ธ.ค.62 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.บอกระดาน อ.ปากท่อจ.ราชบุรี

ทำเนียบภมู ปิ ัญญำท้องถนิ่ ตำบลบอ่ กระดำน อำเภอปำกทอ่ จังหวัดรำชบุรี ประจำเดอื น ธนั วำคม 2562 ศูนยก์ ำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอธั ยำศัยอำเภอปำกทอ่ สำนกั งำนสง่ เสริมกำรศึกษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอธั ยำศยั จงั หวัดรำชบรุ ี สำนกั งำนส่งเสริมกำรศึกษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอัธยำศัย สำนักงำนปลดั กระทรวงศึกษำธิกำร กระทรวงศึกษำธกิ ำร

คำนำ ด้วย กศน.ตำบลบ่อกระดำน ได้ดำเนินกำรจัดทำภูมิปัญญำในท้องถ่ิน ให้กับประชำชนใน พ้ืนที่ ตำบลบ่อกระดำน เพื่อเพ่ิมพูนควำมรู้และทักษะในกำรดำเนินชีวิตแบบพอเพียง สำมำรถเรียนรู้และ ฝึกฝนได้ทั้งจำกกำรศึกษำด้วยตนเอง และได้รับกำรถ่ำยทอดจำกผู้อ่ืน กำรนำภูมิปัญญำมำเผยแพร่เพ่ือให้ ประชำชนในพ้นื ท่ีได้นำไปใช้และเรียนรู้เพ่ือเพิม่ อำชพี และประสบกำรณ์ใหก้ บั ตนเองและครอบครัว ให้มีกำร เจริญเติบโตอย่ำงต่อเนื่องและเก้ือกูลในกำรผลิตซ่ึงกันและกัน โดยกำรใช้ทรัพยำกรที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์ และไม่มสี ำรพิษเช่น น้ำ ดิน แสงแดดอย่ำงเหมำะสม เกิดประโยชน์สูงสุด มีควำมสมดุล ของสภำพแวดล้อม อย่ำงต่อเน่ือง และเกิดผลในกำรเพ่ิมพูนควำมอุดมสมบูรณ์ของทรัพยำกรธรรมชำติด้วย กศน.ตำบล บอ่ กระดำน หวังวำ่ เอกสำรเล่มนค้ี งมีประโยชน์ต่อผอู้ ่ำนและผปู้ ฏบิ ตั ิงำนตอ่ ไป กศน.ตำบลบอ่ กระดำน ธันวำคม 2562

สำรบญั คำนำ หนำ้ สำรบัญ กศน.ตำบลบอ่ กระดำน 1 ภมู ปิ ัญญำท้องถนิ่ นำงจันทร์เพญ็ ปิ่นทอง 4 ภมู ปิ ัญญำท้องถ่ิน นำยวสันต์ มำเอ่ยี ม 7 ภูมิปัญญำท้องถน่ิ นำยทรงยศ สงบวำจำ 9 คณะผูจ้ ัดทำ

1 แบบบนั ทึกชดุ ข้อมูลคลังปัญญำ-ภูมปิ ญั ญำทอ้ งถน่ิ ตำบลบ่อกระดำน อำเภอปำกท่อ จังหวดั รำชบุรี ช่ือภมู ิปัญญำ กำรสำนเสน้ พลำสตกิ ช่อื นำงจันทรเ์ พ็ญ ปิน่ ทอง วนั เดือนปเี กิด 15 พฤศจิกำยน พ.ศ.2507 ที่อยู่ปัจจุบัน (ทีส่ ำมำรถตดิ ตอ่ ได้) บำ้ นเลขท่ี 84 หมู่ที่ 1 ตำบล บอ่ กระดำน อำเภอ ปำกท่อ จังหวัด รำชบุรี รหัสไปรษณยี ์ 70140 โทรศัพท์085-1842005 Line ID 085-1842005 Facebook จนั ทรเ์ พ็ญ ปิ่นทอง ควำมเป็นมำของบคุ คลคลังปัญญำ คุณจนั ทรเ์ พ็ญ ป่ินทอง เคยเป็นผเู้ รียนกำรสำนเส้นพลำสตกิ ของ กศน.ตำบลบ่อกระดำน และหลงั จำกเรียนก็ได้ศึกษำเพ่มิ เติมหำควำมรู้กำรสำนเส้นพลำสตกิ ในรปู แบบตำ่ งๆจนแนใ่ จว่ำเปน็ สินคำ้ ท่ี สร้ำงรำยได้ในชุมชน จนเป็นท่ยี อมรบั จึงได้ทำเรื่องขอดำวจำกพฒั นำอำเภอปำกท่อ จนได้เปน็ สิ้นค้ำ ประจำตำบล และได้3ดำว และได้เปน็ วทิ ยำกรสอนในพ้ืนที่ตำบลตำ่ งๆของอำเภอปำกท่อ จำกนนั้ ก็ได้ลง ขำยทำงออนไลน์ และขำยที่ประจำในกำดวิถคี บู ัว อำเภอเมือง จังหวัดรำชบรุ ี จดุ เดน่ ของภมู ิปัญญำท้องถิ่น รูปแบบหลำยอย่ำงทดทำนแข็งแรง(มี3ดำวกำรันตี) รำยละเอยี ดของภูมิปัญญำท้องถ่นิ เปน็ กำรออกแบบสีสนั ต์สวยงำมทดทำนแข็งแรง รปู แบบและลกั ษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสมั พนั ธ์ เผยแพรภ่ มู ปิ ัญญำทอ้ งถ่นิ ยังไม่เคยมีกำรเผยแพร่/ใช้เฉพำะบุคคล เคยเผยแพร่เฉพำะในชมุ ชน มีกำรเผยแพร่ผำ่ นสอื่ มวลชนและส่อื อืน่ อย่ำงแพร่หลำย มกี ำรดงู ำนจำกบุคคลภำยนอก จำนวน ........ ครั้ง จำนวน........คน มีกำรนำไปใช้ อืน่ ๆ (ระบุ) ลักษณะของภูมิปญั ญำทอ้ งถ่ิน กำรพฒั นำตอ่ ยอดภมู ปิ ญั ญำให้เป็นนวตั กรรม คุณค่ำ (มูลคำ่ ) และ ควำมภำคภมู ใิ จ ภมู ปิ ัญญำท้องถ่ิน/นวตั กรรมที่คิดคน้ ข้นึ มำใหม่ ภูมปิ ญั ญำท้องถิ่นด้ังเดิมได้รบั กำรถำ่ ยทอดมำจำก ภูมิปัญญำทอ้ งถิ่นทไี่ ด้พัฒนำและตอ่ ยอด

2 แบบเดิม คอื บำ้ นประกอบอำชีพทำงกำรเกษตร อีกท้ังคณุ จนั ทรเ์ พ็ญ ปน่ิ ทอง เป็นบุคคลชอบ ทำงำนฝีมือต่ำงๆและเรยี นรูไ้ ดเ้ รว็ กำรสำนเสน้ พลำสตกิ เร่ิมจำกมีพ้ืนฐำนกำรสำนเปน็ อย่ำงมำก และเป็น คนชอบหำควำมรู้ใหม่ จนได้เป็นวทิ ยำกรกำรสำนเส้นพลำสตกิ กำรพัฒนำต่อยอดคือ คุณจันทร์เพ็ญ ปิ่นทอง ได้รับเรียนเชิญให้เป็นวิทยำกรสอนกำรทำ สำน เส้นพลำสตกิ ใหก้ ับประชำชนตำบลบ่อกระดำน และตำบลใกล้เคียง และเข้ำรับกำรอบรมกำรออกแบบกำร สำนเส้นพลำสติกให้มีรูปแบบท่ีหลำกหลำย ที่พัฒนำสังคมและชุมชนเป็นผู้จัดอบรมและส้ินค้ำเป็นท่ีประจัก ของคนทั่วไปและได้3ดำวตอ่ มำ รูปภำพเจำ้ ของภูมิปัญญำ นำงจันทรเ์ พญ็ ป่นิ ทอง และดำรงตำแหนง่ อสม.หมู่ท่ี 1 (เจำ้ ของภูมิปญั ญำกำรสำนเสน้ พลำสตกิ ) กำรสำนเส้นพลำสติก คือภูมิปัญญำที่คณุ จนั ทรเ์ พญ็ ป่ินทอง ได้เรียนรู้จำกเดิมเคยสำนจำกไม้ไผ่ และใน ปจั จุบันไดล้ องเปล่ยี นมำเปน็ เสน้ พลำสติก ในกำรสำนกระเปำ๋ สำนตะกร้ำ เป็นต้นจนมีผูส้ นใจมำกใน หลำยตำบลของอำเภอปำกท่อ ซึ่งมีรูปแบบหลำยอย่ำงท้งั เลก็ และใหญ่ ทนทำนแข็งแรง และสวยงำม

3

4 แบบบนั ทกึ ชุดข้อมูลคลังปัญญำ-ภมู ปิ ัญญำทอ้ งถิ่น ตำบลบ่อกระดำน อำเภอปำกทอ่ จังหวัดรำชบุรี ชือ่ ภูมิปัญญำ กำรบริหำรจัดกำร ชอ่ื นำยวสันต์ มำเอี่ยม วนั เดือนปเี กดิ 2 มิถุนำยน พ.ศ.2515 ท่อี ยู่ปจั จุบนั (ท่ีสำมำรถตดิ ต่อได)้ บำ้ นเลขท่ี 22 หมู่ที่ 3 ตำบลบ่อกระดำน อำเภอปำกท่อ จังหวัด รำชบุรรี หัสไปรษณีย์ 70140 โทรศัพท์ 081-2791294 Line ID 081-2791294 Facebook Wasan Maeiam ควำมเป็นมำของบคุ คลคลงั ปญั ญำ คณุ วสันต์ มำเอย่ี ม เป็นผ้ใู หญ่บ้ำนบ่อตะคร้อ หมู่ที่ 3 ตำบลบ่อกระดำน อำเภอปำกทอ่ จังหวดั รำชบุรี เปน็ ผูน้ ำทเ่ี อำใจใสป่ ระชำชน มแี นวทำงในกำรบรหิ ำรจัดกำรในหมู่บ้ำนอย่ำงเป็นระบบใน ดำ้ นต่ำงๆเช่นกำรพฒั นำกองทนุ หมูบ่ ้ำน กำรพัฒนำหมบู่ ำ้ น ไทยนิยมยั่งยนื ดแู ลควำมเป็นอยขู่ องหมบู่ ้ำน และส่งเสริมให้ประชำชนมอี ำชีพและกำรเปน็ อยู่ท่ดี ีขน้ึ จดุ เดน่ ของภมู ปิ ัญญำท้องถ่ิน เป็นคนต้ังใจทำงำนท่ีได้รบั มอบหมำย กำรทำงำนเปน็ ทีม มกี ำรวำงแผนงำนเป็นระบบ รำยละเอยี ดของภมู ิปัญญำท้องถน่ิ เปน็ กำรบรหิ ำรงำนอย่ำงเป็นข้ันตอน ชัดเจนเข้ำใจงำ่ ย รำยละเอียดของภูมปิ ัญญำท้องถ่นิ รูปแบบในกำรถ่ำยทอดควำมรู้ มีหลำยหน่วนงำนเขำ้ ไปดูงำนทศ่ี นู ยว์ ัฒนธรรมไทย-กะเหร่ียง เพรำะในศูนย์ มีกำรทอผ้ำกะเหรี่ยงและมผี ลิตภณั ฑ์ที่คนในชุมชนไดท้ ำเอำไว้โชวส์ ำหรบั คนทม่ี ำศึกษำดูงำน รูปแบบและลกั ษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสมั พนั ธ์ เผยแพร่ภมู ปิ ัญญำทอ้ งถ่ิน ยังไม่เคยมีกำรเผยแพร่/ใช้เฉพำะบุคคล เคยเผยแพร่เฉพำะในชมุ ชน มีกำรเผยแพร่ผ่ำนส่อื มวลชนและสอื่ อนื่ อยำ่ งแพร่หลำย มีกำรดงู ำนจำกบุคคลภำยนอก จำนวน ........ ครัง้ จำนวน........คน มกี ำรนำไปใช้ อน่ื ๆ (ระบุ)

5 ลกั ษณะของภูมิปญั ญำท้องถ่ิน กำรพัฒนำต่อยอดภูมปิ ญั ญำให้เปน็ นวตั กรรม คุณคำ่ (มลู คำ่ ) และ ควำมภำคภมู ิใจ ภมู ิปญั ญำท้องถิ่น/นวตั กรรมท่คี ิดค้นขึน้ มำใหม่ ภมู ปิ ัญญำท้องถิ่นดงั้ เดมิ ไดร้ ับกำรถ่ำยทอดมำจำก ภูมปิ ญั ญำทอ้ งถ่ินที่ได้พฒั นำและต่อยอด แบบเดิม คือ คนในชุมชนสว่ นใหญป่ ระกอบอำชพี รบั จ้ำง หรือทำเกษตรกร ค้ำขำย ซึ่งคนในชุมชน นั้นยังขำดกำรบรหิ ำรจดั กำรในครวั เรือน กำรพฒั นำตอ่ ยอดคอื คณุ วสันต์ มำเอ่ียม เป็นผู้ใหญบ่ ้ำน และเปน็ หม่บู ้ำนที่เข้มแขง็ ประชำชนให้ ควำมร่วมมอื เป็นอย่ำงดี ได้ประชุมทกุ เดือนเพื่อให้ประชำชนได้แรกเปลี่ยนควำมคิด และเอำปัญหำมำแก้ไข ร่วมกัน และได้อบรมให้ควำมรู้กับประชำชน โดยร่วมมือกับ กศน.ตำบลบ่อกระดำน จัดอบรมให้ควำมรู้ ดำ้ นกระบวนควำมคดิ ในกำรบิหำรจัดกำร รปู ภำพเจ้ำของภมู ปิ ัญญำ นำยวสนั ต์ มำเอี่ยม และดำรงตำแหนง่ ผชู้ ่วยผใู้ หญบ่ ำ้ นหมทู่ ่ี 3 (เจ้ำของภมู ิปัญญำ กำรบริหำรจดั กำร ) กำรบรหิ ำรจดั กำร คอื ภูมปิ ัญญำทน่ี ำยวสันต์ มำเอี่ยม แตก่ ่อนบิดำเป็นผู้ใหญ่บำ้ น และได้เรยี นรู้จำก กำรศกึ ษำจำกบดิ ำ และเข้ำร่วมอบรมตำ่ งๆเรียนรู้กำรบรหิ ำรจดั กำรจำกบิดำ เรยี นรูจ้ ำกส่อื นำมำใช้ บรหิ ำรงำนในชมุ ชนหมู่บำ้ นบ่อตะคร้อจนทำใหช้ มุ ชนหมูบ่ ำ้ นมคี วำมเจริญดีข้นึ กำรทำงำนเป็นไปอย่ำงมี ระบบแบบแผน กำรแก้ปญั หำให้กับชมุ ชนได้อยำ่ งดี เปน็ ผู้ใหญบ่ ำ้ นทีเ่ อำใจใส่ จนทำให้ประชำชนไวใ้ จใน กำรบรหิ ำร

6 ….

7 แบบบนั ทกึ ชดุ ข้อมูลคลังปัญญำ-ภมู ิปัญญำท้องถ่นิ ตำบลบอ่ กระดำน อำเภอปำกท่อ จังหวัดรำชบุรี ชอื่ ภูมิปัญญำ ศำสนพธิ ีทำงศำสนำ ช่อื นำยทรงยศ นำมสกลุ สงบวำจำ วันเดอื นปีเกิด 11 พฤศจกิ ำยน พ.ศ.2512 ท่ีอยู่ปจั จบุ นั (ที่สำมำรถติดต่อได้) บ้ำนเลขที่ 2/3 หมู่ท่ี 3 ตำบลบ่อกระดำน อำเภอ ปำกทอ่ จงั หวัด รำชบรุ ี รหสั ไปรษณีย์ 70140 โทรศพั ท์ 081-1331339 Facebook ทรงยศ สงบวำจำ ควำมเป็นมำของบคุ คลคลงั ปัญญำ คณุ ทรงยศ สงบวำจำ เปน็ ผหู้ นงึ่ ที่ได้รบั กำรถำ่ ยทอด ศำสนพธิ ี ทำงศำสนำ ตำบลบ่อกระดำน จะเป็นพิธกี รทำงศำสนำ พธิ ีงำนต่ำงๆเชน่ งำนบวช งำนศพฯลฯได้รับกำรถ่ำยทอดจำกบิดำ และศึกษำ สมยั ยังบวช จุดเดน่ ของภูมิปัญญำท้องถิ่น เป็นพิธกี ร ในงำนต่ำงๆด้ำนศำสนพิธี ทำงศำสนำ รำยละเอียดของภมู ปิ ัญญำท้องถ่ิน เปน็ กำรอนุรักษ์ และถำ่ ยทอดศำสนพธิ ี ให้กบั คนรุ่นหลงั ที่จะไดน้ ำไปเป็นพิธกี รทำงศำสนำ เปน็ ผนู้ ำด้ำนศำสนำ รูปแบบและลกั ษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสัมพนั ธ์ เผยแพร่ภมู ิปัญญำท้องถ่นิ ยงั ไมเ่ คยมีกำรเผยแพร่/ใช้เฉพำะบุคคล เคยเผยแพร่เฉพำะในชุมชน มีกำรเผยแพร่ผำ่ นสือ่ มวลชนและสอ่ื อื่นอย่ำงแพร่หลำย มีกำรดงู ำนจำกบุคคลภำยนอก จำนวน ........ ครง้ั จำนวน........คน มกี ำรนำไปใช้ อ่นื ๆ (ระบุ) ลกั ษณะของภมู ิปญั ญำทอ้ งถ่ิน กำรพฒั นำต่อยอดภมู ิปญั ญำให้เปน็ นวตั กรรม คุณคำ่ (มลู คำ่ ) และ ควำมภำคภมู ิใจ ภมู ปิ ัญญำท้องถ่ิน/นวัตกรรมที่คดิ ค้นขึน้ มำใหม่ ภูมปิ ญั ญำท้องถ่ินด้ังเดมิ ไดร้ ับกำรถำ่ ยทอดมำจำก ภูมปิ ัญญำท้องถ่ินที่ได้พัฒนำและต่อยอด แบบเดิม คือ เม่ือก่อนยังเด็กติดตำมบิดำไปงำนต่ำงๆ และบิดำก็เป็นพิธีกรทำงศำสนำ ไม่ว่ำจะ เป็นงำนบวช งำนแต่ง งำนศพ จะติดตำมบิดำไปตลอด จนกระทั้งได้บวชเรียน ศึกษำพระธรรมวินัย สวดมนต์จนจำได้

8 กำรพัฒนำต่อยอดคือ นำยทรงยศ สงบวำจำ ได้ใช้ควำมรู้ท่ีได้บวชมำฝึกท่องศำสนพิธี และ เรียนรู้ขั้นตอนกำรเป็นพิธีกรทำงศำสนพิธีในงำนต่ำงจนได้มีควำมรู้และออกงำนตำมงำนต่ำงในชุมชน และ นอกชมุ ชน รูปภำพเจ้ำของภมู ิปญั ญำ นำยทรงยศ สงบวำจำ และดำรงตำแหนง่ สมำชิก อบต.หมทู่ ี่ 3 เจ้ำของภูมิปัญญำ ศำสนพธิ ีทำงศำสนำ พิธกี รศำสนพิธที ำงศำสนำ คือภูมิปัญญำที่สบื ทอดมำ และเรียนรมู้ ำอีกทอดหนึง่ ปัจจุบนั พิธกี รทำงศำสนำ เริม่ ทดถอยไปเลื่อยๆและผ้คู นเรมิ่ สนใจแต่สง่ิ ใหม่ๆ แตก่ ิจกรรมทำงศำสนำพทุ ธยงั มีอย่ำงต่อเนื่อง เช่นงำน บวช ข้นึ บำ้ นใหม่ งำนแต่ง งำนศพ เปน็ ตน้ ทกุ งำนจะต้องมพี ธิ ีกร หรอื ผนู้ ำกล่ำวในงำนนัน้ ๆ ยังคงสบื สำนไว้ให้ลกู หลำนได้เรยี นรู้ และมีกำรจัดกจิ กรรมในชุมชน ของหมู่บำ้ นหรือตำบล ซ่งึ สมัยนกี้ ย็ ังคงมใี ห้เห็น อยูท่ ุกพน้ื ท่ี

9 ทีป่ รกึ ษำ คณะผ้จู ดั ทำ นำงสำวดำรตั น์ กำญจนำภำ นำงศิรเิ พ็ญ สงั ขบรู ณ์ ผอู้ ำนวยกำรสำนกั งำน กศน. จงั หวดั รำชบรุ ี นำงสำวชำลินี ดำรำ ผอู้ ำนวยกำร กศน. อำเภอปำกท่อ ครู ร่ำง/เรยี บเรยี งและจดั พิมพ์ ครู กศน.ตำบลบ่อกระดำน นำยสมพงษ์ บตุ รนำ้ เพชร