การปรบั พฤติกรรมสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพวัยทางาน - อาหารจากดั เกลอื นา้ ตาล และไขมัน - อาหารทม่ี นี า้ ตาลและไขมันมากทาใหเ้ กดิ โรคอว้ น นา้ ตาล และไขมันในเลอื ดสูง ความดันโลหิตสงู
การปรบั พฤตกิ รรมสร้างเสรมิ สุขภาพวยั ทางาน - ควรรับประทานผักผลไมเ้ พม่ิ ขน้ึ - รบั ประทานไข่แดง กุ้ง หอย ปลาหมึกนอ้ ยลง (โคเลสเตอรอล) - รับประทานปลาใหย้ ่อยงา่ ยขึ้น - ปรับวิธกี ารปรงุ อาหารจากทอด ป้ิง น่งึ ย่าง
การปรับพฤติกรรมสรา้ งเสริมสุขภาพวัยทางาน - เพ่มิ อาหารแคลเซียมสูง ป้องกันภาวะกระดูกพรนุ กระดูกเปราะบางแตกหักง่าย เฉพาะวัยหมดประจาเดอื น
การปรบั พฤติกรรมสร้างเสรมิ สขุ ภาพวัยทางาน - งดบหุ รี่ งดสรุ า สร้าง สวล.ปลอดบหุ ร่ใี นท่สี าธารณะ/ที่ทางาน - ออกกาลงั กายให้พอเหมาะ ลดพงุ ลดโรค จัด สวล. เออื้ ตอ่ ออก กาลังกาย กระฉับกระเฉงและป้องกนั โรคต่อเนอ่ื ง เช่น แอโรบิค เดนิ เร็ว ว่ายนา้ - ควรมีการอบอุ่นร่างกายกอ่ นออกกาลงั กายอยา่ งตอ่ เน่อื งและผอ่ น คลายกลา้ มเนอ้ื เมอื่ สน้ิ สดุ การออกกาลงั กาย
การปรับพฤติกรรมสร้างเสรมิ สุขภาพวยั ทางาน - สถานทท่ี างานปลอดโรคปลอดภัยกายใจเป็นสขุ - ปลอดโรค - ดาเนนิ การปอ้ งกัน/ควบคมุ โรคไม่ตดิ ตอ่ เชน่ เบาหวาน ความดัน อัมพาต หวั ใจขาดเลือด มะเร็ง โรคที่เกิดจากการประกอบอาชพี และ สงิ่ แวดลอ้ ม โรคติดตอ่ โรคท่เี ป็นปญั หาของพน้ื ที่ - ดาเนนิ งานลดพฤติกรรมเสย่ี งตอ่ การเกดิ โรค และอบุ ัติเหตจุ ราจร เชน่ อาหารตอ่ สขุ ภาพ ออกกาลังกายนอ้ ย สบู บุหร่ี ดื่มสรุ า ไมส่ วมหมวกนริ ภัย พฤติกรรมขับข่ปี ลอดภัย วนิ ัยจราจร คาดเขม็ ขัดนริ ภยั เมาไม่ขบั ขับไมเ่ ร็ว
การปรบั พฤตกิ รรมสรา้ งเสริมสขุ ภาพวยั ทางาน - สถานทท่ี างานปลอดโรคปลอดภัยกายใจเปน็ สุข - กายใจเป็นสขุ สง่ เสริมสขุ ภาพจติ สร้างคณุ คา่ ให้กับชีวติ ลดความเครยี ด และภาวะซึมเศรา้ ทีเ่ กดิ จากการทางาน - สง่ เสรมิ การจดั การกับเวลา ลดวิตกกังวลเร่ืองโรคภัยไขเ้ จบ็ ร่างกาย ที่เสอ่ื มถอย ปัญหาชวี ิตสมรส/บตุ ร / เศรษฐกจิ ของครอบครัว - ส่งเสรมิ เทคนคิ การจดั การกับความเครียด การแก้ปญั หาอยา่ งถกู วธิ ี มกี ลวิธีการเผชิญกบั ปญั หาอย่างชาญฉลาด - ส่งเสรมิ ใหม้ ีการปฏบิ ัตกิ ิจกรรมทางศาสนา
การปรบั พฤตกิ รรมสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพวัยทางาน ฉลาดทางอารมณ์ = ฉลาดคดิ + ฉลาดพดู + ฉลาดทา ฉลาดคิด ---> ควบคมุ ความคิดได้ คดิ ในทางทีด่ ี คดิ ในทางสรา้ งสรรค์ ฉลาดพูด ---> เลือกพูดแต่ส่งิ ท่ีดี มปี ระโยชน์ หลกี เลยี่ งคาพูดท่ีจะ ทาใหต้ นเองและบุคคลอืน่ เดือดรอ้ น ฉลาดทา ---> \"ทาเป็น\" ไมใ่ ช่ \"ทาได\"้ รู้และเชีย่ วชาญในงานนน้ั ๆ
วิธีการในการสร้างเสริมสุขภาพ 5.2 กิจกรรมสร้างเสริมสุขภาพระดบั ครอบครวั แบ่งตามระยะพฒั นาการของครอบครัว ดงั น้ี 1. ระยะกอ่ นแต่งงาน - ตรวจสขุ ภาพร่างกาย การเตรยี ม ความพร้อมสาหรบั การมบี ตุ ร และทกั ษะการใชช้ วี ิตคู่ - ตรวจกรปุ๊ เลือด - ตรวจความเขา้ กันของเลอื ด Hemoglobin Typing - ตรวจชนดิ ของเลือด (Rh Factor) ถา้ ฝ่ายใดฝา่ ยหน่งึ มเี ลอื ด Rh- เม่อื ตง้ั ครรภ์จะทาให้เสี่ยงตอ่ การแท้งลูกได้สงู มาก - ตรวจความสมบรู ณ์ของเมด็ เลอื ด และเชื้อไวรสั ตับอักเสบบี - ตรวจหาภมู ิคุม้ กันหัดเยอรมนั - ตรวจหาเช้ือไวรัสเอดส์
วิธีการในการสรา้ งเสรมิ สุขภาพ 5.2 กิจกรรมสร้างเสริมสขุ ภาพระดบั ครอบครวั 2. ระยะแต่งงานใหม่ - การให้คาปรึกษาชวี ติ คู่ และให้คาปรกึ ษาอนามยั เจริญพนั ธ์ ทง้ั ผทู้ พี่ ร้อมจะมีบตุ รและยังไมพ่ รอ้ มจะมีบตุ ร 3. ระยะกอ่ นคลอดบุตร - สง่ เสรมิ ใหท้ ากจิ กรรมรว่ มกัน และมกี ารประเมนิ สัมพนั ธภาพระหวา่ งพอ่ แม่
วธิ กี ารในการสร้างเสรมิ สุขภาพ 5.2 กิจกรรมสร้างเสริมสุขภาพระดับครอบครวั 4. ระยะมีบุตรแรกเกดิ –5 ขวบ จดั กิจกรรม พ่อ แม่ ลูก กระตนุ้ พัฒนาการของลูกในทกุ ๆ ดา้ น ใหค้ วามรเู้ รื่องพฒั นาการของ ลกู กระตุน้ พัฒนาการของเด็ก และฝึกทักษะสงั เกตความผดิ ปกตขิ อง ลูก พูดกบั ลกู 5. ระยะมีบุตร 6-12 ปี กิจกรรมการสง่ เสริมในครอบครัว มากขึ้น จดั กจิ กรรมการให้คาปรกึ ษาวยั รุ่นร่วมกบั พ่อ แม่ และ กิจกรรมครอบครัว ใหส้ มาชิกมโี อกาสทากิจกรรมร่วมกัน
การดูแลส่ิงแวดลอ้ มของครอบครัว - บรบิ ทชุมชนุ ท่อี ยูอ่ าศยั ควรมที ีอ่ ยู่อาศัยเป็นหลักแหลง่ อยู่ในบรบิ ทของชุมชนที่ดี ในแหล่งชุมชน ปราศจากมลพิษ สาธารณปู โภคสะดวก (ถนน ประปา ไฟฟ้า มีสถานท่อี อกกาลงั กายและพกั ผ่อนหยอ่ นใจ) - เขา้ ถึงระบบบริการสุขภาพง่าย เช่น คลินกิ รพ. รพ.สต. - เดนิ ทางกลบั บา้ นปลอดภยั ในชวี ติ /ทรพั ย์สนิ ชุมชนละแวกบ้าน - ปราศจากแหล่งมว่ั สุมอบายมุข
2.1 การดแู ลสงิ่ แวดล้อมของครอบครวั - ลกั ษณะบา้ น ▪ มั่นคงแขง็ แรง ส่งิ อานวยความสะดวกท่ีเพยี งพอตอ่ การ ดารงชวี ติ - สุขาภบิ าลที่อยูอ่ าศยั ▪ สิ่งแวดลอ้ มท้ังภายในและภายนอกควรปลอดภัยและถกู สุขลักษณะตามหลักสุขาภิบาล มเี พอื่ นบ้านท่เี ปน็ มติ รและให้ ความชว่ ยเหลอื ได้
2.2 การดแู ลด้านการทาหนา้ ท่ขี องครอบครัว 1) สัมพันธภาพคนในครอบครวั อยูด่ ว้ ยความรักเออ้ื อาทร ดังน้ี - มปี ฏิสมั พนั ธ์ ครอบครัวใช้เวลาร่วมกนั มีเครอื ขา่ ยทางสงั คมทีด่ ี ❖ พ่อแม่แบบอยา่ งที่ดขี องลูก เล้ียงลกู ใช้เหตุผล เอาใจใส่ อบรมสั่งสอน พฒั นาทักษะชีวติ โอกาสให้ลูกไดพ้ ัฒนาไปสู่ความเปน็ ผ้ใู หญ่ ❖ ลกู ประพฤตติ นเป็นคนดี เคารพเชอื่ ฟงั พ่อแม่ กตญั ญูกตเวที ตั้งใจศึกษา เลา่ เรยี น รกั ษาชอ่ื เสียงวงศ์ตระกูล ❖ สามีให้เกยี รตภิ รรยา ซอ่ื สตั ย์ ภรรยายกย่องสามแี ละซ่อื สตั ย์
2.2 การดูแลด้านการทาหน้าท่ีของครอบครวั 1) สมั พนั ธภาพของคนในครอบครวั (ต่อ) - มคี วามผกู พันทางอารมณ์ท่ีเหมาะสม ไม่ห่างเหนิ /ใกล้ชิดกัน เกินไป ขาดความเป็นตวั ของตัวเอง ใสใ่ จดา้ นอารมณแ์ ละความรู้สกึ ห่วงใยเอื้อ อาทร รกั ใครป่ รองดอง สามัคคี ยอมรับและชน่ื ชมยินดตี ่อกัน มีอสิ ระทแ่ี ตกตา่ ง กนั และเปน็ ตัวของตัวเอง แต่ยอมรบั ข้อตกลงรว่ มกนั และปฏบิ ตั ิตาม - มกี ารสื่อสารทมี่ ีประสทิ ธิภาพ มที ักษะการสือ่ สารทางบวก เพือ่ สร้างความสมั พนั ธท์ ีด่ ีของคนในครอบครวั
2. การดแู ลด้านการทาหน้าทข่ี องครอบครวั บทบาทหน้าทข่ี องคนในครอบครวั เดก็ ได้รับการอบรม สงั่ สอน พัฒนาหลกั คดิ และแนวทางดาเนินชีวิต - มบี ทบาท/หน้าทชี่ ัดเจน รบู้ ทบาทตนเอง ช่วยกนั ทางานบ้าน มี ความยืดหยนุ่ และเหมาะสม จดั ระบบภายในครอบครัวมีประสิทธิภาพ กาหนด รูปแบบการดาเนินชวี ิตอยา่ งเหมาะสม จัดลาดับอานาจและความเปน็ ผนู้ า ชัดเจน ผูน้ าครอบครวั เป็นประชาธิปไตย ละเว้นอบายมขุ ไมท่ าผดิ กฎหมาย วาง แผนการใช้เงินและออม - แก้ไขความขดั แย้งท่มี ีประสิทธภิ าพ เม่อื เครียด ขัดแยง้ /เผชญิ วกิ ฤต พดู คยุ และจดั การปัญหาอยา่ งเหมาะสม ไมม่ ีความรนุ แรงในครอบครวั
วธิ ีการในการสรา้ งเสรมิ สุขภาพ 5.3 กจิ กรรมการสร้างเสริมสขุ ภาพระดบั ชมุ ชน - หลกั การสาคัญในการสรา้ งเสริมสุขภาพชมุ ชน คอื การสร้าง การประสานความร่วมมอื ระหว่างภาคส่วนต่าง ๆ และภาคส่วน/ดรมี ทมี คอื ภาคประชาสังคม ภาครฐั และภาควิชาการ สงั คมไทยต่ืนตวั /สนใจการดแู ล สขุ ภาพมากยิง่ ขนึ้ มอี งค์กรสุขภาพมากมาย (การคุ้มครองผูบ้ รโิ ภค การแพทย์ ทางเลอื ก) และมีการรวมตัวกนั ของกลุ่มคนทส่ี นใจด้านสุขภาพ (ชมรมต่างๆ) กระบวนการสร้างเสริมสขุ ภาพระดบั ชุมชน การพฒั นาสุขภาพที่เน้นการสง่ เสริมสขุ ภาพ จะใหค้ วามสาคัญกบั การ ทาประชาคมเพอื่ นาไปส่กู ารทากจิ กรรมสง่ เสรมิ สุขภาพ เป้าหมาย คอื สุขภาวะ ทด่ี รี ะดบั ชุมชน
กิจกรรมการสร้างเสรมิ สขุ ภาพระดบั ชมุ ชน แนวทางการสรา้ งเสริมสุขภาพระดับชมุ ชน ใชก้ ระบวนการเรียนรูข้ องชมุ ชน สนับสนุนนโยบายสาธารณะ ภูมิ ปัญญาท้องถิ่น และสง่ เสรมิ ระบบสวัสดกิ ารชมุ ชน กองทุน สวัสดิการชุมชน นโยบายสขุ ภาพของไทย 1. สง่ เสรมิ ความรบั ผดิ ชอบตอ่ สงั คม - หลกี เลี่ยงการทาทเ่ี ปน็ อันตรายต่อสขุ ภาพบคุ คล (ขับขปี่ ลอดภยั ) - ดูแลและสร้างสิ่งแวดลอ้ มใหด้ ีข้นึ มีสวนสุขภาพ สวนสาธารณะ - การจากดั การผลิตและการจาหนา่ ยบหุ รี่ สรุ า - การคุ้มครองด้านสุขภาพผู้บริโภค - การตดิ ตามประเมินผลกระทบด้านสุขภาพจากโครงการท้งั ของรฐั และเอกชน
วธิ กี ารในการสร้างเสรมิ สขุ ภาพ นโยบายสขุ ภาพของไทย (ต่อ) กจิ กรรมการสรา้ งเสริมสขุ ภาพระดับชุมชน 2. การเพ่ิมการลงทุนเพ่ือพฒั นาสุขภาพ - สนับสนุนด้านการวิจยั และพัฒนาดา้ นสุขภาพ - สนับสนนุ เพอ่ื การวจิ ัยสมนุ ไพร และการแพทย์แผนไทย - เพม่ิ การกระจายอานาจส่ทู อ้ งถ่นิ - สนบั สนุน สง่ เสริมสขุ ภาพระดับสงั คมโดยประชาชนสามารถขอทุนได้ 3. การสร้าง และขยายภาคเี ครอื ขา่ ย - เกดิ ขึน้ จากความตระหนกั และกาหนดการจัดการด้วยประชาชนเอง - เกิดจากการสง่ เสรมิ โดยรัฐ - โดยการสนับสนุนขององค์กรพฒั นาเอกชน (NGO)
นโยบายสขุ ภาพของไทย (ต่อ) วธิ กี ารในการสรา้ งเสริมสุขภาพ กจิ กรรมการสร้างเสริมสุขภาพ ระดบั ชุมชน 4. เพมิ่ ความสามรถของชุมชนและอานาจของปัจเจกบุคคล สง่ เสรมิ การศกึ ษาภาคปฏิบัติ อบรมผนู้ าชมุ ชน การเข้าถึงทรัพยากร และแหล่งประโยชน์ 5. จัดโครงสรา้ งพนื้ ฐานเพ่ือการสง่ เสริมสุขภาพ - ชมุ ชนสุขภาพ เมอื งสขุ ภาพ - โรงเรียนสขุ ภาพ เนน้ การจัดสง่ิ แวดลอ้ ม การจดั กจิ กรรมเพือ่ สุขภาพ - ทีท่ างานสขุ ภาพ สง่ เสริมพฤตกิ รรมสขุ ภาพท่ีเหมาะสม
3. การดแู ลสุขภาพชมุ ชน ชุมชนท่ีดีจะทาใหค้ นในชมุ ชนมสี ุขภาพดี มอี งคป์ ระกอบคุณภาพ ดังน้ี - ชุมชนแหง่ การเรียนรู้ - ชุมชนแหง่ การมสี ่วนร่วม - ชุมชนทมี่ คี วามสมานฉันทแ์ ละเออื้ อาทร - ชุมชนรู้รกั ษ์สงิ่ แวดลอ้ ม - ชมุ ชนแหง่ สันติสุข
3. การดูแลสขุ ภาพชุมชน - การดแู ลสขุ ภาพของชมุ ชนให้ยั่งยืน ตอ้ งเกิดจากคนในพ้ืนท่มี จี ิต อาสาในการทางาน ตอบสนองความต้องการของชุมชน - มรี ะบบสนับสนนุ ทเ่ี อ้อื ต่อการทางานในพืน้ ที่ ไดร้ บั การพฒั นาอบรม ใหค้ วามรู้ - สรา้ งเครอื ขา่ ยในการดแู ลสุขภาพ ความตระหนกั และมสี ว่ นรว่ มใน การพัฒนาแผนงานเพอื่ การดูแล/รูปแบบการดแู ลสขุ ภาพของชมุ ชน
3. การดแู ลสุขภาพชมุ ชน รูปแบบการดแู ลสุขภาพของชมุ ชน - ดูแลส่ิงแวดล้อมในชุมชน มีกติการว่ มกันในการพัฒนาการดแู ลสขุ ภาพชมุ ชน - มีวสั ดอุ ปุ กรณท์ ี่เกี่ยวขอ้ งกับการพฒั นาการดแู ลสุขภาพ - มีกลวิธีการพฒั นาและกระบวนการพัฒนา
3. การดแู ลสุขภาพชมุ ชน รปู แบบการดูแลสุขภาพของชมุ ชน - คนในชมุ ชนมีทกั ษะในการคดิ วิเคราะห์ วางแผนแก้ไขปัญหา วธิ ีดาเนินการเพ่ือใหบ้ รรลเุ ป้าหมายของการดแู ลสุขภาพชมุ ชน - มกี ารบรหิ ารจัดการที่มปี ระสทิ ธภิ าพ - มกี ารสนับสนุนช่วยเหลอื ทัง้ หนว่ ยงานภาครฐั และเอกชน
3. การดแู ลสุขภาพชุมชน ชุมชนแห่งการเรียนรู้ (Social society) มีกระบวนการพัฒนาชมุ ชน ดังน้ี - กล่อมเกลาคนในสังคมให้ใฝ่รู้ พฒั นาทักษะท่ีสาคัญ คือ การ ใฝร่ ู้ ความสาคญั และความจาเปน็ ของการเรียนรู้ ชุมชนจะสามารถสร้าง กระบวนการเรยี นร้ไู ดด้ ว้ ยตนเอง และเรียนรู้อย่างตอ่ เน่ือง รูปแบบที่ หลากหลายตามความสนใจและความถนัด - สรา้ งโอกาสในการเรียนรู้ให้กบั ทุกคน พฒั นาแหล่งเรยี นรใู้ น ชมุ ชนให้ทั่วถงึ ครอบคลุมประชากรทุกกลุ่ม ใหไ้ ดม้ โี อกาสเรียนรู้ เชน่ มีศนู ย์ พัฒนาศกั ยภาพของบุคคลผ้ดู อ้ ยโอกาส ผพู้ กิ าร บุคคลออทิสตกิ
ชมุ ชนแห่งการเรียนรู้ (Social society) กระบวนการพฒั นาชุมชนให้เป็นชมุ ชนแหง่ การเรยี นรู้ (ตอ่ ) - พัฒนาทรัพยากรการเรียนรู้ สร้างสภาพแวดล้อมแห่งการเรียนรู้ ทงั้ ในและนอกหอ้ งเรยี น เช่น ห้องสมุด อุทยานการเรียนรู้ พิพธิ ภัณฑเ์ พอ่ื การ เรยี นรู้ ศูนยส์ ร้างสรรคง์ านออกแบบ ศูนย์พฒั นาดนตรี กฬี า ศลิ ปะ ศนู ย์การ เรยี นร้ดู ้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการส่ือสาร จัดระบบข้อมูล สารสนเทศ ระบบเครอื ข่ายเชอ่ื มโยงให้คนเกิดการเรียนรอู้ ยา่ งเตม็ ศกั ยภาพ
ชุมชนแหง่ การเรียนรู้ (Social society) กระบวนการพัฒนาชมุ ชนใหเ้ ป็นชมุ ชนแหง่ การเรียนรู้ (ตอ่ ) - สร้างองคค์ วามรู้และถา่ ยทอดองคค์ วามรู้ - สร้างองคค์ วามรูใ้ หมใ่ หเ้ กิดขึ้น จากการศกึ ษาค้นคว้า สรุปบทเรียน - จัดการองค์ความรู้ให้เกดิ ประโยชนส์ ูงสดุ สอดคล้องกับ ป.ป.ของสังคม - ถา่ ยทอดองคค์ วามรสู้ คู่ นในชุมชน ด้วยการสอื่ สารทมี่ ปี ระสทิ ธิภาพ
3. การดแู ลสขุ ภาพชมุ ชน ชุมชนแห่งการมีสว่ นรว่ ม ความร่วมมือจะเกดิ ขน้ึ เมอื่ คนในชุมชนรจู้ ักบทบาทหนา้ ทีข่ องตนเอง ไม่เห็นแกต่ ัว และบาเพ็ญตนใหเ้ ป็นประโยชน์ตอ่ ชมุ ชน ไมเ่ หน็ แก่พวกพ้อง การมีส่วนรว่ มของชมุ ชนจะเกิดขนึ้ ได้จากกระบวนการดังต่อไปน้ี - การเปดิ โอกาสใหป้ ระชาชนได้แสดงความคดิ เหน็ เริม่ จาก การใหข้ อ้ มลู ในเรอ่ื งต่าง ๆ ทตี่ ้องการการมสี ่วนร่วมเผยแพรผ่ ่านชอ่ งทางตา่ ง ๆ เพื่อใหค้ นในชุมชนได้รับทราบและเปิดโอกาสใหป้ ระชาชนไดแ้ สดงความ คดิ เหน็
ชมุ ชนแหง่ การมสี ่วนร่วม 3. การดแู ลสขุ ภาพชุมชน - รับฟงั ความคิดเหน็ ของประชาชน เกดิ การตัดสนิ ใจ ผ่านการ สารวจความคดิ เหน็ /การจัดเวทแี สดงความคดิ เห็น - เปิดโอกาสใหป้ ระชาชนมสี ว่ นรว่ มปฏบิ ัติงาน ลงมือปฏิบตั ิ รว่ มกันทาใหม้ น่ั ใจไดว้ า่ ข้อมลู ท่ไี ด้เสนอแนะ ถกู นาไปปฏบิ ตั ติ ามความต้องการ - ใหอ้ านาจประชาชนในการตัดสินใจทงั้ หมด การไดต้ ดั สินใจทา กิจกรรม/ โครงการตา่ ง ๆ จากความตอ้ งการของคนในชมุ ชน ดาเนนิ การทุก ขั้นตอนผ่านการลงประชามตขิ องคนในชุมชน จะทาใหเ้ กดิ การร่วมมือกนั พัฒนาชุมชนอยา่ งยงั่ ยนื
3. การดูแลสุขภาพชุมชน ชมุ ชนแหง่ ความสมานฉนั ทแ์ ละเอื้ออาทร - ใชส้ ันตวิ ิธใี นการทางาน สะท้อนคุณคา่ ความดงี ามของความแตกตา่ ง - บริหารจดั การแบบมีสว่ นร่วม การมีสว่ นรว่ มทท่ี าให้เกิดการเรียนรแู้ ละ พฒั นางานร่วมกัน สร้างคา่ นยิ มร่วมกัน มุ่งใหเ้ กดิ ความเข้าใจกนั - จดั การความขดั แยง้ อยา่ งสรา้ งสรรค์ ความปรองดองและพัฒนางาน พฤติกรรมการแสดงออกท่เี หมาะสม - สง่ เสรมิ มนษุ ยสมั พันธ์ทด่ี ตี อ่ กนั พดู คุยกัน แลกเปลย่ี นความคิดเห็น ปรับทุกขส์ ขุ กนั ไม่แบ่งแยกเชื้อชาติศาสนา ลดความเป็นพวกเขาพวกเรา - เฝา้ ระวงั ประเด็นขัดแย้ง สถานการณท์ ่จี ะนาไปสูค่ วามรู้สกึ อคติ ไมเ่ ขา้ ใจ กัน ไมไ่ ว้วางใจกัน
3. การดแู ลสุขภาพชมุ ชน ชุมชนร้รู กั ษส์ ง่ิ แวดลอ้ ม - ธรรมชาติและส่งิ แวดล้อมมีความสาคัญต่อชวี ติ สง่ ผลตอ่ วถิ ชี ีวิตในชุมชน - ผลกระทบจากธรรมชาติและสง่ิ แวดลอ้ มท่ีเป็นมลพิษ คนในชมุ ชนต้องรว่ มมอื กันอนุรกั ษ์ส่งิ แวดล้อม เพื่อใหค้ นในชมุ ชนได้อาศยั ในทป่ี ราศจากมลพิษทาง อากาศ มีอาหารนา้ ดม่ื น้าใช้ที่สะอาดและเพยี งพอ ปราศจากพาหะนาโรคและ ส่ิงรบกวนความเปน็ อยู่ กาจัดขยะและสิ่งปฏิกลู ทถ่ี กู หลกั สขุ าภิบาล
3. การดูแลสุขภาพชมุ ชน ชุมชนรรู้ กั ษ์สิ่งแวดล้อม - บทบาทในการอนุรักษใ์ หค้ นในชมุ ชนไดต้ ระหนัก ถงึ หลักในการอนรุ ักษ์และแก้ไขส่งิ แวดล้อม - ใชใ้ ห้คุ้มค่า (Reuse) ทรัพยากรต่าง ๆ ทม่ี ีอยู่ ใชแ้ ลว้ หมดไป บางอยา่ งมีอยู่จากัดอาจขาดแคลน/หายาก ชุมชนต้องรู้จักการนากลับมาใช้ใหม่ อยา่ งฉลาด รู้จักเลอื กใช้พิจารณาถ่ีถว้ นและรอบคอบถงึ ผลดผี ลเสยี คานงึ ถึง ประโยชนส์ งู สดุ เกดิ ผลเสยี น้อยทสี่ ุด และใช้ทรพั ยากรอยา่ งคมุ้ คา่ มากทสี่ ุด - นากลบั มาใช้ใหม่ (Recycle) สงิ่ ของใดที่ยังมสี ภาพใชไ้ ด้อาจ สามารถนามาดดั แปลง/ประดิษฐ์สิ่งของเหลือใชเ้ พอื่ ใหใ้ ชไ้ ดอ้ ีก รจู้ ักการแปร สภาพ เชน่ การคัดแยกขยะเพือ่ นาไปแปรสภาพแลว้ นากลบั มาใช้ใหม่
ชมุ 3ช.นกรารรู้ ดกั ูแษลส์ ขุ่งิ แภาวพดชลุมอ้ ชมน หลักในการอนุรักษแ์ ละแกไ้ ขสง่ิ แวดลอ้ ม - ใชอ้ ยา่ งประหยดั (Reduce) ทรัพยากรมีน้อยหายาก ควรใช้ อยา่ งประหยัดให้มใี ช้นาน เชน่ ถอดปลก๊ั เครอ่ื งใชไ้ ฟฟ้า เดนิ ใกล้ ๆ ดว้ ยการเดนิ ปั่นจกั รยานแทนการใชร้ ถยนต์ ปิดก๊อกน้าให้สนิท ไม่เปดิ น้าทิง้ ฤดหู นาวการ ผลิตกระแสไฟฟา้ ไมเ่ พยี งพอกบั ความตอ้ งการใชก้ ระแสไฟฟ้าของชมุ ชน* - ซ่อมแซมฟ้ืนฟู (Repair) หากเสือ่ มโทรม ฟืน้ ฟู ซ่อมแซม ปรบั ปรุงหรือดาเนนิ การให้ถกู ต้องตามหลักวชิ า ใหก้ ลบั คนื ส่สู ภาพทด่ี ีขึ้น ซ่อมแซมเพอื่ ให้ใชใ้ หมไ่ ด้ - ปฏเิ สธการใช้ (Reject) งดใชส้ ิ่งของทจ่ี ะเปน็ การทาลาย ทรัพยากร ธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดล้อม
3. การดูแลสุขภาพชุมชน ชุมชนแห่งสันตสิ ุข - คนรู้จกั ใชป้ ัญญารวมพลงั รว่ มแรงร่วมใจ สานประโยชนเ์ พอื่ สังคม เชอ่ื มโยงความรกั ความเขา้ ใจเพือ่ ใหเ้ กดิ มติ รภาพอยา่ งถาวร การสร้างสันตสิ ขุ ใหเ้ กดิ ขนึ้ ในชมุ ชน ดงั น้ี o พฒั นาด้านการศกึ ษา สรา้ งคนใหร้ จู้ ักใช้ปญั ญา คดิ มีเหตุผล กว้างไกล ลึกซึง้ หลากหลาย ถกู ทาง เปน็ ส่วนสาคัญสาหรับการ สร้างสนั ตสิ ขุ ในชมุ ชน
3. การดแู ลสุขภาพชมุ ชน ชุมชนแห่งสันตสิ ุข การสร้างสนั ตสิ ขุ ให้เกิดขน้ึ ในชมุ ชน (ต่อ) o พัฒนาศาสนาเปน็ เคร่ืองยดึ เหนย่ี ว ทกุ ศาสนาสอนใหค้ นเปน็ คนดี เปน็ เคร่อื งยดึ เหน่ยี ว ทา ใหค้ นประพฤตปิ ฏิบัติส่ิงดงี าม ละเว้นความชั่ว จติ ใจผ่องแผ้ว สามารถอยรู่ ว่ มกันได้โดยไม่แบง่ แยก เชอ้ื ชาติ ศาสนาทาให้ เกดิ สันติสุข
ชุมชนแห่งสันตสิ ขุ 3. การดแู ลสขุ ภาพชมุ ชน o ผ้บู รหิ ารมธี รรมาภิบาล ระบบบรหิ าร/การเมอื งการปกครองภายใน ชมุ ชนตอ้ งยึดหลกั ธรรมมาภบิ าลของผ้บู รหิ าร ประกอบดว้ ย 1) นติ ิธรรม/การยินยอมพรอ้ มใจปฏิบตั ิตามระเบยี บขอ้ บังคับ 2) โปรง่ ใส มคี วามตรงไปตรงมา ตรวจสอบความถกู ตอ้ งได้ 3) มีสว่ นรว่ ม ประชาชนมีสว่ นร่วม คิดเสนอความคิดเห็นตัดสินใจ ประชาพิจารณ์ ประชามติ และร่วมรับผิดชอบต่อผลการกระทาน้ัน 4) ความรับผดิ ชอบ ตระหนกั ในหนา้ ท่ีความรับผดิ ชอบ 5) ความคุ้มค่า บริหารจดั การทรพั ยากรใหเ้ กิดประโยชนต์ อ่ ส่วนรวม 6) หลกั คณุ ธรรม ยึดมน่ั ในความถูกตอ้ ง ซอื่ สตั ย์สุจริต เคารพสทิ ธผิ ้อู ่นื
3. การดูแลสุขภาพชมุ ชน ชุมชนแหง่ สนั ตสิ ขุ o มกี ระบวนการยุตธิ รรม สามารถระงบั ขอ้ พพิ าท ข้อขดั แย้ง และคมุ้ ครองสทิ ธิเสรีภาพของประชาชน o มกี ารสือ่ สารทม่ี ีคณุ ภาพ ข้อมูลข่าวสารและเทคโนโลยที ่ใี ช้ส่อื สาร ควรมีเนอ้ื หาสาระทีก่ ่อใหเ้ กิด ประโยชน์ต่อคนในชุมชน สันติสขุ จะเกดิ ข้นึ ได้เมอื่ มีการรับสง่ ข้อมลู ทางการ ส่อื สารทมี่ คี ุณภาพเกดิ ประโยชน์สงู สุดปราศจากความขัดแยง้
ชุมชนแหง่ การมสี ่วนรว่ ม ชุมชนแหง่ ความสมานฉนั ท์และเอ้อื อาทร - เปดิ โอกาสใหป้ ระชาชนได้แสดงความคดิ เห็น - ใชส้ ันตวิ ธิ ี - การรับฟงั ความคิดเห็นของประชาชน - บรหิ ารจดั การแบบมสี ่วนรว่ ม - เปิดโอกาสใหป้ ระชาชนมีส่วนรว่ มปฏิบัตงิ าน - จัดการความขัดแย้งอย่างสร้างสรรค์ - ให้อานาจประชาชนในการตัดสนิ ใจท้ังหมด - สง่ เสรมิ มนษุ ยสัมพันธอ์ นั ดตี ่อกนั - เฝา้ ระวังประเดน็ ขัดแยง้ ชมุ ชนรูร้ ักษส์ ิง่ แวดล้อม - ใช้ใหค้ มุ้ คา่ (Reuse) - ใหก้ ารศกึ ษา - นากลับมาใช้ใหม่ (Recycle) - มีศาสนาเปน็ เครือ่ งยดึ เหนี่ยว - ใช้อย่างประหยัด (Reduce) - มีธรรมาภบิ าล - ซอ่ มแซมฟื้นฟู (Repair) - มกี ระบวนการยตุ ิธรรม - ปฏเิ สธการใช้ (Reject) - มีการสอ่ื สารทม่ี ีคณุ ภาพ
สรปุ ท้ายบทเรียน 3. การดูแลสุขภาพชมุ ชน การมีสขุ ภาพดีมชี วี ิตยนื ยาวและมคี วามสขุ นัน้ ต้องประกอบดว้ ยการวาง แผนการดแู ลสขุ ภาพของตนเองใหเ้ หมาะสม - สขุ ภาพเกีย่ วขอ้ งเช่อื มโยงและสง่ ผลถงึ กนั ทง้ั สขุ ภาพของบคุ คล ครอบครวั และสุขภาพของชุมชุน - การดแู ลสุขภาพบคุ คลแตล่ ะช่วงวัย มีจุดเนน้ ในการดแู ลสขุ ภาพที่ แตกต่างกนั ชว่ งวยั ทารก วยั เด็ก/วัยสูงอายกุ ารดแู ลตนเองอาจจะทาไดไ้ ม่ สมบูรณ์ จึงตอ้ งมกี ารวางระบบการจัดการดแู ลสขุ ภาพในหลากหลายมติ ิ ท้ังการ สรา้ งเสรมิ สุขภาพ การปอ้ งกนั โรค และการเสรมิ สร้างคณุ ภาพชีวิตเพ่อื ใหแ้ ตล่ ะ คน ทกุ คนในครอบครัวและในชุมชนมีสุขภาพกาย สุขภาพจิต สขุ ภาพทางสงั คม ทดี่ ถี ้วนหนา้
บทสรปุ
Search
