คู่มือโรงเรียนพ่อแม่ฉบับเด็ก0-5ปี

ฉบบั โรงเรยี นพอ่ แม่ ลูกรกั แรกเกดิ -5 ปี พิมพ์ครัง้ ท่ี 2 : มกราคม 2556 จานวนพิมพ์ : 500 เล่ม งบประมาณ : สานักงานหลกั ประกันสขุ ภาพแห่งชาติ(สปสช) ศนู ย์อนามัยท่ี 8 นครสวรรค์ โรงเรียนพ่อแม่ ฉบับ ลกู รักแรกเกดิ –5 ปี ._ _ นครสวรรค์ : แอ็บบกี้ ราฟฟิ ค ,2556. 32 หน้า.

คำนำ คู่มือโรงเรียนพ่อแม่ ฉบับ ลูกรักแรกเกิด-5 ปีเล่มนี้ เป็น คู่มือท่ีจัดทาข้ึนเป็นครั้งที่ 2 โดยเพิ่มเติมเน้ือหาตามท่ีได้รับการ ประเมินในฉบับก่อน มีสาระความรู้และข้อแนะนาในการดูแลลูกน้อย ตั้งแต่ 1 เดือนจนถึง 5 ปีในด้านต่างๆ อาทิ การส่งเสริม พัฒนาการตามวัย โปรแกรมการเล้ียงลูกด้วยนมแม่ อาหารตามวัย เคล็ดลับการฝึกลูกน้อยหัดพูด การคัดกรองออทิสติก จนถึงการ เตรียมตัวก่อนเข้าโรงเรียน เพ่ือให้คุณพ่อคุณแม่และครอบครัวใช้เป็น เครื่องมือในการดูแลบุตรหลานให้มีสุขภาพที่ดี มีพัฒนาการสมวัย ค ณ ะ ผู้ จั ด ทา ห วั ง เ ป็ น อ ย่ า ง ย่ิ ง ว่ า คู่ มื อ ฉ บั บ น้ี จ ะ เ ป็ น ป ร ะ โ ย ช น์ ต่ อ พ่อ-แม่ และครอบครัวรวมถึงผู้สนใจต่อไป โรงพยาบาลส่งเสรมิ สขุ ภาพ ศนู ย์อนามยั ที่ 8 นครสวรรค์ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสขุ 1 มกราคม 2556

สารบญั 1 2 เสรมิ สรา้ งพัฒนาการ..วยั 1-3 เดือน 5 นมแมอ่ ยา่ งเดียวใน 6 เดือน 8 11 เสรมิ สร้างพฒั นาการ..วยั 3-6 เดือน 12 เสริมสร้างพัฒนาการ..วยั 6-9 เดอื น 13 15 นิทาน 16 อาหารตามวัย 17 ฟันสวยแขง็ แรง 18 เสรมิ สรา้ งพฒั นาการ..วยั 9-12 เดือน 19 การฝึกพดู 20 ฟันสวยแขง็ แรง 21 เสรมิ สร้างพัฒนาการ..วยั 1-3 ปี 22 อาหารตามวัย 23 ลกู เป็นเด็กออทิสติกหรือไม่ 24 เสริมสร้างพัฒนาการ..วยั 3-5 ปี 26 แบบประเมนิ ความฉลาดทางอารมณ์ 28 ฟนั สวยแขง็ แรง 29 เตรยี มเข้าโรงเรยี น การปฐมพยาบาลเบ้อื งต้น การใชย้ าในเดก็ เลก็ การรบั วัคซนี



เสริมสร้างพัฒนาการ ..วัย 1-3 เดือน  หมน่ั จบั เดก็ นอนคว่า ใหฝ้ กึ ยกศรี ษะขึน้  ย่นื ของเล่นใหส้ มั ผสั ให้เอ้ือมแตะ  เปลี่ยนทแี่ ขวนโมบายล์บา้ ง เปน็ การสง่ เสริมการใช้สายตา ในการมองวตั ถุขณะทีเดก็ นอนเล่น  ยักคว้ิ หลวิ่ ตาทาหน้าตลกๆเลน่ กับลูก  สบตา โอบกอดพูดคยุ กับลูกดว้ ย ถ้อยคาที่ไพเราะออ่ นโยน  นวดสัมผสั ช่วยเปดิ ภาษากายคลายความเครยี ด

นมแม่อย่างเดียวใน 6 เดือนแรก แตถ่ ้าแมต่ ้องไปทางานนอกบ้านใหเ้ ตรยี มตวั ดังน้ี แรกเกิด-1 เดือนครึ่ง  ดดู นมจากเตา้ นมแมอ่ ยา่ งเดียว อายุ 1 เดือนคร่ึง เตรยี มพร้อมกักตุนนา้ นมแมก่ อ่ นไปทางาน  หลังจากลูกดดู นมอมิ่ แลว้ ทุกมื้อ บบี เกบ็ ตุนนา้ นมไวใ้ หล้ ูก  ฝกึ ใหพ้ เ่ี ลยี้ ง  อนุ่ นมแม่ดว้ ยน้าอุ่น  ป้อนนมแมจ่ ากแกว้ หรอื ขวดนม วั น ที่ เ ริ่ ม ไ ป ทา ง า น มอ้ื เช้า  ดดู นมแม่กอ่ นไปทางาน  เม่ืออยู่ท่ีทำงำน ก็บบี เกบ็ นมแม่ แช่เย็นไว้

เยน็ เลกิ งาน  นานมแมท่ ่บี บี เกบ็ ใส่กระตกิ น้าแขง็ เพื่อควบคมุ อุณหภมู ิ แลว้ นามาแช่ตเู้ ยน็ ที่บ้านเก็บไว้ให้ลูกตอ่ ไป มือ้ กลางคืน  ให้ลกู ดดู นมจากเต้าแมเ่ ชน่ เคย การใหล้ ูกดดู นมจากเตา้ นมแมเ่ ป็นส่งิ ทีด่ ที สี่ ุดสาหรบั จิตใจและอารมณ์ของ ลกู …ถา้ ไมจ่ าเปน็ จรงิ ๆ แมค่ วรให้ลกู ดดู นมจาก...เต้านมตนเอง นมแม่ ช่วยลดโอกาสเกิดฟันผุ ช่วยเคลอื บผวิ ฟนั ลดการเกาะตวั ของเช้อื โรคฟนั ผุ ลดความเปน็ กรด ดา่ งในชอ่ งปาก ทาใหไ้ มเ่ หมาะกับ การเกดิ ฟนั ผุ มเี อนไซม์ ชว่ ยทาลายเชอ้ื โรคฟันผุ

อุบัติเหตุที่พบบ่อย อุบัติเหตุในวัย 1-3 เดือนมักเกิดจากความประมาทหรือความ รเู้ ท่าไม่ถงึ การณข์ องพอ่ แม่ คอื หนา้ จมไปในทีน่ อนทน่ี ่ิมจนเกนิ ไป เลือดออกในสมอง จากการเขย่าลูกอยา่ งแรง

เสริมสร้างพัฒนาการ ..วัย 3-6 เดือน  หม่นั อมุ้ ลูก กอดลูก  พูดคุย เล่านิทานใหล้ กู ฟงั หลอกล่อให้ลูกเอือ้ มมือคว้าของเลน่ เชน่ กรงุ๋ กรง่ิ ต๊กุ ตายาง ลกู บอล ผิวหยาบ หรอื นิม่ อาจทาจาก ผ้าหรอื พลาสตกิ มเี สยี ง เพอื่ ฝกึ ควา้ จับหรอื สัมผสั ฝกึ ฟงั เสยี งขณะ บบี เขย่า เคาะ  อมุ้ ลกู สอ่ งกระจก เพือ่ ฝกึ การมองและการสังเกตของ เดก็ ขณะมอง

 ตบกน้ ใหห้ ลบั ไปเอง ถ้าไม่หิว พดู คยุ บอกลูกให้รู้กจิ วัตรประจาวัน เชน่ “ตอนนถ้ี งึ เวลากนิ นมแลว้ นะจ๊ะ”โดยให้ลกู รวู้ ่าจะตอ้ งกนิ นม ไมด่ ุ ไม่ตะโกนใส่ลูก เตรียมฟันสวยแข็งแรง ใชผ้ า้ สะอาดพันปลายนิว้ ชบุ น้าอนุ่ หรอื น้าสะอาด เชด็ ฟนั เหงือก กระพุ้งแกม้ และล้นิ ของเด็กใหท้ ัว่  อยา่ งน้อยวันละ 2 ครงั้ ใหล้ กู คุ้นเคย

อุบัติเหตุที่พบบ่อย เด็กวัย 4-6 เดอื นเป็นวยั เรม่ิ หัดพลิกคว่า ไม่ควรปลอ่ ยใหเ้ ดก็ อยูค่ นเดียว อบุ ัติเหตุทพี่ บไดบ้ ่อยคอื การตกเตยี ง แขนขาไปติดตามซอกเตยี ง ซอกเปล ของเลน่ หลดุ ติดคอเด็ก ด้ามของเลน่ กระแทกเขา้ ปาก เด็กปัดมอื โดนนา้ ร้อน

เสริมสร้างพัฒนาการ ...วัย 6-9 เดือน  เล่นเกมทงิ้ ของแล้วเก็บโดยใหล้ กู ทิง้ ของแลว้ แมเ่ กบ็ หรอื แมท่ ง้ิ แลว้ ใหล้ ูกเก็บ  วางของเลน่ ให้อยไู่ กลสดุ เออ้ื ม แลว้ กระตุ้นให้ลูกเข้ามาหยิบ ของเลน่ พวกไขลาน เชน่ ลกู เป็ด ลกู ไก่ และอนื่ ๆ ท่ีมเี สยี งดนตรี เด็กจะสนใจและมองตามและเป็นการกระตนุ้ ให้เดก็ เกิดการเคลอ่ื นไหวตนเอง เช่น คบื คลาน เกาะเดิน เหนย่ี วตวั ลกุ ขน้ึ เกาะยืน

 เปดิ หรือรอ้ งเพลงจังหวะสนุกให้ลูกตบมอื โยกตวั เตน้ ตาม การตบมือเปาะแปะ เป็นการฝกึ การใช้กล้ามเนอ้ื มอื ท้ัง 2 ขา้ งและเป็นการเสริม ความสมั พันธ์ของบคุ คลอ่ืนดว้ ยและเปน็ การฝึกฟงั จงั หวะ ในขณะตบมอื  เล่นเกมจะ๊ เอ๋ เกมจะ๊ เอ๋ เปน็ การฝึกให้เดก็ รจู้ กั คน้ หาวสั ดุทหี่ ายไป ตลอดทัง้ เปน็ การฝกึ ความสนใจ สมาธใิ นการฟงั จังหวะเสยี งและยังเปน็ การสร้างปฏสิ มั พนั ธ์ระหวา่ งเดก็ กบั ผู้ใหญ่

 ให้ลกู หัดสวสั ดี บา๊ ยบาย สอนสง่ จบู  พดู คยุ โตต้ อบกบั ลูก เมื่อลูกนั่งไดด้ ี เรม่ิ ฝึกลูกจบิ น้าและนมจากแกว้  เล่านิทานให้ฟัง

นิทาน การเลา่ นทิ านเปรยี บเสมอื นสายใยผกู พันระหว่างพอ่ แมล่ กู เมื่อเร่มิ เลา่ ครั้งแรกให้ใชเ้ วลาสน้ั ๆ ประมาณ 2-3 นาทีคลา้ ยชวนเดก็ คยุ ถา้ เดก็ หงุดหงิดให้หยดุ ไวก้ ่อน แลว้ คอ่ ยเริ่มวนั ใหม่หรอื เดอื นใหม่ เมอ่ื เดก็ นง่ั ได้ เดก็ อาจจะจบั หนังสอื มากัดที่ขอบ หรอื ขวา้ ง ภายหลงั เด็กจะคอ่ ยๆ ตัง้ ใจฟงั ข้ึน

อาหารตามวัย เมื่อลกู อายุครบ 6 เดอื น  ใหเ้ ริ่มปอ้ นตับ,ปลา,ไขแ่ ดง  ผกั ตา่ งๆทรี่ สชาตไิ ม่ขม,ผลไม้  ให้อาหารเนอื้ ละเอยี ดวนั ละ 1 มื้อ แลว้ ตามดว้ ยนมแม่ เม่อื อายุ 7 เดอื น  ใหอ้ าหาร 1 ม้อื เช่นเดยี วกบั เมอื่ อายุ 6 เดอื น  แลว้ ตามดว้ ยนมแม่  แตใ่ ห้ไข่ทง้ั ฟองไดแ้ ลว้ เม่ืออายุ 8-9 เดอื น  ให้เพ่ิมมือ้ อาหารเป็นวนั ละ 2 มอื้  ควรปรบั ลักษณะอาหารให้หยาบข้นึ  เป็นการฝกึ ลูกเคย้ี วอาหาร

ฟันสวยแข็งแรง  วยั 6-9 เดอื นจะเร่ิมคนั เหงือกควรมขี องเลน่ ทเ่ี ปน็ ยางใหเ้ ดก็ ไว้กดั เล่น  เมือ่ ฟันซแี่ รกโผล่พน้ เหงอื ก กเ็ ริม่ แปรงฟันใหเ้ ด็กทุกวัน ให้เด็กหยบิ แปรงสฟี ันเล่นใหค้ ุน้ เคย  นัง่ หนั หน้าเข้าหาหรือจับลูกนอน ให้มองเห็นฟันเดก็ ได้ชดั เจน  ถ้าลกู ไมอ่ ยนู่ ่งิ ใช้มือโอบคางเดก็ ไว้ให้นงิ่ แบบสบายๆ แปรงฟันดว้ ยวิธีขยับถูไปมาสน้ั ๆ ซา้ ๆ ตามแนวนอนอยา่ งเบามือ  ระวังไม่ใหแ้ ปรงกระแทกเหงอื กและกระพุ้งแก้ม  โอบกอด ชมเชย ให้รางวัลเด็กทันทีเม่อื แปรงเสร็จ  ไมค่ วรใหเ้ ดก็ ดดู นมแลว้ หลับคาเต้านมแม่หรือขวดนม  หลงั กินนมทกุ ครงั้ ควรให้เดก็ ดม่ื น้าตามดว้ ยเปน็ การ ชะลา้ งชอ่ งปาก  หลังอายุ 6 เดือน นมมอื้ ดึกควรหา่ งออกเพราะเปน็ วยั เรมิ่ อาหารเสริมแลว้ เด็กอิ่มไดน้ าน

อุบัติเหตุท่ีพบบ่อย ในเด็กวยั 6-9 เดอื นคืบคลานไดว้ อ่ งไว หยบิ ของเลน่ ได้ น่ังไดแ้ ละ เริ่มหดั ตง้ั ไข่ อบุ ัติเหตทุ ่ีพบได้บ่อยไดแ้ ก่ การพลดั ตกจากบนั ได ระเบยี ง การจมนา้ เพยี งแคก่ ะละมังอาบน้ากใ็ หร้ ะวัง การหยบิ ยาฆ่าแมลง ยา เขา้ ปาก ไฟฟ้าดดู จากการเอานว้ิ แหยร่ ปู ลกั๊ ไฟ ควรยา้ ยปลกั๊ ไฟให้สงู พ้นมอื เด็ก หรือใชอ้ ปุ กรณ์ปดิ ปลั๊กไฟไม่ให้เด็กเกดิ อนั ตราย

เสริมสร้างพัฒนาการ … วัย 9-12 เดือน สอนลูกส่งจบู บา๊ ยบาย จ๊ะเอ๋ ชบ้ี อกใหล้ กู รู้จักอวัยวะสว่ นตา่ งๆของร่างกาย หน้ากระจก หาถ้วยชามพลาสตกิ มารินนา้ เลน่ เวลาอาบน้า สอนใหเ้ ก็บของเม่อื เลิกเลน่ เปดิ เพลงจังหวะชา้ ๆ เลา่ นทิ าน หรอื อา่ นหนังสอื ทฟี่ ังสบายๆ เพือ่ กลอ่ มลกู ก่อนเขา้ นอน ฝึกลูกหดั พูด

การฝึกพูด พูดช้าๆออกเสียงให้ชัด  เนน้ ...คาใดคาหนง่ึ ในประโยค เชน่ “มากินขา้ วไดแ้ ลว้ ” “นี่หมาของหน”ู ลูกก็จะจาคาๆ นัน้ ได้งา่ ยขน้ึ  ใช้มอื ช้ี...ประกอบคาพดู ไปดว้ ย เช่น พดู วา่ ”แม”่ กช็ ี้ไปท่ีแม่ ลูกจะเขา้ ใจไดเ้ รว็ ข้นึ พูดคยุ โตต้ อบเลน่ กับลกู บอ่ ยๆ ไม่ควรให้ลูกดูทวี ี เพราะทวี ไี มเ่ คยตอบสนองเด็กกลับคืนมา เซลลส์ มอง ที่เกีย่ วกบั พัฒนาการทางภาษากจ็ ะไม่ไดร้ บั การกระต้นุ อาหารตามวัย  ให้อาหารไดเ้ นื้อหยาบขึน้ ใกลเ้ คยี งกับผ้ใู หญ่  เพ่ิมมอ้ื อาหารเป็นวนั ละ 3 มอื้ เมอื่ อายุ 1 ปี  ใหน้ มแมต่ ามทกุ มือ้ หลงั อาหาร

ฟันสวยแข็งแรง ให้ดื่มนมจากถว้ ย หรือดูดจากหลอด ใหเ้ ดก็ ด่ืมน้าตามหลังกนิ นมทุกครั้งล้างปาก ฝึกใหเ้ ลกิ นมขวดไปเร่อื ยๆ เพ่อื เตรยี มเลิกนมขวดเมอื่ อายุ 1 ปี ฝกึ ให้เด็กคุน้ เคยกับการแปรงฟันเอง ผ้ใู หญด่ แู ลแปรงฟันซา้ ใหล้ ูก ไมต่ ้องใสย่ าสฟี ัน  พามาพบทนั ตแพทย์เพอ่ื ใหเ้ กิด ความคุน้ เคย

เด็กวัย 1-3 ปี เป็นนาทีทองที่จะเรียนรู้ ความสามารถ สร้างความม่ันใจ

เสริมสร้างพัฒนาการ....วัย 1-3 ปี  การสอนเรอื่ งต่างๆ ดว้ ยความสขุ และสนุก  หมนั่ ชมลูกและใหก้ าลงั ใจลกู เมอ่ื ทาดี  โอบกอดลูกเปน็ ประจา  ฝกึ ใหล้ กู หัดอยกู่ ับคนอน่ื บา้ ง  ปล่อยใหล้ ูกรู้จกั เลน่ กบั เพื่อนๆ  ฝกึ ให้เดก็ ทาสง่ิ ต่างๆดว้ ยตนเองโดยมผี ูใ้ หญช่ ว่ ย  ไม่เห็นผลงานลูกเปน็ ของตลก  เมื่อลูกทาผดิ เพยี งแคท่ าหนา้ เฉย สบตา ลูกก็จะรเู้ องแล้ววา่ พ่อแม่ไมพ่ อใจ  ฝึกให้ลูกรกั การอา่ น ดว้ ยการอ่านนิทานให้ลูกฟัง

อาหารตามวัย ฝึกหัดใหก้ ินอาหารเอง ไม่เดนิ ป้อนอาหาร  ผู้ใหญต่ อ้ งเป็นแบบอยา่ งทีด่ ีกับเด็กในการกินอาหารทม่ี ปี ระโยชน์ ไมค่ วรวติ กหรอื ลงโทษเมอ่ื เด็กไมก่ ินอาหาร อุบัติเหตุท่ีพบบ่อย เด็กวยั 1-3 ปกี าลังหดั เดิน วง่ิ และอยากรอู้ ยากเห็นอุบตั เิ หตุจงึ เกดิ ไดบ้ อ่ ย ตกจากที่สูง เอาน้ิวแหยป่ ล๊ักไฟ ควรยา้ ยปลัก๊ ไฟให้สงู พ้นมือเดก็ หรือใชอ้ ุปกรณ์ปิดปล๊ักไฟไม่ให้เดก็ เกิดอันตราย หยิบของช้ินเลก็ ๆใส่รูจมูก

ลูกเป็นเด็กออทิสติกหรือไม่ ลกั ษณะอาการทมี่ กั พบในเดก็ ออทสิ ติก อายุ 2-3 เดือน  มกั เฉย ไมย่ ้มิ ไม่มองตาม ไมส่ ง่ เสยี งอ้อแอ้  อาจส่งเสียงคนเดยี วเปน็ เวลานานๆ อายุ 1 ปี  ไม่เล่นกับคนที่มาหยอกเล่นดว้ ย  ไมห่ นั ตามเสียง  ชอบอะไรซา้ ๆ  กลัวสงิ่ ท่ไี ม่เป็นอนั ตราย เชน่ สี, ลกู โปง่  แต่ในสิ่งทีอ่ นั ตรายกลบั ไมก่ ลัว อายุ 2-3 ปี  ชอบเดนิ เขย่งเท้า  กลัวการข้ึนลงบนั ได  สร้างภาษาพดู ของตนเอง  ชอบใช้คาตามเดิม ซา้ แล้วซา้ อีก โดยไม่ฟงั คาตอบ  จะเลน่ กับตวั เองแบบซา้ ๆ เชน่ เล่นเงาตัวเอง กดั ฟนั กรอดๆ โขกศรี ษะตัวเอง  มีปญั หาเรอื่ งการสอ่ื สารกับผู้อ่ืน

เด็กวัย 3-5 ปีเป็นช่วงเวลาสาคัญ ที่จะพัฒนาความคิดสร้างสรรค์

เสริมสร้างพัฒนาการ ....วัย 3-5 ปี หมั่นตอบคาถามอยา่ งใสใ่ จ เมอ่ื เด็กโมโหควรโอบกอดเดก็ จะทาให้ เด็กรสู้ กึ ผอ่ นคลาย ไม่ตาหนเิ ด็ก รับฟังและถามเหตผุ ล เมื่อเด็กทาผดิ สอนให้ร้จู ักกลา่ วคาขอโทษ  ชมเมอ่ื เด็กทาดี  ปล่อยให้เดก็ ทาสงิ่ ทชี่ อบดว้ ยตวั เอง  มคี วามคงเส้นคงวาเปน็ ตวั อย่างทด่ี ี ให้เดก็ ได้เล่น หรอื รว่ ม สนุกสนานเฮฮากับเพอื่ น

แบบประเมินความฉลาดทางอารมณ์(อีควิ )สาหรับเด็กอายุ 3-5 ปี ลขิ สทิ ธิ์จากกรมสขุ ภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข 1. บอกความรู้สึกของตนเองได้เมื่อถูกถาม เช่น รู้สึกดีใจ เสียใจ โกรธ ไม่ชอบ ไม่พอใจ 2. เต็มใจแบ่งปันสิ่งของให้คนอื่นๆ เช่น ขนม ของเล่น 3. บอกขอโทษหรือเข้ามาประจบเมื่อทาผิด 4. มักอยากรู้อยากเห็นกับของเล่นหรือสิ่งแปลกใหม่ 5. ยอมรับคาอธิบายเม่ือไม่ได้สิ่งที่ต้องการ 6. กล้าพูด กล้าคุย ทักทายตอบกลับผู้อื่น 7. ช่วยเหลือตนเองมากขึ้นเมื่อได้รับคาชม 8. รู้จักเผื่อแผ่ความรักให้ผู้อื่น เช่น กอด ปลอบน้องหรือเด็กท่ีเล็กกว่า 9. แสดงอารมณ์สนุกร่วมไปกับสิ่งท่ีเห็น เช่น ร้องเพลง กระโดดโลดเต้น หัวเราะเฮฮา ถ้าตอบว่า “ใช่” ตัง้ แต่ 2 ข้อขน้ึ ไป ควรสง่ เสรมิ และรกั ษาความฉลาด ทางอารมณใ์ หค้ งไว้ ถา้ ตอบว่า “ใช่” นอ้ ยกวา่ 2 ขอ้ ขึ้นไป ควรปรึกษาเจ้าหน้าทเี่ พ่ือพฒั นาต่อไป

ฟันสวยแข็งแรง ฝึกให้เดก็ แปรงฟันเองโดยเลอื ก ใชย้ าสฟี นั ผสมฟลูออไรด์ใส่ขนาดเท่าเมด็ ถว่ั เขียว ผู้ใหญด่ แู ลแปรงซา้  ฟลอู อไรด์ช่วยปอ้ งกนั หรอื ลดการผุของฟัน  ฟลูออไรดช์ ่วยในการซอ่ มแซม การผุเรมิ่ แรกของฟนั พาพบทันตแพทย์ทกุ 6 เดอื น

เตรียมเข้าโรงเรียน  ฝกึ ลูกให้รจู้ กั รอคอย  ฝกึ ใหล้ กู รจู้ กั เลน่ กับเพอ่ื นวยั เดยี วกัน  ฝกึ ลกู ให้ชินกับการตอ้ งจากพ่อแม่  ค่อยๆ ปรบั เวลาในแตล่ ะวันของลกู ใหใ้ กล้เคยี งกบั เวลาไปโรงเรยี น  คอ่ ยๆ ให้ลูกคนุ้ เคยกับการไปโรงเรียนทลี ะเลก็ ทลี ะน้อย  พูดคุยกบั ลกู ถงึ ข้อดีของการไปโรงเรยี น

 ฝึกลกู ช่วยตัวเอง เชน่ ลา้ งหนา้ ทาแป้ง เขา้ ห้องนา้ ใส่รองเทา้ กนิ ขา้ ว  ฝกึ ลูกใหบ้ อกความตอ้ งการของตวั เองให้ได้  หมั่นไปส่งพ่ีๆไปโรงเรยี น  ไปรับลูกกลับให้ตรงเวลา  ปลอบใจใหค้ วามอบอุน่ อุบัติเหตุที่พบบ่อย เดก็ วัย 3-5 ปจี ะชอบว่ิง ปนี ป่าย ขวา้ งโยนของ พ่อแม่ควรดูแลใกลช้ ดิ ระวังอบุ ตั เิ หตุ เชน่  ตกบอ่ น้า ตกบนั ได ถูกนา้ รอ้ นลวก หรือถูกสนุ ัขกดั  ฝกึ ให้ลูกรู้จักระมดั ระวังและปอ้ งกันตนเอง

การปฐมพยาบาลเบื้องต้น การปฐมพยาบาลในข้ันตน้ อยา่ งถกู วธิ ี ก่อนมาโรงพยาบาลจะชว่ ยบรรเทาอาการ ลดความรนุ แรงได้ การชว่ ยเหลอื เดก็ ถกู ไฟไหม้ ...นา้ รอ้ นลวก………….. ชะล้างแผลดว้ ยนา้ เย็นหรือ นา้ ธรรมดาทนั ที  หากมอี าการพุพอง ไมค่ วรเจาะ  ให้ทายาฆ่าเชอ้ื  ปดิ แผลด้วยผา้ สะอาด  หา้ มใชย้ าสีฟนั หรือนา้ ปลาทาบนแผลพุพอง ..........................การชว่ ยเหลอื เดก็ ทเี่ กดิ อบุ ตั เิ หตตุ กจากทสี่ งู /หกลม้ ………………….  ล้างแผลถลอกดว้ ยนา้ สะอาด  ทายาฆา่ เชอ้ื  ใช้ผา้ สะอาดกดแผลห้ามเลือด ถา้ แผลบวม ฟกชา้  ใช้ผา้ ชบุ น้าเยน็ หรอื ผ้าห่อนา้ แขง็ ประคบใน 24 ชั่วโมง แรก  จากน้นั ให้เปล่ยี นเปน็ ผา้ ชบุ น้าอนุ่ ประคบบอ่ ยๆ  ถา้ สงสัยวา่ มกี ระดูกเคล่ือนหรือหัก ให้ดามไว้ แล้วจึงนาส่งโรงพยาบาล

….การช่วยเหลือเด็กจมนา้ ........................  ควรโทร. 1669 ขอความชว่ ยเหลือฉุกเฉนิ ทันที  ไม่ควรแบกผูป้ ว่ ยขึน้ บ่าแลว้ วิ่งกระแทกหรอื วง่ิ รอบสนามเพื่อใหน้ ้าออกจากกระเพาะอาหาร เป็นวิธีทไ่ี ม่ได้ประโยชนแ์ ตอ่ ยา่ งใด  มีแต่จะทาให้บอบช้ามากข้ึน … … ก า ร ช่ ว ย เ ห ลื อ เ ด็ ก สา ลั ก อ า ห า ร . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ถา้ มองเห็นส่ิงแปลกปลอม  ให้ใช้น้ิวมือกวาดออก ถา้ มองไมเ่ หน็ ส่งิ แปลกปลอม ห้าม เอานิ้วมือควานหาเพราะอาจทาใหส้ ่ิงแปลกปลอมนัน่ เลอ่ื นลงลกึ ไปจากเดมิ อกี ถ้าเดก็ รสู้ ึกตัวอยใู่ ห้จบั ควา่ หนา้ อมุ้ ใหศ้ ีรษะต่ากวา่ ลาตวั ตบหลังบริเวณระหว่างกระดูกสะบกั ทัง้ สอง แตถ่ ้าเศษอาหารไม่ออก ให้นาสง่ โรงพยาบาล

กกาารรใใชช้ย้ยาาใในนเเดด็ก็กเเลล็ก็ก  ไม่ควรใช้ยาโดยไมจ่ าเป็น  ไม่ควรผสมยากับนม  ยาที่มรี สไมอ่ ร่อยใหร้ ่วมกับนา้ หวานได้  ป้อนยาดว้ ยกระบอกฉดี ยา โดยฉดี ยาเข้าขา้ งกระพงุ้ แก้มชา้ ๆ อยา่ ฉดี ไปตรงกลางคอ  ควรใชช้ ้อนขนาดมาตรฐานจากโรงพยาบาล  ยาปฏชิ วี นะควรกินใหค้ รบตามแพทยส์ ัง่  ยาลดนา้ มูก ยาแก้ไอ ยาลดไข้ หยดุ ไดเ้ องเมื่ออาการดแี ลว้

การรบั วคั ซนี  การมารบั วคั ซนี ตามนดั ดีท่สี ดุ  แตถ่ า้ เดก็ มีไขส้ งู ควรเลอ่ื นกาหนดการฉีด ออกไปจนกวา่ จะหาย  แตถ่ า้ ไมไ่ ดม้ าฉดี วัคซนี ตามนดั สามารถ ฉีดเขม็ ต่อไปได้เลยโดยไมต่ อ้ งต้ังตน้ ใหม่ แต่ไมค่ วรทิ้งระยะห่างเกินไป การดูแลหลังได้รับวัคซีน ถ้ามีไข้  ให้เช็ดตัวลดไข้ ซึ่งจะหายได้ ในเวลาส้ันๆ  ให้ดื่มน้า หรือนมแม่ให้มากข้ึน  ให้ยาลดไข้ตามแพทย์สั่ง ถ้าบริเวณที่ฉีดวัคซีนปวด บวมแดง  ใน 24 ชั่วโมงแรกให้ประคบด้วยน้าเย็น  จากน้ันให้ประคบต่อด้วยนา้ อุ่น

เ อ ก ส า ร อ้ า ง อิ ง กอไชย โ ตศิริโชค .น วดเด็กเพื่อ อัจฉริยะ . พิมพ์ครั้งที่ 2.กรุงเทพ มหานคร : ยูโรปา เพรสบริษัทจากัด,ไม่ระบุปีพ.ศ. กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข .ความรู้เกี่ยวกับ การอบรมเลี้ยงดูลูก . นนทบุรี : บริษัทบียอนด์ พับลิชชิ่ง จากัด ,2548. โชคชัย ชยธวัช.สร้างลูกเป็น อัจฉริยะ.กรุงเทพมหานคร : สานักพิมพ์ซี . พี.บุ๊คส์ สแตนดารด์,2546. ชนิกา ตู้จิน ดา .ห มอ ชนิดาตอ บปัญห าเ ด็ก วัยแ ร กเ กิด -1 ปี.พิมพ์ครั้งที่ 1 9 . กรุงเทพมหานคร : บริษัทพิมพ์ดี จากัด,2547. พิภ พ -ม ยุรี จิร ภิญ โญ . ค ร อ บ ค รัว แ ส น สุข คู่มือ แ ม่แ ล ะเ ด็ก ฉ บับ ส ม บูร ณ์ . กรุงเทพมหานคร :God Giving,2546. พุทธิตา. 2549. พลังแห่งรักและปัญหาพัฒนาลูกออทิสติก . กรุงเทพฯ: แ ฮ ป ปี้ แ ฟ ม มิ ลี่ . รวิวาร โฉมเฉลา.มหัศจรรย์แห่งการอ่าน .4.กรุงเทพมหาน คร : บริษัท อมรินทร์พร้ินต้ิง แอนด์พับลิชช่ิง จากัด(มหาชน),2549. วิไล เลิศธรรมเทวี.เอกสารประกอบการบรรยายเรื่อง กลยุทธ์การส่งเสริม สุ ข ภ า พ ท า ร ก . . น ว ด สั ม ผั ส ท า ร ก . พิ ษ ณุ โ ล ก , 2 5 5 1 . วิท ย า น า ค วัช ร ะ . วิธีเ ลี้ย ง ลูก ใ ห้เ ก่ง ดีแ ล ะ มีสุข . พิม พ์ค รั้ง ที่ 4 . ก รุง เ ท พ มห า น ค ร : บ ริษัท อ ม ริน ท ร์พ ริ้น ติ้ง แ อ น ด์พับ ลิช ชิ่ง จา กัด (มหาชน),2545. สมาคมเภสัชกร รมโรงพยาบาล (ประเทศไทย ).เภสัชกรดูแ ลยาเพื่อลูกน้อย . ก รุ ง เ ท พ ม ห า น ค ร : สานักงานคณะกรรมการอาหารและยา,2546. อัมพล สูอาพัน.EQ ลูกเริ่มท่ีรักจากพ่อแม่.พิมพ์ครั้งที่ 2.กรุงเทพมหานคร : บริษัทพิมพ์ดี จากัด,2544. http://www.elib-online.com รายช่ือ คณะผู้จัดทา

ร า ย ชื่ อ ค ณ ะ ผู้ จั ด ทา ที่ ป รึ ก ษ า พิ ณ เ มื อ ง ง า ม บรรพตปราการ น า ย แ พ ท ย์ ช า ญ ชั ย ไ ผ่ ป ร ะ เ ส ริ ฐ น า ย แ พ ท ย์ ช า ญ ชั ย แ พ สุ ว ร ร ณ แ พ ท ย์ ห ญิ ง ไ ส ว ว ร ร ณ นางสาวพิมพ์ชนก บ า ง ส ม บุ ญ ค ณ ะ ทา ง า น หัวดง น า ง สุ จิ ต ร า หงษ์ไทย น า ง จ รั ส ศ รี รุจิรารัตน์ นางศศิชล สุ โ พ ธิ์ น า ย เ พิ่ ม ศั ก ดิ์ พิพัฒนศิริ น า ง จั น ทิ ร า ก ว า ง แ ก้ ว น า ง เ พี ย ง ฤ ทั ย น า ง ส า ว ชิด ช ไ ม หงษ์ไทย ผู้ เ รี ย บ เ รี ย ง คา้ ชู นางศศิชล น า ง ส า ว วิ จิ ต ร า