Oyungezer 151 - Standart Kalite

SEAN PENN Türlü işlerin adamı rumlar, gereksiz şiddet, duygusuzu kalabalıklar, Honey’nin ilginç yaşamı Yazar Sean Penn’i aktör, sinema boyunca perde arkasında sunuluyor. yönetmeni ve aktivist olarak Ciddi ve veriye dayalı gibi görünen tanıyoruz. Türlü İşlerin Adamı - Bob felsefi analizlerin ardından birden Honey, Penn’in ilk romanı. Kitaba sokak ağzıyla savrulan küfür şidde- ismini veren Bob Honey, orta yaş- tinde muhalif eleştiriler gelebiliyor, larda, orta sınıf ABD’li gibi görünse ön plandaki başkarakterin renkli ma- de, fosseptik işletmeciliği, havai fişek ceraları anlatılırken. Bazı bölümlerde gösterisi organizatörlüğü gibi tuhaf casus-aksiyon, arada bir de absürt işler yapmış, dünyanın birçok şehir komedi tarzı filmlerden sahneler ve bölgesini gezmiş, hayali bir karak- izlediğinizi hissedebilirsiniz okurken. ter. Sean Penn, yarattığı Bob Honey Muzip bir dille yazılmış, gülümserken aracılığıyla yakın dönemin ve özellik- düşüneceğiniz, yorulmadan okuyabi- le kendi ülkesinin siyasi, ekonomik ve leceğiniz ironik bir anlatı arıyorsanız, toplumsal atmosferinin ince bir eleş- sinema adamı Sean Penn’in kitabı tirisini yapıyor 190 sayfa boyunca. tam size göre olabilir. NOYAN Sağduyu sınırlarını zorlayan çarpık- lıklar, göz ardı edilen adaletsiz du- EDİTÖRÜN NOTU: Rahat okunan ve ince espriler sayesinde zekice eleştiri ve taşlama yapabilen bir anlatı. KEITH HOUGHTON Aklımın ucunda, bir gelip bir gidiyor Yazar Keith Houghton, psikopat seri katilin kendisi kendisini zıtlıklar ve aşırı- olup olmadığı konusunda lıklarla ilgili konularda yazan zorlu ve yıpratıcı çelişkiler birisi olarak tanımlıyor. Çar- yaşar. Üçüncü şahıs ağzından pışma, polisiye-gerilim türleri anlatılan farklı bir karakterin arasında bir yerlerde duran bir öyküsüyse, gene son bölüme roman. Hafıza kaybından dola- doğru başkahramanınkiyle yı ismini dahi hatırlayamayan, kesişir ve gerilimi, soru işaret- eğitimli, başarılı ve varlıklı bir lerini üst noktaya taşır. Kurgu, mimarın ağzından dinliyoruz bir sonraki sayfada ne olacak 280 sayfalık gizemli öykünün sorusunu zihinlerde tutarken, büyük kısmını. “Aralıklı amne- başkahraman Jed Allen’ın zi” adı verilen, “gidip gelen ha- yaşadığı ikilemli ve buhranlı fıza” diyebileceğimiz, geçmişi anlarda da kasvet, çıkmaz ve hatırlama konusunda sorunlar, çaresizlik gibi duygular yoğun yaşadığı olaylar ve ilişkileri hissediliyor. Ayrıntı düzeyi arasında kopmalar yaşayan abartıya kaçmadan sunulmuş, başkarakter, sevdiği kadından gizem ögeleri ve soru işaretleri günlük alışkanlıklarına, evinin sayfalara dengeli şekilde ser- nerede olduğuna kadar bir piştirilmiş bu sürükleyici ro- sürü soru işaretini yanıtlamaya manı, özellikle polisiye türüne çalışır. Son bölümdeyse “Cent- meraklı okuyuculara öneririm. ral Park katili” diye bilinen NOYAN EDİTÖRÜN NOTU: Merak duygusunu canlı tutan, akıcı dille yazılmış, güncel bir polisiye. MAYIS 2020 101

ESER GÜVEN YENi ALBÜM Sert olacak dediler, sert olmuş, tamam, peki de başka? EDİTÖRÜN NOTU: Bana bunun bir Testament albümü olduğunu söylemeseler “vay be, adamlar güzel iş çıkarmış” derdim. Ancak benim Testament’ten beklentim bu albümün çok üstünde. 102 MAYIS 2020

TESTAMENT ÇEalavdnlear Çoluğa çocuğa karışınca sahne şovla- 1 ARIETTY’S SONG rında ve kostümlerinde biraz durulan Cecile Corbel J-Rockçı Miyavi, maşallah üretkenlik olarak 2 SAVE A PRAYER hızından hiçbir şey kaybetmiyor. Son 5 Duran Duran senedir her yıl albüm çıkaran müzisyen 3 THE WORST yeni mahsulü Holy Nights’la geçen yılki No MAN Sleep Till Tokyo’da yakaladığı ivmeyi sür- 4 HOLLOW dürmüş. Albüm eğlenceli ve kolayca tüke- Yosh tilebilen, çoğunlukla hızlı ve orta tempolu 5 ISLANDS IN THE STREAM şarkılardan meydana geliyor. Yarı İngilizce Kenny Rogers yarı Japonca sözler birbirine ahenkle do- lanırken hiçbir şarkıda sıkılmadım. Yer yer K-Pop esintileri de aldım ama Miyavi gitarı eline alınca kendine has tarzı hemen hisse- diliveriyor diğer sesler arasından. Ama işte güldük eğlendik artık eve gidelim minva- linde, pek de kalıcı olmayacak fabrikasyon bir albüm bu. EREN E. EDİTÖRÜN NOTU: Şöyle enerjik kıpır kıpır bir albüm çektiyse canınız Holy Nights’a bir şans verin derim. iki nedeni var. Birincisi ve en kolay görüneni, Steve Aoki birbirinden meşhur DJ’lerle birlikte çalışıyor. Bu albümde will.i.am’den tutun da Alan Wake’e, Slushii’den Ümmet Özcan’a kadar kalabalık bir kadro var. İlk başta güzel haber: Al- İkinci neden Aoki’nin 2014’ten beri hayatı- flört ettiği o gri kıyılara bümde tam 27 adet şarkı elektronik müzik tariflerinin mızdaki ışığı karanlığa götürüyor şarkılar. Şu iyi bu var! Kötü haberse: Parçaların dışına çıkmaması. Bu durum çevirmeye ant içmiş Amelie kötü ayrımı yapmadan bir çoğu Aoki’nin önceden sun- öylesine bir hal alıyor ki “şu Bruun’un dark folk metal atmosfer ve çok bilinçli bir duğu tekli parçalar. kick’ten sonra çalan melodi projesi Myrkur’un son albü- kayboluş üzerine bu albüm. şu olacak” diye bir tahminde mü Folkesange adından da Elektrikli enstrümanları pek Durum bu şekilde olsa bulunduğunuzda genelde anlaşılabileceği gibi İskan- de hissettirmeden, black da Aoki tarzını korumayı ve başarılı oluyorsunuz. Birkaç dinav halk şarkılarıyla dolu. metalin o dibe batıyormuş ortalamanın üstünde olmayı kere EDM dinlediyseniz sizi Ama işte bu pagan torunla- hissi hiç olmadan kolayca yine her zamanki gibi başara- pek etkilemeyecek nispeten rının ezgileri de muhteşem akıp gidiyor zihninizden. biliyor. Aslında bunun bariz demode tınılarla karşılaşacak- oluyor hep. Sizi odanızın Gözlerinizi kapayın ve bu sınız yani albümde. duvarları arasından çıkartıp mistik yolculuğun tadını fırtınalı denizlerin fyörtlerle çıkartın. EREN E. Albümün bir 1970’ler şar- kısı Popcorn’un ve bir Yahudi türküsü Hava’nın elektronik yorumlamalarını içermesi hoş olmuş. Zaten albüm genel olarak çok da kötü değil de işte, şarkıların ne kadarı oy- natma listelerinde yer eder, orası muamma. CEVDET EDİTÖRÜN NOTU: Aoki konfor bölgesinden çıkmıyor ve sanki EDİTÖRÜN NOTU: Ruhsal ve huzur veren bir albüm bu. Karanlığın 2014’teymişiz gibi müzik yapmaya devam ediyor. dibinden gelen bir ışık gibi. MAYIS 2020 103

ÖMER AKDAĞ Gösterişsiz bir metafizik dedektiflik hikâyesi 104 MAYIS 2020

IN/SPECTRE 1 NİSAN! Anime dünyası 1 Nisan’da tuhaf şakalar yap- mayı sever. Bu yıl tabii biraz daha renksizdi 1 Nisan ama güzel şeyler var yine: tinyurl.com/ogz-151-1-nisan Önce oradan buradan bir meye kavuşuyor. Bu deminki şeyler: Makanai in the Maiko cümleyi sesli okuyun, eğlenceli Lodge, Kabukicho Sherlock, oluyor. How a Realist Hero Rebuilt the Kingdom, Heaven’s Design Granblue Fantasy’nin mini Team, Talentless Nana, Cells gag mangası Guraburu da at Work: Code Black, Ghost in animeleşiyor. the Shell: SAC_2045 (2. sezon), How Not to Summon a De- 2010’ların başında kendi mon Lord (2. sezon), Madoka çapında bayağı tutan Tiger Magica: Side Story (2. sezon), & Bunny animesinin 2022’de Sorcerous Stabber Orphen çıkacak 2. sezonu duyuruldu. (2. sezon), Isekai Quartet (3. Arada iki de film vardı yalnız, sezon), My Hero Academia (5. seriyi takip ettiyseniz arada sezon). o filmleri de elden geçirmeyi unutmayın. 2000’de manga olarak çıkan, 2003’te animeye uyarlanan Aria’nın animesinin 15. yılı Tokyo Mew Mew, Tokyo Mew şerefine yeni bir Aria filmi geli- Mew New adında yeni bir ani- yor! Olm nasıl özledim var ya… FMA’dan Hughes…). Yağmur biraderlerin olduğu bir Holl- de hayranları da evde otura otu- yağıyor. ywood uyarlamasının geleceği ra sıkıldılar herhalde. Önce Aya duyurulmuştu. Orijinal hikâ- Hirano (Haruhi) bir Hare Hare Japonya’da olağanüstü hâl One Punch Man’in Hollywood yenin uyarlaması olmayacağı, Yukai dansı yapıp 8 milyon izlen- ilan edilmesine neden olan yapımı live-action filmi duyurul- yeni bir hikâyeye sahip olacağı di (tinyurl.com/ogz-151-haru- Corona salgını anime dünyasını du. Aslında dibine kadar Japon açıklandı. hi-aya), sonra da Tomokazu Su- etkilemeye devam ediyor. Etkile- olsa da Hollywood kafasına da gita (Kyon) garip bir Hare Hare nen animelerin, mangaların vs. yakın bir seri gibi geliyor bana Resmî bir duyuru yok ama Yukai performansı paylaştı, o da tam listesi için sizi şöyle alalım: One Punch Man nedense, kötü Cowboy Bebop’ın henüz çıkma- 3 buçuk milyon izlendi (tinyurl. tinyurl.com/ogz-151-corona-a- çıkmayabilirmiş gibi bir his var mış Netflix dizisinin de 2. sezo- com/ogz-151-haruhi-sugita). nime Ayrıca küçük çaplı sinema içimde. Yönetmen belli değil, nu kesinleşti gibi bu arada. Sonuç olarak Haruhi’ye yeni salonları ciddi maddi sıkıntı yazarlar daha önce Jumanji, sezon yine gelmedi (böyle de içindeler, devletin onlara yardım Venom gibi filmlerde çalışmış Overlord’un yeni çıkan 14. hüzünlü bitiririm haberi). etmesi için imza kampanyası yazarlar. cildinde serinin 17. ciltle birlikte başlatıldı. biteceği duyuruldu. Kizuna Ai’nin seslendirme- Gatchaman’ın henüz formatı ninin Nozomi Kasuga olduğu belli olmayan, başında Russo Iseaki devri kapanıyor mu ne resmî olarak doğrulandı. oluyor? Konosuba da 17. ciltle Son derece karakteristik bir bitecekmiş. One Piece’ten Ace’in geçmişini sese sahip, birçok önemli rol- anlatan 2 roman var, bu roman- den tanıdığımız seslendirmen Hinamatsuri’nin de bu yaz lar mangaya uyarlanıyor, çizer Keiji Fujiwara ne yazık ki kanser 19. ciltle biteceği duyuruldu. O de Dr. Stone’un çizeri Boichi. nedeniyle 55 yaşında hayata isekai değil bak. Ya da değil mi? veda etti (Gundam 00’dan Ali, Ne olduğu belli değil ki Hina- Interspecies Reviewers’ın Advent Children’dan Reno, matsuri’nin? mayonez kutusu baskılı ürün- Hunter x Hunter’dan Leorio, leri satışa çıktı. Çünkü neden Haruhi’nin seslendirmenleri olmasın? MAYIS 2020 105

ÖMER AKDAĞ 2sezondur “yeni serilerde iş yok, devam serileri güzel” muhabbeti yapı- yordum, nihayet bu sezon döngüyü kırıyor ve bir sürü kaliteli yeni seriyle geliyor. Aşağıya sığmayan Gleipnir ve Kakushigoto da var hatta son derece izlemeye değer, onları da ilgilerinize sunarım. Ve de tabii bir de Kingdom’ın yeni sezonu var seinen sevenler için. İlk sezonu son yıllarda izlediğim en başarılı günlük hayat animesiy- di Fruits Basket’in. İkinci sezon da aynı güzellikle devam ediyor. O kadar naif ki animeyi fanusa koyup kötü gözlerden korumak istiyor- sunuz. Bildiğiniz 1800’ler Amerika’sı. Kovboylar, kızılderililer, barlar, tramvaylar falan var. Ama olay aşırı abartılı retro-fütüristik otomobillerin yarışı üzerine kurulu! Çok tutmamasına şaşırdığım serilerden, bayağı güzel halbuki. Kızımız kendisini daha önce oynadığı romantik bir görsel romanın içinde buluyor ama şöyle bir detay var; başkarak- ter olarak değil, romanın baş kötüsü ola- rak! Başkarakter iyi sona ulaşırsa sürgün edilecek, kötü sona ulaşırsa ölecektir. Aşırı basit, aşırı sevimli, eğlencelik bir seri. Özlenen isim Stand Alone Complex beklenmedik bir temayla ve beklenmedik bir formatta geri döndü. Önceki SAC’lerin yıllar sonrasında, biraz post-apoka- litiğimsi bir dünyadayız ve Binbaşı Kusanagi ve ekibi ajanlığı bırakmış, Amerika’da paralı askerlik yapıyor ama tabii derin komplolara girmeleri uzun sürmüyor. Yeni 3D görselliğe alışmak biraz zaman alsa da seri GitS ruhuna sahip. 106 MAYIS 2020

BAHAR SEZONU ANİMELERİ Yapımcı stüdyo Trigger’ın bütün serileri Gurren Lagann kadar mükemmeldir denemez ama ne yaparlarsa yapsınlar içinde acayip bir enerji oluyor (Darling in the Franxx, Kill la Kill, Little Witch Acade- mia vs.) Brand New Animal da aynı şekilde, mükem- mel değil ama izlemesi çok zevkli. Hafızasını yitirmiş, gizemli güçleri olan emo bir oğlanımız var, kendisi- ni katılımcıların her katında farklı bir sınava tabi tutulduğu bir kulede buluyor ve en tepeye, her şeyin mümkün olabileceği yere ulaşmaya çalı- şıyor. Karakterleri de her katta karşılaştığımız sınavlar da ilgi çekici. Sezonun en popüler animesinin bir romantik komedi olması alıştığımız bir şey değil, hep o Chika Dance videosu sayesinde bence :) “Roman- tik komedi yapalım ama Death Note gibi olsun” diyen yapımcılara da hayatta sağlık, mutluluk, başarı dileklerimi iletiyorum. Aslında bunca yıldır devam eden hikâye 4. sezonla sonlanmıştı, seri orada bitebilirdi ama son bir sezon daha var. Çok gerekli miydi? Değildi ama öte yandan bizimkilerin Elite 10 olmasından sonra hikâyenin bitmemesi, onları bu yeni konumlarında da biraz izlemek güzel bir his yine. Durgun, romantik ve adından da anlayabileceğiniz üzere bir şekilde nostaljik de bir seri. Sıradan insanların, sıradan duygularının yarattığı kafa karışıklıklarının içinden çıkmaya çalışması sizin kulağınıza nasıl geli- yor bilmiyorum ama ben böyle serileri çok seviyorum. MAYIS 2020 107

DATA CORONA AŞI ÇALIŞMALARI GÜLHIS: Covid-19 hâlâ tüm dünyanın GÜLHIS: Bir tedavi yöntemi olmaması aşı ğin Domuz Gribi H1N1 zamanında ilk aşıyı gündemindeki en önemli madde ve bir çalışmalarının karşısındaki en büyük engel- Avustralya üretmişti ve kendi insanlarını süre daha bu şekilde kalmaya devam ede- lerden biri. Normalde aşıların nasıl çalıştı- aşılamadan aşının ihracatına başlamamış- cek gibi görünüyor. Yine de son zaman- ğını aşağı yukarı hepimiz biliyoruz. Vücuda tı. Ki bu noktada açıkçası ben hangi ülke larda konuşmalar normalleşme sürecine virüsün tamamen etkisiz ya da çok zayıf bir bulursa bulsun bu yaklaşımın değişeceğini yakında geçilip geçilemeyeceğine doğru hali enjekte edilerek bağışıklık sisteminin düşünmüyorum. kaymaya başladı. Anlıyorum inanın evde virüsü tanıması ve ona karşı antikor üret- kalmaktan ben de bıktım, iki aydır silme mesi sağlanıyor. Bu şekilde de eğer virüsle Bir aşının bulunması durumunda bir de evdeyim ama tek derdimiz evde kalmak temasa geçerseniz bağışıklık sisteminiz herkese yetecek kadar üretilebilmesi, in- olsun. Öbür tarafta bir de aniden işinden onu bertaraf edebiliyor. sanlara ulaştırılması ve fiyatı konusu var. olanlar, tam tersi zor şartlar altında çalış- mak zorunda olanlar var. Sağlık çalışanla- Aşının test edilmesi sürecine geçtiğimiz- İHSAN A.: Yani özellikle aşının herkese rından bahsetmiyorum bile. de tedavi olmaması, test amaçlı aşılanan yetecek kadar üretilmeyeceğine, üretilse bireylerin hastalığa açık olduğu ve aşının bile herkese ulaşmayacağına adım gibi Her ne kadar evde kalma sürecinde vaka işe yaramaması durumunda da tedavi eminim. Biraz karamsar konuşuyorum far- sayılarında bir miktar azalma görülse de, edilemeyeceği anlamına geliyor. Buna kındayım ama sonuçta hâlâ 2 milyar kadar gerçek şu ki Covid-19’un hâlâ kesin bir rağmen Oxford’da 800 kişilik bir grupla insanın temiz suya dahi düzenli erişiminin tedavisi yok. Ve şu noktada her ne kadar insanlar üzerinde aşı deneylerine başlandı. olmadığı bir dünyada yaşıyoruz. Öte yan- yeni vaka sayıları düşüşe de geçse, hayatın Seattle’daki Kaiser Permanente araştırma dan uzmanların söylediğine göre nüfusun normale dönmesi mümkün değil. kliniğindeyse virüsün Covid-19’a yol açma- yaklaşık %60-70’inin aşılanması gerekiyor yacak küçük bir genetik parçası insanlara ki salgın kontrol altına alınabilsin. Neler Bu normale dönüş sürecini hızlandırabile- enjekte edildi. Şu ana kadar hiçbir araştır- olacağını kestirmek güç ama insanlık ola- cek en önemli şey de, tedavinin yanı sıra, madan olumlu bir sonuç çıkmış değil. rak bugüne kadarki sicilimiz pek parlak bir aşının bulunabilmesi. değil. Bilmiyorum sanırım çok moral bozu- İHSAN A.: Bir diğer konuşulan husus da yorum, belki sen birkaç iyimser cümleyle İHSAN A.: Valla gündemde ne yazık ki bir aşı bulunsa dahi, bunun paylaşımının kapanışı yapmak istersin :) uzun bir süre daha kalacak gibi cidden. Aşı nasıl olacağı. Açıkçası aşıyı bulan ülkelerin konusunda haklısın ama aşının kendisi çok bunu önce kendi vatandaşlarına sağlaya- GÜLHIS: İçinde bulunduğumuz durum ama çooook uzun bir süreç. Zira önce aşı cağı ve muhtemelen demokratik şekilde söz konusu olunca maalesef olaya pozitif bulunacak da, hayvanlarda denenecek de, bir dağılım olmayacağı konuşuluyor. Hatta yaklaşmak biraz zor elbette. Fakat eğer en son sıra insanlara gelecek. İnsanlarda geçen haftalarda Corona aşısını Afrika’da araştırmacılara gereken destek verilir, bir kısa vadede herhangi bir olumsuz yan denesek mi diye tartışan Fransız doktorları aşı üretildiği takdirde de karantina kuralları etki görülmemesi de aşının %100 güvenli düşününce insan pek iyimser olamıyor. bozulmaz ve aşının yayılması beklenirse olacağı anlamına gelmiyor, zira bazı etkiler gerçekten bu en iyi senaryo olacaktır diye uzun yıllar sonra da ortaya çıkabilir. GÜLHIS: Geçmiş salgınlara bakarsak, örne- düşünüyorum. 108 MAYIS 2020

GÜNCEL Bu Zoom nereden çıktı yahu? Resmimi çekip kameranın karşısına koysam çakarlar mı? Görüntülü konuşma deyince yanlışlıkla ya da düşünmeden benim aklıma ilk Skype paylaşan, Zoom’un güvenlik geliyordu açıkçası. Ki şu zamana önlemlerini kullanmayan insan- kadar da gayet işimizi görüyor- ların konuşma kodlarını tahmin du Skype, Zoom da nereden çık- edip görüşmelerine sızan troller tı diye düşünmeden edemedim. ortaya çıkmaya başladı. O ka- Ki karşılaştırdığımda anladığım dar çok gerçekleşti ki bu olay, kadarıyla Skype’ın eksik kaldığı Zoombombing diye bir isim tek nokta katılımcı konusunda bile taktılar. Sonra ortaya çıktı Zoom’dan eksik kalması. Skype ki Zoom’un uçtan uca şifreleme 50 kişiye, Zoom’sa 100 kişiye sistemi de aslında tam olarak kadar izin veriyor. da uçtan uca şifreleme kadar iyi çalışmıyormuş. İnanın tam olarak ilk kimin kullanmaya başladığını, kimin Zoom’u güvenli kullanabil- bu bomba pazarlama hamlesini menin yolu hem görüşmeleri gerçekleştirdiğini bir türlü bula- ID ve şifre gerektirecek şekilde mıyorum fakat Zoom karantina açmak, hem de “bekleme odası” süreciyle birlikte birdenbire en özelliğini kullanarak katılımcıları çok kullanılan görüntülü konuş- tek tek görüşmeye kabul etmek- ma mecrası haline geldi. ten geçiyor. Yine de çok hassas konuları Zoom üzerinden ko- Ve sonrasında sıkıntılar nuşmamak daha sağlıklı belki başladı. Kişisel Zoom ID’sini de. GÜLHİS AdBlock kullanıyorsanız bilgisayar başında çok da farkına varmıyorsu- nuz aslında ama neredeyse her sitede bir GoogleAd reklamı var. Hani şu ne hakkında konuşursanız onu gösteren- lerden. Instagram’ın da Facebook’a ait olduğu ve neredeyse her 8-9 postta bir reklam gösterdiği düşünülünce ne kadar ciddi bir reklam gelirinden bahse- dildiğini fark ediyorsunuz. Google ve Facebook rek- Avustralya geçtiğimiz sene aslında lam gelirlerini paylaşacak! Google ve Facebook’a “siz kendinize bir yönerge belirleyin, bir kısmından Avustralya bir ilki gerçekleştirmek için ilk feragat edin şu gelirlerin” demişti. Fa- adımları atıyor kat medya devleri bunu yapmadı tabii ki. Şimdiyse beklemekten bıkmış olan Avustralya hükümeti kendi Rekabet Kurumu’na bir yasa tasarısı hazırlama görevi verdi. Hazır olur olmaz da yürür- lüğe geçirmeyi planlıyor. Google ve Facebook’un Avustralya’da internet reklam gelirlerinin üçte birine sahip olduğu düşünülürse bu gerçekten çok kıymetli bir hareket. Hem parasal bakımdan hem de kendi tıklamaların- dan gelir elde edemeyen web siteleri ve medya sağlayıcıları açısından. GÜLHİS MAYIS 2020 109

DATA GÜNCEL Kütleçekimsel dalgalar ilk eşitsiz karadelik çiftini açığa çıkardı Biri büyük, biri küçük: LIGO ve Virgo! Çarpışması ilk olarak nin kütlesi Güneş’in otuz 12 Nisan 2019’da göz- katıyken, diğeri sadece lemlenen bu çift, bu kadar Güneş’in sekiz katı kütleye büyük boyut farkına sahip sahip. Bu ikili ne cins kara- ilk karadelik çifti. Bu cins deliklerin bir araya geldiğini çarpışmalar boyut olarak araştırmak, çiftlerin nasıl birbirine yakın olan karade- oluştuğunu ve kütleçe- likler arasında gerçekleşiyor kimsel dalgaların doğasını fakat bu gözlemden önce anlamak konusunda bize bilim insanları, biri büyük daha çok ipucu verecek. biri küçük iki karadeliğin birlikteliğinin mümkün Araştırmacılar aynı za- olup olamayacağı ya da manda bu yeni oluşum için bunun ne kadar nadir bir Einstein’ın İzafiyet Teorisi’ni şey olduğu hakkında pek yeniden test ettiler ve teo- bilgiye sahip değillerdi. rinin bu birleşmeler için de doğru olduğunu kanıtladı- Bu karadeliklerden biri- lar. GÜLHİS Rüyaları kontrol Pentagon tarafından yayınlanan UFO etme vaadi görüntüleri Kalk yerine yat hadi E daha geçen sonbahar gördüğümüz videolar bunlar? Uyku hayatımızın üçte birini kaplıyor ve dolayı- Geçtiğimiz sonbahar bu sayfalarda Amerikan donanma- sıyla bu esnasında gördüğü- sının internette dolanan birtakım UFO videolarının ger- müz rüyalar üzerinde kontrol çekliğini kabul ettiğine dair bir haber girdiğimi hatırlıyorum. sahibi olma isteği yeni bir Bu ay da Pentagon aynı videoları, yaptıkları inceleme sonu- şey değil. Üstelik bu konuyla cunda herhangi gizli kalması gereken bir bilgi içermediği ilgili 2017’de MIT bünyesin- anlaşıldığından ve yanlış anlamaları, kavram karmaşalarını ve de kurulmuş bir Rüya Lab olası bilgi kirliliğini önlemek adına ‘tekrardan’ paylaştı. (Dream Lab) mevcut. Bura- daki araştırmacılar da insanın Yani aynı videoları bu sefer Pentagon’un sanki yeni bir şey rüyalarını şekillendirme, hatta olmuşçasına paylaşması ne işe yarayacak çok da anlayama- direkt kontrol etme imkânı dım. Öte yandan, eski ABD senatörlerinden Harry Reid’in bu sağlayacak eldiven benzeri, videoların buzdağının anca görünen kısmı olduğuna dair giyilebilen bir cihaz geliştirme bir tweet’i var. Ne diyelim, şeffaflık şart ama bu Pentagon’un çabası içinde. açıklaması o da değil. İHSAN A. Cihaz kabaca üzerindeki adayı da iki sene önce kokuy- sensörlerin yardımıyla kullanı- la çalışan başka benzer bir cının uykunun hangi aşama- cihaz geliştirmiş. Her ne kadar sında olduğunu tespit ediyor rüyaları kontrol etme fikri ku- ve buna göre birtakım işitsel lağa hoş gelse de, bazı bilim işaretler vererek rüyayı şekil- insanlarıysa onları ele geçir- lendiriyor. Mesela deneyler- mektense onlardan bir şeyler den birinde deneklere önce- öğrenmenin daha faydalı bir den kaydedilmiş bir mesajla yol olabileceğini düşünüyor. “kaplan” kelimesi söylenmiş. Gene aynı laboratuvarda İHSAN A. çalışan başka bir doktora 110 MAYIS 2020

HABER Ray Tracing Faydalı mı? RTX anlamlı mı? Peki ya ışınlar da bizi izleyecek mi? Nihayet yüksek performanslı Super modelleri ve fiyat düşüşleriyle gelişti ve bugün hangi noktaya geldik, DXR olmanın tek yolu da NVIDIA RTX olacak. birlikte, RTX serisi dizüstü sis- bugün ne ifade ediyor bir bakalım. Üzgünüm üst seviyeden vurdum ama temlerde de popülerleşecek gibi gerçek gerçektir. Aaa... evet GTX’e de DXR Bakalım bakmasına da aslında yazıyı hiç desteği geldi, RDNA 2’de de DXR olacakmış falan filan... Ama açık olalım RTX dışındaki gözüküyor. İki sene önceki RTX lansmanı uzatmayıp en çıplak gerçeği direkt söyleye- bir seçenekten DXR açtığınızda performans alma umudunuz var mı cidden? O zaman sırasında eleştirdiğim fiyatlar normalleşti ve biliriz de: Dünyanın en çok beklenen oyunu gelin biz Cyberpunk 2077 için aldığınız NVI- DIA RTX kartınızla başka neler yapabileceği- zaman içinde RTX’in faydaları da arttı. Bunda Cyberpunk 2077, DXR desteğiyle geliyor. nize bakalım. performansa büyük katkısı olan DLSS’in yeni Yani Cyberpunk’ı en iyi grafiklerle oynamak RTX’in çıkışı sırasında birkaç sıkıntı vardı. Birincisi ışın izleme için altyapı desteğinin 2.0 sürümüyle birlikte görüntü kalitesinin ve için RTX lazım. Bitti, bu kadar. Merak etme- zayıf olması ve bunun oyunların bu teknolo- jiyi desteklemesini zorlaştırmasıydı. DirectX piksel yükseltme seçeneklerinin artmasının yin ben size uzun uzun anlatacağım tabii 12 Ultimate ve DXR’ın yaygınlaşmasıyla birlikte bu sorun çözülmüş gibi gözüküyor. da rolü var. Ama açık olalım, eğer GTX yerine ama açık olalım, çoğumuzun fikrini belirle- Sadece Cyberpunk değil CoD: Modern War- fare, Watch Dogs: Legion, Control, Dying RTX tercih ediyorsak bunun asıl sebebi “Re- yecek tek gerçek bu olacak. Yaşı yetenler tek Light 2 gibi bir dolu oyunda artık DXR desteği var veya geliyor. Muhtemelen yaz al-Time Ray Tracing”, yani “Gerçek Zamanlı bir Half-Life 2’yi oynamak için o zaman nef- aylarında sanal fuarlarda yeni nesil oyunlar açıklanmaya başladıkça liste hayli uzayacak. Işın İzleme”; biz oyuncular için “DXR”, yani ret ettiğimiz Steam’i nasıl paşa paşa kullan- Kısacası artık PC’ye çıkan AAA oyunların çoğunda DXR desteğini göreceğiz. DirectX Ray Tracing ya da “Vulkan Ray Tra- dığımızı hatırlar. O en sevdiğimiz oyunu hak cing”. Ben yazının kolay okunabilmesi adına ettiği gibi oynayalım da, birkaç ay aç kalsak bu terimlerden “DXR”ı kullanacağım, çünkü da olur. O yüzden çoğumuz için bu tekno- piyasaya çıkan oyunların büyük çoğunlu- lojiyi kullanma sebebi Cyberpunk olacak. ğunda var olan destek bu. Ama unutmayın Hatta eminim hali hazırda cihazında DXR ki “Gerçek Zamanlı Işın İzleme” API’den, desteği olanlar bile ilk defa Cyberpunk’ta platformdan, cihazdan bağımsız olarak her ayarlara girip bakacaklar özellik nasıl açılıyor, türlü oyunda karşımıza çıkacak bir gün. Yani nasıl kullanıyor diye diye. Candy Crush’ta neden olmasın değil mi? Amaç kısacası ve en basiti daha gerçekçi Eğer Cyberpunk hayatımıza Gerçek Za- grafikler. Gelin geçen iki senede olaylar nasıl manlı Işın İzleme’yi sokacaksa, buna sahip İki resim ilk bakışta çok benzer görünebilir. Ama alan ve objeleri tek tek incelemeye başladığınızda özellikle ışık ve gölgelerdeki doğallık fark yaratmaya başlıyor. Bu farklar bir araya geldiğinde sahnedeki derinlik duygusu değişiyor. MAYIS 2020 111

DATA Işın İzleme’nin kendini en net gösterdiği konu şeffaflık ve yansımalar. Rasterization bu ikisinde çok kötü olduğu için oyun geliştiricileri bol cam kullanmayı hiç sevmez. Bu da zamanla değişecek. Ray Traced Shadows: Oyundaki gölgeleri ışın izlemeyle çizerseniz, kısa mesafede keskin ama uzaklaştıkça dağılan gerçekçi keskinlik ve tonlarda gölgeler elde edersiniz. Ray Traced Reflections: Yansımaları ışın iz- lemeyle oluşturduğunuzda sadece ışık veya karaltı olarak değil görüntü olarak da yansı- malar elde edersiniz ve ayrıca ekran dışında kalan objeler yansımalarda görünebilir. Ray Traced Global Illumination: Bu teknik ışın izleme kullanarak mekânlarda ışınların yüzeyler arasında yansıyarak doğal bir genel aydınlatma oluşturmasını sağlar. Oyunun grafikleri ne kadar basit veya eskiyse ışın izlemenin farkı o kadar net görülüyor. Üstelik Minecraft Ray Traced Ambient Occlusion: Mekândaki RTX ışın izlemeyi efekt olarak kullanmıyor, grafikler tümüyle ışın izlemeyle oluşturuluyor (Path Tracing). yaygın ışığın objelerle nasıl etkileşeceğini belirleyen bu teknik, ışın izlemeyle yapıldı- Oyunların desteğinin bu denli artması- her ikisi de ışın izlemeyle yapabileceğiniz ğında özellikle kıvrımlı, katlı, kenarları olan nın bir sebebi de büyük yayıncıların DXR’a temel efektlere sahip. Elbette geliştiricilerin objelerin daha gerçekçi ve daha doğal de- yatırım yapmaya hevesli olması. Şimdiden bu fonksiyonları öğrenmesi, uygulaması, o rinliğe sahip görünmesini sağlar. EA, Activision, Ubisoft, CD Projekt gibi çoğu projelerin tamamlanıp piyasaya çıkması va- büyük yayıncı bu işe girdi ve bu diğerleri kit alıyor. Ama üzerinden bir sene geçtiğine Ray Traced Translucency: Cam gibi saydam üzerinde de kaçınılmaz olarak baskı yarata- göre artık sene sonuna doğru bu motorları yüzeylerin ışık geçirgenliğini eğer ışın izle- cak. Sonuçta kimse teknolojide geri kalmış kullanan daha küçük yayıncıların da oyunla- meyle hesaplarsanız çok daha gerçekçi ve gözükmek istemez. Ayrıca yeni nesil konsol- rında DXR desteğini kullanmaya başladığını yansıma ve saydamlığı doğru dengeleyen ların ışın izleme desteklemesi de önemli bir görebiliriz. Kısacası bu sene DXR’ın bir stan- görüntüler elde edersiniz. baskı unsuru. Yeni nesle oyun yapıyor ama dart haline geldiğini görmeye başlayacağız. ışın izleme desteklemiyorsan eksik iş yapmış Bu tekniklerin nasıl çalıştığını, nasıl görün- gözükeceksin. Geliştiriciler bunu istemez. Gözlerimiz ne fark görecek? düğünü ve detaylarını Unreal Engine’in şu sayfasında detaylı görebilirsiniz: Destekleyen oyun sayısını arttıracak asıl Kısacası oyun desteği açısından DXR için tinyurl.com/ogz-151-unreal şeyse oyun motorlarının desteği elbette. işler yoluna giriyor artık. Ama diğer bir konu Sonuçta her geliştiricinin de bu babalar destekleyen oyunlarda ne kadar fark gördü- Şu ana kadar DXR desteğine sahip olan gibi kendi motorunu yazacak gücü yok. ğümüz. Bu tamamen geliştiricinin yeteneği oyunlar genelde bu beş teknikten birini Burada da gözler Unreal Engine ve Unity’ye ve oyunun yapısıyla ilgili ve bunu tam an- veya birkaçını kullanıyor. Hepsini kullanma- çevriliyor. Bu iki popüler motor da yaklaşık layabilmek için önce çok basit de olsa ışın ları performans sebebiyle her zaman müm- bir sene önce DXR desteğini duyurdu ve izlemeyle ne yapabildiğimize bakmalı. Bura- kün olamayabiliyor. O yüzden de DXR’ın gra- da temel beş tekniğe odaklanmak gerekiyor: fik kalitesine farkı hangi teknik seçildiğine 112 MAYIS 2020

HABER ve nasıl uygulandığına göre değişebiliyor. hakkını çok veremiyordu. İlk olarak Metro yapıldığı bu dönemde, bu imkana sahip Öncelikle oyunda bu tekniklerden hangisi Exodus’la birlikte ışın izlemenin farkını, fay- olmayan oyunlar için muhteşem bir fırsat veya hangileri kullanılmış ve bunlar oyuna dasını gördük ama o da sadece genel aydın- bu. Eğer yapımcılar oyunlarını DX12 uyumlu ne kadar uygunlar çok önemli. latmada kullanıyordu teknolojiyi. hale getirip DXR eklerlerse yeniden piyasaya sürme şansına bile sahip olabilirler. Diğer bir önemli konu da sizin donanımı- Işın izlemenin hakkını gerçekten veren ilk nızın bu efektleri ne kadar kaldırdığı. Çünkü oyunumuzsa Control oldu. Bana sorarsanız Aslında bunu yakında kendimiz de yapa- ışın izlemenin klasik rasterizationdan bir DXR bize ne katar diye düşünürken bakıl- bileceğiz gibi. Mesela Skyrim’i, GTA 5’i veya farkı çok ciddi şekilde ölçeklendirilebilmesi. ması gereken oyun da bu. Çünkü diğerlerin- Witcher 3’ü ışın izleme desteğiyle oynamak Yani sizin ışınları ne kadar izlemek istediğiniz den farklı olarak Control tam beş farklı ışın istemez misiniz? Çünkü eski oyunları canlan- performansı ciddi etkiliyor. Eğer ışınları iki izleme tekniğini bir arada ve iyi kullanıyor. dırmada çok kullanılan ReShade (reshade. kere sektirirseniz farklı, beş kere sektirirseniz Bunlar yukarıda saydıklarımız değil, çünkü me) yazılımına da ışın izleme desteği kapıda. farklı grafik kalitesi ve performans alıyorsu- oyun Remedy’nin kendi geliştirdiği motoru Henüz beta aşamasında olan ve sadece Pat- nuz. DXR destekli çoğu oyunun ayarlarında kullandığından biraz daha farklı kullandığı reon destekçileriyle paylaşılan mod (patre- gördüğümüz düşük, orta, yüksek seçenekler teknikler. Ama gerçek anlamda ışın izleme on.com/mcflypg) dilediğiniz her oyuna ışın bunu ifade ediyor. Elbette siz istediğiniz kullanarak harika grafiklere sahip olan ilk izleme desteği eklemenize olanak verecek. kartla istediğiniz ayarı seçebilirsiniz, ama oyunu Control olarak görmek çok da yanlış Etkisi elbette ki oyun geliştiricilerinin yaptığı optimal fps değerlerine göre ayarlandı- olmaz. Hatta oyun tüm geliştiriciler için de kadar değil ve RT çekirdeklerini kullanama- ğında RTX 2060 ile RTX 2080 Super’in aynı bir anlamda ders niteliğinde ve Control’le dığından performansı zayıf. Ama bana sorar- sahnede vereceği görüntü arasında büyük birlikte DXR’ın sadece yaygınlığı değil, verdi- sanız DXR’ın en güzel kullanımlarından biri fark olacaktır. Bunu özellikle ışın izlemeyi üç ği katkı da artacak gibi görünüyor. Control olabilir bu fikir. NVIDIA benzer bir özelliği boyutlu tasarımda kullananlar çok iyi bilir. hangi teknikleri nasıl kullanıyor burada GeForce Now ve Experience’a eklese ve eski Bir sahne çizersiniz, sonra kaliteli olsun diye uzun uzun anlatmayacağım ama özellikle oyunlardaki derinlik verisini kullanarak Ray çekersiniz ayarları sonuna dek, ışınlar seksin İngilizcesi olanlar bu konuda NVIDIA’nın Traced Ambient Occlusion tekniğini uygula- de seksin, pürüzler, noktalar azalsın da azal- hazırladığı şu makaleden bütün detaylarını sa tam anlamıyla bir çığır açar. sın. İki saat sonra gerçek yüzünüze vurur, görebilirler: tinyurl.com/ogz-151-control çizimi iptal edip insan gibi ayarlarla bir daha Işın izleme ve DXR dünyasındaki gelişme- başlatırsınız. Işın izlemenin desturu da bu- Eski oyunlara yeni can ler bu şekilde işte. Daha uygun fiyat, daha dur: Ne kadar ekmek, o kadar köfte. çok özellik, daha yüksek performans, daha Tabii DXR’ın diğer bir ilginç kullanımı da çok oyun desteği... Günden güne RTX serisi- Bütün bunları değerlendirince ışın izleme grafiklerinin içi geçmiş oyunlara yeniden nin lansmanda vaat ettikleri hayata geçme- ilk çıktığında elimizdeki örneklerin ne kadar can vermek. Bu konuda Quake II RTX ve ye başladı. O yüzden artık aradaki farkı verip zayıf olduğunu tekrar görüyoruz. Özellikle Minecraft RTX mutlaka dikkatinizi çekmiştir. de RTX almak anlamlı bir yatırım haline gel- Battlefield V, “DXR nasıl kullanılmamalı” Sonuçta bu ışın izleme teknolojileri doğru di diyebiliriz. Ama zaten Cyberpunk geliyor, konusunda bütün sektöre iyi bir ders oldu. kullanıldığında o kadar çarpıcı ki eski oyun- hepimiz kesemiz yettiğince ve yettiğinde Sadece yansımaları kullanan oyun bunun da ların düşük poligon ve dokularını bile bam- paşa paşa alacağız nasıl olsa =) başka gösteriyor. Bir sürü oyunun yeniden Renk ve dokular kalktığında iki metot arasında gölge ve ışık anlamında ne kadar fark olduğunu daha net görüyorsunuz. Özellikle kumaş gibi yumuşak kıvrımlı objelerde. MAYIS 2020 113

Kimlik tane kimlik vardı içinde. Çocuk halimle bile inanamamıştım Geçenlerde iş için insanların kıytırık bir video Almanya’ya giden bir kaset için kimliklerini bırakıp arkadaşım yerel bir kü- gittiklerine. tüphanede gördüğü ilginç bir şeyi paylaşmış. Kütüphanede Girişte anlattığım sistemin eski-yeni birçok video oyunu ülkemizde de olduğunu düşün- var ve bunları 15 günlüğüne senize. Yeminle 1 ay içinde tek kiralayıp oynadıktan sonra geri bir oyun bile kalmaz o raflarda. getirebiliyorsunuz. Aslında pek Benzer şekilde atari kaseti çok Avrupa ülkesinde olan bir satan dayıları da kazıklarlardı şeymiş bu, ama bizim için hayli çünkü çocukken. İstediği kaseti ilginç tabii. alır, plastiğini açıp içine bozuk başka bir oyun koyar, sonra Eskiden her hafta VHS kaset da bu çalışmıyor diye götürüp kiraladığımız bir dükkân vardı. yerine başka bir kaset daha Hani şu kaset kiralayacağın alırlardı. Neden bilmiyorum zaman kimliğini bırakıp kaseti tamahkarlık ruhumuza işlemiş getirince geri aldığın dönemler, bir şekilde. 90’ların ortaları. Hiç unutmuyo- rum, artık samimi olduğumuz Bir kaset için kimliğimizden dükkân sahibi bir kutu dolusu mi vazgeçiyoruz, yoksa bu kimlik ve ehliyet göstermişti şekilde gerçek kimliğimizi mi “bak abi, bunlar kaset kiralayıp gösteriyoruz dersiniz... EMRE S. geri getirmeyenlerin kimlikleri” diye. Abartmıyorum en az 40 114 I MAYIS 2020

SEGA VS ACCOLADE DAVASI Zoraki Geliştirici oyununun kartuşları konsolda çatır çutur Lakin davayı temyize götüren Accolade Konsol geliştirmek ve üretmek ol- çalışıyordu. gidişatı tersine çevirmeyi başardı. Zira dukça maliyetli bir iştir. Bu yüzden parasını ödediğin bir konsolu parçalayıp çoğu konsol (en azından çıkış döne- Gelgelelim durumu kısa sürede fark tersine mühendislik yapmak kişisel kulla- minde) zararına satılır ve konsol geliştirici- eden Sega, konsolun üçüncü versiyonu- nım haklarına giriyordu, ayrıca Accolade si kazancını konsol için çıkan oyunlardan na TMSS isimli yeni bir koruma sistemi oyunlarında hiçbir lisanslı Sega markasını pay alarak sağlamaya çalışır. İşte Sega da koydu ve oyun fuarında Ishido kartuşu- kullanmıyordu. Zaten bu oyunların satı- bu yolu izliyor, Sega Genesis konsolu için nun bu sistemde çalışmadığını göstere- şının Sega’nın gelirlerini azalttığına dair üretilen lisanslı oyunların satışından kar- rek Accolade’e gövde gösterisi yaptı. Ne hiçbir somut kanıt da yoktu. Nihayetinde tuş başına 10-15 dolar arası bir para alıyor var ki Sega’nın artistliği çok uzun sürme- Accolade haklı bulundu ve süreç aynen ve yapımcı firmanın da başka konsollara di, zira Accolade kısa süre içerisinde bu devam etti. oyun üretmesine müsaade etmiyordu. koruma sistemini aşmanın da bir yolunu buldu. Sega’ya artık mahkeme yolu gö- Bu davanın video oyunları tarihindeki Tabii oyun geliştiricileri için de mali- zükmüştü. yeri büyüktür, zira video oyunlarında ter- yetleri hayli arttıran bir anlaşmaydı bu. sine mühendislik ilk kez yasal açıdan ele Genesis’e bazı oyunlarını çıkartmak, Tarihler 1991’i gösterdiğinde telif alındı ve bu dava pek çok benzer davaya ancak bu maliyetten de kaçmak isteyen hakları ihlali ve haksız rekabet iddiasıyla da referans olarak gösterildi. Peki Sega ve Accolade firması da alternatif yollar dü- Accolade’ye dava açtılar. Mahkeme de Accolade’a ne mi oldu? Onlar da sürecin şünmeye başladı. Bir konsol ve üç tane Accolade’in Sega’ya telif ödemeden her iki tarafa da zarar verdiği konusunda de oyun satın alarak hemen tersine mü- haksız kazanç elde ettiği ve bu kartuş- hem fikir oldular ve Accolade 1993 yılında hendislik çalışmalarına başladılar ve kısa ların firmanın kazançlarına zarar verdiği Sega için resmî bir oyun geliştiricisi haline süre sonra sonuç elde etmeyi başardılar: hükmüne vararak Sega’yı haklı buldu. geldi. EMRE S. Sega’yla anlaşmadan ürettikleri Ishido MAYIS 2020 I 115

BENEATH A STEEL SKY Broken Sword’a Bir Kala M. İHSAN TATARİ Yanlış hatırlamıyorsam 2000’li yılların en bi’ başla- bir çizgi-roman çıkıyormuş ve hikâyenin başını onu okuyarak öğ- rıydı. Bilgisayarımın 2 MB’lık S3 Virge ekran kartı reniyormuşsunuz. Alelade bir çizgi-roman değil ama... Bizzat Wat- (evet, ne var?) artık yeni oyunları kaldırmadığından, chmen’in çizeri Dave Gibbons’ın ellerinden çıkma bir çalışmadan e ben de öğrenci olduğumdan çareyi emülatörlere söz ediyoruz burada. Hatta sadece o değil, oyundaki karakterlerin ve abandonware oyunlara dadanmakta bulmuştum. Mecburi ve mekân çizimlerinin neredeyse tamamı da ona ait. Tabii o za- istikametin Home Of Underdogs’u gösterdiği yıllardı anlayacağı- manlar orijinal oyun almak falan ülkemizde hak getire. O yüzden nız. İşte ilk kez o sıralarda karşılaşmıştım Beneath A Steel Sky’la. ancak yıllar sonra, bu çizgi-roman oyunun GOG versiyonuna bir Ücretsiz olmuştu. Kendimi bildim bileli tıkla-yönet tarzındaki giriş videosu şeklinde eklendikten sonra öğrenebildim bunları. macera oyunlarının hastası olmama rağmen bu oyunu daha önce hiç duymamıştım ama grafikleri ve konusu beni âdeta büyülemiş- Konusunu özetlemek gerekirse, uzak gelecekte dünya çölleş- ti. Oyunun Broken Sword’un yapımcısı Revolution Software’e ait miş ve geriye kalan tüm nüfus devasa çelik şehirlerde yaşamaya olduğunu öğrendiğimdeyse yaşadığım şaşkınlığın ve mutluluğun başlamıştır. Bunların en büyüklerinden biri de Avustralya’daki haddi hesabı yoktu. Böylece balıklama dalmıştım maceraya. Union City. İnsanlar artık statülerine göre farklı katlarda yaşamak- tadırlar ama çoğu distopyanın aksine en üst katlar en zengin- Ama dalış harbiden de balıklama olmuştu hani. Oyuna başlar lerin değil, fakirlerin ve işçi kesiminin yeridir. Çünkü radyoaktif başlamaz, daha neredeyse saniyesinde helikopterle kocaman, gökyüzüne ve kirli havaya daha yakın yerlerdir buralar. O nedenle, fütüristik bir şehre çakıldım. Derken enkazın içinden uzun boylu, alışılmışın aksine, elektrik santralleri ve fabrikalar gibi şeyler hep yapılı ve siyah pardösülü bir adam çıktı sürünerek. Her hâliyle en üst kattadır. “ben esas oğlanım” diye bağırıyordu anlayacağınız. Onu asker görünümlü birkaç güvenlik görevlisi takip etti ve hemen bizim Oyunda Robert Foster adında bir adamı yönetiyoruz. elemana ateş etmeye başladılar, o da erkekliğin onda dokuzluk Robert henüz küçük bir çocukken, annesiyle birlikte şehirden kuralına sığınarak tabanları yağlayıverdi. Ne oluyoruz, neredeyiz, ayrılırken (ya da kaçarken) helikopterleri çöle çakılıyor, neden bize ateş ediyorlar, sen kimsin, kim bunlaaaar? En büyük kazadan sadece Robert kurtuluyor. Şans eseri, o yakınlarda ki- öhöm! Her şey tam bir muammaydı anlayacağınız. yaşayan Aborjinler onu bulup kurtarıyor ve kendilerinden biriymiş gibi yetiştiriyorlar. “Foster” (evlatlık) soyadını da Meğersem oyunu orijinal olarak satın aldığınızda kutusundan böyle alıyor zaten. Kahramanımız yıllar içerisinde elektroniğe 116 MAYIS 2020

çok yatkın biri olduğunu kanıtlıyor ve kendisine Joey adında ağzında bir fünye var!” demesi ya da Robert ona “say hello Joey” küçük bir robot tasarlıyor. Joey’nin özelliği, kişiliğinin hafıza dediğinde tüm saflığı/alaycılığıyla “hello Joey” demesi gibi kartında depolanmış olması. Böylece kartı başka bir robota espriler bunca yıl sonra bile hâlâ aklımda. taktığınızda Joey otomatik olarak o metalik bedene hükmet- meye başlayabiliyor. Oyunun eksiklikleri de yok değil tabii. Özellikle katlar arasında çok git-gel yapmak bir yerden sonra sıkıyor. En alt Gelgelelim günün birinde bir helikopter dolusu silahlı adam katlara, yani refah bölgelere ulaştığımızdaysa oyunun karanlık Aborjinlerin köyünü basıp “orada doğmayan, çocukken şehirde atmosferi etkisini bir parça yitiriyor, görevleri ve bulmacaları yaşayan” birini aradıklarını söylüyorlar ve Nazilerden bozma bu mantığın ve konunun dışına çıkıyor. Neyse ki en alt katın daha tipler Foster’ı buluncaya dek köyün altını üstüne getiriyorlar. da altında şehrin en karanlık yüzü karşılıyor bizi. Tüm soruların Kahramanımız kendisini büyüten insanlara zarar vermelerini cevabını bulduğumuz ve oyunun başındaki olaylara bir anda engellemek için teslim olduğundaysa geri kalan herkesi öldür- anlam kazandıran gerçeklerle karşılaştığımız bu son kısımlar o mekten geri kalmıyorlar, sonra da Foster’ı paketleyip helikop- kadar iyi ki arada karşılaştığımız, oyun uzatılsın diye koyulduğu terle şehre geri götürüyorlar. Ne ironiktir ki kahramanımızın belli olan zayıf bölümleri kolayca görmezden gelebiliyoruz. hayatındaki ikinci helikopter yolculuğu da bir çakılmayla sona eriyor. Böylece oyunumuz da başlamış oluyor. Dahası, oyunda kafamıza Schriebmann Port adında bir delik açtırıp matrikse girebildiğimiz bölümler de var. LINC Cesur Yeni Dünya ve Bin Dokuz Yüz Seksen Dört gibi ünlü denilen ve tüm şehri kontrol eden süper-bilgisayarın içine distopyalara göndermeler içeren, karanlık bir macera oyunu girip bazı dosyalara erişmemiz ve güvenlik programlarına karşı Beneath A Steel Sky. Yozlaşmışlık, insanın değersizleşmesi, zen- savaşmamız gerekiyor bu kısımlarda. Shadowrun oyunlarından ginin fakiri ezmesi... Oyun her aşamasında size bu tür mesajlar neredeyse 20 yıl önce hem de... Velhasılıkelam Monkey Island, vermekten çekinmiyor. Hatta ölebiliyorsunuz da. Ama aynı Grim Fandango ve Broken Sword gibi isimlerden bahsederken zamanda da Broken Sword serisinde olduğu gibi, bazı karak- adı mutlaka anılası, efsane payesini sonuna kadar hak eden bir terlerin saflıkları ve zevzeklikleri sayesinde (sözüm sana George oyun BaSS. Dileyelim de önümüzdeki senelerde çıkması planla- Stobbart) sizi güldürmekten de geri kalmıyor. Özellikle Joey’nin nan devamı da en az ilki kadar unutulmaz olsun. bize yardım etmektense sürekli söylenmesi ve laf sokmaları, ilk kez sigara içen bir adam gördüğünde, “Dikkat et Foster, adamın Stay vigilant! ENOFELSDDAEUNN?E DAVE GIBBONS CİDDİ KOMİK BaSS’ın grafiklerinin hâlâ ak- Stüdyonun ikinci oyunu olan ranlarına nazaran birkaç tık daha iyi BaSS aynı zamanda Revolution olduğunu söylemek yanlış olmaz. Aradan Studios’un kendi tarzını bulduğu oyundur. bunca zaman geçmesine rağmen arka plan çi- Charles Cecil, Sierra tarzında daha ciddi zimleri ve karakterler günümüzde yapılan pikselli macera oyunları yapmak isterken ortağı Dave macera oyunlarıyla yarışacak cinsten. Ve bunu bü- Cummins’se LucasArts tarzında komik yapım- yük bir ustaya, Watchmen’in çizeri Dave Gibbons’a lar yapmak ister. İkili bu konu hakkında uzun borçluyuz. Oyundaki görsellerin %75’ini kendisi bir süre tartışır ve sonunda orta yolda karar çizmiştir. Hatta Broken Sword 1 ve 2’nin yenilenmiş kılarlar: Ciddi bir konuyu işleyen, karakterler sürümlerinin çizgi roman ve kapak görsellerinde aracılığıyla mizah yapan bir oyun. Sonuç de imzası var. Üstadın, Watchmen’deki çizimle- olarak önce Beneath A Steel Sky rine büyük hayranlık duyan Charles Cecil’in doğar, onun başarısı da Broken (stüdyonun kurucusu) teklifini reddet- meyip oyun dünyasında da önemli Sword serisini ve George Stobbart’ı doğurur. izler bırakması bizim için büyük bir nimet. MAYIS 2020 117

BANANA PRINCE [FAMICOM / NES] FINAL FANTASY II [NES / PS1 / PSP / WS / GBA / WII /AND] 7-8 yaşlarındayken kuzenimin getirdiği bir Famiclone kar- tuşun içinde keşfetmiştim bu oyunu. Oyunun anime-vari Tamam arkadaşlar, taş yağmuruna tutmadan önce beni bir tarzına bayıldığımızı, düşmanların tiplerine ve animasyon- dinleyin lütfen. Oyunun 3 farklı versiyonunu bitirmiş biri olarak lara çok güldüğümüzü daha dün gibi hatırlıyorum. İlk turun konuşuyorum burada (PS1, GBA ve PSP). Tamam, oyun seriye müziği de abartısız 25 senedir aklımdadır herhalde. Chocobo ve Cid gibi karakterler kazandırdı, o dönemde böyle detaylı karakterlere sahip bir oyun olması önemli, müzikleri Banana Prince başta da belirttiğim gibi anime-vari, bu- cidden harika falan, hepsine katılıyorum ama ya oynanış? ram buram Japon kafası kokan bir aksiyon/platform oyunu arkadaşlar. Muz cumhuriyetimizin prensi olarak gururlu Adamlar seviye atlama sistemine daha ikinci oyunda büyük ülkemizin vakur simgesi olan devasa muzun çalınmasının bir yenilik getirmişler, takdir ediyorum. Bir karakterin hangi ardından yollara, pardon adalara düşüyor, her biri ötekin- özelliğini kullanıyorsanız o özelliği gelişiyor falan. Peki kulağa den daha aptal görünüşlü meyve düşmanlara karşı savaş gayet mantıklı gelen bu sistem oynanışta düzgün işliyor mu? veriyoruz. KESİNLİKLE HAYIR! Bütün sorun da burada zaten! Oyunun hayli ilginç bir mekaniği var. Yere ektiğimiz Mesela karakterinizin HP’sinin yükselmesi için darbe alması tohumlar fasulye sırığı gibi derhal büyüyor ve bunlara gerekiyor. Fakat düşmanlar adamlarınıza dengeli bir saldırı tırmanarak platform bölümlerini aşmaya ya da gizli yerlere dağılımı yapmadığı için birkaç saat sonra şöyle bir tabloyla kar- ulaşmaya çalışıyoruz. Ayrıca kılıcımız hayli küçük olsa da şılaşıyorsunuz: Bir karakterinizin HP’si 250 ise ötekinin sadece oyun boyunca açabileceğimiz geliştirmelerle ucundan 20 olması ve bu ikincisinin düşmanlar yanağından her makas yıldız falan atabiliyoruz. Bunun yanı sıra ödüllü sorular, aldığında ölmesi. Bu dediğim oyundaki bütün istatistikler için topladığımız yüzükleri riske edebileceğimiz bir kumarhane, geçerli bu arada. masaüstü oyunu gibi de pek çok yan oyun var. Grafiklerin de NES standartları için tek kelimeyle harika olduğunu Peki birkaç saat içinde elinizde dengesiz ötesi ucube bir ekip belirtmeliyim. olunca ne yapmak zorunda kalıyorsunuz tahmin edin? Tabii ki de kendi takım arkadaşlarınıza dalmak! HP’si çok mu düşük? Hay Ne ilginçtir ki oyunun Japonya haricinde resmi olarak hay, baltayla biraz kafasını yarın düzelir. Ateşe dayanıklılığı mı çıktığı tek bölge Almanya oldu. Fakat benim gibi hayranları düşük, kıçına biraz alev topu atın yeter. tarafından yapılan bir İngilizce yaması var, onu kullanarak oynamanızı öneririm. Her tarafı anime kokan, rengarenk ve Şöyle bir tablo oluşuyor oyunda bir süre sonra: Düşmanlar eğlenceli bir oyun arıyorsanız Banana Prince’i mutlaka de- onları öldürmeye çalışırken birbirini doğramaya çalışan bir ekip. neyin derim. EMRE S. Bir Goblin olarak o görüntüyü hayalinizde canlandırmaya çalışın lütfen. Ne düşünürdünüz? 60’tan fazla oyunu olan bir seride bu sistemin bir daha asla kullanılmamış olması da gereken açıklamayı yapmıştır diye düşünüyorum. EMRE S. 118 I MAYIS 2020

bulandırıyorsun. Sen ölmek istemiyor- sun. Sen hayatına tutunan önemsiz bir yaratıksın, tıpkı bu kasabadaki diğer pis- likler gibi. Evet, zor olduğunu biliyorum. Dutch’ı seviyorsun. Sevilesi bir adam. Mantıklı konuşuyor. Şu Doğu’daki pas- toral yazarlara benziyor. Tek farkı küçük bir adım fazla ileri gidiyor. Çiçekleri ve hayvanları ve doğayla insan arasındaki harmoniyi sevmek yerine insanları para için kafalarından vurmayı tercih ediyor. Ve onunla aynı fikirde olmayanları. Bak, ben çok zeki biri sayılmam, ancak çiçekleri sevmekle çiçekleri sevmeyen insanları kafalarından vurmak arasındaki metafizik geçiş, biraz fazla büyük bir geçiş. Yani... Kolay. Biz, biz kötü adamlarız. İnsanlara kanunları dikte ediyoruz. Kanunlar kusur- suz olmayabilirler, ama aslına bakarsan o kadar kötü değiller. Alternatifinin ne oldu- ğunu söyleyeyim. Çok karışık değil. Alter- natifi bir adam ve silahına karşılık başka bir adam. Evet, uygarlık sıkıcı olabilir, ama alternatifi Bay Marston, cehennemdir. - Ve bu uygarlığı dikte edişin, bu bir insa- nın çiçeği sevip sevmeme özgürlüğü, veya sözünü ettiğin şey her neyse, bu şey bir adamın karısını ve çocuğunu kaçırmanı gerektiriyor öyle mi? - Evet biliyorum bazı çelişkiler var. Yalan söylemeyeceğim. Dediğim gibi çok zeki bir insan sayılmam. Neyse, şimdi gidip Bay van der Linde’in işini kendimiz bitirmemiz gerekecek. Bize yardım edecek misin? - Seçim şansım var mı? FIRSATLAR ÜLKESİ - Aslına bakarsan, hayır. [RED DEAD REDEMPTION] Kanun adamı Edgar Ross tarafından - Peki deminki muazzam söylem ne içindi? eşi ve çocuğu kaçırılan John Marston, nı bir kez daha denemek istedi: çok uzun zaman önce değil, daha bir- - Bilmiyorum doğrusu, ama söylemesi kaç yıl önce beraber at sürdüğü, ailesi gibi - Ne istiyorsun Marston? kesinlikle iyi hissettirdi. bildiği suç ortaklarını avlamaya zorlandı. Bill ve Javier’i bir şekilde bulup alt etti ama - Ailemi. İstediklerinizi yaptım. Edgar Ross, Marston’ın zamanında Dutch farklıydı. Sadece diğerlerinden daha karşısında durduğu, savaştığı şeyin, zeki ve kurnaz olması değildi Marston’ın - Hayır yapmadın. Burası fırsatlar ülkesi ve medeniyetin ve bu medeniyetin iki- Dutch’ı yakalamakta zorlanmasının sebebi. ben sana aileni kurtarma fırsatı sundum ve yüzlülüğünün vücut bulmuş hali ol- Evet Dutch, Marston’ın asla affedemeye- sen başarısız oldun. Şimdi seni nasıl ödül- duğunu karşısına geçmiş ona açık açık ceği şeyler yapmıştı ama... Dutch yine de lendireyim? söylüyordu, ve biliyordu ki Marston bu farklıydı. Marston onun peşine düşmek konuda hiçbir şey yapamazdı. Medeni- istemiyordu. İlk denemeleri de başarısız - Keşke beni öldürseydiniz. yet; özgürlükler, fırsatlar, seçim şansları olmuştu zaten. Marston, Ross’a gidip şansı- konusunda her fırsatta keyifle nutuk - Kes bu saçmalıkları koca oğlan. Midemi çekmeyi çok sever, ama insanlara ger- çek bir özgürlük asla sağlamaz, onlara sunduğu alanın dışına çıkmaya çalışan- ları pençesine düşürür, ve işi bitince de onları kuşuna dizer. Ve Marston bu konuda hiçbir şey yapamazdı. ÖMER MAYIS 2020 I 119

CASTAWAY ONTHEMOON Hayır, bu bir bilimkurgu filmi değil, acayip bir ilişkinin de fitilini yakıyor. başlığa aldanıp da öyle sanmayın. Film nefis bir kapitalizm eleştirisi, bol- Aksine tatlış ama oldukça da acı ger- ca güldürüp düşündürüyor ama bir çekleri yüze vuran, tuhaf mı tuhaf bir erişte yeme sahnesi var ki offf yani... romantik komedi. Erkek karakterimiz Böğrünüze öküz oturtabilecek kadar Kim borç batağında bir beyaz yakalı iyi oynanmış ve iyi çekilmiş sahne. ve daha filmin ilk dakikasında kendini Kapital çarktan çıktığında insanın nasıl nehre atıp intihar ediyor. Sonra nehrin bir özgürlüğe ve iç huzura kavuşup içinde erişimin yasak olduğu bir ada- kendini bulduğunu anlatmanın yanı da kıyıya vuruyor ve yüzemediği için sıra bu yeni kazanılmış özgürlüğün ge- de burada bir çeşit Robinson Crusoe tirdiği sorumlulukları da es geçmeyen, hayatı yaşamaya başlıyor. Kız karakteri- romantik yanı da çok iyi dengelenmiş miz Kim’se (çünkü Kore’de kanun gere- bir eser var elimizde. Hani böyle kafa ği herkesin adı Kim olmak zorunda ga- yormayan, germeyen, biraz göz mus- liba) 3 yıldır odasına kapalı yaşayan bir luklarını açan bir film arıyorsanız kesin- hikikomori ve teleskobundan adasında likle öneriyorum, sevmeyene benden yaşayan Kim’i gözetlerken ikili arasında bir adet noodle gelsin. EREN E. KAYBOLUŞ GEORGES PEREC kullanılmamış. Sadece bu yönüyle bile çok Pek sevdiğiniz, çok kıymet verdiğiniz biri- kıymetli bir kitap Kayboluş. lerini kaybettiğinizde neler hissedersiniz, Anlatıya gelirsek, renkli bir tablo bizleri hayatınızda nasıl bir boşluk oluşur? Georges bekliyor. Perec, içindeki o muzip çocuğu Perec bu soruya o kadar anlamlı bir yanıt ver- serbest bırakmayı ihmal etmemiş, birçok miş durumda ki “böylesine büyük bir kayıp şeyi (ve hatta biz okurları) tiye almaktan geri ancak bu şekilde ifade edilebilirdi” demekten durmuyor. Kitap, uykusuzluk sorunundan alıkoyamıyorum kendimi. Ailesini, özellikle mustarip Anton Ssliharf’ın kayboluşunu ve de annesini (ki kitabın orijinal ismi La Dispari- bu kayboluşla birlikte e harfinin de dünyadan tion, Nazilerin elinde ‘kaybolanlar’ın ardından kayboluşunu konu edinmekte. Ssliharf, kay- yakınlarına verilen belgenin de adı) kaybet- bolmadan önce arkadaşlarına notlar gönderi- menin onun üzerinde yarattığı yıkımı sem- yor ve arkadaşları bir araya gelerek Ssliharf’in bolleştirmek üzere kaleme aldığı bu eserinde kayboluş hikâyesini çözmeye çalışıyor. Biz de Fransızcada en çok kullanılan harfi, “e”yi hiç kitap boyunca devam eden bu çabaya ortak kullanmıyor. Bu zorlu bir sınavın altından da oluyoruz. Zaman zaman çözüme yaklaştığını- gayet başarılı bir şekilde kalkmayı başarıyor. zı düşünebilirsiniz, ama dedim ya, Perec, biz- Yine benzer bir meydan okumaya da Türkçe leri tiye almaktan da geri durmuyor. ENGİN çeviri çalışmasında imza atıldığını görüyoruz; bu eser Türkçeye kazandırılırken de “e” harfi 120 I MAYIS 2020

MOCK & SWEET SPICE GIRLS Başlığı görünce yüzde yüz eminim ki “Mock & Sweet de neyin nesi?” diye TRT 1’de Tıfıllar ismiyle yayınlanan (tam SPICEWORLD düşündünüz, aklınızda hiçbir şey çağ- ismi İri ile Tıfıl) ama bizim Mogu Mogu Ne mutlu bana ki ben bir oyun- rışmadı. Sonra resmi gördünüz, “laaan, olarak bildiğimiz bu çizgi film iki köstebek böyle bir şey vardı di mi!!” dediniz, sonra kardeşin hikâyesini anlatırdı. Yeraltından cu olmuşum! Dünyanın en çok şu satırı okudunuz: “dorit, dorit, mogu, yüzeye çıkan kardeşlerin maceralarını kaçır- satanları listesinde başı çeken Spice moguuu” ve bir anda çocukluğunuza, madan izler, bir sonraki bölümü iple çeker- Girls’ü PS1 sayesinde öğrendim desem bundan belki de 30 yıl öncesine döndü- dik. Yalnız her bölümde acılı sahneler de şaşırır mısınız? Simsiyah bir PS1 demo nüz (evet farkındayım, hepinizi kendim olurdu, edindikleri arkadaşları ölürdü falan. diskinin içerisinde müzik bölümünde gibi yaşlı sanıyorum). Ama yine de emi- Yani hem süper, hem acıklı, hem eğlenceli Spice Up Your Life, parlak bir cevher nim ki aranızda birkaç kişi “işte adını bir nasıl oluyor tam anlamıyorum ama öyleydi gibi duruyordu! Kimi zaman açtığımı türlü hatırlamadığım çizgi film!” demiştir işte. YouTube’da Tıfıllar diye aratıp zamanın- ve klipteki hareketleri taklit etmeye şu an. da yayınlanan CD’yi izleyebilir, dorit dorit çalıştığımı inanılmaz net bir şekilde ha- diye mırıldanmaya başlayabilirsiniz. ESER tırlıyorum. Bundan daha eğlenceli ve güzel bir müzik olamazdı! Nitekim çok geçmeden Spice Up Your Life’ın bulun- duğu albüm Spiceworld’ü ve albümün birbirinden keyifli daha nice parçaya ev sahipliği yaptığını keşfettim. Albüm o kadar güzel yaşlanmış ki... 1997 yılında çıkış yapmasına rağmen hâlâ aynı hislerle dinlemeyi başarabili- yorum. Hayır, hayır; bu eskiye duyulan özlemden ötürü hissettiğim bir şey değil! Albüm ve tabii ki içerisindeki Ne- ver Give Up On The Good Times, Stop, Do It gibi parçalar o kadar evrensel ki 2020’de de gayet keyifle dinlenebiliyor. Bizim aslında Baby Spice, Ginger Spice gibi takma isimleriyle tanıdığı- mız Emma, Geri, Melanie Brown, Mela- nie Chisholm ve Victoria; “baharatlı” bir gruba mensup olsalar da çok “şeker” kızlar. Onların danslarında, albümle- rinde bile başka bir tat var. Siz de red- dedemezsiniz ki bu elementler başarılı bir müziğin “baharatı” oluyor. Daha fazla baharat şakası yapmayacağım söz ama siz de bana albümü dinleye- ceğinize dair söz verin! CEVDET MAYIS 2020 I 121

SAYI: 151 - 2020/05 ISSN: 1307-8933 Genel Yayın Yönetmeni (Sorumlu) C. Serpil Ulutürk, [email protected] Göksu Evleri Ihlamur Cad. No13-B15A Anadolu Hisarı / İSTANBUL İmtiyaz Sahibi Ateş Uluç, [email protected] Yayın Koordinatörü Tuğbek Ölek, [email protected] Yazı İşleri Müdürü Ömer Akdağ, [email protected] Editörler Eren Eryürekli, [email protected] Eser Güven, [email protected] Gülhis Canpolat, [email protected] Görsel Yönetmen Gizem Sedef, [email protected] Serbest Yazarlar Ahmet Furkan Kızılay, [email protected] Ali Sezgin, [email protected] Ares Aybar, [email protected] Can Arabacı, [email protected] Cevdet Emre Kızılcan, [email protected] Emre Sümer, [email protected] Engin Vural, [email protected] Erkut Altındağ, [email protected] İhsan Can Asman, [email protected] İpek Atam, [email protected] M. İhsan Tatari, [email protected] Mustafa Mutlu Şenay, [email protected] Noyan Akatlı, [email protected] Onur Kaya, [email protected] Pozan Erten, [email protected] Sabri Erkan Sabancı, [email protected] Tarık Kaplan, [email protected] Yasin İlgün, [email protected] Reklam İletişim Tel: 0216 465 98 50 SETİ YAPIM VE YAYINCILIK Hizmetleri San. Tic. Ltd. Şti. Adına Sahibi: Ateş Uluç Yönetim Yeri: Göksu Evleri Ihlamur Cad. No13-B15A Anadolu Hisarı / İSTANBUL Tel: 0216 465 98 50 Fax: 0216 465 98 52 Basıldığı Yer: Turkuvaz Haberleşme ve Yay. A.Ş. Akpınar Mah. Hasan Basri Cad. No 4 SANCAKTEPE / İST VD. BOGAZİÇİ KURUMLAR V. NO 871 045 8722 Basıldığı Tarih: - Dağıtım: TURKUVAZ Dağıtım Pazarlama A.Ş. Yayın Türü: Yaygın, süreli, aylık Oyungezer, SETİ Yapım ve Yayıncılık tarafından yayınlanmaktadır ve basın-yayın kanunlarına uymaktadır. Bu dergideki yazılar ve görsel malzemeler SETİ Yapım ve Yayıncılık’tan yazılı izin alınmadan kaynak gösterilse bile kullanılamaz. Küçük bir rica... Oyungezer’lerinizi biriktirmiyorsanız çöpe atmayın. Eğer sizden sonra okuması için verebileceğiniz kimse yoksa, tekrar doğaya kazandırılmak üzere bir geri dönüşüm kutusuna bırakın.

152 GEAR TACTICS GEARS’IN XCOM’LUSU MU? YERİZ! HAZİRAN’DA OYUNGEZER’DE