐ์์หััตถศิิลป์์ดิ้�้นโบราณคืือ ได้้เป็็นส่่วนหนึ่่�งในการสืืบทอดภููมิิปััญญาดัังกล่่าว ที่�่บรรพบุุรุุษของเราได้้ คิิดค้้นขึ้�นมา เราจึึงได้้เรีียนรู้�เพื่่�อสืืบทอดต่่อไป นอกจากนี้้�ประทัับใจใน วิิทยากรซึ่�่งเป็็นผู้้�ที่่�มีีความรู้�ความสามารถมาก และมีีเทคนิิคการถ่่ายทอด ความรู้�อย่า่ งเป็น็ ขั้�นตอน เริ่�มจากง่่ายไปยาก ทำ�ำ ให้ผ้ ู้เ้� รีียนสามารถประดิิษฐ์์ ชิ้น้� งานได้แ้ ละประดิิษฐ์ไ์ ด้อ้ ย่า่ งสวยงาม จากนี้้ต� นเองจะนำ�ำ ความรู้�ไปต่อ่ ยอด โดยการถ่่ายทอดความรู้�ให้้คนรุ่�นหลัังและประยุุกต์์ชิ้�้นงานให้้สามารถ จำำ�หน่า่ ยเป็น็ ของที่�่ระลึึกจากจัังหวััดระนอง ที่ม่� ีีชื่่�อเสีียงได้้ต่่อไป งานหัตั ถศิิลป์์ดิ้้�นโบราณ จังั หวััดระนอง 23