หน่วยที่ 1 เทคโนโลยีสารสนเทศ และหลักการแก้ปัญหา

www.kroobannok.com

คานา การจดั กจิ กรรมการเรียนรู้ให้กบั นักเรยี นในทกุ กลุ่มสาระการเรียนรู้ จาเปน็ อย่าง ยิง่ ท่คี รูจะต้องจดั กจิ กรรมการเรียนรใู้ หน้ ักเรียนไดเ้ กดิ การเรียนรู้ ให้มากทส่ี ดุ ดงั นัน้ ครู จงึ ต้องหานวัตกรรมใหม่ ๆ มาใช้ประกอบการสอน เพ่อื เป็นการเพมิ่ ประสทิ ธิภาพใน mเทคโนโลยี (คอมพวิ เตอร์) ช้ันประถมศึกษาปีท่ี 6 จัดทาข้นึ เพือ่ ใชค้ วบคกู่ ับแผนการ การเรียนรูข้ องนักเรียน เอกสารประกอบการเรยี นกลุ่มสาระการงานอาชพี และ oจดั การเรยี นรู้ ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 6 เพือ่ ใชใ้ นการจัดกจิ กรรมการเรียนการสอน และ .cนกั เรียนสามารถค้นควา้ เพมิ่ เตมิ หลังจากเรยี นจบแล้ว เอกสารประกอบการเรยี น กลุม่ kสาระการงานอาชพี และเทคโนโลยี (คอมพิวเตอร์) ช้ันประถมศกึ ษาปที ี่ 6 สาระ oเทคโนโลยสี ารสนเทศเพ่อื การสือ่ สาร มจี านวน 9 เลม่ ดังนี้ nเลม่ ที่ 1 nเลม่ ที่ 2 การแกป้ ัญหาดว้ ยกระบวนการทางเทคโนโลยีสารสนเทศ aเลม่ ท่ี 3 การใช้คอมพิวเตอรใ์ นการคน้ หาขอ้ มูล bเล่มท่ี 4 เรียนรขู้ อ้ มูลสารสนเทศ oเล่มท่ี 5 การเกบ็ รักษาขอ้ มูล roเล่มท่ี 6 การสรา้ งแผนภมู ิด้วยโปรแกรมไมโครซอฟตเ์ อก็ เซล การเรยี กใชโ้ ปรแกรมไมโครซอฟต์เอก็ เซล .kเล่มท่ี 8 สร้างงานนาเสนอด้วยโปรแกรมเพาเวอรพ์ อยต์ เล่มท่ี 7 เรียนรู้โปรแกรมไมโครซอฟตเ์ พาเวอร์พอยต์ wเอกสารประกอบการเรยี นเล่มนี้ สาเร็จเปน็ รูปเล่ม ได้ใช้ประโยชน์ในการจัด wกจิ กรรมการเรียนรู้ เพราะคณาจารย์หลายทา่ นทใี่ ห้คาปรึกษาแนะนา และให้การ เล่มที่ 9 การใช้ซอฟแวร์ประยกุ ตส์ ร้างสรรค์งานแผน่ พับ w สนับสนุนชว่ ยเหลอื ข้าพเจ้าจึงขอกราบขอบพระคุณไว้ ณ โอกาสน้ี สมบรู ณ์ จันทสงิ ห์

สารบญั เร่อื ง หนา้ คาแนะนาในการใช้เอกสารประกอบการเรยี น ......................................…............1 ตัวช้ีวัด/จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ .............................................................................2 แบบทดสอบกอ่ นเรยี น ........................................................….............................3 mใบความร้เู รื่องการแกป้ ญั หาดว้ ยประบวนการทางเทคโนโลยสี ารสนเทศ...............6 oขนั้ ตอนการแก้ปญั หาด้วยประบวนการทางเทคโนโลยีสารสนเทศ..........................7 .cใบงานท่ี 1 เรือ่ งกระบวนการแกป้ ัญหา ........................................................12 kทฤษฎกี ารแกป้ ัญหา .............................................................................................13 oสรปุ บทเรียน............................................................................................................16 nใบงานท่ี 2 เรอื่ ง ทฤษฎกี ารแก้ปัญหา.......................................................................17 nแบบทดสอบหลังเรยี น ..........................................................................................18 aบรรณานุกรม ...................................................................................................... 21 bภาคผนวก................................................................................................................22 oใบงานท่ี 1 ..............................................................................................................2. 3 roใบงานท่ี 2...............................................................................................................2. 4 เฉลยแบทดสอบก่อนเรียน ......................................................................................25 www.kเฉลยแบทดสอบหลงั เรียน.......................................................................................26

เอกสารประกอบการเรียนเรื่องการแกป้ ญั หาดว้ ยกระบวนการเทคโนโลยสี ารสนเทศ 1 ข้อแนะนา สาหรับการใชเ้ อกสารประกอบการเรียน mคาแนะนาดังนี้ เพือ่ ให้เอกสารประกอบการเรยี นชุดน้มี ีประสทิ ธิภาพสูงสดุ ควรปฏิบตั ิตาม o1. เตรยี มวัสดุอปุ กรณใ์ หพ้ ร้อม และเพยี งพอสาหรับนกั เรยี น คาแนะนาสาหรบั ครผู ู้สอน .c2. กระตนุ้ ให้นกั เรียนปฏบิ ตั กิ ิจกรรม คอยใหก้ าลงั ใจ kให้ความชว่ ยเหลอื และใหค้ าปรกึ ษาแนะนานกั เรียน o3. ควบคมุ การทากจิ กรรมให้ดาเนนิ ไปตามเวลาท่กี าหนด n4. นานกั เรยี นอภิปรายเพอื่ สรปุ บทเรยี น เฉลยกิจกรรม nหรอื ตรวจเฉยคาตอบ baคาแนะนาสาหรับนักเรียน o1. นักเรยี นอ่านจุดประสงค์การเรยี นรกู้ อ่ นลงมอื ศึกษา roเอกสารประกอบการเรียน .k2. นักเรียนทาแบบทดสอบก่อนเรียน 3. ศึกษาเนื้อหาและลงมือปฏิบตั กิ ิจรรมตามคาสง่ั wในแต่ละใบงาน w 4. สอบถามขอความชว่ ยเหลอื จากครู เมอื่ มีข้อสงสัยหรอื w มีปัญหา 5. ทาแบบทดสอบหลังเรยี น 6. ตรวจคาตอบ และบันทึกคะแนน หมายเหตุ การดเู ฉลยหรอื คาตอบกอ่ นไมม่ ปี ระโยชนอ์ ะไร ในการพัฒนาตนเอง

เอกสารประกอบการเรยี นเรื่องการแกป้ ัญหาดว้ ยกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศ 2 ตวั ชว้ี ัด บอกหลกั การเบ้อื งตน้ ของการแกป้ ญั หาดว้ ย กระบวนการเทคโนโลยสี ารสนเทศ ok.comจดุ ประสงค์การเรียนรู้ nn1. อธบิ ายหลกั การเบ้ืองต้นของการแก้ปัญหาด้วยกระบวนการ aเทคโนโลยีสารสนเทศ ได้ b2. มเี จตคติท่ดี ตี ่อการแกป้ ญั หาด้วยกระบวนการเทคโนโลยี oสารสนเทศ ro3. มีทกั ษะในการเลือกวธิ ีการแกป้ ัญหาด้วยกระบวนการ www.kเทคโนโลยสี ารสนเทศ ได้อยา่ งถูกต้องและเหมาะสมได้ “อา่ นก่อนแลว้ จะรูว้ า่ ได้อะไรหลงั จากศึกษาจบเล่มนี้”

เอกสารประกอบการเรยี นเรอื่ งการแก้ปัญหาดว้ ยกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศ 3 แบบทดสอบกอ่ นเรยี น กลุ่มสาระการงานอาชีพและเทคโนโลยี ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 6 เรอื่ ง การแกป้ ญั หาดว้ ยกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศ จานวน 10 ข้อ คะแนนเต็ม 10 คะแนน เวลา 10 นาที **************************************************************** mคาช้แี จง ใหน้ กั เรียน ทาเครื่องหมาย  คาตอบทีถ่ กู ต้องทส่ี ุดเพียงขอ้ เดีย วใน oกระดาษคาตอบ .c1. ขอ้ ใดสรุปความสาคญั ของกระบวนการแก้ปญั หาไดถ้ กู ตอ้ ง kก. เป็นแนวทางการแก้ปัญหาโดยอาศยั ทางลดั oข. เปน็ แนวทางการลาดบั ความสาคัญของปญั หา nnค. เป็นแนวทางการแกป้ ัญหาให้ลุล่วงและมปี ระสิทธภิ าพ aง. เป็นแนวทางการแกป้ ัญหาที่เปลี่ยนแปลงไดต้ ลอดเวลา ob2. ปัญหาข้อใดไมค่ วรแกไ้ ขดว้ ยการลองผดิ ลองถูก roก. การต่อภาพจกิ ซอว์ ข. แกโ้ จทย์ปญั หาคณิตศาสตร์ .kค. การหาทางออกจากเขาวงกต ง. รกั ษาโรคมะเร็งดว้ ยพษิ ของสตั ว์ตา่ ง ๆ ww3. กระบวนการแกป้ ัญหาจะต้องเริม่ จากขัน้ ตอนใดเป็นอันดบั แรก w ก. ดาเนินการแก้ปญั หา ข. วางแผนการแก้ปญั หา ค. ตรวจสอบและปรบั ปรุง ง. วิเคราะห์และกาหนดรายละเอยี ดของปญั หา

เอกสารประกอบการเรยี นเรอ่ื งการแกป้ ญั หาดว้ ยกระบวนการเทคโนโลยสี ารสนเทศ 4 4. การจดั ลาดบั ความเปน็ ไปไดข้ องการแกป้ ญั หาอยใู่ นขั้นตอนใด ของกระบวนการ แกป้ ญั หา ก. ดาเนินการแก้ปญั หา ข. วางแผนการแก้ปญั หา ค. ตรวจสอบและปรับปรุง mง. วเิ คราะหแ์ ละกาหนดรายละเอยี ดของปัญหา .co5. การใชก้ ระบวนการแก้ปญั หา มีประโยชนอ์ ย่างไร kก. สามารถแกป้ ญั หาได้อย่างเป็นระบบ oข. สามารถแกป้ ัญหาด้วยตนเองในทุกปัญหา nค. สามารถวางแผนการแกป้ ญั หาทกุ อยา่ งได้ nง. สามารถสร้างเงอื่ นไขในการแกป้ ญั หาของตนเองได้ ba6. ข้อใดไม่ใชข่ ้ันตอนในการแก้ปัญหา oก. การวางแผนแกป้ ญั หา roข. การดาเนนิ การแก้ปัญหา ค. การทาความเขา้ ใจกับปญั หา .kง. ใชป้ ระสบการณเ์ ก่าในการแกป้ ัญหา w7. ขอ้ ใดไม่ใชก่ ระบวนการทใ่ี ช้ในการใช้แก้ปัญหา wก. ปรึกษาเพ่อื น w ข. การลองผิดลองถกู ค. ความรู้ความสามารถ ง. ใช้เครื่องมือในการแก้ปญั หา

เอกสารประกอบการเรยี นเรอ่ื งการแก้ปญั หาดว้ ยกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศ 5 8. จากแผนภาพกระบวนความคดิ ทก่ี าหนดให้ 1 หมายเลขใด ควรจะเปน็ ขน้ั ตอน การวางแผนแก้ปัญหา 2 ก. หมายเลข 1 3 ข. หมายเลข 2 4 5 mค. หมายเลข 3 oง. หมายเลข 4 ok.c6 ann9. การนากระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศ เขา้ มาใช้ในการแก้ปัญหานนั้ bโดยมี วตั ถปุ ระสงค์ใด oก. เพือ่ ความถูกต้อง roข. เพื่อความรวดเรว็ ในการทางาน ค. สามารถทางานซา้ ๆ ไดง้ ่ายข้ึน .kง. ถกู ต้องทุกข้อ w10. การรวบรวมความคิดจากหลายๆคน เพอ่ื คดิ หาสาเหตุและวิธแี ก้ไขปัญหาท่ถี กู ต้อง wเหมาะสม และไดผ้ ลดี เปน็ ทฤษฏีการแก้ปญั หาแบบใด w ก. การลองผดิ ลองถูก ข. Brainstorming การระดมสมอง ค. Mind Mapping แผนภูมิความคดิ ง. Modified Delphi...เทคนิคเพอ่ื แก้ไขปญั หา

เอกสารประกอบการเรยี นเร่อื งการแก้ปญั หาดว้ ยกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศ 6 กระบวนการแก้ปญั หาคืออะไร nok.comกระบวนการแก้ปญั หาเปน็ แนวทางการแกป้ ญั หาให้ nลลุ ่วงและมีประสทิ ธภิ าพ หลักการเบ้ืองต้นในการ aแกป้ ัญหาประกอบดว้ ย 4 ขน้ั ไดแ้ ก่ พิจารณา bปญั หา วางแผนแกป้ ัญหา การแกป้ ญั หา ตรวจสอบ www.krooและปรับปรุง

เอกสารประกอบการเรยี นเรอื่ งการแก้ปญั หาด้วยกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศ 7 1. การพจิ ารณาปัญหา mสง่ิ สาคญั อันดับแรกในการจะแกป้ ัญหาใหไ้ ดผ้ ลนัน้ คือการยอมรบั วา่ oปญั หาวา่ เป็นปญั หา แล้วหาให้เจอว่าปัญหาน้นั คืออะไร มมี ากน้อย .cขนาดไหน เป็นปัญหาเล็ก ปญั หาใหญ่ เกิดบอ่ ยหรือนานๆเกดิ ที ปัญหา kเล็กปญั หาใหญ่มวี ิธกี ารแก้ไม่เหมือนกัน anno2. การวางแผนแก้ปัญหา obวางแผนแกป้ ัญหา โดย การมองหาทางออก วธิ ีทจ่ี ะใช้ในการ roแก้ปัญหา มีหลากหลาย บางวธิ ีแกร้ ะยะสัน้ บางวธิ เี ปน็ การแกร้ ะยะยาว การวางแผนในการแกป้ ัญหาและถา่ ยทอดความคดิ อย่างมขี ้นั ตอน เปน็ .kขนั้ ตอนการจาลองความคิดในการแกป้ ัญหาที่ยุ่งยากซับซอ้ น โดยผทู้ ี่ wเกยี่ วขอ้ งในการแกป้ ญั หาสามารถเข้าใจและปฏบิ ัตติ ามไปในแนวทาง ww เดยี วกนั ซ่งึ ทาได้ 2 รูปแบบ ดังนี้

เอกสารประกอบการเรียนเรือ่ งการแกป้ ัญหาดว้ ยกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศ 8 2.1 การใชข้ ้อความหรอื คาบรรยาย เปน็ การเขียนเค้าโครงแผนงานด้วยขอ้ ความหรือคา บรรยายทม่ี นุษยใ์ ช้สอื่ สารกันหรอื ภาษาคอมพวิ เตอร์ เพื่อใหท้ ราบขน้ั ตอนการทางาน ของการแก้ปัญหาแตล่ ะขัน้ ตอน ดังตวั อยา่ ง ตวั อยา่ ง การวางแผนหาพืน้ ที่สี่เหลยี่ มผนื ผา้ โดยใช้ข้อความหรอื คาบรรยาย เริ่มต้น m1.กาหนดค่าความกว้าง o2.กาหนดค่าความยาว .c3.คานวณหาพน้ื ท่สี เ่ี หล่ียมผนื ผา้ จากสตู ร กว้าง x ยาว k4.แสดงผลค่าพน้ื ท่สี เ่ี หลี่ยมผืนผา้ oสิน้ สดุ nn2.2 การใช้สัญลกั ษณ์ เป็นการใช้สัญลกั ษณ์รปู แบบต่าง ๆ มาเรียงตอ่ กันเปน็ แผนภาพ aเพอ่ื สื่อสารให้ผู้ที่พบเหน็ เขา้ ใจตรงกนั ซ่ึงสญั ลักษณ์ทีก่ ลา่ วถึงนไี้ ดก้ าหนดข้นึ โดย bสถาบันมาตรฐานแห่งชาตอิ เมรกิ า (ANSI :The American National Standard www.krooInstitute) ดังตัวอยา่ ง

เอกสารประกอบการเรียนเรอ่ื งการแก้ปญั หาด้วยกระบวนการเทคโนโลยสี ารสนเทศ 9 ภาพสัญลักษณ์ ความหมาย เรม่ิ ตน้ / ส้ินสดุ การเร่มิ ตน้ หรือลงทา้ ย จดุ เช่อื มตอ่ หน้าเดยี วกนั จุดเช่ือมต่อคนละหน้า omจอแสดงภาพ k.cการประมวลผลทั่วไป ยกเวน้ การอา่ นข้อมูล oและการแสดงผลลพั ธ์ nรบั หรอื แสดงโดยไม่ระบุชนิดอุปกรณ์ anการตดั สนิ ใจ การเปรยี บเทียบ จะมี 2 ทศิ ทางคือ b กรณที ่ผี ลตรวจสอบเงื่อนไขเปน็ เท็จและเปน็ จรงิ roo การบั ขอ้ มลู เขา้ ทางแป้นพมิ พ์ .k เอกสารแสดงผล การแสดงผลทางเครอ่ื งพมิ พ์ w ใชก้ าหนดคา่ ต่างๆลว่ งหน้า ซึ่งเปน็ การ ww ทางานภายในชว่ งหน่ึงทซ่ี ้าๆกัน เสน้ แสดงลาดบั กจิ กรรม ท่มี า: https://sites.google.com/site/pkpanploy/home/hlak-ar-laea-withi-kar-kae-payha- dwy-krabwnkar-thekhnoloyi-sarsnthes สบื คน้ เม่ือ วันท่คี ้นขอ้ มูล : 29 มีนาคม 2555

เอกสารประกอบการเรียนเรือ่ งการแก้ปญั หาด้วยกระบวนการเทคโนโลยสี ารสนเทศ 10 เรม่ิ ต้น ปัญหา ทาความเขา้ ใจปัญหา mวางแผนและออกแบบวธิ แี ก้ปญั หา .coดาเนนิ การแก้ปญั หาตามแผนที่วางไว้ kตรวจสอบแก้ปัญหา oไม่ nสาเรจ็ ใชห่ รอื ไม่ nใช่ ba นาไปใช้ roo จบ รปู ที่ 1 ภาพแสดงกระบวนการแกป้ ญั หา .kที่มา: http://www.kpsw.ac.th/vichit/media/weblogo/act2.html wwwสบื คน้ เมอ่ื วนั ท่ีค้นข้อมูล : 29 มีนาคม 2555

เอกสารประกอบการเรียนเรอ่ื งการแกป้ ัญหาดว้ ยกระบวนการเทคโนโลยสี ารสนเทศ 11 3. การแก้ปญั หา แกป้ ญั หาโดยลงมือทาตามแผนที่วางไว้จริง จะเกดิ ปญั ญาในการ เรียนรูว้ ่าแนวทางในการแก้ปญั หาคืออะไร และเกิดทักษะปฏิบัตใิ น การแกป้ ัญหานน้ั annok.com4. การตรวจสอบและปรบั ปรงุ obการตดิ ตามผลตอบรับและผลลพั ธ์ทไ่ี ดจ้ ากการแก้ไขปัญหาเปน็ เร่ือง roสาคญั บางปญั หามผี ลกระทบจากวิธกี ารแก้ มีปญั หาบานปลาย มี www.kปญั หาข้างเคียง เพ่อื หาทางเลอื กอ่นื ๆในการแก้ปญั หาไดต้ รงจดุ

เอกสารประกอบการเรยี นเรือ่ งการแก้ปญั หาดว้ ยกระบวนการเทคโนโลยสี ารสนเทศ 12 ใบงาน 1 เรื่องกระบวนการแกป้ ญั หา คาชแ้ี จง ให้นกั เรยี นออกแบบขน้ั ตอนวิธีการแกป้ ัญหาด้วยผงั งาน โดยการคานวณ คะแนนการสอบของวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร คะแนนเต็ม 100 คะแนน ถา้ นักเรียนคนใดไดค้ ะแนนต่ากว่า 50 คะแนน ให้แสดงผลว่า จะตอ้ งสอบซอ่ ม mแตถ่ า้ นกั เรยี นคนใดไดค้ ะแนนต้งั แต่ 50 คะแนนขึน้ ไป ให้แสดงผลวา่ สอบผา่ น www.kroobannok.co(10คะแนน)

เอกสารประกอบการเรียนเร่ืองการแก้ปญั หาด้วยกระบวนการเทคโนโลยสี ารสนเทศ 13 mแล้วจะแกป้ ัญหาดว้ ยวิธใี ดละ ? k.co1. การลองผดิ -ลองถูก oเป็นวิธีการแกป้ ญั หาแบบพนื้ ฐานทสี่ ดุ คอื สงิ่ ใดผิดกจ็ ะละเวน้ ไมก่ ระทา nสง่ิ ใดถูกก็จะเก็บเป็นฐานความรู้ ไว้เปน็ แหลง่ ข้อมูลสาหรับการแกป้ ัญหา nในโอกาสต่อไป .krooba2. การใชเ้ หตผุ ลประกอบการแก้ปญั หา w ในบางกรณีผู้เรียนสามารถให้เหตุผลได้วา่ ทาไมจงึ คดิ หรอื ทาเชน่ นั้น ซ่งึ w รูปแบบของการใหเ้ หตผุ ลประกอบการแกป้ ญั หาของแตล่ ะคน อาจแตกต่างกัน แตม่ ี w วิธีหน่งึ ท่พี บบ่อยคอื วธิ ีขจัด (Method of elimination) กล่าวคือ เราจะเลอื กเอาเฉพาะ ขอ้ มลู ท่ีอาจเป็นไปได้ไว้ แลว้ ค่อยพิจารณาขจัดกรณีที่เป็นไปไม่ได้ทิง้ ไปเรื่อยๆ จน เหลือกรณีทีเ่ ป็นไปได้

เอกสารประกอบการเรยี นเรอ่ื งการแก้ปญั หาดว้ ยกระบวนการเทคโนโลยสี ารสนเทศ 14 3. การใช้ตารางหาความสมั พันธ์ของข้อมูล ซึง่ บางปญั หาไม่สามารถขจัดให้เหลอื กรณเี ดียว ได้ แต่อาจทาใหเ้ หลือน้อย กรณีทส่ี ดุ แลว้ พจิ ารณาความเป็นไปไดข้ องแต่ละกรณี โดยใชต้ ารางหาความ mสมั พนั ธข์ องข้อมูล bannok.co4. Mind Mapping แผนภมู คิ วามคิดเพื่อแก้ไขปญั หา oการทาแผนภมู คิ วามคดิ หรอื Mind Mapping ถอื เปน็ การกระตนุ้ สมองให้เกิด roความคดิ ท่ีเป็นอสิ ระจากปญั หาทเ่ี ป็นศนู ยก์ ลาง ออกไปสู่วธิ ีแกป้ ญั หาตา่ งๆ ทแ่ี ปลก และแตกตา่ งจากเดมิ ซงึ่ สามารถทาได้โดยเร่ิมจากการเขียนสาเหตุของปญั หาไว้กลาง .kหน้ากระดาษ แลว้ ลากเส้นโยงออกมารอบๆ ถา้ คิดวธิ ีแก้ไขได้ ก็ให้เขยี นวธิ ีน้นั ไว้ wเหนือเส้นทีเ่ พง่ิ ลากออกมา ถา้ ความคิดไหนสมั พันธ์หรอื สนบั สนุนวิธีแก้ไขทม่ี อี ยู่ แล้ว กใ็ ห้เตมิ ความคดิ ใหมน่ น้ั ตอ่ อกมาจากวธิ ีแกเ้ ดมิ ดว้ ยการลากเส้นแขนงออกจาก w เส้นหลกั แลว้ เขียนความคิดใหม่กากับลงไป เม่อื เราไดค้ วามคดิ ใหม่ๆที่หลากหลาย w แล้ว กส็ ามารถนาความคดิ เหลา่ นน้ั ไปใชใ้ นขน้ั ตอนของ การวางแผนแก้ไขปญั หาได้

เอกสารประกอบการเรยี นเรือ่ งการแกป้ ญั หาดว้ ยกระบวนการเทคโนโลยสี ารสนเทศ 15 5. Brainstorming ระดมสมองเพอื่ แก้ไขปัญหา การระดมสมอง หรอื Brainstorming คือการระดมความคิดจากหลายๆคน เพ่อื คิดหาสาเหตุและวิธแี ก้ไขปญั หาทถี่ กู ตอ้ ง เหมาะสม และได้ผลดี ซ่ึงจาเปน็ ตอ้ งมี การวางกฎพ้นื ฐานในการระดมสมองไว้ เพือ่ เปน็ กรอบหรอื แนวทางพน้ื ฐาน เช่น ไม่ มีการวิพากษว์ ิจารณ์ หรอื ตดั สนิ วา่ ความคิดใดดหี รือไมด่ ี ถา้ ใครคิดวิธีการอะไรได้ mต้องกล้าพูดอกมา และอยา่ อายที่จะนาความคิดของคนอน่ื มาผสมผสานกับความคดิ oของตน เพื่อสร้างเป็นความคดิ ใหม่… นอกจากน้ยี งั ตอ้ งมกี ารวางข้นั ตอนในการ .cระดมสมองใหเ้ ป็นลาดบั เช่น กาหนดเวลาในการระดมสมอง กาหนดใหม้ ีคนจดวิธี แก้ปญั หา เขยี นสาเหตุของปญั หาท่ตี ้องการจะแก้ให้เหน็ ชดั เจน และให้สมาชิกทุก kคนแสดงความคิดเหน็ เรยี งกันไปทีละคน ทีส่ าคญั ตอ้ งจดทุกความคดิ ไม่ว่าจะแปลก oประหลาดขนาดไหนกต็ าม เพ่ือนาไปประเมนิ และคดั เลอื กในภายหลงั nปัญหาได้ oban6. Modified Delphi...เทคนิคเพื่อแกไ้ ขปัญหา roเทคนคิ โมดิฟายด์ เดลฟี เหมาะกบั ทมี งานท่มี สี มาชิกไม่คอ่ ยชอบพูด หรอื บาง .kคนพดู มากจนไม่เปิดโอกาสให้คนอ่ืนพูด เทคนิคนี้มีกระบวนการงา่ ยๆ ดังน้ี เริ่มจาก ให้หัวหนา้ ทีมหรอื ผู้ประสานงานแจ้งหรือทบทวนสาเหตุ ผลการวิเคราะห์ และ wข้อมลู ต่างๆ เกี่ยวกับปัญหาท่ีเกิดขึน้ ใหท้ ุกคนทราบ จากนัน้ ก็แจกกระดาษเปลา่ w เพื่อให้สมาชิกทุกคนเขียนวิธีแก้ปัญหาอยา่ งสร้างสรรค์ โดยเขียนใหไ้ ด้มากที่สุด เมือ่ w เขียนเสรจ็ แล้วก็เกบ็ กระดาษทัง้ หมด มาจดลงบนกระดาน แล้วใหห้ ัวหน้าทมี อา่ นให้ ทุกคนฟงั ชดั ๆ จากน้ันกแ็ จกกระดาษเปล่าอกี คร้งั ให้ทกุ คนลาดับความสาคญั ของ วธิ แี กไ้ ข ซงึ่ อาจจะใหจ้ ดั มา 5 อนั ดับจาก วิธแี กไ้ ขท่อี ยบู่ นกระดานทัง้ หมด 20 วิธี จากขอ้ มูลน้ี เรากน็ ามาจดั อันดบั ความสาคัญของวธิ ีแกป้ ญั หาใหม่อีกครง้ั และ สดุ ท้ายก็คอื พิจารณาวา่ ควรมีการแกไ้ ขอนั ดับท่ไี ดห้ รือไม่ แล้วร่วมกันลงมตเิ ลอื กวธิ ี แก้ที่ดีท่ีสดุ …

เอกสารประกอบการเรียนเร่อื งการแก้ปัญหาด้วยกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศ 16 สรุปบทเรยี น การแกป้ ัญหาคือ ความสามารถในการนาความร้ทู ักษะ และการดาเนนิ การมาใชใ้ นการ หาคาตอบเมือ่ มีการกาหนดสถานการณ์ขนึ้ มา หลกั การเบอ้ื งตน้ ในการแกป้ ญั หาประกอบดว้ ย 4 ขั้นตอน ไดแ้ ก่ m1. พจิ ารณาปัญหา o2. วางแผนแกป้ ญั หา .c3. แกป้ ญั หา k4. ตรวจสอบและปรับปรงุ oแนวทางในการแกไ้ ขปญั หา โดยการทาความเข้าใจปญั หาวิเคราะหป์ ญั หา คิดหาวิธี nแกป้ ัญหาด้วยการอาศยั ทฤษฎีการแกป้ ญั หา การวางแผนในการแกป้ ัญหา โดยเลอื กวิธีที่ดีที่สดุ nและมีผลเสยี นอ้ ยทส่ี ุด ลงมอื ปฏบิ ัตติ ามแนวทาง ดาเนินการแก้ปญั หาตามแผนท่ีวางไวน้ าไปใช้ aและมีการตรวจสอบ ผลของการแก้ปัญหา ปรบั ปรงุ แกไ้ ข เมอ่ื มีผลขา้ งเคยี งตามมาจากการ bแก้ปัญหา rooการเลอื กวิธีการแกป้ ญั หา .kการแก้ปญั หามีหลายวธิ ี ขน้ึ กับลกั ษณะของปญั หา วธิ กี ารแกป้ ญั หาอยา่ งหน่งึ อาจ แก้ปญั หาอีกอย่างหนึ่งไม่ได้ และการแก้ปญั หาอาจจาเปน็ ต้องใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศหรอื ไม่ wกไ็ ด้ ดังน้นั จงึ ควรยึดหลกั การแกป้ ญั หาอยา่ งเป็นระบบ เพือ่ ไมใ่ หเ้ สยี เวลา หลงทาง และสับสน wwวิธีการแก้ปัญหาแต่ละวธิ ีมคี วามเหมาะสมแตกตา่ งกนั ไป

เอกสารประกอบการเรยี นเร่อื งการแก้ปัญหาดว้ ยกระบวนการเทคโนโลยสี ารสนเทศ 17 ใบงานท่ี 2 เรอ่ื งทฤษฎกี ารแก้ปญั หา คาชีแ้ จง ให้นักเรียนจบั คทู่ ฤษฎแี ละวธิ กี ารแก้ปัญหาต่อไปน้ีให้ถกู ต้อง ( ขอ้ ละ 2 คะแนน รวม 10 คะแนน ) 1. การลองผดิ -ลองถูก om2. เทคนิคโมดฟิ ายด์ เดลฟี k.c3. การใช้เหตุผลประกอบการแกป้ ัญหา no4. แผนภมู คิ วามคิดเพอ่ื แกไ้ ขปัญหา n5. ระดมสมองเพอ่ื แกไ้ ขปญั หา obaก การระดมความคิดจากหลายๆคน เพอ่ื คดิ หาสาเหตุและวิธแี ก้ไขปญั หาทถ่ี กู ตอ้ ง roข การเขยี นสาเหตุของปัญหาไวก้ ลางหน้ากระดาษ แล้วลากเสน้ โยงออกมารอบๆ .kถา้ คดิ วธิ แี กไ้ ขได้ ก็ใหเ้ ขยี นวธิ ีนน้ั ไว้ ค จะเลือกเอาเฉพาะข้อมลู ทีอ่ าจเป็นไปได้ไว้ แลว้ ค่อยพิจารณาขจดั กรณีท่เี ป็นไปไม่ได้ wทง้ิ ไปเร่อื ยๆ จนเหลอื กรณที ี่เปน็ ไปได้ wง สงิ่ ใดผิดกจ็ ะละเว้นไม่กระทา ส่ิงใดถกู กจ็ ะเกบ็ เปน็ ฐานความรู้ w จ ใหห้ วั หน้าทีมหรอื ผปู้ ระสานงานแจง้ หรือทบทวนสาเหตุ ผลการวเิ คราะห์ และข้อมลู ต่างๆ เกี่ยวกับปัญหาทเ่ี กดิ ขนึ้ ใหท้ กุ คนทราบ จากนัน้ กแ็ จกกระดาษเปลา่ เพ่อื ให้สมาชิก ทุกคนเขียนวิธแี ก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์

เอกสารประกอบการเรยี นเรื่องการแกป้ ัญหาดว้ ยกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศ 18 แบบทดสอบหลงั เรยี น กล่มุ สาระการงานอาชีพและเทคโนโลยี ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ี่ 6 เรอ่ื ง การแกป้ ัญหาด้วยกระบวนการเทคโนโลยสี ารสนเทศ จานวน 10 ขอ้ คะแนนเตม็ 10 คะแนน เวลา 10 นาที **************************************************************** mคาชี้แจง ให้นักเรียน ทาเครอ่ื งหมาย  คาตอบท่ีถูกต้องท่ีสุดเพียงข้อเดียว .co1. ข้อใดสรุปความสาคัญของกระบวนการแกป้ ญั หาไดถ้ กู ตอ้ ง ก. เปน็ แนวทางการแกป้ ญั หาโดยอาศัยทางลดั kข. เป็นแนวทางการลาดับความสาคญั ของปัญหา oค. เป็นแนวทางการแกป้ ญั หาใหล้ ลุ ว่ งและมีประสทิ ธิภาพ nง. เป็นแนวทางการแก้ปญั หาที่เปล่ยี นแปลงได้ตลอดเวลา an2. กระบวนการแก้ปัญหาจะตอ้ งเร่ิมจากขนั้ ตอนใดเป็นอันดับแรก bก. ดาเนินการแกป้ ญั หา oข. วางแผนการแกป้ ญั หา roค. ตรวจสอบและปรับปรุง .kง. วเิ คราะห์และกาหนดรายละเอียดของปัญหา w3. การจัดลาดับความเปน็ ไปไดข้ องการแกป้ ญั หาอยูใ่ นข้นั ตอนใด w ของกระบวนการแกป้ ญั หา w ก. ดาเนินการแกป้ ญั หา ข. วางแผนการแก้ปญั หา ค. ตรวจสอบและปรบั ปรุง ง. วเิ คราะหแ์ ละกาหนดรายละเอียดของปัญหา

เอกสารประกอบการเรียนเร่ืองการแกป้ ัญหาดว้ ยกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศ 19 4. การใช้กระบวนการแกป้ ญั หา มปี ระโยชน์อย่างไร ก. สามารถแก้ปัญหาไดอ้ ยา่ งเปน็ ระบบ ข. สามารถวางแผนการแกป้ ญั หาทกุ อย่างได้ ค. สามารถแก้ปัญหาด้วยตนเองในทกุ ปัญหา ง. สามารถสร้างเงือ่ นไขในการแก้ปัญหาของตนเองได้ om5. ปญั หาข้อใดควรแกไ้ ขด้วยการระดมความคิด .cก. การปลกู ต้นไม้ kข. การทาการบา้ น oค. การ รักษาโรคด้วยสมนุ ไพร nง. การ แก้โจทยป์ ัญหาคณติ ศาสตร์ an6. ยพุ า ต้องการรูส้ ว่ นประกอบของคอมพวิ เตอรต์ อ้ งใชท้ ฤษฎีใด ในการแก้ปญั หา bก. การระดมความคดิ oข. การลองผิดลองถกู roค. การใช้ตารางความคิด ง. การทาแผนภมู ิความคดิ w.k7. วนดิ า ทาขอ้ สอบโอเนต มีคาตอบท่ีถกู ใกลเ้ คียงกัน มาก วนดิ าจะใชท้ ฤษฎใี ดในการ แกป้ ัญหา wก. การระดมความคิด เพ่อื แก้ปัญหา w ข. การลองผดิ ลองถกู เพอื่ แก้ปัญหา ค. การใชเ้ หตุผลประกอบการแกป้ ญั หา ง. การใช้ Modified Delphi เพื่อแกป้ ญั หา

เอกสารประกอบการเรียนเรอ่ื งการแก้ปัญหาดว้ ยกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศ 20 8. จากแผนภาพกระบวนความคิดท่กี าหนดให้ 1 หมายเลขใด ควรจะเป็นขนั้ ตอน การแก้ปญั หา ก. หมายเลข 1 2 ข. หมายเลข 3 3 ค. หมายเลข 5 4 mง. หมายเลข 6 o5 .c9. การนากระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศ เข้ามาใช้ในการแก้ปญั หาน้นั kโดยมี วตั ถปุ ระสงคใ์ ด oก. เพ่อื ความถูกตอ้ ง nข. เพ่อื ความรวดเร็วในการทางาน nค. สามารถทางานซ้าๆ ไดง้ า่ ยข้นึ 6 aง. ถูกต้องทุกข้อ ob10. การรวบรวมความคดิ จากหลายๆคน โดยการเขียนปญั หาลงบนกระดาษแล้วนา roปัญหามาเรียงลาดับ เป็นทฤษฏีการแกป้ ญั หาแบบใด ก. Mind Mapping .kข. Brainstorming wค. Modified Delphi wwง. Method of elimination

เอกสารประกอบการเรยี นเรื่องการแก้ปญั หาดว้ ยกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศ 21 วิรยิ ะ บญุ ยะนิวาสน์ และคณะ. การงานอาชีพและเทคโนโลยี ป.6 : อกั ษรเจรญิ ทศั น์, 2552. m26 มนี าคม 2555). สถติ ย์ จนั ทรน์ ้อย. การแกป้ ญั หาดว้ ยกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศ: [ออนไลน]์ . o________________. หลกั การและวิธีการแก้ปัญหาด้วยกระบวนการทางเทคโนโลยี เขา้ ถงึ ไดจ้ าก : www.td.pcrit.net/lesson6_41101 (วันทค่ี น้ ขอ้ มูล : .cสารสนเทศ [ออนไลน]์ . เขา้ ถึงไดจ้ าก k:http://kruputza.wordpress.com (วนั ท่ีคน้ ข้อมลู : 27 มีนาคม o2555). n________________. การแกป้ ญั หาด้วยกระบวนการเทคโนโลยสี ารสนเทศ [ออนไลน]์ . nเข้าถึงไดจ้ าก:http://www.bkk1.in.th/Topic.aspx?TopicID=17349 a(วันท่คี น้ ขอ้ มลู : 15 มีนาคม 2555). bมานิต พรมโนภาส. เรอื่ ง การใช้คอมพวิ เตอรส์ รา้ งสรรคง์ าน : [ออนไลน์]. oเข้าถงึ ได้จาก : http://www.kru-manit.com/w01.php ro(วนั ทีค่ น้ ขอ้ มลู : 29 มีนาคม 2555). .kกระทรวงศกึ ษาธกิ าร. แนวปฏิบัติการวดั และประเมนิ ผลการเรียนรู้ตามหลกั สูตร wโรงพมิ พ์ชุมนุมสหกรณก์ ารเกษตรแห่งประเทศไทย, 2551. กรงุ เทพฯ : แกนกลางการศึกษาขนั้ พ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551. wwเทคโนโลยี กระทรวงศกึ ษาธิการ. ตวั ชว้ี ดั สาระการเรยี นรู้แกนกลาง กลมุ่ สาระการงานอาชพี และ . กรงุ เทพฯ : โรงพมิ พ์ชุมนมุ สหกรณ์การเกษตร แหง่ ประเทศไทย, 2551. ________________. หลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขั้นพ้นื ฐานพทุ ธศกั ราช 2551. กรงุ เทพฯ : โรงพิมพช์ ุมนุมสหกรณก์ ารเกษตร แหง่ ประเทศไทย, 2551.

เอกสารประกอบการเรียนเรื่องการแกป้ ัญหาด้วยกระบวนการเทคโนโลยสี ารสนเทศ 22 www.kroobaภาคผnนวก nok.com

เอกสารประกอบการเรียนเร่อื งการแก้ปัญหาด้วยกระบวนการเทคโนโลยสี ารสนเทศ 23 เฉลยใบงาน 1 เรอื่ งกระบวนการแก้ปญั หา คาชแ้ี จง ให้นักเรียนออกแบบขนั้ ตอนวธิ กี ารแก้ปัญหาดว้ ยผังงาน โดยการคานวณ คะแนนการสอบของวิชาเทคโนโลยสี ารสนเทศและการสือ่ สาร คะแนนเตม็ 100 คะแนน ถ้านกั เรียนคนใดได้คะแนนตา่ กว่า 50 คะแนน ใหแ้ สดงผลวา่ จะตอ้ งสอบซอ่ ม mแต่ถา้ นกั เรียนคนใดได้คะแนนตง้ั แต่ 50 คะแนนขน้ึ ไป ให้แสดงผลว่า สอบผ่าน www.kroobannok.co(10คะแนน) คาตอบควรอยูใ่ นดลุ ยพินจิ ของครผู ูส้ อน

เอกสารประกอบการเรียนเรื่องการแกป้ ญั หาด้วยกระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศ 24 แนวทางเฉลย ใบงานที่ 2 เรอ่ื งทฤษฎกี ารแกป้ ัญหา คาช้ีแจง ใหน้ กั เรยี นจับค่ทู ฤษฎีและวิธกี ารแก้ปญั หาตอ่ ไปนใี้ ห้ถกู ตอ้ ง ( ข้อละ 2 คะแนน รวม 10 คะแนน ) m1. การลองผิด-ลองถูก .co2. เทคนคิ โมดฟิ ายด์ เดลฟี ง k3. การใช้เหตุผลประกอบการแก้ปญั หา จ ค ก no4. แผนภมู คิ วามคิดเพือ่ แก้ไขปญั หา ข an5. ระดมสมองเพ่อื แกไ้ ขปัญหา obก การระดมความคิดจากหลายๆคน เพอ่ื คิดหาสาเหตุและวิธแี ก้ไขปัญหาทถ่ี ูกตอ้ ง roข การเขยี นสาเหตุของปัญหาไวก้ ลางหน้ากระดาษ แลว้ ลากเส้นโยงออกมารอบๆ .kถา้ คิด วิธีแก้ไขได้ ก็ใหเ้ ขียนวธิ นี ้นั ไว้ ค จะเลือกเอาเฉพาะข้อมลู ท่อี าจเปน็ ไปได้ไว้ แลว้ คอ่ ยพจิ ารณาขจดั กรณีทีเ่ ป็นไปไม่ได้ wทง้ิ ไปเรื่อยๆ จนเหลือกรณีท่เี ป็นไปได้ wง สง่ิ ใดผดิ ก็จะละเว้นไม่กระทา สิง่ ใดถูกก็จะเก็บเป็นฐานความรู้ w จ ใหห้ วั หน้าทมี หรอื ผปู้ ระสานงานแจง้ หรอื ทบทวนสาเหตุ ผลการวิเคราะห์ และขอ้ มูล ตา่ งๆ เก่ยี วกับปญั หาทีเ่ กดิ ข้ึนให้ทุกคนทราบ จากนัน้ ก็แจกกระดาษเปลา่ เพือ่ ใหส้ มาชกิ ทุกคนเขียนวธิ ีแก้ปญั หาอยา่ งสร้างสรรค์

เอกสารประกอบการเรยี นเรื่องการแก้ปัญหาด้วยกระบวนการเทคโนโลยสี ารสนเทศ 25 omขอ้ คาตอบ .c1 ค k2 ง o3 ง n4 ข n5 ก a6 ง b7 ก o8 ค ro 9 ง www.k 10 ข

เอกสารประกอบการเรียนเร่ืองการแกป้ ญั หาด้วยกระบวนการเทคโนโลยสี ารสนเทศ 26 mขอ้ คาตอบ .co1 ค 2ง k3 ข no4 ก n5 ค a6 ง b7 ค o8 ข ro 9 ง www.k 10 ค