เรื่อง “หน้าฝนนี้ต้องระวัง! 5 โรคติดต่อยอดฮิต ที่มาพร้อมกับหน้าฝน”

หอ้ งสมุดประชาชน “ เฉลิมราชกุมารี ” จงั หวดั อานาจเจรญิ จดั กิจกรรมสง่ เสรมิ การอา่ นผา่ นสอ่ื ออนไลน์ ใหค้ วามรู้ เรอ่ื ง “หน้าฝนนต้ี อ้ งระวัง! 5 โรคตดิ ตอ่ ยอดฮติ ท่มี าพรอ้ มกับหนา้ ฝน” ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาเภอเมืองอานาจเจริญ สานกั งานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั จงั หวดั อานาจเจรญิ สานกั งานการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั สานกั งานปลดั กระทรวงศกึ ษาธิการ หนงั สือ E-Book 1 / 2563 ๒๕๕๙

หอ้ งสมดุ ประชาชน “ เฉลิมราชกมุ ารี ” จงั หวัดอานาจเจริญ จัดกจิ กรรมส่งเสรมิ การอา่ นผา่ นสื่อออนไลน์ ใหค้ วามรู้ เรอ่ื ง “หน้าฝนนี้ตอ้ งระวัง! 5 โรคติดตอ่ ยอดฮติ ทม่ี าพร้อมกับหนา้ ฝน” หนา้ ฝนน้ีตอ้ งระวงั ! 5 โรคติดตอ่ ยอดฮติ ท่มี าพร้อมกับหน้าฝน ถ้าไม่อยากเปน็ เหยอื่ ของเชอื้ โรคที่มาพรอ้ มกับฤดฝู น ตอ้ งรีบอา่ นฤดรู อ้ นอนั สุดแสนทรมานผ่าน พ้นไป ย่างเข้าสูฤ่ ดูฝนอยา่ งเป็นทางการ อากาศทเ่ี ย็นลงและความชนื้ ทีเ่ พมิ่ ขึ้นไมเ่ พยี งทาใหเ้ ราร้สู กึ สบาย ข้ึนเท่านน้ั แต่ยังดีตอ่ \"การแพรก่ ระจายของเช้ือโรค\" หลายชนิด จงึ ไม่แปลกเลยท่ใี นฤดฝู นเรามักจะเหน็ ผู้คนป่วยไดง้ า่ ยกว่าปกติโดยเฉพาะโรคติดต่อทมี่ ากบั หนา้ ฝน

5 โรคตดิ ต่อ โรคที่มากบั หน้าฝน ทคี่ วรระวงั เป็นพิเศษ โรคไขห้ วัดใหญ่ อยใู่ นกลุ่มโรคตดิ ตอ่ ระบบทางเดินหายใจ ไข้หวดั ใหญส่ ายพันธใ์ุ หม่เกิดจากเช้ือ ไขห้ วัดชนิดเอช 1 เอ็น 1 (H1N1) ท่ีมีการเปล่ียนแปลงไปจากไวรสั ชนดิ เดมิ มาก ที่นิยมเรยี กกันสั้นๆ ว่า สายพันธุ์ A สายพันธ์ุ B เชือ้ ท่เี ปล่ียนไปนเี้ องทีท่ าใหค้ นส่วนใหญ่ไม่มภี ูมคิ ุ้มกันจึงเกดิ การระบาดไดง้ ่าย อาการรนุ แรง เชน่ ไขส้ งู 38 องศาเซลเซียสขน้ึ ไป ปวดเมือ่ ตามเน้ือตวั ปวดศีรษะ หนาวสนั่ อ่อนเพลีย เจ็บคอ และบางรายอาจเป็นอนั ตรายถึงแกช่ ีวิตได้ การรักษา นอกจากรักษาตามอาการแล้วผปู้ ว่ ยยงั จาเป็นตอ้ งได้รับยาตา้ นไวรสั ดว้ ย อยา่ งไรก็ดี วิธีป้องกันท่ีดีทส่ี ุดคือ การฉีดวคั ซีนป้องกนั ไขห้ วดั ใหญ่สายพันธ์ุใหม่เพ่ือ ลดความรุนแรงของโรค โดยเฉพาะผู้ทีอ่ ยู่ในกลมุ่ เสี่ยง ได้แก่ หญงิ ตั้งครรภ์ เดก็ อายุ 6 เดอื น- 2 ปี ผูป้ ่วย โรคเรือ้ รังโรคปอด หวั ใจ หลอดเลอื ดสมอง ไตวาย มะเร็ง ธาลสั ซีเมยี ผู้ติดเชื้อเอชไอวี และโรคอว้ น

โรคไข้เลือดออก อยใู่ นกลุ่มโรคติดตอ่ ทเ่ี กดิ จากยุง ไข้เลอื ดออกเกดิ จากเชอื้ ไวรัสเดงกี่ซ่ึงมีดว้ ยกัน 4 สายพนั ธ์ุ (DENV-1 / DENV-2 / DENV-3 / DENV-4) เปน็ โรคทมี่ ียงุ ลายตวั เมียเปน็ พาหะนาโรค ในช่วง หนา้ ฝนจะมียงุ ลายเติบโตเป็นจานวนมากจงึ สง่ ผลใหโ้ รคไข้เลอื ดออกมกั แพรร่ ะบาดในชว่ งหน้าฝนมาก ท่ีสดุ ผู้ปว่ ยที่เคยไดร้ ับเช้ือไวรัสสายพนั ธุ์ใดจะมภี ูมิคุม้ กันเฉพาะสายพนั ธน์ุ ั้น ดังนน้ั หากได้รับเช้อื ไวรสั สายพนั ธ์ุท่ตี า่ งออกไปก็ยอ่ มมีโอกาสเป็นไขเ้ ลอื ดออกได้อกี ทส่ี าคญั การติดเช้อื คร้งั ท่สี องมักรนุ แรงกวา่ ครงั้ แรก บางรายหากมีอาการรนุ แรงมากอาจเกิดภาวะไหลเวียนเลือดลม้ เหลว หรือชอ๊ ก ความดันโลหติ เปลยี่ นแปลง และมโี อกาสเสยี ชวี ิตได้ ปัจจบุ ันยงั ไมม่ ียาตา้ นไวรัสสาหรับโรคไข้เลือดออกโดยเฉพาะ เปน็ การรักษาตาม อาการและรกั ษาแบบประคับประคอง การปอ้ งกนั ฉะน้นั ควรกาจัดลกู น้ายงุ ลายในบา้ นใหห้ มด และอยา่ ลมื ป้องกนั ยงุ กดั ดว้ ยการจุดยากันยงุ หรอื กางมุง้ นอน

โรคฉีห่ นู อยู่ในกลมุ่ โรคตดิ เชอ้ื ผา่ นทางบาดแผล หรือเย่อื บุผิวหนงั โรคฉ่ีหนู หรอื แลปโตสไปโรซิส (Leptospirosis) เป็นโรคทรี่ ะบาดมากท่ีสดุ ในชว่ งหน้าฝนเพราะนา้ ฝนจะชะล้างเชอ้ื โรค สิง่ สกปรกจาก ทุกแห่งมารวมกันในจุดทน่ี ้าท่วมขังรวมถงึ เช้อื แบคทีเรยี เลปโตสไปร่าซึง่ มชี ีวิตอยู่ในแหล่งนา้ ได้นานถึง 30 วัน เหตุท่ีเรียกวา่ โรคฉีห่ นู เนื่องจากเชอ้ื เลปโตสไปรา่ อยู่ในปัสสาวะของสตั ว์ทเี่ ป็นพาหะโดยเฉพาะอย่าง ยงิ่ ในหนู นอกจากนีย้ งั พบในหมู ววั ควาย สุนขั ด้วย ส่วนการติดตอ่ ของโรค หากผมู้ ีบาดแผล หรอื รอย ขดี ข่วนทผี่ ิวหนัง หรือผิวหนงั เป่อื ยจากการแชน่ า้ นานๆ ไปสัมผัสเช้ือนเ้ี ข้าจะสามารถติดเช้อื นไ้ี ด้ โดยมี อาการไข้สูงแบบทนั ทที ันใด ปวดเมอ่ื ยกลา้ มเนอื้ โดยเฉพาะบริเวณนอ่ ง หลัง และตน้ คอ คลน่ื ไส้อาเจียน ตาเหลอื ง ตวั เหลอื ง ความดนั โลหิตต่า ต่อมาตบั และไตจะทาหนา้ ทีผ่ ดิ ปกติ บางรายพบอาการเย่ือหุ้ม สมองอกั เสบได้ วธิ ปี ้องกันทด่ี ที ่ีสุด กาจดั ขยะไม่ให้เป็นท่อี ยอู่ าศัยของหนู หากมบี าดแผลท่ีผิวหนงั ควรหลีกเลี่ยง การเดินลุยน้า สัมผสั แหล่งนา้ ทท่ี ่วมขัง โดยเฉพาะเกษตรกร หรืออาชพี ท่ีตอ้ งสัมผสั กับน้าบ่อยๆ ตอ้ งเพิม่ ความระมัดระวังเป็นพิเศษ เช่น สวมรองเท้าบู๊ทยาง และควรทาความสะอาดร่างกายทกุ คร้ังท่สี ัมผัสนา้ ทว่ มขงั

โรคเยอื่ บตุ าอักเสบ หรอื โรคตาแดง ตดิ ต่อได้ง่ายดว้ ยการสมั ผัส ไม่ว่าจะเป็นมอื แขน เส้ือผา้ ของใชส้ ่วนตวั ร่วมกนั เช่น ผ้าเช็ดหนา้ หากส่ิงเหล่านไ้ี ปสัมผสั เชอ้ื ไวรัสตามที่ต่างๆ หรือในน้าสกปรก แล้วเผลอมาป้ายตาเข้า เชื้อไวรัสจะเข้าสู่ ดวงตาทนั ทีทาให้เกดิ อาการเคืองตา คันตา รู้สกึ เหมือนมสี ่ิงแปลกปลอมอยใู่ นตา นา้ ตาไหล ตามมา และหากติดเช้อื แบคทเี รียรว่ มดว้ ยจะทาใหม้ ขี ีต้ ามากหลงั ตื่นนอน ทาใหแ้ ทบจะลืมตาไมข่ นึ้ วิธีป้องกันคือ หมน่ั ดูแลความสะอาดของรา่ งกาย ล้างมือใหส้ ะอาดก่อนสัมผสั หรอื ขยต้ี า หากมี สิง่ แปลกปลอมเขา้ ดวงตาควรล้างด้วยน้าสะอาด หรือนา้ ยาล้างตา ไมใ่ ชเ้ สือ้ ผ้า ของใช้สว่ นตวั รว่ มกับ ผู้อืน่ หลีกเล่ียงการว่ายน้าในช่วงตาแดงระบาด

โรคอจุ จาระรว่ งเฉียบพลัน อยใู่ นกลมุ่ โรคติดต่อของระบบทางเดินอาหาร เกดิ จากการรับประทานอาหาร หรอื ด่มื น้า ทม่ี กี ารปนเป้ือนของเชือ้ โรค หรือการใช้ภาชนะทไ่ี มส่ ะอาด หรือผปู้ รงุ อาหารไม่รักษาความสะอาด โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ ในหนา้ ฝนที่เสี่ยงตอ่ การปนเปื้อนไดง้ ่าย ไม่วา่ จะเป็นน้าฝนที่ไหลลงมาจากชายคา ร้านคา้ น้าที่ท่วมขังกระเด็นมาถูกอาหาร หรือภาชนะใสอ่ าหาร แม้แตม่ ือที่หยิบจบั อาหารซง่ึ อาจสัมผสั เช้ือโรคมา เช้อื โรคดงั กล่าวก่อให้เกดิ โรคระบบทางเดนิ อาหารที่ลาไสท้ าใหม้ ีอาการถา่ ยเหลวกว่าปกติ เกิน 3 ครง้ั ต่อวนั หรอื ถ่ายเป็นนา้ 1 ครง้ั ต่อวัน อาการจะเกิดขึ้นเฉยี บพลัน อาจมไี ข้ อาเจยี น ปวดบดิ ใน ช่องทอ้ ง วิธปี ้องกัน คอื รักษาความสะอาดทุกครง้ั ทั้งกอ่ นและหลังการปรุงอาหารและการรับประทาน อาหาร เลือกซอ้ื อาหารที่สะอาด ถูกสุขลกั ษณะ ใช้ภาชนะใสอ่ าหารที่สะอาด ท้ัง 5 โรคทกี่ ลา่ วมานี้ เปน็ โรคทีม่ ากบั หน้าฝนยอดฮติ แต่ละโรคมกี ารติดตอ่ อาการ การ ดาเนินโรค ความรนุ แรงของโรค การรักษา และการปอ้ งกันที่แตกต่างกันไป บางโรคกว็ คั ซีนป้องกนั แต่ บางโรคกไ็ มม่ ี วธิ ีทีด่ ีทส่ี ุดคอื การดแู ลความสะอาดของตนเองและคนทร่ี กั ใหด้ ี รักษาสุขภาพใหแ้ ข็งแรง กนิ อาหารท่ีสขุ ลักษณะ หม่ันสังเกตความผดิ ปกติของตนเองบอ่ ยๆ หากพบความผิดปกติควรรีบไปพบ แพทย์เพื่อรับการวินิจฉยั รักษาโดยเรว็ โดยเฉพาะอย่างย่ิงการควบคุมโรคใหถ้ ูกวิธเี พอ่ื ป้องกนั การแพร่ ระบาดไปยังผูอ้ ่ืน