วารสาร HALAL INSIGHT issue 37

1

สวัสดีค่ะท่านผู้อ่านทุกท่าน กลับมาพบกันอีกครั้งกับจดหมายข่าวรอบร้ัวศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาล จุฬาฯ ฉบับที่ 37 ประจำ� เดอื นสงิ หาคม-กนั ยายนคะ่ เชอ่ื วา่ ชว่ งนหี้ ลายๆทา่ นกลบั เขา้ ไปทำ� งานทอี่ อฟฟศิ เปน็ ปกตแิ ลว้ แตอ่ ยา่ งไรกด็ ี เรายงั ควรรกั ษา มาตรการการเว้นระยะห่างทางสังคมไว้เช่นเดิมและหม่ันรักษาสุขอนามัยเมื่อเข้าไปยังพ้ืนที่สาธารณะเพราะสถานการณ์การแพร่ ระบาดของโควดิ ทวั่ โลกยังอยใู่ นระดบั ท่นี า่ เป็นห่วงโดยปัจจบุ ันมีผู้ตดิ เชอ้ื รวมแล้ว 30 กวา่ ลา้ นคน ชว่ ยเป็นกำ� ลังใจใหท้ ีมสาธารณะ สุขทั่วโลกสามารถนำ� วคั ซนี มาใชง้ านเพอื่ ปอ้ งกนั โรคโควิด 19 ได้ในไม่ช้าน้นี ะคะ สำ� หรบั Halal Insight ฉบบั นท้ี างทมี บรรณาธกิ ารไดน้ ำ� เสนอเรอื่ งราวและบทบาทหลกั ของศนู ยว์ ทิ ยาศาสตรฮ์ าลาล จฬุ าฯ ในการให้บริการงานด้านห้องปฏิบัติการนิติวิทยาศาสตร์ฮาลาลเพ่ือคุ้มครองผู้บริโภคในสังคมจากกรณีการปลอมแปลงเน้ือหมูเป็น เน้ือวัวและหลอกขายผู้บริโภคโดยเฉพาะผู้บริโภคชาวมุสลิมผ่านคอลัมน์ Halal Highlight เร่ือง “บทสรุปของเนื้อวัวปลอมด้วย เทคนิค Real-Time PCR” และคอลัมน์ Halal News ที่จะบอกกลา่ วถึงการจดั งานเสวนา “Trust Halal” ซึง่ จดั ขน้ึ เพื่อเปน็ เวทีหารอื และแลกเปลี่ยนแนวทางแก้ไขต่อกรณีการหลอกหลวงต่อผู้บริโภคดังกล่าว นอกจากน้ีเรายังมีคอลัมน์ท่ีน่าสนใจอีกมากมาย เช่น “การป้องกันมะเร็งเริ่มบนโต๊ะอาหาร” ผ่านคอลัมน์ Academic Zone รวมท้ังบทความจากส่วนงานบริการหน่วยงานภายนอกเรื่อง “อตุ สาหกรรมฮาลาลกบั เศรษฐกจิ สเี ขยี ว” รวมทง้ั คอลมั นอ์ น่ื ๆทม่ี เี นอ้ื หาสาระทเี่ ปน็ ประโยชนแ์ ละบอกเลา่ ความเคลอื่ นไหวตา่ งๆของ ศวฮ.ท้งั จาก สำ� นักงานใหญ่ทก่ี รุงเทพฯ สำ� นักงานปัตตานีและสำ� นกั งานเชยี งใหม่มาบอกกล่าวใหท้ า่ นผอู้ ่านอกี ดว้ ย เน้อื หาทงั้ หมด จะนา่ สนใจอย่างไรบา้ ง ตดิ ตามอ่านกนั ไดใ้ นฉบบั นเี้ ลยค่ะ วรัญญา รดิ มัด บรรณาธิการ | EDITOR ประจำ� ฉบบั เดือนสงิ หาคม-กันยายน 2563 ทปี่ รกึ ษากองบรรณาธกิ าร รศ.ดร.วินยั ดะห์ลนั ผอ.ศูนยว์ ทิ ยาศาสตรฮ์ าลาล จฬุ าฯ ผศ. ดร. วนิดา นพพรพันธุ์ รอง ผอ.ศนู ยว์ ิทยาศาสตรฮ์ าลาล จุฬาฯ ผศ. นฟิ าริด ระเดน่ อาหมดั รอง ผอ.ศนู ยว์ ทิ ยาศาสตร์ฮาลาล จฬุ าฯ ส�ำนักงานปตั ตานี อ.ดร.ภราดร สรุ ีย์พงษ์ ผชู้ ่วยผู้อำ� นวยการศนู ย์วทิ ยาศาสตร์ฮาลาล จุฬาฯ ส�ำนกั งานเชียงใหม่ คุณมนสั สืบสันติกลุ ทป่ี รึกษาผูอ้ �ำนวยการฯ ด้านบริหารงานบคุ คล คุณสลุ ดิ า หวงั จิ ทป่ี รึกษาผอู้ ำ� นวยการฯ ด้านความสมั พนั ธ์ระหวา่ งประเทศ ดา้ นงานคลังและพัสดุ คณุ สมพล รัตนาภบิ าล ทป่ี รึกษาผู้อำ� นวยการฯ ด้านบริการการศึกษาและอตุ สาหกรรม คุณตอ่ ศกั ด์ิ สุทธชิ าต ิ ที่ปรกึ ษาผอู้ ำ� นวยการฯ ดา้ นหนว่ ยบม่ เพาะวสิ าหกิจผลติ ภณั ฑ์และบริการ คุณมนฤดี เข็มทำ� ผอู้ ำ� นวยการฝ่ายบริหาร ศนู ยว์ ิทยาศาสตรฮ์ าลาล จุฬาฯ บรรณาธกิ าร นางสาววรัญญา ริดมัด กองบรรณาธิการ สแกน QR นางสาวอานีซะห์ ลาเตะ เพ่อื แสดงความคดิ เหน็ นางสาวชรี ีน นภิ ารัตน์ และขอ้ ตชิ ม นางสาวธัญพิชญ์ฌา หวังนุช ออกแบบกราฟกิ นายบากียา บนิ ดอเลาะ พสิ จู น์อกั ษร นางสาวมธุรดา กระเดอื่ งเดช สำ� นกั งานกองบรรณาธกิ าร ฉบับที่ 37 ประจำ� เดอื น สงิ หาคม-กนั ยายน 2563 ศนู ย์วิทยาศาสตรฮ์ าลาล จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย 254 อาคารวิจัยจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ชั้น 11-13 ถนนพญาไท แขวงวังใหม่ เขตปทมุ วัน กรุงเทพฯ 10330 โทร. 02-2181053 แฟกซ์ 02-2181105 2 วารสารฮาลาลอินไซต์ ฉบบั ท่ี 37/2563

ACADEMIC ZONE ป้องกัน โร คมะเรง็ เกิดจากการแบ่งตัวผิดปกติของเซลล์ในร่างกายกระท่ังควบคุมไม่ได้ โดยเกิดใน รปู ภาพ https://unsplash.com/photos/-ftWfohtjNw โดย Nadine Primeau “มะเร็ง” หลายอวัยวะก่อให้เกิดโรคมะเร็งประมาณ 40-45 ชนิดท่ัวร่างกาย สาเหตุของมะเร็งท่ีเช่ือกันมาก คือ “อนมุ ูลอสิ ระ” (free radicals) ซง่ึ เป็นโมเลกลุ ของสารอะไรกไ็ ด้ที่เกดิ อุบัตเิ หตุกระทงั่ อเิ ลค็ ตรอน เริ่มตน้ บนโต๊ะ ชั้นนอกสุดหลุดหายไป ท�ำให้โมเลกุลเกิดพลังงานท่ีไม่เสถียรเที่ยวระรานโมเลกุลข้างเคียงโดย อาหาร แย่งอิเล็คตรอนจากโมเลกุลอื่นเพ่ือทดแทนอิเล็คตรอนของตนเองที่หายไป ผลที่ตามมาคือปฏิกิริยา ลูกโซ่สร้างความปั่นป่วนไปทั่วบริเวณ หากปฏิกิริยาที่ว่าน้ีเกิดข้ึนบริเวณนิวเคลียสอันเป็นที่อยู่ของ บทความโดย... สายดีเอ็นเอ ความปั่นป่วนอาจกระทบต่อกลไกการแบ่งตัวของดีเอ็นเอกระทั่งเกิดความผิดพลาดใน รศ.ดร.วินัย ดะห์ลัน การแบ่งตัว ทำ� ใหด้ เี อน็ เอท่ีแบง่ ตัวออกมาได้เกิดการผา่ เหล่านำ� ไปส่กู ารเกดิ เซลล์มะเรง็ ในท้ายทส่ี ุด ผอู้ ำ� นวยการ ผูก้ อ่ ตัง้ นักวิทยาศาสตร์การแพทย์เชื่อกันว่าหากหาทางลดปริมาณอนุมูลอิสระท่ีเกิดขึ้นในร่างกาย ศูนย์วทิ ยาศาสตร์ฮาลาล จุฬาฯ จากปฏิกิริยาต่างๆได้ย่อมน�ำไปสู่หนทางลดความเสี่ยงของการเกิดมะเร็ง วิธีลดอนุมูลอิสระนั้น ไมย่ งุ่ ยากสกั เทา่ ไหร่ คอื การใชส้ ารตา้ นอนมุ ลู อสิ ระ หรอื สารตา้ นออ็ กซเิ ดชนั่ (antioxidants) ทม่ี อี ยมู่ าก ในผกั ผลไม้ นักโภชนาการแนะน�ำใหบ้ ริโภคผกั ผลไมว้ ันละ 5-9 สว่ น โดยหน่งึ ส่วนของผกั ผลไม้คดิ กัน งา่ ยๆคอื ผกั ตม้ หนงึ่ องุ้ มอื ของผหู้ ญงิ หากเปน็ ผกั สดจะอยทู่ ปี่ รมิ าณหนง่ึ กอบมอื รบั ประมาณวนั ละหา้ ถงึ เกา้ องุ้ มอื จะชว่ ยใหส้ ขุ ภาพดไี ด้ เนอ่ื งจากผกั ผลไมใ้ หส้ ารเคมตี วั เลก็ ๆทเี่ รยี กวา่ “ไฟโตนวิ เทรยี นท”์ (Phytonutrients) ประมาณ 7 กลุ่มท่ีท�ำหนา้ ท่ตี ้านอนุมูลอิสระ ความทอ่ี นมุ ลู อสิ ระมอี ยหู่ ลายชนดิ การทำ� ลายอนมุ ลู อสิ ระจำ� เปน็ ตอ้ งใชส้ ารตา้ นหลายๆกลมุ่ นักโภชนาการจึงแนะน�ำให้รับประทานผักผลไม้หลากสีหลากกล่ินหลากรสเพื่อให้ได้สารต้าน อนุมูลอิสระหลายกลุ่ม สารไฟโตนิวเทรียนท์คือสารเคมีตัวเล็กๆท่ีทำ� หน้าที่สร้างสี สร้างกล่ิน สร้างรส ในผักผลไม้นั่นเอง พืชผักสร้างสารไฟโตนิวเทรียนท์หรือสารต้านอนุมูลอิสระไว้เพื่อป้องกันโรคที่มีอยู่ มากมายรอบตัว ท�ำให้พืชทนอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ไม่เป็นมิตรได้ สารไฟโตนิวเทรียนท์เหล่านี้เม่ือ ชว่ ยพชื ไดย้ อ่ มชว่ ยสตั วร์ วมทงั้ มนษุ ยท์ ไ่ี ดร้ บั พชื เปน็ อาหารไดเ้ ชน่ กนั ดงั นนั้ หากตอ้ งการปอ้ งกนั มะเรง็ สมควรเร่ิมท่กี ารกนิ ผกั ผลไมอ้ ุดมสารไฟโตนวิ เทรียนทท์ ีว่ ่านใ้ี นปริมาณทเ่ี พยี งพอทุกวนั พืชผักมีอยู่ด้วยกันหลายสีรวมกันเรียกว่าผักสายรุ้งเพราะมีตั้งเจ็ดสี ได้แก่ สีส้ม สีเหลือง สีเขียว สีแดง สีขาว สีม่วงและสีน้�ำเงิน คิดจะป้องกันมะเร็งไม่จ�ำเป็นต้องไปเริ่มที่ไหนไกล สถานท่ี ทเ่ี หมาะทส่ี ดุ ในการปอ้ งกันมะเร็งคือ “บนโตะ๊ อาหาร” ของเราเอง หม่นั หาผักผลไมห้ ลากสหี ลากกล่ิน หลากรสมารับประทานอย่างสม�่ำเสมอในปริมาณท่ีพอเหมาะไม่ให้น้อยเกินไปหรือมากเกินไป ระวัง กนั ใหม้ ากคอื ความสะอาดของผกั และผลไม้ สมควรลา้ งกอ่ นบรโิ ภค โดยใชน้ ำ้� ยาลา้ งผกั หรอื ลา้ งดว้ ย นำ�้ ละลายผงฟหู รอื เบกกงิ้ โซดาหรอื โซดาไบคารโ์ บเนต หากไมม่ กี ใ็ ชน้ ำ้� สม้ สายชู หรอื เกลอื ละลายหนงึ่ ชอ้ นโต๊ะในน้�ำหนึ่งกะละมงั เลก็ หรอื 20 ลิตร แชผ่ กั สกั 20-30 นาทแี ลว้ ลา้ งด้วยนำ�้ สะอาด เพยี งเท่าน้ี ผักผลไมก้ ส็ ะอาดได้แลว้ 3

HALAL NEWS “ศนู ยว์ ทิ ยาศาสตรฮ์ าลาล จฬุ าฯ” จากกรณที ีม่ ีการปลอมแปลง “เน้ือหมูเป็นเนื้อวัว” จบั มอื หลายองคก์ รมสุ ลมิ ไทยจดั เสวนาวชิ าการ หลอกขายในพน้ื ทที่ งั้ ในกรงุ เทพฯและปรมิ ณฑล สรา้ งความวติ กกงั วลและ ไมเ่ ชอ่ื มน่ั ใหก้ บั ผบู้ รโิ ภคเนอื้ ววั ทง้ั ชาวมสุ ลมิ และตา่ งศาสนกิ ทำ� ใหผ้ บู้ รโิ ภค “สรรค์สร้างความเชื่อมั่น และผู้ประกอบการร้านอาหารส่งตัวอย่างเน้ือต้องสงสัยเข้ามาตรวจสอบ ผลิตภัณฑ์ฮาลาล”เพ่ือสร้าง ทางห้องปฏิบัติการนิติวิทยาศาสตร์ฮาลาล ของศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาล จุฬาฯ (ตง้ั แตว่ นั ที่ 19 กมุ ภาพันธ์ 2563 - 22 กรกฎาคม 2563) จำ� นวนทัง้ ความเชอื่ มัน่ เคร่ืองหมายรบั รองฮาลาลไทย สน้ิ 42 ตวั อยา่ ง ทง้ั ในรปู แบบทเี่ ปน็ เนอ้ื สดและแปรรปู ผลการวเิ คราะหท์ าง ห้องปฏิบัติการพบว่าเน้ือต้องสงสัยที่ถูกส่งเข้ามาน้ันเป็นเน้ือวัวปลอม เรยี งเรยี งข้อมูล: ที่มาจากเน้ือสุกรหมักด้วยเลือดวัวสูงถึงร้อยละ 70 และท่ีน่าตกใจเป็น ฝ่ายประชาสัมพนั ธศ์ ูนย์วิทยาศาสตรฮ์ าลาล จฬุ าฯ อย่างมาก คือตัวอย่างเนื้อท่ีถูกส่งมาตรวจสอบและท่ีมาจากการจำ� หน่าย 4 วารสารฮาลาลอนิ ไซต์ ฉบบั ที่ 37/2563 ออนไลน์พบว่าเป็นเน้ือสุกรถึง 100% ดังน้ัน ศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาล จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั รว่ มกบั สถาบนั มาตรฐานฮาลาลแหง่ ประเทศไทย สำ� นกั งานคณะกรรมการกลางอสิ ลามแหง่ ประเทศไทยกรมปศสุ ตั ว์ สมาคม การค้านักธุรกิจไทยมุสลิม รวมท้ังหน่วยงานภาครัฐและวิสาหกิจอื่นๆ ทเ่ี กยี่ วขอ้ ง จงึ ไดจ้ ดั งานเสวนาวชิ าการ “สรรคส์ รา้ งความเชอ่ื มนั่ ผลติ ภณั ฑ์ ฮาลาล” (Trust Halal Products) ขึ้น เมื่อวันท่ี 11 สิงหาคม 2563 ณ ภตั ตาคาร สนิ ธรสเตก็ เฮ้าส์

HALAL NEWS งานเสวนาดังกล่าวได้รับเกียรติจาก นายอลงกรณ์ ( ชม Live ยอ้ นหลงั สแกน QR Code ) พลบตุ ร ทปี่ รกึ ษารฐั มนตรวี า่ การกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เป็นประธานเปิดงาน และได้กล่าวถึงกรณี การปลอมเน้ือหมู การปกป้องสิทธิและกฎหมายการคุ้มครองผู้บริโภค และได้ร่วมกันหารือเสนอ เป็นเน้ือวัวว่า “จะส่งผลกระทบต่อความเช่ือม่ันเครื่องหมาย ขอ้ คดิ เหน็ แนวทางการมาตรฐาน และสรา้ งคา่ นยิ มในเครอ่ื งหมายฮาลาลใหก้ บั ฮาลาลประเทศไทย รวมถึงการส่งออกผลิตภัณฑ์ฮาลาลไทย ผทู้ ม่ี สี ว่ นไดส้ ว่ นเสยี ในธรุ กจิ การคา้ เนอ้ื ววั ไมว่ า่ จะเปน็ โรงเชอื ด เขยี งเนอ้ื พอ่ คา้ อีกด้วย” ซ่ึงในงานยังได้รับเกียรติจากวิทยากรผู้ทรงคุณวุฒิ ผู้บริโภค เพ่ือหาแนวทางในการป้องกันการปลอมปนเนื้อสัตว์ และเพ่ือผลักดัน อาทิเช่น รองศาสตราจารย์ ดร.วินัย ดะห์ลัน ผู้อ�ำนวยการ ผปู้ ระกอบการในธรุ กจิ นใ้ี หไ้ ดร้ บั การรบั รองฮาลาลจากสำ� นกั งานคณะกรรมการ ศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาล จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พร้อม กลางอิสลามแห่งประเทศไทยตอ่ ไป ดว้ ย รองศาสตราจารย์ ดร.ปกรณ์ ปรยี ากรผอู้ ำ� นวยการสถาบนั งานเสวนาดงั กลา่ วไดจ้ ดั ขนึ้ ในรปู แบบNewNormalมที ง้ั ผเู้ ขา้ รว่ มรบั ฟงั มาตรฐานฮาลาลแห่งประเทศไทย คุณณรงค์เดช สุขจันทร์ เสวนาหนา้ งานและผา่ นแอพลเิ คชน่ั Zoom Cloud Meetings โดยมผี ลู้ งทะเบยี น รองเลขาธิการกรรมการกลางอิสลามแห่งประเทศไทย เขา้ รว่ มงานรวมกวา่ 200รายและรบั ชมผา่ นออนไลน์LiveStreamingFacebook คุณบุญญกฤช ปิ่นประสงค์ ผู้อ�ำนวยการส�ำนักกฎหมาย ของศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาล จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จ�ำนวน 6,700 ครั้ง กรมปศุสัตว์ สมาคมการค้านักธุรกิจไทยมุสลิม และคณะ มียอดกดแชร์ 201 แชร์ และการเข้าถึงงานท้ังส้ิน 34,533 ราย ถือเป็นความ กรรมการส่งเสริมสินค้าและผลิตผลการเกษตรมาตรฐาน ส�ำเรจ็ ของงานเลยทเี ดียว ฮาลาล ในประเด็นต่างๆได้แก่ ฮาลาลส�ำคัญเพียงไหน มาตรฐานฮาลาลกับการคุ้มครองผู้บริโภค การรับรองฮาลาล 5 ประเทศไทยกับสิทธิประโยชน์ผู้ประกอบการปศุสัตว์และ

HALAL HIGHLIGHT จากสถานกาณ์การแพร่ระบาดของเน้ือสุกร ทั้งในกรุงเทพมหานครและปริมณฑลมายังห้องปฏิบัติการฯ ปลอมปนเป็นเน้ือวัวในพื้นที่ต่างๆ ที่ผ่าน เพ่ือตรวจสอบ ผลการวิเคราะห์ตัวอย่างเนื้อวัวต้องสงสัยท่ีถูก มา ส่งผลให้ผู้บริโภคหลายท่านมีความกังวล สง่ มาตรวจสอบรวมตง้ั แตเ่ ดอื นกมุ ภาพนั ธจ์ นถงึ เดอื นสงิ หาคม ในการเลือกบริโภคเน้ือวัวท้ังเน้ือสดและเน้ือ 2563 ทงั้ หมด 81 ตวั อยา่ ง พบดเี อ็นเอสุกรจ�ำนวน 29 ตัวอย่าง แปรรูปโดยไม่ทราบแหล่งท่ีมาที่ชัดเจน ซ่ึงผทู้ ่ี (36 % ของตัวอย่างทงั้ หมด) ซ่ึงแหล่งทพี่ บการปนเปื้อนหรือท่มี ี ไดร้ บั ผลกระทบจากเรอื่ งนไี้ มใ่ ชเ่ พยี งผบู้ รโิ ภค ความเสยี่ งในการปนเปอ้ื นมากทสี่ ดุ คอื รถเร่ รองลงมาคอื ตลาด มุสลิมเท่าน้ันแต่ยังรวมถึงผู้บริโภคท่ีไม่ใช่ ออนไลน์ ตลาดจร ร้านอาหาร และตลาดสด ตามลำ� ดบั มสุ ลมิ รา้ นอาหาร ผ้คู ้ารายยอ่ ย รวมทง้ั เขยี ง เน้อื ในตลาดกไ็ ดร้ บั ผลกระทบเช่นเดียวกนั การตรวจพบการปลอมปนเนอื้ สกุ รในเนอ้ื ววั นน้ั เทคนคิ Real-Time PCR ชว่ ยบอกวา่ เป็น เกดิ ขึน้ ไดอ้ ยา่ งไร? เนือ้ วัวแท้หรอื เน้ือววั ปลอมไดอ้ ยา่ งไร? หอ้ งปฏบิ ตั กิ ารนติ วิ ทิ ยาศาสตรฮ์ าลาล ศนู ยว์ ทิ ยาศาสตร์ การตรวจวเิ คราะหท์ างหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารนติ วิ ทิ ยาศาสตร์ ฮาลาล จฬุ าฯ ไดร้ บั ตวั อยา่ งเนอื้ ววั ตอ้ งสงสยั จากผบู้ รโิ ภครายหนง่ึ ฮาลาลโดยใชเ้ ทคนคิ Real-Time PCR นเี้ ปน็ เทคนคิ พน้ื ฐานทใ่ี ช้ ท่ีสงสัยว่าเน้ือวัวที่ได้น�ำมาประกอบอาหารนั้นมีลักษณะแปลกไป กนั อยา่ งแพรห่ ลายในหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารอนื่ ๆ ในการตรวจวเิ คราะห์ พรอ้ มกบั สงั เกตเหน็ มขี นสขี าวตดิ อยทู่ เี่ นอ้ื ววั ดว้ ย เมอ่ื เจา้ หนา้ ทห่ี อ้ ง โรค ตรวจหาเช้ือไวรัส ตรวจหาการแสดงออกทางพันธุกรรม ปฏิบัติการศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาลได้รับตัวอย่างจึงท�ำการตรวจ รวมท้ังถูกน�ำมาใช้ในการตรวจหาการปนเปื้อนสัตว์ต้องห้าม วิเคราะห์โดยใช้เทคนิค Real-Time PCR ซ่ึงผลที่ได้พบว่าเนื้อวัว ตามหลักการของศาสนาอิสลามซึ่งเป็นเทคนิคท่ีพัฒนาขึ้น ดังกล่าวนัน้ ไมใ่ ช่เนอื้ วัวแตเ่ ปน็ เนือ้ สุกร เจา้ หน้าท่ีห้องปฏบิ ัติการฯ โดยศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาล จุฬาฯ เทคนิคน้ีใช้หลักการเพิ่ม ไดส้ อบถามขอ้ มลู เพมิ่ เตมิ ถงึ แหลง่ ทมี่ าของเนอื้ ตอ้ งสงสยั ดงั กลา่ ว ปรมิ าณสารพนั ธกุ รรมหรอื ดเี อน็ เอทสี่ นใจในหลอดทดลองและ ทราบว่าแหล่งท่ีมาของเนื้อมาจากรถเร่ขายส่งตามบ้าน หลังจาก สามารถตดิ ตามการเพม่ิ ปรมิ าณดเี อน็ เอทสี่ นใจไดใ้ นทกุ ๆ รอบ นั้นมีผู้บริโภคอีกหลายรายได้ส่งตัวอย่างเนื้อวัวมาจากหลายพ้ืนท่ี ของปฏกิ ริ ยิ า โดยตวั อยา่ งเนอ้ื จะถกู นำ� ไปสกดั ดเี อน็ เอเพอ่ื ใหไ้ ด้ 6 วารสารฮาลาลอนิ ไซต์ ฉบับที่ 37/2563

ดีเอ็นเอบริสุทธ์ิ จากนั้นจึงน�ำไปท�ำปฏิกิริยา Real-Time PCR HALAL HIGHLIGHT โดยใช้ดีเอ็นเอเริ่มต้นที่จ�ำเพาะกับดีเอ็นเอสุกร หรือที่เรียกว่า primer เป็นตัวเริ่มต้นในการสังเคราะห์ดีเอ็นเอร่วมกับเอ็นไซม์ เกยี่ วกับการคุ้มครองผูบ้ รโิ ภค (กป.ปคบ.) กรมปศุสัตว์ ศูนย์วทิ ยาศาสตร์ DNA Polymerase และ dNTP เทคนคิ Real-Time PCR นเี้ ป็น ฮาลาล จุฬาฯ สถาบันมาตรฐานฮาลาลแห่งประเทศไทย และหน่วยงาน เทคนิคที่มีความไวและมีความจ�ำเพาะสูง ใช้ปริมาณตัวอย่าง อื่นๆ อย่างไรก็ตามผู้บริโภคเองรวมทั้งผู้ประกอบการร้านอาหารต่างๆ หรือดีเอ็นเอเพียงเล็กน้อยสามารถเพ่ิมปริมาณดีเอ็นเอได้เป็น ยังคงต้องระมัดระวังในการเลือกบริโภค ท่ีส�ำคัญควรเลือกวัตถุดิบหรือ ทวีคูณ และสามารถทราบผลได้ในระยะเวลาอันรวดเร็ว ซ่ึง อาหารท่ีผ่านการรับรอง สามารถสอบกลับไปยังแหล่งที่มาได้รวมท้ังมี ถ้าตัวอย่างมีการปนเปื้อนดีเอ็นเอสุกรเกิดขึ้น ผลท่ีได้จะแสดง มาตรฐานที่น่าเช่ือถือเพ่ือความปลอดภัยและประโยชน์ต่อตัวผู้จ�ำหน่าย ผลออกมาเป็นกราฟรูปตัวเอส แสดงว่าในปฏิกิริยามีการเพ่ิม และตัวผบู้ ริโภคเอง ปริมาณดีเอ็นเอสุกร และยังสามารถทราบปริมาณได้เม่ือเทียบ กบั กราฟมาตรฐาน ถา้ ตัวอยา่ งไมม่ กี ารปนเปื้อนดเี อ็นเอสุกรผล จะแสดงออกมาเป็นกราฟเส้นตรงแสดงว่าไม่มีการเพ่ิมปริมาณ ดเี อ็นเอสุกร Amplification curve แสดงการเพิม่ ปริมาณของดีเอน็ เอ การปลอมปนเนอ้ื สกุ รเปน็ เนอ้ื ววั เพอื่ หลอกลวงผบู้ รโิ ภค เขยี น : นางสาวสุกัญญา โสอดุ ร ท่เี กิดขน้ึ นั้น ส่วนหนงึ่ มาจากการท่ีเน้ือวัวมรี าคาทสี่ ูงกวา่ เนอ้ื สุกร เรียบเรียง: ดร.พรพิมล มะหะหมดั , จึงท�ำให้ผู้จ�ำหน่ายมองเห็นช่องทางดังกล่าวมาปลอมแปลงขึ้น เพอื่ หวงั กำ� ไรในชว่ งทเี่ ศรษฐกจิ ซบเซาจากพษิ โควดิ ขณะนห้ี นว่ ย นางสาวยอู านา่ ร์ นงุ่ อาหลี งานต่างๆที่มีอ�ำนาจหน้าท่ีท่ีเก่ียวข้องได้ร่วมมือกันเข้ามาดูแล เพ่ือปราบปรามอย่างจริงจังพร้อมท้ังหาแนวทางป้องกันเพื่อไม่ ฝา่ ยบรกิ ารวิชาการและวิจัย กล่มุ ภารกจิ บริการวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ให้เกิดช่องโหว่ในการหลอกหลวงผู้บริโภคเช่นน้ีอีก ไม่ว่าจะเป็น กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ส�ำนักงานคณะกรรมการคุ้มครอง ผู้บริโภค (สคบ.) กองบังคับการปราบปรามการกระท�ำความผิด 7

HALAL SCIENCE ถา้ กลา่ วถงึ อาหารจ�ำพวกเนือ้ สัตว์ อาจนกึ ถึงอาหารจำ� พวกทอดๆ ทต่ี อ้ งผา่ นกระบวนการหมกั ดว้ ยเครื่องเทศ หรือสมุนไพร ท่ีจะช่วยให้สี กลิ่น รสชาติ เน้ือสัมผัสของอาหารน่าดึงดูดและน่ารับประทานมากยิ่งขึ้น สมุนไพร และ เคร่ืองเทศนี้เองท่ีมีองค์ประกอบของสารส�ำคัญ เป็นส่วนช่วยเพิ่มคุณค่าทางอาหารอีกทางหนึ่งและเป็นส่วนผสมจาก ธรรมชาติที่เรียกว่า “Nature Functional Ingredients” ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อร่างกาย ยกตัวอย่างเช่น ขม้ินชัน มีสาร ส�ำคัญท่ีเรียกว่า “เคอร์คูมินอยด์” เป็นสารผลึกสีเหลืองอมส้ม อยู่ในกลุ่มของ phenolic compounds ที่เป็นสารให้สี มีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา เช่น ต้านแบคทีเรีย ฤทธิ์ต้านมะเร็ง นอกจากน้ียังรวมถึงสมุนไพร เครื่องเทศอื่นๆ เช่น พริกไทย กระเทียม รากผักชี ผงปาปกิ ้า เป็นต้น ส่วนผสมท่ีใช้ในการหมักส่วนใหญ่นั้นมีผลโดยตรง กับผลิตภัณฑ์ท่ีหมัก ส่วนผสมในการหมักแบ่งตามหน้าท่ีการ ใชง้ านได้เปน็ 2 ประเภท ประเภทแรก: ประกอบด้วยส่วนผสมที่มีผลต่อ คุณสมบัติการยึดเกาะของน�้ำหรือเนื้อสัมผัสและปรับสภาพ เน้ือสัตว์ให้จับกับน�้ำผ่านความแรงไอออนิกและค่าความเป็น กรด-ด่าง ส่วนผสมในกลุ่มน้ี ตัวอย่างเช่น น้�ำ เกลือ ฟอสเฟต กรดอินทรีย์ ไฮโดรคอลลอยด์ โปรตีนไอโซเลต สารช่วยบ่ม และเอนไซม์ ประเภททส่ี อง: ประกอบดว้ ยสว่ นผสมทม่ี ผี ลตอ่ การ ดึงดูดผู้บริโภคและคุณภาพของเนื้อหมัก ช่วยให้กล่ิน รสชาติ ได้แก่ สมุนไพร เคร่ืองเทศ สารสกัดรสและสารให้ความหวาน ซึ่งสามารถเรยี กได้วา่ “Nature Functional Ingredients” กระบวนการหมกั (Methods of Marinade Delivery) ช่วยส่งเสริมรสชาติและความชุ่มฉ�่ำและปรับปรุงพื้นผิวของ ผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์ที่หมักรวมท้ังการกักเก็บหรือซึมผ่านของ “Nature Functional Ingredients” สงิ่ ท่ีสำ� คัญในการหมกั คอื การเลอื กเทคนคิ ในการหมกั โดยแตล่ ะเทคนคิ จะมหี ลกั การทาง วิทยาศาสตร์และส่งผลต่อคุณภาพของเน้ือสัตว์แตกต่างกัน ออกไป เทคนิคในการหมักมดี งั น้ี 8 วารสารฮาลาลอินไซต์ ฉบับท่ี 37/2563

HALAL SCIENCE 4. Injection Processing คือการฉีดน�้ำหมักด้วย เขม็ มกั ใชใ้ นอตุ สาหกรรมเนอ้ื สตั ว์ วธิ นี อี้ าจจะใชก้ นั อยา่ งแพร่ หลายเพราะสามารถควบคมุ กระบวนการหมกั ไดง้ า่ ย ทำ� ใหไ้ ด้ ผลติ ภณั ฑเ์ นอื้ สตั วท์ ม่ี คี วามสมำ�่ เสมอ ขอ้ ดคี อื ใชเ้ วลานอ้ ยกวา่ การแช่และการหมักดอง ข้อจ�ำกัดคือท�ำให้ความสามารถใน 1. Dry Marinades การหมักดองหรือการหมักแห้ง เป็นวิธีท่ีง่าย การอมุ้ น้ำ� ลดลง เป็นการเคลือบเพื่อให้ได้รสชาติที่เข้มข้นและสีของอาหารที่ปรุงน่าทานโดยใช้ สมนุ ไพรเครือ่ งเทศ เกลอื และน�ำ้ ตาลโรยลงบนเนือ้ สตั วห์ รอื ใชแ้ ปรงเบา ๆ ลูบ 5. Tumbling and Massaging เป็นการหมักโดย น้�ำมันพืชและส่วนผสมของสมุนไพรทาไปตามพ้ืนผิว หรือใช้วิธีการหมักดอง ใช้เทคนิคการนวด นิยมใช้ในอุตสาหกรรมเน้ือสัตว์ ใช้กลไกท่ี ด้วยหลักการออสโมซิสเกลือในน�้ำดองแห้งเพ่ือดึงความช้ืนจากพ้ืนผิวของเน้ือ เกี่ยวข้องกับการนวดและการส่ัน ระหว่างการนวดจะมีการให้ สัตว์ สามารถน�ำมาปรุงอาหารได้ทันทีหรือสามารถหมักเก็บไว้ในตู้เย็นระยะ ความรอ้ นและเพม่ิ เกลอื เพอ่ื การดดู ซมึ เขา้ สโู่ ปรตนี myofibrillar เวลาหนึ่งหรือสองวันท�ำให้เน้ือสัมผัสนุ่มข้ึน ซึ่งมีปัจจัยมาจากเครื่องเทศ และ ของพ้ืนผวิ เน้ือสัตว์ เวลาในการหมัก หรอื สามารถใชว้ ธิ กี ารลูบแหง้ ในการหมกั ไดเ้ ช่นกัน ปัจจุบันมีนักวิทยาศาสตร์จ�ำนวนมากหันมาสนใจ คิดค้นวิธีการที่จะท�ำให้ร่างกายได้รับประโยชน์จาก Nature Functional Ingredients หรือสารใด ๆ ที่เป็นอาหารหรือ เป็นส่วนหนึ่งของอาหารและให้ประโยชน์ทางการแพทย์ ต่อสุขภาพรวมท้ังช่วยป้องกันและรักษาโรค ท่ีเรียกว่า “nutraceuticals” นับได้ว่ากระบวนการหมักเป็นการส่งเสริมการได้รับ สารต่างๆท่ีมีประโยชน์ต่อสุขภาพอีกทางหน่ึง โดยจะได้รับใน ปริมาณท่ีมากหรอื นอ้ ยนั้นขึ้นอยู่กับกับปจั จยั อน่ื ๆ เชน่ เทคนคิ ในการหมักดว้ ย วธิ กี ารประกอบอาหารของคนไทยท่ีใช้วธิ กี าร 2. Paste Marinades เป็นการหมักโดยท่ีน�้ำหมักอยู่ในรูปแบบก่ึง หมักเช่นนี้ช่วยให้ร่างกายได้รับสารท่ีเป็นองค์ประกอบส�ำคัญ เหลวด้วยส่วนผสมจากเคร่ืองเทศ น้�ำมัน มัสตาร์ด น�้ำมัน เนย น้�ำผลไม้ หรือ จากธรรมชาติและเป็นประโยชน์ต่อสุขภาพเพ่ิมขึ้น เห็นแบบ ของเหลวอื่น ๆ หรือสมุนไพรสด เช่น พริกแห้ง กระเทียม พริก หัวหอม ขิง นแ้ี ลว้ อย่าลมื ไปหาทานอาหารท่ีผา่ นการหมกั กนั นะคะ ยกตัวอย่างเช่น การหมักที่ใช้ใบโหระพาหรือผักชีเป็นน�้ำหมัก ใช้ส�ำหรับหมัก เนอ้ื สตั วโ์ ดยนำ� ไปแชใ่ นตเู้ ยน็ สกั 2-3ชว่ั โมงหรอื ขา้ มคนื เพอ่ื ใหน้ ำ้� หมกั ชว่ ยทำ� ให้ รสชาตเิ ข้าส่เู นื้อย่างมีรสชาตเิ ขม้ ข้นข้นึ เขียนโดย นางสาวเนตรนภา อ้นเต่า เจา้ หน้าทบี่ ริการวิทยาศาสตร์ ฝา่ ยวิจยั และนวัตกรรม 3. Immersion Processing เป็นวิธีการง่ายๆอีกวิธีหนึ่ง โดยใช้ เอกสารอา้ งองิ การแช่มกั ใช้ในการปรุงอาหารท่บี ้านและร้านอาหาร เน่ืองจากเป็นวิธกี ารหมัก ท่ีประหยัดที่สุดและไม่จ�ำเป็นต้องใช้อุปกรณ์ที่ทันสมัย โดยปล่อยให้น�้ำหมัก 1.Yusop, Salma Mohamad, O’Sullivan, MG, & Kerry, JP. (2011). ซึมผ่านการแพร่กระจายเขา้ ส่เู นอื้ สตั วเ์ มอ่ื เวลาผา่ นไป เช่น การหมกั เน้อื อกไก่ Marinating and enhancement of the nutritional content of processed meat ใช้เวลา 8-12 ชั่วโมง ข้อจ�ำกัดของวิธีนี้คือใช้เวลานาน ไม่มีความสม่�ำเสมอ products Processed meats (pp. 421-449): Elsevier. ของการเข้าสู่เนื้อในการหมัก ท�ำให้วิธีน้ีไม่สามารถใช้กับส�ำหรับอุตสาหกรรม 2. Sudarat Onsurathum, Thidarut Boonmars, Somchai Pinlaor.(). Effect of การผลติ เนือ้ สัตว์หมักได้ Curcumin on Opisthorchiasis and Cholangiocarcinoma in Animal Models. Srinagarind Med J 2012: 27 suppl (Cholangiocarcinoma) 3. Yodkeeree S, Chaiwangyen W, Garbisa S, Limtrakul P. Curcumin, demethoxycurcumin and bisdemethoxycurcumin differentially inhibit cancer cell invasion through the down-regulation of MMPs and uPA. J Nutr Biochem. 2009;20:87-95. 9

HALAL ลา้ นนา อุตสาหกรรมท่องเที่ยวเป็นหนึ่งในประเภทธุรกิจที่ได้รับผลกระทบมากที่สุดจากวิกฤตโควิด-19 ซึ่งจากโรคระบาดนี้เองที่ท�ำให้ คนส่วนใหญ่ต้องกักตัว ไม่กล้าออกจากบ้าน และไม่ต้องการเดินทางไปยังท่ีท่ีมีคนพลุกพล่านยังสถานท่ีท่องเที่ยวต่างๆ หลังจากท่ีทุก คนต่างเฝ้าระวงั กันอยู่หลายเดอื นมาจนถึงตอนนี้ สถานการณใ์ นประเทศไทยได้เรม่ิ คลี่คลายลง มีการผ่อนคลายมาตรการตา่ งๆ มากขึ้น แหลง่ ท่องเทย่ี ว โรงแรม รีสอร์ทเริม่ ทยอยกลับมาเปดิ ให้บริการอกี คร้งั ท�ำให้บรรยากาศของการท่องเทย่ี วเรม่ิ กลบั มาคกึ คักมากขนึ้ แต่ก็ ปฏิเสธไมไ่ ดว้ ่าผู้ประกอบการทอ่ งเทีย่ วในยคุ น้ีกอ็ าจจะต้องปรบั ตวั และเปลยี่ นแปลงไป ดว้ ยค�ำว่า “New Normal” หรือวถิ ปี กตใิ หม่ เชน่ นี้ก็อาจท�ำใหก้ ารทอ่ งเท่ยี วแบบเดิมต้องเปล่ยี นแปลงไปพอสมควร #เทยี่ วในประเทศแบบวิถฮี าลาล ในหลายๆด้าน แตใ่ นปจั จบุ ันเมอื่ เจอเหตุการณ์ New Normal ทำ� ให้ จากการเปล่ียนแปลงที่ได้กล่าวไว้ข้างต้น ส่งผลให้คน ผู้ประกอบการต่างมีการปรับตัวให้เข้ากับสถานการณ์น้ี ซึ่งสามารถ ไทยไมส่ ามารถออกเทยี่ วตา่ งประเทศได้ ดงั นนั้ เมอื่ สถานการณโ์ รค ปรบั ใชร้ ว่ มกบั วถิ กี ารทอ่ งเทย่ี วแบบฮาลาลได้ เพราะตอ้ งมกี ารจำ� กดั ระบาดคอ่ ยๆ ฟน้ื ตวั การกระตนุ้ การทอ่ งเทย่ี วในระยะเรมิ่ แรกนตี้ อ้ ง พื้นที่ ดูแลความสะอาด โดยในอนาคตการท่องเท่ียว สามารถเพ่ิม อาศยั การเทยี่ วในประเทศเปน็ หลกั และการสรา้ งความเชอื่ มน่ั เรอ่ื ง กลุ่มลูกค้าเป้าหมายที่เป็นนักท่องเท่ียวจ�ำพวกกลุ่มมุสลิม Muslim ของสุขอนามัยแก่นักท่องเท่ียวต้องมาเป็นอันดับ 1 ซ่ึงถ้ามองการ Friendly Section ไดเ้ ป็นอยา่ งดี ทอ่ งเทย่ี วแบบฮาลาลหรือ Halal Tourism ถือได้ว่ามรี ูปแบบไม่ได้ แตกต่างจากเดิมมากนัก เน่ืองจากในหลักการของอิสลามแล้วได้ ทงั้ นถี้ า้ ผปู้ ระกอบการปรบั รปู แบบใหเ้ ขา้ กบั การทอ่ งเทย่ี ววถิ ี ให้ความส�ำคัญกับเรื่องของสุขอนามัยเป็นส�ำคัญเช่นกัน หากน�ำ ใหมไ่ ด้ คดิ วา่ ในอนาคต การตอบรบั นกั ทอ่ งเทย่ี วในกลมุ่ ตลาดฮาลาล มาปรับใช้กับหลักในการป้องกันโรคระบาดและหลักปฎิบัติต่างๆ คอ่ นขา้ งเปน็ อะไรทงี่ า่ ยมากขน้ึ อกี ทงั้ เศรษฐกจิ ของความไวใ้ จ (Trust ตามการทอ่ งเทยี่ ว แบบ“New Normal” จงึ สามารถปรบั ใช้คูก่ ันได้ Economy) สามารถทำ� ไดต้ ง้ั แตร่ ะดบั บคุ คล ระดบั ชมุ ชน ระดบั องคก์ ร ดี ท�ำให้นักท่องเที่ยวชาวมุสลิมสามารถน�ำมาประยุกต์ใช้ได้ และ ธรุ กจิ ไปจนถงึ ระดบั ประเทศ การทอ่ งเทยี่ ววถิ ฮี าลาล และวถิ ปี กตใิ หม่ ยงั เปน็ การสง่ เสรมิ เศรษฐกจิ ของความไวว้ างใจ (Trust Economy) (New Normal) จะสามารถสรา้ งความไวใ้ จใหแ้ กน่ กั ทอ่ งเทยี่ วไดเ้ ปน็ เพอื่ ใหผ้ ้รู ับบริการมีความม่ันใจในการใช้บริการได้อยา่ งปลอดภัย อยา่ งดี และนำ� มาสู่การขบั เคลื่อนเศรษฐกจิ ใหเ้ ดนิ หนา้ ต่อไปได้ #ผปู้ ระกอบการธรุ กจิ ทอ่ งเทยี่ วตอ้ งปรบั รปู แบบการ ผเู้ ขียน นางสาอาทติ ยา คำ� พิชยั ให้บรกิ ารอย่างไรบา้ ง? เจา้ หน้าทป่ี ระชาสมั พันธ์ สนง.เชยี งใหม่ ผู้ใหส้ มั ภาษณ์ อาจารย์เรวัตร วงศเ์ ดอรี การดำ� เนนิ ธรุ กจิ ของผปู้ ระกอบการทอ่ งเทยี่ วภาย หัวหนา้ ศูนยฯ์ สนง.เชียงใหม่ ใต้สภาวะ New Normal ยังคงเต็มไปด้วยความท้าทายสูง ประกอบกับปัญหาที่ตลาดมีจ�ำนวนผู้ให้บริการที่มากกว่า ผู้ใช้บริการ หรือ Over Supply ย่ิงกระตุ้นให้การแข่งขัน ทวีความรุงแรงข้ึน ที่ส�ำคัญนักท่องเท่ียวจะให้ความสำ� คัญ ด้านสุขภาพและความปลอดภัยมากข้ึน โดยนักท่องเท่ียว ต้องการข้อมูลด้านความสะอาด สุขอนามัยพื้นฐาน เพ่ือ สรา้ งความมนั่ ใจในการเดนิ ทางทอ่ งเทยี่ วมาก ยิ่งข้ึน ถ้าพูดถึงกลุ่มนักท่องเที่ยวชาวมุสลิม แล้ว ในอดีตผู้ประกอบการส่วนมากจะค่อน ข้างเป็นกังวลส�ำหรับการให้บริการนักท่อง เทีย่ วท่เี ปน็ มสุ ลมิ เนอ่ื งจากต้องมีการปรับตัว 10 วารสารฮาลาลอินไซต์ ฉบับท่ี 37/2563

HALAL ปกั ษใ์ ต้ COVID-19 กลายเป็นจุดเปล่ียนส�ำคัญท่ีท�ำให้ นอกจากการจัดการหน้าบ้านอย่างการไลฟ์แล้ว การจัดการ ผู้บริโภคเกดิ การเรียนรู้พฤตกิ รรมใหม่ๆ หลงั จากการ Work หลังบ้านก็มีส่วนส�ำคัญ ไม่ว่าจะเป็นการเลือกผลิตภัณฑ์ การก�ำหนด from Home จนท�ำให้บางพฤติกรรมเป็นความเคยชินและ กล่มุ เป้าหมายของผลิตภัณฑ์ การจดั ซอ้ื การตรวจรบั สินคา้ ที่จะน�ำมา กลายเป็นเรื่องปกติ (New Normal) โดยศูนย์วิจัยกสิกร ขาย การจัดการคลงั สนิ ค้า การน�ำโปรแกรมจัดการขายสินค้าส�ำเร็จรปู ไทยมองว่า COVID-19 ได้เร่งให้เกิดการค้าขายในรูป มาใช้ การรบั ออรเ์ ดอร์ การแชทตอบลกู คา้ การบรรจพุ สั ดแุ ละการจดั สง่ E-Commerceหรือพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์และโดยเฉพาะ สนิ คา้ นค่ี อื การจดั การหลงั บา้ นทจี่ ะตอ้ งดำ� เนนิ การอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ อย่างยิ่ง Live Commerce โดยใช้ช่องทาง Social media ควบคไู่ ปกบั การไลฟข์ ายของบนโลกออนไลน์ เพราะการไลฟไ์ มใ่ ชเ่ พยี ง ทไี่ ดก้ ลายมาเปน็ ชอ่ งทางการขายทตี่ อบโจทยค์ วามตอ้ งการ แคก่ ารขาย แตเ่ ปน็ การโชวไ์ ลฟส์ ไตลแ์ ละแรงบนั ดาลใจตา่ งๆ รวมไปถงึ ของผู้บริโภคที่โตขึ้นอย่างต่อเน่ือง ท้ังน้ี Facebook ได้จัด การจัดการหลังบ้านอย่างมีประสิทธิภาพ ที่สร้างความประทับใจและ ท�ำแบบส�ำรวจการศึกษาการซ้ือขายสินค้าผ่านการแชท ความเชื่อม่นั ในระยะยาว Live Commerce จึงถือเปน็ อีกชอ่ งทางหน่ึง ออนไลน์ พบวา่ ไทยนำ� เทรนด์ Social Commerce มากทสี่ ดุ ของการขายสินค้าของผู้ประกอบการสินค้าฮาลาลที่ต้องปรับตัวและ ใน 9 ประเทศ โดยคนไทยใช้อินเทอร์เนต็ มากกว่า 9 ชั่วโมง กา้ วทนั กระแสในอนาคตตอ่ ไป ต่อวันนานกว่าชาวสหรัฐฯท่ีใช้อินเตอร์เน็ต 6 ช่ัวโมงต่อวัน ทำ� ให้สถติ คิ นไทยซอ้ื ขายผา่ นแชทตดิ อันดับโลก ข้อมูลจากไพรซ์ซ่าซึ่งเป็นผู้ให้บริการค้นหาและ เปรียบเทียบราคาสินค้าผ่านเว็บไซต์ priceza.com ยังพบ ว่าในปี 2562 ท่ีผ่านมา สัดส่วนมูลค่าตลาดอีคอมเมิร์ซ ไทยโดยเฉพาะ B2C (Business-to-Consumer) และ C2C (Consumer-to-Consumer) ผา่ นช่องทาง E-Marketplace (Lazada, Shopee) มีสัดส่วน 47% ส่วน Social Media (Facebook, Instagram, Line) มีสัดส่วน 38% ส่วนช่อง ทางทางเว็บไซต์ Official ลดเหลือ 18% เปน็ ตน้ สิ่งที่น่าสนใจในปัจจุบันก็คือ การค้าขายในรูป แบบ Live commerce ทีม่ าแรงในปจั จุบัน ซงึ่ เป็นการผสม ผสานระหวา่ งการขายสนิ คา้ บนโลกออนไลนท์ เี่ ขา้ ถงึ ไดง้ า่ ย สะดวกสบายทุกเวลา เข้ากับการได้รับประสบการณ์จาก หน้าร้าน สีหน้าท่าทางผู้ขาย รวมถึงรูปแบบลักษณะจริง ของสนิ คา้ ผา่ นทางหนา้ จอ ทำ� ใหเ้ กดิ การมสี ว่ นรว่ ม การพดู คยุ ถามคำ� ถามกบั พดู ขายกลายเปน็ อกี หนงึ่ จดุ เดน่ ทที่ ำ� ให้ การไลฟ์ขายของเป็นท่ีนยิ ม อีกทั้งรปู แบบของการไลฟ์ของ พ่อค้าแม่ขายแต่ละคนก็งัดเอาทุกกลยุทธ์ไม่ว่าจะเป็นการ เอนเตอร์เทนต่างๆ เข้ามาช่วยดึงดูดลูกค้าท�ำให้บางไลฟ์ก็ มกี ารนำ� มาพดู ตอ่ เปน็ ไวรลั และบางคนกม็ ชี อ่ื เสยี งจากการ ไลฟ์ขายสินค้าออนไลน์ 11

HAL-Q CORNER แนวโนม้ การเปลยี่ นแปลงของโลกในปจั จบุ นั มผี ลกระทบตอ่ เศรษฐกจิ การเปลยี่ นแปลงอยา่ งรวดเรว็ ดา้ นเทคโนโลยี (Disruptive Technology) การเปล่ียนแปลงทางสภาพภูมิอากาศ (Climate Change) รวมถึงการระบาดของโควิด 19 ที่ส่งผลต่อการค้าท่ัวโลกท�ำให้เกิดรูปแบบการค้าสมัยใหม่ท่ี Digital Platform เข้ามามีบทบาทมากข้ึนในสังคม ส่งผลให้ต้องมีการปรับตัวการพัฒนาเศรษฐกิจให้ไปสู่ความยั่งยืนเพ่ือให้สอดรับกับการเปล่ียนแปลง ของโลกในยคุ ปจั จบุ นั จงึ ไดเ้ กดิ รปู แบบการพฒั นาเศรษฐกจิ ยคุ ใหมภ่ ายใตแ้ นวคดิ BCG Model ซงึ่ เปน็ แนวคดิ ทมี่ งุ่ เนน้ การสรา้ งความสมดลุ ใหเ้ ศรษฐกจิ เตบิ โตคู่กบั ส่งิ แวดลอ้ มไดอ้ ยา่ งยั่งยนื โดย B = Bio Economy คือ การน�ำทรพั ยากรชีวภาพมา “ผลติ ให้ค้มุ ค่าทสี่ ดุ ” โดยใชเ้ ทคโนโลยีเข้ามาช่วย C = Circular Economy คือ ระบบเศรษฐกจิ หมุนเวยี น อาทิ ของที่ใช้ในการผลิตตอ้ งสามารถนำ� กลบั มาใชใ้ หม่ G = Green Economy คือ ระบบเศรษฐกจิ สีเขียว สร้างนวตั กรรมและจัดการสภาพสังคมให้กระทบตอ่ สง่ิ แวดล้อมน้อยทสี่ ุด ปัจจุบันแนวคิด “เศรษฐกิจสีเขียว” ส�ำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) ได้ให้นิยามของการเติบโตเศรษฐกิจสเี ขียว (Green Growth) วา่ เปน็ “การพัฒนา (Green Economy) เป็นประเด็นที่ท่ัวโลกหันมาให้ความ ท่ีมุ่งสู่การเติบโตทางเศรษฐกิจและสังคมอย่างยั่งยืน เป็นมิตรต่อส่ิงแวดล้อม ส�ำคัญ เป็นแนวทางการพัฒนาเศรษฐกิจที่สอดคล้อง โดยกิจกรรมภายใต้แนวทางการพัฒนาดังกล่าวมีการใช้ทรัพยากรอย่างมี กับเป้าหมายเพื่อการพัฒนาท่ียั่งยืน (Sustainable ประสิทธิภาพก่อให้เกิดของเสียและก๊าซเรือนกระจกในปริมาณที่ไม่ส่งผลกระทบ Development Goals – SDGs) ขององค์การ ตอ่ ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มจนเกดิ ความเสอื่ มโทรมและสญู เสยี สมดลุ สหประชาชาติ (The United Nations – UN) ซึ่งได้ก�ำหนด ในการคำ้� จนุ การดำ� รงชพี ตลอดจนสนบั สนนุ วถิ ชี วี ติ ประชาชนในทกุ สาขาการผลติ ” เป็นกรอบทิศทางการพัฒนาของโลกในช่วงระยะเวลา การบรรลุเป้าหมายของเศรษฐกิจสีเขียวเพ่ือน�ำไปสู่การพัฒนา 15 ปี ตง้ั แต่ปี พ.ศ. 2558 เปน็ ต้นไป เพอื่ ให้ประเทศตา่ งๆ น�ำ อย่างยั่งยืนนั้น ประการหนึ่ง คือ การเติบโตของการผลิตและการบริโภคอย่าง ไปปฏบิ ตั ใิ หบ้ รรลผุ ลสำ� เรจ็ เกดิ การพฒั นาอยา่ งยงั่ ยนื ในดา้ น ยั่งยืน โดยผ่านตัวชี้วัดส�ำคัญ คือ การเติบโตของสินค้าและบริการสีเขียว เศรษฐกิจ สังคม และสงิ่ แวดล้อม (Green Goods & Services) หรือ สินค้าและบริการท่ีเก่ียวข้องกับส่ิงแวดล้อม หมายรวมถึงสินค้าและบริการท่ีเก่ียวกับทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมทั้ง ทางตรงและทางออ้ ม โดยการผลติ สนิ คา้ และบรกิ ารนำ� ไปสกู่ ารปลอ่ ยมลพษิ ของเสยี ลดลง หรอื ใชท้ รพั ยากร พลงั งานนอ้ ยกวา่ สนิ คา้ และบรกิ ารในประเภท เดียวกัน ในกรณีของฮาลาลน้ันซึ่งเป็นระบบการจัดการอาหารปลอดภัยที่ครอบคลุมถึง จิตวิญญาณของผู้บริโภคที่ได้รับการยอมรับมากขึ้นจากผู้บริโภคท้ังมุสลิมและมิใช่ มุสลิม ตลาดฮาลาลไม่เพียงแต่เก่ียวข้องกับอาหารและผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร เทา่ นน้ั แตย่ งั ครอบคลมุ ถงึ สง่ิ ทม่ี ใิ ชอ่ าหารดว้ ย ไมว่ า่ จะเปน็ เครอื่ งสำ� อาง การใหบ้ รกิ าร ทางการเงิน โลจิสติกส์ การท่องเท่ียว การแพทย์ โดยตลาดฮาลาลมีมูลค่าทั่วโลกสูง ถงึ 2.2 ลา้ นลา้ นเหรยี ญสหรฐั อตุ สาหกรรมฮาลาลตา่ งๆสามารถทจี่ ะปรบั ตวั เขา้ สกู่ าร คา้ ยุคใหมภ่ ายใต้ “เศรษฐกิจสเี ขยี ว”ได้ไม่ยากเน่อื งจากเร่ืองของฮาลาลนั้นนอกจาก จะเป็นเรื่องความเชื่อตามหลักศาสนาอิสลามแล้ว ยังเกี่ยวข้องกับหลักของความถูก ต้องตามสุขลักษณะ ความสะอาด ความปลอดภัยภายใต้หลักการฮาลาลัลตอยยิบัน โดยค�ำนึงถึงการจัดการท่ีดีในโรงงานอุตสาหกรรมและการรักษาสภาพแวดล้อม ซึ่งสอดคล้องกับหลักการของเศรษฐกิจสีเขียวที่มุ่งเน้นการสร้างความเป็นมิตรกับ สงิ่ แวดลอ้ มดว้ ย อยา่ งไรกต็ ามในการผลติ หวั ใจหลกั ทต่ี อ้ งคำ� นงึ คอื สนิ คา้ และบรกิ ารทไี่ ดใ้ นกระบวนการผลติ จะตอ้ งไมท่ ำ� ลายสง่ิ แวดลอ้ มหรอื ปลอ่ ยมลพษิ นอ้ ยกวา่ รวมท้งั ไมก่ ่อให้เกดิ การปลอ่ ยก๊าซเรือนกระจก และเป็นบริการทเี่ กีย่ วกับการอนรุ กั ษแ์ ละทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอ้ มโดยตรง ทัง้ นีห้ นว่ ยงานภาครฐั ควรมีบทบาทในการสง่ เสริม ช่วยเหลอื สนับสนนุ ผปู้ ระกอบการ ผผู้ ลิต ผบู้ รโิ ภค ในการขบั เคลอื่ นเศรษฐกจิ สเี ขยี วใหเ้ กิด ขน้ึ ในอตุ สาหกรรมฮาลาลหรืออตุ สาหกรรมอื่นๆ โดยใช้กลไกเครื่องมอื ของหน่วยงานในการพัฒนาลงทนุ และท�ำให้ผู้บรโิ ภคมพี ฤติกรรมนิยมบริโภคสนิ ค้า และบรกิ ารทเี่ ปน็ มติ รกบั สง่ิ แวดลอ้ ม เพอื่ ใหแ้ นวคดิ เศรษฐกจิ สเี ขยี ว รวมทง้ั เศรษฐกจิ หมนุ เวยี น (Circular Economy) เกดิ การขบั เคลอื่ นนำ� ไปสกู่ ารพฒั นา ทีย่ ัง่ ยืนในอนาคต. ทม่ี า TSRI Policy Bulletin ปที ่ี 9 ฉบบั ที่ 6/2562 Session 3 : การคา้ ยุคใหม่กับสงิ่ แวดล้อม Green Economy & Circular Economy รปู ท่ี 1 httpsthaipublica.org201605green-economy-prapimphan 12 วารสารฮาลาลอนิ ไซต์ ฉบับท่ี 37/2563 รปู ท่ี 2 https://www.nstda.or.th/th/nstda-strategy-plan/nstda2/226-new-structure/12887-bcg-by-cbc

HALAL UPDATE นางสาวจสั มิน มณี เจา้ หนา้ ท่ีส�ำนักงาน (วริ ชั กิจ) คณะท�ำงานของศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาล จุฬาฯ (ศวฮ. จุฬาฯ) น�ำโดยนางสาวสุลิดา หวงั จิ ที่ปรกึ ษาผู้อำ� นวยการ พรอ้ มด้วย ผศ.นฟิ ารดิ ระเดน่ อาหมดั รองผอู้ ำ� นวยการฯ และเจา้ หนา้ ทขี่ องศวฮ. รวมทั้ง รศ.ดร.ปกรณ์ ปรียากร ผู้อำ� นวยการสถาบันมาตรฐานฮาลาล รา่ งรายงานผลการขับเคล่อื นตามแผนงาน IMT-GT ระยะ แห่งประเทศไทย เข้าร่วมประชุมคณะท�ำงานสาขาผลิตภัณฑ์และ 5 ปี ระหวา่ งปี 2560 – 2564 (Implementation Blueprint: IB 2017- บริการฮาลาล (WGHAPAS) ครั้งท่ี 14 ภายใต้แผนงานการพัฒนา 2021) เพอ่ื นำ� เสนอต่อทปี่ ระชมุ ระดับรัฐมนตรตี อ่ ไป เขตเศรษฐกจิ สามฝา่ ยอนิ โดนเี ซยี -มาเลเซยี -ไทย (IMT-GT) ผา่ นระบบ การนำ� เสนอIMT-GTHalalBlockchainโดยMr.Mohamed การประชุมทางไกลผ่านจอภาพ (Zoom Application) เม่ือวันที่ 19 Hazli Mohamed Hussain จากหน่วยงาน Joint Business Council สิงหาคม 2563 ซ่ึงผู้อ�ำนวยการ ศวฮ.ได้มอบหมายให้คุณสุลิดาเป็น ประเทศมาเลเซีย เพื่อเป็นการเร่ิมต้นโครงการท่ีท้ังสามประเทศ ประธานในท่ีประชุม โดยมี ว่าท่ีร้อยตรี จิรภัทร โชติพิมาย ผู้อ�ำนวย สามารถน�ำข้อมูลของแต่ละประเทศมาผนวกรวมให้อยู่ใน platform การสว่ นงาน IMT-GT สำ� นักงานสภาพฒั นาการเศรษฐกิจและสังคม เดียวกัน อย่างไรก็ตามท่ีประชุมเห็นว่าจะต้องมีการศึกษาความเป็น แหง่ ชาตใิ นฐานะหนว่ ยงานประสานงานหลกั ของไทยเขา้ รว่ มประชมุ ไปได้และมีการพูดคุยในเชิงลึกและเชิงเทคนิค อีกท้ังยังมีประเด็น ในครัง้ นด้ี ว้ ย โดยมีประเด็นหารือมดี งั น้ี เรื่องนโยบายกฎระเบียบ และข้อบังคับ ของแต่ละประเทศในการน�ำ ความก้าวหน้าของโครงการภายใต้แผนงาน IMT-GT เขา้ ข้อมลู และการบรู ณาการผนวกขอ้ มูลเขา้ ด้วยกนั ประจำ�ปี 2563 ท้ังน้ี ศวฮ. ได้อัพเดทโครงการท่ีดำ�เนิน CIMTไดน้ ำ� เสนอโครงการHalalEcosystemDevelopment ไปภายใตแ้ ผนงาน ดงั นี้ Framework ซ่ึงจะเป็นโครงการร่วมระดับอนุภูมิภาคที่จะเป็นการ - โครงการ จัดอบรมออนไลน์ “EDU-Halal” โดยส�ำนกั งานปตั ตานี ศกึ ษาและวางแผนยทุ ธศาสตรข์ องคณะทำ� งาน ปี 2021 - 2036 โดยท่ี ในช่วงการระบาดของไวรัสโควิด-19 ซึ่งได้จัดอบรมไป 15 วิชา ประชุมมีความเห็นว่าให้แต่ละประเทศไปศึกษาข้อเสนอโครงการให้ มผี เู้ ขา้ รว่ มทงั้ สน้ิ 10,984คนและการอบรมออนไลนผ์ า่ นHSCMOOC ละเอยี ดแลว้ ตอบกลบั ขอ้ คดิ เห็นไปยัง CIMT ซึ่งส�ำนักงานเชียงใหม่ศวฮ. ได้จัดท�ำหลักสูตรข้ึนมา 2 หลักสูตรคือ แผนงานและการด�ำเนินงานในการฟื้นฟูเศรษฐกิจและ 1. หลักสูตรอุตสาหกรรมฮาลาลเบื้องต้น 2. หลักสูตรกระบวนการ การช่วยเหลือผู้ประกอบการในอุตสาหกรรมฮาลาลในพื้นท่ีประเทศ ขอรับรองฮาลาลและขอใช้เคร่ืองหมายรับรองฮาลาลเพื่อสนับสนุน สมาชิกที่ได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์การระบาดของเชื้อโรค ความรู้ความเข้าใจในเน้ือหาตามมาตรฐานและข้อก�ำหนดต่างๆที่ COVID-19 เช่น ใช้ online platform มากข้นึ ในด้านการอ�ำนวยความ เก่ียวขอ้ งกับฮาลาล สะดวกในการให้บริการรับรองฮาลาล และการอบรมให้ความรู้ผ่าน - แอพพลเิ คชนั่ Hal+ สำ� หรบั เปน็ พน้ื ทค่ี า้ ขายออนไลนใ์ หผ้ ปู้ ระกอบ Webinar การฮาลาลน�ำเสนอสินค้าฮาลาลในหมวดหมู่ต่างๆท้ังท่ีเป็นอาหาร และไม่ใช่อาหาร - ฐานข้อมูล H Number ทางเว็บไซต์ https://h4e.halalthai.com ท่ี ผู้ประกอบการสามารถเข้าค้นหาข้อมูลวัตถุดิบฮาลาลได้ ซึ่งปัจจุบัน มขี ้อมูลวัตถุดบิ ฮาลาล 389 ข้อมูล - การจัดงาน Thailand Halal Assembly 2020 (THA2020) ซึ่ง จะจดั ข้นึ ในรูปแบบของ Virtual Expo และ Conference Webinar - สำ� นักงานคณะกรรมการกลางอสิ ลามแหง่ ประเทศไทย รายงานว่า ปัจจุบัน มีสินค้าและผลิตภัณฑ์ท่ีได้รับการรับรองจ�ำนวน 155,520 ผลติ ภณั ฑ์ ทง้ั นสี้ ามารถเขา้ ขอการรบั รองไดท้ างออนไลนผ์ า่ นเวบ็ ไซต์ www.halal.or.th หรอื www.cicot.or.th 13

ห้องรบั แขก ศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาล จุฬาฯ บรรยายออนไลน์ให้กับ อาจารย์และนักศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฎยะลา ด้วย ระบบโปรแกรม Google Meet ให้กับ อาจารยแ์ ละนกั ศึกษา มหาวทิ ยาลัยราชภัฎยะลา เมอ่ื วนั ท่ี 29 กรกฎาคม 2563 คณะวทิ ยาศาสตรเ์ ทคโนโลยแี ละการเกษตร มหาวทิ ยาลยั ราชภฎั ยะลา ไดเ้ ชญิ บคุ ลากรศนู ยว์ ทิ ยาศาสตร์ ฮาลาล จฬุ าฯ เปน็ วทิ ยากรพิเศษ ผา่ นระบบออนไลนด์ ้วยโปรแกรม Google Meet ซึ่งในการนม้ี ี ดร.อซั อารีย์ สุขสุวรรณ นกั วิจยั ของศูนย์ฯเป็น วทิ ยากร บรรยายเรื่อง “การประยุกต์ใชว้ ทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยฮี าลาลเพื่อสนับสนนุ การรับรองฮาลาลในอตุ สาหกรรม” โดยมนี กั ศึกษาเขา้ รว่ มการบรรยายในคร้ังน้ี จำ� นวน 63 คน อาจารย์จำ� นวน 3 คน และนกั วิทยาศาสตร์ จำ� นวน 1 คน รศ.ดร.วินัย ดะห์ลัน ผอ.ศวฮ. ใหส้ มั ภาษณ์ 2 นักวิจัย จากศนู ยเ์ อเชียใต้ จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย ในประเด็น “บทบาทและทิศทางของอุตสาหกรรมฮาลาลไทยฯ” เม่ือวันท่ี 27 สิงหาคม 2563 เวลา 9.30 น. ณ ห้องประชุมเล็ก ศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาล จุฬาฯ รองศาสตราจารย์ ดร.วินัย ดะห์ลัน ผอู้ ำ� นวยการศนู ยว์ ทิ ยาศาสตรฮ์ าลาล ไดใ้ หส้ มั ภาษณแ์ กด่ ร.บณั ฑติ อารอมนั และนางสาวโรสนี แกสมาน นกั วจิ ยั จากศนู ยเ์ อเชยี ใต้ จฬุ าลงกรณ์ มหาวิทยาลัย ในประเด็น “บทบาทและทิศทางของอุตสาหกรรมฮาลาลไทยในโลกมุสลิมและโลกมลายู” โดยคณะผู้วิจัยได้เล็งเห็นว่า รศ.ดร.วินยั ดะห์ลัน เปน็ ผเู้ ช่ยี วชาญดา้ นอุตสาหกรรมฮาลาล มีความรู้ความสามารถที่เกีย่ วข้องเปน็ ท่ปี ระจกั ษ์ ทงั้ ในระดบั ชาติและนานาชาติ ทั้งน้ี มีอาจารย์ต่อศักดิ์ สุทธิชาติ ที่ปรึกษาผู้อ�ำนวยการ นายอาณัฐ เด่นยิ่งโยชน์ หัวหน้ากลุ่มภารกิจบริการวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และ นายอริ ฟนั แวหะมะ เข้าร่วมรบั ฟังประเด็นดังกลา่ วดว้ ย 14 วารสารฮาลาลอินไซต์ ฉบบั ที่ 37/2563 ขา่ วโดย...ฝ่ายประชาสัมพันธ์

อีกครง้ั กับรางวลั เลศิ รฐั ระดับดีเด่น ด้านนวตั กรรมการบรกิ ารภาครฐั ... หนา้ ทหี่ นง่ึ ของราชการคอื การบรกิ ารแกส่ าธารณะและภาคประชาชนดงั นน้ั เพอ่ื สง่ เสรมิ ประสทิ ธภิ าพแกห่ นว่ ยราชการ ทว่ั ประเทศใหท้ ำ� หนา้ ทนี่ ี้ คณะกรรมการพฒั นาระบบราชการ (ก.พ.ร.) สำ� นกั นายกรฐั มนตรี คดั เลอื กหนว่ ยราชการทว่ั ประเทศ ให้รับรางวัลด้านการบริการภาครัฐจากนายกรัฐมนตรี ช่ือ “รางวัลเลิศรัฐ” รางวัลจัดแบ่งเป็นกลุ่ม หนึ่งในรางวัลสูงสุดคือ “รางวลั ดเี ดน่ ด้านงานนวัตกรรมการบริการภาครฐั ” พ.ศ.2563 จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยมอบหมายให้ศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาลส่งชิ้นงานเข้าประกวด ผลสรุปออก มาว่างานเร่ือง “H-Number นวัตกรรมระบบค้นหาวัตถุเจือปนอาหารฮาลาลแม่นย�ำเพื่ออุตสาหกรรมแห่งอนาคต” ได้รับการตัดสินจาก ก.พ.ร.ให้รับรางวัลเลิศรัฐระดับดีเด่นด้านนวัตกรรมการบริการภาครัฐซึ่งเป็นหนึ่งในรางวัลระดับสูงสุด โดย รศ.ดร.วินัย ดะห์ลัน ผู้อ�ำนวยการศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาลเข้ารับรางวัลจากผู้แทนนายกรัฐมนตรี นายวิษณุ เครืองาม รองนายกรฐั มนตรี เมอื่ วนั พธุ ที่ 16 กนั ยายน 2563 ทผ่ี า่ นมา ณ หอ้ งรอยลั จบู ลี ่ี อาคารชาเลนเจอร์ ชนั้ 1 ศนู ยป์ ระชมุ เมอื งทองธานี ศนู ยว์ ทิ ยาศาสตร์ฮาลาล จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั เคยรบั “รางวลั เลศิ รฐั ระดบั ดเี ดน่ ดา้ นนวตั กรรมการบรกิ าร ภาครัฐ” มาแล้วกับผลงาน “HAL-Q นวัตกรรมระบบบริหารจัดการคุณภาพความปลอดภัยผลิตภัณฑ์และบริการ ฮาลาลครบวงจร” ใน พ.ศ. 2556 ครั้งนี้จึงเป็นอีกครั้งกับรางวัลระดับเกียรติยศ ร่วมแสดงความยินดีกับเราท่ีพัฒนางาน ด้านวิทยาศาสตร์ฮาลาลสร้างสรรค์หลากหลายผลงานให้กับวงการฮาลาลประเทศไทยกระท่ังได้รับรางวัลในระดับชาติและ ระดบั โลก... รศ.ดร.วนิ ยั ดะห์ลัน ผอู้ ำ� นวยการ ผกู้ อ่ ตงั้ ศูนยว์ ิทยาศาสตรฮ์ าลาล จุฬาลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั 15

16 วารสารฮาลาลอนิ ไซต์ ฉบบั ที่ 37/2563