7788

ม นุ ษ ย์ สั ม พั น ธ์ ใ น ก า ร ทํา ง า น HAMAN RELATIONS AT WORK พั ท ธ นั น ท์ ท รัพ ย์ ค ง ณั ฐ ฐิ นั น ท์ ใ บ ม ง ค ล

1 คํา นาํ ห นั ง สื อ ห ม ว ด วิ ช า ส ม ร ร ถ น ะ แ ก น ก ล า ง ร า ย วิ ช า ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ใ น ก า ร ทํา ง า น ( H U M A N R E L A T I O N S A T W O R K ) ร หัส วิ ช า 3 0 0 0 0 - 1 6 0 5 ( 2 - 0 - 2 ) ต า ม ห ลั ก สู ต ร ป ร ะ ก า ศ นี ย บั ต ร วิ ช า ชี พ ชั น สู ง พุ ท ธ ศั ก ร า ช 2 5 6 3 มี ทั ง ห ม ด 8 บ ท เ รีย น คื อ ห น่ ว ย ที 1 เ รือ ง ค ว า ม รู้พื น ฐ า น เ กี ย ว กั บ ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ห น่ ว ย ที 2 เ รือ ง ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ห น่ ว ย ที 3 เ รือ ง ก า ร ส ร้า ง ค ว า ม สั ม พั น ธ์ ร ะ ห ว่ า ง บุ ค ค ล แ ล ะ ชุ ม ช น โ ด ย ใ ช้ ก ร ะ บ ว น ก า ร ท า ง จิ ต วิ ท ย า ห น่ ว ย ที 4 เ รือ ง ก า ร เ ข้ า ใ จ ต น เ อ ง แ ล ะ ผู้ อื น ต า ม ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ห น่ ว ย ที 5 เ รือ ง ก า ร ป ร ะ ยุ ก ต์ ใ ช้ ห ลั ก ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ใ น ก า ร ทํา ง า น ห น่ ว ย ที 6 เ รือ ง ก า ร พั ฒ น า ต น เ อ ง เ พื อ ค ว า ม ก้ า ว ห น้ า ใ น ก า ร ทํา ง า น ห น่ ว ย ที 7 เ รือ ง ก า ร ป ร ะ ยุ ก ต์ ใ ช้ กิ จ ก ร ร ม เ พื อ ส่ ง เ ส ริม ก า ร ทํา ง า น ห น่ ว ย ที 8 เ รือ ง ก า ร นาํ ห ลั ก ธ ร ร ม ม า ใ ช้ ใ น ก า ร ดาํ เ นิ น ชี วิ ต แ ล ะ ก า ร ทํา ง า น ห นั ง สื อ ห ม ว ด วิ ช า ส ม ร ร ถ น ะ แ ก น ก ล า ง ร า ย วิ ช า ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ใ น ก า ร ทํา ง า น ฉ บั บ นี ผู้ เ รีย บ เ รีย ง ไ ด้ วิ เ ค ร า ะ ห์ เ นื อ ห า จ า ก ห ลั ก สู ต ร ป ร ะ ก า ศ นี ย บั ต ร วิ ช า ชี พ ชั น สู ง พุ ท ธ ศั ก ร า ช 2 5 6 3 เ พื อ ใ ห้ ไ ด้ ห นั ง สื อ ห ม ว ด วิ ช า ส ม ร ร ถ น ะ แ ก น ก ล า ง ที ส ม บู ร ณ์ จ น เ กิ ด ป ร ะ โ ย ช น์ สู ง สุ ด ต่ อ ผู้ เ รีย น ก า ร จั ด ทํา ห นั ง สื อ ห ม ว ด วิ ช า นี สาํ เ ร็จ ไ ด้ ด้ ว ย ดี เ พ ร า ะ ไ ด้ รับ ค ว า ม ช่ ว ย เ ห ลื อ แ น ะ นาํ จ า ก ผู้ เ ชี ย ว ช า ญ ห ล า ย ท่ า น ที ก รุ ณ า อ นุ เ ค ร า ะ ห์ ต ร ว จ ส อ บ ค ว า ม ถู ก ต้ อ ง ข อ ง เ นื อ ห า กิ จ ก ร ร ม ต่ า ง ๆ แ ล ะ แ บ บ ท ด ส อ บ รู ป แ บ บ แ ล ะ คุ ณ ภ า พ ข อ ง ห นั ง สื อ ห ม ว ด วิ ช า ข อ ข อ บ คุ ณ ท่ า น ผู้ บ ริห า ร แ ล ะ เ พื อ น ร่ว ม ง า น ที เ อื อ อ า ท ร ช่ ว ย ใ ห้ กํา ลั ง ใ จ ผู้ ร า ย ง า น รู้สึ ก ซ า บ ซึ ง ใ น นาํ ใ จ ข อ ข อ บ พ ร ะ คุ ณ เ ป น อ ย่ า ง สู ง ไ ว้ ณ โ อ ก า ส นี

2 ส า ร บั ญ ห น่ ว ย ที 1 ค ว า ม รู้พื น ฐ า น เ กี ย ว กั บ ม นุ ษ ย์ สั ม พั น ธ์ ห น่ ว ย ที 2 ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ห น่ ว ย ที 3 ก า ร ส ร้า ง ค ว า ม สั ม พั น ธ์ ร ะ ห ว่ า ง บุ ค ค ล แ ล ะ ชุ ม ช น โ ด ย ใ ช้ ก ร ะ บ ว น ก า ร ท า ง จิ ต วิ ท ย า

หน่วยที 1 3 ความรู้พนื ฐานเกียวกับ มนุษย์สัมพนั ธ์ ส า ร ะ ก า ร เ รีย น รู้ 1 . ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ 2 . ป ร ะ วั ติ ค ว า ม เ ป น ม า ข อ ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ 3 . ค ว า ม สาํ คั ญ ข อ ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ 4 . ข อ บ ข่ า ย ข อ ง วิ ช า ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ 5 . ห ลั ก ป รัช ญ า ข อ ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ 6 . ห ลั ก ทั ว ไ ป ข อ ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ 7 . ป ร ะ โ ย ช น์ ข อ ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ 8 . ก า ร ส ร้า ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ใ น ที ทํา ง า น 9 . บ ท บ า ท ส ถ า น ภ า พ แ ล ะ ค ว า ม สั ม พั น ธ์ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ใ น สั ง ค ม จุ ด ป ร ะ ส ง ค์ เ ชิ ง พ ฤ ติ ก ร ร ม 1 . บ อ ก ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ไ ด้ 2 . ร ะ บุ ค ว า ม สาํ คั ญ ข อ ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ไ ด้ 3 . เ ล่ า ป ร ะ วั ติ ค ว า ม เ ป น ม า ข อ ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ไ ด้ 4 . ส รุ ป ข อ บ ข่ า ย ข อ ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ไ ด้ 5 . อ ธิ บ า ย ห ลั ก ทั ว ไ ป ข อ ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ไ ด้ 6 . บ อ ก ห ลั ก ป รัช ญ า ข อ ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ไ ด้ 7 . ร ะ บุ ป ร ะ โ ย ช น์ ข อ ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ไ ด้ ส ม ร ร ถ น ะ ก า ร เ รีย น รู้ แ ส ด ง ค ว า ม รู้เ กี ย ว กั บ ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์

4 ค ว า ม รู้ พื น ฐ า น เ กี ย ว กั บ ม นุ ษ ย์ สั ม พั น ธ์ ม นุ ษ ย์ เ ป น สั ต ว์ สั ง ค ม ที มี ชี วิ ต อ ยู่ ไ ด้ ด้ ว ย ก า ร อ ยู่ ร ว ม กั น เ ป น ก ลุ่ ม เ นื อ ง จ า ก ต้ อ ง พึ ง พ า อ า ศั ย กั น ช่ ว ย เ ห ลื อ กั น จึ ง จ ะ มี ชี วิ ต อ ยู่ ร อ ด แ ล ะ ป ล อ ด ภั ย โ ด ย เ ริม ตั ง แ ต่ ช่ ว ง วั ย แ ร ก เ กิ ด ต ล อ ด ไ ป จ น ก ว่ า จ ะ ช่ ว ย เ ห ลื อ ต น เ อ ง แ ล ะ พึ ง พ า ต น เ อ ง ไ ด้ ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ เ ป น ค ว า ม สั ม พั น ธ์ ใ น ท า ง สั ง ค ม ร ะ ห ว่ า ง ม นุ ษ ย์ กั บ ม นุ ษ ย์ ซึ ง จ ะ ก่ อ ใ ห้ เ กิ ด ค ว า ม เ ข้ า ใ จ ที ดี ต่ อ กั น แ ล ะ ส่ ง ผ ล ใ ห้ สั ง ค ม อ ยู่ ร่ว ม กั น อ ย่ า ง สั น ติ สุ ข ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ จึ ง เ ป น ศ า ส ต ร์ แ ล ะ ศิ ล ป ใ น ก า ร เ ข้ า กั บ บุ ค ค ล อื น เ พื อ ใ ห้ เ กิ ด ผ ล สั ม ฤ ท ธิ ต า ม วั ต ถุ ป ร ะ ส ง ค์ ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ มี วิ วั ฒ น า ก า ร ม า ย า ว น า น ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ จึ ง เ ป น พ ฤ ติ ก ร ร ม ข อ ง ม นุ ษ ย์ ที เ กิ ด จ า ก ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร สื อ ส า ร เ พื อ ใ ห้ มี ค ว า ม เ ข้ า ใ จ ใ น ค ว า ม รู้สึ ก นึ ก คิ ด ข อ ง กั น แ ล ะ กั น แ ส ด ง อ อ ก ทั ง ก า ร ใ ช้ ภ า ษ า แ ล ะ ท่ า ท า ง จึ ง ทํา ใ ห้ บ ร ร ลุ เ ป า ห ม า ย ร่ว ม กั น ไ ด้ เ ป น อ ย่ า ง ดี 1 . ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ม า จ า ก ภ า ษ า อั ง ก ฤ ษ ว่ า “ H U M A N R E L A T I O N ” คํา ว่ า “ H U M A N ” ห ม า ย ถึ ง ค ว า ม เ ป น ม นุ ษ ย์ แ ล ะ “ R E L A T I O N ” ห ม า ย ถึ ง ค ว า ม สั ม พั น ธ์ กั น ค ว า ม เ กี ย ว ด อ ง กั น ดั ง นั น เ มื อ นาํ คํา ทั ง ส อ ง ม า ร ว ม กั น จึ ง มี ค ว า ม ห ม า ย ว่ า ค ว า ม สั ม พั น ธ์ กั น ห รือ เ กี ย ว ด อ ง กั น ข อ ง ม นุ ษ ย์ แ ล ะ ห า ก วิ เ ค ร า ะ ห์ รู ป ศั พ ท์ ข อ ง คํา ว่ า “ R E L A T I O N ” จึ ง แ ย ก อ อ ก ม า ไ ด้ ดั ง นี Human R = REALITY ความจริงใจ E = E N E R G E T I C ค ว า ม ก ร ะ ตื อ รือ ร้น L = L I S T E N I N G ค ว า ม ตั ง ใ จ ฟ ง A = A D A P T A B I L I T ก า ร ป รับ ตั ว T = TOLERANCE ความอดทน I = I N T E G R I T Y ค ว า ม ซือ สั ต ย์ O = O R A L C O M M U N I C A T I O N ก า ร พู ด จ า ไ พ เ ร า ะ N = N E T W O R K ก า ร มี เ ค รือ ข่ า ย

5 2 . ป ร ะ วั ติ ค ว า ม เ ป น ม า ข อ ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ใ น ส มั ย โ บ ร า ณ ม นุ ษ ย์ ยั ง ไ ม่ รู้จั ก ก า ร นาํ เ อ า ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ม า ป ร ะ ยุ ก ต์ ใ ห้ เ กิ ด ป ร ะ โ ย ช น์ ใ น ก า ร ดาํ เ นิ น ชี วิ ต ป ร ะ จาํ วั น พ ฤ ติ ก ร ร ม ต่ า ง ๆ จ ะ แ ส ด ง อ อ ก ม า จ า ก ค ว า ม รู้สึ ก ที แ ท้ จ ริง ข อ ง ม นุ ษ ย์ ซึ ง ไ ม่ มี ก า ร ป รุ ง แ ต่ ง ม นุ ษ ย์ ใ น ส มั ย โ บ ร า ณ จึ ง มี ก า ร ดาํ ร ง ชี วิ ต ที ค ล้ า ย กั บ สั ต ว์ มี ก า ร แ ส ด ง พ ฤ ติ ก ร ร ม ที ท า รุ ณ โ ห ด ร้า ย ไ ม่ คํา นึ ง ถึ ง จิ ต ใ จ ผู้ อื น เ ช่ น มี ก า ร บ ว ง ส ร ว ง ด้ ว ย ชี วิ ต ม นุ ษ ย์ แ ล ะ สั ต ว์ มี ก า ร ซื อ ข า ย ค น ไ ป เ ป น ท า ส ก า ร ตั ด สิ น ข้ อ ขั ด แ ย้ ง ต่ า ง ๆ ส่ ว น ใ ห ญ่ จ ะ ใ ช้ กํา ลั ง ผู้ ที อ่ อ น แ อ ก ว่ า คื อ ผู้ แ พ้ ผู้ ที มี อํา น า จ จ ะ ใ ช้ ค ว า ม รู้สึ ก แ ล ะ ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร ข อ ง ต น เ ป น ห ลั ก ห ล า ย ยุ ค ต่ อ ม า ม นุ ษ ย์ ไ ด้ พั ฒ น า ค ว า ม เ ป น อ ยู่ จ า ก อ ยู่ ใ น ถํา อ อ ก ม า ส ร้า ง บ้ า น เ รือ น ที อ ยู่ อ ย่ า ง ถ า ว ร เ มื อ ศ า ส น า เ ข้ า ม า มี บ ท บ า ท ใ น ก า ร ดาํ เ นิ น ชี วิ ต ข อ ง ม นุ ษ ย์ ศ า ส น า ส อ น ใ ห้ ม นุ ษ ย์ มี ค ว า ม เ ม ต ต า ก รุ ณ า ต่ อ เ พื อ น ม นุ ษ ย์ รู้จั ก เ สี ย ส ล ะ ป ร ะ โ ย ช น์ ส่ ว น ต น เ พื อ ป ร ะ โ ย ช น์ ส่ ว น ร ว ม ทํา ใ ห้ เ กิ ด ค ว า ม สั ม พั น ธ์ ที ดี ขึ น ใ น สั ง ค ม แ ล ะ ไ ด้ ป ฏิ บั ติ ต่ อ กั น ม า จ น ก ล า ย เ ป น แ บ บ แ ผ น ใ น ก า ร ดาํ เ นิ น ชี วิ ต มี ผู้ รู้ก ล่ า ว ถึ ง ป ร ะ วั ติ ค ว า ม เ ป น ม า ข อ ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ 3 . ค ว า ม สาํ คั ญ ข อ ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ใ น ก า ร ดาํ ร ง ชี พ ข อ ง ม นุ ษ ย์ จาํ เ ป น ต้ อ ง มี ก า ร อ ยู่ ร่ว ม กั น เ ป น ก ลุ่ ม แ ล ะ สั ง ค ม ซึ ง ต้ อ ง มี ค ว า ม สั ม พั น ธ์ เ กี ย ว ข้ อ ง กั บ ผู้ อื น ต ล อ ด เ ว ล า ทั ง ใ น ร ะ ดั บ บุ ค ค ล กั บ บุ ค ค ล บุ ค ค ล ต่ อ ก ลุ่ ม ห รือ ก ลุ่ ม ต่ อ ก ลุ่ ม ซึ ง ต้ อ ง มี ค ว า ม สั ม พั น ธ์ ที ดี ต่ อ กั น จึ ง จ ะ เ กิ ด ค ว า ม ป ก ติ สุ ข ขึ น ใ น สั ง ค ม ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ จ ะ ช่ ว ย ส นั บ ส นุ น แ ล ะ ส่ ง เ ส ริม ใ ห้ เ กิ ด ค ว า ม เ ข้ า ใ จ แ ล ะ เ จ ต ค ติ ที ดี ต่ อ กั น วิ ภ า พ ร ม า พ บ สุ ข ( 2 5 4 3 : 1 5 - 1 6 ) อ ธิ บ า ย ว่ า ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ มี ค ว า ม สาํ คั ญ ต่ อ บุ ค ค ล

6 4 . ข อ บ ข่ า ย ข อ ง วิ ช า ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ป ร ะ ก อ บ ด้ ว ย พื น ฐ า น ค ว า ม รู้จ า ก ห ล า ย ส า ข า วิ ช า ม า ผ ส ม กั น เ ป น ส ห วิ ท ย า ก า ร ไ ด้ แ ก่ รัฐ ศ า ส ต ร์ ป ร ะ วั ติ ศ า ส ต ร์พ ฤ ติ ก ร ร ม ศ า ส ต ร์ม า นุ ษ ย วิ ท ย า สั ง ค ม วิ ท ย า แ ล ะ จิ ต วิ ท ย า เ ป น ต้ น ป ร ะ วั ติ ศ า ส ต ร์ รัฐ ศ า ส ต ร์ พ ฤ ติ ก ร ร ม ศ า ส ต ร์ ม นุ ษ ย ศ า ส ต ร์ ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ จิ ต วิ ท ย า สั ง ค ม วิ ท ย า

7 5 . ห ลั ก ป รัช ญ า ข อ ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ส ม พ ร สุ ทั ศ นี ย์ ( 2 5 3 7 : 2 5 ) อ ธิ บ า ย ว่ า ป รัช ญ า คื อ วิ ช า ที ว่ า ด้ ว ย ห ลั ก แ ห่ ง ค ว า ม รู้แ ล ะ ค ว า ม จ ริง ป รัช ญ า พื น ฐ า น ข อ ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ห ม า ย ถึ ง ค ว า ม เ ชื อ พื น ฐ า น ที เ กี ย ว กั บ ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ซึ ง ไ ด้ แ ก่ 5 . 1 ม นุ ษ ย์ ทุ ก ค น มี ศั ก ดิ ศ รี ( P R E S T I G E ) ม นุ ษ ย์ จึ ง ค ว ร ย อ ม รับ ใ น ค่ า ข อ ง ค ว า ม เ ป น ค น เ ท่ า กั น ซึ ง จ ะ ทํา ใ ห้ บุ ค ค ล อ ยู่ อ ย่ า ง ส า มั ค คี ธ ร ร ม ใ ห้ เ กี ย ร ติ กั น ไ ม่ ดู ถู ก เ ห ยี ย ด ห ย า ม กั น ซึ ง จ ะ ช่ ว ย ใ ห้ ก า ร ทํา ง า น ร่ว ม กั น มี ป ร ะ สิ ท ธิ ภ า พ 5 . 2 ม นุ ษ ย์ ต้ อ ง ก า ร แ ร ง จู ง ใ จ ( M O T I V A T I O N ) ก า ร จู ง ใ จ เ ป น แ ร ง ก ร ะ ตุ้ น เ ป น พ ลั ง ใ ห้ เ กิ ด ก า ร เ ป ลี ย น แ ป ล ง พ ฤ ติ ก ร ร ม เ พื อ อํา น ว ย ป ร ะ โ ย ช น์ สุ ข แ ล ะ ค ว า ม พ อ ใ จ ใ น ก า ร ทํา ง า น ใ ห้ สาํ เ ร็จ ต า ม เ ป า ห ม า ย แ ร ง จู ง ใ จ ใ น ที นี แ บ่ ง เ ป น 2 พ ว ก ไ ด้ แ ก่ 1 ) ต้ อ ง ก า ร ก ลุ่ ม บ ว ก ใ น ก า ร ป ฏิ บั ติ ง า น ( T E A M W O R K ) ง า น ที ป ร ะ ส บ ผ ล สาํ เ ร็จ ส่ ว น ใ ห ญ่ เ กิ ด จ า ก ก า ร ทํา ง า น เ ป น ก ลุ่ ม ห ลั ก ป รัช ญ า ที เ กี ย ว กั บ ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ต้ อ ง เ ข้ า ใ จ แ ล ะ ย อ ม รับ ใ น เ รือ ง ค ว า ม แ ต ก ต่ า ง ร ะ ห ว่ า ง บุ ค ค ล ใ น ด้ า น ค ว า ม คิ ด อ า ร ม ณ์ สั ง ค ม แ ล ะ ส ติ ป ญ ญ า 2 ) ต้ อ ง ก า ร มี ป ฏิ สั ม พั น ธ์ ( I N T E R A C T I O N ) บุ ค ค ล ต้ อ ง ก า ร มี บ ท บ า ท ต่ อ กั น ซึ ง ก่ อ ใ ห้ เ กิ ด ผ ล ส ะ ท้ อ น ผ ล ก ร ะ ท บ ร ะ ห ว่ า ง บุ ค ค ล ต่ อ บุ ค ค ล บุ ค ค ล ต่ อ ก ลุ่ ม แ ล ะ ต่ อ อ ง ค์ ก า ร ซึ ง ม นุ ษ ย์ ต้ อ ง ก า ร ไ ด้ รับ ป ฏิ สั ม พั น ธ์ ท า ง ส ร้า ง ส ร ร ค์ ม า ก ก ว่ า ท า ง ล บ 6 . ห ลั ก ทั ว ไ ป ข อ ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ เ ป น ห ลั ก ใ น ก า ร ป ฏิ บั ติ ใ น ชี วิ ต ป ร ะ จาํ วั น มี ดั ง นี 6 . 1 ม อ ง โ ล ก ใ น แ ง่ มี อ า ร ม ณ์ ขั น 6 . 2 รู้จั ก ต น เ อ ง แ ล ะ รู้จั ก ป ร ะ ม า ณ ต น เ อ ง 6 . 3 ย อ ม รับ ฟ ง ค ว า ม คิ ด เ ห็ น ข อ ง ผู้ อื น 6 . 4 มี ค ว า ม เ ข้ า ใ จ แ ล ะ เ ห็ น อ ก เ ห็ น ใ จ ผู้ อื น 6 . 5 มี ค ว า ม อ ด ท น แ ล ะ มี ค ว า ม มั น ค ง ใ น อ า ร ม ณ์ 6 . 6 เ ป น ค น เ ที ย ง ต ร ง เ ป ด เ ผ ย ต ร ง ไ ป ต ร ง ม า 6 . 7 มี ค ว า ม แ น บ เ นี ย น ใ น ก า ร ติ ด ต่ อ แ ล ะ รู้จั ก ถ่ อ ม ต น 6 . 8 มี ค ว า ม จาํ ดี แ ล ะ ส า ม า ร ถ จาํ ชื อ ค น อื น ๆ ไ ด้ 6 . 9 ใ ห้ ก า ร ย อ ม รับ นั บ ถื อ ผู้ อื น ไ ม่ ดู ห มิ น เ ห ยี ย ด ห ย า ม ผู้ อื น 6 . 1 0 มั น ใ จ แ ล ะ มี ค ว า ม จ ริง ใ จ ต่ อ ผู้ อื น ใ ห้ ค ว า ม ช่ ว ย เ ห ลื อ เ มื อ มี โ อ ก า ส

8 7 . ป ร ะ โ ย ช น์ ข อ ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ป จ จุ บั น ม นุ ษ ย์ ไ ด้ ท วี จาํ น ว น ม า ก ขึ น ต ล อ ด เ ว ล า ใ น ก า ร ดาํ ร ง ชี วิ ต จาํ เ ป น ต้ อ ง ติ ด ต่ อ สั ม พั น ธ์ กั บ ม นุ ษ ย์ ม า ก ที สุ ด ดั ง นั น ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ จึ ง มี ค ว า ม สาํ คั ญ ต่ อ ก า ร ดาํ ร ง ชี วิ ต ป ร ะ จาํ วั น ทั ง ก า ร ดาํ เ นิ น ชี วิ ต ป ร ะ จาํ วั น ด้ า น ส่ ว น ตั ว แ ล ะ ก า ร ป ฏิ บั ติ กิ จ ก ร ร ม ต่ า ง ๆ ซึ ง ส รุ ป ป ร ะ โ ย ช น์ ข อ ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ไ ด้ ดั ง ต่ อ ไ ป นี 7 . 1 ช่ ว ย ใ ห้ ก า ร ดาํ เ นิ น ชี วิ ต ป ร ะ ส บ ค ว า ม สาํ เ ร็จ เ พ ร า ะ ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ เ ป น ทั ง ศ า ส ต ร์แ ล ะ ศิ ล ป ที จ ะ บั น ด า ล ใ ห้ ง า น สาํ เ ร็จ ไ ด้ 7 . 2 ช่ ว ย ใ ห้ ชี วิ ต มี ค ว า ม สุ ข มี ก า ร ส ร้า ง ส ร ร ค์ เ กิ ด ค ว า ม ส ง บ เ รีย บ ร้อ ย ส ร้า ง ค ว า ม เ จ ริญ ก้ า ว ห น้ า ใ ห้ แ ก่ ห มู่ ค ณ ะ สั ง ค ม แ ล ะ ป ร ะ เ ท ศ ช า ติ ไ ด้ อ ย่ า ง ถ า ว ร 7 . 3 ช่ ว ย ใ ห้ เ กิ ด ค ว า ม เ ข้ า ใ จ อั น ดี ร ะ ห ว่ า ง ม นุ ษ ย์ อั น จ ะ ก่ อ ใ ห้ เ กิ ด ค ว า ม ร า บ รืน ใ น ก า ร ค บ ห า ส ม า ค ม 7 . 4 มี ค ว า ม สั ม พั น ธ์ อั น ดี ต่ อ กั น เ กิ ด ค ว า ม ร่ว ม มื อ ร่ว ม ใ จ แ ล ะ มี บ ร ร ย า ก า ศ ข อ ง ก า ร ทํา ง า น ที เ ป น สุ ข มี สุ ข ภ า พ จิ ต ดี 7 . 5 ก่ อ ใ ห้ เ กิ ด ค ว า ม เ ลื อ ม ใ ส ศ รัท ธ า เ ชื อ ถื อ ไ ว้ ว า ง ใ จ กั น เ ข้ า ใ จ ดี ต่ อ กั น 7 . 6 ก่ อ ใ ห้ เ กิ ด ผ ล ง า น อั น พึ ง ป ร ะ ส ง ค์ ข อ ง ส ถ า บั น เ พ ร า ะ มี ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ที ดี ต่ อ กั น 7 . 7 เ กิ ด ค ว า ม รัก ใ ค ร่ส า มั ค คี ก ล ม เ ก ลี ย ว กั น อั น จ ะ เ ป น สิ ง ที ช่ ว ย ป อ ง กั น ไ ม่ ใ ห้ เ กิ ด ค ว า ม ขั ด แ ย้ ง ก า ร ร ะ แ ว ง ส ง สั ย ก า ร ไ ม่ ไ ว้ ใ จ ซึ ง กั น แ ล ะ กั น 7 . 8 ทํา ใ ห้ เ ข้ า ใ จ ถึ ง ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร ขั น พื น ฐ า น ค ว า ม แ ต ก ต่ า ง ลั ก ษ ณ ะ ข อ ง ค น แ ล ะ จิ ต ใ จ ข อ ง ค น ส า ม า ร ถ เ อ า ช น ะ จิ ต ใ จ ห รือ ค ร อ ง ใ จ ค น ไ ด้ ดี 7 . 9 ทํา ใ ห้ เ กิ ด ค ว า ม รู้สึ ก ป ล อ ด ภั ย ทั ง ด้ า น ร่า ง ก า ย แ ล ะ ท า ง ด้ า น จิ ต ใ จ อั น นาํ ไ ป สู่ ก า ร มี สุ ข ภ า พ ที ดี 7 . 1 0 ทํา ใ ห้ อ ยู่ ใ น สั ง ค ม ไ ด้ อ ย่ า ง เ ป น สุ ข แ ล ะ ส ร้า ง ส ร ร ค์ ง า น ต่ า ง ๆ ใ ห้ กั บ สั ง ค ม

9 8 . ก า ร ส ร้า ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ใ น ที ทํา ง า น มี แ น ว ท า ง ใ น ก า ร ส ร้า ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ขั น พื น ฐ า น เ พื อ ส ร้า ง ป ร ะ สิ ท ธิ ภ า พ แ ล ะ ป ร ะ สิ ท ธิ ผ ล ที ดี ใ น ที ทํา ง า น ข อ ง ต น เ อ ง อี ก ทั ง เ ป น แ น ว ท า ง ใ น ก า ร ส ร้า ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ พื น ฐ า น ใ น ทุ ก ร ะ ดั บ ภ า ย ใ น อ ง ค์ ก า ร ทั ง นี เ พื อ ก่ อ ใ ห้ เ กิ ด ค ว า ม ร่ว ม มื อ เ ต็ ม ใ จ แ ล ะ ย อ ม รับ ร ะ ห ว่ า ง บุ ค ค ล ต่ า ง ๆ เ พื อ ใ ห้ ง า น สาํ เ ร็จ ต า ม วั ต ถุ ป ร ะ ส ง ค์ ข อ ง อ ง ค์ ก า ร 9 . บ ท บ า ท ส ถ า น ภ า พ แ ล ะ ค ว า ม สั ม พั น ธ์ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ใ น สั ง ค ม ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง บ ท บ า ท บ ท บ า ท ห ม า ย ถึ ง ก า ร ทํา ห น้ า ที ห รือ พ ฤ ติ ก ร ร ม ต า ม ที สั ง ค ม กํา ห น ด ส ถ า น ภ า พ แ ล ะ บ ท บ า ท ที จ ะ เ กี ย ว ข้ อ ง สั ม พั น ธ์ กั น บุ ค ค ล ใ ด จ ะ ดาํ เ นิ น ต น ต า ม บ ท บ า ท ใ ด นั น ขึ น อ ยู่ กั บ ส ถ า น ภ า พ เ ป น ตั ว กํา ห น ด เ ช่ น ผู้ ที มี ส ถ า น ภ า พ ค ว า ม เ ป น พ่ อ ต้ อ ง ดาํ เ นิ น บ ท บ า ท ใ น ก า ร ใ ห้ ก า ร อ บ ร ม เ ลี ย ง ดู สั ง ส อ น บุ ต ร ใ ห้ เ ป น ค น ดี ส่ ง เ สี ย บุ ต ร ใ ห้ ไ ด้ รับ ก า ร ศึ ก ษ า ที ส ม ค ว ร ต า ม วั ย ส่ ว น ส ถ า น ภ า พ ก า ร เ ป น บุ ต ร ต้ อ ง ดาํ เ นิ น บ ท บ า ท เ ชื อ ฟ ง คํา สั ง ส อ น ข อ ง บิ ด า - ม า ร ด า ตั ง ใ จ ห มั น เ พี ย ร ใ น ก า ร ศึ ก ษ า ช่ ว ย เ ห ลื อ บิ ด า - ม า ร ด า ใ น ก า ร ทํา ง า น บ้ า น ต า ม ค ว ร แ ก่ วั ย

10 ส รุ ป ส า ร ะ ก า ร เ รีย น รู้ห น่ ว ย ที 1 ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ เ ป น ก า ร ติ ด ต่ อ สั ม พั น ธ์ ร ะ ห ว่ า ง บุ ค ค ล ตั ง แ ต่ 2 ค น ขึ น ไ ป ม นุ ษ ย์ จ ะ อ ยู่ ค น เ ดี ย ว ไ ม่ ไ ด้ ต้ อ ง มี ก า ร พึ ง พ า อ า ศั ย ซึ ง กั น แ ล ะ กั น ต ล อ ด ชี วิ ต ทั ง ใ น เ รือ ง ส่ ว น ตั ว แ ล ะ ก า ร ทํา ง า น ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ช่ ว ย ทํา ใ ห้ ม นุ ษ ย์ ม า อ ยู่ ร่ว ม กั น เ ป น สั ง ค ม ไ ม่ ว่ า สั ง ค ม ข น า ด เ ล็ ก ห รือ ข น า ด ใ ห ญ่ แ ต่ ล ะ ค น ที ม า อ ยู่ ร่ว ม กั น นั น ต่ า ง ก็ มี ค ว า ม แ ต ก ต่ า ง กั น ( I N D I V I D U A L ) ใ น ด้ า น ต่ า ง ๆ เ ช่ น ค ว า ม รู้ค ว า ม ส า ม า ร ถ ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ เ จ ต ค ติ ร ส นิ ย ม ค ว า ม คิ ด เ ห็ น เ ช า ว น์ ป ญ ญ า เ ป น ต้ น แ ต่ ถ้ า ทุ ก ค น ส า ม า ร ถ ร่ว ม ใ จ กั น ร ะ ด ม ค ว า ม แ ต ก ต่ า ง เ ห ล่ า นี แ ล้ ว นาํ ม า ส ร้า ง ส ร ร ค์ ใ ห้ เ กิ ด สิ ง ที ดี ใ ห ม่ ๆ ขึ น ใ น สั ง ค ม ก็ จ ะ ก่ อ ใ ห้ เ กิ ด เ ป น ป ร ะ โ ย ช น์ อ ย่ า ง ยิ ง

หน่วยที 2 11 ธรรมชาติของมนษุ ย์ ส า ร ะ ก า ร เ รีย น รู้ 1 . ค ว า ม ห ม า ย ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ 2 . ลั ก ษ ณ ะ ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ 3 . ก า ร ศึ ก ษ า ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ 4 . ค ว า ม ค ล้ า ย ค ลึ ง แ ล ะ ค ว า ม แ ต ก ต่ า ง กั น ข อ ง บุ ค ค ล 5 . พ ฤ ติ ก ร ร ม ข อ ง ม นุ ษ ย์ จุ ด ป ร ะ ส ง ค์ เ ชิ ง พ ฤ ติ ก ร ร ม 1 บ อ ก ค ว า ม ห ม า ย ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ไ ด้ 2 . อ ธิ บ า ย ลั ก ษ ณ ะ ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ไ ด้ 3 . อ ธิ บ า ย ก า ร ศึ ก ษ า ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ไ ด้ 4 . อ ธิ บ า ย ค ว า ม ค ล้ า ย ค ลึ ง แ ล ะ ค ว า ม แ ต ก ต่ า ง กั น ร ะ ห ว่ า ง ข อ ง ม นุ ษ ย์ ไ ด้ 5 . มี วิ ธี ก า ร ศึ ก ษ า พ ฤ ติ ก ร ร ม ข อ ง ม นุ ษ ย์ ส ม ร ร ถ น ะ ก า ร เ รีย น รู้ แ ส ด ง ค ว า ม รู้เ กี ย ว กั บ ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์

12 ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ห ม า ย ถึ ง สิ ง ที ติ ด ตั ว ม า กั บ ม นุ ษ ย์ ตั ง แ ต่ เ กิ ด ด้ า น ร่า ง ก า ย แ ล ะ จิ ต ใ จ ร่า ง ก า ย ต้ อ ง ก า ร อ า ห า ร นาํ อ า ก า ศ ก า ร ขั บ ถ่ า ย ข อ ง เ สี ย อ อ ก จ า ก จ า ก ร่า ง ก า ย ส่ ว น จิ ต ใ จ เ ป น ค ว า ม รู้สึ ก ส่ ว น ตั ว ร ว ม ถึ ง ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร สิ ง ต่ า ง ๆ ลั ก ษ ณ ะ ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ท า ง ร่า ง ก า ย ป ร ะ ก อ บ ด้ ว ย ร่า ง ก า ย ผิ ว ก า ย ต า หู จ มู ก ป า ก ห รือ ลิ น ส่ ว น จิ ต ใ จ ไ ด้ แ ก่ ค ว า ม รู้สึ ก นึ ก คิ ด ที แ ต่ ล ะ ค น ไ ม่ เ ห มื อ น กั น ซึ ง เ กิ ด จ า ก ซึ ง เ กิ ด จ า ก อิ ท ธิ พ ล ข อ ง พั น ธุ ก ร ร ม แ ล ะ สิ ง แ ว ด ล้ อ ม ก า ร ศึ ก ษ า ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ธ ร ร ม ช า ติ ท า ง ชี ว วิ ท ย า สั ง ค ม วิ ท ย า แ ล ะ ธ ร ร ม ช า ติ ท า ง จิ ต วิ ท ย า ซึ ง นั ก วิ ช า ก า ร ไ ด้ แ ส ด ง ทั ศ น ะ ก า ร ม อ ง ธ ร ร ม ช า ติ ห ล า ย ทั ศ น ะ ไ ด้ แ ก่ แ น ว คิ ด นั ก ป รัช ญ า แ น ว คิ ด พ ร ะ พุ ท ธ ศ า ส น า แ น ว คิ ด ข อ ง นั ก จิ ต วิ ท ย า แ น ว คิ ด ข อ ง นั ก สั ง ค ม วิ ท ย า แ ล ะ แ น ว คิ ด ข อ ง นั ก ม า นุ ษ ย วิ ท ย า 1 . ค ว า ม ห ม า ย ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ \" ม นุ ษ ย์ ” เ ป น สั ต ว์ ป ร ะ เ ส ริฐ มี พั ฒ น า ก า ร ต า ม วุ ฒิภ า ว ะ มี ส ติ ป ญ ญ า ห รือ โ ค ร ง ส ร้า ง ข อ ง ส ติ ป ญ ญ า ที ส า ม า ร ถ ป รับ ใ ห้ เ กิ ด ก า ร เ รีย น รู้จ า ก ส ภ า พ แ ว ด ล้ อ ม ไ ด้ ต า ม ร ะ ดั บ วุ ฒิ ภ า ว ะ ห รือ ค ว า ม พ ร้อ ม ร ว ม ทั ง มี ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร ท า ง ด้ า น พื น ฐ า น นั ก จิ ต วิ ท ย า มี ค ว า ม เ ชื อ ว่ า พ ฤ ติ ก ร ร ม แ ล ะ พั ฒ น า ก า ร ข อ ง ม นุ ษ ย์ นั น เ กิ ด ต า ม ค ว า ม ส า ม า ร ถ ที ม นุ ษ ย์ จ ะ เ รีย น รู้โ ด ย ป รับ โ ค ร ง ส ร้า ง ส ติ ป ญ ญ า ใ ห้ เ ข้ า กั บ ส ภ า พ แ ว ด ล้ อ ม มี ผู้ รู้ห ล า ย ท่ า น ใ ห้ คํา นิ ย า ม ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ไ ว้ ม า ก ม า ย เ ช่ น แ ม ค เ ก ร เ ก อ ร์ ( D O U G L A S M C . G R E G O R 1 9 6 0 ) ก ล่ า ว ถึ ง ท ฤ ษ ฎี ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ซึ ง มี ทั ง ท ฤ ษ ฎี X ท ฤ ษ ฎี Y แ ล ะ ท ฤ ษ ฎี Z ซึ ง ทั ง 3 ท ฤ ษ ฎี ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ มี ทั ง ด้ า น บ ว ก แ ล ะ ด้ า น ลบ

13 2 . ลั ก ษ ณ ะ ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ลั ก ษ ณ ะ ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ นั น ป ร ะ ก อ บ ด้ ว ย ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ร่า ง ก า ย แ ล ะ ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง จิ ต ใ จ ซึ ง มี ร า ย ล ะ เ อี ย ด ดั ง ต่ อ ไ ป นี 2 . 1 ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ร่า ง ก า ย ร่า ง ก า ย ต่ อ ไ ป นี ห ม า ย ถึ ง ผิ ว ก า ย ข อ ง ม นุ ษ ย์ มี ห น้ า ที ป ก ป อ ง กั น อั น ต ร า ย ที จ ะ เ กิ ด ขึ น กั บ อ วั ย ว ะ ที อ ยู่ ภ า ย ใ น เ ช่ น ก า ร ติ ด โ ร ค ก า ร รับ ค ว า ม รู้สึ ก ร้อ น เ ย็ น ค ว า ม เ จ็ บ ป ว ด เ ป น ต้ น ม นุ ษ ย์ จ ะ รู้สึ ก ไ ด้ โ ด ย ป ร ะ ส า ท สั ม ผั ส ที อ ยู่ ใ ต้ ผิ ว ห นั ง แ ล้ ว แ ส ด ง อ อ ก ม า เ ป น พ ฤ ติ ก ร ร ม ลั ก ษ ณ ะ ต่ า ง ๆ 2 . 2 ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง จิ ต พ ร ะ เ ท พ เ ว ที ( 2 5 3 6 : 3 9 ) ก ล่ า ว ถึ ง จิ ต ไ ว้ ว่ า คื อ ค ว า ม รู้สึ ก นึ ก คิ ด ซึ ง แ ต่ ล ะ ค น จ ะ ไ ม่ เ ห มื อ น กั น อั น เ กิ ด จ า ก อิ ท ธิ พ ล ข อ ง พั น ธุ ก ร ร ม แ ล ะ สิ ง แ ว ด ล้ อ ม เ ช่ น ก า ร อ บ ร ม เ ลี ย ง ดู ช า ติ กํา เ นิ ด เ พ ศ วั ย ส ถ า น ภ า พ ท า ง สั ง ค ม ค ว า ม ส ม บู ร ณ์ ห รือ พิ ก า ร ท า ง ร่า ง ก า ย เ ป น ต้ น คํา ส อ น ข อ ง พ ร ะ พุ ท ธ ศ า ส น า เ น้ น ค ว า ม สาํ คั ญ ข อ ง จิ ต เ พ ร า ะ จิ ต จ ะ เ ป น ผู้ รับ รู้ค ว า ม สุ ข ค ว า ม ทุ ก ข์ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ใ น ท า ง พุ ท ธ ศ า ส น า เ รีย ก ลั ก ษ ณ ะ พ ฤ ติ ก ร ร ม ข อ ง จิ ต ว่ า จ ริต ราคะจรติ โมหะจรติ พุทธจิ รติ จ ริต ทั ง ห ก วติ กจรติ ศรทั ธาจรติ โทสะจรติ

14 3 . ก า ร ศึ ก ษ า ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ 3 . 1 ทั ศ น ะ ก า ร ม อ ง ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ต า ม แ น ว คิ ด ข อ ง นั ก ป รัช ญ า มี นั ก ป รัช ญ า ห ล า ย ๆ ท่ า น ไ ด้ ม อ ง ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ดั ง นี โ ท มั ส ฮ อ บ ส์ ( T H O M A S H O B B S ) มี ทั ศ น ะ ว่ า ม นุ ษ ย์ มี ธ ร ร ม ช า ติ ไ ม่ ดี ก ล่ า ว คื อ ม นุ ษ ย์ เ ป น ค น เ ห็ น แ ก่ ตั ว ข อ บ โ อ้ อ ว ด ข อ บ แ ข่ ง ขั น เ อ า แ ต่ ใ จ ตั ว เ อ ง แ ล ะ น่ า ส ม เ พ ช แ ต่ ถ้ า ไ ด้ พ บ อุ ป ส ร ร ค ห รือ ค ว า ม ย า ก ลํา บ า ก ต่ า ง ๆ ม นุ ษ ย์ จ ะ ล ด ค ว า ม เ ห็ น แ ก่ ตั ว ล ง จ อ ห์ น ล็ อ ค ( J O H N L O C K E ) มี ทั ศ น ะ ว่ า ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ เ ป น ค น ดี ตั ง แ ต่ เ กิ ด แ ต่ จ ะ เ ป น ค น เ ล ว เ พ ร า ะ สิ ง แ ว ด ล้ อ ม เ ป น เ ห ตุ ค า ร์ล จุ ง ( C A R L J U N G ) มี แ น ว คิ ด ว่ า ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ มี 2 แ บ บ แ บ บ ที 1 แ บ บ แ ส ด ง ตั ว ( E X T R O V E R T ) เ ป น บุ ค ค ล ที ช อ บ แ ส ด ง อ อ ก ใ น ด้ า น ต่ า ง ๆ เ ช่ น ก า ร เ ป น ผู้ นาํ ช อ บ ก า ร ส ม า ค ม ช อ บ แ ส ด ง ค ว า ม ส า ม า ร ถ ที ต น มี แ บ บ ที 2 แ บ บ เ ก็ บ ตั ว ( I N T R O V E R T ) เ ป น บุ ค ค ล ที ช อ บ เ ก็ บ ตั ว โ ด ด เ ดี ย ว ช อ บ ที จ ะ อ ยู่ ต า ม ลํา พั ง จ ะ ไ ม่ ช อ บ ก า ร ส ม า ค ม ไ ม่ ช อ บ แ ส ด ง อ อ ก ไ ม่ ช อ บ ร ว ม ก ลุ่ ม เ มื อ บุ ค ลิ ก ภ า พ แ บ บ ใ ด เ ด่ น บุ ค ลิ ก ภ า พ อี ก อ ย่ า ง ห นึ ง ก็ จ ะ อ ยู่ ใ น จิ ต ไ ร้สาํ นึ ก 3 . 2 ทั ศ น ะ ก า ร ม อ ง ธ ร ร ม ช า ติ ม นุ ษ ย์ ต า ม แ น ว พุ ท ธ ศ า ส น า ส่ ว น แ น ว คิ ด ต า ม ห ลั ก พุ ท ธ ศ า ส น า นั น พ ร ะ พุ ท ธ เ จ้ า ท ร ง ต รัส ว่ า ม นุ ษ ย์ เ กิ ด ม า พ ร้อ ม กั บ ตั ณ ห า ซึ ง เ ป น ส า เ ห ตุ ข อ ง ป ญ ห า ทุ ก ช นิ ด เ ช่ น ป ญ ห า เ บี ย ด เ บี ย น ก า ร พ ย า บ า ท ก า ร ขั ด แ ย้ ง แ ล ะ ก า ร จ อ ง เ ว ร เ ป น ต้ น ลั ก ษ ณ ะ ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ที เ กี ย ว ข้ อ ง กั บ ตั ณ ห า แ บ่ ง อ อ ก เ ป น 2 ลั ก ษ ณ ะ คื อ ลั ก ษ ณ ะ ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ มี ดั ง นี ลั ก ษ ณ ะ ที 1 ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ด้ า น ก า ม ตั ณ ห า ห ม า ย ถึ ง ค ว า ม อ ย า ก ไ ด้ อ ย า ก มี อ ย า ก เ ป น เ ช่ น อ ย า ก มี ท รัพ ย์ ส ม บั ติ ย ศ ตํา แ ห น่ ง อํา น า จ ค ว า ม สุ ข เ ป น ต้ น ลั ก ษ ณ ะ ที 2 ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ด้ า น ภ ว ตั ณ ห า ห ม า ย ถึ ง ค ว า ม อ ย า ก ใ ห้ ห ลุ ด พ้ น จ า ก ภ า ว ะ ค ว า ม เ ป น อ ยู่ ที ต น ไ ม่ อ ย า ก มี ไ ม่ อ ย า ก เ ป น แ ล ะ ไ ม่ อ ย า ก ไ ด้ เ ช่ น ไ ม่ อ ย า ก เ ป น ค น จ น ไ ม่ อ ย า ก มี ห น้ า น่ า เ ก ลี ย ด ห รือ ไ ม่ อ ย า ก ไ ด้ ข อ ง ที ต น ไ ม่ ช อ บ เ ป น ต้ น

15 3 . 4 ทั ศ น ะ ก า ร ม อ ง ม อ ง ธ ร ร ม ช า ติ ม นุ ษ ย์ ต า ม แ น ว สั ง ค ม วิ ท ย า ต า ม แ น ว สั ง ค ม วิ ท ย า เ ห็ น ว่ า ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ คื อ สั ต ว์ สั ง ค ม ที ต้ อ ง อ า ศั ย อ ยู่ ร ว ม กั น เ ป น ก ลุ่ ม โ ด ย มี ก า ร ติ ด ต่ อ สั ม พั น ธ์ กั น มี ก า ร อ ยู่ ร ว ม กั น อ ย่ า ง มี ค ว า ม สุ ข แ ล ะ ทุ ก ค น จ ะ ต้ อ ง ป ฏิ บั ติ ต า ม ก ฎ ก ติ ก า ข อ ง ก ลุ่ ม สั ง ค ม ที ต น อ า ศั ย อ ยู่ ซึ ง ก ฎ ห รือ ก ติ ก า ไ ด้ แ ก่ วิ ถี ป ร ะ ช า จ า รีต ป ร ะ เ พ ณี แ ล ะ ก ฎ ห ม า ย ต่ า ง ๆ ถ้ า ทุ ก ค น ส า ม า ร ถ ป ฏิ บั ติ ต า ม ก ฎ ห รือ ก ติ ก า ไ ด้ ก็ จ ะ ทํา ใ ห้ สั ง ค ม มี ค ว า ม ส ง บ สุ ข แ ล ะ เ กิ ด สั ม พั น ธ ภ า พ ที ดี ต่ อ กั น 3 . 5 ทั ศ น ะ ก า ร ม อ ง ธ ร ร ม ช า ติ ม นุ ษ ย์ ต า ม แ น ว ม า นุ ษ ย วิ ท ย า นั ก ม า นุ ษ ย วิ ท ย า ไ ด้ ศึ ก ษ า ม นุ ษ ย์ ใ น เ รือ ง วั ฒ น ธ ร ร ม ป ร ะ เ พ ณี ป ร ะ วั ติ ศ า ส ต ร์ภ า ษ า ค่ า นิ ย ม แ ล ะ วิ ถี ชี วิ ต ข อ ง ม นุ ษ ย์ ใ น แ ต่ ล ะ ก ลุ่ ม ช น จึ ง ทํา ใ ห้ เ ชื อ ไ ด้ ว่ า ส ภ า พ แ ว ด ล้ อ ม ที แ ต ก ต่ า ง กั น ไ ม่ ว่ า จ ะ ใ น ด้ า น วั ฒ น ธ ร ร ม ป ร ะ เ พ ณี ห รือ ค่ า นิ ย ม ย่ อ ม มี แ น ว คิ ด แ ล ะ พ ฤ ติ ก ร ร ม แ ต ก ต่ า ง จ า ก ก ลุ่ ม ธุ ร กิ จ ก ลุ่ ม ก ร ร ม ก ร ย่ อ ม มี แ น ว คิ ด แ ล ะ พ ฤ ติ ก ร ร ม แ ต ก ต่ า ง จ า ก ผู้ จั ด ก า ร เ ป น ต้ น ดั ง นั น แ น ว ก า ร ส ร้า ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ ใ น แ ต่ ล ะ ก ลุ่ ม ย่ อ ม แ ต ก ต่ า ง กั น ต า ม ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ก ลุ่ ม ช น นั น ด้ ว ย

16 4 . ค ว า ม ค ล้ า ย ค ลึ ง แ ล ะ ค ว า ม แ ต ก ต่ า ง กั น ข อ ง บุ ค ค ล 4 . 1 ค ว า ม ค ล้ า ย ค ลึ ง ข อ ง บุ ค ค ล ม นุ ษ ย์ ทุ ก ค น ย่ อ ม มี ค ว า ม ค ล้ า ย ค ลึ ง กั น ห ล า ย ป ร ะ ก า ร เ ช่ น ทุ ก ค น มี ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร พื น ฐ า น มี อ า ร ม ณ์ มี ค ว า ม รู้สึ ก มี ส ติ ป ญ ญ า มี ทั ศ น ค ติ ค ว า ม เ ชื อ ค่ า นิ ย ม ที ค ล้ า ย กั น จ า ก ก า ร ศึ ก ษ า ข อ ง นั ก วิ ช า ก า ร ส า ข า ต่ า ง ๆ ไ ด้ ทํา ก า ร ศึ ก ษ า ถึ ง ท ฤ ษ ฎี ที ก ล่ า ว ถึ ง ค ว า ม ค ล้ า ย ค ลึ ง กั น ข อ ง ม นุ ษ ย์ ดั ง นี ท ฤ ษ ฎี ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร ข อ ง ลั ม คิ น ส์ ( L U M K I N S ) ลั ม คิ น ส์ แ บ่ ง ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร ข อ ง ม นุ ษ ย์ อ อ ก เ ป น 5 ป ร ะ เ ภ ท คื อ ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร อ ย า ก รู้อ ย า ก เ ห็ น N E E D T O K N O W A N D U N D E R S T A N D ) ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร มี ศั ก ดิ ศ รีใ น ต น ( E S T E E M N E E D S ) ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร ย อ ม รับ จ า ก สั ง ค ม ( S O C I A L N E E D S ) ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร ที จ ะ มี ชี วิ ต อ ยู่ ร อ ด ( S U R V I V A L N E E D S ) แ ล ะ ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร ค ว า ม สาํ เ ร็จ ใ น ชี วิ ต ( S E L F - F U L F U M E N T N E E D S ) ดั ง นั น จึ ง อ า จ ก ล่ า ว โ ด ย ส รุ ป ไ ด้ ว่ า ม นุ ษ ย์ มี ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร พื น ฐ า น ที ค ล้ า ย ค ลึ ง กั น อั น ไ ด้ แ ก่ ความตอ งการ 5 ความตอ งการช่อื เสยี ง ความสําเรจ็ สงู สุด การยกยองนับถือ 4 ความตอ งการ ความตองการความ ความรกั 3 ปลอดภัย 2 ความตองการทาง 1 รางกาย

17 5 . พ ฤ ติ ก ร ร ม ข อ ง ม นุ ษ ย์ พ ฤ ติ ก ร ร ม ( B E H A V I O R ) คื อ ก า ร ก ร ะ ทํา ที สั ง เ ก ต ไ ด้ เ ช่ น ก า ร พู ด ก า ร เ ดิ น ก า ร เ ต้ น ข อ ง หั ว ใ จ ก า ร รับ รู้ก า ร คิ ด ก า ร จาํ แ ล ะ ก า ร รู้จั ก ก า ร ก ร ะ ทํา ที สั ง เ ก ต ไ ม่ ไ ด้ เ ช่ น ผู้ ก ร ะ ทํา รู้ตั ว ไ ม่ รู้ตั ว ห รือ เ ป น พ ฤ ติ ก ร ร ม ที พึ ง ป ร ะ ส ง ค์ แ ล ะ ไ ม่ พึ ง ป ร ะ ส ง ค์ เ ป น ก า ร ก ร ะ ทํา เ พื อ ต อ บ ส น อ ง ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร ข อ ง แ ต่ ล ะ บุ ค ค ล ซึ ง สั ม พั น ธ์ กั บ สิ ง ก ร ะ ตุ้ น ภ า ย ใ น แ ล ะ ภ า ย น อ ก วิ ภ า พ ร ม า พ บ สุ ข ( 2 5 4 3 : 4 5 ) อ ธิ บ า ย ว่ า พ ฤ ติ ก ร ร ม ห ม า ย ถึ ง ก า ร ก ร ะ ทํา ทุ ก อ ย่ า ง ข อ ง บุ ค ค ล ทั ง ที โ ด ย รู้สึ ก ตั ว แ ล ะ ไ ม่ รู้สึ ก ตั ว ซึ ง ผู้ อื น อ า จ รู้ไ ด้ โ ด ย ก า ร สั ง เ ก ต ด้ ว ย ป ร ะ ส า ท สั ม ผั ส ห รือ ใ ช้ เ ค รือ ง มื อ ช่ ว ย ใ น ก า ร สั ง เ ก ต ไ พ บู ล ย์ เ ท ว รัก ษ์ ( อ้ า ง ใ น วี ร ะ พ ง ศ์ น ภ า รัก ษ์ 2 5 4 6 : 8 6 ) ไ ด้ ใ ห้ ค ว า ม ห ม า ย พ ฤ ติ ก ร ร ม ( B E H A V I O R ) ห ม า ย ถึ ง ก า ร ก ร ะ ทํา ก า ร แ ส ด ง อ า ก า ร ห รือ อ า กั ป ก ริย า ข อ ง อิ น ท รีย์ ( O R G A N I S M ) ทั ง ใ น ส่ ว น ที เ จ้ า ข อ ง พ ฤ ติ ก ร ร ม เ อ ง เ ท่ า นั น ที รู้ไ ด้ แ ล ะ ใ น ส่ ว น ที บุ ค ค ล อื น อ ยู่ ใ น วิ สั ย ที จ ะ รู้ไ ด้ แ ล ะ ใ น ส่ ว น ที บุ ค ค ล อื น อ ยู่ ใ น วิ สั ย ที จ ะ รู้ไ ด้ แ ล ะ ไ ด้ จาํ แ น ก พ ฤ ติ ก ร ร ม ข อ ง ม นุ ษ ย์ อ อ ก เ ป น 2 ป ร ะ เ ภ ท 1 . พ ฤ ติ ก ร ร ม ภ า ย ใ น ( C O V E R T B E H A V I O R ) พ ฤ ติ ก ร ร ม ภ า ย ใ น คื อ พ ฤ ติ ก ร ร ม ที เ จ้ า ข อ ง พ ฤ ติ ก ร ร ม เ ท่ า นั น ที รู้ไ ด้ บุ ค ค ล อื น ที ไ ม่ ใ ช่ เ จ้ า ข อ ง พ ฤ ติ ก ร ร ม ไ ม่ ส า ม า ร ถ ที จ ะ รับ รู้ไ ด้ โ ด ย ต ร ง ถ้ า ไ ม่ แ ส ด ง อ อ ก เ ป น พ ฤ ติ ก ร ร ม ภ า ย น อ ก บุ ค ค ล อื น จ ะ รู้พ ฤ ติ ก ร ร ม ภ า ย ใ น ข อ ง บุ ค ค ล ห นึ ง ไ ด้ ก็ โ ด ย ก า ร สั น นิ ษ ฐ า น ห รือ ก า ร ค า ด เ ด า เ อ า เ ท่ า นั น แ ต่ ถ้ า พ ฤ ติ ก ร ร ม ภ า ย น อ ก ที ป ร า ก ฏ อ อ ก ม า ก็ จ ะ ทํา ใ ห้ บุ ค ค ล อื น มี ข้ อ มู ล ( D A T A ) ป ร ะ ก อ บ ก า ร สั น นิ ษ ฐ า น ถึ ง พ ฤ ติ ก ร ร ม ภ า ย ใ น ไ ด้ ดี ยิ ง ขึ น พ ฤ ติ ก ร ร ม ภ า ย ใ น นั น ก ร ะ บ ว น ก า ร ทํา ง า น ข อ ง ส ม อ ง ( M E T A L P R O C E S S ) ซึ ง ห ม า ย ถึ ง ขั น ต อ น ก า ร ทํา ง า น ข อ ง ส ม อ ง ใ น รู ป แ บ บ ต่ า ง ๆ ม า ก ม า ย เ ช่ น ก า ร คิ ด ก า ร ตั ด สิ น ใ จ ค่ า นิ ย ม แ ล ะ แ ร ง บั น ด า ล ใ จ เ ป น ต้ น 2 . พ ฤ ติ ก ร ร ม ภ า ย น อ ก ( O V E R T B E H A V I O R ) พ ฤ ติ ก ร ร ม ภ า ย น อ ก คื อ พ ฤ ติ ก ร ร ม ที บุ ค ค ล อื น น อ ก เ ห นื อ จ า ก เ จ้ า ข อ ง พ ฤ ติ ก ร ร ม ส า ม า ร ถ ที จ ะ รู้ไ ด้ แ ล ะ บ า ง พ ฤ ติ ก ร ร ม เ อ ง ยั ง ไ ม่ รู้ด้ ว ย ซาํ ไ ป พ ฤ ติ ก ร ร ม ภ า ย น อ ก นั น บุ ค ค ล อื น จ ะ รู้ไ ด้ ต้ อ ง อ า ศั ย ก า ร สั ง เ ก ต ( O B S E R V A T I O N ) ไ ม่ ว่ า จ ะ ใ ช้ ป ร ะ ส า ท สั ม ผั ส โ ด ย ต ร ง ห รือ ใ ช้ เ ค รือ ง มื อ ( I N S T R U M E N T ) ช่ ว ย ใ น ก า ร สั ง เ ก ต เ พื อ ใ ห้ ไ ด้ ข้ อ มู ล พ ฤ ติ ก ร ร ม ภ า ย ใ น เ ป น ตั ว กํา ห น ด พ ฤ ติ ก ร ร ม ภ า ย น อ ก โ ด ย ป ก ติ ม นุ ษ ย์ มี ธ ร ร ม ช า ติ ที จ ะ แ ส ด ง ก ริย า ต่ า ง ๆ อ อ ก ม า ต า ม ค ว า ม รู้สึ ก นึ ก คิ ด ภ า ย ใ น จิ ต ใ จ ข อ ง ต น ดั ง คํา ก ล่ า ว ที ว่ า “ ม อ ง ต า ก็ รู้ใ จ ” ดั ง นั น ก า ร เ ข้ า ใ จ “ จิ ต ใ จ ” เ ป น ก ร ะ บ ว น ก า ร ข อ ง จิ ต ซึ ง เ ป น พ ฤ ติ ก ร ร ม ภ า ย ใ น จึ ง ต้ อ ง ศึ ก ษ า จ า ก พ ฤ ติ ก ร ร ม ภ า ย น อ ก แ ต่ ก า ร ศึ ก ษ า ใ ห้ เ ข้ า ใ จ พ ฤ ติ ก ร ร ม ภ า ย น อ ก ข อ ง บุ ค ค ล ไ ด้ อ ย่ า ง ส ม บู ร ณ์ จึ ง จาํ เ ป น ต้ อ ง เ ข้ า ใ จ ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง พ ฤ ติ ก ร ร ม ภ า ย ใ น อ ย่ า ง ถ่ อ ง แ ท้ ด้ ว ย

18 ส รุ ป ส า ร ะ ก า ร เ รีย น รู้ห น่ ว ย ที 2 ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ เ ป น สิ ง ที ติ ด ตั ว ม า กั บ ม นุ ษ ย์ ทั ง ร่า ง ก า ย แ ล ะ จิ ต ใ จ มี ลั ก ษ ณ ะ ธ ร ร ม ช า ติ ที แ ต ก ต่ า ง กั น โ ด ย มี พ ฤ ติ ก ร ร ม ข อ ง ม นุ ษ ย์ ที ไ ป ต า ม ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง บุ ค ค ล แ ต่ ล ะ บุ ค ค ล ก า ร เ ข้ า ใ จ ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ พ ฤ ติ ก ร ร ม ข อ ง ม นุ ษ ย์ จ า ก ทุ ก ๆ ส่ ว น ข อ ง ร่า ง ก า ย แ ล ะ จิ ต ใ จ ที มี ค ว า ม สั ม พั น ธ์ กั บ สิ ง แ ว ด ล้ อ ม ที ต น อ ยู่ ค ว า ม เ ข้ า ใ จ ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ จ ะ ช่ ว ย ใ ห้ บุ ค ค ล แ ต่ ล ะ ค น นาํ ไ ป ป ร ะ ยุ ก ต์ ใ ช้ ใ น ก า ร ส ร้า ง ค ว า ม สั ม พั น ธ์ กั บ บุ ค ค ล อื น ไ ด้ อ ย่ า ง เ ห ม า ะ ส ม ช่ ว ย ใ ห้ บุ ค ค ล เ ข้ า ใ จ ต น เ อ ง แ ล ะ เ ข้ า ใ จ พ ฤ ติ ก ร ร ม ข อ ง ค น อื น ไ ด้ เ ป น อ ย่ า ง ดี

ห น่ ว ย ที 3 19 การสรา้ งความสมั พนั ธ์ ระหวา่ งบุคคลและชุมชนโดย ใชก้ ระบวนการทางจติ วทิ ยา สาระการเรียนรู 1. ความหมายของจติ วทิ ยา 2. แนวคดิ ของนักจติ วิทยา 3. การนําจิตวิทยาไปประยุกตใชใ นการดาํ เนินชวี ิต 4. การใชจิตวทิ ยาในการสรา งความสมั พนั ธกบั บุคคล 5. การใชจ ิตวทิ ยาในการสรางความสัมพนั ธก บั ชุมชนจุด ประสงคเ ชงิ พฤตกิ รรม 1. อธบิ ายความหมายของจติ วทิ ยาได 2. บอกแนวคดิ ของนักจติ วิทยาได 3. สามารถนําหลกั จติ วทิ ยาไปประยุกตใชใ นการดาํ เนินชวี ิตได 4. อธบิ ายการสรางสัมพันธก ับบคุ คลได 5. อธิบายการสรา งความสัมพนั ธก บั ชุมชนได สมรรถนะการเรียนรู แสดงความรเู กย่ี วกบั การนําจติ วิทยาไปสรางความสมั พันธร ะหวางบคุ คล และชุมชน

20 ก า ร ส ร้ า ง ค ว า ม สั ม พั น ธ์ ร ะ ห ว่ า ง บุ ค ค ล แ ล ะ ชุ ม ช น โ ด ย ใ ช้ ก ร ะ บ ว น ก า ร ท า ง จิ ต วิ ท ย า ก า ร ส ร้า ง ค ว า ม สั ม พั น ธ์ กั บ บุ ค ค ล แ ล ะ ชุ ม ช น โ ด ย ก า ร นาํ จิ ต วิ ท ย า เ กี ย ว กั บ พ ฤ ติ ก ร ร ม ม นุ ษ ย์ ม า ใ ช้ เ ป น ฐ า น ใ น ก า ร ดาํ เ นิ น ง า น ต า ม ก ร ะ บ ว น ก า ร ท า ง จิ ต วิ ท ย า เ ช่ น ก า ร สั ง เ ก ต ก า ร ศึ ก ษ า ร า ย ก ร ณี ก า ร ท ด ล อ ง ก า ร สั ม ภ า ษ ณ์ ก า ร ท ด ส อ บ แ ล ะ ก า ร ต ร ว จ ส อ บ ต น เ อ ง เ ป น สื อ สั ม พั น ธ์ ห รือ ก า ร เ ข้ า ถึ ง บุ ค ค ล เ พื อ ที จ ะ ช่ ว ย ติ ด ต่ อ สื อ ส า ร ใ น ก า ร ส ร้า ง ม นุ ษ ย สั ม พั น ธ์ กั บ บุ ค ค ล อื น เ ป น ร า ย บุ ค ค ล ห รือ ชุ ม ช น 1 . ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง จิ ต วิ ท ย า จิ ต วิ ท ย า เ ป น ส า ข า วิ ช า ที มี ค ว า ม สาํ คั ญ ยิ ง จิ ต วิ ท ย า มุ่ ง ศึ ก ษ า ทํา ค ว า ม เ ข้ า ใ จ ใ น ป จ เ จ ก บุ ค ค ล ( I N D I V I D U A L ) เ ป น สาํ คั ญ อั น ที จ ริง อ า จ ก ล่ า ว ไ ด้ ว่ า จิ ต วิ ท ย า นั น ศึ ก ษ า เ รือ ง เ ดี ย ว กั น กั บ ส า ข า วิ ช า สั ง ค ม วิ ท ย า ห รือ จิ ต วิ ท ย า สั ง ค ม แ ต่ เ น้ น ก า ร ศึ ก ษ า บุ ค ค ล ใ น ต่ า ง ร ะ ดั บ นั น คื อ จิ ต วิ ท ย า จ ะ เ น้ น ศึ ก ษ า บุ ค ค ล ใ น ร ะ ดั บ ป จ เ จ ก บุ ค ค ล จิ ต วิ ท ย า สั ง ค ม จ ะ เ น้ น ศึ ก ษ า บุ ค ค ล ใ น ร ะ ดั บ ก ลุ่ ม ( G R O U P ) ส่ ว น สั ง ค ม วิ ท ย า จ ะ เ น้ น ศึ ก ษ า ใ น ร ะ ดั บ สั ง ค ม ( S O C I E T Y ) ซึ ง เ ป น ร ะ ดั บ ที ก ว้ า ง แ ล ะ สู ง ก ว่ า ต า ม ลํา ดั บ ดั ง นั น จิ ต วิ ท ย า จึ ง ต้ อ ง ป ร ะ ยุ ก ต์ ใ ช้ ค ว า ม รู้ท า ง จิ ต วิ ท ย า เ พื อ ป ร ะ โ ย ช น์ ใ น ก า ร ทํา ง า น โ ด ย เ ฉ พ า ะ ใ น อ ง ค์ ก า ร เ ป น อ ย่ า ง ม า ก สิ ง ที เ ร า จ ะ ไ ด้ ศึ ก ษ า ไ ด้ แ ก่ ก า ร จู ง ใ จ ( M O T I V A T I O N ) ก า ร รับ รู้ ( P E R C E P T I O N ) บุ ค ลิ ก ภ า พ ( P E R S O N A L I T Y ) เ ป น ต้ น ดั ง นั น จึ ง ก ล่ า ว ไ ด้ อ ย่ า ง ชั ด เ จ น ว่ า ถ้ า ป ร า ศ จ า ก ซึ ง ค ว า ม รู้พื น ฐ า น ท า ง จิ ต วิ ท ย า ก็ จ ะ ทํา ใ ห้ เ ร า ไ ม่ ส า ม า ร ถ เ ข้ า ใ จ ป จ เ จ ก บุ ค ค ล อั น เ ป น ห น่ ว ย พื น ฐ า น ที สาํ คั ญ ที สุ ด ข อ ง ร ะ บ บ ก า ร ทํา ง า น ใ น อ ง ค์ ก า ร ศ า ส ต ร์ที เ กี ย ว ข้ อ ง กั บ จิ ต วิ ท ย า ซึ ง มี ค ว า ม สั ม พั น ธ์ กั น แ ล ะ อํา น ว ย ป ร ะ โ ย ช น์ เ ป น อ ย่ า ง ม า ก แ ก่ ผู้ ศึ ก ษ า จิ ต วิ ท ย า ใ น ก า ร ทํา ง า น ที สาํ คั ญ ไ ด้ แ ก่

21 1 . 1 ส า ข า สั ง ค ม วิ ท ย า สั ง ค ม วิ ท ย า นั น เ ป น ส า ข า วิ ช า ที ส น ใ จ ศึ ก ษ า โ ด ย ทั ว ไ ป แ ล ะ ศึ ก ษ า ถึ ง เ ห ตุ ผ ล ข อ ง ป ญ ห า ต่ า ง ๆ ใ น สั ง ค ม ต่ า ง ๆ ใ น สั ง ค ม ม นุ ษ ย์ หั ว ข้ อ ข อ ง ก า ร ศึ ก ษ า ไ ด้ แ ก่ เ รือ ง ส ถ า บั น ต่ า ง ๆ ไ ม่ ว่ า จ ะ เ ป น ส ถ า บั น ก า ร เ มื อ ง ส ถ า บั น ค ร อ บ ค รัว ส ถ า บั น ก า ร ศึ ก ษ า แ ล ะ ศึ ก ษ า ค ว า ม สั ม พั น ธ์ ร ะ ห ว่ า ง ส ถ า บั น สั ง ค ม เ ห ล่ า นั น ด้ ว ย น อ ก จ า ก นั น ยั ง มี ป ร ะ เ ด็ น ซึ ง เ ป น ที น่ า ส น ใ จ ใ น ก า ร ศึ ก ษ า ไ ด้ แ ก่ ชุ ม ช น ช น ชั น ห รือ ว ร ร ณ ะ ค ร อ บ ค รัว ก ลุ่ ม เ ค รือ ญ า ติ ส ถ า น ภ า พ แ ล ะ บ ท บ า ท เ ป น ต้ น ทั ง นี ยั ง ใ น ใ จ ส ภ า พ แ ว ด ล้ อ ม ข อ ง ร ะ บ บ ค ว า ม ร่ว ม มื อ ( C O - O P E R A T I O N ) ข อ ง ม นุ ษ ย์ ซึ ง ส ภ า พ แ ว ด ล้ อ ม จ ะ เ ป น ป จ จั ย สาํ คั ญ ใ น ก า ร ก่ อ ใ ห้ เ กิ ต ร ะ บ บ ค ว า ม ร่ว ม มื อ ดั ง ก ล่ า ว ต ล อ ด จ น ค ว บ คุ ม ร ะ บ บ ดั ง ก ล่ า ว ด้ ว ย นั น คื อ นิ เ ว ศ วิ ท ย า ( E C O L O G Y ) ห รือ ก า ร ศึ ก ษ า เ กี ย ว กั บ ส ภ า พ แ ว ด ล้ อ ม (ENVIRONMENT) 1 . 2 ส า ข า จิ ต วิ ท ย า สั ง ค ม ก า ร ศึ ก ษ า วิ ช า จิ ต วิ ท ย า สั ง ค ม คื อ ก า ร ศึ ก ษ า ห า ค ว า ม รู้ค ว า ม เ ข้ า ใ จ เ กี ย ว กั บ บุ ค ค ล แ ต่ ล ะ ค น ใ น ลั ก ษ ณ ะ ข อ ง ก า ร ป ฏิ สั ม พั น ธ์ กั บ สั ง ค ม ม นุ ษ ย นิ ย ม ( H U M A N I S M ) ซึ ง เ ป น ส า ข า ย่ อ ย ข อ ง จิ ต วิ ท ย า สั ง ค ม นั น ม อ ง เ ห็ น ค ว า ม สาํ คั ญ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ใ น อ ง ค์ ก า ร ม นุ ษ ย นิ ย ม เ น้ น ค ว า ม เ จ ริญ เ ติ บ โ ต ค ว า ม ใ น ลั ก ษ ณ ะ เ ฉ พ า ะ ข อ ง ม นุ ษ ย์ แ ล ะ ภ า ร ต่ อ ต้ า น เ ป น ต้ น “ ม นุ ษ ย นิ ย ม ” เ ชื อ ว่ า ม นุ ษ ย์ โ ด ย ธ ร ร ม ช า ติ เ ป น ค น ดี ห รือ อ ย่ า ง น้ อ ย ก็ ไ ม่ ดี ไ ม่ ชั ว มี ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร ตั ง แ ต่ เ กิ ด จ น ต า ย ไ ม่ รู้จั ก จ บ สิ น เ มื อ ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร ห นึ ง ไ ด้ รับ ก า ร ต อ บ ส น อ ง แ ล้ ว ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร อื น ที มี อิ ท ธิ พ ล สู ง ก ว่ า จ ะ ม า แ ท น ที ใ น ก า ร ทํา ง า น นั น เ ร า ทั ง ห ล า ย จ ะ เ ป น ห น่ ว ย พื น ฐ า น ที สาํ คั ญ ข อ ง อ ง ค์ ก า ร แ ล ะ ผู้ ร่ว ม ง า น ใ น อ ง ค์ ก า ร เ ห ล่ า นั น จ ะ ต้ อ ง ป ฏิ สั ม พั น ธ์ กั บ บุ ค ค ล อื น ร อ บ ข้ า ง อ ย่ า ง ใ ก ล้ ชิ ด ดั ง นั น ค ว า ม รู้ใ น ท า ง จิ ต วิ ท ย า สั ง ค ม จึ ง มี ค ว า ม จาํ เ ป น ใ น ก า ร ช่ ว ย ทํา ใ ห้ เ กิ ด ค ว า ม เ ข้ า ใ จ สั ม พั น ธ ภ า พ ร ะ ห ว่ า ง บุ ค ค ล ไ ม่ ว่ า จ ะ เ ป น บ ร ร ด า ผู้ ร่ว ม ง า น ต่ า ง ๆ บุ ค ค ล ภ า ย น อ ก อื น ๆ ที เ ข้ า ม า เ กี ย ว ข้ อ ง ค ว า ม สั ม พั น ธ์ ร ะ ห ว่ า ง ผู้ บั ง คั บ บั ญ ช า กั บ ผู้ ใ ต้ บั ง คั บ บั ญ ช า แ ล ะ สั ม พั น ธ ภ า พ ร ะ ห ว่ า ง เ พื อ น ร่ว ม ง า น เ ป น ต้ น

22 1 . 3 ส า ข า วิช า ป รั ช ญ า แ ล ะ ต ร ร ก วิท ย า ส า ข า วิ ช า ป รัช ญ า โ ด ย เ ฉ พ า ะ ต ร ร ก วิ ท ย า นั บ เ ป น ป ร ะ โ ย ช น์ อ ย่ า ง ยิ ง แ ก่ จิ ต วิ ท ย า ใ น ก า ร ทํา ง า น ทั ง ใ น แ ง่ ข อ ง ก า ร ศึ ก ษ า เ พื อ ใ ห้ เ ข้ า ใ จ ถึ ง ค ว า ม จ ริง แ ล ะ ก า ร ห า เ ห ตุ ผ ล ทั ง นี เ พ ร า ะ ก า ร ป ฏิ บั ติ ง า น ใ ด ๆ นั น จ ะ ต้ อ ง พ ย า ย า ม ยื ด ห า ห ลั ก เ ห ตุ ผ ล มิ ใ ช่ ต า ม อ า ร ม ณ์ ห รือ ค ว า ม รู้สึ ก เ ป น ที ตั ง ก า ร คิ ด ก า ร วิ นิ จ ฉั ย สั ง ก า ร แ ล ะ ก า ร อ อ ก คํา สั ง ต้ อ ง อ า ศั ย เ ห ตุ ผ ล ใ น เ ชิ ง ต ร ร ก วิ ท ย า เ ป น สาํ คั ญ มิ ฉ ะ นั น ค ว า ม เ สี ย ห า ย ก็ จ ะ เ กิ ด ขึ น ใ น ก า ร ทํา ง า น อั น จ ะ ส่ ง ผ ล ถึ ง อ ง ค์ ก า ร สิ ง สาํ คั ญ ใ น ก า ร ทํา ง า น เ ร า จ ะ ต้ อ ง ใ ค ร่ค ร ว ญ ฟ ง ห รือ ใ ห้ มี ค ว า ม ส อ ด ค ล้ อ ง เ ห ม า ะ ส ม กั บ ศี ล ธ ร ร ม จ ริย ธ ร ร ม ค่ า นิ ย ม ค ว า ม เ ชื อ ต่ า ง ๆ ใ น สั ง ค ม ห รือ ใ น อ ง ค์ ก า ร เ ป น ก า ร ต ร ะ ห นั ก ว่ า ก า ร ที จ ะ รู้วิ ธี ก า ร ทํา ง า น ห รือ ก า ร มี ค ว า ม ส า ม า ร ถ แ ล ะ ทั ก ษ ะ ใ น ก า ร ป ร ะ ยุ ก ต์ ค ว า ม รู้เ พื อ ก า ร ป ฏิ บั ติ ง า น แ ต่ ห า ก ข า ด เ สี ย ซึ ง อุ ด ม ก า ร ณ์ ค่ า นิ ย ม เ จ ต ค ติ ห รือ ม โ น ธ ร ร ม ที จ ะ รับ ผิ ด ช อ บ ต่ อ สั ง ค ม ร ว ม ถึ ง ก า ร ไ ม่ เ ห็ น ค ว า ม สาํ คั ญ ห รือ ข า ด ทั ก ษ ะ ใ น ก า ร ตั ด สิ น ใ จ กํา ห น ด เ ป า ห ม า ย เ พื อ ก า ร ป ฏิ บั ติ ง า น นั น ย่ อ ม บ า ง

23 2 . แ น ว คิ ด ข อ ง นั ก จิ ต วิ ท ย า พ ฤ ติ ก ร ร ม ใ ด ๆ ที ม นุ ษ ย์ คิ ด รู้สึ ก ตั ด สิ น ใ จ แ ล ะ แ ส ด ง อ อ ก ม า ทั ง ที สั ง เ ก ต กั น ไ ด้ ชั ด เ จ น ห รือ ไ ม่ ชั ด เ จ น นั น นั ก จิ ต วิ ท ส า ม า ร ถ นาํ ท ฤ ษ ฎี แ ล ะ แ น ว คิ ด ท า ง จิ ต วิ ท ย า ม า อ ธิ บ า ย ไ ด้ ห ล า ย แ น ว ท า ง ก า ร ศึ ก ษ า แ ล ะ ทํา ค ว า ม เ ข้ า ใ จ แ น ว คิ ด ข อ ง นั ก จิ ต วิ ท ย า ที ห ล า ก ห ล า ย แ ล ะ เ ป น ที ย อ ม รับ ใ น ป จ จุ บั น ทํา ใ ห้ ส า ม า ร ถ เ ข้ า ใ จ แ ล ะ ย อ ม รับ พ ฤ ติ ก ร ร ม ต่ า ง ๆ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ที เ กิ ด ใ น สั ง ค ม โ ด ย เ ฉ พ า ะ พ ฤ ติ ก ร ร ม ที อ ยู่ ร่ว ม กั น ใ น สั ง ค ม แ ล ะ ชุ ม ช น ไ ด้ อ ย่ า ง มี ค ว า ม สุ ข แ น ว คิ ด ข อ ง นั ก จิ ต วิ ท ย า ที ไ ด้ รับ ก า ร ย อ ม รับ ใ น ป จ จุ บั น ส รุ ป ไ ด้ 5 ก ลุ่ ม ดั ง นี 2 . 1 แ น ว คิ ด ข อ ง ก ลุ่ ม จิ ต วิ เ ค ร า ะ ห์ ( P S Y C H O A N A L Y S I S APPROACH) เ ชื อ ว่ า ค น เ ร า มี ลั ก ษ ณ ะ ข อ ง ค ว า ม เ ป น ม นุ ษ ย์ แ ล ะ สั ต ว์ ผ ส ม กั น อ ยู่ แ ล ะ เ น้ น ว่ า ชี วิ ต ข อ ง ม นุ ษ ย์ ห ล่ อ ห ล อ ม ม า จ า ก ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร ท า ง ร่า ง ก า ย แ ร ง ขั บ ท า ง เ พ ศ แ ล ะ สั ญ ช า ต ญ า ณ ข อ ง ค ว า ม ก้ า ว ร้า ว นั ก จิ ต วิ เ ค ร า ะ ห์ ก ลุ่ ม นี ม อ ง ม นุ ษ ย์ ใ น แ ง่ ข อ ง ค ว า ม เ ป น สั ต ว์ แ ล ะ ค ว า ม เ ป น ม นุ ษ ย์ ผู้ ป ร ะ เ ส ริฐ ก ล่ า ว คื อ ค น เ ร า มี ลั ก ษ ณ ะ เ ห มื อ น กั บ สั ต ว์ ใ น แ ง่ ข อ ง ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร อ า ห า ร ก า ร ขั บ ถ่ า ย แ ล ะ ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร ท า ง เ พ ศ แ ต่ ค น แ ต ก ต่ า ง ไ ป จ า ก สั ต ว์ ใ น แ ง่ ที ว่ า ส า ม า ร ถ จ ะ พั ฒ น า เ ท ค นิ ค ก า ร สื อ ค ว า ม ห ม า ย ต่ า ง ๆ ใ น ก า ร ดาํ ร ง ชี วิ ต อ ยู่ ใ น สั ง ค ม ซึ ง ส า ม า ร ถ แ ย ก ต น ไ ป จ า ก เ รือ ง ข อ ง สั ญ ช า ต ญ า ณ ไ ด้ นั น คื อ ค ว า ม รู้สึ ก ผิ ด ข อ บ ชั ว ดี มี คุ ณ ธ ร ร ม ส า ม า ร ถ ค ร อ บ ค ลุ ม พ ฤ ติ ก ร ร ม อุ ด ม ค ติ ก า ร ก ร ะ ทํา ข อ ง ต น เ อ ง ไ ด้ ดั ง นั น ใ น แ ง่ ข อ ง ก า ร วิ เ ค ร า ะ ห์ ท า ง จิ ต ม นุ ษ ย์ พ บ ว่ า ค ว า ม เ ป น สั ต ว์ แ ต่ มี สิ ง ที พั ฒ น า สิ ง ที พั ฒ น า สู ง ขึ น ไ ป ก ว่ า สั ต ว์ ข้ อ คิ ด เ ห็ น ข อ ง ท ฤ ษ ฎี นั น คื อ ก ล่ า ว คื อ ถ้ า ย อ ม รับ ค ว า ม เ ป น ม นุ ษ ย์ ไ ม่ ค ว ร ป ฏิ เ ส ธ ค ว า ม เ ป น สั ต ว์ ข อ ง เ ข า ด้ ว ย เ พ ร า ะ พื น ฐ า น ข อ ง พ ฤ ติ ก ร ร ม มี ผ ล ม า ก จ า ก ก ร ะ บ ว น ก า ร จิ ต ไ ร้สาํ นึ ก ซึ ง เ กิ ด จ า ก แ ร ง จู ง ใ จ ที ไ ม่ รู้ตั ว ( U N C O N S C I O U S M O T I V A T I O N ) ที เ กิ ด ขึ น โ ด ย ธ ร ร ม ช า ติ เ ช่ น ค ว า ม ป ร า ร ถ น า อ ย า ก ไ ด้ สิ ง ต่ า ง ๆ เ ป น สิ ง ที มี ติ ด ตั ว อ ยู่ ใ น ม นุ ษ ย์ ทุ ก ค น ต ล อ ด จ น ถึ ง ค ว า ม เ ก ลี ย ด ค ว า ม ก ลั ว อั น เ ป น สิ ง ที เ กิ ด ขึ น โ ด ย ไ ม่ รู้ตั ว สิ ง นี

24 2 . 2 แ น ว คิ ด ก ลุ่ ม พ ฤ ติ ก ร ร ม นิ ย ม ( B E H A V I O R I S M APPROACH) นั ก จิ ต วิ ท ย า พ ฤ ติ ก ร ร ม นิ ย ม เ ชื อ ว่ า ม นุ ษ ย์ จ ะ เ ติ บ โ ต ขึ น ม า อ ย่ า ง ไ ร นั น ขึ น อ ยู่ กั บ ก า ร จั ด ก ร ะ ทํา แ ล ะ ส ภ า พ แ ว ด ล้ อ ม ซึ ง ส า ม า ร ถ กํา ห น ด ทิ ศ ท า ง ก า ร พั ฒ น า ข อ ง ม นุ ษ ย์ แ ล ะ ส ร้า ง พ ฤ ติ ก ร ร ม ห รือ ล ด พ ฤ ติ ก ร ร ม ม นุ ษ ย์ ไ ด้ นั ก จิ ต วิ ท ย า ก ลุ่ ม นี เ ชื อ ว่ า “ พ ฤ ติ ก ร ร ม ม นุ ษ ย์ ย่ อ ม มี ส า เ ห ตุ ” ( C A U S E D B E H A V I O R ) พ ฤ ติ ก ร ร ม แ ล ะ พั ฒ น า ก า ร ข อ ง ม นุ ษ ย์ ส า ม า ร ถ ค ว บ คุ ม แ ล ะ กํา ห น ด ไ ด้ ต า ม ที นั ก ป รับ พ ฤ ติ ก ร ร ม ต้ อ ง ก า ร ไ ด้ เ พ ร า ะ เ ชื อ ว่ า ม นุ ษ ย์ เ ป น “ M E C H A N I C A L M A N ” นั ก จิ ต วิ ท ย า ก ลุ่ ม นี ไ ด้ แ ก่ W A T S O N , H U L L , S K I N N E R , B A N D U R A ( ก ฤ ษ ณ า ศั ก ดิ ศ รี, 2 5 3 6 : 1 0 7 ) S K I N N E R ก ล่ า ว ว่ า “ ถ้ า ห า ก เ ข า ส า ม า ร ถ ค ว บ คุ ม สิ ง แ ว ด ล้ อ ม ไ ด้ เ ข า ก็ จ ะ ส า ม า ร ถ กํา ห น ด พ ฤ ติ ก ร ร ม ข อ ง ม นุ ษ ย์ ใ ห้ เ ป น ไ ป ต า ม ที เ ข า ต้ อ ง ก า ร ไ ด้ ทุ ก ป ร ะ ก า ร ” เ ข า มี ค ว า ม เ ห็ น ว่ า ม นุ ษ ย์ มี พ ฤ ติ ก ร ร ม ต า ม สิ ง แ ว ด ล้ อ ม ถ้ า ส า ม า ร ถ ค ว บ คุ ม สิ ง แ ว ด ล้ อ ม ไ ด้ ก็ ส า ม า ร ถ กํา ห น ด พ ฤ ติ ก ร ร ม ม นุ ษ ย์ ไ ด้ เ ป น ไ ป ต า ม ที ต้ อ ง ก า ร S I N N E R ไ ด้ ท ด ล อ ง เ รือ ง ก า ร เ รีย น รู้ด้ ว ย ก า ร ว า ง เ งื อ น ไ ข แ บ บ แ ส ด ง ก า ร ก ร ะ ทํา ( O P E R A N T C O N D I T I O N I N G ) เ ข า มี ค ว า ม เ ชื อ ว่ า พ ฤ ติ ก ร ร ม ข อ ง บุ ค ค ล ถู ก ค ว บ คุ ม จ า ก ผ ล ที ไ ด้ รับ นั น คื อ ก า ร ก ร ะ ทํา ใ ด ๆ ก็ ต า ม ถ้ า ไ ด้ รับ แ ร ง เ ส ริม ห รือ ก า ร เ ส ริม แ ร ง ( R E I N F O R C E M E N T ) จ ะ มี แ น ว โ น้ ม ใ ห้ เ กิ ด ก า ร ก ร ะ ทํา นั น 2 . 3 แ น ว คิ ด ก ลุ่ ม ป ญ ญ า นิ ย ม ( C O G N I T I V I S M A P P R O A C H ) นั ก จิ ต วิ ท ย า ป ญ ญ า นิ ย ม มี ค ว า ม เ ชื อ ว่ า ม นุ ษ ย์ นั น มี พั ฒ น า ก า ร ต า ม วุ ฒิ ภ า ว ะ มี ส ติ ป ญ ญ า ห รือ โ ค ร ง ส ร้า ง ข อ ง ส ติ ป ญ ญ า ที ส า ม า ร ถ ป รับ ใ ห้ เ กิ ด ก า ร เ รีย น รู้จ า ก ส ภ า พ แ ว ด ล้ อ ม ไ ด้ ต า ม ร ะ ดั บ วุ ฒิภ า ว ะ ห รือ ค ว า ม พ ร้อ ม นั ก จิ ต วิ ท ย า พ ว ก นี ไ ม่ ป ฏิ เ ส ธ อิ ท ธิ พ ล ข อ ง สิ ง แ ว ด ล้ อ ม พ ร้อ ม กั น นั น ก็ ป ฏิ เ ส ธ ค ว า ม เ ป น “ ม นุ ษ ย์ ” แ ล ะ ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร พื น ฐ า น ข อ ง ค น นั ก จิ ต วิ ท ย า ก ลุ่ ม นี มี ค ว า ม เ ชื อ ว่ า พ ฤ ติ ก ร ร ม แ ล ะ พั ฒ น า ก า ร ข อ ง ม นุ ษ ย์ นั น เ กิ ด ต า ม ค ว า ม ส า ม า ร ถ ที ม นุ ษ ย์ จ ะ เ รีย น รู้โ ด ย ป รับ โ ค ร ง ส ร้า ง ส ติ ป ญ ญ า ( A C C O M M O D A T I O N ) ใ ห้ เ ข้ า กั บ ส ภ า พ แ ว ด ล้ อ ม

25 2 . 4 แ น ว คิ ด ก ลุ่ ม ม นุ ษ ย นิ ย ม ( H U M A N I S M A P P R O A C H ) ช นิ ด า ย อ ด ดี ( 2 5 4 3 : 9 ) นั ก จิ ต วิ ท ย า ที สาํ คั ญ ข อ ง ก ลุ่ ม นี คื อ ค า ร์ล อ า ร์ โ ร เ จ อ ร์ ( C A R L R . R O G E R ) แ ล ะ อั บ ร า ฮั ม ม า ส โ ล ว์ ( A B R A H A M M A S L O W ) ซึ ง มี ค ว า ม คิ ด ค ว า ม เ ชื อ ว่ า ม นุ ษ ย์ ทุ ก ค น มี ศั ก ดิ ศ รีมี คุ ณ ค่ า มี ธ ร ร ม ช า ติ ใ ฝ ดี อ ย า ก ทํา แ ต่ สิ ง ดี ๆ แ ล ะ มี ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร ที จ ะ พั ฒ น า ต น เ อ ง ใ ห้ ดี ก ว่ า ป จ จุ บั น เ ป า ห ม า ย ข อ ง ต น เ อ ง ห า ก ม นุ ษ ย์ อ ยู่ ใ น สิ ง แ ว ด ล้ อ ม ที ดี แ ล้ ว จ ะ มี โ อ ก า ส ไ ด้ พั ฒ น า ต น ไ ป สู่ ค ว า ม ส ม บู ร ณ์ แ บ บ ไ ด้ สาํ เ ร็จ พ ฤ ติ ก ร ร ม ต่ า ง ๆ ข อ ง ม นุ ษ ย์ เ กิ ด ขึ น เ พ ร า ะ ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร ห า ก ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร พื น ฐ า น ไ ด้ รับ ก า ร ต อ บ ส น อ ง อ ย่ า ง เ พี ย ง พ อ พ ฤ ติ ก ร ร ม ม นุ ษ ย์ ก็ จ ะ พั ฒ น า ไ ป ใ น แ น ว ท า ง ที ดี แ ล ะ ก า ร ที ม นุ ษ ย์ ต้ อ ง ดิ น ร น ไ ท ย มี ค ว า ม เ ชื อ ต า ม แ น ว คิ ด ข อ ง นั ก จิ ต วิ ท ย า ก ลุ่ ม นี ม า ก โ ด ย จั ด ก า ร ศึ ก ษ า ใ ห้ ส อ ด ค ล้ อ ง กั บ แ น ว ค ว า ม คิ ด นี ข อ ง ม นุ ษ ย์ ทุ ก ค น คื อ พั ฒ น า ศั ก ย ภ า พ ที มี อ ยู่ ใ น ตั ว ต น ใ ห้ ถึ ง จุ ด สู ง สุ ด มี ค ว า ม รับ ผิ ด ช อ บ ต่ อ ก า ร ก ร ะ ทํา ต่ อ สู้ เ พื อ ห า สิ ง ต่ า ง ๆ ม า ต อ บ ส น อ ง ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร พื น ฐ า น เ ห ล่ า นี จึ ง ก่ อ ใ ห้ เ กิ ด พ ฤ ติ ก ร ร ม ม นุ ษ ย์ ใ น รู ป แ บ บ ที ไ ม่ พึ ง ป ร ะ ส ง ค์ ต่ า ง ๆ เ ช่ น แ ก่ ง แ ย่ ง ผ ล ป ร ะ โ ย ช น์ ต่ อ สู้ ขั ด แ ย้ ง กั น ป จ จุ บั น นั ก ก า ร ศึ ก ษ า ข อ ง 2 . 5 แ น ว คิ ด ก ลุ่ ม ป ร ะ ม ว ล ข้ อ มู ล ข่ า ว ส า ร ( I N F O R M A T I O N PROCESSING MODEL) เ ป น แ น ว คิ ด ใ ห ม่ ล่ า สุ ด ข อ ง นั ก จิ ต วิ ท ย า ซึ ง ไ ด้ รับ ค ว า ม ส น ใ จ จ า ก นั ก จิ ต วิ ท ย า ทุ ก ส า ข า โ ด ย ส า ม า ร ถ นาํ ม า อ ธิ บ า ย พ ฤ ติ ก ร ร ม ม นุ ษ ย์ ใ น วิ ถี ชี วิ ต ส มั ย ใ ห ม่ ยุ ค เ ท ค โ น โ ล ยี ส า ร ส น เ ท ศ ไ ด้ ห ล า ย ป ร ะ ก า ร เ ช่ น ก า ร จั ด ร ะ บ บ ข้ อ มู ล ข่ า ว ส า ร ก า ร ส ร้า ง โ ป ร แ ก ร ม ค อ ม พิ ว เ ต อ ร์ก า ร โ ฆ ษ ณ า ป ร ะ ช า สั ม พั น ธ์ ร ะ บ บ เ ค รือ ข่ า ย อิ น เ ต อ ร์เ น็ ต ก า ร พ า ณิ ช ย์ อิ เ ล็ ก ท ร อ นิ ก ส์ ฯ ล ฯ

26 3 . ก า ร นาํ จิ ต วิ ท ย า ไ ป ป ร ะ ยุ ก ต์ ใ ช้ ใ น ก า ร ดาํ เ นิ น ชี วิ ต จิ ต วิ ท ย า เ ป น ศ า ส ต ร์ที นาํ เ อ า ก ร ะ บ ว น ก า ร ท า ง วิ ท ย า ศ า ส ต ร์คื อ ก า ร กํา ห น ด ป ญ ห า ก า ร ตั ง ส ม ม ติ ฐ า น ก า ร ร ว บ ร ว ม ข้ อ มู ล แ ล ะ ก า ร ส รุ ป ผ ล เ พื อ ใ ช้ ใ น ก า ร ศึ ก ษ า พ ฤ ติ ก ร ร ม ข อ ง ม นุ ษ ย์ ใ น ภ า ว ก า ร ณ์ ต่ า ง ๆ วิ ธี ก า ร ศึ ก ษ า ท า ง จิ ต วิ ท ย า มี ห ล า ย วิ ธี เ ช่ น ก า ร สั ง เ ก ต ก า ร ศึ ก ษ า ร า ย ก ร ณี ก า ร ท ด ล อ ง ก า ร สั ม ภ า ษ ณ์ ก า ร ท ด ส อ บ แ ล ะ ก า ร ต ร ว จ ส อ บ ต น เ อ ง ซึ ง ส า ม า ร ถ นาํ วิ ธี ก า ร เ ห ล่ า นี ไ ป ใ น ก า ร ศึ ก ษ า พ ฤ ติ ก ร ร ม ก า ร ทํา ง า น ข อ ง ค น ใ น ทุ ก ส า ข า อ า ชี พ ดั ง นี 3.1 การตรวจสอบตนเอง (INTROSPECTION) ก า ร ต ร ว จ ส อ บ ต น เ อ ง คื อ ก า ร ใ ห้ บุ ค ค ล สาํ ร ว จ ต ร ว จ ส อ บ ต น เ อ ง ด้ ว ย ก า ร ท บ ท ว น ก า ร ก ร ะ ทํา ห รือ ค ว า ม รู้สึ ก นึ ก คิ ด ที ผ่ า น ม า แ ล้ ว นาํ ร า ย ง า น ค ว า ม รู้สึ ก อ อ ก ม า โ ด ย ก า ร อ ธิ บ า ย ถึ ง ส า เ ห ตุ แ ล ะ ผ ล ข อ ง ก า ร ก ร ะ ทํา ซึ ง วิ ธี ก า ร ต ร ว จ ส อ บ ต น เ อ ง นี ท า ง อ ง ค์ ก า ร ห รือ ผู้ บ ริห า ร ห รือ บุ ค ค ล ใ ด บุ ค ค ล ห นึ ง ส า ม า ร ถ นาํ ไ ป ใ ช้ ใ น ก า ร ทํา ง า น ไ ด้ เ ช่ น ก ร ณี เ กิ ด ค ว า ม ขั ด แ ย้ ง เ กี ย ว กั บ ก า ร ทํา ง า น ข อ ง พ นั ก ง า น ห ญิ ง จ น ถึ ง ขั น เ กิ ด ก ร ณี พิ พ า ท ซึ ง จ า ก ก า ร ส อ บ ถ า ม พ บ ว่ า น า ง ส า ว ก ไ ม่ พ อ ใ จ ที น า ง ส า ว ข ช อ บ ก ลิ ง ม้ ว น ผ้ า ส่ ง ใ ห้ น า ง ส า ว ก ทํา ใ ห้ ต้ อ ง เ สี ย เ ว ล า เ ก็ บ ม า จั ด ว า ง ซึ ง เ ป น ห น้ า ที โ ด ย ต ร ง ข อ ง น า ง ส า ว ก น า ง ส า ว ข บ อ ก ว่ า ต้ อ ง ใ ช้ วิ ธี ดั ง ก ล่ า ว เ พ ร า ะ ร ว ด เ ร็ว แ ล ะ จาํ น ว น ม้ ว น ผ้ า มี ม า ก หั ว ห น้ า ฝ า ย ที ไ ด้ รับ ผิ ด ช อ บ ก็ ส า ม า ร ถ ใ ห้ บุ ค ค ล ทั ง ส อ ง สาํ ร ว จ ตั ว เ อ ง ว่ า ส า เ ห ตุ ข อ ง ข้ อ ขั ด แ ย้ ง นั น เ ป น ป ญ ห า รุ น แ ร ง เ พี ย ง ใ ด แ ก้ ไ ข ไ ด้ ห รือ ไ ม่ ก า ร ที เ กิ ด ก ร ณี พิ พ า ท ขึ น ม า นี มี ผ ล ต่ อ ตั ว เ อ ง เ พื อ น ร่ว ม ง า น ค น อื น ๆ บ ร ร ย า ก า ศ ข อ ง ก า ร ทํา ง า น ต ล อ ด จ น ห น่ ว ย ง า น ห รือ อ ง ค์ ก า ร ห รือ ไ ม่ อ ย่ า ง ไ ร ก็ ต า ม ก า ร ใ ช้ วิ ธี ก า ร ใ ห้ สาํ ร ว จ ตั ว เ อ ง นี ถื อ เ ป น วิ ธี ก า ร แ ก้ ไ ข ป ญ ห า อ ย่ า ง สั น ติ วิ ธี แ ล ะ เ ป น ก า ร ใ ห้ โ อ ก า ส กั บ บุ ค ค ล ไ ด้ พั ฒ น า ต น เ อ ง 3 . 2 ก า ร สั ง เ ก ต ( O B S E R V A T I O N ) ก า ร สั ง เ ก ต คื อ ก า ร เ ฝ า ดู พ ฤ ติ ก ร ร ม ใ น ส ถ า น ก า ร ณ์ ที เ ป น จ ริง อ ย่ า ง มี จุ ด มุ่ ง ห ม า ย โ ด ย ไ ม่ ใ ห้ ผู้ ถู ก สั ง เ ก ต รู้ตั ว ก า ร สั ง เ ก ต มี 2 วิ ธี คื อ 1 ) ก า ร สั ง เ ก ต อ ย่ า ง มี แ บ บ แ ผ น ( F O R M A L O B S E R V A T I O N ) เ ป น ก า ร สั ง เ ก ต ที มี ก า ร เ ต รีย ม ก า ร ล่ ว ง ห น้ า มี ก า ร ว า ง แ ผ น กํา ห น ด เ ว ล า ส ถ า น ก า ร ณ์ ส ถ า น ที พ ฤ ติ ก ร ร ม แ ล ะ บุ ค ค ล ที จ ะ สั ง เ ก ต ไ ว้ เ รีย บ ร้อ ย แ ล้ ว 2 ) ก า ร สั ง เ ก ต อ ย่ า ง ไ ม่ มี แ บ บ แ ผ น ( I N F O R M A L O B S E R V A T I O N ) เ ป น ก า ร สั ง เ ก ต ที ไ ม่ ต้ อ ง เ ต รีย ม ก า ร ล่ ว ง ห น้ า ผู้ สั ง เ ก ต จ ะ สั ง เ ก ต ต า ม ค ว า ม ส ะ ด ว ก ข อ ง ต น อ ย่ า ง มี เ ป า ห ม า ย

27 3 . 3 ก า ร ศึ ก ษ า บุ ค ค ล เ ป น ร า ย ก ร ณี ( C A S E S T U D Y ) เ ป น ก า ร ศึ ก ษ า ร า ย ล ะ เ อี ย ด ที สาํ คั ญ ข อ ง บุ ค ค ล โ ด ย ใ ช้ ร ะ ย ะ เ ว ล า ใ น ก า ร ศึ ก ษ า ติ ด ต่ อ กั น ใ น ร ะ ย ะ เ ว ล า ห นึ ง แ ล้ ว ร ว บ ร ว ม ข้ อ มู ล ที ไ ด้ ม า วิ เ ค ร า ะ ห์ ห า พ ฤ ติ ก ร ร ม ที ไ ม่ พึ ง ป ร ะ ส ง ค์ ส า เ ห ตุ ข อ ง พ ฤ ติ ก ร ร ม ห รือ ลั ก ษ ณ ะ พิ เ ศ ษ ที ผู้ ศึ ก ษ า ต้ อ ง ก า ร ท ร า บ เ พื อ ห า ท า ง ป รับ ป รุ ง แ ก้ ไ ข ก า ร ศึ ก ษ า วิ ธี นี ผู้ ศึ ก ษ า จ ะ ต้ อ ง ท ร า บ ข้ อ มู ล ส่ ว น ตั ว ข อ ง ผู้ ที ต้ อ ง ก า ร ศึ ก ษ า โ ด ย ล ะ เ อี ย ด เ ช่ น ป ร ะ วั ติ ก า ร ศึ ก ษ า สุ ข ภ า พ ค ว า ม รู้ค ว า ม ส า ม า ร ถ ส ภ า พ ค ร อ บ ค รัว ที อ ยู่ อ า ศั ย ฯ ล ฯ ซึ ง อ า จ ต้ อ ง ใ ช้ วิ ธี ก า ร ศึ ก ษ า ม า จ า ก ห ล า ย วิ ธี ไ ม่ ว่ า จ ะ ด้ ว ย ก า ร สั ม ภ า ษ ณ์ ก า ร สั ง เ ก ต ก า ร ท ด ส อ บ ฯ ล ฯ เ พื อ ต้ อ ง ก า ร ท ร า บ ข้ อ มู ล ที แ ท้ จ ริง แ ล ะ ถู ก ต้ อ ง ใ ห้ ม า ก ที สุ ด ก า ร ศึ ก ษ า ท า ง จิ ต วิ ท ย า วิ ธี นี ส า ม า ร ถ นาํ ไ ป ใ ช้ ใ น ก า ร ทํา ง า น ไ ด้ เ ช่ น ต้ อ ง ก า ร ที จ ะ ศึ ก ษ า ก า ร ทํา ง า น ข อ ง บุ ค ล า ก ร ใ น อ ง ค์ ก า ร ค น ใ ด ค น ห นึ ง ที อ า จ จ ะ เ ป น ผู้ ที มี ป ญ ห า ใ น ก า ร ทํา ง า น กั บ เ พื อ น ร่ว ม ง า น ห รือ บุ ค ค ล ที ทํา ง า น ดี ที ท า ง ฝ า ย บ ริห า ร ต้ อ ง ก า ร ที จ ะ เ ลื อ น ตํา แ ห น่ ง ใ ห้ เ ป น ต้ น เ พ ร า ะ ก า ร ศึ ก ษ า ดั ง ก ล่ า ว นี จ ะ ทํา ใ ห้ ท ร า บ ข้ อ เ ท็ จ จ ริง ด้ ว ย ตั ว ผู้ ศึ ก ษ า เ อ ง ซึ ง จ ะ ทํา ใ ห้ ท ร า บ ส า เ ห ตุ ว่ า เ พ ร า ะ เ ห ตุ ใ ด พ นั ก ง า น ค น ดั ง ก ล่ า ว จึ ง เ กิ ด ค ว า ม ขั ด แ ย้ ง กั บ เ พื อ น ร่ว ม ง า น อ ยู่ เ ส ม อ ห รือ ทํา ใ ห้ เ ร า ไ ด้ ท ร า บ ลั ก ษ ณ ะ นิ สั ย ค ว า ม รู้ค ว า ม ส า ม า ร ถ ที แ ท้ จ ริง ว่ า บุ ค ค ล ที ฝ า ย บ ริห า ร ต้ อ ง ก า ร จ ะ เ ลื อ น ตํา แ ห น่ ง ใ ห้ นั น เ ป น อ ย่ า ง ไ ร เ ห ม า ะ ส ม กั บ ตํา แ ห น่ ง ห น้ า ที ที จ ะ ไ ด้ รับ ห รือ ไ ม่ 3 . 4 ก า ร สั ม ภ า ษ ณ์ ( I N T E R V I E W S ) ก า ร สั ม ภ า ษ ณ์ ห ม า ย ถึ ง ก า ร ส น ท น า ร ะ ห ว่ า ง บุ ค ค ล ตั ง แ ต่ ส อ ง ค น ขึ น ไ ป โ ด ย มี วั ต ถุ ป ร ะ ส ง ค์ อ ย่ า ง ใ ด อ ย่ า ง ห นึ ง เ ช่ น เ พื อ ต้ อ ง ก า ร ส ร้า ง ค ว า ม คุ้ น เ ค ย เ พื อ คั ด เ ลื อ ก บุ ค ค ล ห รือ ค้ น ห า ข้ อ มู ล ข้ อ เ ท็ จ จ ริง บ า ง ป ร ะ ก า ร ที จ ะ ใ ช้ ป ร ะ ก อ บ ก า ร ตั ด สิ น ใ จ ก า ร สั ม ภ า ษ ณ์ ที ดี จาํ เ ป น ต้ อ ง เ ต รีย ม ก า ร ล่ ว ง ห น้ า มี ก า ร ว า ง แ ผ น กํา ห น ด ส ถ า น ที เ ว ล า เ ต รีย ม หั ว ข้ อ ที จ ะ สั ม ภ า ษ ณ์ ร ว ม ทั ง อุ ป ก ร ณ์ ต่ า ง ๆ ที จาํ เ ป น ต่ อ ก า ร สั ม ภ า ษ ณ์ แ ล ะ ก า ร เ ต รีย ม ตั ว ข อ ง ผู้ สั ม ภ า ษ ณ์ เ อ ง

28 3.5 การทดสอบ (TESTING) ก า ร ท ด ส อ บ คื อ ก ร ะ บ ว น ก า ร ก า ร ใ ห้ ไ ด้ ม า ซึ ง ข้ อ มู ล ต่ า ง ๆ ที ผู้ ท ด ส อ บ ต้ อ ง ก า ร โ ด ย ใ ช้ เ ค รือ ง มื อ ที มี เ ก ณ ฑ์ ก า ร วั ด ห รือ ป ร ะ เ มิ น พ ฤ ติ ก ร ร ม ซึ ง ก า ร ท ด ส อ บ ส ติ ป ญ ญ า ก า ร ท ด ส อ บ ค ว า ม ส น ใ จ ก า ร ท ด ส อ บ บุ ค ลิ ก ภ า พ ก า ร ท ด ส อ บ ค ว า ม ถ นั ด ห รือ ก า ร ท ด ส อ บ สุ ข ภ า พ จิ ต ฯ ล ฯ ซึ ง เ ค รือ ง มื อ ที ใ ช้ อ า จ จ ะ เ ป น แ บ บ ท ด ส อ บ ใ น เ รือ ง นั น ๆ ห รือ อุ ป ก ร ณ์ เ ฉ พ า ะ ด้ า น ก า ร ท ด ส อ บ ที นาํ ม า ใ ช้ ใ น ก า ร ทํา ง า น มั ก พ บ ไ ด้ บ่ อ ย แ ล ะ มี ห ล า ย ลั ก ษ ณ ะ เ ช่ น ก า ร ท ด ส อ บ ห ลั ง จ า ก ไ ด้ รับ ก า ร ฝ ก อ บ ร ม เ รือ ง ต่ า ง ๆ ที ท า ง อ ง ค์ ก า ร จั ด ขึ น ห รือ ส่ ง บุ ค ล า ก ร เ ข้ า รับ ก า ร อ บ ร ม ใ น ห น่ ว ย ง า น อื น ๆ ม า แ ล้ ว ห รือ ก า ร ท ด ส อ บ เ พื อ คั ด เ ลื อ ก บุ ค ค ล เ ข้ า ทํา ง า น ร ว ม ทั ง ก า ร ท ด ส อ บ เ พื อ ต้ อ ง ก า ร ท ร า บ ค ว า ม ถ นั ด เ ฉ พ า ะ ด้ า น ข อ ง บุ ค ล า ก ร ซึ ง เ ป น ป ร ะ โ ย ช น์ ต่ อ ก า ร ม อ บ ห ม า ย ง า น ห รือ ห น้ า ที ค ว า ม รับ ผิ ด ช อ บ ใ ห้ ต ร ง กั บ ค ว า ม ถ นั ด ก า ร ท ด ส อ บ ส า ม า ร ถ นาํ ม า ใ ช้ ไ ด้ ใ น ห ล า ย ลั ก ษ ณ ะ ง า น เ ช่ น ก า ร ส ร ร ห า แ ล ะ คั ด เ ลื อ ก บุ ค ล า ก ร ใ ห ม่ ก า ร โ ย ก ย้ า ย แ ล ะ สั บ เ ป ลี ย น ห น้ า ที ก า ร กํา ห น ด ค ว า ม ดี ค ว า ม ช อ บ ห รือ ก า ร ป ร ะ เ มิ น ผ ล ก า ร ศึ ก ษ า อ บ ร ม เ พิ ม เ ติ ม จุ ด ป ร ะ ส ง ค์ ข อ ง ก า ร ท ด ส อ บ มี 4 ป ร ะ ก า ร คื อ พ ย า ก ร ณ์ ห รือ ทํา น า ย พ ฤ ติ ก ร ร ม ที จ ะ เ กิ ด ขึ น คั ด เ ลื อ ก แ ย ก ป ร ะ เ ภ ท ป ร ะ เ มิ น ผ ล บุ ค ล า ก ร โ ด ย มั ก จ ะ ทํา ค ว บ คู่ กั บ ก า ร สั ม ภ า ษ ณ์ 3.6 การทดลอง (EXPERIMENT) ก า ร ท ด ล อ ง เ ป น วิ ธี ก า ร ร ว บ ร ว ม ข้ อ มู ล อ ย่ า ง เ ป น ร ะ บ บ มี ขั น ต อ น ต า ม ห ลั ก วิ ท ย า ศ า ส ต ร์ก า ร ท ด ล อ ง นี เ ป น สิ ง สาํ คั ญ แ ล ะ ส า ม า ร ถ นาํ ไ ป ใ ช้ ใ น ก า ร ทํา ง า น ไ ด้ กั บ ทุ ก ด้ า น ไ ม่ ว่ า จ ะ เ ป น ก า ร ท ด ล อ ง เ พื อ ค้ น ห า วิ ธี ก า ร ห รือ ก ร ะ บ ว น ก า ร ที นาํ ไ ป สู่ ก า ร ทํา ง า น อ ย่ า ง มี ป ร ะ สิ ท ธิ ภ า พ ก า ร ท ด ล อ ง เ พื อ จ ะ ท ร า บ ว่ า ผ ลิ ต ภั ณ ฑ์ ตั ว ใ ห ม่ ที ใ ช้ ส่ ว น ป ร ะ ก อ บ ห รือ วั ต ถุ ดิ บ ช นิ ด ใ ห ม่ นี จ ะ ใ ช้ ไ ด้ ห รือ มี คุ ณ ภ า พ เ ท่ า กั บ ผ ลิ ต ภั ณ ฑ์ เ ดิ ม ห รือ ไ ม่ อ ย่ า ง ไ ร ต ล อ ด จ น ท ด ล อ ง เ พื อ เ ป รีย บ เ ที ย บ ถึ ง แ ร ง จู ง ใ จ ที มี ผ ล ต่ อ ก า ร ภ า พ ทํา ง า น ข อ ง บุ ค ล า ก ร ใ น อ ง ค์ ก า ร ว่ า แ ร ง จู ง ใ จ ใ ด มี ผ ล ม า ก ก ว่ า กั น ท ด ล อ ง เ ป รีย บ เ ที ย บ วิ ธี ก า ร ส อ น ส อ ง รู ป แ บ บ ข อ ง ค รู ฯ ล ฯ

29 4 . ก า ร ใ ช้ จิ ต วิ ท ย า ใ น ก า ร ส ร้า ง ค ว า ม สั ม พั น ธ์ กั บ บุ ค ค ล ห ลั ก ก า ร ส ร้า ง ค ว า ม สั ม พั น ธ์ ที ดี กั บ บุ ค ค ล มี ดั ง นี 4 . 1 รู้จั ก ตั ว เ อ ง ป รับ ป รุ ง ตั ว เ อ ง ใ ห้ เ ป น ค น ดี แ ล ะ ศึ ก ษ า ผู้ อื น ใ ห้ เ ข้ า ใ จ 4 . 2 ย อ ม รับ ใ น ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง บุ ค ค ล ว่ า บุ ค ค ล มี ค ว า ม แ ต ก ต่ า ง กั น มี ทั ง ส่ ว น ดี แ ล ะ ส่ ว น ไ ม่ ดี ย อ ม รับ ซึ ง กั น แ ล ะ กั น แ ล ะ ส า ม า ร ถ ใ ห้ อ ภั ย กั น ไ ด้ พ ย า ย า ม เ ข้ า ใ จ กั น ใ ห้ ไ ด้ 4 . 3 ยึ ด ถื อ ป ทั ส ถ า น ห รือ ก ติ ก า ข อ ง สั ง ค ม อั น ป ร ะ ก อ บ ด้ ว ย วิ ถี ป ร ะ ช า วิ นั ย แ ห่ ง จ ร ร ย า ห รือ ธ ร ร ม เ นี ย ม ป ร ะ เ พ ณี แ ล ะ ก ฎ ห ม า ย ต ล อ ด จ น ร ะ เ บี ย บ แ ล ะ คํา สั ง ทั ง ป ว ง 4 . 4 ย อ ม รับ ใ น ศั ก ดิ ศ รีแ ล ะ ใ ห้ เ กี ย ร ติ แ ก่ บุ ค ค ล เ พื อ ใ ห้ บุ ค ค ล ที เ ร า เ กี ย ว ข้ อ ง รู้สึ ก อ บ อุ่ น ใ จ 4 . 5 พ ย า ย า ม ใ ช้ วิ ธี เ อ า ช น ะ ใ จ ค น ด้ ว ย วิ ธี ก า ร ง่ า ย ๆ คื อ เ ข้ า ใ จ บุ ค ค ล รู้จั ก ใ จ เ ข า เ อ า ใ จ เ ข า ม า ใ ส่ ใ จ เ ร า พ ย า ย า ม ทํา ใ ห้ เ ข า พ อ ใ จ แ ล ะ ค ว ร ใ ห้ สิ ง ที เ ข า ต้ อ ง ก า ร 4 . 6 มี ค ว า ม จ ริง ใ จ ต่ อ บุ ค ค ล ที เ กี ย ว ข้ อ ง ค ว า ม จ ริง ใ จ ก่ อ ใ ห้ เ กิ ด มิ ต ร ภ า พ แ ล ะ ค ว า ม มั น ใ จ ใ น ก า ร ค บ ห า ส ม า ค ม 4 . 7 มี บุ ค ลิ ก ภ า พ แ ล ะ ก า ร แ ส ด ง อ อ ก ที ดี อั น แ ส ด ง ถึ ง ค ว า ม เ ป น มิ ต ร กั บ บุ ค ค ล ที เ กี ย ว ข้ อ ง 4 . 8 รู้จั ก ก า ล เ ท ศ ะ ทํา อ ะ ไ ร ใ ห้ เ ห ม า ะ ส ม แ ก่ เ ว ล า ส ถ า น ที แ ล ะ บุ ค ค ล 4 . 9 เ มื อ ส น ท น า กั บ บุ ค ค ล อื น ค ว ร รู้จั ก ถ า ม เ พื อ ใ ห้ เ กิ ด ค ว า ม ร่ว ม มื อ เ ช่ น ถ า ม ค ว า ม เ ห็ น ข อ ง เ ข า เ พื อ ใ ห้ เ ข า พ อ ใ จ รับ ฟ ง ค ว า ม คิ ด เ ห็ น ข อ ง เ ข า เ พื อ ทํา ใ ห้ เ ข า ร่ว ม มื อ โ ด ย ก ร ะ ตุ้ น ใ ห้ คิ ด แ ล ะ พู ด 4 . 1 0 พู ด น้ อ ย ฟ ง ใ ห้ ม า ก คื อ พ ย า ย า ม รู้จั ก เ พื อ น ด้ ว ย ก า ร ฟ ง เ พื อ น พู ด เ มื อ เ ร า พู ด น้ อ ย เ พื อ น จ ะ พู ด ไ ด้ ม า ก ขึ น เ พื อ เ ป น ก า ร ใ ห้ ค ว า ม สาํ คั ญ กั บ เ พื อ น ถ้ า เ ค รีย ด จ ง ฟ ง ใ ห้ ม า ก ๆ แ ต่ จ ง พู ด น้ อ ย ๆ ยิ ง ถ้ า เ พื อ น โ ก ร ธ เ ร า จ ง พู ด ใ ห้ น้ อ ย ที สุ ด ใ ห้ เ พื อ น พู ด ม า ก ๆ ค น ที กํา ลั ง ไ ม่ ส บ า ย ใ จ อ ย า ก ร ะ บ า ย ค ว า ม ใ น ใ จ เ ร า ค ว ร เ ป น ผู้ ฟ ง ที มี ค ว า ม อ ด ท น 4 , 1 1 ท่ า ท า ง ใ น ก า ร พู ด แ ล ะ ฟ ง คื อ หั น ห น้ า ไ ป ยั ง คู่ ส น ท น า ม อ ง ห น้ า ผู้ ฟ ง ค ว า ม ด้ ว ย ค ว า ม ส น ใ จ

30 3 ส รุ ป ส า ร ะ ก า ร เ รีย น รู้ห น่ ว ย ที จิ ต วิ ท ย า ซึ ง เ ป น วิ ช า ที เ กี ย ว กั บ ตั ว บุ ค ค ล มุ่ ง เ น้ น ศึ ก ษ า ถึ ง พ ฤ ติ ก ร ร ม แ ล ะ ก ร ะ บ ว น ก า ร ท า ง จิ ต ข อ ง ม นุ ษ ย์ โ ด ย ผ่ า น ก ร ะ บ ว น ก า ร ท า ง วิ ท ย า ศ า ส ต ร์ก า ร ศึ ก ษ า จิ ต วิ ท ย า เ พื อ ใ ห้ เ ข้ า ใ จ ธ ร ร ม ช า ติ ข อ ง ม นุ ษ ย์ ดั ง นั น จิ ต วิ ท ย า จึ ง มี ค ว า ม สาํ คั ญ ที ต้ อ ง เ กี ย ว ข้ อ ง กั บ ม นุ ษ ย์ สาํ ห รับ ก า ร ส ร้า ง ค ว า ม สั ม พั น ธ์ กั บ บุ ค ค ล แ ล ะ ชุ ม ช น เ ป น ก า ร ส ร้า ง ค ว า ม สั ม พั น ธ์ ใ น ก า ร อ ยู่ ร่ว ม กั น ห รือ ทํา กิ จ ก ร ร ม ต่ า ง ๆ ใ น ชุ ม ช น เ พื อ ก่ อ ใ ห้ เ กิ ด ค ว า ม ร า บ รืน เ พ ร า ะ ก า ร เ ข้ า กั บ ชุ ม ช น ไ ด้ จ ะ ทํา ใ ห้ ภ า ร กิ จ ดาํ เ นิ น ไ ป ไ ด้ จ น บ ร ร ลุ วั ต ถุ ป ร ะ ส ง ค์