โครงการในพระราชดำริของในหลวงรัชกาลที่ 9

รายงาน เร่ือง โครงการในพระราชดาํ ริของในหลวงรัชกาลท่ี 9 ที่เก่ียวกบั ดา้ นการส่งเสริมวชิ าชีพ เสนอ อาจารยก์ ฤษณ์ คาํ ศิริ จดั ทาํ โดย นางสาวปวีณา ช่อผกู สาขาบญั ชี รอบสมทบ รหสั นกั ศึกษา 9834 ระดบั ประกาศนียบตั รวิชาชีพช้นั สูง ปี ท่ี 2 รายงานเล่มน้ ีเป็ นส่วนหน่ึงของวิชา กิจกรรมองคก์ รวิชาชีพ 4 (30000-2004) ภาคเรียนท่ี 2 ปี การศึกษา 2564 วิทยาลยั เทคโนโลยวี านิชบริหารธุรกิจ

คาํ นาํ รายงานฉบบั นเี้ ป็นส่วนหน่ึงของวชิ าการกิจกรรมองคก์ รวชิ าชีพ 4 ชนั้ ปวส.2โดยมีจดุ ประสงค์ เพอ่ื การศกึ ษาความรูท้ ไี่ ดจ้ ากเรื่อง โครงการในพระราชดาํ รขิ องในหลวงรชั กาลท่ี 9 ท่ีเกย่ี วกบั ดา้ นการส่งเสริมวชิ าชพี รายงานเลม่ นีจ้ ะเป็นประโยชนก์ บั ผอู้ ่าน หรือนกั เรยี น นกั ศกึ ษา ท่กี าํ ลงั หาขอ้ มลู เรื่องนีอ้ ยู่ หากมีขอ้ แนะนาํ หรือ ขอ้ ผดิ พลาดประการใด ผจู้ ดั ทาํ ขอนอ้ มรบั ไวแ้ ละขออภยั มา ณ ท่นี ดี้ ว้ ย ผจู้ ดั ทาํ นางสาวปวณี า ชอ่ ผกู

สารบัญ 1 1 1.โครงการหลวงพฒั นาคณุ ภาพชีวติ ชาวเขา 2 2.ปลานิลจิตรดา 3 3.โคนมพระราชทาน 3 4.กุง้ กา้ มแดงพระราชทาน 4 5.พนั ธุ์ขา้ วพระราชทาน 5 6. โรงเรียนพระดาบส 5. 7. ศนู ยฝ์ ึกหตั ถกรรมทอผา้ บา้ นเขาเต่า 8.ศูนยฝ์ ึกอาชีพพระราชทาน โรงพยาบาลพระมงกฎุ เกลา้ เจา้ อยหู่ วั

1.โครงการหลวงพฒั นาคุณภาพชีวิตชาวเขา โครงการหลวง เป็นพระราชดาํ ริของพระบาทสมเดจ็ พระปรมินทร มหาภมู ิ พลอดุลยเดช ภายหลงั เสด็จประพาสตน้ บนดอย เมื่อปี พ.ศ.2512ทราบวา่ ชาวเขาท่ี ยากจนมีรายไดจ้ ากการปลูกฝ่ิ นและเก็บทอ้ พ้นื เมืองขายและทรงทราบวา่ สถานี ทดลองดอยปุยต้งั โครงการหลวงข้นึ โดยมีหม่อมเจา้ ภีศเดช รัชนี เป็นผรู้ ับสนอง พระบรมราชโองการในตาํ แหน่งผอู้ าํ นวยการโครงการหลวงเป้าหมายการ ดาํ เนินงาน คือ ช่วยเหลือราษฎรชาวไทยภเู ขาในทอ้ งถิ่นทุรกนั ดารใหม้ ีชีวิตความ เป็นอยทู่ ่ีดีข้ึน กาํ จดั การปลกู ฝิ่น ลดการทาํ ลายทรัพยากรธรรมชาติ อีกอยา่ งหน่ึงเป็นเรื่องช่วยในทางที่ทกุ คนเห็นวา่ ควรจะช่วยเพราะเป็นปัญหาใหญค่ ือ ปัญหาเรื่องยาเสพติด ถา้ ช่วยเขาปลกู พชื ท่ีเป็นประโยชนบ์ า้ ง เขาจะเลิกปลูกยาเสพ ติด คอื ฝิ่น พ้นื ท่ีโครงการหลวงส่วนใหญ่อยใู่ นความสูงจากระดบั น้าํ ทะเลปานกลาง เกินกวา่ 700 เมตร มีสภาพเป็นหุบเขา หรือพ้ืนที่ตามเชิงเขาลาดชนั สภาพแวดลอ้ ม แตล่ ะพ้นื ท่ีแตกตา่ งกนั จึงเพาะปลูกไดต้ า่ งจากท่ีราบทว่ั ไป ในปี พ.ศ.2515 องคก์ ารสหประชาชาติเห็นความสาํ คญั ของการปลกู พืชทดแทนฝ่ิน จึงสนบั สนุนการดาํ เนินงานโครงการ UN/Thai Program for Drug Abuse Control ท้งั ในส่วนของงบประมาณ และเจา้ หนา้ ที่เป็นคร้ังคราว ถือเป็นการเริ่มตน้ ของ หน่วยงาน Alternative Development Unit ของ UNODC ในปัจจุบนั 2.ปลานิลจิตรดา โครงการปลานิลจิตรลดา เร่ิมมาจากที่พระจกั รพรรดิอะกิฮิโตะ เม่ือคร้ังทรง ดาํ รงพระอิสริยยศมกุฏราชกุมารแห่งประเทศญ่ีป่ ุน ถวายปลาน้าํ จืดในตระกูลทิลา เปี ย (Tilapia) จาํ นวน 50 ตวั แด่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภมู ิพลอดุลยเดช เมื่อวนั ท่ี 25 มีนาคม พ.ศ. 2508 จากน้นั พระองคจ์ ึงทรงทดลองเล้ียงปลาชนิดน้ี

ภายในสวนจิตรลดา ซ่ึงใชเ้ วลาเพยี ง 1 ปี กพ็ บวา่ ปลาชนิดน้ีเจริญเติบโตไดอ้ ยา่ ง รวดเร็วในประเทศไทย หลงั จากน้นั กรมประมงจึงไดน้ าํ ปลานิลไปทดลองและเพาะเล้ียงในสถานี ประมงตา่ ง ๆ ทว่ั ประเทศ เพ่ือนาํ มาแจกจ่ายพนั ธุป์ ลานิลใหแ้ ก่ราษฎรนาํ ไป เพาะเล้ียงตามความตอ้ งการ สร้างรายไดใ้ หก้ บั เกษตรกรจาํ นวนมาก ซ่ึงปัจจุบนั ประเทศไทยมีการผลิตปลานิลไดไ้ มน่ อ้ ยกวา่ 200,000 ตนั ตอ่ ปี สาํ หรับการเล้ียงปลานิลมีหลายรูปแบบ นิยมกนั มากคือ การเล้ียงในบอ่ ดินและ กระชงั โดยมีขอ้ แตกตา่ งกนั ดงั น้ี – บอ่ ดิน ตน้ ทนุ ในการเล้ียงและลงทนุ ต่าํ กวา่ การเล้ียงในกระชงั ปลาไม่คอ่ ย เสี่ยงตอ่ โรค คือจะแขง็ แรง แตอ่ าจติดเรื่องของกล่ินสาบดิน – กระชงั การลงทนุ ในตอนแรกคา่ ใชจ้ ่ายอาจสูง เน่ืองจากกระชงั 1 ลกู ราคาขายกส็ ูงพอสมควร เล้ียงในบริเวณท่ีเป็นแหลง่ น้าํ ไหล อาจมีเส่ียงตอ่ การติด โรคมาจากแหลง่ น้าํ ท่ีไหลผา่ น แตจ่ ุดเด่นคอื ตวั ปลาจะไม่มีกล่ิน 3.โคนมพระราชทาน อาชีพการเล้ียงโคนมในประเทศไทย เกิดจากสายพระเนตรอนั กวา้ งไกล ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภมู ิพลอดุลยเดช คร้ังเสดจ็ ประพาสทวปี ยโุ รป เม่ือปี พ.ศ. 2503ทรงใหค้ วามสนพระทยั เก่ียวกบั กิจการการเล้ียงโคนมของ ชาวเดนมาร์กเป็นอยา่ งมาก เพราะทรงตระหนกั วา่ \"นม\" มีคุณค่าทางอาหารสูงและ เป็นประโยชนต์ ่อร่างกายมนุษย์ อีกท้งั การเล้ียงโคนมจะช่วยใหเ้ กษตรกรชาวไทยมี อาชีพท่ีมน่ั คง

4.กุง้ กา้ มแดงพระราชทาน พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร ทรงนาํ กุง้ กา้ มแดง (Redclaw Crayfish) หรือท่ีบางคนเรียกกวา่ ลอ็ บสเตอร์น้าํ จืด ซ่ึง เป็นสายพนั ธจ์ ากประเทศออสเตรเลีย มาทดลองเล้ียงคร้ังแรกในปี พ.ศ. 2548 ที่ โครงการหลวงดอยอินทนนทห์ ลงั จากการทดลองเล้ียงไประยะหน่ึง ก็พบวา่ กุง้ กา้ ม แดงสามารถเจริญเติบโตไดด้ ี และมีอตั รารอดสูง ท้งั ยงั ไมท่ าํ ลายตน้ ขา้ วท่ีปลูกไว้ ของเกษตรกร และมูลของกุง้ กา้ มแดง ยงั เป็นป๋ ุยอินทรียอ์ ยา่ งดี บาํ รุงตน้ ขา้ วให้ ผลผลิตดีข้นึ กงุ้ กา้ มแดง หรือที่บางคนเรียก ลอ็ บสเตอร์น้าํ จืด เป็นสายพนั ธุจ์ ากประเทศ ออสเตรเลีย ซ่ึงกุง้ กา้ มแดงไดน้ าํ มาทดลองเล้ียงในประเทศไทย โดยพระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภมู ิพลอดุลยเดช พระองคไ์ ดเ้ ลง็ เห็นความตอ้ งการของตลาด ทรง ทดลองเล้ียงเพื่อเป็นอาหาร และไดม้ อบหมายใหโ้ ครงการหลวงดอยอินทนนท์ 5.พนั ธุข์ า้ วพระราชทาน ขา้ วเป็นสินคา้ ส่งออกสาํ คญั และอาหารหลกั ของคนไทยมาเป็นเวลานาน รวมถึง อาชีพชาวนาที่เป็นอาชีพหลกั ของคนไทยโดยทรงทดลองทาํ แปลงขา้ วในสวน จิตรลดา มาต้งั แตป่ ี พ.ศ. 2504 “ขา้ วตอ้ งปลกู เพราะอีก 20 ปี ประชากรอาจจะ 80 ลา้ นคน ขา้ วจะไม่พอ เราจะตอ้ ง ซ้ือขา้ วจากต่างประเทศ เร่ืองอะไร ประชากรคนไทยไมย่ อม คนไทยตอ้ งมีขา้ ว แม้ ขา้ วที่ปลกู ในเมืองไทยจะสู้ขา้ วที่ปลูกในตา่ งประเทศไม่ได้ เราตอ้ งปลกู ” โดยโปรดเกลา้ ฯ ใหจ้ ดั ทาํ แปลงขา้ วทดลองข้นึ ภายในสวนจิตรลดามาต้งั แต่ปี พ.ศ. 2504 และเมื่อไดท้ ดลองเพาะปลกู จนไดพ้ นั ธุข์ า้ วท่ีดีแลว้ ก็จะพระราชทานให้ เกษตรกรนาํ ไปปลูกเพ่ือขยายพนั ธุ์ต่อไป รวมท้งั ใชเ้ ป็นพนั ธุข์ า้ วพระราชทานใน พระราชพธิ ีพชื มงคลจรดพระนงั คลั แรกนาขวญั

6. โรงเรียนพระดาบส พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั ทรงเขา้ พระราชหฤทยั อยา่ งลึกซ้ึงถึงเหตทุ ี่ทาํ ใหร้ าษฎร จาํ นวนไม่นอ้ ยตกอยใู่ นวงจรแห่งทุกขเ์ ขญ็ โดยเฉพาะผยู้ ากไร้ ขาดโอกาสเล่าเรียน ไมม่ ีอาชีพ ไม่สามารถเล้ียงตนเองไดถ้ า่ ยทอดพระราชกระแสพระราชทานในเรื่องน้ี ดว้ ยความใส่พระราชหฤทยั อยา่ งจริงจงั ในการพระราชทานโอกาสคร้ังท่ีสองของ ชีวติ ในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๑๘ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกลา้ ฯ แต่งต้งั คณะทาํ งานพิจารณาร่างโครงการจดั ต้งั โรงเรียนวชิ าช่างประกอบดว้ ย หม่อมหลวงจิ รายุ นพวงศ์ เป็นประธาน ดร. เชาวน์ ณศีลวนั ต์ คณุ หญิง สมโรจน์ สวสั ดิกลุ ณ อยธุ ยา พล.ต.ต. สุชาติ เผือกสกนธ์ นายขวญั แกว้ วชั โรทยั และ นายพนู เพิ่ม ไกร ฤกษ์ เป็นกรรมการ โดยใหจ้ ดั ต้งั ในรูปแบบ โรงเรียนช่างแบบนอกระบบ non – formal education หลกั สูตรเนน้ ภาคปฏิบตั ิ เพื่อใหผ้ ทู้ ่ีไม่สามารถเขา้ เรียนในระบบ ปกติมีโอกาสเรียนวชิ าช่างในระดบั ที่ใชป้ ระกอบอาชีพได้ ผเู้ รียนจบไมจ่ าํ เป็นตอ้ ง ไดร้ ับคณุ วุฒิเช่นเดียวกบั ของรัฐ ขอใหป้ ระกอบอาชีพไดจ้ ริงและอบรมใหเ้ ป็นคนดี กเ็ พยี งพอแลว้ 7. ศูนยฝ์ ึกหตั ถกรรมทอผา้ บา้ นเขาเตา่ ศนู ยฝ์ ึกอบรมทอผา้ บา้ นเขาเต่า อาํ เภอหวั หิน จงั หวดั ประจวบคีรีขนั ธ์ เป็นอีกหน่ึง โครงการอนั เนื่องมาจากพระราชดาํ ริ พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธิเบศร มหาภมู ิ พลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เพอ่ื เป็นแหล่งเรียนรู้กระบวนการทอผา้ ไทย ของชุมชมในทอ้ งถ่ินทุรกนั ดาร ใหช้ าวบา้ นไดม้ ีอาชีพท่ีมน่ั คง เน่ืองจากประชาชน ส่วนใหญท่ าํ อาชีพประมง เมื่อพอถึงช่วงมรสุม ชาวประมงในหมบู่ า้ นจะไม่สามารถ ออกหาปลาได้ เพราะมีเรือขนาดเลก็ ทาํ ใหข้ าดรายไดไ้ ป โดยศนู ยฝ์ ึกอบรมทอผา้ เขาเต่า เร่ิมดาํ เนินการมาต้งั แตป่ ี พ.ศ. 2507 จนถึงปี 2536 ตอ้ งหยดุ พกั ไป จากปัจจยั หลายอยา่ งดว้ ยกนั

ปัจจุบนั โครงการพระราชดาํ ริกระจายอยทู่ ว่ั ทุกภูมิภาคของประเทศ เป็นแหล่ง รวบรวมองคค์ วามรู้ช้นั เยยี่ มท่ีไดร้ ับการยอมรับและการยกยอ่ งจากนานาประเทศ เพราะแนวทางที่พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั และสมเดจ็ พระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงริเร่ิมไว้ ควรค่าแก่การศึกษา เผยแพร่ และสานตอ่ เป็น ประโยชนก์ บั ทกุ คนหากรู้จกั นาํ แนวคิดไปปรับใช้ กลุม่ สตรีทอผา้ บา้ นเขาเตา่ เป็นโครงการอนั เนื่องมาจากพระราชดาํ ริของ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั ทรงส่งเสริมให้ราษฎรมีอาชีพเสริมจากการทอผา้ ฝ้าย ดว้ ยกี่กระตกุ เพราะช่วงมรสุมท่ีมีคล่ืนลมแรงน้นั ชาวประมงในหม่บู า้ นที่มีอาชีพ ประมงเรือเลก็ ไม่สามารถออกหาปลา สมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินีนาถ ทรง ชกั ชวนใหห้ ญิงชาวบา้ นหดั ทอผา้ ฝ้ายเพอื่ เป็นอาชีพเสริม 8. ศูนยฝ์ ึกอาชีพพระราชทาน โรงพยาบาลพระมงกฎุ เกลา้ เจา้ อยหู่ วั ศนู ยฝ์ ึกอาชีพพระราชทาน โรงพยาบาลพระมงกุฎเกลา้ เจา้ อยหู่ วั เกิดข้ึนเน่ืองจาก เมื่อคร้ังท่ีพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภมู ิพลอดุลยเดชมหาราช บรม นาถบพิตร เสด็จฯ โรงพยาบาลพระมงกุฎเกลา้ เพอื่ ทรงเยยี่ มทหารบาดเจบ็ จาก ราชการสงครามในเวียดนาม พระองคท์ รงมีพระราชปรารภวา่ \"กองทพั บกควรมี หน่วยงานฟ้ื นฟูสมรรถภาพ และฝึกอาชีพใหแ้ ก่ ทหารพกิ าร เพอ่ื ใหม้ ีอาชีพเล้ียงตน และครอบครัวได\"้ ศนู ยฝ์ ึกอาชีพพระราชทาน จึงไดก้ ่อกาํ เนิดข้ึน ณ โรงพยาบาลพระมงกฎุ เกลา้ เมื่อปี พ.ศ. 2513 โดยพระองคพ์ ระราชทานพระราชทรัพยเ์ ป็นคา่ ก่อสร้างตึก และเคร่ืองมือเคร่ืองใชท้ ี่จาํ เป็น ตอ่ มาจึงมีการจดั ต้งั โรงงานแขนขาเทียม พระราชทาน จนสามารถดาํ เนินงานในเร่ืองบริการอวยั วะแขนขาเทียม สาํ หรับ ทหารพิการต่อเน่ืองมาจนถึงปัจจุบนั

นบั เป็นพระมหากรุณาธิคุณเป็นลน้ พน้ อนั หาท่ีสุดมิไดท้ ี่ในหลวง รัชกาลท่ี 9 พระองคท์ รงห่วงใยความเป็นอยขู่ องประชาชนอยู่เสมอ เราจึงไดเ้ ห็นโครงการใน พระราชดาํ รินบั พนั โครงการ ซ่ึงส่วนหน่ึงก็เป็นโครงการพระราชดาํ ริดา้ นการสร้าง อาชีพ เพอ่ื พฒั นาคณุ ภาพชีวิตของพสกนิกรชาวไทยใหม้ ีความกินดี อยดู่ ีเหมือน ดงั เช่นทกุ วนั น้ี