พ.ย.62 ต.วัดยางงาม อ.ปากท่อ จ.ราชบุรี

ทาํ เนียบภูมิปัญญาท้องถ่ิน ตําบลวัดยางงาม อําเภอปากทอ่ จังหวดั ราชบรุ ี ประจาํ เดือนพฤศจิกายน 2562 ศนู ย์การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยอําเภอปากท่อ สํานักงานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั จังหวัดราชบรุ ี สํานกั งานสง่ เสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั สํานกั งานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงศกึ ษาธิการ

คํานาํ ดว้ ย กศน.ตาํ บลวดั ยางงาม ไดด้ าํ เนินการจัดทาํ ภมู ิปญั ญาในท้องถ่นิ ใหก้ บั ประชาชนใน พ้ืนที่ตําบลวัดยางงาม เพื่อเพิ่มพูนความรู้และทักษะในการดําเนินชีวิตแบบพอเพียง สามารถเรียนรู้ และ ฝึกฝนได้ทั้งจากการศึกษาด้วยตนเอง และได้รับการถ่ายทอดจากผู้อ่ืน การนําภูมิปัญญามาเผยแพร่เพ่ือให้ ประชาชนในพ้ืนท่ีได้นําไปใช้และเรียนรู้เพ่ือเพ่ิมอาชีพ และประสบการณ์ให้กับตนเองและครอบครัว ให้มีการ เจริญเติบโตอย่างต่อเน่ืองและเก้ือกูลในการผลิตซึ่งกันและกัน โดยการใช้ทรัพยากรท่ีมีอยู่ให้เกิดประโยชน์และ ไม่มีสารพิษเช่น นํ้า ดิน แสงแดดอย่างเหมาะสม เกิดประโยชน์สูงสุด มีความสมดุล ของสภาพแวดล้อมอย่าง ตอ่ เนือ่ ง และเกดิ ผลในการเพมิ่ พูนความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติด้วย กศน.ตําบลวัดยางงามหวังว่า เอกสารเลม่ นคี้ งมีประโยชนต์ ่อผ้อู ่านและผูป้ ฏิบัติงานตอ่ ไป กศน.ตาํ บลวดั ยางงาม พฤศจกิ ายน 2562

สารบญั คํานาํ : คณุ ประชา แสงศลิ ปะ หน้า สารบัญ : คณุ ประดับ ศรีคาํ นวณ กศน.ตาํ บลวัดยางงาม : คณุ มณี แดงอรณุ 1 4 - ภูมปิ ัญญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง 6 - ภูมิปัญญาเปลญวน - ภมู ปิ ัญญาเปลโบราณ คณะผจู้ ัดทาํ

1 แบบบันทึกชุดข้อมลู คลังปญั ญา – ภูมิปญั ญาทอ้ งถิ่น ตําบลวัดยางงาม อาํ เภอปากทอ่ จงั หวดั ราชบรุ ี ช่ือภมู ิปัญญา เศรษฐกจิ พอเพียง ช่อื นายประชา นามสกลุ แสงศิลปะ วนั เดือนปีเกดิ 14 กุมภาพนั ธ์ พ.ศ. 2517 ทีอ่ ยู่ปจั จุบัน (ท่สี ามารถตดิ ตอ่ ได้) บ้านเลขที่ 111 หมทู่ ี่ 1 ตาํ บลวดั ยางงาม อาํ เภอปากท่อ จังหวดั ราชบรุ ี รหสั ไปรษณีย์ 70140 โทรศัพท์ : 087-8250879 Line ID : 087-8250879 Facebook : นายประชา แสงศิลป ความเปน็ มาของบคุ คลคลงั ปัญญา นายประชา แสงศลิ ป เปน็ ผหู้ นง่ึ ทีก่ ารน้อมนําแนว\"ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพียง ของพระบาท สมเด็จพระเจา้ อย่หู วั รชั กาลท่ี 9 มาประยุกต์ใช้ในชีวิตและการงาน ซึ่งเศรษฐกิจพอเพียงเป็นปรัชญาที่ยึดหลัก ทางสายกลาง ที่ช้ีแนวทางการดํารงอยู่และปฏิบัติของประชาชนในทุกระดับให้ดําเนินไปในทางสายกลาง มีความพอเพียง และมีความพร้อมท่ีจะจัดการต่อผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลง ซึ่งจะต้องอาศัยความรอบรู้ รอบคอบ และระมัดระวัง ในการวางแผนและดําเนินการทุกขั้นตอน ภายใต้สโลแกน ปลูกทุกอย่างที่กิน กินทุกอยา่ งที่ปลูก และดาํ เนินการตามแนวคดิ \"เดินทีละก้าว กนิ ข้าวทลี ะคาํ ทาํ ทลี ะอย่าง\" โดยเร่ิมต้นจากการ ทาํ ทีละเรื่องไปตามลําดบั ดว้ ยวธิ ีการอย่างง่าย ผลการปฏิบัติเป็นรูปประธรรมจับต้องได้ และทําได้ทุกครัวเรือน นายประชา แสงศิลป ได้นําหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้กับการดําเนินชีวิตของตัวเอง โดยเริ่มทํา ทีละอย่างค่อยๆเป็นค่อยไป นายประชามีพ้ืนท่ีส่วนมากเป็นสวนมะพร้าวจึงทําให้มีพ้ืนท่ีว่างไม่มาก แต่นายประชา แสงศิลป ก็สามารถนําความรู้ที่ได้เรียนรู้จากแหล่งเรียนรู้ท่ีไปศึกษาดูงาน มาปรับใช้กับการ ดําเนินชีวิตตนเอง ปัจจุบันสามารถนําความรู้เผยแพร่ ให้กับประชาชนในตําบลวัดยางงามและพ้ืนที่ใกล้เคียง เพื่อให้ผู้ที่สนใจสามารถนําความรู้ไปดํารงชีวิตอยู่ในพ้ืนที่ของตนเองโดยตั้งเป็น “ทฤษฎีใหม่” ใช้หลักการ บริหารจัดการที่ดินและน้ําเพ่ือการเกษตรในท่ีดินขนาดเล็กให้เกิดประโยชน์สูงสุด อันเป็นแนวทางการ พัฒนาการเกษตรแบบพึ่งตนเองโดยการผสมผสานกิจกรรมพืช สัตว์ และประมงให้เกิดการพัฒนาแบบย่ังยืน โดยทําเกษตรในลักษณะเศรษฐกจิ พอเพียงเพอ่ื ใหเ้ กดิ ความพออยู่พอกนิ จุดเดน่ ของภมู ิปญั ญาท้องถน่ิ เปน็ การนําปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงของพระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยู่หวั ในรัชกาลท่ี 9 มาเผยแพร่ใหก้ ับประชาชนเป็นแนวทางในการดําเนินชีวิต วัตถุดบิ ที่ใช้ประโยชนใ์ นผลติ ภัณฑ์ทเ่ี กิดจากภูมิปัญญา ซึ่งพน้ื ท่อี นื่ ไมม่ ี -

2 รายละเอียดของภมู ปิ ญั ญาท้องถ่ิน รูปแบบในการถ่ายทอดความรู้ ดา้ นการศกึ ษาดูงาน ฝึกปฏบิ ตั ใิ นพ้ืนที่จรงิ ประโยชนท์ ไี่ ดจ้ าก ภมู ิปัญญาคอื สามารถนาํ ไปปฎิบตั จิ รงิ ได้ รูปแบบและลกั ษณะการถา่ ยทอด การประชาสัมพนั ธ์ เผยแพรภ่ ูมิปญั ญาทอ้ งถน่ิ ยงั ไมเ่ คยมีการเผยแพร/่ ใชเ้ ฉพาะบุคคล เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชมุ ชน มีการเผยแพร่ผา่ นสื่อมวลชนและส่อื อนื่ อย่างแพรห่ ลาย มีการดงู านจากบคุ คลภายนอก จาํ นวน ........ ครง้ั จาํ นวน........คน มีการนาํ ไปใช้ อืน่ ๆ (ระบุ) ลกั ษณะของภมู ิปญั ญาท้องถ่ิน การพัฒนาต่อยอดภูมิปญั ญาให้เปน็ นวัตกรรม คณุ ค่า (มลู ค่า) และ ความภาคภมู ใิ จ ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถนิ่ /นวตั กรรมทีค่ ิดคน้ ข้นึ มาใหม่ ภูมิปัญญาทอ้ งถนิ่ ด้งั เดิมได้รับการถ่ายทอดมาจาก ภมู ิปัญญาทอ้ งถนิ่ ท่ไี ด้พัฒนาและตอ่ ยอด แบบเดิม คอื นายประชา แสงศลิ ป มีอาชพี ทําสวน การพัฒนาต่อยอดคอื นายประชา แสงศลิ ป สามารถนาํ ความรทู้ ี่ไดเ้ รยี นรู้จากแหลง่ เรียนรทู้ ีไ่ ป ศกึ ษาดงู าน มาปรับใชก้ บั การดาํ เนนิ ชวี ติ ตนเอง ปัจจุบันสามารถนาํ ความรู้เผยแพร่ ใหก้ บั ประชาชนใน ตําบลวดั ยางงามและพื้นท่ี นายประชา แสงศลิ ปะ ( เจ้าของภมู ปิ ญั ญาของภมู ิปญั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง )

3 รปู ภาพภมู ปิ ญั ญา นายประชา แสงศลิ ป เป็นวิทยากรถา่ ยทอดวชิ าความรใู้ หแ้ กค่ นในชมุ ชนและบุคคลทั่วไป เกย่ี วกับการสร้างความอดุ มสมบูรณใ์ หก้ ับดนิ และจดั ทําคอกปุ๋ยหมกั เพือ่ ใช้เปน็ ปยุ๋ ใหแ้ กพ่ ชื ผักท่ปี ลกู ลดการใช้ปยุ๋ และสารเคมที ีเ่ ป็นอนั ตราย

4 แบบบนั ทกึ ชดุ ข้อมูลคลังปญั ญา-ภูมิปัญญาทอ้ งถนิ่ ตาํ บลวัดยางงาม อาํ เภอปากทอ่ จงั หวดั ราชบรุ ี ชือ่ ภมู ิปัญญา เปลญวน ชือ่ นางประดับ นามสกุล ศรคี าํ นวณ วนั เดือนปเี กดิ 10 มิถุนายน พ.ศ. 2495 ทีอ่ ยู่ปัจจบุ ัน (ท่สี ามารถติดตอ่ ได)้ บา้ นเลขที่ 12 หมทู่ ่ี 3 ตาํ บลวัดยางงาม อําเภอปากท่อ จงั หวัดราชบุรี รหัสไปรษณยี ์ 70140 โทรศัพท์ 080-1135411 ความเป็นมาของบคุ คลคลงั ปญั ญา นางประดบั ศรคี าํ นวน อย่บู ้านเลขท่ี 12 หมูท่ ี่ 3 ตาํ บลวัดยางงาม อําเภอปากทอ่ จงั หวัดราชบรุ ี เกดิ วันที่ 10 มถิ ุนายน พ.ศ.2495 อายุ 67 มคี วามสามารถถกั เปลญวนไดจ้ ากการเรียนรจู้ ากสามี ซง่ึ สามีมี อาชพี เปน็ ช่างไม้ ไม่ค่อยมีเวลาทกั เปลญวน นางประดบั ศรคี ํานวน จงึ ไดน้ าํ ความรู้ทีไ่ ด้จาการเรยี นรจู้ ากสามี มาสร้างรายไดเ้ สริมให้กบั ครอบครวั มาเปน็ เวลามากกว่า 10 ปี การถักเปลญวนจะใชเ้ ศษผา้ ทีม่ คี วามเหนียวและ คงทน มาผูกตอ่ กัน จดุ เด่นของภมู ิปญั ญาทอ้ งถนิ่ เปน็ การสรา้ งรายไดจ้ ากวสั ดเุ หลอื ใช้ วัตถุดิบทใี่ ชป้ ระโยชนใ์ นผลติ ภณั ฑ์ทีเ่ กดิ จากภมู ปิ ัญญา ซง่ึ พื้นท่อี น่ื ไมม่ ี วตั ถดุ ิบทใี่ ช้ประโยชน์ในผลิตภณั ฑ์ท่ีเกิดจากภมู ปิ ญั ญา ใช้เศษผา้ ทเี่ หลือใชใ้ ห้เกดิ ประโยชน์ รายละเอียดของภมู ปิ ญั ญาท้องถ่ิน รปู แบบในการถา่ ยทอดความรู้ ด้านการศึกษาดงู าน ฝกึ ปฏบิ ัติ และสามารถนาํ ไปปฎบิ ัตจิ ริงได้ รูปแบบและลกั ษณะการถ่ายทอด การประชาสมั พนั ธ์ เผยแพร่ภมู ปิ ญั ญาท้องถนิ่ ยังไม่เคยมกี ารเผยแพร/่ ใชเ้ ฉพาะบุคคล เคยเผยแพร่เฉพาะในชุมชน มกี ารเผยแพร่ผา่ นสื่อมวลชนและสอื่ อนื่ อยา่ งแพรห่ ลาย มกี ารดูงานจากบคุ คลภายนอก จํานวน ........ ครงั้ จาํ นวน........คน มกี ารนาํ ไปใช้ อื่นๆ (ระบุ) ลักษณะของภมู ปิ ญั ญาท้องถ่ิน การพฒั นาต่อยอดภูมปิ ญั ญาใหเ้ ปน็ นวัตกรรม คณุ ค่า (มูลคา่ ) และ ความภาคภูมิใจ ภูมปิ ัญญาทอ้ งถนิ่ /นวัตกรรมที่คิดคน้ ขึ้นมาใหม่ ภูมิปัญญาทอ้ งถน่ิ ด้งั เดิมได้รับการถา่ ยทอดมาจาก ภูมิปัญญาทอ้ งถน่ิ ทีไ่ ดพ้ ัฒนาและตอ่ ยอด

5 แบบเดมิ คือ นางประดบั ศรคี ํานวน เปน็ แมบ่ ้านไมม่มรี ายได้ การพัฒนาต่อยอดคือ นางประดับ ศรีคํานวน สามารถนําความรู้ทไี่ ด้เรียนรู้จากแหล่งเรียนรจู้ ากญาติท่ีอยู่ ตา่ งถนิ่ และนาํ มาฝกึ ฝนและทาํ ขาย ปจั จุบนั สามารถนาํ ความร้เู ผยแพร่ ให้กับประชาชนใน ตาํ บลวดั ยางงามและพื้นท่ี นางประดบั ศรคี าํ นวน ( เจ้าของภมู ิปัญญาของภมู ิปญั ญาเปลญวน ) รปู ภาพการทาํ เปลญวน

6 แบบบนั ทกึ ชดุ ข้อมูลคลงั ปญั ญา-ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ ตําบลวัดยางงาม อาํ เภอปากทอ่ จังหวดั ราชบรุ ี ช่อื ภูมิปัญญา เปลโบราณ ชอื่ นางมณี นามสกลุ แดงอรุณ วันเดอื นปีเกดิ - พ.ศ. 2483 ทีอ่ ยู่ปัจจุบัน (ทสี่ ามารถตดิ ต่อได)้ บ้านเลขที่ 18 หมทู่ ี่ 5 ตําบลวัดยางงาม อําเภอปากท่อ จงั หวัดราชบรุ ี รหสั ไปรษณยี ์ 70140 โทรศพั ท์ 080-423354 Facebook : เปลเด็กแบบโบราณ บา้ นคณุ ย่ามณี ความเป็นมาของบคุ คลคลงั ปญั ญา นางมณี แดงอรณุ เปน็ ชาวบ้านตําบลวัดยางงามอยู่บา้ นเลขที่ 18 หมทู่ ่ี 5 ตําบลวัดยางงาม อําเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี เกิดพ.ศ.2483 อายุ 79 มีความสามารถถักเปลโบราณ ซ่ึงได้รับการถ่ายทอด การถักเปลโบราณจากแม่ และเมื่อตนมีบุตรคนแรกตอนอายุ 19 ได้ถักเปลขึ้นใช้เอง ซ่ึงสะท้อนถึงวิธีคิด และ ภูมิปัญญาของบรรพบุรุษไทยท่ีถ่ายทอดเป็นงานหัตถกรรมท่ีทรงคุณค่า และมีความหมายในการดําเนินชีวิต มลี วดลายต่างๆ ขึ้น เพือ่ ความสวยงาม และเป็นทตี่ อ้ งการของผูท้ ่ีสนใจ ตอนนม้ี ที ง้ั หมด 5 ลายไดแ้ ก่ - นพเก้าดารากร - ฑิฆัมพรดาราฉาย - พราวพรายดารกิ า - ลายใหม่ - ลายดาวกระจาย ปัจจุบัน นางมณี แดงอรุณไม่เพียงแต่ทําเปลที่ไว้สําหรับให้เด็กนอนเท่านั้น ยังดัดแปลงย่อส่วนทําเป็น เปลขนาดเลก็ ไวส้ ําหรบั โชว์ จุดเดน่ ของภมู ิปัญญาทอ้ งถน่ิ สะท้อนถึงวธิ คี ดิ และภมู ิปญั ญาของบรรพบรุ ษุ ไทย วัตถุดบิ ทีใ่ ช้ประโยชนใ์ นผลติ ภณั ฑท์ ี่เกดิ จากภมู ิปัญญา ซ่ึงพื้นที่อนื่ ไมม่ ี วัตถุดิบทีใ่ ชป้ ระโยชนใ์ นผลิตภัณฑ์ทีเ่ กดิ จากภมู ิปญั ญา ใช้เศษผ้าทีเ่ หลือใชใ้ ห้เกิดประโยชน์ รายละเอียดของภูมิปัญญาทอ้ งถิ่น รูปแบบในการถา่ ยทอดความรู้ ดา้ นการศกึ ษาดงู าน ฝกึ ปฏิบัติในพ้ืนทจี่ รงิ ประโยชนท์ ี่ได้จาก ภูมิปัญญาคอื สามารถนําไปปฎิบัติจริงได้

7 รูปแบบและลกั ษณะการถ่ายทอด การประชาสัมพนั ธ์ เผยแพร่ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถนิ่ ยังไมเ่ คยมีการเผยแพร่/ใชเ้ ฉพาะบุคคล เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชมุ ชน มกี ารเผยแพรผ่ า่ นสอื่ มวลชนและส่อื อน่ื อยา่ งแพร่หลาย มกี ารดงู านจากบคุ คลภายนอก จํานวน ........ ครั้ง จํานวน........คน มีการนาํ ไปใช้ อนื่ ๆ (ระบุ) ลักษณะของภมู ปิ ญั ญาท้องถิ่น การพัฒนาต่อยอดภูมปิ ญั ญาใหเ้ ปน็ นวัตกรรม คุณค่า (มลู คา่ ) และ ความภาคภมู ใิ จ ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถน่ิ /นวตั กรรมทีค่ ดิ คน้ ขึน้ มาใหม่ ภูมิปัญญาท้องถนิ่ ด้ังเดิมได้รบั การถ่ายทอดมาจาก ภูมิปัญญาทอ้ งถนิ่ ท่ไี ด้พัฒนาและตอ่ ยอด แบบเดิม คือ ไมม่ ีลวดลาย การพัฒนาตอ่ ยอด คือ คดิ ลวยลายใหม่ ซ่ึงเรียนแบบจากธรรมชาติ ใหม้ คี วามสวยงามยงิ่ ขนึ้ นางมณี แดงอรุณ ( เจา้ ของภมู ปิ ัญญาของภมู ิปญั ญาเปลโบราณ )

8 รปู ภาพการทาํ เปลโบราณ

คณะผจู้ ดั ทาํ ทป่ี รึกษา ผู้อํานวยการสํานกั งาน กศน. จังหวดั ราชบรุ ี 1.นางสาวดารัตน์ กาญจนาภา ผอู้ ํานวยการ กศน. อําเภอปากทอ่ 2.นางศริ เิ พ็ญ สงั ขบรู ณ์ ครู 3.นางสาวชาลินี ดารา ผูจ้ ดั ทาํ ครอู าสาสมคั ร กศน. นางสาวสริ มิ ล ใยเย่ือ บรรณาธิการ/จัดทาํ รูปเลม่ ครูอาสาสมคั ร กศน. นางสาวสิริมล ใยเยอ่ื