Oyungezer 174 - Standart Kalite

YARATICILAR: Isaac Aptaker, Elizabeth Berger How I Met Your Mother benim ha- sevinsinler. Hanım benim takma dişleri OYNAYANLAR: Hilary Duff, Christopher Lowell, yatta en sevdiğim 2-3 diziden biridir. nereye koydun?” diye diye yazmışlar, Francia Raisa IMDB NOTU: 5.2 Bayağı bildiğiniz hastasıyım, defalarca komik ve modern olmaktan ziyade diş baştan izlemişimdir. Sevdiğim şeyler gıcırdatıcı olmuş. How I Sezon konusunda da kapitalizmin kölesi ol- 1 maya dünden razıyım zaten, bana HIM- Ama daha kötüsü oyuncular... Hadi YM’le ilgili daha çok şey verin, bırakın üç oğlan bir yere kadar, iyi değiller Met Your rahat uyusun demem, yerim. Ama en ama bir yere kadar. Hadi esas kızı da Father azından HIMYF’den biraz daha düzgün geçtim ne kadar karaktersiz bir tipi ve bir şeyler verseniz keşke... kalas bir oyunculuğu olsa da. Diğer 2 kızı antisempatiklik turnuvası yaparak Mevzu tahmin ettiğiniz gibi: Gele- mı seçtiniz? İkisini de her gördüğümde cekte bir anne oğluna babasıyla nasıl suratım buruşuyor ya. Atası HIMYM ve tanıştığını anlatıyor ve günümüze geçiş onun atası Friends’in karakterlerini ve yapıyor; 6 kişilik arkadaş grubunun oyuncularını düşünüyorum, onların hafif romantizm soslu komikli momikli onda biri kadar sempatik olsalar yeter takılışlarını izliyoruz. Yine aynı sitcom diye zihnimi açık tutuyorum, o bile kafası yani ama hani... olamıyor. Lafı uzatmaya gerek yok, HIMYF ba- Yine de son olarak itiraf etmek ge- yağı kötü. (Öncülü gibi yani? -Can) Me- rekirse benim bu tip arkadaş gruplu sela modern olalım derdine sürüsüyle romantikli komedili sitcom’lara zaafım internet vs. esprisi yığmışlar ama muh- var, tabiri caizse türün enayisiyim ve temelen yazarlar 80 yaşında falan ve HIMYF’den keyif almadım diyemem. “Yeau şu gençler insta minsta bi şeyler Anca benim gibiyseniz seversiniz, yok- kullanıyor, onla ilgili şakalar yapalım da sa yok sayın. ÖMER EDİTÖRÜN NOTU: Yaani işte ne bileyim çok özlediyseniz buyurun da işte... YÖNETMEN: Nisan Dağ & Emre Şahin IMDB NOTU: 7.2 mektense prodüksiyon tasarımlarını OYUNCULAR: Hazal Kaya, Selahattin Paşalı, Tansu Biçer, James Chalmers dikkate almışlar -ki oldukça başarılı bir iş olmuş. Dizinin en sevdiğim yanı da bu Pera Palas’ta nedenle set ve kostüm tasarımı oldu. Gece Yarısı Bununla beraber, görsel efektler gibi pek çok detaya da dikkat etmişler. Üstüne bir Yerli işi zaman yolculuğu... de dizinin sahne arkalarında, led ekran- larla üretilen ve yeni yeni popülerleşen Günlerdir kimsenin dilinden düşmeyen zaman yolculuğu gerçekleştiriyor. Olaylar görsel efekt teknolojisini de Türkiye’de Pera Palas’ta Gece Yarısı’nı izleme fırsatı da buradan sonra şekilleniyor. uygulayan ilk içerik olduğu paylaşıldı. buldum ve beklediğimden fazla sevdim. Daha ne olsun… Diziyi bitirdiğim zaman eleştirmenlerin Başta çok klişe ve basit bir senaryoyla çok yanlış noktalara gereksiz takıldığını gidebilecekmiş gibi hissettirse de bence Tüm bunları bir Türk dizisinde gö- ve önemli şeyleri kaçırdığını düşünmeye dizi bir Türk dizisine oranla gayet zekice rüp eleştirmek varken açıkçası Hazal başladım. yazılmış bir zaman döngüsü senaryosuna Kaya’nın oyunculuğuna takılıp kalmak sahip. Yer yer silip atmak istediğiniz sah- bana pek doğru gelmiyor. Oyunculuğu Dizi, Hazal Kaya’nın canlandırdığı bir neler olacaktır; ona hiç şüphem yok ama özellikle ilk iki bölümde gerçekten be- gazetecinin Pera Palas üzerine yazı yaz- genele bakıldığında bölümler geçtikçe nim de diziden çıkarıp atmak istediğim mak için otele gönderilmesiyle başlıyor. daha da ilginçleştiğinden dizinin akıcılığı bir etken oldu ama tüm suçu Hazal Ka- Karakterimiz bu sırada otelin müdürüyle artıyor. Ayrıca kalan Netflix dizilerimizin ya’ya atmak da doğru olmaz bu koşulda tanışıp otel hakkında bilgi alıyor. Belli başlı haricinde yabancıların diyaloglarına özen- diye düşünüyorum. Yönetmen ve sena- talihsiz olaylar sonucu bu ikili bir şekilde ristlerin de en az Hazal Kaya kadar suçlu 1919 Pera Palas’ına, dönemin İstanbul’una olduğunu kabul etmek gerek. EDİTÖRÜN NOTU: Daha kalitelisi gelene kadar şimdilik yapım açısından en kaliteli Netflix Dediğim gibi Türkiye’nin özellikle Türk dizisi. bilim kurgu, fantastik ve bu gibi tür- lerde yaptığı içeriklere bakıldığında; görsel efekt, prodüksiyon tasarımı ve senaryo sıkıntıları oldukça büyük. Bu tür sorunların bu dizide fazlasıyla eksildiğini gördüğümüzde, dizinin başarılı kısımla- rını belirtelim ki daha fazla dizide görme imkânımız olsun. PELIN NISAN 2022 101

YÖNETMEN: Chris McKenna, Erik Sommers, Stan Lee OYUNCULAR: Tom Holland, Zendaya, Benedict Cumberbatch IMDB NOTU: 8.5 Spider-Man: No Way Home Gelmiş geçmiş en Peter Parker Spider-Man filmi! OĞUZ ERDOĞAN Marvel Sinematik Evreni’nin çizdiği Peter Par- tala açıldı da beklediğimize değdi. Bir başka ker portresiyle ilgili büyük sorunlarım vardı. komedi unsuru Happy ise daha az sahne Zira kendisini her fırsatta Tony Stark’ın Hollywood’da emekli- süresiyle daha çok güldürmeyi başardı. varisi gibi görmek, her düşmanının lik yaşı kaçtı? Zaten bir Star Wars hayranı olarak Jon bir şekilde Iron Man veya Tony ile Favreau’yu ne zaman görsem yüzüm bağlantılı çıkması beni epey irrite Filmin ardından Tom Holland yaptığı açıkla- gülüyor. etmişti. No Way Home’a giden malarda otuz yaşından sonra Spider-Man’i canlan- Far From Home ile birlikte kim- yolda bu bağlantıdan tamamen dırmak istemediğini söyledi. İlerleyen yıllarda halen liği açığa çıkan Spider-Man’in sıyrılıp öz hakiki Spider-Man bu rolde olmanın kariyeri adına sağlıklı bir ilerleme çizgi romanlarda da bolca düşmanlarıyla karşılaşacağımızı olmadığını belirten Holland, bayrağı Miles Morales ya da kapısını çaldığı Dr. Strange’e biliyordum. Ancak beklentileri- Spider-Woman gibi bir karaktere teslim etmek istediğini gidip“Abi bizim bir unutturma min de ötesinde No Way Home, açıkladı. An itibariyle 25 yaşında olan Tom Holland’ı büyüsü vardı?”diyeceği daha MCU’nun bu zamana kadar yap- yeniden Peter Parker olarak görmek istiyorsak zaman filmin adı bile belli değilken bili- tığı“en Peter Parker iş» olmuş. giderek daralıyor. Acaba kendisini MCU dışında niyordu. Ancak Dr. Strange’in rolü Sony’nin Spider-Man’siz Spider-Man Evreni içe- sanıldığı kadar fazla değil. Muh- Öyle ki filmin çoğu anında Tom temelen Sorcerer Supreme (teknik Holland’ın canlandırdığı Peter risinde de görecek miyiz? Dünya gözüyle bir olarak Wong yani? -Can) sıradaki MCU Parker ile bir bağ kurmayı başara- Kraven’ın Son Avı izlemeyi gerçekten filmi olan in the Multiverse of Madness’ta biliyorsunuz. Zaten Spidey’i bu kadar çok isterim. özel kılan şey de hiçbir karakterle olma- tam potansiyeliyle gözükecek, onun da dığı kadar kendisiyle özdeşleşebilmemiz. fragmanı epey gaza getirici gözüküyor. Mar- Bu konuda No Way Home gerçekten büyük ve vel tüm çoklu evren kapılarını tek tek çalmaya başarılı bir adım atmış. başlamışken No Way Home sonrasında Spidey’in de söyle- Filmi halen izlemeyenlerin olduğunu bildiğim için sürprizleri yecek daha fazla sözü olabilir. bozmaktan kaçınarak bu yazıyı yazıyorum. Zaten filmi izleyenler Her ne kadar Tom Holland artık rolden emekli olmak istediğini heyecanlanması gereken yerlerde çoktan heyecanlandı ve küçük söylese de gelen haberlere göre Sony’nin planları arasında bir hayran çığlıklarını attılar. No Way Home ile birlikte Spider-Man üçleme daha var. Gişe gelirlerinin pandemi sonrası tüm rekor- olmanın ne demek olduğunu bir kez daha hatırladık:“Büyük ları paramparça etmesinden sonra böyle bir talep epey normal, güç, büyük sorumluluk getirir.”Bu ikonik sözün karşılığını veren muhtemelen Holland da bu büyük maaş çekini elinin tersiyle it- tek MCU filmiydi. Tüm bu güzel yanlara rağmen hikâyede bazı meyecektir. Nihayet öz hakiki Spider-Man’e ve Peter Parker’a ka- noktalar epey zorlama geliyor. Özellikle May Yenge hususunda senaristler biraz kolaycılığa kaçmış, bunun sebebi de muhtemelen vuşmuşken, Tony Stark ve çetesi denklemden tamamen çıkmışken MCU model Peter Parker’a bir arka plan hikayesi oluşturmak. Yine biraz da klasik Spider-Man maceralarını MCU çatısı altında izlemek de bildiğimiz Ben Amca formülünü denemeyip farklı bir yola git- güzel bir hayal. me cesareti göstermeleri hoş olmuş. Günün sonunda elimizde oluşumunu büyük ıstıraplar neticesin- Yan karakterler konusunda Zendaya’nın canlandırdığı MJ ro- de tamamlamış bir Peter Parker ve özüne dönmüş bir Spider-Man lün ağırlığını başarıyla verse de o klasik sulu MCU şakalarını Ned var. No Way Home bir Marvel hayranı için bolca“fan service”içeren üzerinden yansıtmaları çok sıkıcıydı. Ned’in ve ailesinin varlığı sahnelerle dolu. Referansları, Spider-Man atmosferi ve düşmanla- filmin en doruk noktası yerinde ortamı gereksiz sulandırmaktan rıyla birlikte MCU’nun açık ara en iyi Spider-Man filmi olmuş. Eğer başka pek bir işe yaramamış. Hatta Ned’in sahnelerinden önce içinizde biraz bile Spider-Man sevgisi varsa çok büyük olasılıkla yaşanan epey duygusal anların da hissini yaşayamadan bir anda film bitince yüzünüzde hoş bir tebessüm oluşacaktır. Umarım gereksiz bir komedinin içine girmek filmi baya baltalamış. Neyse Sony/MCU ortaklığı bu filmde temelleri atılan“Mahallemizin Se- ki bu gereksiz sekans çok uzun sürmedi ve sonu şahane bir por- vimli Komşusu Spider-Man”potansiyelini harcamaz. EDİTÖRÜN NOTU: Bu zamana kadar beyaz perdede izlediğim en iyi Gotham tasviri, bazı konularda ciddi eksikleri var ama Batman’in kendine has atmosferini arayan birisi salondan mutsuz ayrılmayacaktır. 102 NISAN 2022

FILMIN NOTU: 2,5 YÖNETMEN: Roland Emmerich OYUNCULAR: Patrick Wilson, Halle Berry, John Bradley IMDB NOTU: 5,2 Moonfall Daha ilk fragmanından anlaşılabile- tur cinsten. Saçma sapan diyaloglar, kötüsü burada da var misal. Ha ama ceği üzere Moonfall içinde pek mantık yıldırasıya Karspersky ve SpaceX rek- işin komplo teorisi kısmını ileri götüre- aramamanız gereken klasik Roland lamları, Çinli yapımcıları mutlu etmek rek yönetmenin taaa Stargate’de altını Emmerich felaket/komplo filmlerinden için araya karıştırılmış Çinli kız, yine kazıdığı “uzaylı atalarımız” fikrine bir birisi daha. Hayır bir insan dünyayı kaç sıkıcı aile dramları falan. Hayır ben meyil var ki devam filminde o kısmın kez yıkabilir ki demeyin bu benim say- bıktım adam çekmekten bıkmadı bu anlatılmasını ya da bu filmin bir şekil- dığım 6. yıkışı falan çünkü. Bu sefer Ay yapıda filmleri. En azından Indepen- de Stargate’e bağlanmasını isterdim kafamıza düşüyor, konu bu. Aralarında dence Day’de Jeff Goldblum ve Will şahsen. Ama gişede çakıldığı için “Mo- hiçbir kimya olmayan Halle Berry ve Smith’in karizma- pardon Will Smith onfail” şeklinde alay konusu olmuş bu Patrick Wilson’ın ruhsuz oyunculukları- taze bitmişti doğru… Yani eğlenceliydi yapımın sanmıyorum ki devamı gelsin. na katlandığımız astronotları da duru- en azından o dönem çektiği filmler. Beyninizi kapatıp birkaç yaratıcı yıkım ma bir çare bulmaya çalışırken filmdeki Buradaysa artık o kadar formülatik sahnesi ve sonlara doğru kaydığı rota en iyi oyunculuk Game of Thrones’un hale gelmiş ki her şey, kötü espriler için arkadaşlarınızla geyiğine izleyebi- Sam’i John Bradley’den geliyor. Efektler bile çoğunlukla es geçilip tatsız bir film lirsiniz, sonuçta bünyenin bu tür film- güzel, yıkım sahneleri eğlenceli, yer çıkmış ortaya. Patlamadan son anda lere de ihtiyacı var. EREN E. çekimi azalırken insanların Mario gibi kurtulan köpek bile yoktu yani, üzül- oradan oraya sıçramalarıysa Legolas düm. 2012’deki arabanın depremden kardeşimizin sahnesine rahmet oku- kaçtığı sahnenin bir benzeri ve daha EDİTÖRÜN NOTU: Kafamıza ay düşerken eğleneceğimizi düşünen Emmerich ve ekibi bu sefer fena çuvallamış. Beyninizi “uçuş modu”na alıp izleyin. IMDB NOTU: 7.4 YÖNETMEN: Paul Thomas Anderson Licorice Pizza OYUNCULAR: Alana Haim, Cooper Hoffman, Sean Penn, Tom Waits, Bradley cCooper, Benny Safdie Gerçek hissettiren ilginç karakterlerin gerçek hissettiren ve kısık ateşte ağır ağır pişen hikâyelerini izlemek için tek adresimiz olmasa bile ilk akla gelen ismimiz Paul Thomas Anderson. Kendisinin filmog- rafisine geçtiğimiz sene içinde girmiş birisi olarak, Licorice Pizza’ya heyecan besliyordum. Ha ama PTA çekiyor olmasa zerre ilgimi çek- meyecek bir konusu vardı: 15 yaşındaki Gary ile 25 yaşındaki Ala- na’nın, yollarının kesiştiği 70’ler ortamında ilişkilerinin gidebileceği yerleri keşfetmeye çalışmaları. Konunun beni çekmediğini en baştan itiraf edeyim ki az sonraki yorumlarını buna bağlamak isterseniz yas- lanabileceğiniz bir dayanağınız olsun çünkü ben bu filmi hiç ama hiç sevemedim. Evet bir dönem filmi olarak ele aldığı zamanı muhteşem yansıtmış, evet oyunculuklar harika ancak senaryo o kadar dağınık hissettirdi ki balon gibi şiştim filmi seyrederken. Gary ile Alana’nın bir yandan iş yürütüp para kazanmaya bir yandan da ergen tavırlarla bir- birlerini kıskandırmaya çalıştığı bir kesitler bütünü gibiydi film benim için. Akışına konuk olan karakterlerin çoğu refakatçi gibi davranıp bir daha görünmemek üzere giderken, zerre sevmediğim iki ana karak- ter ile baş başa kalmaktan keyif almadım. O yüzden Anderson’ın bu sefer hedefi vuramadığı görüşündeyim. ONUR EDİTÖRÜN NOTU: Dönem filmi görünce çıldırıyor, Paul Thomas Anderson’ı kendi anasından bile daha çok seviyorsanız bu filmi sever misiniz? Bilemiyorum. NISAN 2022 103

YÖNETMEN: Guillermo Del Toro IMDB NOT: 7.1 OYUNCULAR: Bradley Cooper, Kate Blanchett, Willem Dafoe, Toni Colette, Rooney Mara Nightmare Alley Dahaziyade Yıldızlar Sokağı Guillermo Del Toro’nun, ilk defa suskun duran, çok geçmeden de gözü- ni üstlenen karnavaldan saygın kulüplere 1947’de uyarlanan 1946 tarihli William nün yükseklerde olduğunu anladığımız adım atılıp, ortalık buram buram Art Linday Gresham romanına çektiği yeni Stanton sahnede göz boyama işini güzel Deco kokmaya başlayınca yapımın pro- bir uyarlama olan Nightmare Alley, film- güzel öğreniyor. Sonra da karnavalın düksiyonu insanı ufaktan bir çarpıyor. 80 lerinde daima doğaüstü bir element kul- güzeli Molly’yi koluna takıp müessese- sene öncesi mimarisinden teknolojisine lanmaya bayılan yönetmenin kendi çiz- den bağımsızlığını ilan ediyor ve olaylar ve görgüsüne kadar öyle güzel çizilmiş ki gisi dışına çıktığı bir yapım. Ayakları yere adamımızın kişisel hırsları etrafında dön- film tam İkinci Dünya Savaşı’nın başladığı basan ve bizi 1941 senesi Amerika’sına meye başlıyor. Mevzuya psikolog Lillith dönemde geçmesine rağmen tası tarağı götüren hoş bir kara film ancak hafiyesi, Ritter’ın (Cate Blanchett) dâhil olması ile toplayıp zaman makinesine atlayasınız polisi yok. Ayrıca Del Toro’nun alışıldık başrollerin karakterlerinin derinliklerine geliyor. “karanlık peri masalı” temasını da askıda giden bir yolculuk startını alıyor, başlarda bekletiyor, aksini bekleyen beklediğini yavaş ilerleyen gösteri sağlam ve tehlikeli Başlarda yavaş ilerleyip saate bak- bulmayacak yani. “La bu adam hep aynı bir ivme kazanıyor. tırırken, ortalarda tam kıvamını bulan filmi tekrar mı çekiyor?” huylanmalarımızı yapım sonlara doğru keyfini olmasa bile uykuya yatırma fırsatını, ha içi ha dışı Willem Dafoe, Cate Blanchett, Toni Co- inandırıcılığını biraz yitiriyor. En sonunda çirkin insan hikâyeleri anlatan Nightmare lette ve Bradley Cooper performanslarıy- da ipuçlarını önden biraz fazla göze sok- Alley ile buluyoruz ki bence iyi de oluyor. la yapımı yükseltmeyi çok iyi başarırken tuğu, fazlasıyla tahmin edilebilir bir final kostümler ve dekorlar da filme harika bir yapıyor. Psikanaliz ile dolandırıcılığı, gan- Film insanı daha baştan meraklandıran kıvam katıyor. Prodüksiyonuyla on yıllar gster filmi erkeği hırsıyla kara film kadını ancak uzun süre kendisine geri dönül- öncesini, ne kadar fazla imkân ve kolaylık kurnazlığını tek yerde toplayıp güzel bir meyecek bir ceset yakma sahnesiyle kaybedeceğinizin hesabını yapmanızı en- hediye paketi yaptığı için izlemeye değer açılıyor, akabinde ana karakterimiz Stan- gelleyecek kadar güzel romantize eden olduğunu düşünüyorum. ton Carlisle’ı (Bradley Cooper) bir gezici filmlerden Nightmare Alley. Toplumun karnavalda iş bulurken görüyoruz. Başta deformasyonunu muhafaza etme görevi- EDİTÖRÜN NOTU: Guillermo Del Toro’dan bir başka karanlık peri masalı bekleyenler hayal kırıklığına uğrayacak ama kendisinden farklı bir şeyler isteyenler Nightmare Alley’de güzel bir seyirlik bulacak. 104 NISAN 2022

YÖNETMEN: Apichatpong Weerasethakul OYUNCULAR: Tilda Swinton, Memoria Elin Diaz, Jeanne Balibar IMDB NOT: 6.6 Pulp Fiction’da John Travolta’nın aranırcasına sağa sola bakındığı bir kare var ya hani? Her yerde pek manidar şekil- lerde karşınıza çıkar? İşte yönetmen Apichatpong Weeraset- hakul, sanıyorum Memoria ile bu sahnenin uzun metrajlı bir yeniden yapımını bizlere sunmak istemiş ve başrole de Tilda Swinton’ı seçmiş. Çok basit bu sahneyi başlı başına bir film haline getirip, sonuna da bir bilimkurgu ters köşesi yapıştırıp, Tarkovski filmlerinin durgunluğunu yanında Marvel filmi bırakacak yavaşlıkta bir yapım çıkarmış ortaya. Zira son 10- 15 dakikaya varana kadar, yani ilk 2 saat boyunca, Tilda Swin- ton’ın sürekli duyduğu garip sesin nereden geldiğini merak ederken bir yandan öyle boş boş insanlarla arkadaş olup muhabbet etmesini izliyoruz. Daha doğrusu ben bu sayfala- ra yazabilmek için izledim, yazısını üstlenmemiş olsam yarım saatte pes etmiştim. Sizden de çok dayanan çıkmaz sanıyo- rum. Hayatımdan 2 saat 15 dakika çalan, sonunda bana her- hangi bir şey kattığını hissedemediğim, sevenini bulursam da kendisinden röportaj isteyeceğim bir film olmuş. ONUR EDİTÖRÜN NOTU: Kaldırımın ortasından yavaş yavaş giden ve yürü- yen merdivenin solunda bekleyen görgüsüzler gibi bir film. . YÖNETMEN: BJ McDonnell OYUNCULAR: David Grohl, Nate Mendel, Pat Smear, Taylor Haw- kins, Rami Jaffee, Whitney Cummings IMDB NOTU: 5,8 Studio 666 ların yaşandığı ama rock ruhuna sahip Daha bu filmi ortamlara yeni salmanın bir eve gidip kayıt yapmalarını önerir, mutluluğunu yaşayamadan davulcu Grohl ve tayfası da evden memnun Taylor Hawkins’in kaybıyla yıkılan Foo kalınca kayıtlara başlarlar. Tabii kısa sü- Fighters’a öncelikle baş sağlığı diliyo- rede evin ruhlarla dolu olduğu anlaşılır rum. Bu vokalist Dave Grohl’un Kurt ve şeytani bir varlık Grohl’u ele geçirir. Cobain’den sonra kaybettiği ikinci grup Sonrasıysa bolca kan vahşet içeren elemanı oldu ve adamın durumunu sahnelerle dolu bir 80’ler Satanist filmi düşünemiyorum şu an. Filme döner- zaten. Grohl dışındaki oyunculuklar sek klasik bir slasher tadında çekilmiş, pek de iç açıcı değil ve elemanlarda eğlencelik, müzik dolu, kendini pek de hep bir bitse de gitsek havası var. Ama ciddiye almayan bir yapım Studio 666. bu tarz filmlerde yaratıcı ölüm sahne- Foo Fighters’ın 10. albümü için bastıran leri daha mühim olduğundan film de yapımcıları onlara eskiden nahoş olay- bunu layığıyla sunduğundan çok da takılmamak lazım. Zira film hazin şe- EDİTÖRÜN NOTU:Grubun bateristi Taylor Hawkins’in ölümünü göz ardı edebilirseniz arkadaş kilde grubun birlikte kayıt yaptığı (rol grubuyla izlenip eğlenebileceğiniz bir film ama çok şey beklemeyin. icabı da olsa) son zamanların kaydını tutmuş bulundu. Kendilerine bu zor zamanlarda sabırlar diliyorum… EREN E. NISAN 2022 105

106 NISAN 2022

Yükselen değerimiz cosplay ÖMER AKDAĞ My Dress-Up Darling Yo yo yo, ben bu köşeye ara verince der- güvensizlik nedeniyle yaşıtlarından uzak lukla kendi içinde yaşadığı sıkıntıları olan, ginin anime oranı azalmış, böyle bir şey duruyor, bu nedenle de hiç arkadaşı yok. iyi yazılmış, kaçınılmaz olarak seveceğiniz düşünülemez! Böyle bir şey bazı ülkelerin bir karakter o da. kanunlarında 3 yıla kadar hapis demektir Okulundaki Kitagawa isimli kıza da aşırı -ki aynı kanunlar hapishane hücresine wa- enerjik ve arkadaş canlısı olduğu için çok Bazılarına fazla sapıkça gelebilecek ifu posteri asmayı da net bir şekilde yasak- imreniyor. Çok ayrı dünyaların insanlarıyız komedisi süper, bu sululuğun içinde ha- lamışlardır. Ülkemiz geliştikçe, anayasamız diye düşünürken Kitagawa’nın da etra- kikaten gönül tellerinizi titretecek roman- elden geçirildikçe bizde de benzer düzen- fına açık etmediği bir hobisi olduğunu tizmi çok şeker, şahane bir seri kısacası My lemelerin yürürlüğe girmesini bekliyorum, öğreniyor: Cosplay. Kitagawa’nın cosplay Dress-Up Darling. Cosplay’e her zaman o yüzden dergimizi riske atmamak adına konusunda ne kadar tutkulu ve de aynı sempati duyar, cosplayer’ların verdikleri ipleri elime alıyorum. zamanda ne kadar beceriksiz olduğunu emeğe şapka çıkarırdım ama göz şekil- görüyor, olaya el atıyor. lendirici bandından peruk tonuna, göğüs İpleri eline alan tek ben değilim, My sıkıştırıcısından kumaş türüne, bu derece Dress-Up Darling’in baş karakteri Gojou da İkilimiz süper bir kere. Kitagawa’yı fazla ince noktası olan bir zanaat olduğu- alıp dikiş işlerine girişiyor (üf nasıl bağla- şimdiden yılın waifu’su ilan edenler bol. nun da farkına varmamıştım My Dress- dım). Tek bağlayan ben değilim, Gojou da Aşırı gaz, aşırı sevimli, aşırı bodoslama bir Up Darling’i izlemeden önce, bu işi iyi ipleri birbirine bağl- peki tamam suyunu hanım. Bir yandan ideal waifu olması için yapanlara saygım birkaç kat birden arttı. çıkartmayayım. Gojou aslında hina denen yaratılmış gibi ama bir yandan son derece Cosplay’le uzaktan veya yakından alakanız geleneksel süs bebeklerini yapma sanatı- de inandırıcı ve sizi gerçek bir karakter varsa bence kesin izlemelisiniz ama yoksa na gönül vermiş, dedesiyle beraber hina olduğuna inandırıyor. Kızları süper çekici bile şahane bir romantik komedi sizi bek- bebekleri yapıp satan bir dükkânda çalı- yapıp erkekleri dümdüz koyuveren bunca liyor. şan bir genç. Ama böyle efemine bir tut- serinin arasında Gojou da ayrı bir yere sa- kusu olduğu için güvensiz hissediyor, bu hip. Kendi arzuları, motivasyonları, çoğun- NISAN 2022 107

BLIND GUARDIAN PLACEBO SECRETS OF THE AMERICAN NEVER LET ME GO GODS (SINGLE) EP’ler ve single’lardan sonra en sonunda Placebo’dan bir Neredeyse 40 yıldır müzik yapan ve nedense asla ye- stüdyo albümü mü?! Atlayın üstüne! terince ünlü olmadığını düşündüğüm “Metalin Bardları” Blind Guardian bu aralar epey aktifti ve “Deliver Us From Brian Molko’nun sesinin bende özel bir yeri var. Duyunca pür Evil”ın üstünden pek de vakit geçmeden yeni teklilerini dikkat kesildiğim az miktarda solistlerden. Kendisi Never Let Me yayınladılar. Neil Gaiman’ın American Gods romanından Go vesilesiyle verdiği bir röportajda, 2016-2018 arası çıktıkları esinlenen şarkı grubun meşhur olduğu marş gibi naka- 20 Years of Placebo tunesinde sürekli en popüler şarkılarını çal- ratlara ve akılda kalıcı yoğun bir sounda sahip. A Night at dıktan sonra yeni bir yön arayışına girdiklerini söylemiş. Never the Opera ve Beyond the Red Mirror albümlerinin arasında Let Me Go bir Meds değil ama bizi özlediğimiz Placebo sesiyle kalan ses dünyası bana bolca tanıdık gelmekle birlikte ye- buluşturmayı başarıyor. terince yeniliğe de sahipti. Frontman Hansi Kürsch yıllara meydan okuyan benzersiz vokalleri ve söz yazımıyla yine Albümün önde gelen single’larından Beautiful James hafiften ön plandayken Andre ve Marcus’un gitarlarıysa 20 yıldır pop esintileri ve o arkadaki insanın aklına takılan synth melo- aynı sesleri çıkarıyor ve belki de fazlasına gerek yoktur disiyle hemen kendini sevdirmeyi başarıyor. Açılış şarkısı Fore- iyi bir şarkı için. Belli ki yeni albüm (o da artık ne zaman ver Chemicals ise Hugz’la birlikte yeni emo marşlarım olmaya çıkarsa) mükemmeliyetçiliğiyle tanınan grubun son iki adaylar. kasetinin pasını kirini atacağı zıpkın gibi bir şey olacak. Ben çok tuttum bu yeni şarkıyı ama vokaller neden ho- Never Let Me Go içinde tam ısınamadığım bir iki parlörde çok boğulurken kulaklıkta net geliyor bu nasıl şarkı da var ama böyle şeyler çok sübjektif olduğu için ses miksajıdır onu da çözemedim henüz. . ERENE. sevmediklerimdense sevdiklerim üstünde durmayı yeğlerim. Albümün çoğunluğu Beğenilen Şarkılar’a giti mi? Gitti. GÜLHIS EDİTÖRÜN NOTU: Blind Guardian yeni albümüyle zamana mey- dan okumaya devam edecek gibi gözüküyor. EDİTÖRÜN NOTU: Özünden kopmayan bir Placebo albümü, valla özlemişiz. SEPTICFLESH eseri, grubun bu sefer de mandolin eşliğinde dans eden clean ve yırtıcı vokalleri eşliğinde hayat bulmuş. Kısacası şarkının NEUROMANCER (SINGLE) özünde ahlaki değerlerin yitirildiğini, suçun tavan yaptığı, teknolojik olarak arşa çıkmış bir toplum ve global ağa ye- Yunan senfonik death metal devi Septicflesh’in yeni albü- niden bağlanabilmek için sinir sistemini tedavi ettirmek bir mü Modern Primitive 20 Mayıs’ta çıkacak ve açıkçası yeni adam var diyebiliriz. teklileri Neuromancer’ı dinledikten sonra beklentim ve heye- canım tavan yaptı diyebilirim. Bazıları göklere uzanır ve sonsuza kadar yaşar 12 telli bir gitar eşliğinde akustik bir girişle açılan parça Bir sunucunun içinde tanrılar olarak diğerlerine hükmeder kısa sürede grubun insanın içine işleyen müzikal yapısına dönüşüveriyor. William Gibson’ın muhteşem Neuromancer Klibinde pek bir numara olmasa da ama yine de şarkıyı dinlemek için bire bir. https://tinyurl.com/ogz174-klip ESER 108 NISAN 2022

STAR ONE RED HOT CHILI PEPPERS REVEL IN TIME UNLIMITED LOVE Aaa Arjen Lucassen Ayreon’un Nihayet 20 yaşında olmadığını çakmasını yapmış! fark etmiş RHCP üyeleri. Lise yılla- rımdan beri dinlediğim grubun bu Revel in Time albümünün son albümü epey uzun sürüyor ve benim için çok özel bir yeri var, artık kaçıncı kez geri döndüğünü bir ilki temsil ediyor. İlk defa unuttuğum efsane gitarist John Arjen Lucassen elinden çıkan Frusciante’nin oldukça funk gitarları bir albümü beğenmedim. Kimi albüme damgasını vurmuş diye- şarkılar vardır ki daha yarısına gelmeden grubun diskografisini satın aldırır, bilirim. Bana biraz Stadium Arca- kimisi de üç beş kez dinledikten sonra her dinleyişte yeni bir şeyler keşfet- dium’u anımsatan albümden ilk tirir, daha bir hoşunuza gitmeye başlar. Revel in Time’daki şarkıların geneli dinleyişte “İşte bu hit olur!” dediğim bu ikinci gruptan. O yüzden hiç şans vermeyin de diyemiyorum ama bir parça yok gibi bir şeydi. Son albüm yandan da benim alışık olduğum Star One böyle bir grup değildi. Getaway’in eğlenceli ve kıpır kıpır yapısı Unlimited Love’da yerini daha Star One bir grup muydu? Evet evet, Ayreon’un bir alt dalı değil yani. Her deneysel ve ağır bir havaya bırak- ne kadar Star One üyelerini Ayreon projelerinde sık sık görsek de ayrı bir mış gibi. Elbette aralarda She’s a Lo- grup kendileri. Lakin bu son albümleri pek de öyle hissettirmiyor. Sonuçta ver, Aquatic Mouth Dance ve Here hepsi aynı kişilerin elinden çıkıyor, benzerlik olması doğal değil mi? Aslında Ever After gibi hareketli şarkılar olsa evet, öte yandan Star One’ın Ayreon’dan ayrı kendine has bir tarzı da vardı. da bunlar azınlıkta. Esas aslan payı Ayreon, bir sürü metal grubunun solistlerini bir araya getiren, anlattığı gitarların genel olarak çok güzel hikâyenin kitabı yazılsa en azından bir üçleme çıkarılabilecek opera-vari bir akıp gittiği The Great Apes, It’s Only proje iken Star One bildiğin konserinde hoplaya zıplaya eşlik etmelik metal Natural ve Bastards of Light gibi şar- grubuydu. Revel in Time albümüne adını veren şarkı dahil, konsepte uygun kılarda. Yani bu albüm 45-50 dakika birkaç şarkısı olmasına rağmen bu albüm bana fazlasıyla Ayreon’u anım- sürseymiş daha akılda kalıcı bir sattı. “Aaa bu felan şarkının girişi değil mi, şu melodi de çok tanıdık” derken tat bırakabilirmiş bence, şu haliyle albümü neye benzettiğimi buldum. The Source’un çakmasına. Özellikle biraz fazla filler şarkı var gibi ara- Bridge of Life, aslında hoş bir şarkı ama Source albümünden son anda larda ve baştan sona dinlemek efor çıkarılmış gibi duruyor. Yine benzer bir hissi veren Lost Children of Time istiyor. Ben bunu biraz daha din- fena değil ancak onu özel kılan pek bir şey de yok. Şarkının canımı en çok ledikten sonra Getaway ve By The sıkan tarafı ise yalnızca “Aaa” diyerek bile yürekleri titretebilen Roy Khan’ın Way’e geri dönerim arada Califor- sesini bu vasatın bir tık üstü şarkıyla ziyan etmiş olması. Hatta o kadar nication ve Stadium Arcadium’dan canım sıkıldı ki açtım Kamelot’un Karma albümünü baştan sona dinledim bazı parçaları anarak. Olgun bir kendime gelebilmek için. (Onu da gelecek ay Piksel Medya’ya yazayım iyisi albüm Unlimited Love ama bunun mi. Nefis albüm, nefis.) gruba gerçekten yakışıp yakışmadı- ğına emin olamadım bir türlü. Belki Albümde en çok hoşuma giden parçalar ise Bill ve Ted’in Harika Mace- kaykaycı Californialı genç müziği raları filmini konu alan ve albüme ismini veren Revel in Time, Terminatör’ü yapmaktan sıkılmıştır onlar da kim anlatan ve “He will be back” sözlerini şarkıya katarak takdirimi kazanmış bilir. ERENE. Fate of Man ve konu aldığı eseri hiç bilmesem de melodisiyle kendini gös- teren Prescient oldular. Bunların ardından “eh işte” denilebilecek bir Back EDİTÖRÜN NOTU: Grubun uzun tarihi from the Past geliyor ki bence Geleceğe Dönüş gibi bir eser bundan daha boyunca çıkardığı en iyi albüm değil UL. iyi bir şarkıyı hak ediyordu. Ama müzikal açıdan en doyurucula- rından biri olduğu söylenebilir içindeki Sözün özü Revel in Time kötü bir albüm değil ama kendisinden önceki- ilginç denemeler düşünüldüğünde. lerin seviyesini yakalayamamış ve gerek sözleri gerek ezgileriyle Arjen’in kendini tekrar ettiği bir albüm olmuş. Çok sıkı Sci-fi ve Metal fanıysanız NISAN 2022 109 şans verebilirsiniz; değilseniz eski albümleri sonsuz döngüde dinlemeye devam. BURCU EDİTÖRÜN NOTU: İlk defa Star One ya da Ayreon dinleyecekseniz güzel ama Ar- jen’in diğer işlerine aşinaysanız biraz sıradan…

DATA Merhaba Uzaylı, biz dostuz! Zamanın geriye aktığı bir Umarım siz de öylesinizdir evren mi? Her şeyin tersi varsa eğer tabii ki Tarihte ilk kez 1974 yılında uzaya mesaj yollanmış insanlar tarafından. Aradan geçen onlarca yıla rağmen bilim insanla- Parçacık fiziğinde simetrisinin her zaman korunacağı rı umutlarını yitirmiş değil gibi görünüyor. NASA bilim insanı varsayılan üç şey var: Yük, çünkü pozitif bir yükü negatif Jonathan Jiang ve ekibi tarafından hazırlanan yeni mesajın yapmak aynı miktarda zıt bir yük ortaya çıkarır; parite, çün- çok fazla bilgi içerdiğini ve başımıza bir iş açma olasılığının kü parçacık etkileşimlerinin örneğin aynada yansıması aynı yüksek olduğunu düşünürsek uzayda hiçbir canlıya ulaşma- etkileşimi ortaya koyar. Ve zaman, çünkü zaman geriye ması belki de daha iyi olabilir. akabilse yaşanacak olaylar yaşananların aynısı olur. İkili kodda hazırlanan mesajda evreni anlamalarını Peki ya bu kuralı anti-madde fikriyle birleştirsek… Bir sağlayacak temel matematik ve fizik konseptlerinden tutun yerlerde evrenimizin aynada görüntüsü gibi, anti-madde- da insanlar ve periyodik tablo gibi dünya üzerine birçok den oluşan ve zamanın tersine aktığı bir evren var diyebilir bilgi bulunuyor. Özellikle insanlar hakkında detaylı bilgi ve- miyiz? rilmesini çok takdir ettim. Grafikler dahil olmak üzere insan DNA detaylarını hiç görmediğin ve tanımadığın canlılara İşte araştırmacıların ortaya attığı teori de bu. Anti-madde öğretmeye çalışmak inanılmaz bir pozitiflik değil de nedir? her yerde olmasına, evrenin %95’ini oluşturmasına rağmen Dünyadaki patlatmaya uygun nükleer santrallerin koordi- tam olarak ne olduğunu henüz çözebilmiş değiliz. Fakat natlarını unuttukları bu mesajı cevap alma temennisi ile bir yerlerde tersine, (yani sağa) dönen nötrinoların olması bitirmişler. Hiç mi 90’ların kült uzaylı filmlerini izlenmemiş?! anti-madde ile ilgili gizemlerin çözülmesine ön ayak olabilir. Kâğıt üzerinde muhtemel görünen bir teori ama ARES elbette üstüne daha çok araştırma yapılması gerek. GÜLHIS Rekabetçiliği tetikleyen nöronlar Hırslanabilmek ya da hırslanamamak! İşte bütün mesele… Massachusetts General Hospital’da beyinin çalışması ve sosyal hayat ara- konusunda hala yeterince bilgimiz fareler üzerinde gerçekleştirilen de- sındaki bağlantıları bulabilmek. Çünkü yok. Araştırmacılar bu verilere ulaşarak neylerde, beynin ön singulat kortek- beynin vücudu nasıl kontrol ettiği özellikle sosyal davranışları etkileyen sindeki nöronların sosyal rekabetlerle konusunda bazı bilgilere sahip olsak akıl ve ruh sağlığı bozuklukları için ilgili geçmiş bilgileri kaydettiği ve yeni da toplum içinde, insan ilişkilerinde, yeni tedaviler geliştirmeyi umuyorlar. kararları etkilediği keşfedildi. Üstelik verdiğimiz kararlarda beyin aktivitele- bu nöronları uyararak rekabet duygu- rinin direkt olarak nasıl bir rol oynadığı GÜLHIS larını kontrol etmek de mümkün. Aynı anda farelerin hem beyin akti- vitelerin hem de fiziksel davranışlarını takip eden araştırmacıların amacı 110 NISAN 2022

GÜNCEL Solucan deliklerine İlk defa insan risk, bu parçacıkların sayısının kanında artması ve bunların damarlarda ve dair olası kanıtlar mikroplastiklere organlarda toplanarak tıkanıklıkla- Retrospektif çabalar fay- rastlandı ra yol açması. Fakat araştırmacılar da sağlayabilirmiş Fakat bu ne sizin küçük miktarda mikroplastiklerin suçunuz ne bizim bile hücrelere zarar verebileceğini Solucan delikleri bilim kurgu işlerde en suçumuz… söylüyor. çok karşımıza çıkan mefhumlardan biri. Uzay ve zamanı bükerek birbirinden ol- Vay efendim kâğıt pipet, metal 2040’a kadar plastik üretiminin dukça iki uzak nokta arasında kısa bir tünel pipet, yeniden kullanılabilir cam ikiye katlanacağı öngörülüyor. Bu oluşturmak gibi düşünebiliriz kabaca. Tabii su şişesi, plastik poşet yerine alış- plastiği üreten biz değiliz. Sırf tü- bu teorik olarak mümkün olarak görünse veriş torbası… Dünyadaki tüm ketmek zorunda kaldığımız için bir de şu ana kadar somut bir delilimiz yok. İşte bireyler bütün bunları yapsa, biz sürü duygu sömürüsüne maruz tam da bununla ilgili Japonya’dan retros- gene bu plastikten kurtulamayız. kalıyoruz ama. Okyanusun en de- pektif bir öneri gelmiş geçen ay. Çünkü en çok plastik atık üreten rin noktasından Everest Dağı’nın biz insanlar değiliz. Sanayi sek- tepesine kadar plastikle kirlenmiş İddia sahibi Nagoya Üniversitesinden törüne ciddi regülasyonlar, katı bu dünyanın bizi bu noktaya geti- Astrofizikçi Fumio Abe. Solucan deliklerini kurallar gerekiyor. Gerçek bir geri receği malumdu. Bir avuç insanın istikrarlı şekilde açık tutabilmek için tüm dönüşüm mekanizması gerekiyor. açgözlülüğünün bedelinin toplu- galaksideki önemli miktarda bir yıldızın Ama tabii, biz kullanalım gene ma ne kadar ağır patladığını his- enerjisine denk, muazzam bir enerjiye kâğıt pipet, sanki o pipet plastik settiğimiz şu günlerde bu haber ihtiyacınız olacağından gözlemlemek bir torbadan çıkmıyormuş gibi… beni iyice üzdü. Kanımızda plastik de çok şaşırtıcı olmaz. Kim bu kadar geziyor ve bu konuda bir şeyler enerjiyi nasıl üretecek diyorsanız Kardaşev Hollanda’da yapılan testlere ka- yapmamız gerek. GÜLHIS ölçeğinde tüm galaksisindeki yıldızların tılan insanların %80’inin kanında ve kara delik gibi diğer kozmik cisimlerin plastik parçacıkları bulundu; ki- enerjisini kullanabilecek Tip 3 olarak minde su şişelerinin yapıldığı PET, tanımlanan bir medeniyet bunu yapabilir kiminde köpüğümsü gıda kapları- örneğin. Dolayısıyla böyle bir uzaylı nın yapıldığı polistiren. En büyük medeniyet solucan delikleri inşa ettiyse, bu deliğin yarattığı kütle çekim kuvveti mikro Kuzey Kutbunda ve Antarktika’da mercekleme yöntemiyle tespit edilebilirmiş. rekor sıcaklıklar! Bu teknik en basit tabirle gözlemlenen 30-40 selsiyus nedir ya?! cismin yıldızın önünden geçerken yarattığı etkiden (yıldızın ışığının kısa süreli artması) Evet, Data’nın iyice felaket tellallığı noktasına geldiği aya hoş geldiniz. hareketle çalışıyor. Abe’ye göre de eğer bu Antarktika’da 40, Kuzey Kutbunda ise normalin 30 derece selsiyus üze- solucan deliğiyse, yıldızın parlama ve solma rinde sıcaklıklar gözlendi. Onlarca senedir küresel ısınma küresel ısınma modeli belirgin derecede farklı olduğundan diye yırtınan kimse yoktu çünkü. A-aaa, neden de böyle oldu ki acaba? bunu anlayabiliriz. Donma seviyesinin çok üstünde, 10-15 derecelik sıcaklıklardan bah- Öte yandan Abe, iddiasının geçerli sediyoruz. Şimdilik kutup istasyonlarındaki araştırmacılar ve meteoro- olabilmesi için de üç şart ortaya koymuş: loglar bu yükselişin tek seferlik bir hava olayı olduğunu söylüyorlar, yani 1- Solucan delikleri 10 ila 100 milyon kalıcı bir yükseliş değil ve değerler normale dönmüş durumda. Fakat bu km arasında olacak; 2- deliklerin bir ucu durumun tekrar etmesi, ciddi sorunların göstergesi olabilirmiş. Sanki galaksimize bağlı olacak; 3- Solucan ciddi sorunların bolca göstergesi yok ya çoktan… Bir şey yapmak için delikleri sıradan yıldızlar kadar yaygın iyice havanın 20 dereceyi falan görmesini beklemesek mi?? GÜLHIS olacak. Astrofizikçi değilim neticede ama bana biraz zor geldi. Hakikaten NISAN 2022 111 böyle bir şey keşfedilse yaşayacağımız heyecanı düşünmek bile heyecanlı. Bir tür heyecansepşın! IHSAN A.

DATA El Salvador bit- hiç işlem yapmadığı ortaya çıkınca Ukrayna’dan iki hikâye tartışmalar gene alevlenmiş. coin’e geçti de ne Aktive olan Starlink, Şimdi konuyla ilgili asıl sorun oldu? şu gibi görünüyor: El Salvador Çernobil’e dalan Rus hükümeti, Chivo isimli bir bitcoin Davulun sesi uzak- cüzdanı çıkarıyor ama bu cüzdan askerler… da aslında emanete dayalı Bildiğiniz gibi Rusya’nın Ukrayna’yı işgali tan hoş gelirmiş (İngilizce’de “custodial”), yani devam ediyor, Ukrayna elinden geldiğince pratikte bankacılık sisteminden direniyor ve hatta Mart ayının sonlarında El Salvador’un bitcoin’i resmi çok bir farkı yok gibi. Bu sebeple ülkemizde gerçekleşen barış görüşmelerine para birimi olarak kullanmaya çeşitli eleştiriler geliyor, bitcoin’in de şahitlik ettik. Tabii bu direncin arkasında başlayacağını duyurması ve son- temel merkezsizlik anlayışının birtakım destekler de söz konusu. Bunlar- rasında geçen Eylül’de ilgili teklifin delindiği falan söyleniyor. Öte dan birisi geçen ay Gülhis’le konuştuğumuz kongreden geçerek yasalaşması yandan verilere daldığımızda Elon Musk’ın Starlink aktivasyonu. Esasen haliyle birçoklarında heyecan bu yasadan önce banka hesabı siviller için düşünülmüş bir program olsa yaratmıştı ama çok geçmeden olanlara kıyasla çok daha fazla El da hayat işte, ilk büyük çaplı kullanımı bir görüldü ki evdeki hesap çarşıya Salvadorlu Chivo cüzdanı sahibi. savaşta bir ülkenin yararına olmuş. Ama pek uymamış. Ülkenin Ticaret ve Tüm bu sebeplerle bu değişikliğin hiçbir bürokratik engel/yavaşlık olmadan, Sanayi Odası’nın düzenlediği bir uzun vadeli etkilerini görmek için Starlink’in bu kadar hızlı bir şekilde hayata ankete katılan şirketlerin %86 gibi biraz erken gibi. Bakalım zaman geçirilebilmiş olması dikkat çekici. ezici bir çoğunluğunun bitcoinle neler getirecek. IHSAN A. Bildiğiniz gibi savaşta Ukrayna Bayraktar Bilgi Sızdırılması vol. 383 TB2 droneları ile Ruslara ciddi zayiatlar Mega şirketler kullanıcı bilgilerini yine verdirtti. İşte Starlink, internet bağlantısının sızdırmış! zayıf olduğu ya da hiç olmadığı yerlerde droneları yönlendirebilmede hayati rol 2021 yılının ortalarında mahkeme kararıyla kendilerinden acil olarak oynamış. Özellikle gece vakti yapılan sal- istenen kullanıcılarına ait adres, telefon, IP adresi gibi temel üyelik bil- dırılarda dronelardaki termal kameraların gilerini ilgili maile cevap vererek talep edilen bilgileri paylaşan Apple işe yarayabilmesi için operatöre Starlink ve Facebook için oyuna geldikleri haberi ortalığı karıştırdı. Bloomberg’e üzerinden bağlanmak elzem. Bu arada ulaşan siber güvenlik uzmanları bu basit yöntem ile iki büyük firmadan Ukrayna’da Starlink uygulaması en popüler da bilgi alındığını belirtirken Microsoft, Nvidia, Samsung ve Discord gibi uygulamaya dönüşmüş durumda sürpriz diğer büyük teknoloji devleri de habere konu oluyor. olmayan bir şekilde. Şu ana kadar 100 bine yakın kere indirilmiş. Meta, Microsoft ve Discord gibi bazı firmalar yaptıkları açıklamalarla böyle bir bilgi talebi olduğunda gerekli araştırmaları yaptıklarını ve uy- Öte yandan Rus kuvvetleriyle ilgili ortaya gun olmayan hesaplara cevap vermediklerini, bu adresleri engelleyip atılan iddialar da hiç açıcı değil. Bu sefer ilgili otoritelere bilgilendirilme yapıldığını belirtmiş. İddialar doğruysa de oranın tam olarak neresi olduğunu bile paylaşılan bilgiler sonucunda negatif etkilenecek tek tarafın son bilmeden Rus askerleri Çernobil bölgesine kullanıcı olduğu bu sistemde elimizden bir şey gelmese de FBI soruştur- dalmış, siper falan kazmaya çalışarak ması sonucunu heyecanla bekliyoruz. Dijital özgürlükten ve dijital hak- fazlaca radyasyona maruz kalmışlar ve ların korunmasından bu kadar bahsedilen dönemde belki de üç yüz bin pek çoğu şu an için Belarus’ta tedavi milyon baloncuktan sonra firmalara bir yaptırım gelir. Gökten üç elma altındalarmış iddialara göre. Tam olarak ne düşer… ARES olduğunu bilmeden derken teşbih falan yapmıyorum, bayağı bayağı böyle bir 112 NISAN 2022 felaketin yaşandığı bir bölgede olduklarına dair bir fikirleri yokmuş. Rusya’da benzer şekilde devlet medyası, hiçbir Ukraynalı sivil kayıp olmadığı, Ukraynalıların Rus askerlerini kahraman kurtarıcılar şeklinde karşıladıklarına dair de haberler yapıyormuş. O yüzden her şey olabilir. IHSAN A.

GÜNCEL Çip Krizi hazırladığı rapora göre eğlence ve oto- motiv sektörlerinin yanı sıra bu yarı ilet- Gülhis: Hatırlıyorsunuzdur, pandeminin iyice körüklediğini düşünüyorum. Etraf ken çip sorunundan etkilenen en az 169 ve tam kapanmanın daha yeni olduğu el altından ekran kartı pazarlayan, konsol sektör daha varmış. Bunların içinde tıbbi dönemlerde birçok elektronik üründe stoklarına çöküp üstüne üç beş daha görüntüleme cihazları ve bilumum elzem kullanılan yarı iletken çiplerin az bulun- koyarak Ebay’den satan halihazırda pa- ihtiyaçlar da var. masıyla ilgili bir şeyler yazmıştık yine. ralı tiplerle doldu. İşin kötüsü sıkıntılar Daha da beteri, bu çip sıkıntısının yakın Çoğu Çin’de olan fabrikaların pandemi ve fırsatçılar daha çok bizim sektörlerde zamanda çözülmeyeceğinin artık kesin- nedeniyle çalışamaması ve evde kalan in- oluyor. Malum, yirmi tane araba alıp leşmiş olması. (Sıkı durun, felaket tellalı sanların birden elektroniklere çok rağbet Sahibinden’e koymak pek mümkün bir geliyor.) Bu çiplerde kullanılan neon, etmesiyle başlayan bu sıkıntı, Texas’ta şey değil. kripton ve ksenon gibi gazların en büyük yaşanan aşırı soğuklar ve şimdi de Uk- ihracatçısı Ukrayna’ydı. Hatta dünya- rayna’daki savaş sebebiyle iyice beter bir A: Bu açıdan hiç düşünmemiştim. Belki nın neon ihtiyacının neredeyse yarısı hal aldı. 2022 sonuna kadar çözülecek de yeni taşındığım ülkede ikinci el alışve- Ukrayna’dan geliyordu. Rusya’nın işgali dedikleri bu kıtlık için şimdi 2023-24’te rişe bulaşmadığım için bunları göreme- sürerken Ukrayna’nın herhangi bir şey de devam edecek deniyor. dim. İstediğim oyuncu kulaklığını almak ihraç edemeyecek durumda olduğunu için 3 ay beklemem gerektiğinde tek söylemeye gerek yok. Eğlence sektörleri Ares: Günümüz dünyasında içinde yaptığım şey söylenmekti. Aslında ticare- her neyse, fakat çip kıtlığı ev eşyalarının boğulduğumuz tüketim toplumunun ti de fena fikir değilmiş =) ve medikal ürünlerin de fiyatını gittikçe belki de en önemli noktası alım gücün yukarı çekebilir. Eğer hem fabrika iş gücü olduğu sürece istediklerine sahip Şaka bir yana birkaç “uyanık” para sıkıntıları hem hammadde sıkıntıları bu olma “özgürlüğü” kocaman bir balona kazanmış olsa da genel olarak satışların şekilde devam ederse bizim öngöreme- dönüşüyor. İnsanları çaresiz hissettiren azaldığı bir gerçek. Etrafımda birçok diğimiz sonuçlar da doğurabilir. ve bu yüzden çok çalışıp kazandıkları kişi ortamdaki kaos nedeniyle gereksiz A: Savaş başlamadan önce önümüzdeki az parayla zorunluymuş gibi tüketmeye harcamaları kısma kararı aldığı birkaç yıl içerisinde çip sıkıntısının bitme- yönlendiren düzenin önce pandemi, için bir yandan da bu krize olumlu yeceği kesindi. Son söylediklerinle sava- sonra da savaş nedeniyle aslında ne bakıyorum. Yeni araba, yeni telefon, şın devam ettiği her gün ortalığın daha kadar zayıf bir sistem olduğunu gördük. yeni oyun konsolu gibi ardı arkası da karışacağına işaret ediyor. Başlıca Birçok yönden herkesi etkileyen bu kesilmeyen alışverişlerin ne bize ne büyük otomotiv ve teknoloji şirketlerinin sıkıntılar en çok otomotiv dünyasında de dünyamıza kazandırdığı bir şey güçlerini kullanarak diğer temel ihtiyaç üretimlerin durmasına neden olmasıyla olmadığını düşünürsek istemeden de ürünlerinin üretimini baltalayacakları bir haberlere yansıdı. Oysa çip krizinin en olsa bazı sektörlerin yavaşlaması güzel gelecek çok da uzak değil o zaman. Üste- çok etkilediği elektronik dünyası. Cep olabilir. Tabii tam da çip krizi öncesinde lik kriptopara madenciliği ve metaverse telefonları, oyun konsolları ve birçok bilgisayar toplamış iki kişi olarak gibi son dönemlerde yükselmiş anlam- elektronik cihazın stok sorunu nedeniyle tuzumuz kuru. Üstelik birçok hayalin landıramadığım trendler de bahsettiğin cebinde bu pahalı aletleri alacak parası ertelendiği bu dönemin birkaç yıl daha medikal ürünler gibi zorunlu ihtiyaçların olanlar bile mağdur oldu. Bu yaşadığımız devam edeceği söyleniyor. önüne geçmeye çalışacaktır. Bir de bütün durumdan kriz olarak bahsedilse de bu bunların bizim ülkemize etkisini düşün- çılgınlığa bir dur demesi açısından iyi bile G: Dediğin gibi, bizim tuzumuz kuru. mek bile istemiyorum. Son zamanlarda oldu diyebilirim. Üstelik eğlence harcamaları ertelenemez tanıdığım herkese sahip oldukları bütün harcamalar da değiller. Fakat ABD’li bir elektronik cihazları iyi korumaları gerek- G: Aslında ben de dur demekten ziyade finans şirketi olan Goldman Sachs’ın tiğini söylüyorum. En azından biz üstü- müze düşeni yaparak hem kendimize hem de dünyaya katkıda bulunabiliriz. NISAN 2022 113

DATA NFT VE BLOCKCHAIN ÜZERINE… Şimdi bakın. Vizontele’de tele- GÜLHIS CANPOLAT & ANTON SEMCHENKO bir teknoloji ama NFT’lere vitrin olarak vizyonla ilk tanışan köy halkı bir resim ya da gözle görülür başka bir durumuna düşmeden NFT ton da NFT ve blok zincirinin yardımına şey ekleme fikri yeni. Ve bir .jpg dosyayı ve blok zinciri hakkında nasıl koştu benimle birlikte, ilerleyen bölüm- oluşturmanın kolaylığıyla patlayan NFT konuşabiliriz diye çok araştır- lerde onun araştırmalarının meyvelerini piyasası, şu anda hızlı bir düşüşe geçmiş ma yaptık. Data bölümündeki de göreceksiniz. durumda. Ama taşların yerine oturabil- yazılara göz gezdirenler bu tek- mesi için en baştan başlamak istiyorum. nolojilerin güncel kullanım alanlarına çok İlk önce NFT nedir, onu bir netleşti- sıcak bakmadığımı biliyorlardır. Ama peki relim. NFT - Non-fungible token. Yani, 2008’de ABD’de “mortgage” denilen ya teknolojinin kendisi? Blok zinciri nedir, “takas edilemez jeton”. Takastan kastımız konut kredilerinin ipotek altına alın- NFT nedir? Bitcoin hani böyle ele avuca şu: Örneğin sizin bir liralık demir para- ması, bu durumun da bir kısır döngüye sığmaz bir şeydi? Şimdi nasıl oldu da her nızla benim bir liralık demir paramı takas dönüşüp kendi ağırlığı altında çökmesi yerden alınıyor? (Öbür yandan bu kripto etsek, bir şey kazanıp kaybetmiş olma- üzerine ekonomi darmaduman olmuştu. para, NFT satan siteler nasıl tak diye mil- yız. Kripto paralar için de bu geçerli. Bir Aslında kripto paralar da bu çalkantının letin parasıyla ortadan kaybolabiliyor?) Bitcoin eşittir bir Bitcoin, cüzdan kodları içinden çıkıyor ama o işe girersem bu farklı da olsa değerleri eşit. Ama NFT’le- dosya asla bitmeyebilir. Ama yine de Bir teknoloji tek başına tabiatı gereği rin her biri şahsına münhasır. Her birinin basit bir şekilde açıklamak istiyorum du- kötü bir şey olabilir mi? İşte beni bu mi- kendine özel bir kodu ve bu koda o rumu çünkü o çöküşün sebebinin bizim ni-dosyayı derlemeye iten de buydu. An- NFT’yi yapan kişinin biçtiği bir değer var. konumuzla bir ortak değişkeni var. Aslında NFT 2014’ten beri var olan 114 NISAN 2022

GÜNCEL İnsanın doğası Bored Ape de bu işten ne para kaldırdı ama... Hayır, bari bir şeye benzese. Şu dizaynı bir ben mi itici buluyorum? Konut kredisinin ipotek altında olması demek, olur da krediyi ödeyemez duru- olmak aynı kefeye konulamaz sonuçta. önce hortlamış sitelere parasını kaptı- ma gelirseniz satın aldığınız evin tapusu- Ama bir soru: Değerlenebilir kisvesi al- ranlar mı dersiniz... Yepyeni bir yatırım nun tekrar krediyi aldığınız bankaya geç- tında satılan bunca NFT’nin sahibi daha aracıymış gibi pazarlanan bu NFT akınına mesi demek. Bu da siz kredinin tamamını sonra onları kime satmayı planlıyor? Üs- akıl almayacak miktarlarda para döküldü. ödeyememiş de olsanız, bankanın evi telik de bu kadar NFT satılmışken. Üstelik Ünlüler aldı sattı, sohbet programlarında yeniden satıp “zararını” karşılayabilmesi de orijinal bir NFT edinmek gittikçe ko- NFT’lerini karşılaştırdılar; vay efendim anlamına geliyor. 2008’deki kriz önce- laylaşıyor, fiyatı gittikçe çakılıyorken…? Elon Musk’tan Banksy’e, Paris Hilton’a sinde ipotekli konut kredilerini garanti kadar ekonomi ya da teknolojiyle alakası kazanç olarak gören sistem altında bolca Hype kültürünün ekono- olan olmayan herkesin bir NFT’si oldu. ev yapılıyor. Bu sistemin işleyebilmesi mik yansımaları için bankalar önüne gelene konut kredisi Bu “hype” başlayalı 2 sene olmadan veriyor, hem de agresif satış taktikleriyle Resim satın aldığını sanarak NFT alan- NFT marketi hızlı bir düşüşe geçti. NFT konut kredisini ödeyemeyecek bir ton lar mı dersiniz, ne idüğü belirsiz, üç gün alıp satanların da NFT’den konuşanların insana bir ton konut satılıyor. Ne de olsa da sayısı korkunç bir hızla düştü. Eee… krediyi ödeyemezlerse evi yeniden satar, Vurgununu yapan yaptı. parayı çıkarırız. Değil mi? Peki ya haliha- zırda bu kadar konut satılmışken ipotekli Böyle söylemek istemezdim gerçekten konutları kime satmayı planlamışlardı? ama işin aslı bu. Geçtiğimiz senelerde kripto çevrelerinde bir durgunluk ve İşte Amerikan ekonomisi 2008’de bu düşüş yaşanması, hemen peşinden de sebepten çakılıyor. Sadece ekonomi ça- NFT’lerin patlaması bir tesadüf değil. kılmıyor, ayrıca tonla boş konut, tonla da NFT’ler maymunlu, aslanlı, alacalı bula- evsiz ve beş parasız insan ortada kalıyor. calı vitrinlerini kullanarak tam olarak ne ABD 2008’in etkilerinden hâlâ kurtulabil- yaptığını bilmeyen insanları kripto para miş değil. almaya itmek üzere tasarlanmışlardı. Çünkü kripto çevrelerinin taze kana ihti- 2022 yılından dönüp de geriye baktı- yacı vardı. Yoksa NFT neden Etherum’la, ğımızda bu çok bariz bir sonuç gibi gö- Bitcoin’le satılsın? TL kullanarak alsam ör- rünüyor olabilir. Yani elbette bir yığın ev neğin, NFT’nin satıcısının cebine girecek yapar ve bunları kredisini ödeyemeyecek miktar aynı. Sonra neye çevirirse çevirsin. insanlara taksitle satar, sonra da geri alır- san üstüne daha da çok ev satamazsın. Taze kandan kastımın gerçek para Biz buna düz hırs, açgözlülük diyoruz. olduğunu anlamışsınızdır umarım. Nasıl insanın gözünü kör ediyor işte. Çünkü her ne kadar kripto çevreleri kendilerini bankalardan uzak, özgürlük Şu anda özellikle NFT’ler özelinde yaşanan olay aslında ABD’nin Mortgage krizinin öncesine çok benziyor. Sadece kapsamı o kadar büyük değil, bir URL ve birkaç bin dolar kaybetmek ve evinden NISAN 2022 115

DATA içinde alışveriş ve yatırım yapılabilen yeni Vefatının ardından 2021 Oscar seremonisinde Chadwick Boseman’ı onurlandır- bir para cenneti olarak da tanımlasalar, mak üzere üzerinde suretinin olduğu bir NFT üretilmişti. NFT satılsın ve üzerin- kripto paralar şu anda zamanı geldiğinde den para kazanılsın diye tasarlanan bir şey olduğundan sevenleri bu işi pek de “gerçek” para için satabileceğiniz gizli ve “onurlandırıcı” bulmamıştı hatırlarsanız. güvensiz bir zula olmaktan çok da öteye geçemiyor. ve devletlere hizmet vermekle meşgul. oynama yapamadığımız, cafcaflı bir fiş. Dolayısıyla fişleri kullandığımız her yerde Blok zinciri ve kripto paraların birçok Kriptonun enerjisini yiyen ve karbon kullanabiliriz kendisini. Hatta tamamen sorunu var ve bu sistemleri kuran ya da izini bırakan ise birkaç bin, cebi halihazır- dijital olduğu ve üçüncü partiye bağlı ellerinde tutanlar da bu sorunları masaya da dolu kimse. olmadığı için gündelik alışverişimizde yatırmayı reddediyorlar. NFT muhabbe- büyük bir rol oynayabilir. tinin de gösterdiği gibi, en büyük sorun Potansiyel Kullanım alan- insanın ta kendisi. Peşinden de enerji ları Diyelim ki süpermarketten bir balık sarfiyatı. satın aldınız. Pişirdiniz, güzel güzel yedi- NFT’lere o kadar kızdık, sövdük falan niz ve bir saat sonra zehirlendiğinizi fark Bir enerji harcayan kripto ama durum gerçekten bu kadar mı kötü? ettiniz. Burada suçlu kim? Üzerine yanlış mu? Hiç mi mantıklı bir kullanım alanı yok? tarih yapıştıran süpermarket çalışanı mı? Var tabii. Enerji tüketim problemini çöz- Balığı nereden satın aldığı konusunda Söz konusu özellikle NFT’lar olduğun- düğümüzü varsayarsak birkaç potansiyel yalan söyleyen toptancı mı? Yoksa balığı da bu lafı çok duymuştuk. Kripto çok kullanım alanından bahsedebiliriz. tutan balıkçı mı? enerji harcıyor. Fiş Günümüzdeki teknolojiyle bunları Ki biz oyuncular olarak bu işe çok daha tespit edebilmek için özel araştırma baş- yakından aşinayız. Birileri kripto parala- NFT dediğimiz şey özünde bir fiş. latmanız gerekiyor. Üstelik zincirin bir rın kodlarını çözmek için gece gündüz Sahtesini üretemediğimiz veya üzerinde noktasında birisi rüşvet almış ve yalan çalışan bilgisayarlar kuracak diye biz bir ekran kartı bulamaz olduk. Var olanların fiyatları da talep arttığından iyice uçtu. Kısır döngü yine aynı: Parası olan bilgi- sayar sistemini kuruyor. Kripto çıkarıyor. Daha çok para kazanıp daha büyük bir sistem kuruyor. Çünkü kripto gerçek dünyadan bağımsız bir hayaller dünyası değil. Kriptoyu savunanlar diyor ki bir tek kripto mu enerji harcıyor? Bankacılık sistemi bir günde ne kadar elektrik yiyor? O ATM’ler gece gündüz durmadan çalı- şıyor mesela. Oraya giden enerji, enerji değil mi? Kripto para çıkarmak için kullanılan enerjiyi kesin olarak bilmek çok mümkün değil. Bir kere çok gelişmiş sistemlerle yüklü miktarda kripto çıkaran insanlar daimî olarak elektriğin daha ucuz olduğu yerler arayışındalar. Bunun yanı sıra, krip- to gibi kriptoyu çıkaranları da takip eden kesin bir sistem yok. Güvenilir tahminler kriptonun bir yıllık elektrik üretimini, küçük endüstriyel bir ülkeninkiyle eş gösteriyor. Ama YouTube kanalı Folding Ideas’ın kripto paralarla ilgili hazırladığı “Line Goes Up” adlı uzunca videoda karşılaş- tığım şu istatistik de ilginç: Verilere göre Bitcoin üzerinden 6 saatte gerçekleşen veri akışına denk miktarda veri, finans şir- keti VISA üzerinden yaklaşık bir dakikada işleniyor. Ve bu sadece VISA. Bunun Mas- ter Card’ı var, Maestro’su var, American Express’i var… Evet, global bankacılık da elektrik harcıyor. Fakat global bankacılık şu anda dünyanın her yerindeki insanlara 116 NISAN 2022

GÜNCEL Bu adamın bütün NFT’leri çalınınca bu Tweet’i viral oldu. Millet bolca dalga ya yüklemek istedikleri zaman bir kereye geçti, üstüne Tweet’in ekran görüntüsünü NFT’ye çevirip sattılar.  mahsus bir ücret ödeyecek. Evet sadece bir kere, 5mb başına yaklaşık 1 sent gibi yanlış numaralar basmış olabilir. Alterna- zemez miyiz? Arweave geliştiricilerinin bir ücret ödeyerek verilerinizi sonsuza tif olarak herkesin NFT kullandığını hayal iddia ettiğine göre çözeriz. Hatta görü- kadar saklayabilirsiniz. En azından vaatle- edelim. nüşe göre onlar çözmüş bile. ri bu yönde. Balığı tutan balıkçı tuttuğu saati ve Sistem torrent gibi çalışıyor. Veriler kul- Eğer bu arkadaşlar boş yapmıyorsa en yeri tutan bir NFT yaratıyor. Toptancı bu lanıcıların bilgisayarlarında ve sunucu- azından teoride NFT’lerimizi bu sistem- balığı ve NFT’yi satın alıyor. NFT spesifik larında depolanıyor. Arada bir bilgisayar de saklayıp sonsuza kadar onlara sahip kamyonun cüzdanına bağlı oluyor. Aynı veya sunucu devre dışı kalırsa bizim ha- olabiliriz. şekilde satın alan süpermarket bu NFT’yi berimiz dahi olmuyor, her şey çalışmaya satın alıyor ve sonunda size satıyor. Artık devam ediyor. Üstelik yüklenmiş verilerin Sadede gelecek olursak… bütün zinciri tek bir internet aramasıyla değiştirilmesi de söz konusu değil (NFT görebiliyoruz. Alışveriş esnasında yapılan için önemli bir ayrıntı). Söz konusu kripto olduğunda suçu ihmaller çok daha kolay bir şekilde gün birkaç yüz dolarlık kripto alıp biraz yük- yüzüne çıkabiliyor. Nereden geliyor bu değir- selince satan sıradan insanlarda aramak menin suyu? doğru bir yaklaşım değil. NFT olduğunda Aset Satın Alma da bir şekilde dolandırılmış insanlara Tabii indirdiği torrent’leri seed’leyen parmak doğrultup dalga geçmek çözüm Evet, NFT gerçekten de aset alıp sat- babayiğitler yaygın bir tür değil. Çoğu- değil. mak için kullanılabilir. Fiziksel dünyadaki muz indirdiğimiz gibi siliyoruz. Arweave sınırlamaları dijitale taşımalı mıyız ko- kullanıcıları neden seed’lesin? Kapitalist Bu teknolojiler özünde kötü ya da nusunu bir kenara bırakırsak NFT’lerin düzende yaşayan her örnek vatandaş hiçbir elle tutulur yanı olmayan sistemler en büyük problemi bağlantıların hayat gibi sorunun cevabını tahmin edebilirsi- değiller. Aksine, sanal ortamda bir şey- beklentisi. (Burada aklınıza mazide kay- niz: Para. lere devamlı ve kesin bir şekilde sahip bolan forum linklerini getirebilirsiniz. Aynı olabilmemizi sağlayacak bir düzene mantık. -Gülhis) Aseti satın aldınız, iki yıl Bilgisayarlarını ve sunucularını hizmete ihtiyacımız var cidden. Bu Steam kütüp- sonra NFT’nin işaret ettiği bağlantı öldü açan vatandaşlar karşılığında ödeme hanemizdeki oyunlar olur, Spotify’daki ve elinizde fişiniz ile kalakaldınız. alacak (bu ödeme tabii ki kendi kripto şarkılarımız olur, kırk farklı yerden kirala- paraları cinsinden olacak ama oralara dığımız filmler ve diziler olur… Peki bu bağlantı ölme problemini çö- şimdilik girmiyorum). Kullanıcılar da dos- Örneğin son birkaç gündür Battle. net’ten satın aldığı oyunları silinen ve destek hattının, “Siz böyle bir oyun hiç almamışsınız” dediği insanların sıkıntıla- rını okuyorum. Ta fi tarihinden faturasını bulabilen olur, bulamayan olur. Dijital ortamda da bir güvencesi olsa ya. Şu anda kriptonun riskli olmasının en büyük sebebi, bu sistemi elinde tutan insanlar. Kendi kurdukları sistem onlara bu kadar iyi hizmet ettiği sürece de böyle sürüp gidecektir. Bu düzen ne zaman ve ne şekilde son bulur, ya da değişir; bunu öngörebilecek kişi ben değilim. NFT bek- lenilen çöküşü şu anda yaşıyor. Kripto- nun serüvenini ise izleyip göreceğiz. NFT’ye genel ilgi gittikçe düşüyor, bunu Google Search verilerinden de görmek mümkün. NISAN 2022 117

Cehennemlik Teknolojiler Anında İç Çamaşırı! Sadece su ekleyi- SU MU?! Neresinden tutacağımı bilemediğim, aslında pek tutmak da istemediğim, neden var olduğunu bilemediğim bir ürünle karşı karşıyayız sayın Oyungezerler. Konumuz: Suya atılınca açılan vakumlanmış iç çamaşırı. (Amazon’da 5,12$, hadi buyurun.) Vallahi ya, ciddiyim. Hani şu kendin yapmalı kâğıt yüz maskeleri çok inanıl- maz modaydı bir ara. Tablet gibi sıkıştırılmış, suya atıyordun açılıyordu falan… Heh, işte onun iç çamaşırı versiyonu. Çünkü hani acilen iç çamaşırına ihtiyacınız olabilir. (Olabilir mi? Olabilir mi cidden ya??) O zaman yanınızda çok yer kapla- mayacak şekilde tasarlanmış bu sıkıştırılmış iç çamaşırını (çünkü normal haliyle bir iç çamaşırı çok inanılmaz yer kaplayan bir şey) kutusundan çıkarıp, suya atıp, açılınca da kullanabiliyorsunuz. Tabii kurumasını bekledikten sonra. Çünkü yani aceleniz olabilir, ani bir ihtiyaç olabilir (nasıl olduysa artık) ama sonuçta suya atmanız, onun açılması ve kuru- ması gerek. Yeni aldığınız iç çamaşırını yıkamadan giymeyeceksiniz herhalde?! Ya daha anlatmama gerek var mı?! Cehennemlik adını artık iyice hak eden köşenin sonuna geldik. Burada ne işimiz var? Buraya nasıl geldik? Bir oturup düşünelim… GÜLHIS İniobir Giofetü* *insanın ihtiyacı olduğunu bilmemesine rağmen, gördüğünde ihtiyacı olduğunu fark ettiği ürünler Çoklu Poşet Askısı Kaç kilo taşır acaba… Çok büyük bir sorunu çözmediğini düşünebilirsiniz bu aletin. Şehirde, hele de arabayla alışverişe gidip gelen birisiyseniz, evet, bir poşet sorununuz olmayabilir bile. Ama ben hem Adalar’da yaşarken o poşetleri çarşıdan eve getirmenin ne meşakkatli bir iş olduğunu hatırlıyorum hem de sevmiyorum kardeşim market poşeti taşımayı. Halbuki bu tutacağa takıyorsun, tutma yeri de yumuşak; olabile- cek en külfetsiz şekilde evine götürüyorsun alışverişini. En hafif poşeti bile on beş dakika gezdir, insanın elini kesmeye başlıyor çünkü. Ya da 5 litrelik su falan aldıysanız… Vallahi içime fenalıklar bastı düşündükçe. Üstelik poşetlerin paralı olmasından sonra artan alışveriş torbaları da bir naneye benzemiyor. Onların da tutacakları ince. Doldu mu insanın eline, omzuna oturuyor. Bazen en güzel fikirler basit fikirlerdir. Boş yere eziyet çekmenin alemi yok. Eh, alışveriş biten bir şey değil… Bundan bir yerde bulur- sam (Amazon olmayan ve 13 dolara satılmadığı bir yerde), alacağım kendime. Ya da bu genç yaşımda teyzeliğe kucak açıp pazar arabasıyla mı gitmeliyim alışverişe? GÜLHIS 118 NISAN 2022

DAHA ÇOK OYUNGEZER VE GÜNLÜK TAZE HABERLER IÇIN OGZ ONLINE'I ZIYARET ETTINIZ MI?

SOCCER FIÇIKIT FUTBOL! “Evinize koşun Atari’yle coşun!” 3 kasetleri kimseciklerde yokken Fıçıkıt Futbol yani Soccer sanırım Sloganlarını yakalayamamış olsam elimizdeki tek futbol oyunu bu Fıçıkıt hayatımda beni en çok yaralayan da her dönemin kendine ait bir belasıydı... oyundu. İşin daha da kötü yanı atarisi vardı. Bizim dönemin atarisi sokağa çıkamadığım zamanlar futbol de NES klonlarıydı. Mahalle kırtasi- Tabii ki modern futbol oyunlarıyla aşkım depreşince başında çok uzun yelerinde bile oyun kasetleri satılan kıyaslamıyorum ama NES içerisin- saatler harcamıştım. Yine de savun- bu klonlar televizyonu bozduğu deki diğer futbol oyunlarıyla bile mayla aynı anda kaleciyi kontrol gerekçesiyle ebeveynler tarafın- kıyaslayınca Soccer gerçekten bir etme mekaniğini çok severdim zira o dan kuşkuyla karşılansa da bir sürü faciaydı. Hani sokakta top oynama noktada savunmayı falan boş verip çocuğun dünyası renkleniyordu bu ihtimalimiz olmasa ve sadece bu kaleci gibi hissedebildiğim tek oyun aletler sayesinde. 90’ların sonlarına oyunla futbola bakabilsek mümkün oydu. Listenin en sonunda İspanya›yı doğru bilgisayar daha bizim mahal- değil kimse futbolu sevmezdi. Neyse seçip “KOÇUM CANIZARES!” diye lede yaygın değilken yapılacak iki şey ki mahalle kırtasiyeleri müthiş bir kendimi gaza getirip kaçan her golü vardı: Ya boş arsada top peşinde ko- sektörel hamleyle bizi bu dertten Morientes’e, atılan her topu ise gö- şacaktık ya da adaptör patlatmadan kurtarmayı başardı. Artık kırtasiyeler zümün nuru Raul’e yazmıştım. Şimdi atariyle coşacaktık! Bu iki hobinin yan taraflarına bir atari kurmuşlardı dönüp bakınca fıçıkıt fıçıkıt diye top kesişim kümesinde ise o zamana ve kasetleri deneyip alabiliyorduk. Bu sürmekten paket açma simülasyo- kadar tanıştığımız ilk futbol oyunu sayede tanıştığım Tecmo World Cup nuna evrilen futbol oyunları da fut- yer alıyordu: Fıçıkıt Futbol!  ise Sensible’ı oynayamayan benim bolun kendisi de eskisi gibi lezzetli için adeta bir rüya gibiydi. Sonra- gelmiyor. Keşke yine Soccer oynasam Bu klon aletlerde oyunların ismi sında başka bir arkadaşın hepimize da o dönemleri tekrar yaşayabilsem... her zaman farklı yazardı. 1985 yapımı Japonca çözdüren Tsubasa kasedini bu Nintendo yapımı Soccer isimli bulması da mahallede büyük bir OĞUZ futbol oyunu olduğunu iddia eden sevince yol açmıştı. şey de hemen hemen her kasette farklı bir isimle yer alıyordu. Bazen Football, bazen Major Soccer bazen de düz kendi adıyla Soccer olarak bulabiliyorduk. İşin kötüsü o zaman- lar 9999-in-1 kasetlerde her 9 oyun olduğunu bilmemize rağmen umut fakirin ekmeği misali bu Soccer’ın varyantlarıyla da muhatap olmak zorunda kalıyorduk. Oyunun bizim aramızdaki adı ise Fıçıkıt Futbol idi. Bunun çok basit bir sebebi var, oyun- da top sürerken sürekli “fıçıkıt fıçıkıt” diye irrite edici bir ses çıkıyor. Ancak daha Tecmo World Cup veya Goal 120 I NISAN 2022

TARİHİN İLK ANİME TEMALI OYUNU CINSELLIK SATAR bile bu şekilde oynanmış. Sizin anlayacağınız anime kültürünün video oyunlarına girişi erotizm üzerin- Tarihteki ilk erotik içerikli oyun 1981 Tabi oyunun cinsel içeriğe bürünmesi den başladı. Keza bilgisayarlarda da yılında çıktı. Video oyunlarının mekanik ciddi boyutta bir popülerlik kazandırmış anime tarzı detaylı grafikler yapılabilece- sistemlerden çıkıp tamamen dijitalleş- ve bu durum video oyunları sektörünün ğini ispatlayarak günümüze kadar gelen meye başlamasının 70’lerin ortalarında bile ilgisini çekmiş. İşte köşemizin bu Japon görsel romanlarının da önünü gerçekleştiğini düşünürsek cinselliği ayki konusu olan Lolita: Yakyuken de açtı. Zaten gelen devam oyunları da gör- video oyunlarında kullanmakta pek vakit 1982 yılında, bu akımdan etkilenerek sel roman türünün atalarından sayılabilir. kaybettiğimizi söyleyemeyiz doğrusu. Fujitsu Micro-7 ve NEC PC-88 bilgisayar- Lakin bu oyunlar genelde özgün bir larına çıkmış bir oyun. Oyundaki hayli Bu arada oyunun orijinalinde kızın son macera sunmaktansa zaten olan oyun- genç Japon kızımızla karşılıklı Yakyuken kıyafetini de çıkarmayı başardığınızda lara cinsellik öğeleri katarak kullanmayı oynuyorsunuz, tahmin ettiğiniz üzere polis geliyormuş. Ama oyunda mı yoksa tercih ediyorlardı. Batıda Poker, doğuda de siz kazandıkça Japon kızın kıyafetleri gerçek hayatta mı deneyip görmek size da Mahjong, Pachinko ve Yakyuken gibi. gittikçe azalıyor. Gerisini tahmin edebili- kalmış. EMRE S. yorsunuzdur zaten. Bu oyunlar arasından Yakyuken’den bahsedecek olursak en özet haliyle üç Peki bu oyunu özel kılan şey nedir? kişinin oynadığı, danslı bir taş-kâğıt-ma- Kapıştığımız Japon kızın anime tarzı kas oyunu diyebiliriz. Oyuncular müzikle çizime ve grafiklere sahip olması Lolita: dans eder, sunucunun komutuyla birlik- Yakyuken’i tarihteki ilk anime oyunu hali- te taş-kâğıt-makas yaparlar ve kaybe- ne getiriyor. Sırf bu özelliği yüzünden de denler oyundan çıkar, yerlerine de yeni hayli değerli bir oyun şu an, hatta orijinal oyuncular girerek döngü devam eder. FM-7 versiyonu da tamamen kaybolmuş Ne var ki bu oyun Japonya’da zaman durumda. Yoksa tarihteki ilk erotik Yak- içinde cinsel bir içerik kazandı ve kay- yuken oyunu da bu değil fakat onlardaki beden oyuncular oyundan çıkmaktansa grafikler anime tarzı olmayan, hayli ilkel kıyafetlerini çıkarmaya başladılar. Hatta vektör grafiklerdi. Japonya’da bir dönem televizyonlarda 2022 NISAN I 121

SEN BU OYUNU SEN BU OYUNU BiLMEZSiN BiLMEK iSTEMEZSiN ANTARTIC ADVENTURE PEWDIEPIE LEGEND OF THE BROFIST [FAMICOM / MSX / 3DS] Ben yayıncıları takip eden biri değilim, PewDiePie’ı da 90’larda ülkemizde satılan Famiclone’ların oyun hakkında yaptığımız haberlerden tanıyorum aslında, yoksa kültürümüzü ne kadar geliştirdiği gerçekten takdire oturup da izlemişliğim yoktur. Hâlâ eskisi kadar popüler mi, şayan. Zira Asya menşeli bu ucuz klonlar sayesinde onu da bilmiyorum ama muhtemelen öyledir. Milyonlarca sadece Japonya’ya çıkmış (ve orijinal konsol sahibi insan bir anda aydınlanma yaşayıp da takibi bırakmamıştır olsak oynamamızın pek de mümkün olmadığı) pek herhalde. Yoksa ben olsam PewDiePie Legend of the Brofist çok oyunu farkında olmadan oynayabildik. İşte 1983 gibi ismi bile buram buram ucuzluk kokan bir oyunun ardın- yapımı Antartic Adventure de tam olarak bu gruba dan “Buralara mı düştük?” diyerek kesmiştim ilişkimi. dahil bir oyun. Türe hiçbir şey katmayan, tamamen belli başlı YouTube Antartic Adventure için bir nevi zamana karşı yarış kişiliklerinin reklamlarını yapmaktan ileriye gidemeyen plat- oyunu diyebiliriz. Yönettiğimiz penguenle (adı da form türündeki bu oyun Super Mario World mekaniklerinin Penta imiş) Antartika haritası üzerinde belli noktalar ötesine geçemeyen, hatta o seviyenin çok ama çok altında arasında yolculuk ediyoruz. Biz sebebini bilmediğim kalan bir oynanışla 3-4 saatinizi heba etmeyin. Alternatif şekilde zamana karşı yarışırken de çukurlarla ve YouTube yıldızlarını açıp onlarla da oynayacağım diyerek çukurlardan fırlayan hain deniz aslanlarıyla uğra- zamanınızı harcamayın. Ama belki de aptalca esprilerden şıyoruz. Bu tehlikelerden zıplayarak kurtulmayı da de- veya katlanılamayacak gereksizlikte diyalog sahnelerinden neyebilirsiniz ki bu da oyunun ufak platform sosunu hoşlanan birisinizdir. Olsun, siz yine de bulaşmayın bu oluşturuyor zaten. oyuna. Brofist ihtiyacınız olursa günün birinde karşılaşırsak tokuştururuz yumrukları, inanın çok daha verimli olur. Oldukça sade, dönemin çoğu oyunu gibi puan amaçlı, fakat bir o kadar da keyifli bir oynanışa sahip ESER Antartic Adventure. Oldukça da şirin bir tasarıma sahip olduğunu düşünüyorum. Fonda çalan klasik The Skaters’Waltz müziğiyle de stres atmak için ideal, keyiflik bir oyun. Benim arada bir dönüp dönüp ziya- ret ettiğim ve aynı keyfi aldığım oyunlardandır. Bu arada zamanında hayli başarılı olmuş Antartic Adventure. Penguenimiz Penta uzun bir süre Kona- mi’nin maskotu haline falan gelmiş. Hatta devam oyunu olan Penguin Adventure’ın da Hideo Koji- ma’nın profesyonel olarak çalıştığı ilk oyun olduğunu söyleyeyim de giderayak aklınız alayım. EMRE S. 122 I NISAN 2022

BATTLEFIELD HARDLINE İYILER VE KÖTÜLER Miami sokaklarında Hot Shots isimli yeni bir uyuşturucu İkili Dawes’ın görevlendirmesiyle kanıt bulabilmek için türemiştir. Bu yeni uyuşturucunun yarattığı pazar yüzünden Neltz’in öldürüldüğü depoya giderler ve gizli kasada bir kanıt çeteler birbirleriyle kapışmakta, teşkilattaki yozlaşmış polislerse bulmayı başarırlar. Bir ses kayıt cihazında Stoddard’ın nasıl bü- uyuşturucu baronlarıyla ortaklık kurup, para uğruna bu kaos tün çeteleri birbirine kırdırarak şehirdeki tek Hot Shots dağıtıcı- ortamını daha da büyütmektedir. sı haline geldiği ve milyonlar kazandığı kayıtlıdır. Üstelik kendi sesiyle! Nick bu kanıta güvenerek Stoddard’a baskın düzenler Neyse ki genç dedektif Nick Mendoza henüz yozlaşma- ve suçüstü yakalar. Onu tutuklamak için dışarı çıkardığında da mış, az sayıdaki iyi polislerden biridir. Yeni ortağı Khai’yle haklarını okumaya başlar: düzenledikleri operasyonda şehrin en büyük Hot Shots dağıtı- cısı Neltz’i bir depoda köşeye sıkıştırırlar. Teslim olan Neltz tam “Çavuş Carl Stoddard, hayatında bir kez olsun sessiz kalma- da Nick’in eski ortağı Stoddard ile yaptığı bir anlaşmadan bah- ya hakkın var. Söyleyeceğin her şey lehine ve aleyhinde delil setmek üzereyken odaya giren Stoddard tarafından öldürülür. olarak kullanılabilir.” Her şey ortadadır. Stoddard da bu kirli düzenin ortaklarından O esnada komiser Dawes olay yerine gelir. Nick de kanıt biridir. Neltz’in kirli parasından bir desteyi işin peşini bırakma- olarak bulduğu ses kayıt cihazını müdürüne verir. Dawes ise ları için Khai’ye fırlatır ve Khai de bu parayı kabul eder. Büyük Neltz’in Miami’deki bir polis üzerinden karar para akladığına hayal kırıklığına uğrayan Nick ise sus payı olarak verilen parayı dair son kanıtı bulduğu için Nick’e teşekkür eder ve kayıt ciha- yere fırlatarak hışımla odadan ayrılır. Zira elinde Stoddard’ın zını yere atıp parçalar: yaptıklarına dair henüz hiçbir kanıt yoktur. “Ekipler birazdan evinde 33.000 dolar nakit para bulacaklar Ofise geri döndüğünde müdürü Dawes onu odasına çağırır. Nick. Tam olarak Neltz’in aklamaya çalıştığı miktarda yani. Khai de odada beklemektedir ve Stoddard’ın verdiği parayı Tanrı biliyor ki seni aramıza almayı denedik, ama sen iyilerden masaya fırlatarak “Nick parayı kabul etmedi” der. Müdür Dawes olduğun konusunda ısrar ettin. Halbuki iyi – kötü diye bir şey gülümseyerek masasından kalkar ve şaşkın haldeki Nick’in yoktur evlat.” elini sıkar: “Güvenirliğini ispatladın evlat. Artık kanıtlar bularak Stoddard’ı içeri tıkmalıyız”. Nick farkında olmadan bu güven Dawes’ın emriyle Stoddard masum Nick’i kelepçelemeye ve testini geçmiştir. haklarını okumaya başlar. Roller tamamen değişmiştir. EMRE S. 2022 NISAN I 123

Gündelik hayatta en sık karşılaşan soruya karşı Greatt Scott! kendimi hep hazır tutarım. Cevabım hep kesin ve nettir. OĞUZ ERDOĞAN - En sevdiğin film hangisi? - Back to the Future! de bu sayede vuruldum Doktor Emmet Brown ve Marty McFly ikilisine bir de tabii ki DeLorean’ın kendisine! Hatta öyle ki mahallede futbol oynadığımız çayırda terk edil- miş bir tır vardı ve biz iki arkadaş bunu bir zaman maki- nesi yapacağız diye epey uğraşmıştık, sonra hurdacılar gelip zamanda yolculuk hayallerimizi götürmüşlerdi. (Ve şu anda gittikleri yerde yollara ihtiyaç duymayan hurdacı- lar var bu yüzden, değil mi? -Can) Bu Geleceğe Dönüş sevdasının temelinde Durum böyle olunca Back to the Future ile ilgili her çocukluğumun çok büyük payı var. 90’ların sonlarına türlü içerik benim için kutsal kategorisine girmeyi başar- yaklaşırken televizyonda özellikle o dönemin en popüler dı. Hollywood’un son dönemlerde eski her şeyi yeniden kanalı Star’da çok kez izledik Back to The Future’u. Ben 124 I NISAN 2022

çekme sevdası BTTF’ye sıçramayacak bunu biliyorum. En azından serinin yaratıcıları Robert Zemeckis ve Bob Gale yaşadığı sürece dördüncü film kesinlikle gelmeyecek. An- cak elimizde dördüncü film niyetine şahane bir oyun serisi var. Telltale oyunlarıyla çok fazla aram yok ama Back to the Future’u seven her insan bu oyunları mutlaka oynamalı. Beş bölümden oluşan oyun serisi tam olarak üçüncü her şeye seri üretim oyun yapmaya başlamadan önce yaptığı filmin bittiği noktadan başlıyor ve bu sefer bizleri çok farklı güzel işler… Bir diğeri için bkz: Tales of Monkey Island -Can) zaman çizgilerinde çok daha tuhaf dertlerle uğraştırıyor. Genç bir Emmet Brown’ın babasının baskısından kurtulup Christopher Lloyd’un yeniden Emmet Brown rolünün bilime yönelmesine de tanıklık ediyoruz, bu kadar büyük sesi olarak dönmesi oyuna duyacağınız heyecanı ve bağlı- bir dehanın aşk uğruna nasıl bir distopya yaratabileceğine lığı da çok daha yüksek hale getiriyor. Michael J. Fox sağlık de. 1930’larda Hill Valley’in mafyalarını da görüyoruz, alkol sorunları nedeniyle Marty’yi seslendirmese de en azından yasağına karşı çorba direnişini de! İçerisinde hem Back to AJ LoCascio karakterini seslendirirken işitmek de yüzlerde the Future’a özgü sevimli mizahı hem de zaman paradoks- tatlı bir tebessüme yol açıyor. Tabii ki hikâyenin kitabına uy- ları bolca bulunan bu oyun serisi gerçekten de Bob Gale’in gun ilerlemesini sağlayan Bob Gale’in büyük emeklerini de dediği gibi bir dördüncü film görevi görüyor. (TellTale’in göz ardı etmek imkânsız. Yani neticeye baktığımız zaman Back to the Future: The Game tam anlamıyla bir Geleceğe Dönüş hikâyesi ve benim gibi çok sayıda hayranın 2010’la- rın başında hayata umutla bakmasının en büyük sebebiydi. Dördüncü Filmden Çok Daha İyisi Bilime Adanmış Bir Normal şartlar altında belki Back to the Future için Hayat bir dördüncü filmi isteyebilirdim. Yani en azından bir 20 sene önce olsa belki olabilirdi. Lakin Michael J. Fox’un rahat- Back to the Future filmlerinde McFly ailesinin sızlığı nedeniyle başka bir Marty ile çekilebilecek olması bile çok 1800’lerden bu yana Hill Valley’de süre gelen hayatla- huzursuz edici. Zaten Robert Zemeckis ve Bob Gale önderliğinde rını görmüştük. Ancak benim gibi çok sayıda hayran için büyük bir “anti-BTTF 4” kampanyası yapılmıştı. 80’lerin diğer kült bilim Doktor’un hikâyesi de en az McFly kadar önemliydi. Nihayet kurgularının yeniden çekimlerine ve devam filmlerine bakınca özellikle The Game ile birlikte genç Emmet Brown’ın hukuk kitapları Ghostbusters’ın 2016 halini görüp Back to the Future için böyle bir arasından sıyrılıp bilime hayatını verdiğini öğrenmiş olduk. şey yapılmamış olması gerçekten çok sevindirici. NEDEN EFSANE Daha ilk bölüm olan It’s About Time’da tanıştığımız genç OLDU başlığı altında bu oyunun en büyük efsane olma sebe- Emmet’in babasıyla konuşmasında bize verdiği bilgiler bi bence bizleri potansiyel bir dördüncü film yerine tam olarak özüne uygun bir oyun serisiyle tanıştırmış olma- sayesinde ilk deneyimizi yapmıştık. Oyunda sürekli Marty’yi oynamış olsak da Brown ailesi (ve hatta sıydı. Bob Gale’in en başından beri yaratıcı anlamda alternatif gelecekteki yeni ailesi!) kilit roldey- liderlik ettiği beş bölüm modern dönemde yapı- di. Bir bilim adamının neden siyasetle lacak her türlü Back to the Future filminden uğraşmaması gerektiğini de özellikle çok daha tatmin edici bir deneyimdi. ikinci bölümden sonra net bir şekilde öğrenmiş olduk. 2022 NISAN I 125

ALBÜM // DİZİ // KİTAP // FİLM DIMMU BORGIR ENTHRONE DARKNESS TRIUMPHANT Ben üniversitede iki arkadaşımla birlikte Hızına yetişmenin güç olduğu tam bir ad- korsan heavy metal CD’si satıyordum. O ka- renalin patlaması Spellbound (by the Devil) dar özenli çalışıyorduk ki, albüm kapaklarını ile devam eden albüm, birden fazla kez hız yüksek çözünürlüklü olarak Xerox baskı maki- değiştirerek müthiş bir kulak ziyafeti sunan nelerinde çıkarıyorduk falan. Tabii o zamanlar ve benim de en sevdiğim şarkılardan biri olan CD yazıcılar 1x hızla yazıyordu, verimliliğini A Succubus in Rapture ile kapanıyor. Bir kez varın siz düşünün. İşte o zamanlar best seller dinlediğinizde bile sizi bir daha bırakmamak albümlerimizden biri Enthrone Darkness Tri- üzere pençesine alacak bir albüm EDT. umphant’tı. Dimmu Borgir’in bence en iyi al- bümü, o dönemler çoğu kişiyi Dimmu Borgir Şu satırları yazarken bir yandan da albümü ve senfonik black metal ile tanıştıran albüm. dinliyorum ve senfonik black metali, insanın aklına yer eden karanlık klavye melodilerini, Mourning Palace’ın ilk notaları ve Shagrat- Shagrath’ın sesini ve Dimmu Borgir’i neden h’ın bağırışı eşliğinde açılan albüm hepsi de bu kadar çok sevdiğimi bir kez daha anlıyo- birbirinden efsane on tane şarkıdan oluşuyor. rum. ESER AVATAR THE LAST AIRBENDER Öncelikle belirtmek isterim ki filmi yok, Oldukça ciddi temaların, çocuksu bir naiflikle isim benzerliği. Zaten filmdeki karakterlerin harmanlandığı hikâyesi, detaylı ve orijinal dün- animasyon seri ile hiçbir benzerliği olmadığını yası, bağrınıza basmak isteyeceğiniz sevimlilikte fark etmişsinizdir. Evet, filmi yok. Neymiş? Filmi kahramanlar ve tatmin edici bir karakter gelişi- yok. miyle de taçlandırılınca ortaya tadından yenme- yecek bir eser çıkmış. Üstelik müzikleri de nefis, Bu önemli noktayı aradan çıkardığımıza göre öyle ki bunları yazarken Agni Kai ritmiyle kıpır gelelim serinin kendisine. Intro’sunda da gayet kıpır oluyorum. güzel anlattığı gibi dört elementin de güçlerini kullanabilen ve bu elementleri temsil eden Eğreti durmadan eğlenceli karakter nasıl ya- dört ulusun arasında denge kurması gerekirken pılır, kör göze parmak sokmadan sosyal mesaj ortadan kayboluveren Avatar’ın yüz yıl sonra nasıl verilir, güçlü kadın karakter nasıl olur diye ortaya çıkmasının hikâyesini anlatan, her açıdan ders olarak okutulsa yeridir. Eğer hâlâ izlememiş mükemmel bir animasyon macera, komedi ve olan varsa koşarak gidip izlesin, bir sonraki sayı- dram. da yazılı yoklama yapacağım. Kendisine puanım 5 üzerinden 6. BURCU 126 I NISAN 2022

PADDY CHAYEFSKY MOULIN ROUGE!(2001) ALTERED STATES (1978) Bakın şunda anlaşalım: Sizin bu film hakkında ne düşündüğünüz benim çok da umurumda değil. Ben Bu ay usta oyuncu William Hurt öldü (siz onu Marvel filmlerindeki zamanında filme üç kere sinemada gitmişim, yüz General Ross rolünden hatırlayabilirsiniz) ve ben tahminimden de fazla bin kez evde izlemiş ve her karesini ezberlemişim. üzüldüm bu ölüme. Zira çocukluğumda onu ilk Altered States filmiyle Hani pek de kabaca olmayan bir hesapla 20 yıldır tanıyıp sevmiştim -ki bu onun da ilk sinema filmiydi yıllar sonra öğrenece- izliyorum ben bu inanılmaz müzikali. Müzikallerle ğim üzere. Yakın zamanda eserin uyarlandığı kitabı ilk kez okuma şansına bir probleminiz ve saçmalamaktan çekinmeyen bir da erişip gördüm ki film hakikaten de iyi bir uyarlamaymış hatasıyla seva- zihniniz varsa siz de seversiniz bu filmi orası kesin. bıyla. Yeni bir yüz yıl gelip Paris’in kapılarını zorlar ve Nöroloji alanında çalışan Eddie Jessup’un izolasyon tanklarında yap- Bohem idealler burjuvaların sıkıcı yaşam tarzlarını tığı bilincin farklı düzeylerini anlama deneyleri onun çapraşık Hristiyan alaşağı ederken yaşanan peri masalı gibi bir aşkı geçmişiyle karışınca allak bullak olan nihilist ruhu bu araştırmayı bir sap- konu ediniyor Moulin Rouge! ve isminin sonundaki lantıya çevirir ve en acayip halüsinatif rüyalarınızda bile zor göreceğiniz ünlem işaretinin hakkını da sonuna kadar veriyor. korkunçlukta olaylara doğru yelken açar. Kitap tabii daha detaylı ve O danslar, coşturan modern müzikler, oyuncuların olayların sırası da biraz değişik olsa da özü filmde aynı kalmış. İlginç bir cennetten inme sesleri ve muazzam rengârenk şekilde şu an okuyunca bana çok etkileyici ve öngörülü gelen kısımları atmosferi bu filmi halen benim izlediğim en iyi mü- var metnin. Özellikle Jessup’un yıllar yılı arkadaşı olan Arthur Rosenberg zikal olmaya itiyor ki müzikalleri de severim hani. ile kendi hayatı üzerine olan diyaloğu bence günümüz insanının kendine tutmaktan korktuğu bir ayna işlevi de görüyor ve öz gerçeğimizi ararken Ewan McGregor’un“The Hiiiilsss are alive with the bile çevremize ne denli yabancılaştığımızı, yalnızlaştığımızı lafı hiç dolan- sound of music”diye daha ilk andan bizi yakalayan dırmadan özetliyor. performansı Nicole Kidman’ın göz kamaştıran Di- amonds Are A Girl’s Best Friend’iyle destekleniyor Kitaptaki bilimsel veriler yazar Paddy Chayefsky’nin uzun araştırmaları ve film üzerimize üst üste muazzam şarkılar yağ- sonucunda derlenmişler ve her ne kadar kitap sonlara doğru doğaüstü dırıyor. Aralarda Nirvana’nın efsanevi“Smeells Like alanlarına kaysa da esere bilimsel bir ağırlık veriyorlar rahatlıkla. E dili de Teen Spirit”inden bile parçalar duymak da iştahınızı gayet akıcı ve korku öğeleri de dozajında kullanılmış. Şahsen kitabın bu kabartmıyorsa ben sizin müzik zevkinizle tanışmak denli güncel hissettirmesine şaşırdım okurken ve yabancı diliniz iyiyse bu istemem zaten. Ve filmin bence gizli yıldızı olan Jim pek de dokunulmamış bir alanda geçen gerilimli ve insanı düşüncelere Broadbent’in Freedy Mercury’i mezarında huzurla sevk eden öyküye kayıtsız kalmayın derim. Sıkı bir bad trip tadındaki uyutan“The Show Must Go On”ı var ki offlar ofu, 1980 yapımı filmi izleyip William Hurt’ü bir kez daha anmak da anlamlı bir tüyler diken değil bildiğiniz deriden kazıklar çıkıyor seçenek tabii. EREN E. halli performansı da bu abartılı, coşkulu, saçma sapan ama insanı aşka getiren müzikalin tepe noktası oluyor. Yok efendim kusurları varmış, bazı düzenlemeler vasatmış falan bunları geçiniz; finalde ciğeriniz soluyor mu ağlamaktan, Spectacular Spe- ctacular’da gülmekten karnınıza ağrılar giriyor mu? Bunlar oluyorsa filmin büyüsü sizi etkisi altına almış demektir, gerisi beter gerisi malum, gerisi sadece aşk! EREN E. 2022 NISAN I 127

SAYI: 174 - 2022/04 ISSN: 1307-8933 Genel Yayın Yönetmeni (Sorumlu) C. Serpil Ulutürk, [email protected] Göksu Evleri Ihlamur Cad. No13-B15A Anadolu Hisarı / İSTANBUL Yayın Koordinatörü Tuğbek Ölek, [email protected] Yazı İşleri Müdürü Can Arabacı, [email protected] Editörler Eren Eryürekli, [email protected] Eser Güven, [email protected] Gülhis Canpolat, [email protected] Görsel Yönetmen Aygen Göriş, [email protected] Serbest Yazarlar Ali Sezgin, [email protected] Anton Semchenko, [email protected] Ares Aybar, [email protected] Billur Yasa, [email protected] Burcu Arabacı, [email protected] Cevdet Emre Kızılcan, [email protected] Emre Sümer, [email protected] Engin Vural, [email protected] Göker Nurbeyler, [email protected] İhsan Can Asman, [email protected] İpek Atam, [email protected] M. İhsan Tatari, [email protected] Mert Gökhan, [email protected] Mustafa Mutlu Şenay, [email protected] Noyan Akatlı, [email protected] Oğuz Erdoğan, [email protected] Onur Kaya, [email protected] Ömer Akdağ, [email protected] Pelin Yiğit, [email protected] Sabri Erkan Sabancı, [email protected] Yasin İlgün, [email protected] Reklam İletişim Tel: 0216 465 98 50 SETİ YAPIM VE YAYINCILIK Hizmetleri San. Tic. Ltd. Şti. Yönetim Yeri: Göksu Otağtepe Caddesi, No:65, Anadolu Hisarı Beykoz / İSTANBUL Tel: 0216 465 98 50 Fax: 0216 465 98 52 Oyungezer, SETİ Yapım ve Yayıncılık tarafından yayınlanmaktadır ve basın-yayın kanunlarına uymaktadır. Bu dergideki yazılar ve görsel malzemeler SETİ Yapım ve Yayıncılık’tan yazılı izin alınmadan kaynak gösterilse bile kullanılamaz. Küçük bir rica... Oyungezer’lerinizi biriktirmiyorsanız çöpe atmayın. Eğer sizden sonra oku- ması için verebileceğiniz kimse yoksa, tekrar doğaya kazandırılmak üzere bir geri dönüşüm kutusuna bırakın.

CHRONO CROSS: THE RADICAL DREAMERS EDITION MAYIS’TA OYUNGEZER’DE 175

174