กฏหมาย

รายการที่ 4 โดย อ.วราภรณ ตันตวิ ิวฒั น กฎหมายสําหรับประชาชน สถาบันกวดวชิ า Pinnacle ความรเู กี่ยวกับกฎหมาย กฎหมาย คือ คาํ สั่งของผูมอี ํานาจสูงสดุ กาํ หนดใหท าํ อยา งใดอยา งหนงึ่ หรอื ละเวน อยา งใดอยางหน่ึง ลักษณะสําคญั ของกฎหมาย 1. เปนคําสงั่ ของรฏั ฐาธปิ ต ย (รัฐสภา) 2. เปน ขอ บังคับของรฐั ที่มตี อความประพฤติของประชาชน 3. ตองใชบ ังคับประชาชนโดยทั่วไป อยางเสมอภาคเทา เทยี มกนั 4. ตองมีสภาพบงั คบั มบี ทลงโทษผฝู า ฝน ความสาํ คัญของกฎหมาย 1. ควบคุมพฤตกิ รรมของบคุ คลในสงั คม 2. ปกปองสทิ ธเิ สรภี าพของบคุ คล 3. รกั ษาความปลอดภยั ปอ งกนั อนั ตรายที่จะเกิดขน้ึ กบั สังคม กฎหมายแบง ตามความสมั พันธ แบง เปน 1. กฎหมายมหาชน คอื กฎหมายทก่ี าํ หนดความสัมพนั ธระหวางรฐั กับราษฎร เชน รัฐธรรมนูญ กฎหมายอาญา วิธพี จิ ารณาความอาญา วธิ ีพจิ ารณาความแพง ธรรมนูญศาล ยุตธิ รรม กฎหมายปกครอง ประมวลกฎหมายอาญา 2. กฎหมายเอกชน คือ กฎหมายทีก่ ําหนดความสมั พนั ธร ะหวางเอกชนกบั เอกชน เชน กฎหมายแพง พาณชิ ย ท่ดี นิ แรงงาน 3. กฎหมายระหวา ง กําหนดความสมั พันธระหวา งรัฐกับรัฐ เชน การสง ผรู า ยขามแดน การแปลง ประเทศ สัญชาติ การสมรสกบั คนตา งชาติ กฎหมายภายในประเทศ ลกั ษณะ- ความสาํ คญั ก. เอกชน - บัญญัตเิ ก่ยี วกบั สทิ ธิ หนา ท่ขี องเอกชน เชน นิตกิ รรม ครอบครวั มรดก หน้ี ก. แพง ไมกระทบคนสวนใหญ โทษ - ชดใชคาเสียหาย - เปน ความสมั พันธบ คุ คลทปี่ ระกอบการคา ธุรกจิ ก. พาณิชย - ขอ บังคับใชในการดําเนนิ คดี หากเกดิ คดี คกู รณีตอ งอาศยั อาํ นาจศาล ก. วิธพี ิจารณา ความแพง บงั คับกลายเปน คดรี ะหวา งรฐั - เอกชน จงึ จดั เปน ก.ม.มหาชน รัฐธรรมนูญ ก.ม.หลัก และสูงสุดของประเทศ กาํ หนดการใชอ ํานาจอธปิ ไตย รปู แบบรัฐ ระบบการปกครอง รบั รองสทิ ธิ เสรีภาพ เสมอภาค ประชาชน ETV ตวิ เขม สังคมศึกษา : การเมอื งการปกครอง 1 1

ก.ม.อาญา กําหนดลงโทษผทู ําผิดทางอาญา เชน อาชญากรรม ปลน ลกั ทรพั ย ฆา คน ก.ม.วิธพี จิ ารณาความอาญา กาํ หนดรายละเอียดคดที างอาญา ทางศาล (สบื หาตวั ผทู ําผิด จบั กุม สอบสวน) ประมวล ก.ม. อาญา ก.ม.ทร่ี วบรวมบทบญั ญัติเกยี่ วกับ ก.ม.อาญา ทก่ี ระจายอยไู มเ ปนระเบยี บมา รวมไวท เ่ี ดยี วกนั กฎหมายแบง ตามสาระเน้ือหาและวธิ กี ารบงั คับ กฎหมายสารบญั ญัติ กฎหมายทกี่ าํ หนดสทิ ธิ หนา ที่ ความรบั ผดิ ชอบตามกฎหมาย เชน แพง อาญา กฎหมายวธิ ี สบญั ญัติ กฎหมายทกี่ ําหนดวธิ ีการบังคับ วิธพี ิจารณาความ การฟองรองใหเปน ไป ตามกฎหมาย กฎหมายแบง ตามลาํ ดบั ศกั ด์ิ ไดแก รฐั ธรรมนูญ เปนกฎหมายสงู สดุ ของประเทศท่กี าํ หนดหนา ท่ี สทิ ธิ เสรีภาพของประชาชน พระราชบัญญตั ิ - เปนกฎหมายทก่ี ษตั รยิ ต ราขน้ึ ตามคาํ แนะนาํ และยนิ ยอมของรัฐสภา ประมวลกฎหมาย - พ.ร.บ. เร่ืองเดยี วกนั นาํ มารวมกนั จะเปน ประมวลกฎหมาย เชน ประมวล กฎหมายแพง วิธีพิจารณาความแพง–อาญา รัษฎากร ท่ีดนิ พระราชกาํ หนด เปน กฎหมายทกี่ ษัตริยตราขึน้ โดยคาํ แนะนาํ ของรัฐบาล ในกรณีเรงดว น ฉุกเฉิน หรือเปน เร่ืองเงินตรา ภาษีอากร ทต่ี องพจิ ารณาดว น ค.ร.ม. ตอ ง เสนอตอรฐั สภา ถารัฐสภาเหน็ ชอบเกนิ กวา กงึ่ หนง่ึ จะมผี ลเปน พ.ร.บ. พระราชกฤษฎีกา เปนกฎหมายที่กษัตรยิ ตราขึน้ ตามคาํ แนะนาํ ของ ค.ร.ม. โดยไมผ า นสภา เพอ่ื กาํ หนดรายละเอียดทม่ี ไี ดกาํ หนดไวใน พ.ร.บ. หรือพระราชกาํ หนด เชน การเรียกประชุมสภา ปด ประชมุ พระราชทานอภยั โทษ ยุบสภาเพราะ ออกโดยอาศยั อาํ นาจแหง กฎหมายอนื่ กฎกระทรวง กฎหมายท่ี ร.ม.ต. แตละกระทรวงเปนผอู อกโดยอาศัย พ.ร.บ. หรือ พ.ร.ก. เปน กม.ลกู ขอ บัญญตั ิจังหวัด เปน กฎหมายท่ีองคการบริหารสวนจงั หวดั ตราข้ึน ใชในเขตจงั หวดั เทศบญั ญัติ เปน กฎหมายท่เี ทศบาลตราขนึ้ ใชบงั คบั ในเขตเทศบาล ขอบัญญัตกิ รุงเทพมหานคร เปน กฎหมายท่ีกรุงเทพมหานครตราขึน้ ใชบ ังคบั ในเขตกรุงเทพฯ ETV ตวิ เขม สังคมศึกษา : การเมืองการปกครอง 1 2

ระบบการศาล ตามรฐั ธรรมนญู 2540 ไดป ฏริ ูปใหเปน ระบบศาลคู คอื แยกศาลปกครองออกจากศาลยตุ ธิ รรม และยงั มศี าลรฐั ธรรมนูญ ศาลทหาร ศาลยุติธรรม มคี ณะกรรมการตลุ าการ (กต.) เปน ผูดแู ลแตงต้งั ผพู พิ ากษา ศาลปกครอง ทาํ หนา ทพ่ี ิจารณาคดีปกครองท่ีเกิดจากการปฏิบตั ิหนา ทข่ี องเจา หนา ท่ีรัฐ ศาลรฐั ธรรมนญู มอี าํ นาจเฉพาะคดที ี่เก่ียวของกับรฐั ธรรมนญู ตัดสินปญหาเกย่ี วกับอํานาจหนา ท่ี ขององคกรตามรฐั ธรรมนูญ คุมพรรคการเมอื ง วนิ ิจฉยั สมาชกิ ภา พ ส.ส., ครม. ศาลยตุ ธิ รรม พระธรรมนญู ศาลยุตธิ รรม พ.ศ. 2543 มกี ารแบงแยกศาล ดงั นี้ 1. แบงศาลตามลกั ษณะคดี และวธิ พี จิ ารณา ศาลธรรมดา พิจารณาคดี แพง อาญาท่ัวไป โดยใชประมวล กม. วิ แพง , วิ อาญา ศาลพิเศษ เปน ศาลชน้ั ตน ใชว ิธพี จิ ารณาใหเ หมาะสมกบั คดีทม่ี ลี กั ษณะพเิ ศษ เชน ศาลเยาวชนและครอบครวั แบงเปน ศาลชาํ นัญพเิ ศษ - ศาลเยาวชนและครอบครัวกลาง – ศาลเยาวชนและครอบครัว จว. และ แผนกคดเี ยาวชน และครอบครัวใน ศาล จว. พิจารณาคดีของศาลเปน พิเศษแตกตางจาก 2 ศาลแรก ผูพ พิ ากษาเปน ผู มคี วามรคู วามเขาใจในเรื่องนน้ั ๆ โดยเฉพาะ มี 4 ศาล คอื ศาลแรงงาน กลาง ศาลภาษีอากรกลาง ศาลลม ละลายกลาง และศาลทรัพยสินทาง ปญญาและการคาระหวา งประเทศกลาง 2. แบงศาลยตุ ธิ รรม เปน 3 ชั้น ศาลชนั้ ตน ศาลทเี่ รมิ่ พจิ ารณาคดเี ปน ชนั้ แรก ในกทม.มี 16 ศาล ตาง จว. มีศาล จว. (ผูพ พิ ากษาอยางนอ ย 2 คน) 96 ศาล ศาลแขวง 21 ศาล เยาวชนครอบครวั 9 ศาล ศาลแขวง = พจิ ารณาคดแี พงมที นุ ทรัพยไ มเ กิน 10,000 บาท และ คดีอาญาจาํ คกุ ไมเ กนิ 3 ป ปรับไมเ กิน 60,000 บาท ศาลอุทธรณ ศาลพิจารณาคดที อ่ี ทุ ธรณม าจากศาลช้นั ตน อทุ ธรณภายใน 1 เดือน (ผพู ิพากษาอยางนอย 3 คน) – ศาลอทุ ธรณ - ศาลอุทธรณภ าค มี 9 ศาล ตั้งใน กทม. ยกเวน ศาลอทุ ธรณภาค 2 - ระยอง ศาลฎกี า เปน ศาลสงู สดุ ไมม สี ทิ ธทิ ลู เกลาถวายฎีกาคดั คา นอีก มีแหงเดียวใน (ผพู ิพากษาอยางนอย 3 คน) กรงุ เทพฯ ETV ติวเขม สงั คมศึกษา : การเมืองการปกครอง 1 3

พ.ร.บ. ประกอบรฐั ธรรมนญู 2542 วา ดว ยวธิ พี จิ ารณาคดอี าญาของนกั การเมอื ง กาํ หนดใหม แี ผนกคดอี าญา นกั การเมืองในศาลฎกี า ประธานศาลฎีกาเปนประธานชี้ขาด กระบวนการยุตธิ รรม คือ กลไกการนาํ ตวั ผูฝ า ฝนกฎหมายมาพจิ ารณาในศาลตั้งแตเ ริ่มคดี ถึงบงั คบั คดี โดยมหี นว ยงาน และบุคคลทเ่ี ก่ยี วขอ งกับการใชก ฎหมายไดแก ผทู าํ ผดิ –ผเู สยี หาย, พนกั งาน ฝายปกครอง (ผวจ. อําเภอ) พนกั งานจบั กมุ ผูท าํ ผิดเฉพาะดา น (ปาไม สรรพาสามิต ศลุ กากร) ตาํ รวจ พนกั งานฝา ย ปกครองผใู ช พ.ร.บ. ระเบยี บการบริหารราชการแผนดนิ พนกั งานอยั การ ทนายความ ศาล พนกั งานบงั คบั คดี กระทรวงยตุ ธิ รรม (คดแี พง) พนกั งานราชทณั ฑ (คดีอาญา) กระทรวงยุติธรรม กระบวนการยตุ ธิ รรม กระบวนการยตุ ธิ รรมดา นคดแี พง โจทกม ีขอพิพาท, คดคี วาม โจทกห รือทนายความ โจทกไดร บั ชดใช ฟอ งจาํ เลย ยดึ ทรัพยจ าํ เลย ศาลแพง, แขวง, จ.ว. ศาลพพิ ากษาคดี เจา พนักงานบงั คับคดี คดอี าญา ผูเ สียหาย, ผพู บเห็น, ทนายความ เรอื นจาํ แจง ความ จาํ เลยไปคกุ ศาลอาญา ผูเสยี หายฟอ งได ศาลแขวง ศาล จ.ว. พนักงานสอบสวน ตํารวจ โดยไมผ า นตาํ รวจ สอบสวนรวบรวม หลักฐานเสนอความเห็น อัยการ ฟองผทู ําผดิ สง่ั ฟอง, ไมฟอง ETV ตวิ เขม สังคมศึกษา : การเมืองการปกครอง 1 4

สบื สวน การแสวงหาขอ เทจ็ จริงและหลักฐาน ซงึ่ พนง. ปกครอง, ตํารวจ ไดปฏบิ ตั ิ เพื่อ สอบสวน ทราบ รายละเอยี ดแหง ความผิด เปน จุดเรมิ่ ตน ของกระบวนการยตุ ิธรรม การรวบรวมพยานหลกั ฐานและดาํ เนนิ การตามประมวล กม. ว.ิ อาญา ทพี่ นักงาน พยานหลกั ฐาน สอบสวนไดทาํ ไปเกี่ยวกับความผิดทก่ี ลาวหา เพอ่ื ทราบขอ เทจ็ จรงิ พสิ จู นความผดิ ผมู อี าํ นาจ สอบสวน เอาตัวผูทาํ ผิดมาฟองลงโทษ มี 3 ชนิด คอื พยานบคุ คล พยานเอกสาร พยานวตั ถุ - เขต กทม. คือ ตํารวจยศ รตต. ข้นึ ไป - จว. อื่น คอื พนง. ปกครอง ปลดั อําเภอ หรอื ตาํ รวจ (ร.ต.ต.) กฎหมายชวี ิตประจาํ วัน บุคคล แบงเปน 2 อยา งคอื นิตบิ ุคคล บุคคลธรรมดา - สง่ิ ท่ี กม. สมมตใิ หม ีสภาพบุคคลตามกม. - เรม่ิ สภาพเมอื่ จดทะเบยี น - สภาพบคุ คลเร่มิ ดว ยการคลอดและอยูร อดเปนทารก - ส้ินสุดเมือ่ จดทะเบียนยกเลกิ , ลม ละลาย - สภาพสน้ิ สดุ เมื่อตาย, ศาลสั่ง สาบสญู - กระทรวง บริษัท สมาคม มลู นิธิ วัด - ทารกในครรภมสี ิทธิไดหากเกิดมารอดอยภู ายใน 310 - ถกู ฟอ งลม ละลายมหี น้เี กนิ 2,000,000 บาท วันนับแตเ จามรดกตาย - ถูกฟอ งลม ละลายมหี น้ีเกนิ 1,000,000 บาท ผหู ยอนความสามารถในการทาํ นติ ิกรรม คือ 1. ผูเยาว บรรลุนติ ภิ าวะได 2 กรณี คอื อายคุ รบ 20 ป และโดยการสมรสเมอ่ื อายุครบ 17 ป ตามปกตผิ เู ยาว จะทํานิติกรรม ตองไดร บั ความยนิ ยอมจากผแู ทนโดยชอบธรรม มฉิ ะนั้นจะตกเปน โมฆยี ะ นิติกรรมที่ ผูเยาวท าํ ไดเ องและมีผลสมบรู ณ คือ 1. ท่เี ปนประโยชนตอ ผเู ยาว เชน ปลดหนี้ มรดก 2. ผูเยาวท าํ นิตกิ รรมเองเฉพาะตัว เชน ผเู ยาวชายจดทะเบยี นรับรองบตุ รได 3. เพอ่ื การเลย้ี งชพี ของผูเยาว 4. ทําพินยั กรรมไดเม่อื อายคุ รบ 15 ป 2. คนไรความสามารถ หมายถึง ผวู กิ ลจรติ หรือศาลสั่งใหเ ปนผไู รค วามสามารถ ตกอยูในความดูแลของ ผอู นุบาล 3. คนเสมือนไรค วามสามารถ หมายถงึ บคุ คลท่พี กิ าร ไมส มประกอบจิตฟน เฟอ น ตดิ สรุ า เสเพลเปนอาจิณ ศาลส่ังใหเปนคนเสมือนไรความสามารถทํานิติกรรมได แตตองไดรับความยินยอมจากผูพิทักษกอน มิฉะนนั้ นิติกรรมจะเปนโมฆยี ะ ETV ตวิ เขม สังคมศึกษา : การเมอื งการปกครอง 1 5

ทรพั ย คอื วตั ถมุ ีรปู รา ง มองเหน็ จบั ตองได เชน บาน ทด่ี นิ ทรัพยส นิ คือ วตั ถมุ รี ปู รา งและไมม ีรปู รา ง สมั ผสั ไมได แตม ีราคา เชน ลิขสทิ ธ์ิ สทิ ธบิ ัตร กระแสไฟฟา เครอ่ื งหมายการคา ประเภท สังหารมิ ทรพั ย = เคลอื่ นทไี่ ด อสงั หารมิ ทรพั ย = เคลื่อนทไ่ี มไ ด 1. ขนยาย เคล่อื นทีไ่ ด เชน ชา ง มา เชค็ ใบหนุ 2. พลงั งานจากธรรมชาติ เชน แกส นา้ํ ตก 1. ท่ีดิน = พน้ื ดนิ ทว่ี ดั ขอบเขตได ดิน กรวด ทราย ท่ีตกั ไป 3. สทิ ธิทงั้ หลาย เชน สทิ ธคิ รอบครอง จาํ นํา ขายไมใ ชท ดี่ นิ จํานอง ลิขสทิ ธ์ิ 2. ทรพั ยอนั ยึดตดิ กบั ท่ดี ิน – ทรัพยทเ่ี กดิ หรือติดท่ีดิน เชน 4. สังหาริมทรพั ยพ ิเศษ คอื เรือกาํ ปน กลไฟ ไมยนื ตน บา นเรือน สะพาน เรอื ยนตร ะวาง 5 ตนั ขึ้นไป เรือระวาง 6 ตนั 3. ทรัพยท ป่ี ระกอบเปน อนั เดยี วกับทด่ี นิ คือ เปน สว นหนงึ่ สตั วพ าหนะ แพ (มีผูอาศยั ) หรือรวมกับพน้ื ดนิ เชน แมน ้าํ แรธาตุ กรวด ทราย จาํ นาํ หรือ จาํ นอง (สังหาริมทรพั ยพ ิเศษ) 4. สิทธอิ ันเกีย่ วกบั กรรมสทิ ธิใ์ นทด่ี ิน เชน กรรมสิทธิ์ สทิ ธิ ครอบครอง การนาํ ไปประกันชาํ ระหน้ี เรยี ก จาํ นอง การครอบครองปรปก ษ คือ การท่บี คุ คลครอบครองทรัพยสนิ ผอู ่นื โดยเปด เผย ดว ยเจตนาเปน เจา ของอสังหาริมทรัพยไ ด ครอบครอง 10 ป สังหาริมทรัพย 5 ป บุคคลน้นั ไดกรรมสทิ ธิ์ กฎหมายเกีย่ วกับชวี ิตประจําวันของบคุ คล ไดแก 1. กฎหมายทะเบียนราษฎร ไดแ ก - การเกิด ตองแจง แกน ายทะเบียนทองทภ่ี ายใน 15 วนั - การตาย ตอ งแจงแกน ายทะเบยี นทองทภ่ี ายใน 24 ช่ัวโมง - การยายทีอ่ ยู ตองแจง แกน ายทะเบียนทอ งท่ี เมือ่ ยา ยเขาภายใน 15 วนั 2. กฎหมายเก่ียวกับการทาํ บตั รประจาํ ตวั ประชาชน ผูมสี ญั ชาตไิ ทยอายุ 15 – 70 ป ตอ งมบี ตั รประจําตวั ประชาชน อายบุ ตั รใชไ ด 6 ป หากบัตร หมดอาย/ุ บัตรหายตอ งทาํ บตั รใหมภ ายใน 60 วนั 3. กฎหมายเก่ยี วกบั การรบั ราชการทหาร ชายไทยอายคุ รบ 18 ป ตอ งไปแสดงตัวเพอ่ื ลงบัญชีทหารกองเกนิ และเมือ่ อายุ 21 ป ตองไปรบั เลือกเปน ทหารประจาํ การ ETV ตวิ เขม สงั คมศกึ ษา : การเมืองการปกครอง 1 6

กฎหมายเกยี่ วกับนติ กิ รรมสญั ญา นติ ิกรรม - การกระทําทีช่ อบดวยกฎหมายและดว ยใจสมัคร ระหวางบคุ คลกอใหก าร เปลย่ี นแปลง โอน สงวน หรอื ระงับสิทธิ - เปนบอเกิดสาํ คญั ทส่ี ุดของหน้ี ประเภท - นติ ิกรรมฝายเดียว เชน พนิ ยั กรรม ใหคํามน่ั วา จะใหร างวัล - นิติกรรม 2 ฝา ย สญั ญา จงึ เปนนติ ิกรรม 2 ฝา ยทม่ี ีเจตนาและตกลงกอหนี้ องคป ระกอบ - มนี ิตสิ มั พนั ธ คือ การแสดงความตองการเพอื่ ใหเ กิดความสมั พนั ธท มี่ ผี ลทางกฎหมาย ดวยวาจาหรอื ลายลกั ษณอ กั ษรก็ได - ทาํ ดวยใจสมคั ร ไมถกู หลอกลวง บังคับ - เปน การกระทาํ ทช่ี อบดว ยกฎหมาย ทาํ ในส่ิงผดิ กม. แมดว ยใจสมัคร สญั ญานัน้ จะตก เปนโมฆะ - มีเจตนาผกู นติ ิสัมพันธร ะหวา งบคุ คลเพือ่ เกดิ การเคลอื่ นไหวแหงสทิ ธิ (โอน สงวน ระงบั ) โมฆะ นติ กิ รรมทเี่ สยี เปลา ตง้ั แตแรก ไมเ กิดผลตามกฎหมาย ไดแก 1. เปน การตองหา มชัดแจงดว ย กม. หรอื พน วสิ ยั 2. ไมไดทําเปนหนังสอื จดทะเบยี นตอเจา หนา ท่ี โมฆยี ะ นิติกรรมมผี ลสมบรู ณจ นกวา จะถกู บอกลา ง หากถกู บอกลา ง (1 ป) จะเปนโมฆะ นิตกิ รรมที่ กม.บัญญัตใิ หต กเปนโมฆยี ะ ไดแ ก - นิตกิ รรมทที่ ําโดยผเู ยาว ไมไ ดรับคาํ ยนิ ยอมโดยผแู ทนโดยชอบธรรม - นิตกิ รรมทท่ี าํ โดยคนไรความสามารถ นติ ิเหตุ เหตุอันกอ ใหเ กิดผลทางกฎหมาย บคุ คลที่ประกอบนิตกิ รรมไดค อื อายคุ รบ 20 ป ชายหญงิ ครบ 17 ป สมรสโดยพอ แมย นิ ยอม ผูเ ยาวท ํา พินยั กรรมได กฎหมายทเ่ี กยี่ วกับชีวติ ประจาํ วนั ในครอบครวั 1. กฎหมายครอบครัว การหมนั้ จะทาํ ไดเม่อื ชายหญิงครบ 17 ป เมอื่ บดิ า มารดายนิ ยอม หากไมม กี าร สมรส สนิ สอดเรยี กคืนไดเสมอ การแตง งาน จะทาํ ไดเ มื่ออายุชายหญงิ ครบ 17 ป เวน แตมเี หตอุ นั ควร หรือไดร ับความยนิ ยอมจากบดิ า มารดา หากไมม กี ารสมรสจะฟองศาลใหบงั คบั อีกฝายสมรสไมไ ด การหยา มี 2 วธิ ี คอื หยา ทอี่ ําเภอ และการฟอ งตอ ศาล สินสว นตวั คอื สนิ ทฝี่ า ยใดฝา ยหนง่ึ มมี ากอนสมรส ของหมนั้ หรอื มรดกที่มผี ูย กใหกอนสมรส หรอื ให ดว ยเสนห า สนิ สมรส คอื ทรพั ยส นิ ของคูสมรสที่ไดมาระหวา งสมรส ดอกผลของสินสว นตัว มรดกที่ระบใุ หเปน สินสมรส ETV ตวิ เขม สงั คมศกึ ษา : การเมืองการปกครอง 1 7

2. กฎหมายมรดก คือ ทรัพยสนิ ทกุ ชนดิ ของผูต ายตลอดจนสิทธแิ ละหนา ท่ี 3. กฎหมายกําหนดความสัมพันธระหวางบิดา มารดา กับบุตร ไดแก บุตรที่มีสิทธิใชช่ือสกุลของบิดา บิดามารดาตองอุปการะเลี้ยงดูบุตร ใหการศึกษา กําหนดที่อยูบุตร บุตรฟองรองบุพการีไมได เปน ตวั แทนจัดการทรัพยสนิ ของบตุ ร 4. การรับบตุ รบุญธรรม ผูรับตองมีอายุไมต ่ํากวา 25 ป แกกวา บตุ รบุญธรรมอยา งนอย 15 ป กฎหมายแพง อันเกีย่ วกับครอบครวั กรรมสทิ ธิ์ในทรพั ยสินเกดิ จากการบัญญัตขิ องกฎหมาย (ทายาทรบั มรดก ลิขสทิ ธ)์ิ หรอื การทาํ นติ -ิ กรรมสัญญา สัญญาประเภทตางๆ ไดแ ก 1. สญั ญาซอื้ ขาย เปนนติ กิ รรม มี 2 อยา งคือ สญั ญาซ้อื ขายธรรมดาและซอ้ื ขายเฉพาะบางอยาง – สัญญาซื้อขายธรรมดา เชน คาํ มนั่ วา จะซอื้ จะขาย (ไมผูกพนั ) สัญญาจะซอื้ จะขาย (วาง มัดจาํ บางสว น) สัญญาซอ้ื ขายเสร็จเด็ดขาด – สญั ญาซ้ือขายเฉพาะบางอยา ง เชน สญั ญาซ้ือขายเงนิ สด ซอ้ื ขายผอนสง สญั ญาขายฝาก ขายตามตัวอยา ง ขายเผอื่ ชอบ ขายทอดตลาด (โดยวิธีประมลู ซอื้ ) ขายตามคาํ พรรณนา 2. เอกเทศสญั ญา เชน การกูยืม การค้ําประกัน เรอ่ื ง สาระสาํ คญั 1. การกูยืม 1. การกูย มื เงนิ เปน จาํ นวนเกนิ กวา 2,000 บาท ตองทาํ หลักฐานเปนหนงั สอื 2. ดอกเบ้ยี เงนิ กู ตอ งไมเกนิ รอยละ 15 ตอ ป เวน แต เปน การกยู ืมเงินจากบริษัทเงินทนุ หรอื ธนาคาร 3. กรณเี รยี กดอกเบยี้ เงนิ กเู กนิ อตั ราท่กี ฎหมายกําหนด จะมผี ลทาํ ให ขอตกลงเรื่อง ดอกเบีย้ เปนโมฆะ ผกู ูไ มตอ งเสียดอกเบย้ี แตเงนิ ตน ยงั คงตองชาํ ระอยู 4. อายุความในการฟองเรยี กเงนิ ตมสัญญากูภายใน 10 ป นบั แตว นั ทถ่ี งึ กาํ หนดชําระเงนิ 2. การคาํ้ 1. เปนสัญญาทบ่ี ุคคลภายนอกท่เี ปน ผคู ํา้ ประกนั ผกู ตนตอ เจา หน้ีเพอ่ื ชาํ ระหน้ี เมือ่ ประกันดว ย ลูกหนไ้ี มช าํ ระหนน้ี น้ั บุคคล 2. การพน ความรบั ผิดชอบของผคู ้าํ ประกัน 1. เจา หนีผ้ อนเวลาใหแ กลกู หน้ี 2. เมื่อหนขี้ องลกู หนถี้ งึ กาํ หนดชําระแลว ผูคาํ้ ประกนั นาํ เงนิ ไปชําระหน้ี แตเ จาหนไ้ี ม ยอมรบั ETV ตวิ เขม สังคมศกึ ษา : การเมืองการปกครอง 1 8

เรอ่ื ง สาระสาํ คัญ 3. การจาํ นอง 1. เปนการเอาทรพั ยมาประกนั เงินกู 2. ทรัพยท ่ีจาํ นองไดคอื อสังหาริมทรพั ย และสังหารมิ ทรพั ยพิเศษท่จี ดทะเบียนไวแ ลว 4. การจาํ นาํ 3. ทรพั ยท ่ีใชจํานองไมไ ดโ อนกรรมสิทธไ์ิ ปยงั ผรู บั จาํ นอง ผจู ํานองยงั ใชป ระโยชนและ ครอบครองทรัพยน นั้ ได 4. ทรพั ยท ่ีตดิ จํานอง ไมตดั สทิ ธใิ หผ จู าํ นองทรัพยท ่ตี ดิ จํานองไปขาย หรอื ไปจาํ นองใน รายอืน่ ไดอีก 5. เมือ่ ผจู ํานองไมสามารถไถถอนทรัพยทจ่ี ํานองได ผรู บั จาํ นองตอ งนาํ ทรพั ยออกขาย ทอดตลาด ถา มเี งนิ เหลอื ตอ งคืนใหผจู ํานอง ถา เงนิ ขาดไมมสี ทิ ธเิ รยี กจากผจู ํานอง 1. เปน การเอาทรพั ยมาประกนั เงนิ กู 2. ทรัพยท ใี่ ชจ าํ นาํ ได คือ สังหารมิ ทรพั ย 3. การบงั คับจาํ นาํ เม่อื ลกู หนไ้ี มช าํ ระหนี้ คอื 1. เอาทรพั ยอ อกขายทอดตลาด 2. ยดึ ทรัพยท ่ีจาํ นําใหตกเปน ของผรู บั จาํ นาํ 5. การขายฝาก 1. เปนสัญญาซอ้ื ขายฉบบั หนึ่ง 2. ทรพั ยท ่ีนาํ มาขายฝากได คอื ทง้ั สงั หารมิ ทรพั ย และอสงั หาริมทรพั ย 3. กรรมสทิ ธิ์ในทรัพยส นิ โอนไปยงั ผซู ้ือฝาก 4. ผขู ายฝากมีสทิ ธิไถถอนทรพั ยค นื ไดภายในกําหนดตามสญั ญา 5. กําหนดเวลาไถถ อนทรัพยท ขี่ ายฝากคนื 1. อสงั หาริมทรพั ยไมเกิน 10 ป 2. สังหาริมทรัพยไ มเ กนิ 3 ป 3. กรณีท่กี าํ หนดไวต่าํ กวา เกณฑ ก็เปนตามสัญญา 6. การซ้ือขาย 1. เปนสญั ญาตางตอบแทน 2. เกดิ ขนึ้ เมอื่ มีคาํ เสนอ และคําสนองตรงกนั 3. การซ้ือขายอสงั หารมิ ทรพั ยต อ งทาํ เปนหนงั สอื และจดทะเบียนตอพนักงานเจา หนา ที่ จึงจะมผี ลสมบูรณต ามกฎหมาย 4. การซือ้ ขายสงั หาริมทรัพยพ ิเศษก็ตอ งลักษณะเดียวกนั กบั การซอื้ ขายอสังหาริมทรพั ย 5. สังหาริมทรพั ยอ ่นื อาจจะทาํ เปน ตวั หนงั สอื หรอื ไมก ็ได แตไมตองจดทะเบียนการโอนทรัพยท ่ี ซื้อขายใชก ารสงมอบ ETV ติวเขม สังคมศึกษา : การเมอื งการปกครอง 1 9

เร่ือง สาระสําคญั 7. การเชา ทรัพย 1. ทรัพยท ี่นาํ มาใชเชา ได คือ ท้งั สงั หารมิ ทรพั ยแ ละอสังหารมิ ทรัพย 2. หลักฐานการเชา อสังหาริมทรพั ย ตองทําเปน หนงั สอื ลงลายมือชือ่ ผเู ชา และผูใหเ ชา 3. การเชา อสงั หาริมทรพั ยตองไมเ กนิ 30 ป หรือ ตลอดอายผุ ใู หเชา 4. การเชา อสงั หารมิ ทรัพยเกนิ กวา 3 ป ตองทําเปน หนงั สอื และจดทะเบยี นการเชา ตอ พนกั งานเจา หนาท่ี 8. การเชา ซ้อื 1. เปนสัญญาทเ่ี จา ของทรพั ยส นิ เอาทรัพยส นิ ของตนออกใหผ อู นื่ เชา เพื่อใชส อยหรือ เพื่อใหไ ดรบั ประโยชน และใหคํามน่ั วา จะขายทรัพยนนั้ 2. สัญญาเชา ซอื้ ไมใ ชส ัญญาซ้ือขายผอ นสง 3. แบบของสัญญาเชาซื้อจะตอ งทาํ เปน หนังสอื ถาทาํ ดว ยวาจาจะตกเปน โมฆะ 4. ผูเ ชาซ้ือผิดนดั ไมชาํ ระเงนิ 2 คราวติดตอ กนั หรือกระทาํ ผดิ ในสาระสําคญั เจา ของ ทรพั ยส นิ ท่ใี หเชาซ้อื มสี ทิ ธิบอกเลกิ สญั ญาเม่ือใดก็ได 5. เมือ่ ผูเปน เจา ของทรพั ยบอกเลิกสญั ญา เงนิ ที่ผูเ ชา ซื้อจา ยไปกอนหนา นน้ั จะไมไดร ับคนื กฎหมายอาญาทเ่ี กยี่ วกบั ชีวิตประจาํ วัน เพ่ือควบคมุ ความประพฤติ ปราบปรามอาชญากรรม โทษทาง อาญา มี 5 สถาน คือ ประหาร จําคกุ กกั ขัง ปรบั รบิ ทรัพย ความผดิ อาญาเกยี่ วกบั ชวี ิตประจาํ วันทีค่ วรทราบ 1. ความผิดตอ ชวี ติ 2. ผิดตอรา งกาย 3. ผิดตอ ทรัพย การกระทาํ ความผดิ อาญาเกีย่ วกับทรพั ย เร่อื ง ลักษณะทเี่ ปน สาระสาํ คญั ลักทรัพย การเอาทรัพยข องผอู ื่นไปโดยเจตนาเอาไปเปนของตน โดยเจา ทรัพยไ มยินยอมใหเ อาไป ว่ิงราวทรพั ย การฉกฉวยเอาทรพั ยข องผอู น่ื ไปซ่ึง ๆ หนา ชิงทรพั ย การลกั ทรพั ยข องผูอ่นื โดยใชก ําลงั ประทษุ รา ยเจา ของทรพั ย หรอื ขูวา จะใชก ําลงั ประทษุ รา ย ปลนทรพั ย การชิงทรัพยข องผอู ่ืนโดยคนรา ยทรี่ วมกันกระทาํ นนั้ ตองมตี ง้ั แต 3 คน ขึน้ ไป ยกั ยอกทรัพย การที่บคุ คลหน่งึ บคุ คลใดไดท รพั ยข องบคุ คลอ่ืนมาไวในครอบครองของตนเพราะตนมี หนา ท่แี ลว เบยี ดบงั เอาทรัพยน ั้นไวเปนของตน ฉอโกงทรัพย การกระทาํ ความผิดโดยใชวธิ ีการหลอกลวงคนอน่ื เพอ่ื ใหไดทรัพยม าเปน ของตน ETV ติวเขม สงั คมศกึ ษา : การเมืองการปกครอง 1 10

4. ความผดิ เกี่ยวกับเพศ - ขม ขนื กระทาํ ชําเรา อนาจาร พรากผเู ยาว ผดิ ฐานคา + แพรวัตถลุ ามก ดํารงชีพจากหญิงคา ประเวณี 5. ผิดท่กี อ ใหเ กิดอันตรายตอ ประชาชน เชน เพลงิ ไหม ปลอมปนอาหาร วางระเบิด 6. ความผดิ ตอ เสรีภาพ หนวงเหนยี่ วกักขงั เรยี กคา ไถ พรากผเู ยาว พาคนออกนอกราชอาณาจักร 7. ความผดิ ฐานเปดเผยความลับ 8. ความผดิ ฐานหมนิ่ ประมาท 9. ผิดลหุโทษ ความผิดทางอาญาของเดก็ – เยาวชน ผูทาํ ผดิ อายุ วธิ ีการสําหรบั เดก็ โทษ ไมต องรบั โทษ เดก็ ไมเ กนิ 7 ป ไมต องใช ไมตองรบั โทษ ศาลจะลงโทษ โดยลดใหก ง่ึ หนงึ่ กไ็ ด เดก็ กวา 7-14 ป ใชว ธิ กี ารสําหรบั เดก็ ศาลจะลดโทษใหกงึ่ หนงึ่ หรือ 1 ใน 3 หรอื ไมล ดกไ็ ด บคุ คล กวา 14-17 ป ศาลจะใชวธิ กี ารสําหรับเด็ก บุคคล กวา 17-20 ป ศาลใชว ิธีการสาํ หรบั เดก็ ไมไ ด ตวั อยา งขอสอบ 2. กฎหมายตอ งมบี ทลงโทษ ขอ ใดไมใชอ งคประกอบของกฎหมาย 4. กฎหมายเปนขอกําหนดความประพฤติ 1. กฎหมายเปน ขอ บังคับของรัฐ 3. กฎหมายตอ งมีสภาพบังคับ ขอ ใดมใิ ชล ักษณะสําคญั ของกฎหมาย 1. จะตอ งมีสภาพบงั คบั 2. จะตอ งมกี ระบวนการในการจัดทํากฎหมาย 3. จะตองมผี ลบงั คบั เปน การทวั่ ไป 4. จะตองมีประสทิ ธภิ าพในการบงั คบั ไดด กี วา กลไกอนื่ ๆ ของสังคม กฎหมายทกี่ าํ หนดความสัมพันธระหวางรฐั หรือหนวยงานของรัฐกบั ราษฎร คอื กฎหมายใด 1. พระธรรมนูญยตุ ิธรรม 2. กฎหมายมหาชน 3. กฎหมายเอกชน 4. กฎหมายรฐั ธรรมนูญ ขอ ใดจัดอยูใ นประเภทกลมุ กฎหมายมหาชน 1. กฎหมายอาญา กฎหมายครอบครวั กฎหมายมรดก 2. กฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญา ประมวลกฎหมายแพงและพาณชิ ย กฎหมายรฐั ธรรมนญู 3. กฎหมายวิธพี จิ ารณาความแพง กฎหมายวาดวยทรัพยส นิ กฎหมายวา ดวยหน้ี 4. กฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญา กฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความแพง กฎหมายลม ละลาย ETV ติวเขม สงั คมศกึ ษา : การเมอื งการปกครอง 1 11

ขอใดไมม คี วามสมั พันธก บั พระราชกฤษฎกี า 2. เปน กฎหมายทฝี่ า ยบรหิ ารตราขึ้น 1. เปนกฎหมายลําดับรอง 4. เปน กฎหมายเกยี่ วกบั งบประมาณแผน ดิน 3. เปน กฎหมายขยายความหรืออนบุ ญั ญตั ิ กฎหมายใดมลี ักษณะเปน กฎหมายชว่ั คราว 2. พระราชกฤษฎีกา 1. พระราชกาํ หนด 4. เทศบญั ญตั ิ 3. กฎกระทรวง หากนายกรฐั มนตรปี ระกาศยุบสภาผแู ทนราษฎร ตอ งดําเนินตามลกั ษณะกฎหมายใด 1. พระราชกาํ หนด 2. พระราชบญั ญตั ิ 3. พระราชกฤษฎกี า 4. กฎกระทรวง ในกรณีท่ีมีความจาํ เปน รบี ดวนในอันทจ่ี ะรักษาความมนั่ คงปลอดภยั แกชาติ รฐั บาลออกกฎหมายใด 1. พระราชบญั ญัติ 2. พระราชกาํ หนด 3. พระราชกฤษฎกี า 4. กฎกระทรวง กฎหมายขอบงั คบั ซ่ึงออกโดยองคก รใดไมเ ปน กฎหมาย 1. สํานกั นายกรฐั มนตรี 2. สํานกั งานเลขาธกิ ารรฐั สภา 3. สภาเทศบาล 4. สภาองคก ารบริหารสว นตําบล กฎหมายทใ่ี ชบงั คบั เฉพาะภายในเขตการปกครองสว นทองถน่ิ ของไทยคือขอ ใด 1. เทศบญั ญตั ิ ขอบังคบั ขอ กําหนด 2. ขอบัญญตั ิ ขอ บังคบั เทศบญั ญตั ิ 3. เทศบัญญตั ิ ขอบงั คับ ขอ กฎหมาย 4. ขอกําหนด เทศบัญญัติ ขอกฎหมาย ขอ ใดแสดงการเรยี งลาํ ดบั ชนั้ ของกฎหมายไดถูกตอ งท่ีสุด 1. พระราชบญั ญตั ิ พระราชกฤษฎีกา กฎทบวง ประกาศกระทรวง 2. รัฐธรรมนูญ พระราชบัญญตั ิ พระราชกฤษฎีกา ประมวลกฎหมาย 3. รฐั ธรรมนญู พระราชกาํ หนด ประมวลกฎหมาย ประกาศกระทรวง 4. พระราชบัญญตั ิ พระราชกาํ หนด ประกาศทบวง ประมวลกฎหมาย ขอใดเปน กฎหมายท่ีออกโดยฝายบริหาร 1. พระราชบญั ญตั ิ กฎกระทรวง กฎมณเฑียรบาล 2. รฐั ธรรมนญู ธรรมนูญการปกครอง ประกาศกระทรวง 3. พระราชบญั ญตั ิ พระราชกฤษฎกี า ประกาศกระทรวง 4. พระราชกฤษฎีกา กฎกระทรวง พระราชกําหนด ETV ตวิ เขม สังคมศกึ ษา : การเมอื งการปกครอง 1 12

ผูใดมหี นาทด่ี าํ เนนิ การบงั คบั ใหเปนไปตามคําพิพากษาของศาล 1. พนกั งานอยั การและพนกั งานราชทณั ฑ 2. พนกั งานราชทณั ฑแ ละเจาหนาที่ตาํ รวจ 3. เจา พนักงานบงั คับคดแี ละพนกั งานอยั การ 4. พนกั งานราชทัณฑแ ละเจาหนา ที่บงั คับคดี บคุ คลใดเก่ียวขอ งในกระบวนการดําเนินคดแี พง 2. พนกั งานคมุ ประพฤติ 1. พนกั งานสอบสวน 4. พนักงานบงั คบั คดี 3. พนักงานอัยการ พนักงานในขอ ใดเก่ยี วขอ งกบั กระบวนยุติธรรมทางอาญา 1. พนกั งานบงั คบั คดี 2. พนกั งานพทิ กั ษทรพั ย 3. พนักงานคุมประพฤติ 4. พนกั งานริบทรพั ย ขอ ใดเปน ความผิดฐานว่งิ ราวทรพั ย 2. ลกั ทรัพยข องผูอน่ื แลวหนีไป 1. ยักยอกทรพั ยข องผูอนื่ แลวว่ิงหนีไป 4. ชิงทรพั ยของผอู น่ื จนไดท รพั ยข องผนู นั้ ไป 3. ลักทรัพยของผอู ื่นโดยการฉกฉวยเอาซง่ึ หนา บุคคลใดมีอํานาจทาํ นติ กิ รรมแทนผูเ ยาว 2. ผพู ทิ กั ษ 1. ผอู นบุ าล 4. ผรู ับมอบอํานาจจากผเู ยาว 3. ผแู ทนโดยชอบธรรม คดีประเภทใดไมจาํ เปนตองมพี นกั งานอยั การฟอ งคดีแทน 1. คดฆี าตกรรม 2. คดีพินยั กรรม 3. คดปี ระทุษราย 4. คดีลักพาตวั ขา ราชการทที่ ําหนา ทีด่ ําเนินคดีทงั้ หลายในนามรัฐบาล ทําหนาท่กี ลนั่ กรองใหความยุติธรรมตอ ผตู องหาในเบ้อื งตน ในคดีอาญาและวาความใหส ว นราชการในทางแพง คือขา ราชการผใู ด 1. ผพู พิ ากษา 2. ทนายความ 3. ตํารวจ 4. อยั การ ศาลในขอใดจดั อยูในกลมุ ทีถ่ ูกตองตามลาํ ดับขน้ั ของศาล 1. ศาลแพง ศาลอาญา ศาลรัฐธรรมนญู 2. ศาลแขวง ศาลจังหวดั ศาลรฐั ธรรมนญู 3. ศาลลม ละลาย ศาลอุทธรณ ศาลฎีกา 4. ศาลปกครอง ศาลอทุ ธรณ ศาลฎกี า ผมู สี วนไดเ สยี จะรองขอใหศ าลสงั่ ใหญ าตขิ องตนเปนบุคคลสาบสญู ตองไปศาลใด 1. ศาลแขวง 2. ศาลแพง 3. ศาลอาญา 4. ศาลเยาวชนและครอบครัว ETV ตวิ เขม สังคมศึกษา : การเมอื งการปกครอง 1 13

ศาลท่ีมีอาํ นาจพจิ ารณาคดลี ม ละลาย คดอี าญาทง้ั ปวง คอื ขอใด 1. ศาลแขวง 2. ศาลจงั หวดั 3. ศาลเดก็ และเยาวชน 4. ศาลปกครอง ขอใดคือ คําอธิบายกฎหมายรฐั ธรรมนญู 1. กฎหมายเอกชนเพราะบญั ญตั ิถึงสิทธิเสรภี าพ และความสมั พนั ธระหวา งปจเจกบุคคล 2. กฎหมายเอกชนเพราะเปน กฎหมายบัญญตั ิถงึ สถานะและความสามารถของประชาชน 3. กฎหมายมหาชนเพราะจัดระเบียบบริหารราชการแผนดนิ 4. กฎหมายมหาชนเพราะเปน กฎหมายทจ่ี ัดความสัมพนั ธข องการใชอ าํ นาจอธปิ ไตย รฐั ธรรมนูญแหง ราชอาณาจักรไทยบญั ญตั แิ นวนโยบายแหง รัฐเพ่อื เปนแนวทางสาํ หรบั 1. ควบคมุ รฐั บาล 2. ใหร าษฎรทราบวา รฐั ตอ งทาํ หนา ทีอ่ ะไร 3. ตรากฎหมายและบรหิ ารราชการ 4. ใหเ กดิ สทิ ธฟิ องรัฐถา ไมป ฏิบตั ิตาม สมาชกิ ภาพแหงสมาชกิ สภาผแู ทนราษฎรเร่มิ ตงั้ แต 1. วนั เปด ประชมุ รฐั สภาคร้ังแรก 2. วันทไี่ ดร ับเลือกต้งั 3. วนั ทีพ่ ระมหากษัตริยท รงแตง ตงั้ 4. วันทีค่ ณะรัฐมนตรีแถลงนโยบาย พระราชอาํ นาจอนั สาํ คญั ของพระบาทสมเดจ็ พระเจาอยูห วั รัชกาลปจ จุบัน ในฐานะประมขุ ของ ประเทศตามระบอบประชาธิปไตยคืออะไร 1. ทรงเปน จอมทัพไทย 2. ทรงแตงต้งั ทูตานทุ ูตไปประจาํ ในตางประเทศ 3. ทรงลงพระปรมาภิไธยในพระราชบัญญตั ิ 4. ทรงใชอํานาจอธปิ ไตยโดยตรง อํานาจหนา ทข่ี องศาลยตุ ิธรรมเปน ไปตามบัญญัตแิ หงกฎหมาย 1. กฎหมายรฐั ธรรมนญู 2. ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจกั ร พ.ศ. 2515 3. พระธรรมนญู ศาลยตุ ิธรรม 4. พ.ร.บ. จดั ตง้ั ศาลและวิธพี จิ ารณาความในศาล ขอ ใดเปน อํานาจของศาลปกครอง 1. ทําหนา ที่ในการวนิ ิจฉยั การใชอํานาจของคณะรัฐมนตรี 2. ทําหนา ท่ใี นการวนิ จิ ฉยั ขอ พิพาทท่เี กดิ ขน้ึ ระหวา งเอกชนและนติ บิ คุ คล 3. ทําหนา ทใี่ นการวินิจฉยั ขอ พพิ าทที่เกดิ ขน้ึ ระหวา งเอกชนกบั องคกรนิตบิ ุคคลตามกฎหมายมหาชน 4. ทําหนา ทใี่ นการวินจิ ฉยั ขอ พพิ าททเ่ี กดิ ขน้ึ ระหวา งเอกชนกบั รฐั ภายใตกฎหมายอาญา ซ่ึงเปน กฎหมายมหาชน องคกรใดมีหนา ท่ีควบคุมและดําเนนิ การจัดการใหม ีการออกเสยี งประชามตติ ามทกี่ าํ หนดไวใ น รัฐธรรมนญู แหง ราชอาณาจกั รไทย 1. ศาลรัฐธรรมนญู 2. ศาลปกครอง 3. กระทรวงมหาดไทย 4. คณะกรรมการการเลือกต้ัง ETV ตวิ เขม สังคมศึกษา : การเมืองการปกครอง 1 14