ธ.ค.62 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.ดอนทราย อ.ปากท่อจ.ราชบุรี

ทำเนียบภูมิปัญญาท้องถ่ิน ประจำเดอื น ธนั วาคม2562 ตำบลดอนทราย อำเภอปากทอ่ จงั หวดั ราชบรุ ี ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัยอำเภอปากทอ่ สำนักงานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั จงั หวัดราชบรุ ี สำนกั งานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัย สำนักงานปลดั กระทรวงศกึ ษาธิการ กระทรวงศกึ ษาธิการ

คำนำ ด้วย กศน.ตำบลดอนทราย ได้ดำเนินการจัดทำภูมิปัญญาในท้องถิ่น ให้กับประชาชนในพื้นท่ี ตำบลดอนทราย เพื่อเพิ่มพูนความรู้และทักษะในการดำเนินชีวิตแบบพอเพียง สามารถเรียนรู้และฝึกฝนได้ ทั้งจากการศึกษาด้วยตนเอง และได้รับการถ่ายทอดจากผู้อื่น การนำภูมิปัญญามาเผยแพร่เพื่อให้ประชาชน ในพื้นที่ได้นำไปใช้และเรียนรู้เพื่อเพิ่มอาชีพ และประสบการณ์ให้กับตนเองและครอบครัว ให้มีการ เจริญเติบโตอย่างต่อเนื่องและเกื้อกูลในการผลิตซึ่งกันและกัน โดยการใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์ และไม่มีสารพิษเช่น น้ำ ดิน แสงแดดอย่างเหมาะสม เกิดประโยชน์สูงสดุ มีความสมดุล ของสภาพแวดล้อม อยา่ งตอ่ เน่ือง และเกดิ ผลในการเพม่ิ พูนความอุดมสมบรู ณข์ องทรัพยากรธรรมชาติดว้ ย กศน.ตำบลดอนทราย หวงั วา่ เอกสารเล่มนคี้ งมปี ระโยชน์ตอ่ ผูอ้ า่ นและผู้ปฏบิ ตั ิงานตอ่ ไป กศน.ตำบลดอนทราย ธนั วาคม 2562

สารบัญ หน้า คำนำ 1 สารบัญ 4 กศน.ตำบลดอนทราย 7 - ภมู ปิ ัญญา การทำขนมไทย : นางจนั ทรเ์ พ็ญ สนั ตานนท์ - - ภมู ิปัญญา หมอดนิ อาสา : นายธำรง ทัศนา - - ภมู ิปัญญา อสม. ดีเดน่ สาขาการแพทย์แผนไทย : นางบญุ มา กลา้ หาญ คณะผู้จดั ทำ

11 แบบบันทกึ ชดุ ข้อมูลคลงั ปญั ญา-ภูมิปัญญาท้องถ่นิ ตำบลดอนทราย อำเภอปากท่อ จังหวดั ราชบุรี ชอื่ ภูมปิ ัญญา การทำขนมไทย สาขาคลังปญั ญา ดา้ นพาณิชย์และบริการ สาขาของภูมิปัญญาทอ้ งถนิ่ สาขากองทนุ และธรุ กิจชมุ ชน ข้อมูลพื้นฐาน รายบคุ คล เจ้าของภูมิปญั ญาทอ้ งถ่ิน ช่อื นางจนั ทร์เพญ็ นามสกุล สนั ตานนท์ วันเดือนปเี กดิ 24 พฤศจกิ ายน 2511 ท่ีอยู่ปัจจบุ นั (ท่ีสามารถติดต่อได้) บา้ นเลขท่ี 20 หมูที่ 1 ตำบล ดอนทราย อำเภอ ปากทอ่ จังหวัด ราชบรุ ี รหัสไปรษณีย์ 70140 โทรศพั ท์ 093-242-4662 ความเป็นมาของบคุ คลคลงั ปญั ญา ขนมไทย มีเอกลกั ษณ์ด้านวัฒนธรรมประจำชาติไทยคือ มีความละเอียดออ่ นประณตี ใน การเลอื กสรรวตั ถดุ บิ วธิ ีการทำ ท่ีพิถพี ถิ ัน รสชาติอร่อยหอมหวาน สสี นั สวยงาม รปู ลกั ษณช์ วนรับประทาน คุณจันทรเ์ พ็ญ สันตานนท์ ประกอบอาชีพค้าขายแตด่ ว้ ยเป็นคนชอบเรยี นรู้ และสนใจในเรื่องของ การทำขนมไทยอยู่แล้ว เมื่อมีโอกาสที่เกี่ยวกับการทำขนมจะอาสาที่จะช่วยเหลือคนในชุมชน อีกทั้งเป็น วิทยากรสอนการทำขนมไทย และนำประสบการณ์ต่าง ๆ ในการทำขนมไทย มาสร้างเป็นอาชีพให้กับ ตนเอง และคนในชมุ ชน ใหม้ ีรายไดใ้ นการประกอบอาชีพ จนปจั จุบันสามารถจัดตัง้ กลมุ่ เปน็ กล่มุ สัมมาชพี จุดเดน่ ของภูมปิ ัญญาท้องถนิ่ สามารถนำวัตถุดิบในท้องถ่ินมาแปรรูปผลผลิตได้หลายอย่าง คือกล้วยน้ำว้าท่ีทุกครัวเรือน ปลูกไว้ โดยนำกล้วยมาแปรรูปเป็นขนมไทย เช่นข้าวต้มมัด และกล้วยฉาบ ซึ่งขนมทั้งสองชนิดนี้เป็นที่ชื่น ชอบของคนในชุมชนนำมาขายในชุมชนตามเทศกาลงานบุญต่าง ๆ ก็จะเพิ่มอีกหลายชนิดเช่น ข้างเหนียว แดง ขนมชนั้ เป็นต้น รปู แบบและลักษณะการถ่ายทอด การประชาสัมพันธ์ เผยแพร่ภูมิปญั ญาทอ้ งถน่ิ ยงั ไม่เคยมีการเผยแพร่/ใชเ้ ฉพาะบุคคล เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชุมชน มีการเผยแพรผ่ า่ นสอ่ื มวลชนและส่อื อ่ืนอยา่ งแพร่หลาย มกี ารดงู านจากบุคคลภายนอก จำนวน ........ ครั้ง จำนวน........คน มกี ารนำไปใช้ อ่นื ๆ (ระบ)ุ

2 ลักษณะของภูมิปัญญาท้องถิ่น การพัฒนาต่อยอดภูมิปัญญาให้เป็นนวัตกรรม คุณค่า (มูลค่า) และ ความภาคภูมใิ จ ภูมปิ ัญญาท้องถ่นิ /นวัตกรรมที่คิดคน้ ขน้ึ มาใหม่  ภมู ิปญั ญาท้องถิ่นดง้ั เดิมได้รบั การถา่ ยทอดมาจาก ภูมปิ ัญญาท้องถ่ินทไี่ ด้พัฒนาและตอ่ ยอด นำวัตถดุ บิ ในท้องถนิ่ มาแปรรูปผลผลติ เปน็ ขนมไทยยอดนยิ ม เคยเผยแพร่ในชมุ ชนและนอกชุมชน ในการเปน็ วิทยากรใหก้ ลุ่มสตรีแมบ่ ้านอำเภอปากทอ่ เจ้าของภูมปิ ัญญา นางจนั ทร์เพ็ญ สันตานนท์ เจ้าของภูมิปัญญา การทำขนมไทย

3 การทำขนมไทย โดยคณุ จนั ทรเ์ พญ็ สันตานนท์ @บา้ นดอนทราย ตำบลดอนทราย อำเภอปากท่อ จังหวดั ราชบรุ ี 1 “ร้สู กึ ภูมิใจที่เปน็ ส่วนหนงึ่ ในการพฒั นา ชุมชนและสืบทอดการทำขนมไทยคงไวใ้ ห้ รนุ่ ลูกรุน่ หลานต่อไป ๆ และ ให้อย่คู ู่กบั ชมุ ชน ตลอดไป”

4 แบบบนั ทกึ ชุดข้อมูลคลังปญั ญา-ภูมิปัญญาท้องถ่นิ ตำบลดอนทราย อำเภอปากท่อ จังหวดั ราชบุรี ชื่อภมู ปิ ัญญา หมอดนิ อาสา สาขาคลงั ปัญญา ดา้ นการเกษตร สาขาของภูมิปัญญาทอ้ งถ่นิ สาขาเกษตรกรรม ข้อมูลพื้นฐาน รายบคุ คล เจ้าของภูมิปญั ญาท้องถ่ิน ชอื่ นายธำรง นามสกลุ ทัศนา วันเดอื นปีเกดิ 5 กันยายน 2519 ทีอ่ ยู่ปัจจุบัน (ท่สี ามารถติดต่อได้) บา้ นเลขท่ี 32 หมูท่ี 9 ตำบล ดอนทราย อำเภอ ปากท่อ จังหวดั ราชบุรี รหัสไปรษณยี ์ 70140 โทรศพั ท์ 086-570-1765 พกิ ัดภูมภิ าค คา่ X: 13.379231 คา่ Y: 99.799475 ความเป็นมาของบคุ คลคลังปัญญา “หมอดินอาสา” คือ เกษตรกรที่สนใจในงานพัฒนาที่ดินและอาสาที่จะเป็นตัวแทนของกรมพัฒนา ที่ดินประจำหมู่บ้าน ซึ่งได้รับการคัดเลือก/แต่งตั้งให้เป็นหมอดินอาสาหมู่บ้าน และเป็นสมาชิกในเครือข่าย หมอดนิ อาสาประจำตำบลดอนทราย คุณธำรง ทศั นา คอื ผทู้ ่ีมอี าชีพเกษตรกรรมครบวงจร ท้ังการทำนา เลีย้ งสตั ว์ โดยเฉพาะการทำนา เป็นอาชีพหลักจึงได้รับคัดเลือกเป็นหมอดินอาสาประจำตำบลดอนทราย ได้รับการอบรมเรื่องการตรวจดิน เพื่อการวิเคราะห์เบื้องต้นสำหรับการเพาะปลูก ส่วน อื่น ๆ เกษตรกรจะได้รับการอบรมว่าต้องเก็บตัวอยา่ ง ดนิ อยา่ งไร จุดเดน่ ของภมู ิปญั ญาทอ้ งถนิ่ เป็นวิทยากรให้ความรู้ด้านการดูแลและรักษาค่าของดินในพลิกหน้าดินให้มีความอุดมสมบูรณ์ เพ่ือให้การทำนาหรอื การปลูกผกั ไดม้ ผี ลผลติ ท่มี ีคุณภาพ รูปแบบและลกั ษณะการถา่ ยทอด การประชาสัมพันธ์ เผยแพร่ภมู ิปญั ญาทอ้ งถ่นิ ยังไมเ่ คยมกี ารเผยแพร่/ใช้เฉพาะบุคคล เคยเผยแพร่เฉพาะในชุมชน มีการเผยแพร่ผ่านส่อื มวลชนและส่อื อืน่ อยา่ งแพร่หลาย มกี ารดงู านจากบคุ คลภายนอก จำนวน ........ ครงั้ จำนวน........คน มกี ารนำไปใช้ อืน่ ๆ (ระบ)ุ

5 ลักษณะของภูมิปัญญาท้องถิ่น การพัฒนาต่อยอดภูมิปัญญาให้เป็นนวัตกรรม คุณค่า (มูลค่า) และ ความภาคภมู ใิ จ  ภมู ิปัญญาทอ้ งถิน่ /นวัตกรรมทีค่ ิดค้นข้ึนมาใหม่ ภมู ิปัญญาทอ้ งถ่ินด้ังเดิมไดร้ ับการถา่ ยทอดมาจาก ภมู ิปญั ญาทอ้ งถิ่นทไี่ ด้พัฒนาและต่อยอด เปน็ แหล่งเรยี นรูใ้ นชุมชน สามารถมาเรยี นรู้ได้ตลอดเวลารูปแบบและลกั ษณะการถ่ายทอด การประชาสมั พันธ์ เผยแพร่ภูมปิ ัญญาท้องถ่ิน เจ้าของภมู ปิ ัญญา นายธำรง ทศั นา เจา้ ของภูมปิ ัญญา หมอดนิ อาสา

6 หมอดินอาสา โดยคุณธำรง ทัศนา @บ้านเขาถ้ำพระ ตำบลดอนทราย อำเภอปากทอ่ จงั หวัดราชบุรี ผมรูส้ กึ ภูมิใจท่ีเปน็ สว่ นหน่งึ ในการพฒั นา ชุมชน และเปน็ เกยี รติที่ได้รับเชิญเปน็ ปราชญ์ ชาวบา้ นให้ความรูก้ ับพ่นี ้องในเวทไี ทยนยิ ม คร้งั ที่ 3 ของตำบลดอนทรายทกุ 9 หมบู่ ้าน”

57 แบบบันทกึ ชุดข้อมูลคลังปัญญา-ภูมิปัญญาท้องถน่ิ ตำบลดอนทราย อำเภอปากทอ่ จังหวัดราชบุรี ชอื่ ภูมิปัญญา อสม. ดเี ด่นสาขาการแพทย์แผนไทย สาขาคลงั ปญั ญา ด้านการแพทย์สาธารณสุข สาขาของภูมิปัญญาทอ้ งถิ่น สาขาการแพทย์แผนไทย ข้อมูลพื้นฐาน รายบคุ คล เจ้าของภูมิปญั ญาท้องถิ่น ชอ่ื นางบุญมา นามสกลุ กลา้ หาญ วันเดือนปีเกิด 23 มนี าคม พ.ศ. 2512 ทอ่ี ยู่ปัจจุบนั (ท่ีสามารถติดต่อได้) บา้ นเลขที่ 60 หมูท่ี 3 ตำบล ดอนทราย อำเภอ ปากทอ่ จังหวัด ราชบรุ ี รหสั ไปรษณยี ์ 70140 โทรศพั ท์ 092-362-9457 ความเป็นมาของบุคคลคลังปัญญา อสม.ที่มีความรู้ความสามารถในการจัดการสุขภาพชุมชนโดยการนำการแพทย์แผนไท ยและภูมิ ปัญญาท้องถิ่น มาใช้ในการดแู ลสุขภาพของตนเอง ครอบครัว และชุมชนผสมผสานไปกับความรู้ท่ีได้รบั จาก การเปน็ อสม. คุณบุญมา กล้าหาญ เป็น อสม. ด้านแพทย์แผนไทย เป็นผู้สำเร็จการอบรมหลักสูตรผู้ช่วยแพทย์ แผนไทย (372 ชั่วโมง ) รุ่น 205 ของสถาบันการแพทย์แผนไทย กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและ การแพทย์ทางเลอื ก กระทรวงสาธารณสขุ ตั้งแต่ปี 2553 และผ่านการอบรมหลักสูตรวิทยากรตและครนู วด แผนไทย รนุ่ ท่ี 16 จงั หวดั นนทบุรี ในปี 2561 ศนู ยป์ ระสานการปฏิบัตทิ ่ี 1 กองอำนวยการรักษาความมั่นคง ภายในราชอาณาจกั ร ยกย่องให้เปน็ ”ปราชญเ์ พือ่ ความมน่ั คงระดับจงั หวัด ในปีเดยี วกันกระทรวงสาธารณสุข มอบเกยี รตคิ ณุ ใหเ้ ป็น อสม.ดีเด่นระดับจังหวดั สาขาภูมปิ ญั ญาท้องถ่นิ ด้านสขุ ภาพ นอกจากยังเป็นผู้ดูแลสุขภาพของตนเองโดยการใช้สมุนไพรในท้องถิ่น นอกจากนี้อาจมีการดูแล ด้วยการนวดตนเอง การอบ การประคบ และวิธีธรรมชาติบำบัดต่าง ๆ เป็นต้น และดูแลสุขภาพคนใน ครอบครวั และเพ่ือนบ้าน โดยการแนะนำและสง่ เสริมให้มีการใชส้ มนุ ไพรในงานสาธารณสขุ มูลฐาน วิธีธรรมชาติบำบัด การแพทย์พื้นบ้าน หรือการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น การดูแลก่อนคลอดหลังคลอดด้วย การแพทย์พน้ื บ้าน เปน็ ตน้ เจา้ ของภมู ิปญั ญา นางบุญมา กล้าหาญ

8 อสม. ดีเดน่ สาขาการแพทย์แผนไทย โดยคณุ บุญมา กล้าหาญ @บา้ นหนองบัวหิง่ ตำบลดอนทราย อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบรุ ี ดฉิ ัน ร้สู กึ ภูมใิ จท่ีเป็นสว่ นหนงึ่ ในการได้ดแู ลคน ป่วยและผทู้ ี่ต้องการรกั ษาดา้ นแพทยแ์ ผนไทย และยนิ ดที ่ถี ่ายทอดความรใู้ หเ้ ยาวชนรนุ่ ต่อไป ได้ศึกษาและฝกึ ปฏิบัตเิ ปน็ ความรูต้ ิดตัวต่อไป 7

ทีป่ รึกษา คณะผู้จัดทำ 1.นางสาวดารตั น์ กาญจนาภา 2.นางศิรเิ พญ็ สังขบูรณ์ ผู้อำนวยการสำนกั งาน กศน. จังหวดั ราชบรุ ี 3.นางสาวชาลนิ ี ดารา ผูอ้ ำนวยการ กศน. อำเภอปากทอ่ ครู ผ้จู ัดทำ ครู กศน.ตำบลดอนทราย นางชนัญชดิ า สขุ สวา่ ง ครู กศน.ตำบลดอนทราย บรรณาธกิ าร/จัดทำรปู เลม่ นางชนัญชดิ า สุขสวา่ ง