สำนวน สุภาษิต #เรียนกับครูบลูมิ้นท์

บทท่ี 3 การอา่ น เรือ่ งท่ี 7 สานวน สภุ าษิต #ครมู ้นิ ท์อารยาจะสอน

การอ่าน คอื อะไร ? ความสาคญั ของการอา่ นในความคิดนักศกึ ษา ? #ครมู นิ้ ทอ์ ารยาจะสอน

ความสาคัญของการอ่าน * การอ่านชว่ ยพฒั นาคณุ ภาพชีวิต เปน็ คนทนั สมยั เทา่ ทนั เหตุการณ์ * การอ่านช่วยให้เกิดความเพลิดเพลิน * การอา่ นมผี ลต่อการดาเนินชวี ติ ทส่ี ุขสมบูรณ์ของมนษุ ย์ เข้าใจตนเอง เข้าใจผอู้ ืน่ และเขา้ ใจสงั คม #ครูมนิ้ ทอ์ ารยาจะสอน “ผู้อ่านจะต้องมวี ิจารณญาณในการอา่ น” สติปญั ญา ไตร่ตรอง ใคร่ครวญ โดยอาศยั ความรแู้ ละประสบการณ์

“ คากลา่ วทด่ี งี ามเป็นความจริง ทกุ สมยั เปน็ คาสอนใหป้ ระพฤติ ปฏบิ ตั ิ สานวน สุภาษติ คากล่าวหรอื กล่มุ คาที่มคี วามหมาย เชิงเปรียบเทยี บเปน็ เชงิ ให้ใชค้ วามคดิ และตคี วามบางสานวนจะบอกหรอื สอนตรง ๆ บางสานวนสะท้อน ความคิด ความรสู้ กึ ของกลุ่มชนใน ทอ้ งถ่นิ ในอดีตด้วย

กิจกรรม สุภาษติ หรรษา #ครูมิ้นท์อารยาจะสอน

ตอนท่ี 1 ใหน้ ักศกึ ษาบอกความหมายของสภุ าษติ ตอ่ ไปนี้

1. เกลอื จิ้มเกลอื

เกลือจ้ิมเกลือ “ เฉลย ไม่ยอมเสยี เปรียบกัน แก้เผด็ กนั ใหส้ าสม

2. ฝนท่งั ใหเ้ ป็นเขม็

ฝนท่ังให้เป็นเข็ม “ เฉลย เพยี รพยายามสดุ ความสามารถจนกว่าจะสาเรจ็

3. เทศนต์ ามเน้อื ผา้

เทศนต์ ามเนอื้ ผา้ “ เฉลย พดู หรอื สอนใครตามตารา ไมด่ ัดแปลงใหเ้ ขา้ กบั ผู้ฟัง ใหเ้ หมาะสมตามกาลเทศะ

4. ชักใบให้เรอื เสยี

ชกั ใบให้เรอื เสีย “ เฉลย การพูดขวาง หรอื การพูดแทรกทาให้เรื่องในวงสนทนาเขว โดยไม่คดิ ว่าเร่อื งในวงสนทนาทก่ี าลังพดู อย่อู าจเปน็ เรอื่ งสาคญั

5. นา้ เชี่ยวขวางเรอื

น้าเชี่ยวขวางเรอื “ เฉลย การกระทาทข่ี ดั ขวาง หรอื ขัดอารมณค์ นอื่น อาจทาใหร้ บั เคราะห์ร้าย หรือ เป็นอนั ตรายได้

6. ลงเรอื แปะ ตามใจแปะ

“ ลงเรือแปะ ตามใจแปะ เฉลย เมื่ออยกู่ ับใคร หรือ อาศยั อยู่บา้ นใครกต็ อ้ งมมี ารยาท และมี ความเกรงใจ ตอ้ งรู้จักกาลเทศะ

7. ร้หู ลบเป็นปกี รูห้ ลีกเป็นหาง

“ รหู้ ลบเปน็ ปกี รหู้ ลกี เปน็ หาง เฉลย การรจู้ ักหลบหลกี เอาตวั รอดจากภัย เชน่ สถานการณ์ที่ เพื่อนนนิ ทาครู เรารวู้ ่าเปน็ ส่งิ ทไ่ี ม่ถูกไม่ควร เราก็ไม่ควรจะไปทา ด้วย และควรเตอื นเพ่อื นว่าอยา่ ทาเพราะมันเป็นสิ่งที่ไม่ดี

8. เข้าเมืองตาหล่ิว ตอ้ งหลว่ิ ตาตาม

“ เขา้ เมืองตาหล่ิวตอ้ งหลิ่วตาตาม เฉลย เมอ่ื ไปท่ีใดก็ต้องปฏิบัติตามกฎ กตกิ าของสถานแหง่ น้นั และ ปฏิบัตติ ามกาลเทศะ อยา่ ไปขัด

9. นา้ มาปลากนิ มด นา้ ลดมดกินปลา

“ นา้ มาปลากินมด นา้ ลดมดกินปลา เฉลย ทีใครทมี นั

10. ขายผา้ เอาหน้ารอด

“ ขายผ้าเอาหนา้ รอด เฉลย ยอมเสียสละของที่จาเป็นท่มี ีอย่เู พ่อื รกั ษาเช่อื เสยี งของตนไว้

ตอนท่ี 2 ใหน้ ักศกึ ษาบอกชื่อของสภุ าษติ ตอ่ ไปนี้

ถอนหง อก ความหมาย ไม่นบั ถือความเป็นผใู้ หญ่ พดู ว่าใหเ้ สยี ผู้ใหญ่

สา ว ไ ส ใหกากน ความหมาย การนาความลับ หรือ เรอื่ งไมด่ ขี องอกี ฝ่ายไปบอกใหค้ นอ่นื รู้ ซง่ึ มักเปน็ ตอนทท่ี ้งั 2 ฝา่ ยทะเลาะกนั ต่างฝา่ ยต่างแฉเรื่องไม่ดขี องกนั

แกว งเทาหาเสยน ความหมาย คนท่ชี อบทาอะไรไมร่ ้จู กั กาลเทศะ สอดแทรกและชอบไปยุ่งเรอ่ื ง ของคนอืน่ จนกระท่งั กลายเปน็ เร่อื งของตนเองเสมอ

มอ ไมพายเอาเทารานา ความหมาย ผูท้ ี่ไมย่ อมชว่ ยเหลอื งานของส่วนรวม แถมยังทาตวั เกะกะทาให้ การดาเนินงานของส่วนรวมลาบากยง่ิ ขนึ้

ปลาหมอตาย เ พ ร าะป า ก ความหมาย คนที่พูดพลอ่ ย ๆ หรอื พดู อวดดี จนตนเองตอ้ งรบั เคราะห์ เพราะปากของตน

พด ไปสองไพเบยนงเสยตาลงทอง ความหมาย พดู ไปก็ไมม่ ีประโยชน์ นง่ิ ไว้ดกี วา่