ปกหน้าการเคลื่อนที่แนวตรง (1)-ผสาน

ร า ย วิ ช า วิ ท ย า ศ า ส ต ร์ พื น ฐ า น ( ฟ สิ ก ส์ ) การเคลือนที แนวตรง - การบอกตําแหนง่ - ปรมิ าณทีเกียวขอ้ งกับการเคลือนที - ความเรง่ ทีเกียวขอ้ ง - การเคลือนทีแนวตรงในแนวราบ - การเคลือนทีแนวตรงในแนวดงิ สาขาฟสิกส์ กล่มุ สาระการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ โรงเรยี นสริ นิ ธร จงั หวดั สรุ นิ ทร์



การเคลือนทีแนวตรง บท ีท 1 การเค ืลอน ีทแนวตรง สารบญั 01 ความหมายของการเคลือที 02 ปรมิ าณทีเกียวขอ้ งกับการเคลือนที 08 การเคลือนทีดว้ ยความเรง่ คงตัวในแนวราบ 10 การเคลือนทีดว้ ยความเรง่ คงตัวในแนวดงิ 12 กราฟการเคลือนที 14 แบบฝกหดั ที 1 15 แบบฝกหดั ที 2 17 แบบฝกหดั ที 2



วทิ ยาศาสตร์กายภาพ บทที่ 1 การเคลอื่ นที่แนวตรง 1 การเคลอ่ื นที่ จุดประสงค์การเรยี นรู้ 1. วิเคราะห์และแปลความหมายขอ้ มลู ความเรว็ กับเวลาเพ่ืออธบิ าย ความเรง่ ของวัตถุ 2. อธิบายการเคล่ือนที่แนวตรงและความเร่งท่ีเก่ยี วขอ้ ง ความหมายของการเคลอ่ื นท่ี การเคลอื่ นท่ี (Motion) หมายถงึ การ เปลีย่ นแปลงตาแหน่ง ? อยา่ งต่อเนอ่ื งตาม เวลาทผ่ี ่านไป โดยมที ิศทางและระยะทาง เกย่ี วข้อง การบอกตาแหนง่ ของวัตถุ (Positioning of objects) คอื การบอกตาแหน่งของส่งิ ต่าง ๆ นนั้ ทาไดโ้ ดยการ ไดโ้ ดยงา่ ย ซง่ึ เรยี กว่า ตาแหน่งอ้างอิง หรือ จุดอ้างอิง ซง่ึ ต้องเป็นจุดท่ีหยุดน่ิง ตัวอย่างการบอกตาแหน่งของวตั ถุ หากใชต้ ูไ้ ปรษณยี เ์ ป็นตาแหนง่ อ้างองิ ในการ บอกตาแหนง่ ครู แสดงวา่ ตาแหนง่ ของครูอย่หู ่าง จากตู้ไปรษณยี ์ไปทางขวา เปน็ ระยะ 10 เมตร ครวู าสนา สาลี กล่มุ สาระวทิ ยาศาสตร์ โรงเรยี นสริ ินธร จงั หวัดสุรนิ ทร์

วทิ ยาศาสตรก์ ายภาพ บทท่ี 1 การเคลอื่ นที่แนวตรง 2 ปรมิ าณที่เกี่ยวขอ้ งกับการเคลือ่ นที่ 2 การกระจดั 200 m 1 ระยะทาง คอื เส้นทางทส่ี นั้ ท่ีสุดจากจดุ เร่มิ ตน้ ถงึ 300 คอื ความยาวตามเส้นทางการเคลอื่ นที่ จดุ สดุ ท้ายเป็นเสน้ ตรง m สญั ลักษณ์ “ S” เป็น ปริมาณสเกลาร์ สัญลักษณ์ “ ⃑S” หน่วยเปน็ เมตร (m) เป็น ปรมิ าณเวกเตอร์ 300 m หน่วยเปน็ เมตร (m) S = 300 m + 200 m Ex. จากภาพการกระจดั คือ S = 500 m เส้นทางที่เป็นเสน้ ตรง เท่ากับ 300 เมตร ไปทาง Ex. จากภาพระยะทางคอื เส้นทางตามถนนลาดยาง เท่ากบั 500 เมตร ทศิ ตะวันออกเฉยี งเหนือ คือ ระยะทางท่ีวัตถุเคล่ือนในหนง่ึ หนว่ ยเวลา สัญลกั ษณ์ “ V” 3 อตั ราเรว็ เป็น ปรมิ าณสเกลาร์ หนว่ ยเป็น เมตร/วนิ าที (m/s) สมการ v คือ อัตราเร็วของวัตถุ มีหน่วยเมตรตอ่ วนิ าที (m/s) s คือ ระยะทางของวตั ถุ มีหนว่ ย เมตร (m) ประเภทของอตั ราเรว็ t คอื เวลาท่วี ัตถุใชใ้ นการเคล่อื นที่ มหี น่วย วินาที (s) อตั ราเรว็ ขณะใดๆ อตั ราเรว็ เฉล่ีย อัตราเร็วคงท่ี คือ การเปลีย่ นแปลงระยะทางกบั คือ การเปลย่ี นแปลงระยะทาง คอื การเปลี่ยนแปลงระยะทางกับ เวลา เมือ่ น้ันอยู่ในชว่ งสน้ั ๆ ทงั้ หมดเทยี บกับเวลาทงั้ หมด เวลาอยา่ งสมา่ เสมอ สมการ สมการ สมการ ตวั อย่าง ตัวอยา่ ง ตัวอย่าง ครวู าสนา สาลี กลมุ่ สาระวิทยาศาสตร์ โรงเรียนสิรินธร จงั หวัดสรุ นิ ทร์

วทิ ยาศาสตร์กายภาพ บทที่ 1 การเคลอื่ นท่แี นวตรง 3 ปรมิ าณทีเ่ กีย่ วขอ้ งกบั การเคลือ่ นที่ 3 ความเรว็ คอื การกระจดั ของวตั ถใุ นหนึ่งหน่วยเวลา สัญลกั ษณ์ “ ⃑V” เป็น ปรมิ าณเวกเตอร์ หนว่ ยเป็น เมตร/วนิ าที (m/s) สมการ ประเภทของความเรว็ ความเรว็ ความเรว็ ขณะใดๆ ความเรว็ เฉลี่ย ความเรว็ คงที่ คอื การเปล่ียนแปลงการกระจดั ใน คอื การเปลย่ี นแปลงการกระจัด คอื การเปล่ยี นแปลงการกระจดั กับ ช่วงเวลาที่ส้ันมากๆ(เขา้ ใกล้ 0) ท้งั หมดเทียบกับเวลาท้ังหมด เวลาอย่างสมา่ เสมอ สมการ สมการ สมการ ตัวอย่าง ตวั อยา่ ง ตวั อยา่ ง ครูวาสนา สาลี กลมุ่ สาระวทิ ยาศาสตร์ โรงเรยี นสิรนิ ธร จงั หวดั สรุ นิ ทร์

วทิ ยาศาสตร์กายภาพ บทท่ี 1 การเคล่อื นที่แนวตรง 4 ตัวอยา่ งการคานวณหาอัตราเร็วและความเร็ว วิธีทา โจทย์กาหนดความเร็วเรมิ่ ตน้ (v1) = 4 m/s ความเรว็ สดุ ท้าย (v2) = 10 m/s ระยะทาง (S1) = 80 m ระยะทาง (S2) = 50 m โจทย์ถามหา อัตราเรว็ เฉลี่ย และความเร็วเฉลี่ย จากสมการ อตั ราเรว็ เฉลีย่ = ระยะทางทัง้ หมด / เวลาทงั้ หมด 1. หาระยะทางทง้ั หมด Sรวม = S1 + S2 = 80 m + 50 m = 130 m 2. หาเวลาทง้ั หมด tรวม = t1 + t2 = 20 s + 5 s = 25 s จาก t = S V 2.1 หา t1 = S1 = 80 ������ = 20 s V1 4 m/s 2.2 หา t2 = S2 = 50 ������ = 5 s V2 10 m/s ดังน้นั อัตราเรว็ เฉล่ยี = ระยะทางท้ังหมด / เวลาทัง้ หมด อตั ราเร็วเฉลยี่ = 130 m / 25 s อัตราเร็วเฉลี่ย = 5.2 m/s ***เนอื่ งจากเป็นการเคล่ือนทแ่ี นวตรงอตั ราเรว็ เฉล่ียมคี ่าเท่ากบั ความเรว็ เฉล่ยี ตอบ สมชายเดินดว้ ยอัตราเรว็ เฉล่ีย 5.2 m/s และมีความเร็วเฉล่ยี 5.2 m/s ไปทางขวา ครวู าสนา สาลี กลุ่มสาระวทิ ยาศาสตร์ โรงเรียนสริ นิ ธร จงั หวัดสุรินทร์

วิทยาศาสตรก์ ายภาพ บทที่ 1 การเคล่อื นทีแ่ นวตรง 5 ปรมิ าณที่เกี่ยวขอ้ งกับการเคลื่อนที่ ความเร่ง คอื ความเรว็ ที่เปลี่ยนแปลงไป อตั ราเร่ง คอื อตั ราเร็วที่เปลีย่ นแปลงไป ในหน่งึ หน่วยเวลา เป็นปรมิ าณเวกเตอร์ ในหนง่ึ หน่วยเวลา เป็นปรมิ าณสเกลาร์ สัญลักษณ์ : a⃑ หนว่ ยเปน็ เมตร/วนิ าที2 สัญลักษณ์ : a 5 ความเร่ง 6 อัตราเร่ง ความเร่งเฉลย่ี หมายถงึ ความหมาย ความเรว็ ทเ่ี ปลย่ี นไปในหนึ่งหน่วยเวลา อตั ราเร็วที่เปลี่ยนแปลงไปในหนึ่งหนว่ ย (ในชว่ งเวลาหน่งึ ท่ีพิจารณาเท่านั้น) เวลา (ในช่วงเวลาหนง่ึ ที่พิจารณาเทา่ น้นั ) ความเร่งขณะใดขณะหนึง่ สมการทีใ่ ช้ หมายถงึ ความเร่ง ณ จุดใดจุดหนงึ่ a = ∆V ในระหว่างการเคลื่อนที่ หรืออาจหา ได้จากความเรง่ เฉลย่ี ซ่ึงเกดิ ขึ้นในชว่ งเวลาสัน้ ๆ ∆t ความเรง่ คงท่ี หมายถึง การเคล่ือนที่ หน่วย ของวัตถุท่ีมีการเปลี่ยนแปลงความเรว็ อยา่ ง เมตร/วินาที2 (m/s2) สมา่ เสมอ star ครูวาสนา สาลี กลุ่มสาระวิทยาศาสตร์ โรงเรยี นสิรินธร จงั หวดั สุรินทร์

วิทยาศาสตรก์ ายภาพ บทที่ 1 การเคลอื่ นทีแ่ นวตรง 6 ตัวอย่างการคานวณหาความเรง่ ตัวอยา่ งที่ 1 รถยนตเ์ ร่ิมตน้ เคลอื่ นทจ่ี ากหยุดนง่ิ จนมคี วามเร็วเป็น 20 เมตร/วนิ าที ภายในเวลา 10 วินาที รถจักรยานยนต์คันน้ี มีความเรง่ เป็นเท่าไร t2 = 10 s t1 = 0 s v1 = 0 m/s v2 = 20 m/s วิธที า โจทย์กาหนดความเร็วเรม่ิ ตน้ (v1) = 0 m/s ความเรว็ สดุ ทา้ ย (v2) = 20 m/s เวลา(t) = 10 s โจทย์ถามหา ความเร่ง (a⃑ ) = ? จากสมการ ������ = (V2 – V1) (t2 – t1) ������ = (20 – 0) (10 – 0) ������ = 2 m/s2 ตอบ รถยนต์คันน้ี มคี วามเรง่ 2 เมตรต่อวนิ าที2 มที ิศทางคงเดมิ (ทิศทางเดียวกับความเร็ว) ตวั อยา่ งที่ 2 รถยนตค์ นั หนงึ่ เรมิ่ เคลื่อนท่จี ากท่ีอยู่น่งิ และความเรง่ 5 เมตรต่อวินาที2 ถ้าใช้เวลา 10 วนิ าที รถจักรยานยนต์น้ีจะเคลือ่ นท่ดี ว้ ยความเร็วเท่าไร t1 = 0 s ������= 5 m/s2 t = 10 s วิธที า โจทย์กาหนดความเร็วเริม่ ต้น (v1) = 0 m/s ความเรง่ (a) = 5 m/s2 เวลา(t) = 10 s โจทยถ์ ามหา ความเร็ว (⃑V) = ? จากสมการ ������ = (V2 – V1) (t2 – t1) 5 = (V2 – 0) (10 – 0) V2 = 50 m/s ตอบ รถยนต์คันนี้ มคี วามเรว็ 50 เมตรตอ่ วินาที ไปทางขวา ครูวาสนา สาลี กลมุ่ สาระวิทยาศาสตร์ โรงเรยี นสิรนิ ธร จงั หวดั สรุ นิ ทร์

วิทยาศาสตรก์ ายภาพ บทที่ 1 การเคลื่อนที่แนวตรง 7 ปริมาณทีเ่ กีย่ วขอ้ งกบั การเคลอ่ื นที่ ปรมิ าณเวกเตอร์ ปรมิ าณสเกลาร์ บอกขนาดและทิศทาง ระยะทาง บอกเฉพาะขนาด การกระจัด คอื ความยาวตามเส้นทางการเคลอื่ นท่ี สัญลักษณ์ “ S” เป็น ปริมาณสเกลาร์ คอื เสน้ ทางที่ส้นั ท่ีสดุ จากจุดเริ่มตน้ ถึง หน่วยเปน็ เมตร (m) จดุ สุดทา้ ยเปน็ เส้นตรง สัญลกั ษณ์ “ ⃑S” เปน็ ปรมิ าณเวกเตอร์ อตั ราเร็ว หน่วยเป็น เมตร (m) คือ ระยะทางทว่ี ัตถเุ คลอื่ นในหนง่ึ หนว่ ยเวลา ความเร็ว สญั ลักษณ์ “ V” เป็น ปริมาณสเกลาร์ หน่วยเปน็ เมตร/วนิ าที (m/s) คือ การกระจัดของวัตถใุ นหน่ึงหนว่ ยเวลา สญั ลักษณ์ “ ⃑V” เป็น ปรมิ าณเวกเตอร์ อตั ราเร่ง หนว่ ยเป็น เมตร/วนิ าที (m/s) คอื การเปลี่ยนแปลงอัตราเรว็ ในหนง่ึ หนว่ ยเวลา ความเรง่ สัญลกั ษณ์ “ a” เป็น ปริมาณสเกลาร์ หน่วยเป็น เมตร/วนิ าที2 (m/s2) คอื การเปลี่ยนแปลงความเร็วในหน่งึ หน่วยเวลา สัญลักษณ์ “ ⃑a” เป็น ปรมิ าณเวกเตอร์ หนว่ ยเปน็ เมตร/วนิ าที2 (m/s2) ตรวจสอบความเข้าใจ 1.1 1. ระยะทางและการกระจัดแตกต่างกนั อยา่ งไร 2. ในกรณีท่มี ีการเคลื่อนที่กลับทิศทาง ระยะทางการเคลื่อนท่ีและขนาดการกระจดั มีคา่ เท่ากันหรอื ไม่ อย่างไร 3. อตั ราเร็วเฉล่ยี กบั ความเรว็ เฉลย่ี แตกต่างกนั อย่างไร 4. อตั ราเร็วเฉลย่ี กับอัตราเร็วขณะหน่ึงของวัตถุมีค่าเท่ากันหรือไม่ อย่างไร 5. ถ้าวัตถหุ นงึ่ มีการเคล่ือนที่ดว้ ยความเรง่ คงตัว วัตถุนน้ั มีความเรว็ คงตัวหรือไม่ อย่างไร ครูวาสนา สาลี กลมุ่ สาระวิทยาศาสตร์ โรงเรยี นสิรนิ ธร จงั หวดั สรุ นิ ทร์

วทิ ยาศาสตรก์ ายภาพ บทที่ 1 การเคล่อื นทีแ่ นวตรง 8 การเคลอ่ื นทแ่ี นวตรง การเคลอ่ื นทด่ี วยความเรงคงตวั ในแนวราบ S= V = u + at S = ut + at2 v2 = u2 + 2aS เมื่อ u เปนความเรว็ ตน เม่อื เริม่ คดิ เวลา (t = 0 ) หนวยเปน เมตรตอวินาที (m/s) v t เปนความเรว็ สุดทายของชวงเวลา t หนวยเปน เมตรตอวินาที (m/s) a S เปนชวงเวลาทีใ่ ชในการเคล่ือนท่ที ง้ั หมด หนวยเปน วินาที (s) เปนความเรงเฉลย่ี ในชวงเวลา t หนวยเปน เมตรตอวินาท2ี (m/s2) เปนการกระจดั ท่ีเปลี่ยนไปในชวงเวลา t หนวยเป็น เมตร (m) ในการคานวณ ให้ ระลกึ เสมอวา่ u v a และ S เปน็ ปรมิ าณเวกเตอร์ ซงึ่ การแทนคา่ เพอื่ คานวณ จะตอ้ งคานงึ ถงึ ทศิ ทางเสมอ และนยิ มให้ ยดึ ทศิ ของ u เปน็ หลกั โดยให้ u เปน็ + หากการคานวณ ปรมิ าณใดมที ศิ ตรงขา้ มกบั u ใหม้ คี า่ เปน็ – ครวู าสนา สาลี กลุม่ สาระวิทยาศาสตร์ โรงเรยี นสิรินธร จงั หวดั สุรนิ ทร์

วทิ ยาศาสตรก์ ายภาพ บทท่ี 1 การเคลือ่ นท่แี นวตรง 9 ตัวอย่าง 1 วตั ถุหนึง่ ถูกด้วยขนาด 3 เมตรตอ่ วินาทยี กกาลงั สอง จากขณะท่มี ีความเร็ว 5 เมตรตอ่ วนิ าที จง หาความเร็วและการกระจดั ของวตั ถเุ ม่ือเวลาผา่ นไป 6 วนิ าที วธิ ที า จาก v = u + at v= v = m/s ตอบ ความเร็วของวตั ถุเมื่อเวลาผา่ นไป 6 วินาทีเทา่ กบั เมตรต่อวินาที จาก S = (uv)t 2 S= S= m ตอบ การกระจดั ของวตั ถุเมื่อเวลาผ่านไป 6 วนิ าทเี ท่ากบั เมตร ตัวอยา่ ง 2 นักกรีฑาวิ่งออกจากจดุ สตาร์ทดว้ ยความเรว็ 6 เมตรต่อวนิ าที และสามารถเร่งความเร็วได้ 4 เมตรต่อ(วนิ าที)2 จงหาว่าเมอื่ เวลาผ่านไป 5 วนิ าที จะวง่ิ ได้ระยะทางเทา่ ใด วิธีทา จาก S = ut + 1 at2 2 S= S= m ตอบ นักกรีฑาจะวงิ่ ไดร้ ะยะทางเท่ากบั เมตร ตวั อย่าง 3 รถยนต์คันหนงึ่ เคลื่อนที่จากสภาพหยุดนิ่งด้วยความเร่ง 2 เมตรต่อ(วนิ าที)2 จนมีความเรว็ เป็น 10 เมตรต่อวนิ าที ไดใ้ นเวลาก่ีวนิ าที และไดร้ ะยะทางกเ่ี มตร วิธที า จาก v = u + at t= t= s ตอบ เวลาผ่านไป วนิ าที จาก S = (uv)t 2 S= S= m ตอบ ระยะทางของรถคนั นี้เท่ากบั เมตร ครูวาสนา สาลี กลุ่มสาระวทิ ยาศาสตร์ โรงเรยี นสิรินธร จงั หวดั สุรนิ ทร์

วทิ ยาศาสตรก์ ายภาพ บทที่ 1 การเคลื่อนทีแ่ นวตรง 10 การเคลอื่ นทด่ี วยความเรงคงตวั ในแนวดง่ิ การเคลื่อนที่ตามแนวดิง่ อย่างเสรภี ายใตแ้ รงโนม้ ถว่ งของโลก หมายถึง การทีว่ ัตถอุ ยู่ระหวา่ งการถกู โยนขน้ึ หรือถูกขวา้ งลงมาตามแนวดิ่ง หรอื ถกู ปลอ่ ยใหต้ กลงมาตามแนวดิ่ง ซึ่งระหวา่ การเคล่ือนท่ใี นอากาศ นั้น ไม่คดิ แรงอน่ื ใดมากระทาต่อวตั ถุเลย จะใชส้ มการเดยี วกับการเคล่อื นท่ีบนทางราบดว้ ยความเรง่ คงท่ี คือ v = u + gt S = ut + 1 2v2 = u2 + 2gS v = u + at v = u + gt v2 = u2 + 2aS v2 = u2 + 2gS S = ut + 1 at2 S = ut + 1 gt2 2 2 เม่ือ u เปนความเร็วตน เมอื่ เรมิ่ คดิ เวลา (t = 0 ) หนวยเปน เมตรตอวนิ าท(ี m/s) v เปนความเร็วสุดทายของชวงเวลา t หนวยเปน เมตรตอวินาที (m/s) t เปนชวงเวลาท่ีใชในการเคลอ่ื นทที่ งั้ หมด หนวยเปน วินาที (s) g เปนความเรงเนื่องจากแรงโน้มถ่วงของโลก หนวยเปน เมตรตอวินาที2 (m/s2) S เปนการกระจัดที่เปลีย่ นไปในชวงเวลา t หน่วยเปน็ เมตร (m) แตใ่ หเ้ ปลย่ี น a เปน็ + g หรอื – g โดยให้ ยดึ ทศิ ของ u เปน็ หลกั + g เมอ่ื เรมิ่ เคลอ่ื นทว่ี ตั ถเุ คลอ่ื นทล่ี ง , – g เมอ่ื เรมิ่ เคลอื่ นทวี่ ตั ถเุ คลอื่ นทข่ี นึ้ ครวู าสนา สาลี กลุ่มสาระวิทยาศาสตร์ โรงเรียนสิรนิ ธร จงั หวัดสรุ ินทร์

วทิ ยาศาสตรก์ ายภาพ บทท่ี 1 การเคลอ่ื นท่ีแนวตรง 11 ตัวอย่างท่ี 1 ปลอ่ ยกอ้ นหนิ จากทส่ี ูงแห่งหนง่ึ ให้ตกลงสู่พืน้ เมอ่ื เวลาผา่ นไป 2 วินาที จะมคี วามเรว็ เท่าใด และเคลื่อนท่ไี ด้ระยะเทา่ ใด ( g = 10 m/s2 ) วธิ ีทา จาก v = u + gt แทนค่า v= และจาก แทนคา่ v = m/s ตอบ S = ut + 1 gt2 2 S= S = m ตอบ ตวั อยา่ งที่ 2 โยนวตั ถขุ ้นึ จากที่สูงด้วยความเร็ว 40 m/s วัตถุอยกู่ ลางอากาศนาน 12 วินาที จงึ ตกสพู่ ืน้ ล่าง จงหาความสูงของที่แห่งนี้ ( g = 10 m/s2 ) วธิ ีทา จาก v = u + gt แทนค่า t = t = s ตอบ จาก S = ut + 1 gt2 2 แทนคา่ S = S = m ตอบ ครูวาสนา สาลี กลมุ่ สาระวทิ ยาศาสตร์ โรงเรยี นสริ ินธร จงั หวัดสุรนิ ทร์

วทิ ยาศาสตรก์ ายภาพ บทที่ 1 การเคลอ่ื นท่ีแนวตรง 12 กราฟของการเคลอื่ นทใี่ นแนวตรง 6.1 กราฟ ของการเคลอ่ื นทีใ่ นแนวตรง ท่คี วรสนใจประกอบด้วย กราฟระหวา่ ง S กับ t การแปลความหมายกราฟ พจิ ารณาจากความสมั พนั ธ์ของ กราฟระหว่าง การกระจดั (S) – เวลา(t) ความชันของกราฟ น้ีคอื ความเร็ว กราฟระหวา่ ง v กบั t การแปลความหมายกราฟ พจิ ารณาจากความสมั พนั ธ์ของ กราฟระหว่าง ความเรว็ (V) – เวลา(t) - ความชนั ของกราฟ นี้คือ ความเรง่ - พื้นทีใ่ ตก้ ราฟ น้คี อื การกระจดั 6.2 กราฟของการเคล่ือนท่แี นวตรง “ด้วยความเรว็ คงที่” ลกั ษณะกราฟ คาอธบิ าย ความสัมพนั ธก์ บั ความเร็ว ครวู าสนา สาลี กลมุ่ สาระวิทยาศาสตร์ โรงเรยี นสิรนิ ธร จงั หวดั สรุ นิ ทร์

วทิ ยาศาสตรก์ ายภาพ บทที่ 1 การเคลอ่ื นที่แนวตรง 13 6.3 กราฟของการเคล่ือนที่แนวตรง “ดว้ ยความเร่งคงที่” ลักษณะกราฟ คาอธบิ าย ความสมั พนั ธ์กับความเรว็ 6.4 กราฟของการเคลอ่ื นทีแ่ นวตรง “ดว้ ยความหน่วงคงที่” ลักษณะกราฟ คาอธิบาย ความสัมพนั ธก์ บั ความเร็ว ครูวาสนา สาลี กลุ่มสาระวิทยาศาสตร์ โรงเรยี นสิรินธร จงั หวดั สุรินทร์

วทิ ยาศาสตร์กายภาพ บทที่ 1 การเคลอ่ื นทีแ่ นวตรง 14 แบบฝึกหดั ท่ี 1 คาช้แี จง ให้นักเรียนตอบคาถามต่อไปนใ้ี ห้ถกู ต้อง 1. อัตราเร็วเปน็ ปรมิ าณทเี่ กี่ยวข้องกับปริมาณอะไร………………………………………………………………………………. 2. อัตราเร็วเกิดจาก.........................หารดว้ ย............................เขยี นสมการได้................................................. 3. อัตราเร็ว 5 m/s หมายความวา่ ................................................................................................................... 4. ลกู บอลกลง้ิ ไปได้ระยะทาง 200 เมตร ใช้เวลา 40 วนิ าที ลกู บอลกลงิ้ ดว้ ยอตั ราเรว็ เทา่ ใด เขียนสตู ร...........................แทนคา่ ...............................ตอบ...............................หน่วย........................................ 5. จากข้อท่ี 4 สรุปวา่ อตั ราเรว็ ข้นึ อยู่กับ..................................มคี วามสัมพนั ธ์................................................. 6. วตั ถกุ อ้ นหนง่ึ เคลือ่ นที่ด้วยอตั ราเรว็ ทคี่ งท่ี 8 เมตร/วินาที ความเร็วเฉลีย่ และความเรว็ ขณะใดขณะหน่ึงมี คา่ อย่างไรและมคี ่าเปน็ เทา่ ใด………………………………………………………………………………………………………… 7. ความเร่งคือ.................................................................เขยี นแทนสมการดว้ ย……………………………………….. 8. ความเรง่ มหี น่วยเปน็ ………………………………………..หมายความวา่ ............................................................... 9. ความเร่ง 5 m/s2 หมายความวา่ ................................................................................................................. 10. วัตถกุ อ้ นหนึ่งเคลื่อนทีโ่ ดยท่ีมีความเรว็ เพิม่ ข้นึ วนิ าทลี ะ12 m/s หมายความวา่ .......................................... 11. ทุก 1 วนิ าทีมีความเร็วเพมิ่ ขน้ึ 10 m/s หมายความวา่ ............................................................................... 12. วตั ถุเคลอ่ื นท่จี ากจดุ จดุ หนง่ึ ในเวลา 10 วนิ าที ตอ่ มาวดั ความเร็วของวตั ถุได้ 20 m/s วตั ถุเคลอื่ นทีด่ ้วย ความเร่งเทา่ ใด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 13. หนอ่ ยขับรถออกจากไฟแดงด้วยความเรง่ 5 m/s2 อยากทราบว่าในเวลา 5 วนิ าทตี อ่ มา รถจะมีความเรว็ เทา่ ใด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ครวู าสนา สาลี กลุม่ สาระวิทยาศาสตร์ โรงเรียนสิรินธร จงั หวัดสรุ ินทร์

วทิ ยาศาสตร์กายภาพ บทท่ี 1 การเคลอื่ นทแ่ี นวตรง 15 แบบฝึกหัดท่ี 2 คาชีแ้ จง ใหน้ กั เรยี นแสดงวิธที าและตอบคาถามต่อไปนใี้ ห้ถูกต้อง กาหนดค่า g = 10 m/s2 1. รถคนั หนงึ่ เคล่ือนทีบ่ นถนนตรงจากหยุดน่ิง จนกระทัง่ มคี วามเร็วเป็น 25 เมตร/วินาที ในชว่ งเวลา 10วนิ าที ความเรง่ ของรถยนต์คันนีม้ ีค่าเท่าใด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. รถยนตค์ นั หนง่ึ เคลอ่ื นท่ดี ้วยความเร็ว 25 เมตร/วินาที และเบรกจนหยดุ นง่ิ ไดใ้ นเวลา 5 วนิ าที รถยนต์คนั นี้เคล่อื นทดี่ ว้ ยความเรง่ มคี ่าเท่าใด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. ถ้าวัตถุ A เคลื่อนทดี่ ้วยอัตราเรว็ เร่ิมต้น 5 เมตรต่อวินาที เมอื่ เวลาผา่ นไป 10 วนิ าที วตั ถุ A ยังเคลื่อนอยู่ใน แนวเดิม โดยมคี วามเรว็ เปลี่ยนไปเป็น 20 เมตร/วินาที จงหาความเร่งของวัตถุ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. รถจกั รยานยนต์คันหน่ึงเร่ิมเคลอ่ื นทจี่ ากท่ีอย่นู ่งิ และความเร่ง 5 เมตรตอ่ วินาที2 ถ้าใช้เวลา 10 วนิ าที รถจกั รยานยนต์นีจ้ ะเคล่ือนที่ด้วยความเร็วเท่าไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5. วัตถหุ นึง่ ขณะสงั เกตมีความเร็ว 5 เมตรตอ่ วินาที และมีความเรง่ 2 เมตรตอ่ (วินาที)2 ใชเ้ วลานานเทา่ ใดจงึ จะมคี วามเรว็ เปน็ 54 กโิ ลเมตรต่อชวั่ โมง และเคลือ่ นทีไ่ ด้ระยะทางเท่าไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ครวู าสนา สาลี กลุม่ สาระวิทยาศาสตร์ โรงเรยี นสริ นิ ธร จงั หวดั สุรินทร์

วทิ ยาศาสตรก์ ายภาพ บทท่ี 1 การเคลอื่ นท่ีแนวตรง 16 6. รถยนต์คันหนง่ึ มีความเร็ว 15 เมตรต่อวินาที จากนั้นเบรกด้วยความหนว่ ง 2 เมตรต่อวินาที2 จงหาเวลาที่ รถคันนี้เคลอ่ื นทไ่ี ปได้ 56 เมตร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………. 7. ชายคนหนึ่งยนื อยบู่ นหนา้ ผาสูง 40 เมตร ยนื่ มอื ออกมาโยนกอ้ นหินขนึ้ ไปตรงๆ ดว้ ยความเรว็ ตน้ 10 เมตร ตอ่ วนิ าที ก้อนหินจะตกถึงเชิงผาในเวลาเท่าไร ด้วยความเร็วเท่าไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 8. โยนถงุ ทรายข้นึ ดว้ ยความเรว็ ตน้ 0.6 เมตรต่อวนิ าที จงหาจุดสงู สุดของถงุ ทรายหา่ งจากจุดโยนเท่าใด และ ความเรว็ ช่วงขาข้ึนเปน็ เทา่ ใด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 9. ชายคนหนึง่ ยืนอยู่บนหนา้ ผาสูงย่นื มอื ออกไปโยนก้อนหินข้นึ ไปตรงๆ ในแนวดิง่ ดว้ ยความเรว็ ต้น 20 เมตร ตอ่ วนิ าที จงหาเวลาทก่ี ้อนหนิ ขน้ึ ไปถึงจดุ สูงสดุ และขณะที่ก้อนหนิ อยสู่ งู จากจุดโยน 15 เมตร มคี วามเรว็ เท่าไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 10. บอลลูนลูกหนึ่งกาลงั ลอยขนึ้ ด้วยความเร็ว 10 เมตรต่อวินาที ในแนวดิ่ง ชายคนหนึ่งอยูบ่ นบอลลูนปล่อย ถงุ ทรายถึงพ้ืนในเวลา 4 วินาที จงหาความสูงของบอลลูนขณะปล่อยถุงทราย ความเร็วและความสูงจากพ้ืน ของถุงทรายหลงั จากปล่อยไปแลว้ 2 วินาที ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ครูวาสนา สาลี กล่มุ สาระวิทยาศาสตร์ โรงเรยี นสริ นิ ธร จงั หวัดสุรินทร์

วิทยาศาสตร์กายภาพ บทที่ 1 การเคลื่อนทแี่ นวตรง 17 แบบฝึกหัดที่ 3 คาชแี้ จง ให้นกั เรยี นแสดงวิธีทาและตอบคาถามตอ่ ไปน้ใี ห้ถกู ต้อง 1. จากกราฟ v - t ทีก่ าหนดให้ จงหา v ( m/s ) 1.1 ความเร่งของแต่ละชว่ ง 40 1.2 ระยะทางทั้งหมด 30 1.3 อตั ราเร็วเฉลีย่ ของการเคลื่อนท่ี 20 10 t ( s ) 2 4 6 8 10 12 2. จากกราฟ v - t ทกี่ าหนดให้ จงหา v ( m/s ) 2.1 ความเรง่ ในชว่ ง 4 วินาทแี รก 15 2.2 เมอ่ื ส้ินเวลา 10 วินาที วตั ถุอยู่ 10 2 4 6 8 10 12 ห่างจากจดุ เร่มิ ตน้ เทา่ ใด 5 t (s) -5 ครูวาสนา สาลี กลุ่มสาระวิทยาศาสตร์ โรงเรียนสริ ินธร จงั หวดั สรุ ินทร์



Tกล่มุ สาระการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ โรงเรยี นสริ นิ ธร จงั หวดั สรุ นิ ทร์