พ.ย.62 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.อ่างหิน อ.ปากท่อจ.ราชบุรี

ทาเนียบภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถิ่น ตาบลอา่ งหนิ อาเภอปากท่อ จงั หวดั ราชบรุ ี ประจาเดือน พฤศจกิ ายน ๒๕๖๒ ศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยอาเภอปากท่อ สานกั งานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั จงั หวดั ราชบุรี สานกั งานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั สานักงานปลดั กระทรวงศึกษาธกิ าร กระทรวงศึกษาธิการ

คานา ด้วย กศน.ตาบลอ่างหนิ ได้ดาเนนิ การจัดทาภมู ิปญั ญาในทอ้ งถิน่ ให้กับประชาชนในพนื้ ที่ ตาบลอา่ งหิน เพ่อื เพ่มิ พนู ความรูแ้ ละทักษะในการดาเนนิ ชีวติ แบบพอเพยี ง สามารถเรียนรู้และฝกึ ฝนได้ท้ัง จากการศึกษาดว้ ยตนเอง และไดร้ ับการถ่ายทอดจากผอู้ ่ืน การนาภมู ิปญั ญามาเผยแพรเ่ พ่ือให้ประชาชนใน พ้ืนที่ได้นาไปใชแ้ ละเรียนรเู้ พ่ือเพิ่มอาชีพ และประสบการณใ์ ห้กับตนเองและครอบครวั ใหม้ กี ารเจรญิ เตบิ โต อย่างต่อเนื่องและเก้ือกลู ในการผลติ ซง่ึ กันและกัน โดยการใช้ทรัพยากรท่ีมีอยู่ใหเ้ กดิ ประโยชน์และไมม่ ี สารพษิ เช่น นา้ ดิน แสงแดดอยา่ งเหมาะสม เกิดประโยชน์สูงสดุ มคี วามสมดลุ ของสภาพแวดล้อมอย่าง ต่อเนือ่ ง และเกดิ ผลในการเพ่ิมพูนความอุดมสมบรู ณ์ของทรัพยากรธรรมชาติด้วย กศน.ตาบลอา่ งหนิ หวังวา่ เอกสารเลม่ นี้คงมีประโยชนต์ อ่ ผู้อ่านและผู้ปฏบิ ัตงิ านต่อไป กศน.ตาบลอา่ งหนิ พฤศจิกายน 2562

สารบัญ หนา้ คานา 1 สารบัญ 5 กศน.ตาบลอ่างหิน 7 - ภูมิปญั ญาท้องถน่ิ นายสมควร สงั ขใ์ ส 9 - ภูมิปญั ญาท้องถิน่ นายสวุ รรณ ขาวขา - ภมู ปิ ญั ญาท้องถน่ิ นายอาพล เจริญวนั คณะผจู้ ัดทา

1 แบบบันทึกชดุ ข้อมลู คลงั ปัญญา-ภมู ิปัญญาทอ้ งถน่ิ ตาบลอา่ งหิน อาเภอปากท่อ จังหวดั ราชบรุ ี ช่อื ภมู ิปัญญา สารชีวภณั ฑ์ ชอ่ื นายสมควร นามสกุล สงั ขใ์ ส วนั เดอื นปีเกดิ 26 กรกฎาคม พ.ศ.2503 ที่อยู่ปัจจบุ นั (ที่สามารถตดิ ต่อได้) บ้านเลขที่ หมทู่ ่ี 165 หมูที่ 7 ตาบลอ่างหนิ อาเภอปากท่อ จงั หวัดราชบุรี รหัสไปรษณยี ์ 70140 โทรศัพท์ 089-2906468 ความเปน็ มาของบคุ คลคลังปัญญา นายสมควร สังข์ใส เปน็ ผหู้ น่งึ ทไ่ี ดน้ าปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงของพระบาทสมเดจ็ พระ เจา้ อยูห่ ัว ใน รชั กาลที่ 9 ทจี่ ะชว่ ยเหลอื ผู้ประกอบอาชีพในภาคเกษตรกรรมต้ังแต่เกดวกิ ฤตการณ์ทาง เศรษฐกิจเพื่อความกนิ ดีทอี ยู่ดแี ละคุณภาพชวี ิตทีด่ ีของพสกนกิ รชาวไทยและพระราชทานไว้ในโอกาสต่าง ๆ ล้วนแล้วแตเ่ ปน็ แนวทางในการดาเนินชวี ิต บนความพอเพียง พอดีและเป็นภมู ิคุ้มกนั แก่ชีวติ แลว้ นายสมควร สังขใ์ สได้นาแนวทางมาปรบั ใช้ โดยนาหลกั ปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี งมาเปน็ แนวทางในการดาเนนิ ชีวิต ซ่ึง นายสมควร สงั ข์ใส ได้นาการทาสารชีวภณั ฑ์มาเผยแพร่ให้กบั ประชาชนในตาบลอา่ งหินและพนื้ ท่ีใกลเ้ คียง ให้ประชาชนทีท่ าการเกษตร ในการนาสารชีวภัณฑ์มาปรบั ใชใ้ ห้เกษตรกรในพ้ืนทตี่ าบลอ่างหินและพ้นื ท่ี ใกล้เคียงเปน็ ต้นมาถึงปัจจบุ ันนี้ จดุ เดน่ ของภมู ิปัญญาท้องถิ่น - ซึ่งเปน็ การนาสารชวี ภัณฑ์ มาเผยแพร่ให้กับประชาชนท่ีทาการเกษตรซง่ึ ไดน้ าเศษอาหารทเี่ หลอื ใชน้ ากบั มาใชใ้ นการทาสารชีวภณั ฑเ์ ป็นการประหยดั ตน้ ทุนและสามารถพึง่ ตนเองไดย้ ังไดอ้ นุรกั ษ์สิง แวดลอ้ มทีใ่ หเ้ กิดมลพิษและสารพษิ ต่อร่างกายด้วยในการเป็นแนวทางในการดาเนินชีวติ วัตถุดิบทีใ่ ชป้ ระโยชน์ในผลิตภณั ฑ์ท่ีเกิดจากภูมิปญั ญา ซ่ึงพ้นื ทีอ่ ื่นไม่มี - การคดิ ค้นทาเอง และไม่มีผลตอ่ รา่ งกาย รายละเอียดของภมู ปิ ัญญาท้องถนิ่ - เปน็ การนาภมู ปิ ญั ญามาใชใ้ นชุมชน รูปแบบและลักษณะการถา่ ยทอด การประชาสมั พนั ธ์ เผยแพรภ่ มู ปิ ญั ญาทอ้ งถิ่น มีการเผยแพร่ผา่ นสือ่ มวลชนและส่อื อื่นอย่างแพรห่ ลาย มกี ารดงู านจากบุคคลภายนอก จานวน ........ ครัง้ จานวน........คน มีการนาไปใช้ อน่ื ๆ (ระบุ) ลักษณะของภมู ิปญั ญาทอ้ งถ่ิน การพฒั นาตอ่ ยอดภมู ปิ ญั ญาใหเ้ ป็นนวตั กรรม คณุ ค่า (มูลคา่ ) และ ความภาคภูมใิ จ ภูมปิ ญั ญาท้องถ่ิน/นวตั กรรมทคี่ ดิ ค้นข้ึนมาใหม่ ภมู ิปญั ญาท้องถ่ินดัง้ เดิมไดร้ ับการถา่ ยทอดมาจาก ภมู ปิ ญั ญาท้องถ่ินทไ่ี ด้พฒั นาและต่อยอด

2 แบบเดิม คอื มีการทาการเกษตรโดยใช้สารเคมี การพัฒนาต่อยอดคือ มกี ารนาสารชวี ภณั ฑม์ าใช้ในดา้ นการเกษตร ปลูกพชื ผักสวนครวั จงึ ทาใหไ้ ด้ผลผลติ เป็นทนี่ า่ พอใจ และเปน็ ท่ียอมรับในชุมชน รูปภาพเจา้ ของภูมิปัญญา นายสมควร สงั ขใ์ ส (เจา้ ของภมู ปิ ญั ญา สารชีวภัณฑ์)

3 รปู ภาพภูมปิ ญั ญา

4 แบบบันทกึ ชุดข้อมูลคลังปญั ญา-ภมู ิปญั ญาทอ้ งถน่ิ ตาบลอา่ งหิน อาเภอปากท่อ จังหวดั ราชบุรี ช่อื ภมู ิปัญญา ปุย๋ ชวี ภาพและสารชีวภณั ฑ์ ช่ือ นายสวุ รรณ นามสกุล ขาวขา วันเดือนปเี กดิ 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2495 ท่อี ยู่ปจั จุบัน (ท่สี ามารถตดิ ตอ่ ได้) บา้ นเลขท่ี 57 หมูท่ ่ี 3 ตาบล อา่ งหิน อาเภอ ปากทอ่ จังหวดั ราชบุรี รหัสไปรษณีย์ 70140 โทรศพั ท์ 089-8074967 ความเป็นมาของบุคคลคลังปัญญา นายสวุ รรณ ขาวขา เปน็ ผูห้ นึง่ ท่ีไดน้ าปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งของพระบาทสมเดจ็ พระ เจ้าอยู่หวั ใน รัชกาลที่ 9 ท่ีจะชว่ ยเหลอื ผ้ปู ระกอบอาชีพในภาคเกษตรกรรมตงั้ แต่เกดวกิ ฤตการณ์ทาง เศรษฐกิจเพ่อื ความกินดีทีอยู่ดแี ละคุณภาพชวี ติ ทีด่ ีของพสกนิกรชาวไทยและพระราชทานไวใ้ นโอกาสตา่ ง ๆ ลว้ นแล้วแตเ่ ป็นแนวทางในการดาเนินชีวติ บนความพอเพียง พอดีและเปน็ ภูมิคุ้มกันแก่ชีวติ แล้ว นาย สุวรรณ ชาวชา ได้นาแนวทางมาปรับใช้ ให้กบั ประชาชนชาวตาบลอา่ งหินและชมุ ชนใกล้เคียงโดยนาหลัก ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพียงมาเปน็ แนวทางในการดาเนนิ ชวี ิต ซง่ึ นายสวุ รรณ ขาวขา ได้นาการทาปุย๋ ชีวภาพ สารชวี ภณั ฑม์ าเผยแพร่ให้กับประชาชนในตาบลอ่างหนิ และพืน้ ท่ใี กล้เคียงให้ประชาชนท่ีทาการเกษตร เพื่อใหเ้ กษตรกรสามารถดารงชวี ิตอยใู่ นพน้ื ท่ีของตนเอง จุดเดน่ ของภมู ปิ ัญญาท้องถิ่น - ซึง่ เปน็ การนาปยุ๋ ชีวภาพกับสารชวี ภัณฑ์ มาเผยแพร่ใหก้ ับประชาชนท่ที าการเกษตรซ่ึงได้นาเศษ อาหารท่เี หลือใช้นากบั มาใชใ้ นการทาปยุ๋ ชวี ภาพกับสารชีวภณั ฑเ์ ป็นการประหยดั ตน้ ทนุ และสามารถ พึ่งตนเองได้ วัตถุดบิ ที่ใชป้ ระโยชน์ในผลิตภณั ฑท์ ีเ่ กิดจากภมู ปิ ัญญา ซึ่งพน้ื ทีอ่ ่ืนไม่มี ได้แก่ -มูลสตั ว์ เชน่ มูลวัวกบั มลู ไก่ รายละเอยี ดของภมู ิปัญญาท้องถน่ิ - ความเป็นอยูแ่ บบพอเพยี ง พอประมาณ และมีเหตุผล - ภมู ิปัญญาทอ้ งถน่ิ ด้ังเดมิ ได้รบั การถา่ ยทอดมาจากถ่ายทอดรุ่นสรู่ นุ่ เป็นการอนุรกั ษส์ บื ต่อไป รปู แบบและลกั ษณะการถ่ายทอด การประชาสัมพนั ธ์ เผยแพร่ภูมิปัญญาท้องถน่ิ มกี ารเผยแพร่ผ่านส่ือมวลชนและส่ืออื่นอย่างแพร่หลาย มีการดูงานจากบุคคลภายนอก จานวน ........ คร้งั จานวน........คน มกี ารนาไปใช้ อื่นๆ (ระบุ) ลกั ษณะของภูมิปัญญาทอ้ งถิ่น การพฒั นาตอ่ ยอดภูมปิ ญั ญาให้เป็นนวตั กรรม คณุ ค่า (มูลค่า) และ ความภาคภูมใิ จ ภมู ิปญั ญาท้องถิ่น/นวัตกรรมที่คดิ คน้ ข้ึนมาใหม่ ภมู ิปญั ญาท้องถ่ินด้งั เดมิ ไดร้ บั การถ่ายทอดมาจาก ภูมปิ ญั ญาท้องถ่ินทีไ่ ด้พฒั นาและต่อยอด

5 แบบเดิม คอื มีการทาการเกษตรโดยใชส้ ารเคมี การพัฒนาตอ่ ยอดคือ มกี ารนาสารชวี ภัณฑ์มาใช้ในดา้ นการเกษตร ปลูกพชื ผกั สวนครวั จงึ ทาให้ไดผ้ ลผลิต เป็นที่นา่ พอใจ และเปน็ ท่ยี อมรับในชุมชน รปู ภาพเจ้าของภมู ปิ ัญญา นายสวุ รรณ ขาวขา (เจา้ ของภูมปิ ัญญา ปุ๋ยชวี ภาพและสารชีวภัณฑ์)

รปู ภาพภูมปิ ญั ญา 6

7 แบบบันทึกชุดข้อมลู คลงั ปญั ญา-ภูมปิ ัญญาท้องถน่ิ ตาบลอ่างหนิ อาเภอปากท่อ จงั หวดั ราชบุรี ชอ่ื ภูมปิ ัญญา เศรษฐกจิ พอเพียง ชือ่ นายอาพล นามสกุล เจรญิ วัน วันเดอื นปีเกดิ 29 เมษายน พ.ศ. 2497 ท่ีอยู่ปจั จุบัน (ท่สี ามารถตดิ ต่อได้) บ้านเลขท่ี 137/1 หมูที่ 4 ตาบล อา่ งหิน อาเภอ ปากทอ่ จงั หวัด ราชบุรี รหสั ไปรษณยี ์ 70140 โทรศพั ท์ 061-5691549 ความเป็นมาของบคุ คลคลังปัญญา นายอาพล เจริญวัน เป็นผูห้ นง่ึ ท่ีไดน้ าปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเดจ็ พระ เจ้าอยหู่ วั ใน รชั กาลท่ี 9 ท่จี ะชว่ ยเหลือผปู้ ระกอบอาชพี ในภาคเกษตรกรรมตัง้ แตเ่ กดิ วกิ ฤตการณ์ทาง เศรษฐกจิ เพือ่ ความกินดีทีอยู่ดีและคุณภาพชีวติ ทด่ี ีของพสกนกิ รชาวไทยและพระราชทานไว้ในโอกาสต่าง ๆ ล้วนแล้วแต่เป็นแนวทางในการดาเนนิ ชวี ิต บนความพอเพยี ง พอดีและเปน็ ภมู คิ ุ้มกนั แก่ชีวิต ให้กบั ประชาชน ชาวตาบลอ่างหนิ และชุมชนใกล้เคียงโดยนาหลักปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพียงมาเปน็ แนวทางในการดาเนินชีวิต ซ่ึงนายอาพล เจริญวัน ไดน้ าปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี งมาเผยแพร่ใหก้ ับประชาชนในตาบลอ่างหินและ พื้นทใ่ี กล้เคยี งให้ท่ที าการเกษตร เพือ่ ให้เกษตรกรสามารถดารงชีวติ อย่ใู นพนื้ ท่ีของตนเองโดยตั้งเปน็ “ทฤษฎี ใหม”่ ใช้หลกั การบรหิ ารจัดการทด่ี ินและน้าเพื่อการเกษตรในที่ดินขนาดเล็กให้เกดิ ประโยชนส์ ูงสุด จดุ เด่นของภมู ิปัญญาท้องถ่ิน - ซงึ่ เป็นการนาปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งของพระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ วั ในรัชกาลที่ 9 มา เผยแพร่ให้กับประชาชนเป็นแนวทางในการดาเนนิ ชีวิต รายละเอียดของภูมปิ ัญญาท้องถิน่ - ความเปน็ อยู่แบบพอเพียง พอประมาณ และมเี หตุผลพิมพ์สมการท่ีน่ี รปู แบบและลกั ษณะการถ่ายทอด การประชาสมั พันธ์ เผยแพร่ภมู ิปัญญาท้องถิ่น มกี ารเผยแพรผ่ ่านสอ่ื มวลชนและสอ่ื อื่นอยา่ งแพรห่ ลาย มกี ารดูงานจากบุคคลภายนอก จานวน ........ ครงั้ จานวน........คน มกี ารนาไปใช้ อ่นื ๆ (ระบุ) ลักษณะของภมู ิปญั ญาท้องถ่ิน การพฒั นาต่อยอดภมู ปิ ัญญาให้เปน็ นวตั กรรม คุณคา่ (มูลค่า) และ ความภาคภมู ใิ จ ภมู ิปัญญาท้องถิ่น/นวตั กรรมท่ีคดิ คน้ ขนึ้ มาใหม่ ภมู ิปญั ญาท้องถ่ินดัง้ เดิมได้รับการถา่ ยทอดมาจาก ภูมิปญั ญาทอ้ งถ่ินทีไ่ ด้พัฒนาและตอ่ ยอด

8 แบบเดิม - การพัฒนาตอ่ ยอดคอื จดั สถานท่ีในบ้านเพื่อเปน็ แหล่งเรียนรูใ้ หก้ บั คนในชุมชนเพื่อไดเ้ รียนร้เู กีย่ วกบั ดา้ น การเกษตร รูปภาพเจ้าของภมู ปิ ัญญา นายอาพล เจรญิ วนั (ภูมปิ ัญญา เศรษฐกจิ พอเพยี ง)

9 รปู ภาพภูมปิ ญั ญา

ทป่ี รึกษา คณะผจู้ ัดทา นางสาวดารตั น์ กาญจนาภา นางสาวชาลนิ ี ดารา ผ้อู านวยการสานักงาน กศน. จงั หวัดราชบุรี ครู รกั ษาในตาแหน่ง ผอ.กศน.อาเภอปากทอ่ ร่าง/เรยี บเรียงและจดั พิมพ์ นายสุพจน์ ปญั จนนท์ ครู กศน.ตาบลอ่างหิน