หนังสืออิเล็กทรอนิกส์

Koduหนงั สืออเิ ล็กทรอนิกส/ เรอื่ ง คม*ู ือการใชง0 าน เบอื้ งตน0 Game Lab โดยนางสาวสายสุดา ปาเมอื งมูล ครูผส%ู อนรายวชิ า Digital Literacy โรงเรยี นสาธติ ละอออุทิศ ลำปาง มหาวทิ ยาลัยสวนดสุ ติ

คำนำ หนังสืออิเล็กทรอนิกส> เรื่อง คูBมือการใชEงาน KODU Game Lab เบื้องตEน เปRนสBวนหนึ่งของรายวิชาสื่อสมัยใหมB ซึ่งทางผูEจัดทำมุBงหวังใหEผูEเรียนมี ความสามารถในการสื่อสาร การคิดวิเคราะห> การแกEปZญหา การใชE เทคโนโลยี อยาB งสรEางสรรค> และมที ักษะชีวติ ผูEจัดทำไดEตระหนักถึงการเรียนเนื้อหารายวิชา Digital Literacy ในระดับชั้นประถมศึกษาตอนตEน และตอนปลาย ครูผูEสอนจึงไดEพิจารณาเลือก ซอฟท>แวร>ที่สามารถชBวยพัฒนาดEานความคิดเชิงสรEางสรรค> สBงเสริม จินตนาการ โดยจะบูรณาการทักษะการวาดรูปมาเปRนการออกแบบฉาก แบบ 3 มิติรวมทั้งฝlกทักษะการคิดวิเคราะห> การคิดแบบเชื่อมโยง การวางแผน การแกEปZญหา ในการเขียนคำสั่งใหEกับเกม ซึ่งจะทำใหEนักเรียน ไดEเรียนรูEและเขEาใจหลักการพื้นฐานในการออกแบบเกมที่นักเรียนไดEเลBน ในชีวิตประจำวัน และเปRนพื้นฐานสำคัญในการเรียนรูEการออกแบบเกมดEวย โปรแกรมขั้นสูงในระดบั ชนั้ เรยี นทสี่ งู ขึ้นไป ทั้งนี้หากผูEเรียนหรือผูEศึกษาคนใดมีความสนใจ และมีทักษะความสามารถ พิเศษเฉพาะตัวในการออกแบบเกม ก็สามารถ นำความรูEที่ไดEเรียนไปศึกษาและ พัฒนาตBอในระดับชั้นเรียนที่สูงขึ้นไปกับโปรแกรมที่มีการเขียนคำสั่งใหEกับเกม แบบเฉพาะทางมากยิ่งข้นึ หรอื พัฒนาเปRนสายงานอาชีพตBอไปในอนาคตไดE ครนู ัท สายสุดา ปาเมืองมูล ครผู ส%ู อนรายวชิ า Digital Literacy โรงเรียนสาธิตละอออุทศิ ลำปาง มหาวทิ ยาลัยสวนดสุ ิต

วัตถปุ ระสงค. 1. เพื่อพัฒนาทักษะการคิดเชิงสรEางสรรค> การวางแผน การแกEปZญหา และการออกแบบฉาก และเขียนคำสั่งใหEเกม ตามจนิ ตนาการของนักเรียน 2. เพื่อเปRนพื้นฐานในการเรียนรูEทักษะการออกแบบเกม อยBางงาB ย และพัฒนาฝมq ือไปสกูB ารเรียนในระดบั ช้ันเรียนทสี่ งู ขึ้น 3. เพื่อบูรณาการการเรียนรูEทักษะทางภาษา (ภาษาอังกฤษ) การใชEเหตุผล (เงื่อนไข-การกระทำ) การแกEไขปZญหา การคิด วิเคราะหใ> นการเขียนคำสัง่ ใหEกบั เกม 4. เพื่อพัฒนาทักษะการเรียนรูEทางเทคโนโลยี และใชEเทคโนโลยี ดEวยความรับผิดชอบ 5. เพื่อใหEผูEเรียนหรือบุคคลทั่วไป มีความรูE ความเขEาใจเกี่ยวกับ การใชงE านของ KODO Game Lab 6. เพื่อใหEผูEเรียนหรือบุคลทั่วไปสามารถนำแนวทางการสรEางงาน จากหนงั สือเลBมน้ไี ปประยุกต>ใชEใหเE กดิ ประโยชน>

สารบญั หนว; ยการเรยี นรูท% ่ี 1 เรม่ิ ตนE การใชงE าน (5) หนว; ยการเรียนร%ทู ี่ 2 การออกแบบฉาก (11) หน;วยการเรียนรท%ู ่ี 3 ไวยากรณ> KODU (23) หนว; ยการเรียนร%ทู ่ี 4 การบนั ทกึ (Export File) (34)

1หนว# ยที่ KODU คืออะไร

หนว; ยที่ 1 เรมิ่ ต%นใช%งานโปรแกรม Kodu คืออะไร Kodu เปBนภาษาโปรแกรมเชิงทัศนH จากบรษิ ทั Microsoft ที่ทกุ คนสามารถดาวนHโหลดไปใชไV ดฟV รี พัฒนาโดยทีมงาน Kodu ถูกออกแบบและสรVางขึ้นมาใหVมีกราฟฟ]ก สวยงามเพื่อใหVเด็ก ๆ ไดVเรียนรูVและฝaกทักษะการเขียน โปรแกรมผcานการสราV งเกมโดยเฉพาะ Kodu ใชVการคลิกไอคอนในการโตVตอบกับโปรแกรม เชcน การสรVางพื้นที่ในการเลcนเกม การออกแบบ สภาพแวดลVอมแบบ 3 มิติ การสรVางตัวละครและวัตถุ ตcาง ๆ ในเกม การสรVางกฎของเกมหรือการตอบสนอง ตcอเหตุการณHทเี่ กดิ ขน้ึ ในเกม ที่อยเู= วบ็ ไซตD KODU Game Lab >> http://www.kodugamelab.com/

หน;วยท่ี 1 เรม่ิ ตน% ใช%งานโปรแกรม Kคณุ สมบัตขิ องโปรแกรม odu Game Lab Kodu Game Lab คือโปรแกรมชcวยเขียนโปรแกรม มิ่งที่ชcวยใหVคุณสรVางเกมสามมิติ (3D) ไดVเอง แมVจะไมcมีพื้น ความรูVเรื่องการเขียนโปรแกรมเลยก็ตาม Kodu มีไอคอนท่ี คอยควบคุมคาแรคเตอรH (Character) และอ็อปเจค (Object) ตcาง ๆ ดVวยการสั่งใหVคาแรคเตอรHแสดงพฤติกรรม ออกมาในรูปแบบที่จับตVองไดV การติดต้ังโปรแกรม Kodu Game Lab ดาวนโH หลดโปรแกรม Kodu Game Lab ไดVที่ เวบ็ ไซตH https://www.microsoft.com/en-us/download/details.aspx?id=10056

หน;วยท่ี 1 เริ่มตน% ใชง% านโปรแกรม https://ดgาวoนoDโหล.gดl>/>uazFbD

หนว; ยที่ 1 เรม่ิ ต%นใชง% านโปรแกรม เร่มิ ทำการตดิ ต้งั โปรแกรม KoduSetup.exe ตามขัน้ ตอน และดาวนโH หลดโปรแกรมเสรมิ dotNet และ xnafx หากเคร+ืองคอมพิวเตอร์ของผ้ตู ดิ ตงั: ไมม่ ี จนเสร็จสนิ : กระบวนการตดิ ตงั:

หนว; ยที่ 1 เร่มิ ต%นใชง% านโปรแกรม หนา% ตา; งโปรแกรม Kodu Game Lab แทบ็ เครือ่ งมอื Task bar เปBนชุดแท็บเครื่องมือเพื่อใชVในการควบคุมและออกแบบเกมมีคุณสมบัติและ เมนกู ารใชงV านท่แี ตกตาc งกนั ในแตcละเครือ่ งมอื

2หนว# ยท่ี การออกแบบฉาก

หนว; ยท่ี 2 การออกแบบฉาก ü แท็บหน7าหลกั แท็บเครื่องมอื Task bar เป:นแทบ็ เครื่องมอื เพ่อื เลอื กเมนูตา@ ง ๆ

หนว; ยท่ี 2 การออกแบบฉาก ü แทบ็ เคร่อื งมอื Play ไว7เพอื่ แสดงผลเพือ่ ตรวจสอบการใช7 คำส่งั เล@นเกมตามทีผ่ เ7ู ลน@ กำหนด การออกจากหนา7 จอการเลน@ เกม ให7กดปMุม ESC บนแปQนพมิ พS ü แท็บควบคมุ พืน้ ผวิ ควบคมุ โดยการคลิกเมาส>ซาE ยเพ่ือ กำหนดระยะการมองแบบใกล/E ไกล คลกิ เมาสข> วาเปRนการควบคุมการ มองแบบรอบดEาน (ซาE ย – ขวา - ดEานบน)

หนว; ยท่ี 2 การออกแบบฉาก ü บอ็ ท (Bot) ตัวละคร คลิกเมาสSที่พื้นทีจ่ ะปรากฏหนา7 จอ ให7เลือกชุดตัวตอ7 งการ ถา7 ไมต@ 7องการหรอื เลอื ก Object ผดิ พลาด ใหค7 ลิกเมาสSบรเิ วณพนื้ ท่ี นอกวงกลมเพื่อออกจากหนา7 จอเลือก Object แลว7 ดำเนินการเลือก Object ใหมอ@ กี คร้ัง ถ7าตอ7 งการลบตัว Bot ใหค7 ลกิ ทต่ี วั Bot แลว7 กดปMุม Delete (ลบ) บนแปนQ พมิ พS

หนว; ยท่ี 2 การออกแบบฉาก ü เครื่องมือสร7างเส7นทาง Path ü แท็บเครอื่ งมอื กำหนดสี / ลกั ษณะพืน้ ผิว ชุดรูปแบบสี / ลักษณะพนื้ ผวิ

หน;วยที่ 2 การออกแบบฉาก ü กำหนดปรบั เปลย่ี นขนาดการสรา7 งพน้ื ผวิ ทำได7โดยกดปMมุ ลกู ศร ซ7าย – ขวา (Arrow Key) บนแปนQ พมิ พS ü แท็บเคร่ืองมือยกระดบั ภูเขาสงู - ต่ำ ü แทบ็ เคร่อื งมือปรับระดับพ้ืนผวิ ให7เรยี บ โดยการคลิกเมาสS ซา7 ยค7างไวเ7 พ่อื ปรบั ระดับพน้ื ผวิ ใหเ7 รียบเสมอกัน

หน;วยท่ี 2 การออกแบบฉาก ü แทบ็ เคร่ืองมือยกระดับพื้นใหส7 ูงแบบตึก ü แทบ็ เคร่ืองมือปรับระดบั นำ้

หน;วยท่ี 2 การออกแบบฉาก ประเด็นสำคัญ • แทบ็ เครอ่ื งมอื เพิ่ม – ลดระดับพน้ื ผิว - ระดบั นำ้ สามารถปรบั ระดับไดดE วE ยการควบคมุ จากเมาสซ> Eาย / ขวา • คลิกเมาสซ> าE ยเพื่อลดระดับความสูงตำ่ /ความหนา/การยกตัวของภเู ขา/ระดบั น้ำ • คลิกเมาส>ขวาเพอื่ เพิ่มระดบั ความสงู ตำ่ /ความหนา/การยกตัวของภเู ขา/ระดับนำ้

หนว; ยท่ี 2 การออกแบบฉาก

หน;วยท่ี 2 การออกแบบฉาก Setting เมนตู ั้งค;าลักษณะต;าง ๆ เปลย่ี นสที Eองฟา• ปรับแสงกลางวัน

หนว; ยท่ี 2 การออกแบบฉาก Setting เมนตู ั้งคา; ลักษณะตา; ง ๆ ปรบั ระดบั ความสูงของคลนื่ นำ้ ปรับระดบั ความแรงของกระแสนำ้ ปรับเพิม่ - ลดระดบั เสยี งดนตรปี ระกอบ

หนว; ยที่ 2 การออกแบบฉาก Setting เมนตู ั้งคา; ลกั ษณะตา; ง ๆ ปรับเพ่ิม-ลดระดบั เสยี งเอฟเฟกR ซ>ตาB ง ๆ กำหนดรปู แบบของเกมกBอนการเลBน ปรบั มุมมองกลEองที่ตวั Object

3หนว# ยที่ ไวยากรณ4 KODU

หน;วยท่ี 3 ไวยากรณa KODU Object & Bot ทำความรจ)ู ักกับ Bot และ Object ที่มใี น Kodu Game Lab

หนว; ยท่ี 3 ไวยากรณa KODU ประเด็นสำคัญ 1. ตวั Bot ตBาง ๆ จะมี Attribute และ Ability ทีแ่ ตกตาB งกัน 2. ใชEสเี พอื่ แยกแยะ Character Role ใหEแตกตาB งกนั ตวั อยาB งเชBน วงกลมสี แดง หรอื วงกลมสีดำ 3. Bot และ Object ทกุ ตัวมคี าB Setting ท่ีสามารถตัง้ คาB ในตอนท่ีสราE งเกม แตไB มสB ามารถต้งั คาB ในชBวงทเ่ี กมกำลงั ดำเนนิ อยไูB ดE

หน;วยท่ี 3 ไวยากรณa KODU Bot ท่คี วบคุมโดยผูเF ลHน (Player Controlled Bots) เราจะสามารถเขียนโปรแกรม (คำสั่ง) เพอ่ื ใหคE วบคุม Bot ไดE ดEวยการใชE คยี บ> อรด> หรือ Xbox Controller เรายังสามารถทำการจับคBู action ตาB ง ๆ เชนB การจบั คBู การกระโดดเขาE กับคีย>บางตวั บนคยี >บอรด> หรือบน Gamepad

หน;วยท่ี 3 ไวยากรณa KODU การเขยี นคำสง่ั / ไวยากรณ4 KODU Grammar ü การกำหนดเง่อื นไข / การเขียนคำสัง่ คอื When เมอ่ื (เมอื่ ไหรB) Do ผล ทีต่ ามมาคอื ........ (จะเกดิ อะไรข้นึ ??) ü การเขยี นคำส่งั กบั Bot ทำไดโE ดย >>> คลกิ ขวาทตี่ ัว Bot แลEวเลือก Program เพอื่ กำหนดคำส่ัง When ….. Do Bot อจั ฉริยะ (AI Bot) ü เราสามารถโปรแกรม Bot ตBาง ๆ ทต่ี Eองปฏิสมั พนั ธก> ับ Bot ของผEเู ลBนไดE อยาB งไร ü หรอื เราสามารถใชE See แทน Hear ในหลายกรณีเชนB กัน

หน;วยท่ี 3 ไวยากรณa KODU ü หากเราตEองการใหE Bot เคล่อื นที่ไปมากกวาB การเดินตาม เราสามารถใชE กรอบคำส่ังนี้ตBอไป ü และเมือ่ มี Physical Sensors : การแสดง Physical Action ต;าง ๆ

หนว; ยท่ี 3 ไวยากรณa KODU ü การเขยี นคำส่งั กำหนดเงื่อนไขตBาง ๆ ใหEกับ Bot ทำไดโE ดยคลกิ ขวาทีต่ วั Bot แลEวเลือกคำสง่ั Program ü แท็บเมนูการเขยี นคำสั่ง When (เมอื่ กำหนดสถานการณ>เชนB น้ี.....) >> Do (จะเกิดผล .....อยาB งไร)

หน;วยที่ 3 ไวยากรณa KODU “Health” Health ของ Bot ของผู7เล@นคือสิ่งที่ระบุความก7าวหน7า ของผู7เล@นในเกม Health Bar แสดงสถานะปuจจุบันของ คาแรคเตอรSนั้น และทำให7ตัวผู7เล@นรับรู7ว@าตัวเองมีกำลังมากแค@ไหน ในเกม 1. เมื่อ Bot สมั ผัสเหรียญ จะถกู หกั คะแนน 10 Point จาก Health ของ Bot และเหรียญก็จะหายไป 2. เมอื่ Bot สัมผสั และกนิ แอปเปล™˜ กจ็ ะไดEคะแนน 10 Point เพ่ิมเขEา ไปใน Health ของ Bot 3. เมื่อ Health ของ Bot ถงึ ระดบั 0 เกมจะจบทนั ที 4. จำนวนของ Hit Point (ระดบั ของ Health) ที่ Bot เรม่ิ มีตัง้ แตตB นE นน้ั ถกู เซต็ ไวE Setting ของตัว Bot น้นั จะมคี าB อยตBู ง้ั แตB 0 ถึง 1,000 โดยสามารถเซ็ตใหEเพิ่ม เพิม่ ไดEทีละ 5 คะแนนไดE

หนว; ยท่ี 3 ไวยากรณa KODU “Multi Levels” การที่มี Level หลาย ๆ Level ในเกม คอื วธิ ที ด่ี ใี นการทำให7 ผู7เล@นรู7สึกว@าจนเองมีความก7าวหน7าในการเล@นเกม เกมมักใช7 Level ในการเพิ่มความยาก หรือสอดแทรกกลไกใหม@ ๆ เขา7 ไป 1. Black Score จะใชEเพือ่ เก็บบนั ทกึ วBาผEเู ลBนเลBนไปถึง Level ใดแลวE 2. Bot ของผูEเลBนนัน้ สามารถสรEางไดE และดงั น้ันจงึ ตEองสราE งไวEต้งั แตB เริ่มตนE เลBนเกม 3. Level ตอB ๆ มาสามารถสรEางไดโE ดยใชกE าร Copy ตรง Start Point และ End Point ของ Level 2 และดวE ยการเพม่ิ คBาของ Black Score เขาE ไปใน Code 4. ตั้งคBาใหE Black Score เปRน Off

หนว; ยที่ 3 ไวยากรณa KODU ü การแกไE ขแถบชุดคำสงั่ ü การแกไE ขแถบชดุ คำส่งั

หน;วยท่ี 3 ไวยากรณa KODU ü การกำหนดลกั ษณะใหตE วั ละคร / วตั ถุ Object

4หน#วยที่ การบันทกึ ไฟลง4 าน

หน;วยท่ี 2 การออกแบบฉาก ü เม่ือตอ7 งการทำการบนั ทกึ ไฟลSเกม ให7คลิกทเ่ี มนู ü จะปรากฏหน7าต@างคำสั่ง ให7คลกิ คำสง่ั Save World

หนว; ยท่ี 4 การบนั ทึกไฟลงa าน ü ทำการตั้งชือ่ ไฟลเS กม/คำอธบิ ายเกม (ถา7 ม)ี คลกิ ปMมุ Save และยนื ยัน คำสัง่ ดว7 ยการกดปMมุ สเี ขยี ว การสงJ ออกไฟล4งาน Export ü ต7องทำการบนั ทึกไฟลSงานมาก@อน ü คลกิ ที่เมนรู ูป คลกิ เลือก Load world ü จะปรากฏไฟลเS กมทท่ี ำการบันทึกไว7 ใหเ7 ลือกเกมที่ตอ7 งการสง@ ออกไฟลS Export แลว7 คลิกเลอื กคำสั่ง Export

หนว; ยท่ี 4 การบันทึกไฟลaงาน ü เลือกตำแหน@งที่อยจ@ู ดั เก็บไฟลทS จ่ี ะสง@ ออก Export เสรจ็ แลว7 ทำการ บันทกึ ไฟลS

Kodu Game Lab ü แนะนำโปรแกรม/การตดิ ตง้ั โปรแกรม การเรยี กใชง7 าน การออกจาก โปรแกรม ü แนะนำหนา7 ตา@ ง/แท็บเครื่องมือสำคัญโปรแกรม Kodu Game Lab ü แทบ็ เคร่อื งมอื ในการสร7าง/ออกแบบฉาก (การกำหนดสพี ้นื ราบ - การยกพื้นสูง/ต่ำ - การลบ - เพิ่มลดความกว7าง/ความยาว - การใส@ ถนน/กำแพง/สวนดอกไม7 - การใส@น้ำ - การกำหนดสีท7องฟQาเวลา กลางวัน/กลางคนื ) ü แท็บเครื่องมือ/การเพิ่มตัวละคร - คุณสมบัติของตัวละคร (Object) แตล@ ะชนิด ü การเขียนคำสั่งง@ายๆ ไวยากรณSในการเขียนคำสั่งให7เกม Kodu (เหตุ–ผล) (ตัวอย@างเกม Kodu ทมี่ ีการกำหนดเงอื่ นไขแบบต@าง ๆ ü การเชือ่ มต@อระหวา@ งด@านเกมแต@ละดา@ น ü การบันทึกไฟลSงานเพื่อนำมาแก7ไขในภายหลัง/การส@งออก Export เกมเพอ่ื เลน@ เกมให7ผูใ7 ช7งานคนอน่ื นำไปเล@นได7

ท่มี าของข;อมูล การออกแบบเกมสรFางสรรคVดFวยโปรแกรม Kodu Game Lab ครูปZญณศิ า กาญจนอ> นกุ ูล โรงเรยี นบาE นหนองหวั แรด http://www.nonghuarat.ac.th/ https://sites.google.com/site/kruonnzsorncom/raywicha-courses

ผ;จู ัดทำ คณุ ครูสายสดุ า ปาเมอื งมูล ครูผFูสอนรายวิชา Digital Literacy กลมุ@ สาระวทิ ยาศาสตรแS ละเทคโนโลยี โรงเรยี นสาธติ ละอออทุ ิศ ลำปาง มหาวิทยาลยั สวนดสุ ติ Tel. 064-9478394 E-mail : [email protected]