Ebook Unit3

หน่วยท่ี3 ใบตรวจสอบ

เตรียมหน่วยการสอน ( UNIT LESSON PREPARATION ) วชิ า การควบคุมคุณภาพ วตั ถุประสงคเ์ ชิงพฤติกรรม หัวเรื่อง – หัวข้อย่อย เมื่อนกั เรียนเรียนจบบทเรียนน้ีแลว้ จะสามารถ : ใบตรวจสอบ 1. อธิบายประโยชนข์ องใบตรวจสอบไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง - ประโยชนข์ องใบตรวจสอบ 2. บอกข้นั ตอนการสร้างใบตรวจสอบไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง - ประเภทและหนา้ ท่ีสาคญั ของใบตรวจสอบ 3. ออกแบบใบตรวจสอบตามกระบวนการผลิตท่ีกาหนดใหไ้ ด้ อยา่ งถูกตอ้ ง รายละเอยี ดเนือ้ หา วธิ ีการสอน รหสั เวลา กจิ กรรมผู้สอน / ผู้เรียน หนงั สือ (นาท)ี บทนา (10) [10] สวสั ดีค่ะนกั เรียนทุกคน ในอาทิตยน์ ้ีนะคะ ผู้สอน : ยนื หนา้ หอ้ งกล่าวทกั ทายผเู้ รียน ครูก็จะมาสอสอนในเร่ืองของใบตรวจสอบ หรือวา่ เกริ่นนาเน้ือหาเลก็ นอ้ ย Check Sheet นะคะ ไหนมีใครทราบไหมวา่ ใบตรวจ ผู้เรียน : ต้งั ใจฟังและมีปฏิสมั พนั ธ์ที่ดี สอบคืออะไร ใบตรวจสอบก็คือ ฟอร์มสาหรับการทา การบนั ทึกขอ้ มูล ซ่ึงไดร้ ับการออกแบบ เพ่ือการตีความ หมายผลการบนั ทึกทนั ทีที่กรอกแบบฟอร์มดงั กล่าว เสร็จสิ้น

รายละเอยี ดเนือ้ หา วธิ ีการสอน รหัส เวลา กจิ กรรมผ้สู อน / ผ้เู รียน หนังสือ (นาท)ี เนอื้ หา (30) [40] ประโยชน์ของใบตรวจสอบ ผู้สอน : อธิบายถึงประโยชน์ของใบ ใบตรวจสอบมีประโยชน์มากมายซ่ึงพอสรุปไดด้ งั น้ี ตรวจสอบ 1. ช่วยให้ผ้ตู รวจสอบบนั ทึกการตรวจสอบ ผ้เู รียน : ฟังและจดบนั ทึก สะดวกสบายขึน้ ท้งั น้ี เพราะโดยทว่ั ไปแลว้ การวาง รูปแบบใบตรวจสอบจะตอ้ งคานึงถึงความ สะดวกสบายของผใู้ ช้ เช่น กรอกตวั เลขลงในช่องท่ีมี ขอ้ ความกากบั ไวแ้ ลว้ ทาใหไ้ มต่ อ้ งเขียนขอ้ ความให้ เสียเวลาอีก 2. ช่วยให้การตรวจสอบ การอ่านหรือสรุปการ ตรวจสอบรวดเร็วขึน้ ใบตรวจสอบทาใหผ้ ตู้ รวจสอบ กาหนดลาดบั ข้นั ตอนการตรวจสอบที่จะทาใหก้ าร ตรวจสอบเป็ นไปอยา่ งรวดเร็ว นอกจากน้ียงั จะทาให้ การอา่ น การตีความหรือการจดั ทาสรุปผลการ ตรวจสอบเพื่อเป็นขอ้ มูลช่วยในการตดั สินใจในงาน ควบคุมคุณภาพทาไดอ้ ยา่ งรวดเร็ว A 3. ทาให้การสื่อข้อความและการตดั สินใจในการ ดาเนินงานควบคุมคุณภาพเป็ นไปอย่างถกู ต้อง การใช้ (17- ใบตรวจสอบช่วยลดการใชถ้ อ้ ยคาท่ียดื ยาวอนั อาจทา 18) ใหเ้ กิดการสับสน หรือไขวเ้ ขวทาใหก้ ารตดั สินใจ ดาเนินการผดิ พลาดได้ การใชใ้ บตรวจสอบทาใหก้ าร ตีความหรอสรุปผลการตรวจสอบเป็นไปอยา่ งถูกตอ้ ง ซ่ึงจะนาไปสู่การตดั สินใจเพื่อดาเนินการที่ถูกตอ้ ง 4. ทาให้การตรวจสอบเป็นไปอย่างมีระบบ ใบ ตรวจสอบน้นั ถือเป็นเครื่องมือที่จะช่วยกาหนด ประเดน็ ที่จะตรวจสอบไดอ้ ยา่ งหน่ึง ใครกต็ ามท่ีจะทา หนา้ ท่ีเป็นผตู้ รวจสอบยอ่ มจะตอ้ งตรวจสอบตามท่ี กาหนดไวใ้ นใบตรวจสอบ ทาใหข้ อ้ มลู ท่ีไดอ้ ยใู่ นแนว เดียวกนั ถึงแมจ้ ะเป็ นใครเป็ นผปู้ ฎิบตั ิกต็ าม ช่วยให้ การดาเนินงานในดา้ นน้ีต่อเน่ือง อนั ถือไดว้ า่ เป็ น ระบบงานที่ดี อน่ึงการใชใ้ บตรวจสอบท่ีช่วยช้ีแนวทาง

รายละเอยี ดเนือ้ หา วธิ ีการสอน รหัส เวลา กจิ กรรมผ้สู อน / ผ้เู รียน หนังสือ (นาท)ี ประเภทหน้าทส่ี าคัญของใบตรวจสอบ ใบตรวจสอบท่ีใชอ้ ยใู่ นอุตสาหกรรมมีหนา้ ที่ตา่ งๆ กนั คือ 1. ใบตรวจสอบการผลิต ใบตรวจสอบประเภทน้ีจะมี ผู้สอน : อธิบายถึงประเภทและหน้าที่ของ ช่องใหผ้ ตู้ รวจสอบบนั ทึกคา่ ตา่ งๆ ของผลิตภณั ฑ์แต่ ใบตรวจสอบพร้อมยกตวั อย่างรูปภาพใบ ละชิ้นท่ีสามารถวดั ออกมเป็ นตวั เลขไดเ้ พื่อพจิ ารณา ตรวจสอบประกอบ คุณภาพของสินคา้ น้นั เช่น ขนาด เส้นผา่ นศูนยก์ ลาง น้าหนกั ความแขง็ ความเหนียว ความเคน้ ฯลฯ คา่ ต่างๆ เหล่าน้ีของผลิตภณั ฑแ์ ต่ละชิ้นจะมีค่าไมเ่ ท่ากนั ตลอด มีการคลาดเคล่ือนจากกนั บา้ งจึงมกั จะทาการวดั คร้ังละหลายๆ ชิ้น การคลาดเคล่ือนของค่าต่างๆ เหล่าน้ีข้ึนอยกู่ บั สมรรถภาพในการทางานของ เครื่องมือวดั เครื่องจกั รท่ีใชใ้ นการผลิต คนงาน หรือ กรรมวธิ ีการผลิต การใชใ้ บตรวจสอบช่วยใหก้ าร บนั ทึกและการวเิ คราะห์ไดผ้ ลเร็วยงิ่ ข้ึน 2. ใบตรวจสอบข้อบกพร่อง ใบตรวจสอบขอ้ บกพร่อง มกั จะใชก้ บั การผลิตท่ีอาจเกิดขอ้ บกพร่องข้ึนกบั ผลิตภณั ฑใ์ นลกั ษณะต่างๆ หลายๆ ลกั ษณะ ขอ้ บกพร่องที่มกั จะพบบอ่ ยๆ ในการผลิต ดงั น้นั ผผู้ ลิต จึงไดอ้ าศยั ประสบการณ์มาออกแบบและกาหนด ขอ้ บกพร่องต่างๆ ในใบตรวจสอบได้ 3. ใบตรวจสอบตาแหน่งบกพร่อง ผลิตภณั ฑบ์ างอยา่ ง ขอ้ บกพร่องบริเวณภายนอก เช่น มีฟองอากาศ ตามมุม ตามขอ้ มีผวิ บางกวา่ บริเวณอ่ืนของผลิตภณั ฑห์ ล่อ เป็ น ตน้ ใบตรวจสอบตาแหน่งบกพร่องจะใหป้ ระโยชน์ มากในการแกป้ ัญหาเหล่าน้ี ใบตรวจสอบประเภทน้ีจะ เป็นภาพสเกต็ หรือภาพวาดรายละเอียดของผลิตภณั ฑ์

รายละเอยี ดเนือ้ หา วธิ ีการสอน รหสั เวลา กจิ กรรมผ้สู อน / ผู้เรียน หนังสือ (นาท)ี น้นั เม่ือพบขอ้ บกพร่องกจ็ ะทาตาหนิลงบนตาแหน่งท่ี พบขอ้ บกพร่องน้นั ในกรณีท่ีขอ้ บกพร่องมีหลายแบบ ผ้เู รียน : ฟังและจดบนั ทึก A (120) จะใชส้ ัญลกั ษณ์เขา้ มาช่วย 4. ใบตรวจสอบสาเหตทุ ่ีทาให้เกิดข้อบกพร่อง ใบ (18- [160] ตรวจสอบแบบน้ีใชบ้ นั ทึกถึงความสัมพนั ธ์ของคน 27) เครื่องจกั ร และผลลพั ธ์ที่เกิดข้ึน ดงั น้นั เม่ือมี ขอ้ บกพร่องเกิดข้ึนสามารถที่จะเช่ือมโยงไปถึงตน้ เหตุ ที่ทาใหเ้ กิดขอ้ บกพร่อง 5. ใบตรวจสอบความเรียบร้ อย ใบตรวจสอบประเภท น้ีใชก้ บั การตรวจสอบผลิตภณั ฑท์ ่ีมีรายการตรวจสอบ หลายประการ อาจเป็นผลิตภณั ฑส์ าเร็จรูปหรือ ชิ้นส่วนท่ีซ้ือเขา้ มา หรือการซ่อมบารุงเคร่ืองจกั ร การ วางรูปแบบของใบตรวจสอบจะตอ้ งจดั ใหส้ อดคลอ้ ง กบั ข้นั ตอนการตรวจสอบตามสภาพความเป็นจริง 6. ใบตรวจสอบอ่ืนๆ นอกจากใบตรวจสอบท้งั 5 แบบ ดงั กล่าว ในอุตสาหกรรมอาจจะพบใบตรวจสอบใน ลกั ษณะอื่นๆ ไดอ้ ีก ใบตรวจสอบน้นั อาจจะมี ลกั ษณะเฉพาะของตวั เอง หรือมีลกั ษณะผสมกนั ระหวา่ งใบตรวจสอบมากกวา่ หน่ึงแบบของใบ ตรวจสอบท้งั 5 แบบดงั กล่าว เหตุท่ีเป็นเช่นน้ีเพราะ อาจมีความจาเป็นที่จะตอ้ งประยกุ ตห์ รือดดั แปลงใบ ตรวจสอบใหเ้ หมาะกบั การใชข้ องแต่ละแห่ง แตก่ ็ พอจะถือเป็นขอ้ แนะนาทว่ั ไปในการใชใ้ บตรวจสอบ ดงั น้ี 1. กาหนดและใชใ้ บตรวจสอบใหต้ รงกบั วตั ถุประสงค์ ของการตรวจสอบ 2. ใบตรวจสอบจะตอ้ งใหร้ ายละเอียดมากเพียงพอ พอที่จะช่วยการตดั สินใจในการดาเนินงานควบคุม คุณภาพไดอ้ ยา่ งดีโดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ ในประเด็นท่ี สาคญั

รายละเอยี ดเนือ้ หา วธิ ีการสอน รหัส เวลา กจิ กรรมผ้สู อน / ผ้เู รียน หนงั สือ (นาท)ี 3. ควรมีการแบง่ ส่วนเป็นหมวดหมู่ตามกลุ่มของ คนงาน เคร่ืองจกั ร วตั ถุดิบ ผลดั วนั เวลา รุ่นที่ผลิต ผู้สอน : อธิบายถึงข้นั ตอนการสร้างใบ A (5) อยา่ งชดั เจนเพอื่ ใหก้ ารสืบสวนและการวเิ คราะห์ ตรวจสอบ [165] ขอ้ บกพร่องเป็นไปไดโ้ ดยสะดวกรวดเร็ว และเป็น ผู้เรียน : ฟังและจดบนั ทึก ระบบ (5) 4. ใบตรวจสอบควรมีลกั ษณะท่ีใชง้ านไดง้ ่าย ไม่ (27) [170] ยงุ่ ยากและซบั ซอ้ นท่ีอาจก่อใหเ้ กิดความไขวเ้ ขวหรือ สบั สนแก่ผใู้ ชง้ าน ใบตรวจสอบท่ีดีควรจะช่วยใหผ้ ู้ ผู้สอน : อธิบายถึงการตีความหมายของใบ (10) ตรวจสอบทางานไดด้ ีไมต่ กหล่นรายละเอียดและมี ตรวจสอบ [180] ข้นั ตอนการทางานดีข้ึนอีกดว้ ย ผ้เู รียน : ฟังและจดบนั ทึก 5. ควรมีระเบียบในการใชใ้ บตรวจสอบไม่ปะปนกนั ข้นั ตอนการสร้างใบตรวจสอบ A 1. กาหนดวตั ถุประสงคก์ ารเก็บขอ้ มลู (27) 2. กาหนดวธิ ีการเก็บขอ้ มูล 3. ออกแบบใบตรวจสอบ 4. เกบ็ รวบรวมขอ้ มูลลงใน ผ้สู อน: สรุปเน้ือหาและใหก้ ารบา้ น แบบฟอร์ม ผ้เู รียน : ร่วมสรุปกบั ผสู้ อน และจด 5. วเิ คราะห์ผลความผนั แปร การบา้ นลงในสมุด 6. ตีความหมาย การตคี วามหมายใบตรวจสอบ - ไมใ่ ชใ้ บตรวจสอบเพยี งแค่บนั ทึกขอ้ มลู - ใบตรวจสอบมุง่ เนน้ การวเิ คราะห์ความผนั แปรของ ขอ้ มูล - วเิ คราะห์ถึงความแตกตา่ งของขอ้ มูล - ความแตกตา่ งมีสาเหตุมาจากส่ิงใด - วเิ คราะห์ถึงความแตกต่างจากความผนั แปรของ ขอ้ มูล สอดคลอ้ งกบั วตั ถุประสงคท์ ี่กาหนด สรุป

1) สรุปเนือ้ หา ใบตรวจสอบคุณภาพ คือ ฟอร์มสาหรับบนั ทึกขอ้ มลู ซ่ึงไดร้ ับการออกแบบพเิ ศษสาหรับการตีความหมายผลลพั ธ์ ทนั ทีท่ีกรอกแบบฟอร์มน้นั เสร็จ ประโยชน์ของใบตรวจสอบ ใบตรวจสอบมีประโยชน์มากมายซ่ึงพอสรุปไดด้ งั น้ี 1. ช่วยใหผ้ ตู้ รวจสอบบนั ทึกการตรวจสอบสะดวกสบายข้ึน 2. ช่วยใหก้ ารตรวจสอบ การอา่ นหรือสรุปการตรวจสอบรวดเร็วข้ึน 3. ทาใหก้ ารสื่อขอ้ ความและการตดั สินใจในการดาเนินงานควบคุมคุณภาพเป็ นไปอยา่ งถูกตอ้ ง 4. ทาใหก้ ารตรวจสอบเป็นไปอยา่ งมีระบบ ประเภทของใบตรวจสอบ 1. ใบตรวจสอบการผลิต 2. ใบตรวจสอบขอ้ บกพร่อง 3. ใบตรวจสอบตาแหน่งบกพร่อง 4. ใบตรวจสอบสาเหตุที่ทาใหเ้ กิดขอ้ บกพร่อง 5. ใบตรวจสอบความเรียบร้อย 6. ใบตรวจสอบอื่นๆ ข้นั ตอนการสร้างใบตรวจสอบ 1. กาหนดวตั ถุประสงคก์ ารเกบ็ ขอ้ มลู 2. กาหนดวธิ ีการเกบ็ ขอ้ มลู 3. ออกแบบใบตรวจสอบ (การใชง้ าน หรือ ลกั ษณะขอ้ มลู ) 4. เกบ็ รวบรวมขอ้ มูลลงในแบบฟอร์ม 5. วเิ คราะห์ผลความผนั แปร 6. ตีความหมาย การตคี วามหมายใบตรวจสอบ - ไมใ่ ชใ้ บตรวจสอบเพยี งแค่บนั ทึกขอ้ มูล - ใบตรวจสอบมุ่งเนน้ การวเิ คราะห์ความผนั แปรของขอ้ มูล - วเิ คราะห์ถึงความแตกต่างของขอ้ มูล - ความแตกต่างมีสาเหตุมาจากส่ิงใด - วเิ คราะห์ถึงความแตกตา่ งจากความผนั แปรของขอ้ มลู สอดคลอ้ งกบั วตั ถุประสงคท์ ่ีกาหนด

2) ข้อสังเกตการสอน ผู้สอน ผู้เรียน ก่อนการสอน : ผสู้ อน มีการพูดคุยกบั ผเู้ รียนก่อน ก่อนการสอน : มีความพร้อมในการเรียน และมีอุปกรณ์ จะนาเขา้ สู่บทเรียน การเรียน เช่น ปากกา สมุด หนงั สือ เป็นตน้ ระหว่างการสอน : ผูส้ อนมีปฏิสัมพนั ธ์กบั ผเู้ รียน ระหวา่ งการสอน : ต้งั ใจฟังผสู้ อนและจดบนั ทึก มีการสงั เกตผเู้ รียนมีความสนใจมากนอ้ ยแคไ่ หน หลงั สอนเสร็จ : ผเู้ รียนมีส่วนร่วมในการตอบคาถาม หรือ หลังสอนเสร็จ : สรุปเน้ือหาอย่างย่อ มีการต้ัง ซกั ถามขอ้ สงสยั และเขา้ ใจเน้ือหาท่ีไดเ้ รียน คาถามและให้ผเู้ รียนช่วยกนั ตอบ หรือเปิ ดโอกาส ใหผ้ เู้ รียนซกั ถามเมื่ออยากทราบขอ้ มูลเพม่ิ เติม 3) คาถาม –คาตอบ คาถาม : ใบตรวจสอบมีประโยชน์อะไรบา้ ง? (ข) ตอบ : 1. ช่วยใหผ้ ตู้ รวจสอบบนั ทึกการตรวจสอบสะดวกสบายข้ึน 2. ช่วยใหก้ ารตรวจสอบ การอา่ นหรือสรุปการตรวจสอบรวดเร็วข้ึน 3. ทาใหก้ ารส่ือขอ้ ความและการตดั สินใจในการดาเนินงานควบคุมคุณภาพเป็ นไปอยา่ งถูกตอ้ ง 4. ทาใหก้ ารตรวจสอบเป็นไปอยา่ งมีระบบ คาถาม : การสร้างใบตรวจสอบมีข้นั ตอนใดบา้ ง? (จ) ตอบ : 1. กาหนดวตั ถุประสงคก์ ารเกบ็ ขอ้ มูล 2. กาหนดวธิ ีการเก็บขอ้ มูล 3. ออกแบบใบตรวจสอบ (การใชง้ าน หรือ ลกั ษณะขอ้ มูล) 4. เกบ็ รวบรวมขอ้ มูลลงในแบบฟอร์ม 5. วเิ คราะห์ผลความผนั แปร 6. ตีความหมาย คาถาม : จงออกแบบใบตรวจสอบของกระบวนการผลิตตอ่ ไปน้ี ใบตรวจสอบอาจมีไดม้ ากกวา่ หน่ึงใบ (ส) กระบวนการผลิตถงั น้าอดั ลมดว้ ยพลาสติกเมลามิน

วตั ถุดิบ พลาสติกชนิดเมด็ สีผสมพลาสติก ข้นั ตอนการผลิต 1. นาวตั ถุดิบเทลงในฮอบเปอร์ 2. ลูกสูบอดั เม็ดพลาสติกเขา้ ไปในส่วนใหค้ วามร้อน 3. พลาสติกเหลวถูกอดั ผา่ นหวั ฉีดไปยงั แม่แบบ 4. พลาสติกแขง็ ตวั และเยน็ ลงในแม่แบบ 5. เปิ ดแมแ่ บบแลว้ นาชิ้นงานไปตกแต่ง ตอบ : เป็นแบบฝึกหดั ปลายเปิ ด นกั เรียนสามารถออกแบบใบตรวจสอบในลกั ษณะใดหรือประเภทกไ็ ดต้ ามความเขา้ ใจ ของนกั เรียน 4) หมายเหตุ 1. อ้างองิ รหสั A : รศ. เกษม พิพฒั น์ปัญญานุกลู , 2541, การควบคุมคุณภาพ QUALITY CONTROL, กรุงเทพ : ประกอบเม ไตร, หนา้ 17-28. 2. สัญลกั ษณ์ (จ) = จา (ข) = เขา้ ใจ (ส) = สงั เคราะห์ 3. เครื่องมืออปุ กรณ์และอุปกรณ์ทใ่ี ช้ในการสอน 1) กระดานไวทบ์ อร์ด 2) ปากกาไวทบ์ อร์ดสีแดงและสีน้าเงิน 3) โปรเจคเตอร์ 4) เครื่องฉายโปรเจคเตอร์ 5) หนงั สือ 6) คอมพวิ เตอร์โนต้ บุก๊ 7) ชีทประกอบการเรียน

5) บันทกึ หลงั การสอน ……………………………………………………………………………………………....................................... ……………………………………………………………………………………………....................................... ……………………………………………………………………………………………....................................... ……………………………………………………………………………………………....................................... ……………………………………………………………………………………………....................................... ……………………………………………………………………………………………....................................... ผบู้ นั ทึก ................................................................