ภูมิปัญญาไทย สมัยอยุธยา #เรียนกับครูบลูมิ้นท์

ภมู ิปญั ญาไทย • ภมู ิปญั ญาไทยสมัยอยุธยา • ภมู ปิ ัญญาไทยสมัยธนบรุ ี

เคร่อื งทองสมยั อยุธยา หนา้ 67

เคร่ืองทองในสมยั อยธุ ยามคี ณุ คา่ ทางดา้ นศิลปวัฒนธรรม เปน็ หลกั ฐานแสดงถึงความรงุ่ เรือง ของกรุงศรอี ยธุ ยาในอดตี เคร่อื งทอง กรุทองคาวดั มหาธาตุ

ภมู ปิ ญั ญาไทยในสมยั อยุธยา มีมากมายหลายดา้ น เชน่ 1. ด้านแนวคดิ เก่ยี วกบั พระมหากษัตรยิ ์ 2. ดา้ นศิลปกรรม 3. ภมู ปิ ญั ญาดา้ นวรรณกรรม 4. ภูมิปัญญาด้านสถาปัตยกรรม 5.ภูมปิ ญั ญาด้านอาหาร 6. ภมู ิปญั ญาดา้ นกีฬาและการละเล่น

ภูมิปัญญาไทยในสมยั อยุธยา 1. ด้านแนวคดิ เก่ียวกบั พระมหากษตั รยิ ์ • นาหลกั ศาสนามาใชใ้ นการปกครองบา้ นเมอื ง (การนาหลกั ธรรมในพระพุทธศาสนามาใชใ้ น การปกครองบ้านเมอื ง) • สมยั สมเด็จพระเจา้ อทู่ อง นาอทิ ธพิ ลจากขอมหรอื เขมรโบราณเกีย่ วกับสถานะกษตั รยิ ม์ าใช้ คือ แนวคิดพระมหากษตั รยิ ์เป็นธรรมราชาแบบสโุ ขทัย • พระมหากษตั รยิ เ์ ป็นสมมติเทพ หรอื เทวราชา คอื ลกั ษณะการปกครองทพ่ี ระมหากษัตริย์ เปน็ คนเดียวทีม่ อี านาจสูงสดุ ในการปกครองแผ่นดนิ โดยมคี วามเช่อื ว่าได้รับบญั ชาสวรรค์หรอื เปน็ ตวั แทนสวรรค์ลงมาปกครองมวลมนุษย์

ภมู ปิ ัญญาไทยในสมยั อยธุ ยา 2. ดา้ นศิลปกรรม • ศิลปกรรมสว่ นใหญ่จะเกี่ยวข้องกับพทุ ธศาสนาและการดารงชีวติ • นาวัสดุธรรมชาตมิ าใชใ้ นการสรา้ งงานศลิ ปกรรม • มกี ารแกะสลกั ไม้ เชน่ บานประตู วหิ าร • ปูนขาว นามาป้ันเปน็ รูปเทวสตั ว์ในเทพนยิ าย

พพิ ธิ ภัณฑสถานแหง่ ชาติ เจ้าสามพระยา เก็บรกั ษาและจดั แสดงโบราณวตั ถุทีพ่ บ จากกรุพระปรางค์วดั ราชบูรณะและทพี่ บ ในจังหวดั พระนครศรอี ยุธยา

พระราชวังโบราณ หรอื พระราชวงั หลวง

วดั มหาธาตุ

วดั พระศรีสรรเพชญ์

วดั พนญั เชงิ

ภูมิปญั ญาไทยในสมัยอยธุ ยา 3. ภูมปิ ัญญาด้านวรรณกรรม • สรา้ งสรรค์ผลงานดา้ นวรรณกรรมจานวนมาก เช่น คาสอน เรอื่ งสนุกสนาน การเชดิ ชูพระ เจ้าแผน่ ดนิ และการบันทึกเหตุการณ์ เชน่ จินดามณี (แบบเรียนภาษาไทยเลม่ แรกสมยั พระ นารายณ์มหาราช เก่ยี วกบั การใช้ภาษา พยัญชนะ สระ การผนั อกั ษร เป็นตน้ ) • วรรณกรรมประเภทโคลง ฉันท์ กาพย์ กลอน เช่น รามเกียรต์ิ • วรรณกรรมทางพระพทุ ธศาสนา เชน่ มหาชาติคาหลวง • วรรณกรรมทีย่ กย่องพระมหากษัตริย์ เชน่ ลลิ ติ ยวนพา่ ย (เชดิ ชสู มเดจ็ พระบรมไตรโลกนาถ ท่ที าสงครามชนะลา้ นนา)

จงตอบคาถามตอ่ ไปน้ี 1. แนวคิดเก่ียวกบั พระมหากษัตรยิ ใ์ นสมยั อยธุ ยามีความเกย่ี วข้องกับเรื่องใด เพราะอะไร ตอบ ศาสนา เพราะ........................................................................................................ 2. จนิ ดามณีมีความสาคญั อยา่ งไร ตอบ จินดามณเี ป็นวรรณกรรมที่แต่งข้ึนในสมยั อยุธยา โดยใช้เป็น....................................

ภูมปิ ญั ญาไทยในสมยั อยธุ ยา 4. ภมู ิปัญญาดา้ นสถาปตั ยกรรม • การสร้างเรือนไทยดว้ ยไม้ เน่ืองจากไม้เป็นวัสดทุ หี่ าได้ง่ายในทอ้ งถ่นิ • เรือนไทย เปน็ เรอื นยกใต้ถุนสูง ไม่มีระเบียง หลังกคาทรงจ่ัว มงุ ด้วยตับจากหรอื กระเบื้อง และผาเรอื นเปน็ ไม้ไผส่ าน • เรือนไทยจะสรา้ งใหเ้ หมาะกับสภาพพืน้ ทท่ี ่เี ปน็ ท่รี าบลมุ่ แม่น้า



ภมู ิปญั ญาไทยในสมัยอยธุ ยา 5. ภมู ปิ ัญญาดา้ นอาหาร • อาหารสมยั อยุธยามีทง้ั ต้ม แกง ปง้ิ เปน็ ตน้ ผคู้ นในสมยั อยุธยากินอาหารแบบเรยี บงา่ ย และบริโภคขา้ วเป็นหลัก • นยิ มรับประทานปลาเพราะหางา่ ย • รูจ้ กั วธิ ีถนอมอาหารในรูปแบบตา่ ง ๆ เชน่ ทาปลาแหง้ ทากะปิ เป็นต้น • ทาอาหารประเภทเคร่อื งจ้มิ หรอื น้าพรกิ ตา่ ง ๆ • มกี ารรบั เอาภูมปิ ญั ญาด้านอาหารของชาวตา่ งชาตเิ ข้ามาผสมผสานกับภูมิปญั ญาด้านอาหาร ของทอ้ งถนิ่

แกงมสั มัน่ เป็นอาหารที่ ดัดแปลงมาจากอาหารของ อินเดีย

ทองหยบิ ทองหยอด ฝอยทอง รับอิทธิพลมาจากโปรตเุ กส

ภูมิปัญญาไทยในสมัยอยธุ ยา 6. ภูมปิ ัญญาด้านกฬี าและการละเล่น • สมัยอยุธยาเป็นช่วงเวลาที่อาจเกดิ ศกึ สงครามได้ เน่อื งจากมีระยะเวลายาวนานทาใหม้ กี าร เตรียมพรอ้ มอยู่เสมอ โดยมีการฝึกฝนการต่อสู้ เชน่ มวยไทย • นอกจากน้ยี ังมกี ารละเลน่ อืน่ เพอ่ื ฝึกฝนทักษะ เช่น การแขง่ เรอื ฝึกฝนดา้ นการพาย