ก.พ.63 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.ปากท่อ อ.ปากท่อ จ.ราชบุรี

ทำเนยี บภมู ิปัญญำท้องถิ่น ตำบลปำกท่อ อำเภอปำกท่อ จงั หวดั รำชบุรี ประจำเดอื น กุมภำพนั ธ์ ๒๕๖๓ ศูนย์กำรศึกษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอธั ยำศัยอำเภอปำกท่อ สำนักงำนส่งเสริมกำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอัธยำศยั จังหวัดรำชบรุ ี สำนักงำนส่งเสริมกำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอธั ยำศัย สำนักงำนปลดั กระทรวงศึกษำธกิ ำร กระทรวงศกึ ษำธิกำร

คำนำ ด้วย กศน.ตำบลปำกท่อ ได้ดำเนินกำรจัดทำภูมิปัญญำในท้องถ่ิน ให้กับประชำชนในพื้นท่ี ตำบลปำกท่อ เพ่ือเพิ่มพูนควำมรู้และทักษะในกำรดำเนินชีวิตแบบพอเพียง สำมำรถเรียนรู้และฝึกฝนได้ทั้ง จำกกำรศึกษำด้วยตนเอง และได้รับกำรถ่ำยทอดจำกผู้อ่ืน กำรนำภูมิปัญญำมำเผยแพร่เพื่อให้ประชำชนใน พื้นท่ีไดน้ ำไปใชแ้ ละเรยี นรเู้ พื่อเพมิ่ อำชีพ และประสบกำรณ์ให้กับตนเองและครอบครัว ให้มีกำรเจริญเติบโต อย่ำงต่อเน่ืองและเก้ือกูลในกำรผลิตซ่ึงกันและกัน โดยกำรใช้ทรัพยำกรที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์และไม่มี สำรพิษเช่น น้ำ ดิน แสงแดดอย่ำงเหมำะสม เกิดประโยชน์สูงสุด มีควำมสมดุล ของสภำพแวดล้อมอย่ำง ตอ่ เน่ือง และเกิดผลในกำรเพิม่ พูนควำมอดุ มสมบูรณข์ องทรพั ยำกรธรรมชำตดิ ว้ ย กศน.ตำบลปำกท่อ หวังว่ำ เอกสำรเล่มนี้คงมปี ระโยชน์ตอ่ ผู้อ่ำนและผปู้ ฏบิ ตั งิ ำนตอ่ ไป กศน.ตำบลปำกท่อ กุมภำพันธ์ 2563

สำรบญั หนำ้ คำนำ 1 สำรบัญ 4 กศน.ตำบลปำกทอ่ 7 10 - ภมู ิปัญญำท้องถนิ่ นำงจุฑำมำศ เวศนว์ ิมำนพงศ์ - ภูมิปัญญำท้องถน่ิ นำงบุญเยี่ยม กล่ินชมชื่น - ภูมปิ ัญญำทอ้ งถิ่น อสม ดแู ลคนพิกำรและผู้สงู อำยุ คณะผู้จดั ทำ

1 แบบบันทึกชุดข้อมลู คลงั ปัญญำ-ภมู ิปัญญำทอ้ งถิ่น ตำบลปำกท่อ อำเภอปำกท่อ จังหวัดรำชบุรี ช่อื ภมู ิปัญญำ นวดแผนไทย ชอ่ื นำงจุฑำมำศ นำมสกุล เวศน์วิมำนพงศ์ วนั เดอื นปเี กิด 8 มีนำคม พ.ศ.2515 ที่อยู่ปัจจบุ ัน (ท่สี ำมำรถตดิ ต่อได้) บำ้ นเลขท่ี 146 หมู่ท่ี 3 ตำบลปำกทอ่ อำเภอปำกท่อ จงั หวดั รำชบรุ ี รหสั ไปรษณยี ์ 70140 โทรศัพท์ 099-0050846 Facebook: นกนอ้ ย ทำรังแตพ่ อตัว ควำมเป็นมำของบุคคลคลงั ปญั ญำ นำงสำวจุฑำมำศ เวศน์วิมำนพงศ์ เป็นบุคคลท่ีชอบแสวงหำควำมรู้ และเป็นคนที่ชอบช่วยเหลือ ผู้อ่ืนอยู่เสมอ ในตำบลปำกท่อส่วนมำกประชำชนจะมีรับจ้ำง เม่ือกลับจำกทำงำนเกิดกำรเม่ือยล้ำ ก็จะหำ หมอนวดมำนวดเพือ่ ให้บรรเทำอำกำรปวดเมอ่ื ย จึงได้มีควำมคิดว่ำอำชีพนวดจะส่งเสริมรำยได้ให้กับตนเอง เป็นอย่ำงดี จึงได้มำฝึกเรียนนวดแผนไทย กับ กศน.ในช่วงที่มีกำรเปิดสอนอำชีพนวด ต่อมำเมื่อมีควำมรู้ เกี่ยวกับกำรนวด จึงได้มำร่วมงำนกับทำงสำนักงำนเทศบำลท่ีมีกำรสร้ำงอำคำรศูนย์เรียนรู้ ให้บริกำรนวด ทัว่ ไป และมกี ำรพฒั นำควำมรู้เรอื่ ยโดยกำรไปอบรมเก่ยี วกับกำรนวด จนมำปจั จุบัน จดุ เดน่ ของภูมปิ ัญญำท้องถ่ิน - เป็นกำรนำควำมรู้ของกำรนวดแผนไทยมำปรบั ใชใ้ นชีวิตประจำวัน วัตถุดิบทใี่ ชป้ ระโยชน์ในผลิตภัณฑ์ทเ่ี กดิ จำกภูมิปญั ญำ ซึ่งพื้นทอี่ น่ื ไม่มี ไดแ้ ก่ - สมุนไพรในกำรทำลกู ประคบ รำยละเอียดของภูมิปัญญำท้องถ่ิน - เปน็ กำรนำภูมิปญั ญำมำใช้ในชมุ ชน รูปแบบและลักษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสัมพนั ธ์ เผยแพร่ภมู ปิ ญั ญำท้องถิ่น มกี ำรเผยแพรผ่ ่ำนสือ่ มวลชนและสือ่ อืน่ อย่ำงแพร่หลำย มกี ำรดูงำนจำกบุคคลภำยนอก จำนวน ........ คร้งั จำนวน........คน มีกำรนำไปใช้ อน่ื ๆ (ระบุ) ลกั ษณะของภมู ิปัญญำทอ้ งถิ่น กำรพัฒนำต่อยอดภมู ิปญั ญำใหเ้ ปน็ นวัตกรรม คุณค่ำ (มูลค่ำ) และ ควำมภำคภูมิใจ ภมู ปิ ญั ญำท้องถ่ิน/นวัตกรรมทคี่ ิดคน้ ข้ึนมำใหม่ ภูมปิ ัญญำท้องถิ่นดั้งเดิมได้รับกำรถำ่ ยทอดมำจำก ภูมิปัญญำทอ้ งถิ่นทไ่ี ด้พัฒนำและต่อยอด

2 แบบเดิม คือ เปน็ กำรนวดแผนไทย ทย่ี ังไม่ได้รับกำรยกย่อง กำรพัฒนำต่อยอดคือ มีกำรไปอบรมเกี่ยวกับกำรนวดด้วยสปำน้ำมัน และนวดด้วยลูกประคบสมุนไพร และมกี ำรไปศึกษำดูงำนในท่ีต่ำงๆ เพ่อื นำมำพฒั นำกำรนวดให้ดยี ิ่งขน้ึ ตอ่ ไป รปู ภำพเจ้ำของภมู ิปญั ญำ นำงสำวจฑุ ำมำศ เวศน์วิมำนพงศ์ (เจำ้ ของภูมิปัญญำนวดแผนไทย)

3 รปู ภำพภูมิปัญญำ ให้บริกำรนวดกบั ประชำชนทั่วไปทีม่ ำใช้บรกิ ำร นำวตั ถดุ ิบสว่ นผสมเพอื่ นำมำทำเป็นลกู ประคบสมนุ ไพร

4 แบบบันทกึ ชุดข้อมลู คลังปญั ญำ-ภมู ิปัญญำท้องถิน่ ตำบลปำกท่อ อำเภอปำกท่อ จงั หวัดรำชบรุ ี ชือ่ ภูมิปัญญำ นวดแผนไทย ชือ่ นำงบุญเย่ียม นำมสกุล กลน่ิ ชมชื่น วนั เดอื นปเี กิด 1 พฤษภำคม พ.ศ. 2498 ทอ่ี ยู่ปัจจุบนั (ทส่ี ำมำรถตดิ ตอ่ ได้) บ้ำนเลขที่ 19 หมทู่ ี่ 8 ตำบล ปำกท่อ อำเภอ ปำกทอ่ จงั หวัด รำชบรุ ี รหสั ไปรษณีย์ 70140 โทรศพั ท์ - ควำมเปน็ มำของบคุ คลคลังปัญญำ นำงบุญเยี่ยม กล่ินชมชน่ื มีอำชีพรบั จ้ำง ในตำบลปำกท่อส่วนมำกประชำชนจะมีประกอบอำชีพ รับจ้ำงและค้ำขำย ซึ๋งเศรษฐกิจไม่ดี จึงมีควำมคิดว่ำกำรประกอบอำชีพกำรนวดแผนไทยน้ัน น่ำจะดีกว่ำ กำรรับจ้ำง เดิมมีควำมรู้ในกำรนวดแผนไทยมำบ้ำงแล้ว จึงได้มีควำมคิดว่ำอำชีพนวดจะส่งเสริมรำยได้ ให้กับตนเองเป็นอย่ำงดี จึงได้มำฝึกเรียนนวดแผนไทย กับกศน.ในช่วงที่มีกำรเปิดสอนอำชีพนวด ต่อมำ เมื่อมีควำมรู้เกี่ยวกับกำรนวด จึงได้มำร่วมงำนกับทำงสำนักงำนเทศบำล ที่มีกำรสร้ำงอำคำรศูนย์เรียนรู้ ใหบ้ ริกำรนวดทั่วไป และมีกำรพฒั นำควำมรเู้ ร่อื ยโดยกำรไปอบรมเกย่ี วกบั กำรนวด จนมำปจั จุบัน จดุ เดน่ ของภมู ิปัญญำท้องถ่ิน - เป็นกำรนำควำมร้ขู องกำรนวดแผนไทยมำปรับใชใ้ นชีวิตประจำวนั วัตถดุ บิ ทีใ่ ช้ประโยชน์ในผลิตภณั ฑ์ที่เกิดจำกภมู ิปัญญำ ซึ่งพืน้ ท่ีอ่ืนไม่มี ได้แก่ - สมุนไพรในกำรทำลกู ประคบ รำยละเอียดของภมู ปิ ัญญำท้องถนิ่ - เป็นกำรนำภมู ิปญั ญำมำใช้ในชุมชน รปู แบบและลักษณะกำรถ่ำยทอด กำรประชำสมั พันธ์ เผยแพรภ่ ูมิปญั ญำทอ้ งถิ่น มกี ำรเผยแพรผ่ ่ำนส่อื มวลชนและสอื่ อื่นอยำ่ งแพร่หลำย มีกำรดงู ำนจำกบุคคลภำยนอก จำนวน ........ คร้ัง จำนวน........คน มกี ำรนำไปใช้ อ่ืนๆ (ระบุ) ลกั ษณะของภูมิปญั ญำท้องถ่ิน กำรพัฒนำตอ่ ยอดภมู ิปญั ญำให้เป็นนวัตกรรม คณุ ค่ำ (มูลคำ่ ) และควำมภำคภมู ิใจ ภมู ิปัญญำท้องถิ่น/นวตั กรรมทค่ี ดิ คน้ ขน้ึ มำใหม่ ภูมปิ ญั ญำท้องถิ่นดัง้ เดิมไดร้ ับกำรถำ่ ยทอดมำจำก ภูมปิ ัญญำทอ้ งถ่ินทไ่ี ด้พัฒนำและตอ่ ยอด

5 แบบเดมิ คือ เป็นกำรนวดแผนไทย ทย่ี งั ไม่ไดร้ บั กำรยกยอ่ ง กำรพัฒนำต่อยอดคือ มีกำรไปอบรมเกี่ยวกับกำรนวดด้วยสปำน้ำมัน และนวดด้วยลูกประคบสมุนไพร และมีกำรไปศึกษำดูงำนในที่ต่ำงๆ เพื่อนำมำพัฒนำกำรนวดให้ดียิ่งขึ้นต่อไป และต่อยอดด้วยกำรเป็น วทิ ยำกรสอนนวดแผนไทย รูปภำพเจำ้ ของภูมิปัญญำ นำงบญุ เย่ียม กลน่ิ ชมช่ืน (เจำ้ ของภมู ิปัญญำ นวดแผนไทย)

6 รปู ภำพภูมิปญั ญำ ใหบ้ ริกำรนวดแผนไทยกบั ประชำชนทว่ั ไป เป็นวทิ ยำกรสอนเกี่ยวกบั นวดแผนไทย

7 แบบบันทึกชดุ ข้อมูลคลังปญั ญำ-ภมู ิปญั ญำท้องถ่ิน ตำบลปำกท่อ อำเภอปำกท่อ จงั หวดั รำชบรุ ี ช่อื ภมู ิปัญญำ อสม.ผู้ดูแลคนพกิ ำร และผสู้ งู อำยุ ชอื่ นำงปภำดำ นำมสกุล วงศ์นติ กิ ร วันเดอื นปเี กดิ 31 ธันวำคม พ.ศ. 2504 ท่อี ยู่ปจั จุบนั (ทสี่ ำมำรถติดต่อได้) บ้ำนเลขท่ี 160/16 หมูที่ 8 ตำบล ปำกทอ่ อำเภอ ปำกท่อ จังหวัด รำชบรุ ี รหัสไปรษณยี ์ 70140 โทรศพั ท์ 097-1349529 Facebook: ปภำดำ วงศน์ ิติกร ควำมเป็นมำของบคุ คลคลงั ปญั ญำ นำงปภำดำ วงศ์นิติกร อสม.ตำบลปำกท่อ มีหน้ำที่รับผิดชอบประชำชนในพ้ืนที่ หมู่ที่ 8 บ้ำน ดอนม่วง เดิมประกอบอำชีพรับจ้ำงทั่วไป และเป็นผู้ที่มีควำมรู้ด้ำนนวดแผนไทยและทำลูกประคบสมุนไพร เป็นบุคคลท่ีมีควำมรู้ควำมสำมำรถในกำรดูแลผู้สูงอำยุ ผู้พิกำรเป็นอย่ำงดี มีควำมรู้และปฏิบัติงำนมำนำน กว่ำ 10 ปี เป็นคนที่มีอัธยำศัยดี จึงเป็นที่รักของคนในชุมชน เป็นผู้ที่มีกำรพัฒนำควำมรู้อยู่ตลอดเวลำ โดยเข้ำรว่ มอบรมกบั หนว่ ยงำนตำ่ ง ๆ และเป็นผู้ท่ีมีจิตสำธำรณะคอยช่วยเหลือให้กับคนในชุมชน จึงเป็นที่ รกั ของคนในชมุ ชนตลอดมำ จุดเด่นของภูมปิ ัญญำท้องถ่ิน - มีทักษะในกำรดูแลผ้สู งู อำยุ และผูพ้ ิกำร รำยละเอียดของภูมิปัญญำท้องถน่ิ - มจี ิตสำธำรณะ มคี วำมรู้ ควำมชำนำญ และสำมำรถถ่ำยทอดควำมรู้ให้กับบคุ คลอน่ื ได้ ลักษณะของภมู ิปัญญำทอ้ งถ่ิน กำรพัฒนำตอ่ ยอดภูมิปัญญำใหเ้ ป็นนวตั กรรม คุณค่ำ (มูลคำ่ และควำม ภำคภูมใิ จ - มกี ำรนำควำมรมู้ ำใช้ ในกำรปฏิบตั ิงำน เพื่อเพ่ิมประสทิ ธิภำพในกำรทำงำนได้เป็นอย่ำงดี รปู แบบและลักษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสัมพนั ธ์ เผยแพร่ภมู ปิ ญั ญำท้องถ่นิ มกี ำรเผยแพร่ผ่ำนสื่อมวลชนและส่อื อืน่ อย่ำงแพรห่ ลำย มกี ำรดูงำนจำกบุคคลภำยนอก จำนวน ........ ครั้ง จำนวน........คน มกี ำรนำไปใช้ อนื่ ๆ (ระบุ) ลักษณะของภูมิปัญญำท้องถิ่น กำรพัฒนำต่อยอดภูมปิ ัญญำใหเ้ ป็นนวัตกรรม คณุ ค่ำ (มูลคำ่ ) และควำมภำคภูมิใจ ภมู ปิ ัญญำท้องถ่ิน/นวัตกรรมทีค่ ดิ ค้นขึ้นมำใหม่ ภูมิปัญญำท้องถิ่นดั้งเดมิ ได้รับกำรถ่ำยทอดมำจำก ภูมิปญั ญำทอ้ งถ่ินท่ไี ด้พฒั นำและต่อยอด

8 แบบเดิม คือ นำควำมรู้เดิมที่มีอยู่ มำใช้ในกำรทำงำนเกย่ี วกบั อสม. กำรพฒั นำตอ่ ยอดคอื มีกำรไปอบรมควำมรูเ้ กยี่ วกับกำรดแู ลเรื่องสุขภำพของผู้ปว่ ย ผ้สู ูงอำยุ เพื่อนำควำมรู้ ท่ไี ด้รับมำพฒั นำกำรทำงำนใหด้ ยี งิ่ ขน้ึ ตอ่ ไป รูปภำพเจ้ำของภมู ิปัญญำ นำงปภำดำ วงศ์นิตกิ ร (เจำ้ ของภูมิปญั ญำ อสม.ผดู้ ูแลคนพิกำร และผสู้ งู อำยุ)

9 รูปภำพภมู ิปัญญำ เป็นวิทยำกรใหค้ วำมรูก้ ำรออกกำลงั กำยใหก้ บั ผสู้ งู อำยุ ดแู ลผสู้ งู อำยุ แสวงหำควำมรูเ้ พ่อื นำมำเพม่ิ ทกั ษะในกำรปฏิบตั งิ ำน รว่ มจิตอำสำพฒั นำ ตำบล

ท่ีปรึกษำ คณะผูจ้ ดั ทำ นำงสำวดำรัตน์ กำญจนำภำ นำงสำวชำลินี ดำรำ ผูอ้ ำนวยกำรสำนักงำน กศน. จงั หวัดรำชบรุ ี ครู รักษำในตำแหนง่ ผอ.กศน.อำเภอปำกท่อ ร่ำง/เรียบเรยี งและจัดพิมพ์ นำงจรญั ญำ กมิ สร้ำง ครู กศน.ตำบลปำกท่อ