ก.พ.63 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.ป่าไก่ อ.ปากท่อ จ.ราชบุรี

ทำเนยี บภมู ิปัญญำทอ้ งถ่ิน ตำบลปำ่ ไก่ อำเภอปำกท่อ จังหวดั รำชบุรี ประจำเดอื น กุมภำพนั ธ์ ๒๕๖๓ ศูนยก์ ำรศกึ ษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอัธยำศยั อำเภอปำกทอ่ สำนักงำนส่งเสริมกำรศึกษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอัธยำศัยจงั หวดั รำชบุรี สำนกั งำนส่งเสรมิ กำรศกึ ษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอธั ยำศัย สำนกั งำนปลัดกระทรวงศกึ ษำธิกำร กระทรวงศกึ ษำธกิ ำร

คำนำ ภมู ิปัญญา คอื ความรู้ ความเช่อื ความสามารถของคนในท้องถิ่นที่ได้จากการส่ังสมประสบการณ์ และการเรียนรู้มาเป็นระยะเวลายาวนาน โดยอาศัยความสัมพันธ์ระหว่างคนกับคน คนกับธรรมชาติ ผ่าน กระบวนการทางจารีตประเพณี วิถีชวี ิต การทามาหากนิ และพิธีกรรมต่าง ๆ เพ่ือให้เกิดความสมดุลระหว่าง ความสมั พนั ธ์เหลา่ น้ี และมีคุณค่าทางวฒั นธรรม ตลอดจนเป็นเอกลักษณป์ ระจาทอ้ งถิน่ กศน.ตาบลป่าไก่ จงึ ไดเ้ ลง็ เหน็ ถึงความสาคญั ของผู้ทท่ี าคุณประโยชน์ เสยี สละ และปฏิบัตติ นเป็น แบบอย่างที่ดีต่อคนในชุมชน จึงได้จัดทาทาเนียบภูมิปัญญาท้องถ่ินข้ึนเพื่อยกย่อง อนุรักษ์และเผยแพร่ ภูมิปญั ญาในตาบลป่าไก่ ให้ชนรุ่นหลังไดถ้ ือเปน็ แบบอย่างทดี่ ใี นการดารงชวี ิตตอ่ ไป ในการน้ี กศน.ตาบลป่าไก่ ขอขอบคุณเจ้าของภูมปิ ัญญา ผู้นาชุมชน ภาคเี ครือขา่ ย และนกั ศึกษา ที่ให้การช่วยเหลือ สนับสนุนและแนะนาข้อมูลเก่ียวกับการจัดทาทาเนียบภูมิปัญญาของตาบลจน ประสบผลสาเร็จ หวังเป็นอย่างย่ิงกว่าทาเนียบภูมิปัญญาฉบับนี้จะมีประโยชน์ไม่มาก็น้อยสาหรับผู้ที่ต้อง การศกึ ษาหาความรเู้ พ่อื การพัฒนาตนเอง กศน.ตาบลปา่ ไก่ กุมภาพนั ธ์ 2563

สำรบัญ หนำ้ คำนำ สำรบญั 1 3 ภมู ปิ ัญญาท้องถนิ่ นางสาวฉันทนา ตันตี่ 5 ภมู ิปัญญาท้องถนิ่ นางสาวขวญั ตา คงแคล้ว ภมู ิปัญญาท้องถ่นิ นางทองคา ฤทธล์ิ าเลิศ คณะผจู้ ดั ทา

1 แบบบันทกึ ข้อมูลคลงั ปัญญำ-ภูมิปญั ญำทอ้ งถ่ิน ตำบลป่ำไก่ อำเภอปำกท่อ จงั หวดั รำชบุรี ชื่อภมู ปิ ัญญำ ไขเ่ ค็มดอกเกลือใบเตยกะทิสด สำขำของภูมิปัญญำทอ้ งถิ่น สาขากองทนุ และธุรกิจชุมชน ขอ้ มูลพื้นฐำน รำยบุคคล เจ้ำของภูมิปัญญำทอ้ งถ่ิน ชอ่ื นางสาวฉันทนา นำมสกุล ตนั ตี่ วันเดอื นปีเกดิ 1 มกราคม 2493 ที่อยู่ปัจจบุ ัน (ทส่ี ำมำรถติดต่อได้) บา้ นเลขท่ี หมู่ที่ 50/1 หมูที่ 4 ตาบลปา่ ไก่ อาเภอปากท่อ จงั หวัดราชบรุ ี รหสั ไปรษณีย์ 70140 ควำมเป็นมำของบุคคลคลงั ปัญญำ การแปรรปู ผลผลติ เปน็ กลไกการป้องกนั การล้นตลาดของผลิต ซง่ึ ช่วยยกระดบั ราคา ผลิตภัณฑ์ ไม่ให้ตกต่า เพิ่มมูลคา่ ของผลผลิตทางการแปรรูป การส่งเสริม ให้ผลิตภัณฑแ์ ปรรูปอาหารใหเ้ ป็น ท่ยี อมรบั และสามารถขยายตลาดการคา้ จะชว่ ยเพม่ิ พูน รายไดใ้ หแ้ ก่ครอบครัวและชุมชนเป็นอย่างดี จุดเด่นของภมู ิปัญญาท้องถ่ิน สามารถนาวัตถุดิบในท้องถ่ินมาแปรรูปผลผลิตได้หลายอย่าง คอื ใบเตยที่ทุก ครัวเรือนปลูกไว้ โดยนาใบเตยมาเป็นสวยผสมทาให้มีกลิ่นหอม ให้อาหารน่ารับประทานมากข้ึน และเป็นที่ ชื่นชอบของคนในชุมชนนามาขายในชุมชนตามเทศกาลตา่ ง ๆ รำยละเอียดของภมู ิปัญญำท้องถนิ่ (ลกั ษณะภูมปิ ญั ญำ/รูปแบบ/วธิ กี ำร/เทคนคิ ท่ีใช้/ภำพถ่ำยหรอื ภำพวำดประกอบ/พัฒนำกำรของผลติ ภณั ฑห์ รือผลงำน/กระบวนกำรสรำ้ งภูมิปญั ญำ/ลกั ษณะกำรใช้ ประโยชนจ์ ำกภมู ปิ ัญญำท่เี กิดขึ้น ฯลฯ) นาวตั ถุดบิ ในท้องถน่ิ มาแปรรูปผลผลิตเปน็ ทย่ี อดนิยม รปู แบบและลกั ษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสัมพนั ธ์ เผยแพร่ภมู ิปญั ญำท้องถน่ิ  ยงั ไมม่ ีการเผยแพร่/ใชเ้ ฉพาะบุคคล  เคยเผยแพร่เฉพาะในชุมชน  มีการเผยแพรผ่ า่ นส่ือมวลชนและส่ืออ่นื อย่างแพร่หลาย  มีการดูงานจากบุคคลภายนอก จานวน - ครง้ั จานวน - คน  มกี ารนาไปใช้ ในพ้ืนท่ี - คน นอกพื้นที่ - คน  อ่นื ๆ (ระบุ) ลกั ษณะของภมู ิปัญญำท้องถิ่น กำรพัฒนำต่อยอดภูมปิ ัญญำใหเ้ ปน็ นวตั กรรม คณุ คำ่ (มลู ค่ำ) และ ควำมภำคภมู ิใจ  ภูมปิ ัญญาท้องถิน่ /นวัตกรรมทีค่ ดิ ขนึ้ มาใหม่  ภูมิปัญญาทอ้ งถนิ่ ดัง้ เดิมไดร้ ับการถ่ายทอด  ภูมปิ ัญญาทอ้ งถิน่ ที่ไดร้ บั การพฒั นาและต่อยอด

2 แบบเดมิ ไข่เค็มดองนา้ ปลาในโหล่ กำรพัฒนำต่อยอด ไข่เค็มดอกเกลือใบเตยกะทิสด เป็นการแปรรูปผลผลิตเป็นกลไกการป้องกัน การล้นตลาด ซึ่งช่วยยกระดับราคา ผลิตภัณฑ์ ไม่ให้ตกต่า เพ่ิมมูลค่าของผลผลิตทางการแปรรูป การส่งเสริม ให้ผลิตภัณฑ์แปรรูปอาหารให้เป็น ท่ียอมรับ และสามารถขยายตลาดการค้า จะช่วยเพ่ิมพูน รายได้ให้แก่ครอบครัวและชุมชนเป็นอย่างดี จุดเด่นของภูมิปัญญาท้องถิ่น สามารถนาวัตถุดิบในท้องถ่ิน มาแปรรูปผลผลิตได้หลายอย่าง คือ ใบเตยที่มีทุกครัวเรือนปลูกไว้ โดยนาใบเตยมาเป็นสวยผสมทาให้มี กลิ่นหอม ให้อาหารน่ารับประทานมากข้ึน และเป็นที่ ชื่นชอบของคนในชุมชนและนามาขายในชุมชนตาม เทศกาลตา่ ง ๆ เจ้ำของภูมิปัญญำ นำงสำวฉนั ทนำ ตันตี่ ทาความสะอาดไขเ่ ป็ด การทาไข่เค็มดอกเกลือใบเตยกะทสิ ด ผลติ ภัณฑ์ไข่เค็มดอกเกลือใบเตยกะทสิ ด

3 แบบบันทกึ ข้อมูลคลังปัญญำ-ภมู ปิ ัญญำทอ้ งถิน่ ตำบลปำ่ ไก่ อำเภอปำกท่อ จังหวัดรำชบุรี ชื่อภมู ิปัญญำ พวงมำลัยดว้ ยกระดำษทิชชู สำขำของภูมปิ ัญญำท้องถน่ิ ด้านอุตสาหกรรมและหตั ถกรรม ข้อมูลพ้ืนฐำน รำยบุคคล เจ้ำของภูมิปญั ญำท้องถิ่น ชอ่ื นางสาวขวัญตา นำมสกลุ คงแคล้ว วันเดอื นปีเกิด 15 มิถุนายน 2515 ทอี่ ยู่ปัจจบุ ัน (ท่สี ำมำรถติดต่อได)้ บา้ นเลขที่ 45 หมูท่ี 4 ตาบล ปา่ ไก่ อาเภอปากท่อ จังหวัดราชบรุ ี รหสั ไปรษณยี ์ 70140 โทรศัพท์ 089-7417259 ควำมเป็นมำของบุคคลคลังปัญญำ พวงมาลยั ด้วยกระดาษทชิ ชูทาคน้ ควา้ หาความรูจ้ ากแหลง่ ต่าง ๆ ไม่ว่าจากการไป ศึกษาดูงานตามสถานท่ีต่าง ๆ กจ็ ะเกบ็ เก่ยี วความร้จู ากที่ได้รับมา กลบั มาฝึกและเรยี นร้เู พ่ิมเตมิ เปน็ ภมู ิ ปัญญาท้องถิ่นทน่ี ยิ ม มาถึงปจั จบุ นั น้ีเกิดการนามาประยุกตใ์ ช้กระดาษทิชชูมาทาเพื่อทดแทนดอกไม้จริง เพือ่ ใหค้ งทนและมสี ีสนั สวยงามนามาใช้ประโยชน์เผยแพร่ความรู้ในชุมชนได้สืบทอดกนั ต่อไป จุดเดน่ ของภูมปิ ัญญำท้องถิ่น คนในชมุ ชนมีความผูกพนั กนั มีการรวมกลุ่ม และ มีการพฒั นาภมู ปิ ญั ญาต่อยอดดัดแปลง มาประยุกต์ใชใ้ ห้เกิดความแปลกใหม่ รำยละเอยี ดของภมู ปิ ัญญำท้องถน่ิ (ลักษณะภูมิปัญญำ/รูปแบบ/วธิ ีกำร/เทคนคิ ท่ีใช/้ ภำพถ่ำยหรือ ภำพวำดประกอบ/พัฒนำกำรของผลิตภณั ฑ์หรอื ผลงำน/กระบวนกำรสรำ้ งภูมิปญั ญำ/ลักษณะกำรใช้ ประโยชน์จำกภูมปิ ัญญำท่เี กิดข้นึ ฯลฯ) นาวัตถดุ บิ ในท้องถ่นิ มาแปรรูปผลผลติ เปน็ การพัฒนาผลติ ภณั ฑ์ ไดห้ ลากหลายรปู มคี วามสวยงามท่ียอดนิยมและใชไ้ ดจ้ ริง รปู แบบและลักษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสัมพนั ธ์ เผยแพรภ่ ูมปิ ัญญำทอ้ งถิ่น  ยงั ไมม่ ีการเผยแพร/่ ใช้เฉพาะบุคคล  เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชมุ ชน  มีการเผยแพร่ผา่ นสื่อมวลชนและส่ืออนื่ อยา่ งแพร่หลาย  มกี ารดูงานจากบุคคลภายนอก จานวน - คร้ัง จานวน - คน คน  มีการนาไปใช้ ในพืน้ ท่ี - คน นอกพน้ื ท่ี -  อ่ืนๆ (ระบุ) ลกั ษณะของภูมิปญั ญำทอ้ งถิ่น กำรพฒั นำตอ่ ยอดภูมิปญั ญำใหเ้ ปน็ นวตั กรรม คณุ คำ่ (มลู คำ่ ) และ ควำมภำคภมู ิใจ  ภูมิปัญญาทอ้ งถนิ่ /นวัตกรรมท่ีคดิ ขึ้นมาใหม่  ภมู ปิ ัญญาท้องถน่ิ ด้งั เดิมไดร้ ับการถา่ ยทอด  ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถิ่นที่ได้รับการพัฒนาและต่อยอด

แบบเดมิ พวงมาลยั ดอกไม้สด 4 กำรพฒั นำตอ่ ยอด พวงมาลยั ด้วยกระดาษทชิ ชทู าค้นคว้าหาความรู้จากแหล่งตา่ ง ๆ ไมว่ า่ จากการไป ศึกษาดูงานตามสถานท่ีต่าง ๆ ก็จะเก็บเกี่ยวความรู้จากที่ได้รับมา กลับมาฝึกและเรียนรู้เพิ่มเติม เป็น ภูมิปัญญาท้องถ่ินที่นิยม มาถึงปัจจุบันน้ีเกิดการนามาประยุกต์ใช้กระดาษทิชชูมาทาเพ่ือทดแทนดอกไม้จริง เพ่ือให้คงทนและมีสสี ันสวยงามนามาใชป้ ระโยชน์เผยแพร่ความร้ใู นชมุ ชนได้สืบทอดกันต่อไป เจ้ำของภมู ิปัญญำ นำงสำวขวญั ตำ คงแคลว้ กำรสำธติ กำรทำพวงมำลัยด้วยกระดำษทชิ ชู ผลติ ภณั ฑพ์ วงมาลยั จากกระดาษทชิ ชู่

5 แบบบันทึกข้อมูลคลงั ปัญญำ-ภมู ิปญั ญำท้องถิ่น ตำบลป่ำไก่ อำเภอปำกท่อ จังหวัดรำชบรุ ี ชือ่ ภมู ิปัญญำ พวงมำลัยด้วยกระดำษทิชชู สำขำของภูมปิ ญั ญำทอ้ งถ่ิน ด้านอุตสาหกรรมและหัตถกรรม ขอ้ มูลพื้นฐำน รำยบคุ คล เจ้ำของภูมิปญั ญำท้องถิ่น ช่อื นางทองคา นำมสกลุ ฤทธล์ิ าเลศิ วันเดือนปเี กิด 18 มีนาคม 2487 ท่ีอยู่ปัจจบุ นั (ที่สำมำรถติดตอ่ ได)้ บ้านเลขท่ี 114 หมูท่ี 3 ตาบล ปา่ ไก่ อาเภอปากท่อ จังหวัดราชบรุ ี รหสั ไปรษณยี ์ 70140 โทรศพั ท์ 032-281796 ควำมเป็นมำของบคุ คลคลังปัญญำ พวงมาลยั ด้วยกระดาษทชิ ชูทาค้นคว้าหาความร้จู ากแหล่งต่าง ๆ ไม่ว่าจากการไป ศึกษาดูงานตามสถานทีต่ า่ ง ๆ ก็จะเกบ็ เกี่ยวความรู้จากท่ีได้รบั มา กลับมาฝกึ และเรยี นรู้เพม่ิ เติมเป็นภมู ิ ปญั ญาท้องถ่นิ ทน่ี ยิ ม มาถึงปจั จบุ ันนเ้ี กดิ การนามาประยุกตใ์ ช้กระดาษทชิ ชูมาทาเพ่ือทดแทนดอกไมจ้ ริง เพ่อื ใหค้ งทนและมสี ีสันสวยงามนามาใช้ประโยชน์เผยแพร่ความรูใ้ นชมุ ชนได้สบื ทอดกันต่อไปและเพอ่ื เพ่ิม รายไดใ้ หก้ บั ตนเอง จุดเดน่ ของภูมิปัญญำท้องถิ่น คนในชมุ ชนมคี วามผูกพันกัน มกี ารรวมกลุ่ม และ มีการพฒั นาภูมปิ ญั ญาต่อยอดดัดแปลง มาประยุกตใ์ ชใ้ ห้กดิ ความแปลกใหม่ รำยละเอยี ดของภูมปิ ัญญำท้องถ่นิ (ลักษณะภูมปิ ญั ญำ/รูปแบบ/วธิ ีกำร/เทคนิคที่ใช/้ ภำพถ่ำยหรอื ภำพวำดประกอบ/พัฒนำกำรของผลติ ภณั ฑห์ รอื ผลงำน/กระบวนกำรสร้ำงภมู ิปัญญำ/ลักษณะกำรใช้ ประโยชนจ์ ำกภมู ิปัญญำที่เกิดขน้ึ ฯลฯ) นาวตั ถุดบิ ในท้องถิน่ มาแปรรูปผลผลติ เป็นการพัฒนาผลิตภณั ฑ์ ไดห้ ลากหลายรูป มีความสวยงามที่ยอดนยิ มและใช้ได้จริง รปู แบบและลกั ษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสมั พันธ์ เผยแพรภ่ ูมิปัญญำทอ้ งถิ่น  ยงั ไมม่ ีการเผยแพร/่ ใช้เฉพาะบุคคล  เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชุมชน  มีการเผยแพรผ่ ่านส่ือมวลชนและส่ืออน่ื อย่างแพรห่ ลาย  มีการดงู านจากบคุ คลภายนอก จานวน - คร้ัง จานวน - คน คน  มีการนาไปใช้ ในพ้ืนที่ - คน นอกพืน้ ท่ี -  อื่นๆ (ระบุ) ลักษณะของภมู ิปญั ญำทอ้ งถิ่น กำรพัฒนำตอ่ ยอดภมู ปิ ัญญำให้เปน็ นวัตกรรม คุณค่ำ (มูลค่ำ) และ ควำมภำคภูมิใจ  ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถ่นิ /นวตั กรรมท่คี ดิ ขนึ้ มาใหม่  ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถ่นิ ดง้ั เดิมไดร้ ับการถ่ายทอด  ภมู ิปัญญาทอ้ งถิน่ ท่ีได้รับการพัฒนาและต่อยอด

6 แบบเดมิ พวงมาลยั ดอกไม้สด กำรพฒั นำต่อยอด พวงมาลัยด้วยกระดาษทิชชูทาคน้ คว้าหาความรู้จากแหลง่ ตา่ ง ๆ ไม่วา่ จากการไป ศกึ ษาดูงานตามสถานทตี่ ่าง ๆ ก็จะเก็บเก่ียวความรจู้ ากท่ีได้รบั มา กลับมาฝกึ และเรียนรูเ้ พิ่มเตมิ เป็นภมู ิ ปญั ญาท้องถนิ่ ท่ีนิยม มาถึงปัจจบุ ันนเี้ กดิ การนามาประยุกตใ์ ชก้ ระดาษทชิ ชูมาทาเพ่อื ทดแทนดอกไม้จริง เพอ่ื ใหค้ งทนและมสี สี ันสวยงามนามาใชป้ ระโยชนเ์ ผยแพร่ความรู้ในชมุ ชนได้สืบทอดกนั ต่อไป และเพ่ือเพิ่ม รายไดใ้ ห้กบั ตนเอง เจำ้ ของภูมิปัญญำ นำงทองคำ ฤทธิล์ ำเลศิ การทาพวงมาลยั ดว้ ยกระดาษทชิ ชู การทาดอกมะลิดว้ ยกระดาษทชิ ชู ผลิตภณั ฑพ์ วงมาลัยดว้ ยกระดาษทชิ ชู

ท่ีปรึกษำ คณะผจู้ ดั ทำ 1.นางสาวดารัตน์ กาญจนาภา ผู้อานวยการสานกั งาน กศน. จังหวัดราชบุรี 2.นางสาวชาลินี ดารา ครรู ักษาการผอู้ านวยการ กศน. อาเภอปากท่อ ร่ำง/เรียบเรยี งและจดั พิมพ์ ครู กศน.ตาบลป่าไก่ นางสาวรงุ่ ขวัญ อย่ดู ี