110511099002573_11052810104802

โคมฟลูออเรสเซนตตะแกรงจาํ แนกออกไดเปน 3 ชนิด 1. โคมฟลูออเรสเซนตตะแกรงแบบตวั ขวาง (Profile Mirror Louver Luminaire) 2. โคมฟลูออเรสเซนตต ะแกรงแบบพาราโบลิกจตุรัส (Square Parabolic Louver Luminaire) 3. โคมฟลูออเรสเซนตตะแกรงแบบชอ งถี่ (Mesh Louver Luminaire) 101

โคมฟลูออเรสเซนตต ะแกรงแบบตัวขวาง มีตัวขวาง 3 แบบดวยกันคือ ตัวขวางริว้ ตัวขวางเรียบ ตวั ขวางพาราโบลิกคู ซ่ึงเมอ่ื พจิ ารณาคุณภาพแสงตามแนวยาว ของโคมดงั กล่าว แบบตวั ขวางพาราโบ ลกิ คู่จะมแี สงบาดตาน้อยกว่าแบบตวั ขวางริ้วหรือแบบตวั ขวางเรียบ และแสงบาด ตาของ แบบตวั ขวางริ้วใกล้เคยี งกบั แบบตวั ขวางเรียบซ่ึงโคมดงั กล่าวท้งั 3 แบบ มรี ายละเอยี ดดงั นี้ 102

โคมฟลูออเรสเซนตต ะแกรงแบบตวั ขวางรว้ิ เปนโคมไฟทีม่ ตี ะแกรงทําขนึ้ จากแผนสะทอ นแสง อลมู ิเนียมตามแนวยาวของหลอด โดยจะแบงชองตามแนว ยาวใหเทากบั จํานวน หลอด สวนตามแนวขวางของหลอด จะมตี ัวขวางแบง เปนชองๆ 103

โคมฟลอู อเรสเซนตตะแกรงแบบตวั ขวางริ้ว โดยทัว่ ไปแลวจะแบง โดยประมาณเปน 14 ชองสาํ หรับโคม ยาว 1.2 เมตร และ 7 ชอ ง สาํ หรับโคมยาว 0.6 เมตร ซ่ึงจาํ นวนชองน้ีข้นึ อยูกับ ผอู อกแบบและผูผลิตแตละราย ซึง่ ตวั ขวางของ โคมทาํ หนาทหี่ ักเหแสง และจัดมมุ ภาพของหลอดเพ่ือลดแสงบาดตา โคมไฟชนดิ นี้โดยท่วั ไปนยิ ม ใชใ นพ้ืนท่ีสํานักงานทีม่ ีการใช จอคอมพิวเตอรนอ ย 104

โคมฟลูออเรสเซนตต ะแกรงแบบตวั ขวางร้ิว 105

คุณสมบตั แิ ละการใชงานของโคมฟลอู อเรสเซนตต ะแกรงแบบตวั ขวางร้วิ 1. เปน โคมไฟท่ีมปี ระสทิ ธิภาพสูง 60-80% (ข้ึนอยกู ับการออกแบบและวัสดทุ ใี่ ชใ นการผลติ ) 2. โดยทว่ั ไปคา S/H สงู จงึ สามารถทาํ ใหใชจ าํ นวนโคมนอยสําหรบั ความสองสวางที่ สมํ่าเสมอโดยท่วั พนื้ ท่ี 3. เหมาะสมกบั การใชในพ้นื ทสี่ ํานกั งานและพน้ื ทที่ ํางานทั่วไป 4. หอ งทํางานทีม่ จี อคอมพิวเตอร หรือ หองควบคุมท่มี จี อมอนเิ ตอร ใหร ะวงั การใชโ คม ประเภทนเ้ี พราะแสงบาดตาจากโคม อาจจะปรากฏบนจอคอมพิวเตอร หรือ จอมอนิเตอรไ ด 5. ถาใชว สั ดุในการผลติ แผน สะทอนแสงท่ีมีคณุ ภาพสูงจะสามารถลดแสงสรี ุง ท่ีเกิดจาก หลอดฟลอู อเรสเซนต 106

โคมฟลูออเรสเซนตต ะแกรงแบบตัวขวางเรียบ โคมฟลอู อเรสเซนตตะแกรงแบบตวั ขวางเรียบ เปนโคมไฟท่ีมี คณุ สมบัติเหมอื นโคมฟลอู อเรสเซนตต ะแกรงแบบตัวขวางรว้ิ 107

โคมฟลูออเรสเซนตต ะแกรงแบบตัวขวางพาราโบลกิ คู 108

โคมฟลูออเรสเซนตต ะแกรงแบบตวั ขวางพาราโบลกิ คู เปนโคมไฟที่มีตัวสะทอ นแสงทัง้ ตามแนวยาวและแนวขวางกับหลอดขึน้ เปนรปู โคงพาราโบลกิ (Parabolic curve) โดยจะแบง ชอ ง ตามแนวยาวใหเ ทา กับจาํ นวนหลอด สวนตามแนวขวางของหลอดจะมีตวั ขวางแบงเปนชองๆซ่ึงโดยทว่ั ไปแลว จะแบง โดยประมาณเปน 14 ชอง สาํ หรบั โคมยาว 1.2 เมตร และ 7 ชอง สาํ หรบั โคมยาว 0.6 เมตร ซึ่ง จํานวนชอ งน้ขี ึน้ อยกู ับ ผูออกแบบและผูผลิตแตล ะราย 109

โคมฟลอู อเรสเซนตต ะแกรงแบบตัวขวางพาราโบลกิ คู โคมไฟนโ้ี ดยสว นมากมีแสงบาดตานอ ยกวาแบบตวั ขวางริ้ว จึงเหมาะ สาํ หรบั การใชงานในพ้ืนท่ี สํานักงานท่ีมีจอคอมพิวเตอรอยเู กอื บทวั่ พื้นทท่ี ต่ี อ งการแสงบาดตานอ ย เชน หองประชุม หางสรรพสินคา เปน ตน 110

คุณสมบตั ิและการใชงานของโคมฟลูออเรสเซนต ตะแกรงแบบตัวขวางพาราโบลกิ คู 1. เปน โคมไฟทีม่ ีประสิทธิภาพสูง 60-80% (ข้ึนอยูกับการออกแบบและ วัสดุท่ใี ชใ นการผลติ ) 2. โดยท่ัวไปคา S/H สูงพอประมาณ จงึ สามารถทาํ ใหใ ชจํานวนโคม นอ ยสําหรบั ความสองสวา งท่ีสมาํ่ เสมอโดยท่ัวพื้นท่ี 3. แสงบาดตาจากโคมไฟนอยเหมาะกับการใชใ นพื้นที่สาํ นักงานท่ีมี จอคอมพวิ เตอรทํางานอยูทั่วพื้นท่ี 4. ถาใชว สั ดใุ นการผลติ แผน สะทอนแสงท่ีมคี ุณภาพสูงจะสามารถลด แสงสีรุงทีเ่ กดิ จากหลอดฟลูออเรสเซนต 111

โคมฟลูออเรสเซนตต ะแกรงแบบพาราโบลกิ จตรุ ัส 112

โคมฟลอู อเรสเซนตต ะแกรงแบบพาราโบลกิ จตุรสั • เปน โคมตะแกรงทีป่ ระกอบจากแผนสะทอนแสงทัง้ ตามแนวหลอดและ แนวขวางหลอดเปน สวนโคง (Parabolic) ประกอบการขนึ้ เปน ชอง สเ่ี หลยี่ มจตั รุ ัสเพ่ือลดแสงบาดตาจากหลอด • วสั ดทุ ใ่ี ชส วนมากจะเปน แบบเงา (Specular surface) หรอื แบบกระจายแสง (Diffuser surface) เปนโคมไฟที่ นยิ มใชใ นพื้นท่ที ่ตี องการแสงนุมและแสงบาดตานอย เชน ในหองประชุม ระดับผูบ รหิ าร หองผูบริหาร หองประมวลผลขอมูล หองแสดงสินคา 113

คณุ สมบัตแิ ละการใชง านของโคมฟลูออเรสเซนต ตะแกรงแบบพาราโบลกิ จตรุ สั 1. เปน โคมไฟทใ่ี หแ สงนมุ และแสงบาดตานอย 2. พื้นทร่ี ะดับเพดานหรอื ผนังท่ใี กลเ พดานจะมืดเพราะ มุมตดั แสง ของ โคมไฟแคบจงึ ควรระวังในการวางตาํ แหนง โคมไฟ 3. โคมไฟชนิดนี้ใหประสทิ ธิภาพแสงตํา่ กวา แบบตัวขวางนอย แต คุณภาพแสงดกี วา 114

โคมฟลอู อเรสเซนตตะแกรงแบบชอ งถ่ี • เปนโคมฟลูออเรสเซนตท ี่มตี ะแกรงถมี่ าก อยใู นเกณฑป ระมาณ หนึ่งน้วิ หรือนอยกวา ตะแกรงดงั กลาวอาจทําจากวสั ดุทเี่ ปน อลมู เิ นียมหรือวสั ดุอยา งอน่ื ซง่ึ มที ั้งแบบตะแกรงขาวธรรมดาหรอื เปนสีเงนิ เพ่ือความสวยงาม ลายตะแกรงอาจเปนสีเหลย่ี ม หรอื วงกลม หรือหกเหลี่ยม หรอื ลายสวยงามอยางอ่ืน 115

โคมฟลูออเรสเซนตตะแกรงแบบชองถี่ • โคมฟลอู อเรสเซนตแบบนไ้ี มป ระหยดั พลังงาน แตเนนทางดา น ความ สวยงามหรือไมก เ็ นนทางดานคุณภาพแสง เพราะใหแสง บาดตานอ ย ใชใ นพนื้ ทจ่ี ําเปน ที่ไมตองการแสงบาดตา หรอื บริเวณ ท่ี ตองการความสวยงาม เชน เคานเ ตอรตอ นรับ หรือ ประชาสัมพันธ เปน ตน 116

โคมฟลูออเรสเซนตตะแกรงแบบชอ งถี่ 117

คุณสมบัตแิ ละการใชงานของโคมฟลูออเรสเซนต ตะแกรงแบบชอ งถี่ 1. เปนโคมไฟที่มีประสทิ ธิภาพไมสูงเมือ่ เทียบกับโคมฟลอู อเรสเซนต ตะแกรงอยางอื่นโดยทว่ั ไป คา ระยะหา งระหวา งโคมไฟ ตอ ความสงู เหนือระนาบทํางาน (S/H) มีคาต่ําจงึ ใชจ าํ นวนโคมมากสําหรับ ความสวางที่สมํา่ เสมอโดยท่ัวพืน้ ที่ 2. ไมเหมาะกับพื้นท่ีเพดานตํา่ เพราะเม่อื ใชโคมไฟชนดิ นจ้ี ะทําใหเ พดาน มดื 3. โคมไฟชนิดนใี้ หแ สงบาดตานอยเหมาะใชก บั พ้ืนท่ีที่มจี อคอมพิวเตอร แตไมป ระหยัดพลังงานและบาํ รงุ รักษายาก 118

4.โคมไฟโรงงานหลอดปลอ ยประจุความดันไอสงู โคมไฟประเภทนี้โดยสวนมากจะมีตวั สะทอนแสงเปนแบบ อลูมิเนยี ม (Aluminium Reflector) หรือ ตวั หักเหแสงพลาสติก (Plastic Reflactor) อาจจะ มี เลนส ปด หนา หลอดกไ็ ด ท้งั หมดข้ึนอยูกบั การใชงานในแตละ อตุ สาหกรรม ความสงู การกระจายแสงของโคมไฟทตี่ องการ 119

4.โคมไฟโรงงานหลอดปลอ ยประจุความดนั ไอสูง การกระจายแสงของโคมไฟมี 2 ลกั ษณะดงั น้ี 1. โคมแบบลําแสงกวา ง (Wide Beam) เหมาะสาํ หรับการ ติดตงั้ ท่ีความสูงระดบั 4-7 เมตร 2. โคมแบบลําแสงแคบ (Narrow Beam) เหมาะสําหรบั การตดิ ตง้ั ท่ีความสูงประมาณ 6 เมตรขน้ึ ไป 120

โคมไฟโรงงานหลอดปลอ ยประจคุ วามดันไอสงู 121

นอกจากนีโ้ คมดังกลาวจะมรี ูปแบบแสงตางๆ เชน วงกลมหรือ สี่เหลีย่ มเปน ตน ซง่ึ ลักษณะรปู แบบของโคมจะเปน ดงั รปู แสงสว่างไม่สมาํ่ เสมอ แสงสว่างสมา่ํ เสมอ แสงสว่างสมาํ่ เสมอมาก 122

โคมแบบการกระจายแสงวงกลมเหมาะสาํ หรบั ใชใ นพ้นื ที่ ท่ไี มก วางมาก หรือพ้ืนท่ที ี่ไมพถิ พี ิถันกับความสมาํ่ เสมอ ของแสง สวนโคมแบบกระจายแสงสี่เหลี่ยมเหมาะสําหรบั ใชพ้นื ทท่ี ก่ี วา งและตอ งการความสมํา่ เสมอของแสงโดยทัว่ พื้นท่ี ซึ่งจะทาํ ให สามารถประหยัดโคมไฟและจํานวน หลอดไดดกี วา 123

• การเลอื กโคมไฟแบบการกระจายแสงแบบวงกลมการเลือกใชก ําลงั ไฟฟา ของหลอดปลอยประจุความดนั ไอสงู นั้น • จะตอ งคํานึงถงึ ความสงู ในการติดตงั้ ตารางขางลางน้ีเปนตารางที่ แนะนาํ ใหใชเทา นัน้ เพ่ือความละเอียดและถกู ตอ งควรจะเลือกและ คาํ นวณจาก ขอ มลู และกราฟของโคมไฟแตล ะชนดิ 124

ชนิดและกาํ ลงั ไฟฟ้ าของหลอด ความสูงตาํ่ สุดสําหรับการตดิ ต้งั (เมตร) หลอดเมทลั ฮาไลด์ 250 วตั ต์ 4 หลอดเมทลั ฮาไลด์ 400 วตั ต์ 5 หลอดเมทลั ฮาไลด์ 1000 วตั ต์ 6 หลอดไอปรอท 250 วตั ต์ 4 หลอดไอปรอท 400 วตั ต์ 5 หลอดไอปรอท 1000 วตั ต์ 6 หลอดโซเดยี มความดนั สูง 250 วตั ต์ 4 หลอดโซเดยี มความดนั สูง 400 วตั ต์ 6 หลอดโซเดยี มความดนั สูง 1000 วตั ต์ 8 125

คุณสมบัตแิ ละการใชง านของโคมไฟโรงงานหลอด ปลอ ยประจคุ วามดนั ไอสงู 1. โคมไฟชนิดน้ีมีนา้ํ หนกั มาก ตองติดตั้งใหม น่ั คงแข็งแรงเหมาะสําหรบั ติดตั้ง บริเวณเพดานสูง แทนหลอดฟลูออเรสเซนต 2. โคมตอ งมีครอบแกวปดในกรณีทใ่ี ชในพน้ื ทีท่ ่เี กดิ อันตรายมากเมื่อหลอดแตกที่ ผูผลติ แนะนํา 3. การใชว ตั ตต างกันในพ้นื ท่ีเดียวกันใหระวงั สขี องหลอดท่แี ตกตางกัน 4. การเลือกใชห ลอด ชุดควบคมุ ใหปฏิบัติตามคาํ แนะนําของผผู ลิต เพราะมฉิ ะน้นั อาจจะทาํ ใหอายกุ ารใชงานส้ัน แสงไมไดต าม ทต่ี องการ สเี พ้ียน และไมประหยดั พลังงาน 126

5. โคมไฟสาด • โคมไฟสาดโดยทั่วไปใชสาํ หรับงานสองเนน สถาปต ยกรรมตวั อาคาร หรอื เพ่อื การสองสวา งสาํ หรับพ้ืนท่ขี นาดใหญ เชน สนามกฬี า ลานจอดรถ สถานทีก่ อ สราง บริเวณขนถา ยสนิ คา เปน ตน 127

คณุ ลกั ษณะทางกลศาสตร เนื่องจากโคมไฟสาดติดตั้งอยูภายนอกอาคาร ดังนนั้ ส่งิ ที่ควร คาํ นงึ ถึงคอื 1. ความสามารถในการปองกันน้ําและฝุนผง อยางนอ ยควรมีคา IP54 2. วสั ดทุ ใ่ี ชทําตวั โคม ตองเปน วสั ดทุ ่ที นการสกึ กรอ นไดดี มีความแข็งแรง และทนทานตอ การกระแทก โดยทว่ั ไปโครงสราง ของโคมทําจากอะลมู ิเนียม หลอ ขึน้ รูปโดยใชแ มพ ิมพ (Die-Cast Aluminium) 3. กระจกท่ปี ดหนาโคมไฟสาด ตอ งเปน กระจกนริ ภยั ทนความรอ นทเ่ี หมาะ กบั การใชงานภายนอกอาคาร 4. นาํ้ หนักของโคมกับสถานทตี่ ิดตงั้ โคมไฟสาดท่ตี ดิ ตงั้ ในที่สงู -โลง ควร คาํ นงึ ถึงแรงปะทะของลม 128

คุณลักษณะทางแสง • 1. การกระจายแสงของโคม แบงประเภทของโคมไฟสาดได ตามกราฟ การกระจายแสงของโคมตามท่ี CIE 43 (TC-2.4) 1979 กําหนดคือ 129

การกระจายแสงสมมาตรสมบูรณ (Rotationally Symmetric distribution) โคมแบบน้ีมีโครงสราง งา ยเหมาะสาํ หรับ งานไฟสาดท่วั ไปที่ไมไดเนนความสม่าํ เสมอของแสงมาก 130

symmetrical about two planes) เหมาะกับงานท่ตี องการความ สอ งสวา งสมํ่าเสมอดกี วาแบบ แรก 131

การกระจายแสงสมมาตร 1 ระนาบ (Distribution symmetrical about one plane) เหมาะกับ งานท่ตี องการความ สอ งสวางสม่ําเสมอและมีการสาดไประยะไกล 132

การกระจายแสงไมสมมาตร (Asymmetric Distribution) การเลือกใชโ คมท่ีมีการกระจายแสงไมสมมาตร ขึน้ อยกู บั ลกั ษณะ งานซง่ึ กราฟกระจายแสงของโคมอาจมรี ปู รา งตางกนั ไป 133

2. มมุ ลาํ แสง แบงประเภทของโคมไฟสาดได ตามมุมลาํ แสงตามท่ี NEMA กาํ หนด คอื • มมุ กวาง เหมาะสําหรบั สาดอาคารท่ีไมสงู มพี น้ื ที่ดานขางมากๆ มรี ะยะท่ี สาดไมไ กลนกั • มมุ ปานกลาง เหมาะสําหรับระยะสาดปานกลาง • มมุ แคบ เหมาะสําหรับสาดอาคารสงู มีระยะท่สี าดไกล 134

มุมลาํ แสงแคบ มุมลาํ แสงปานกลาง มุมลาํ แสงก1ว3้5าง

ตารางแสดงมมุ ลําแสงกบั ระยะทีส่ าด ชนิดลาํ แสง ย่านมุมลาํ แสง ระยะทส่ี าด 70 เมตร หรือมากกว่า 1 10-18 60-70 เมตร 2 18-29 53-60 เมตร 3 29-48 44-53 เมตร 4 48-70 30-44 เมตร 5 70-100 24-30 เมตร 6 100-130 ตา่ํ กว่า 24 เมตร 136 7 130 ขนึ้ ไป

รปู ทรงของโคมไฟสาด 1. โคมไฟสาดทรงส่เี หล่ียม มักมีตวั ถังหอ หุม ทม่ี ีความแขง็ แรงทนทานตอ แรงกระแทกได ดกี วาแบบทรงกลม จงึ เหมาะกบั การตดิ ต้งั ในทท่ี ่ผี ูคนสามารถ ผานไปมาและอาจจะทาํ ใหตวั โคมเสยี หายได โดยท่วั ไปโคมรูปทรง นจี้ ะมนี า้ํ หนกั มากและมีขนาดคอ นขางใหญ ไมเหมาะท่ีติดตั้ง ใน ท่ีสูง-โลง เพราะจะไดร ับแรงปะทะจากลมสงู มาก 137

รปู ทรงของโคมไฟสาด 2. โคมไฟสาดทรงกลม มกั มีตัวถังหอหุมเฉพาะอปุ กรณค วบคมุ และขวั้ หลอดเทานน้ั แต ในสวนของตวั สะทอ นแสงจะไมมีตวั ถงั หอหมุ โดยท่วั ไปจะ มี เลนสปดขางหนาเพือ่ ปองกันหลอดอกี ชัน้ หนงึ่ โคมไฟสาดทรง กลมมรี ปู รางกะทดั รัดและมนี าํ้ หนกั ไมมาก เหมาะสาํ หรับตดิ ต้งั ในทส่ี งู -โลง เชน บนเสาสูงสําหรบั สนามกีฬา 138

โคมและหลอดกับการเลือกใช โคมไฟสาดอาจใชห ลอดทงั สเตนฮาโลเจน หรือหลอด ปลอยประจุความดนั ไอสูงก็ได ขนึ้ อยูกบั การใชงาน การ เลอื กใชโคมและ หลอดใหเ หมาะสมกบั วัตถปุ ระสงคข องการ ใชง านจะชวยประหยัดพลงั งานได 139

โคมและหลอดกับการเลือกใช 1. การสอ งปา ยโฆษณา หรอื สถานที่กอสรา ง ท่ีใชโคมไฟสาดหลอด ทังสเตนฮาโลเจน เน่ืองจากโคมมีราคาถกู แตม ปี ญ หาเร่ืองอายุ การใช งานของหลอดส้ันและตองใชพลังงานไฟฟาสูง ไมป ระหยดั พลงั งาน (งานที่ตอ งการใหเ ปด ไฟแสงสวางไดท ันที ตอ งใช หลอดและโคม ประเภทนี้ ถึงแมจะไมป ระหยัดพลังงานกต็ าม) 140

โคมและหลอดกับการเลือกใช 2. การสองเนนสถาปต ยกรรมตัวอาคาร ตองพจิ ารณาความสอ ง สวางรอบขางเพือ่ เลอื กขนาดวัตตแ ละจํานวนของโคม การใช โคม ไฟสาดหลอดปลอ ยประจคุ วามดันไอสงู ตอ งเลื่อกสขี อง แสงท่ีไดจากหลอดใหเหมาะสมกับสขี องสถาปต ยกรรมที่ ตอ งการสองเนน เชน หลอดเมทัลฮาไลด ใหแ สงสีขาว หลอด โซเดียมความดนั สงู ใหแ สงสีเหลืองทอง 141

โคมและหลอดกับการเลือกใช 3. การสอ งสวางสนามกฬี าทต่ี อ งการความถกู ตอ งของสสี ูง เพอื่ การถายทอดโทรทัศน ควรใชหลอดเมทลั ฮาไลด 4. การสอ งสวางสนาม ลานจอดรถ บรเิ วณขนถายสินคา ท่ไี ม ตอ งการความถูกตอ งของสมี าก ใหใชหลอดโซเดยี มความ ดันสูง 142

ขอ ควรระวงั 1. เน่อื งจากหลอดทใ่ี ชก ับโคมไฟสาดท่ีใหค วามเขมแสงสูงมากอาจ เปนอันตรายตอ สายตาได จึงตอ งเลอื กตาํ แหนงในการติดตง้ั ให เหมาะสมหรอื เลอื กใชโคมไฟสาดท่ีออกแบบใหโ คมสามารถบัง แสง (Shield Type) เพอื่ ไมใ หมองเห็นแสงหรือ ภาพของ หลอดปรากฏโดยตรงในมมุ ทไ่ี มพึงประสงค และชว ย ลดแสงบาดตาทเ่ี กดิ จากหลอดและตวั สะทอ นแสงใหม ีนอ ยทส่ี ุด หรอื อาจมตี วั กรองแสงปดทห่ี นาโคมซงึ่ อาจเปนเลนส หรอื กระจกที่ปองกนั รังสีอัลตราไวโอเลต 143

ขอควรระวัง 2. โคมที่ใชหลอดเมทลั ฮาไลดท ม่ี ีขนาดวัตตส ูง ตวั โคม ควรมีสวติ ชต ดั ตอน (Disconnecting Switch) ในการซอม เพอื่ ใหปลอดภัยและปอ งกัน อันตรายจากรังสอี ัลตราไวโอเลต 144