การป้องกันและแก้ปัญหาการตั้งครรภ์ในเยาวชนคนพันธ์ R

วิทยาลัยอาชีวศกึ ษามหาสารคาม การปอ้ งกนั และแก้ปัญหาการตัง้ ครรภใ์ นเยาวชนคนพันธ์ุ R งานครทู ี่ปรึกษา ฝา่ ยพัฒนากิจการนักเรยี นนกั ศึกษา

รางวลั ชนะเลศิ ผลงานการออกแบบโปสเตอรส์ ่อื ประชาสมั พนั ธ์ นางสาววนิดา หอมสมบตั ิ นักศกึ ษาภาควชิ าการออกแบบนเิ ทศศิลป์ การป้องกันและแกไ้ ขปญั หาการต้ังครรภใ์ นเยาวชนคนพนั ธ์ุ R ก

การปอ้ งกนั และแกไ้ ขปัญหาการต้งั ครรภใ์ นเยาวชนคนพันธ์ุ R

รู้ทันกอ่ นตั้งครรภ์วยั เรยี น การตั้งครรภ์ที่ไม่พึงปรารถนาในวัยเรียนเป็นปัญหาท่ีมีมาอย่าง ยาวนานในประเทศไทย เม่ือ เกิดการตั้งครรภ์ท่ีไม่พึงประสงค์ การยุติการ ต้ังครรภ์จึงเป็นตัวเลือกในการแก้ปัญหา บางคนไม่กล้า ที่จะบอกผู้ปกครอง เพราะบางครอบครัวยังคงมีความสัมพันธ์ท่ีมีเส้นขีดไว้ทาให้ลูกไม่กล้าท่ีจะ ปรึกษาพ่อแม่อย่างตรงไปตรงมา จึงเลือกที่จะซื้อยาตามเว็บไซต์เพ่ือยุติการ ตั้งครรภ์เอง จน กลายเป็นปัญหาที่ไม่สามารถจะแก้ไขให้หมดไปได้ ดังนั้น การแนะนาและให้คาปรึกษาในเร่ือง เพศศึกษาเป็นส่ิงที่สาคัญท่ีพวกเราทุก คนสามารถพูดคยุ แลกเปลีย่ นทางความคิดเห็นได้ การพูดคุยปรึกษาเรื่องเพศจะไม่ใช่เรื่องที่น่าเขินอายสาหรับวัยรุ่นอีก ต่อไป เราต้อง ทาการศึกษาหรือให้คาแนะนาเรื่องเพศได้อย่างเปิดเผย ท้ัง เรื่องการคุมกาเนิดเม่ือมีเพศสัมพันธ์ อย่างถูกวิธี การทาความเข้าใจในเรื่อง ของหลั่งภายนอกของเพศชายว่าสามารถทาให้ตั้งครรภ์ได้ เช่นกัน การเข้าใจ เรือ่ งการวางตวั ในวัยเจริญพันธ์ และไมค่ วรให้สังคมมาเป็นตัวแปรในเรื่องการ พูด เร่ืองเพศอย่างเปิดเผยกลายเป็นเรื่องที่ไม่เหมาะสม เพราะทุกคนควรมี สิทธทิ จี่ ะไดร้ บั การปรกึ ษา เรื่องเพศ ไม่ว่าจะเป็นบุคคลในวัยใดก็ตาม และใน ยคุ สมยั ท่มี เี ทคโนโลยที ีเ่ ขา้ ถึงทกุ เพศทุกวัยการ ทาสือ่ หรือการเขียนบทความ กเ็ ปน็ อกี หนงึ่ แนวทางในการใหค้ าแนะนาเร่อื งเพศอยา่ งเข้าถึงได้ สะดวก และ ทกุ คนในสังคมก็ควรให้ความสาคัญกับเร่ืองน้ีเพื่อป้องกันการต้ังครรภ์ก่อนวัย อันควร ควรมองว่าการทเี่ ด็กรจู้ ักวิธีป้องกันเป็นเรื่องท่ีดีและควรสนับสนุนให้ รู้จักการป้องกันเมื่อมี เพศสัมพันธ์อย่างถูกวิธี การคุมกาเนิดแบ่งออกเป็น ๒ กลุ่มใหญ่ๆ คือ การคุมกาเนิดแบบถาวรและการคุมกาเนิด ช่ัวคราว ซึ่งการ คมุ กาเนดิ แบบถาวรคือการทาหมนั ชาย และการทาหมนั หญิง ถือวา่ เปน็ รางวลั ชนะเลศิ การเขยี นเรยี งความ นางสาวรมติ า ดจี ิตร นกั ศกึ ษาภาควชิ าการจดั การโลจสิ ตกิ สแ์ ละซพั พลายเชน การป้องกนั และแก้ไขปญั หาการตง้ั ครรภใ์ นเยาวชนคนพันธ์ุ R 1

วธิ กี าร คมุ กาเนิดท่ีมผี ลดีเปน็ อยา่ งมาก การคุมกาเนิดแบบชั่วคราวก็เป็นวิธีท่ี เราพบเจอกนั ได้บ่อยๆ คอื การรบั ประทานยาคมุ กาเนิด การฉีดยาคุมกาเนิด การใส่ห่วงคุมกาเนิด การฝังยาคุมกาเนิด การใช้ แผ่นแปะคุมกาเนิด การใช้ ถุงยางอนามัยและการนับวัน เม่ือเกิดการต้ังครรภ์ก่อนวัยอันควรจะ กลายเป็นปัญหาที่ไม่ได้เป็นแค่ปัญหาส่วนตัว แต่จะเป็นผลกระทบวงกว้างไม่ ว่าจะเป็น ตัวเอง ครอบครัว สังคม ประเทศ กล่าวคือการท่ีเราจะสามารถ เลี้ยงเด็กคนหน่ึงให้โตมาอย่างมีคุณภาพ ต้องใช้ปัจจัยหลายอย่างในการเลี้ยง ดู ไม่ว่าจะเป็นสภาพแวดล้อม สังคม ชุมชน ครอบครัว ส่ิง ต่างๆเหล่าน้ีจะ เป็นตวั หลอ่ หลอมให้บุคคลเติบโตมาอยา่ งมีคุณภาพ หรอื ไม่เป็นไปตามท่ีหวัง ก็ ต้องอาศัยปัจจัยเหลา่ นใี้ นการเกอ้ื หนนุ รวมถึงความรักของคนในครอบครัว อีกด้วยตอนนีป้ ระเทศไทยไดม้ กี ารแก้ไขกฎหมายเกี่ยวกับการยุติการตั้งครรภ์ ได้ในบุคคลที่อายุครรภ์ไม่ เกิน ๑๒ สัปดาห์ โดยได้ประกาศใช้อย่างเป็น ทางการในวันที่ ๗ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๔ ท่ีผ่านมาน้ันก็ เป็นประโยชน์แก่บุคคล ท่ีตั้งครรภ์โดยไม่พึงปรารถนา แต่ก็ต้องอยู่ภายใต้เง่ือนไขข้อบังคับของทาง แพทยสภา เช่น จาเป็นต้องทาการยุติการต้ังครรภ์เพราะเส่ียงจะได้รับ อันตรายต่อสุขภาพทางกาย และจิตใจของหญิงตั้งครรภ์ หรือ จาเป็นต้อง กระทาเนื่องจากมีความเส่ียงอย่างมากหรือเป็นเหตุผล ทางการแพทย์เพื่อ ไม่ให้เกิดอันตรายตอ่ บุคคลทจี่ ะยุติการตงั้ ครรภ์และลดปัญหาการทาแท้งท่ีผิด กฎหมาย จึงได้มกี ารแกไ้ ขกฎหมายและอนญุ าตให้สามารถยุตกิ ารต้งั ครรภ์ได้ ปัจจุบันน้ีการพูดเกี่ยวกับการเรื่องเพศสัมพันธ์ยังไม่เปิดกว้างใน สงั คมไทย เพราะเราตา่ งก็ โดนปลูกฝงั ค่านิยมในการท่ีพูดเร่ืองเพศเป็นเร่ืองท่ี น่าอาย แต่ต่อจากวันน้ีเราควรจะเป็นส่วนหน่ีง ในการแนะนาเก่ียวกับการมี เพศสัมพันธ์อยา่ งถกู วธิ ี และการใชถ้ ุงยางอนามัยหรือรับประทานยาคุม รางวลั ชนะเลศิ การเขยี นเรยี งความ นางสาวรมติ า ดีจติ ร นกั ศกึ ษาภาควชิ าการจดั การโลจสิ ตกิ สแ์ ละซพั พลายเชน 2 การป้องกนั และแก้ไขปัญหาการต้ังครรภ์ในเยาวชนคนพันธ์ุ R

กาเนดิ ไมใ่ ช่เรื่องทีน่ า่ อาย แตเ่ ป็นเร่ืองทคี่ วรสนบั สนุนไม่มองขา้ ม คนท่ีจะเป็น ที่ปรึกษาที่ดีที่สุด คือครอบครัว และคนในสังคมที่ต้องร่วมกันบอกกล่าวส่ิงท่ี ถูกต้องให้กับวัยรุ่นในประเทศไทย ไม่ ควรมองอย่างอคติเมื่อมีเด็กผู้ชายคน หน่ึงซ้ือถุงยางอนามัย ควรให้คาแนะนาเมื่อมีเด็กผู้หญิงกาลัง จะซื้อยา คุมกาเนิด และต้องเป็นพลังบวกท่ีดีให้กับคนที่พลาดพล้ังไปเพ่ือให้เขาได้มี โอกาสทาให้คน อีกคนหน่ึงเป็นอนาคตของชาติได้ เรื่องทุกอย่างนี้เป็นเร่ือง พ้ืนฐานท่ีสาคัญในการใช้ชีวิตของมนุษย์ เราควรมีส่วนร่วม เพื่อให้สังคมเกิด ความสามัคคี และเพ่ือลดโอกาสในการตั้งครรภ์ที่ไม่พ่ึงประสงค์ และลด ปัญหาการยุติการตง้ั ครรภท์ ่ไี มถ่ ูกกฏหมาย รางวลั ชนะเลศิ การเขยี นเรยี งความ นางสาวรมติ า ดจี ติ ร นกั ศกึ ษาภาควชิ าการจดั การโลจสิ ตกิ สแ์ ละซพั พลายเชน การป้องกนั และแก้ไขปัญหาการตง้ั ครรภ์ในเยาวชนคนพันธ์ุ R 3

การปอ้ งกนั และแกไ้ ขปัญหาการต้งั ครรภใ์ นเยาวชนคนพันธ์ุ R

สารบญั เรือ่ ง หน้า ผลงานออกแบบโปสเตอร์ รางวัลชนะเลิศ ก ผลงานการเขียนเรียงความ รางวลั ชนะเลศิ 1 ผลงานออกแบบโปสเตอร์ รางวลั รองชนะเลศิ อันดับ 1 5 ผลงานการเขยี นเรียงความ รางวลั รองชนะเลศิ อนั ดบั 1 6 ผลงานออกแบบโปสเตอร์ รางวัลรองชนะเลิศอันดบั 2 8 ผลงานการเขียนเรยี งความ รางวัลรองชนะเลศิ อนั ดบั 2 9 ผลงานออกแบบอินโฟรกราฟฟิกส์ รางวลั ชนะเลศิ 11 ผลงานออกแบบอนิ โฟรกราฟฟิกส์ รางวลั รองชนะเลิศอันดับ 1 12 ผลงานออกแบบอนิ โฟรกราฟฟิกส์ รางวัลรองชนะเลศิ อนั ดับ 2 13 การให้คาปรกึ ษาและการปอ้ งกันการตง้ั ครรภ์ 15 20 กฎหมายที่ควรรใู้ นการดาเนินงานป้องกันและแก้ไขปัญหา การต้งั ครรภไ์ มพ่ ร้อมในวัยรนุ่ 27 รายชื่อกลุม่ เครือข่ายในการสนับสนุนทางเลือกกรณตี ัง้ ครรภไ์ ม่พรอ้ ม 33 ผลงานส่อื โปสเตอร์ประชาสัมพนั ธ์ุ 51 ผลงานส่อื อินโฟรกราฟฟกิ ส์ 61 ผลงานสอื่ เรียงความ ภาคผนวก 111 114 คณะกรรมการพจิ ารณาผลงานการออกแบบ 120 โครงการปอ้ งกนั และแกไ้ ขปญั หาการต้ังครรภ์ในเยาวชนคนพันธุ์ R คาสั่งคณะกรรมการดาเนนิ งาน การป้องกนั และแก้ไขปัญหาการต้ังครรภใ์ นเยาวชนคนพันธุ์ R 3

การปอ้ งกนั และแกไ้ ขปัญหาการต้งั ครรภใ์ นเยาวชนคนพันธ์ุ R

รางวลั รองชนะเลศิ อนั ดบั 1 ผลงานการออกแบบโปสเตอรส์ ่อื ประชาสมั พนั ธ์ นางสาวลลติ า เศรษฐภกั ดี นักศกึ ษาภาควชิ าการออกแบบนเิ ทศศลิ ป์ การป้องกนั และแกไ้ ขปัญหาการตัง้ ครรภใ์ นเยาวชนคนพนั ธ์ุ R 5

รทู้ นั ก่อนตัง้ ครรภ์วัยเรยี น ในปัจจุบันวัยรุ่นไทยมีจานวนการต้ังครรภ์ในวัยเรียนสูงข้ึนอย่าง ต่อเนื่อง และเป็นปัญหาท่ีพบ มายาวนาน ซึ่งวัยรุ่นอยู่ในช่วงการเจริญพันธ์ ทาให้มีการเปล่ียนแปลงทางด้านจิตใจและอารมณ์มีความ อยากรู้อยากลอ งแตย่ ังขาดความรู้ ความเข้าใจในเรอ่ื งน้มี ากนัก ในช่วงวัยรุ่นวัยเรียนมีการคบเพื่อนต่างเพศเป็นเร่ืองปกติ และมีการ ติดต่อสื่อสารกันได้ง่ายทาให้วัยรุ่นสมัยน้ีเกิดความคึกคะนอง ความอยากรู้ อยากลองซ่ึงอาจจะเห็นตามสื่อโซเชียลบ้าง ตาม สิ่งแวดล้อมหรือสังคมที่อยู่ หรอื อาจจะเปน็ เพราะขาดความรักความอบอุ่นต้องการหาความรักความ เอา ใจใส่ จึงทาให้เกิดการคบหากันระหว่างเพศหรือทาไปเพื่ออยากลอง และอีก อย่างหนึ่งคือ One night stand เป็นความสัมพันธ์ที่ไม่ผูกมัดต่างคนต่าง สนุก ซ่ึงการมีเพศสัมพันธ์ในวัยรุ่นเป็นเร่ืองที่ปกติ อยู่แล้ว แต่ต้องศึกษา ทา ความเขา้ ใจเกี่ยวกบั การมเี พศสัมพันธ์ การปอ้ งกนั เดก็ ๆในช่วงอายุเร่ิมตั้งแต่ 9 ขวบ ควรได้ศึกษาเร่ืองเพศและเร่ิมทาความเข้าใจในเรื่องนี้ เราควรป้อน ความรู้ให้เขาก่อนที่เขาจะ ไปศึกษาเองในเรื่องผิดๆ และพ่อแม่ผู้ปกครองก็ ต้องมีความรู้เร่ืองน้ีด้วย การจัดอบรมจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องให้ทั้งพ่อแม่ ผู้ปกครอง เพ่ือให้พ่อแม่เข้าใจลูกมากข้ึน และจะได้ให้ความรู้ความเข้าใจ เรอ่ื งเพศ เร่อื งการมีเพศสัมพันธ์หรือเรื่องต่างๆด้วย ท่ีสาคัญพ่อแม่ผู้ปกครอง ควรคุยเร่ืองเพศสัมพันธ์ให้เป็น เรื่องปกติภายในบ้านคอยให้คาปรึกษา คาแนะนา ไม่ควรสอนหรือด่าอย่าจ้องจับผิดและหม่ันสังเกต พฤติกรรมของ ลูกด้วย ถ้าไม่ป้องกันและศึกษาให้ดีนั้นอาจเกิดปัญหามากมายที่จะตามมาที หลัง ไม่ใช่แค่การตั้งครรภ์อาจจะนาไปสู่โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้อีกด้วย และการมเี พศสมั พนั ธแ์ บบไมไ่ ดต้ ัง้ ใจ รางวลั รองชนะเลศิ อนั ดบั 1 การเขยี นเรยี งความ นางสาววราพร มาติยา นักศกึ ษาภาควชิ าคอมพวิ เตอรธ์ รุ กจิ 6 การป้องกันและแกไ้ ขปัญหาการตง้ั ครรภใ์ นเยาวชนคนพนั ธุ์ R

ควรพาตัวเองอยู่ให้ห่างจากพฤติกรรมท่ีเสี่ยงที่นาไปสู่การมีเพศสัมพันธ์ การ ดม่ื แอลกอฮอล์ทาใหข้ าดดสติ การเชือ่ คนงา่ ย ไว้ใจคนแปลกหน้า พฤติกรรม เหล่านี้มีความเสี่ยงเป็นอย่างมาก อย่าปล่อยให้ตัวเองมีความเสี่ยงแม้แต่น้อย ไมว่ ่าจะต้งั ใจหรือไมต่ ้ังใจก็ตาม ดังน้ันเราควรคิดให้ดีก่อนมีเพศสัมพันธ์ รู้จักป้องกันก่อนแก้ไข เรา กาหนัดไม่ได้ แต่เราคุมกาเนิดได้ การป้องกันตัวเองจากความเสี่ยงท่ีดีที่สุด และปลอดภัยท่ีสุดคือการพกถุงยางอนามัย การพกถุงยางอนามัยไม่ใช่เรื่อง น่าอายอยา่ งทคี่ ุณคดิ ไมว่ า่ เพศไหนก็พกได้ รางวลั รองชนะเลศิ อนั ดบั 1 การเขยี นเรยี งความ นางสาววราพร มาติยา นกั ศกึ ษาภาควิชาคอมพวิ เตอรธ์ รุ กจิ การปอ้ งกันและแก้ไขปญั หาการต้ังครรภ์ในเยาวชนคนพันธ์ุ R 7

รางวลั รองชนะเลศิ อนั ดบั 2 ผลงานการออกแบบโปสเตอรส์ ่อื ประชาสมั พนั ธ์ นายทศพร ศรีโนรนิ ทร์ นกั ศกึ ษาภาควชิ าวิจติ รศลิ ป์ 8 การปอ้ งกนั และแกไ้ ขปญั หาการตั้งครรภ์ในเยาวชนคนพันธุ์ R

“รทู้ ันก่อนตัง้ ครรภว์ ัยเรียน” ปัญหาที่พบมากในวัยเรียน คือ ปัญหาการต้ังครรภ์ไม่พร้อมไม่ว่าจะ เกิดขึ้นกับเด็กหรือ เยาวชนส่วนมากก็ล้วนมาจากปัญหาทางครอบครัว บาง ครอบครัวปล่อยปละละเลย ขาดความเอา ใจใส่ ไม่ให้ความสาคัญกับเรื่อง ความรักและชู้สาว เห็นเป็นเร่ืองปกติและปล่อยให้เด็กและเยาวชน ศึกษากับ เรื่องแบบน้ีเอง บางครอบครัวห้ามและกีดกันไม่ให้เด็กและเยาวชนสนใจใน เร่ืองความรัก และชู้สาว แต่กลับสอนให้เขาสนใจและใส่ใจในเรื่องการเรียน มากจนเกินไป ทาให้เด็กและเยาวชนมี ความคิดที่สนใจเกิดความอยากรู้อยาก ลอง อีกทั้งในปัจจุบันส่ือบนอินเทอร์เน็ตเปิดกว้างสามารถ ศึกษาค้นคว้าได้ ด้วยตนเอง ให้เข้าถึงสื่อได้ง่าย และน่ีคือจุดเร่ิมต้นของปัญหาที่พบมากในวัย เรยี น จากการท่คี รอบครัวขาดการให้ความสาคัญในเรื่องเพศศึกษาแก่เด็กและ เยาวชน ปัจจุบันในสงั คมไทยมีสถิตกิ ารตั้งครรภ์ในวัยเรียนจานวนมาก อาจเกิด จากความสมัครใจ หรือเกิดจากการคิดไตร่ตรองไม่รอบคอบและไม่คานึงถึง ผลลัพธ์ที่จะตามมา ปัจจัยรอบข้างก็เป็น ส่วนหนึ่งที่ทาให้เด็กและเยาวชนใน วัยน้ีสนใจเรื่องเพศ เช่น การคบเพื่อน แรงกดดันจากครอบครัว การ เลียนแบบพฤติกรรม เป็นต้น จึงทาให้เกิดปัญหาการต้ังครรภ์ และปัญหา เหล่านี้เกิดจากการ ละเลยการคุมกาเนิดหรือขาดความรู้เข้าใจเกี่ยวกับวิธีการ คุมกาเนิด เช่น รับประทานยาคุมแบบ ผิดๆ การละเลยการป้องกัน เช่น ไม่ สวมถุงยางขณะมเี พศสัมพันธ์ เมือ่ เกิดการตงั้ ครรภ์ผลกระทบ ส่ิงแรก คือ เร่ือง การเรียนมีผลทาให้อาจไม่ได้เรียนต่อ เครียดในเร่ืองอนาคตไม่สามารถเล้ียงดู บุตร ได้ และกระทบไปถึงคุณภาพชีวิตในอนาคตของบุตรท่ีจะเกิดมา เม่ือเกิด ปัญหาตา่ งๆมากมายขนึ้ เดก็ และเยาวชนจึงหนั ไปปรึกษาพูดคุยกบั เพ่อื นหรือ รางวลั รองชนะเลศิ อนั ดบั 2 การเขยี นเรยี งความ นางสาวปิยะวรรณ เอีย่ มศาสตร์ นักศกึ ษาภาควชิ าการบญั ชี การปอ้ งกนั และแกไ้ ขปญั หาการตั้งครรภใ์ นเยาวชนคนพนั ธ์ุ R 9

บุคคลที่ตนเองไว้ใจ มากกว่าการหันมาปรึกษา ผู้ปกครอง เพราะกังวลและ ขาดความไว้ใจจากคนในครอบครัว อาจนาไปสู่การตัดสินใจแก้ปัญหาที่ ผิดๆ ด้วยวิธีการทาแท้ง นอกจากนี้การทาแท้ง การซื้อยามารับประทานเอง หรือ การทาแท้งตาม คลินิกเถ่ือน อาจนาอันตรายมาสู่ชีวิตได้ เช่น การตกเลือด มดลูกทะลุ เป็นต้น หรือด้วยวิธีคลอด แล้วปล่อยเด็กท้ิงไว้ตามขยะหรือตาม สะพานลอย หรือเดก็ บางกลมุ่ อาจคดิ จบชีวติ จากการหลงผิด ในคร้ังน้ีได้ ซึ่งจะ เห็นได้ว่าเป็นปัญหาอย่างมากในสังคมไทย และน่ีคือส่ิงท่ีเด็กหาทางออกและ แก้ไข ปัญหาเหล่านี้เองไม่ได้ เด็กและเยาวชนในสังคมไทยปัจจุบันยังขาด ความรู้ความเข้าใจในเรื่องเพศ เป็นอย่างมาก ดังน้ันจึงต้องรู้ถึงผลกระทบท่ีจะ ตามมาและวธิ รี ับมือกับปญั หาและแกไ้ ขปญั หาต้งั แต่ ต้น คือ การรู้จักเล่ียงการ มีเพศสัมพันธ์หรือรู้จักวิธีการป้องกันการตังครรภ์ท่ีถูกต้อง เช่น ใช้ถุงยาง อนามยั รบั ประทานยาคุมกาเนิด หรือยาคุมฉุกเฉิน การฉีดยาคุม การฝังยาคุม การใช้แผ่นแปะ คุมกาเนิด หรือการใช้ห่วงอนามัย ควรมีความรู้ความเข้าใจ จากคนในครอบครัวอธิบายหรืออบรม มาเป็นเบ้ืองต้นอยู่แล้ว สามารถคุยกับ ลูกเรื่องเพศได้โดยสอนให้เข้าใจและถูกต้องเพราะผู้ปกครอง เป็นยาในการ ป้องกนั และการให้ความร้ทู ด่ี ที ี่สดุ จะเหน็ ไดว้ ่าการต้งั ครรภ์ไมพ่ ร้อมนี้ มผี ลกระทบมากมายที่จะเกิดขึ้นใน ชีวิตของเด็กและ เยาวชนแต่หากครอบครัวและสังคมให้ความสาคัญ สอนเขา ให้รู้จักเร่ืองเพศรู้จักวิธีที่ป้องกันที่ ถูกต้องก็จะเป็นเกราะท่ีทาให้เด็กและ เยาวชนไทยไมต่ กอยู่ในสถานการณ์เหล่าน้ันได้ อาจเพียง เพราะเกิดจากความ สนใจอยากรู้อยากลอง และเกิดจากความไม่ใส่ใจในครอบครัว ชีวิตหน่ึงชีวิตท่ี เกิดมาโดยเกิดจากความไม่ตั้งใจ ความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ของเด็กและเยาวชน สง่ ผลให้กระทบท้ัง ชีวิตของตนเองและผู้อ่ืน รางวลั รองชนะเลศิ อนั ดบั 2 การเขยี นเรยี งความ นางสาวปิยะวรรณ เอ่ียมศาสตร์ นักศกึ ษาภาควชิ าการบญั ชี 10 การปอ้ งกนั และแกไ้ ขปญั หาการตงั้ ครรภ์ในเยาวชนคนพันธ์ุ R

รางวลั ชนะเลศิ ผลงานการออกแบบอนิ โฟรกราฟฟิกส์ นายธวิ ากร หนอสนี า นักศกึ ษาภาควชิ าคอมพวิ เตอรก์ ราฟฟิกส์ การป้องกันและแกไ้ ขปัญหาการตั้งครรภ์ในเยาวชนคนพนั ธุ์ R 11

รางวลั รองชนะเลศิ อนั ดบั 1 ผลงานการออกแบบอนิ โฟรกราฟฟิกส์ นางสาวประภาศริ ิ นักศกึ ษาภาควชิ าการบญั ชี 12 การป้องกนั และแกไ้ ขปญั หาการตง้ั ครรภใ์ นเยาวชนคนพนั ธ์ุ R

รางวลั รองชนะเลศิ อนั ดบั 2 ผลงานการออกแบบอนิ โฟรกราฟฟิสก์ นายสรุ ยทุ ธ กองเพช็ ร์ นักศกึ ษาภาควชิ าการออกแบบ การปอ้ งกันและแก้ไขปัญหาการตัง้ ครรภ์ในเยาวชนคนพันธุ์ R 13

14 การป้องกนั และแกไ้ ขปญั หาการต้งั ครรภใ์ นเยาวชนคนพันธ์ุ R

การให้คาปรึกษาและการป้องกนั การตงั้ ครรภ์ ความรทู้ เ่ี กีย่ วกบั ทกั ษะปฏเิ สธ ทักษะการสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพ (Effective Communication) เปน็ ความสามารถในการใช้คาพูด และท่าทาง เพื่อแสดงออกถึงความรู้สึกนึก คิดของตนเองได้อย่างเหมาะสมสถานการณ์ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการแสดง ความคิดเห็นการแสดงความต้องการ การแสดงความช่ืนชม การขอร้อง การ เจรจาต่อรอง การตักเตือน การช่วยเหลือ การปฏิเสธ ฯลฯ เช่น กล้าปฏิเสธ หากถูกขอมเี พศสัมพันธโ์ ดยไมป่ อ้ งกนั ทักษะการปฏิเสธ คือ การสื่อสารแสดงออกท้ังคาพูดและท่าทาง โดย ยืนยันความต้องการของตนเอง กล้าปฏิเสธและต่อรองหรือผัดผ่อนบน พื้นฐานความถูกตอ้ งเหมาะสม เชน่ ปฏิเสธไม่ยอมมีเพศสัมพันธ์ด้วย เม่ือฝ่าย ชายขอมเี พศสัมพันธโ์ ดยไมใ่ ช้ถงุ ยาง เพอ่ื ปอ้ งกันตง้ั ครรภ์ ความร้เู กี่ยวกบั วธิ ีการคมุ กาเนดิ 1) ถุงยางอนามัย 2) ยาเม็ดคมุ กาเนดิ 3) ยาเม็ดคมุ กาเนดิ ฉกุ เฉนิ 4) ยาแผน่ แปะผิวหนงั คมุ กาเนดิ 5) ยาฉีดคุมกาเนดิ 6) ยาฝงั คุมกาเนดิ 7) ห่วงอนามัย 8) วงแหวนคุมกาเนิด องค์การอาหารและยาของสหรัฐอเมริกา (FDA) ปี 2006 ให้การยอมรับการ คมุ กาเนดิ ในวัยรุ่นดว้ ยยาฝั่ง คุมกาเนดิ (etonogestrel Single-rod Contraceptive implant) เนื่องจากมีอตั ราการใชต้ ่อเนือ่ งใน 12 เดอื นสงู ในวยั รนุ่ มากกว่าวิธอี ่ืน และมีโอกาสตั้งครรภ์ตา่ ทางดา้ นวธิ ีการคมุ กาเนดิ แบบช่วั คราวระยะสนั้ (short-acting Contraceptive methods) ไดแ้ ก่ ถงุ ยางอนามยั ยาเมด็ คุมกาเนดิ แผ่นแปะคมุ กาเนิด การใส่หว่ งในช่องคลอด และยาฉีดคมุ กาเนิด เป็นทางเลือกในการคุมกาเนิดในวยั รนุ่ การป้องกนั และแก้ไขปญั หาการตงั้ ครรภ์ในเยาวชนคนพันธุ์ R 15

วิธีเหลา่ นมี้ อี ตั ราการใชต้ อ่ เนือ่ งใน 12 เดอื นต่า และมี โอกาสตงั้ ครรภส์ งู กวา่ เม่อื เทียบกบั การคมุ กาเนิตแบบช่วั คราวระยะยาว โดยพบวา่ อตั ราการตงั้ ครรภส์ งู กวา่ การคมุ กาเนดิ แบบช่วั คราวระยะยาว 22 เทา่ การคุมกาเนดิ ในแมว่ ัยรนุ่ แบ่งเปน็ 2 กลมุ่ ก. การคุมกาเนิดหลังคลอด ในแม่วัยรุ่นท่ีมีความเส่ียงสูงในการ ตงั้ ครรภ์ซา้ ภายใน 2 ปี แนะนา ใหใ้ สห่ ่วง คุมกาเนิดหรือฝังยาคุมกาเนิดทันที หลังคลอด เพ่ือให้แน่ใจว่าได้รับการคุมกาเนิต ในรายที่ใส่ห่วงคุมกาเนิดทันที หลัง คลอดพบวา่ มโี อกาสหว่ งคุมกาเนดิ หลดุ สงู กวา่ คนทใ่ี ส่ห่วงคุมกาเนิดตอน มาตรวจหลงั คลอด ข. การคุมกาเนิดหลังแท้ง การใส่ห่วงคุมกาเนิดหรือการใช้ยาฝัง คุมกาเนดิ ทันทหี ลังแทง้ ชว่ ยลดการเกดิ การ แท้งซ้าได้ ยาฝังคุมกาเนิดเป็นวิธี ที่มีความปลอดภัยในการใช้คุมกาเนิดหลังจากแท้งทุกชนิด ทั้งการแท้งใน first trimester/second trimester หรือการแท้งติดเชื้อ การใส่ห่วง คุมกาเนิดเป็นวิธีท่ีมีความปลอดภัยในการใช้ คุมกาเนิดหลังจากแท้งใน first trimester และ second trimester ปจั จัยท่ที าให้วยั รนุ่ ต้องการการคมุ กาเนดิ คือ 1. รู้สึกวา่ การตั้งครรภ์เปน็ ผลเสยี 2. วางแผนที่จะศกึ ษาต่ออีกเปน็ ระยะเวลานาน 3. อายมุ ากขึ้น 4. กลัวการต้ังครรภห์ รือเคยตั้งครรภม์ ากอ่ น 5. ครอบครัว เพอ่ื น หรอื แพทย์ใหก้ ารสนับสนนุ ในการคุมกาเนิด การเริ่มตน้ คมุ กาเนดิ สิ่งสาคัญท่ีสุดในการคุมกาเนิดในวัยรุ่น คือ “ความเช่ือใจ” ต้องรับ ฟงั ความคดิ เหน็ และต้องได้รับความ ยินยอมก่อนเริ่มต้นคุมกาเนิด ในวัยรุ่นท่ี เริ่มต้นคุมกาเนิด ควรให้เอกสารที่เข้าใจง่าย ประกอบด้วย ช่ือของคลินิก รายชื่อติดต่อ เบอร์โทรศัพท์ติดต่อ ในกรณีท่ีวัยรุ่นพบปัญหาเก่ียวกับการ คุมกาเนิดวัยรุ่นไม่ควรเช่ือถือข้อมูล เก่ียวกับความรู้ด้านการคุมกาเนิดท่ีได้ จากเพ่อื นหรอื บคุ คลในครอบครัว 16 การป้องกนั และแกไ้ ขปญั หาการตงั้ ครรภ์ในเยาวชนคนพนั ธุ์ R

การซกั ประวัติ (History) ก่อนการเลือกวิธีการคุมกาเนิดการซักประวัติอย่างครบถ้วนเป็นส่ิงท่ี จาเป็น ข้อมูลจากการชักประวัติจะ ช่วยในการให้คาปรึกษาเกี่ยวกับข้อห้าม หรือข้อบง่ ช้ใี นการเรม่ิ การคมุ กาเนิดด้วยฮอรโ์ มนเอสโตรเจนและ โปรเจสเตอ โรน การใหค้ าปรึกษา (Counseling) เลอื กวิธกี ารคุมกาเนิดทเ่ี หมาะสมที่สุดโดยประเมนิ จากประสิทธิภาพ, ความถี่ในการใช้การคุมกาเนิด, และความสะดวกในการใช้ การใช้วิธีการ คุมกาเนิดแบบชั่วคราวระยะยาว (LARC: Long-acting reversible Contraception) เช่น ยาฝังคุมกาเนิด (implant) และการใส่ห่วงคุมกาเนิด (Copper and levonorgestrel) เป็น วิธีการท่ีมีประสิทธิภาพมากที่สุดใน การป้องกันการตงั้ ครรภ์โดยไมต่ ้งั ใจ - ความเสีย่ งเกยี่ วกับผลข้างเคียงจากการใช้ยา - ใหค้ าแนะนา เกี่ยวกบั เทคนคิ วธิ กี ารใช้การคุมกาเนดิ ให้ตอ่ เนือ่ ง - การใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วยเพื่อป้องกันการติดโรคติดต่อทาง เพศสัมพนั ธ์ - แนะนาวิธีการท่ีช่วยให้การคุมกาเนิดสามารถใช้ได้อย่างสะดวก เชน่ การแนะนาให้พกถงุ ยางอนามยั ไว้ - ให้คาแนะนาในเรื่องการคุมกาเนิดฉุกเฉิน (Emergency Contraception) ยาเม็ดคุมกาเนิดและแผ่นแปะคุมกาเนิดมีส่วนช่วยเพิ่มความ หนาแน่นของมวลกระดูก และช่วยป้องกัน มะเร็งรังไข่ มะเร็งเยื่อบุโพรง มดลูก ท่อนาไข่อักเสบ ภาวะท้องนอกมดลูก โรคของเต้านมท่ีไม่ใช่มะเร็ง ปวดทอ้ ง ประจาเดอื น และป้องกนั ภาวะขาดธาตุเหล็ก ยาฉีดคุมกาเนิด (DMPA) มีประโยชน์เช่นเดียวกันกับยาเม็ด คุมกาเนิด ยกเว้นประโยชน์ด้านการช่วยเพิม่ ความหนาแนน่ ของมวลกระดูก การป้องกันและแก้ไขปัญหาการต้ังครรภใ์ นเยาวชนคนพนั ธ์ุ R 17

รทู้ นั กอ่ นตั้งครรภว์ ัยเรยี น สงั คมไทยในปัจจุบนั นี้เกดิ การตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควรเร่ืองเด็กเกิดใน สภาวะที่ครอบครัวไม่ พร้อมหรือการท้องในวัยรุ่นจึงทาให้เกิดการทาเเท้ง หรือ ให้พ่อเเม่ ญาติ เป็นคนเล้ียงซ่ึงเกิดข้ึน ในปัจจุบันเป็นอย่างมากการ ต้ังครรภ์นั้นมีวิธีป้องกันหลายรูปเเบบเเตกต่างกันออกไปเช่นการคุม กาเนิด เป็นเทคนิคเเละวิธีการป้องกันการปฏิสนธิหรือขัดควางการต้ังครรภ์โดยการ คุมกาเนดิ กม็ ี หลายวิธีเช่น การกิน ยาคุม ฝงั ยาคมุ กาเนิด เป็นตน้ ก า ร ใ ส่ ถุ ง ย า ง อ น า มั ย น้ั น เ ป็ น ก า ร ป้ อ ง กั น ก า ร ติ ด เ ชื้ อ HIVไ ด้ เ เ ล ะ สามารถป้องกันโรคติดต่อ ทางเพศสัมพันธ์เเถมช่วยป้องกันการตั้งครรภ์อีก ด้วย เเละยังมีอีก หลากหลายวิธี เเตกต่างกันออกไป ปัจจุบันน้ีประเทศไทย เกิดปัญหาเก่ียวกับการต้ังครรภ์ก่อนวัยอันควรโดยเฉพาะวัยรุ่นเป็นวัยที่ อยากรู้อยากลองจึงทาให้เกิดการอบรมณ์การต้ังครรภ์ก่อนวัยอันควร โดยมี เเพทย์ หรือ หมอ มาอบรมณ์เเต่ละโรงเรียนเพ่ือให้เด็กได้เกิดความคิดว่าส่ิง ไหนควรทา หรือไม่ ใหเ้ ห็นภาพสะท้อนว่าการตัง้ ครรภ์หรือมีลูกนั้นหากยังไม่ พรอ้ มกจ็ ะทาใหเ้ กดิ ปญั หา มากมายตามมา เช่น การทาเเท้ง หรือ การนาลูก ไปท้ิงตามถังขยะ ทาให้เด็กเกิดมาไม่มีพ่อเเม่เเละ ไปอูย่มูลนิธิเด็กกาพร้าใน โลกสังคมนน้ั จงึ เกดิ การตามหาพ่อเเม่ เปน็ จานวนมาก วัยรุ่น หรือ วัยเรียน นั้นเป็นวัยท่ีชอบเที่ยวรักสนุกเพราะฉะน้ันอย่า ตัดอนาคตตัวเองโดยการตั้งครรภ์หากมีเพศสัมพันธ์น้ันควรป้องกันทุกคร้ัง หรือ เล่ียงสถานการณ์มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ไป อยู่กับท่ีลับตาคนกับเพศตรง ข้ามสองต่อสอง ควรร้จู กั การพูดปฏิเสธอยา่ งตรงไปตรงมา 18 การปอ้ งกนั และแก้ไขปญั หาการต้งั ครรภใ์ นเยาวชนคนพนั ธุ์ R

การใหข้ อ้ มลู และเซน็ ต์ยนิ ยอม (Informed consent) ไม่จาเป็นต้องเซ็นต์ยินยอมเป็นลายลักษณ์อักษรก่อนท่ีจะเร่ิม คุมกาเนิดด้วยฮอร์โมนในวัยรุ่น แต่ต้องบันทึก ไว้ว่าได้อธิบายถึงข้อดีข้อเสีย ของการคมุ กาเนดิ แนวทางการใหก้ ารปรกึ ษา 1. การสร้างสัมพันธภาพ และตกลงบริการ ในการพูดคร้ังน้ีเพื่อ ป้องกันการต้ังครรภ์ 2. การสารวจปัญหา 3. การเข้าใจปัญหา สาเหตุ ความต้องการ 4. การจดั การปัญหาท่ีผ่านมา เพอื่ ปอ้ งกันการต้ังครรภ์ 5. การยตุ ิบรกิ าร การป้องกนั และแกไ้ ขปัญหาการตง้ั ครรภ์ในเยาวชนคนพนั ธ์ุ R 19

กฎหมายทคี่ วรร้ใู นการดาเนินงานป้องกันและแก้ไขปญั หา การตง้ั ครรภ์ไมพ่ รอ้ มในวยั รุ่น รฐั ธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย พ.ศ. 2550 มาตราที่สาคัญไดแ้ ก่ • มาตรา 52 “เด็กและเยาวชน มีสิทธิในการอยู่รอดและได้รับการพัฒนาด้าน ร่างกาย จิตใจ และสติปัญญาตาม ศักยภาพในสภาพแวดล้อมท่ีเหมาะสม โดยคา นึงถึงการมีส่วนร่วมของเด็กและเยาวชนเป็นสาคัญเด็ก เยาวชน สตรี และบุคคลในครอบครัวมีสิทธิได้รับความคุ้มครองจากรัฐ ให้ปราศจากการใช้ ความรุนแรงและการปฏิบัตอิ นั ไมเ่ ปน็ ธรรม ทั้งมีสิทธิได้รับการบาบัดฟ้ืนฟูใน กรณีที่มีเหตุดังกล่าวการแทรกแซงและจากัดสิทธิของเด็ก เยาวชน และ บุคคลในครอบครัว จะกระทา มิได้เว้นแต่โดยอาศัยอานาจตามบทบัญญัติ แห่งกฎหมายเฉพาะเพ่ือสงวนและรักษา ไว้ซ่ึงสถานะของครอบครัวหรือ ประโยชนส์ งู สุดของบคุ คลน้นั ” • มาตรา 40 “บุคคลย่อมมีสิทธิในกระบวนการยุติธรรม ดังต่อไปน้ี(6) เด็ก เยาวชน สตรี ผู้สูงอายุ หรือผู้พิการหรือ ทุพพลภาพ ย่อมมีสิทธิได้รับความ คุ้มครองในการดาเนินกระบวนพิจารณาคดีอย่างเหมาะสม และย่อมมีสิทธิ ได้รับ การปฏิบัติทีเ่ หมาะสมในคดีทเี่ กี่ยวกบั ความรนุ แรงทางเพศ” • มาตรา 80 “รัฐต้องดาเนินการตามแนวนโยบายด้านสังคม ดังต่อไปน้ี 1) คุ้มครองและพัฒนาเด็กและเยาวชน สนับสนุนการอบรมเลี้ยงดูและให้ การศึกษาปฐมวัย ส่งเสริมความเสมอภาคของหญิงและขาย เสริมสร้างและ พัฒนา ความเป็นปึกแผ่นของสถาบันครอบครัวและชุมชน รวมท้ังต้อง สงเคราะห์และจัดสวัสดิการให้แก่ผู้สูงอายุ ผู้ยากไร้ ผู้พิการหรือทุพพลภาพ และผ้อู ยใู่ นสภาวะยากลาบาก ใหม้ คี ุณภาพชวี ิตทดี่ ีขึน้ และพึ่งพาตนเองได้” 20 การป้องกันและแก้ไขปญั หาการต้งั ครรภ์ในเยาวชนคนพันธุ์ R

ประมวลกฎหมายอาญา • มาตรา 276 “ผใู้ ดข่มขืนกระทาชาเราผ้อู น่ื โดยขู่เขญ็ ด้วยประการใดๆ โดยใช้กาลัง ประทุษรา้ ย โดยผู้อ่ืนน้ันอยูใ่ นภาวะที่ ไมส่ ามารถขัดขืนได้ หรอื โดยทาให้ผู้อ่ืน นั้นเขา้ ใจผดิ ว่าตนเป็นบคุ คลอื่น ตอ้ งระวางโทษการกระทาชาเรา หมายความ ว่า การกระทาเพ่ือสนองความใคร่ของผู้กระทา โดยการใช้อวัยวะเพศของ ผู้กระทากระทากับอวัยวะเพศ ทวารหนัก หรือช่องปากของผู้อ่ืน หรือการใช้ สง่ิ อ่ืนใดกระทากับอวยั วะเพศ หรอื ทวารหนักของผู้อ่ืน” • มาตรา 277 “ผู้ใดกระทาชาเราเด็กอายุยังไม่เกินสิบห้าปี ซึ่งมิใช่ภริยาหรือสามี ของตน โดยเด็กน้ันจะยินยอมหรือไม่ ก็ตาม ต้องระวางโทษความผิดตามท่ี บัญญัติไว้ในวรรคหน่ึง ถ้าเป็นการกระทา โดยบุคคลอายุไม่เกินสิบแปดปี กระทาต่อเด็กจึงมีอายุกว่าสิบสามปี แต่ยังไม่เกินสิบห้าปี โดยเด็กน้ันยินยอม และภายหลังศาลอนุญาให้ทั้งสอง ฝ่ายสมรสกัน ผู้กระทาผิดไม่ต้องรับโทษ ถ้าศาลอนุญาตให้สมรสกันในระหว่างท่ีผู้กระทาผิดกาลังรับโทษใน ความผิค นนั้ อยใู่ หศ้ าลปล่อยผกู้ ระทาความผิดน้นั ไป” • มาตรา 278 “ผู้ใดกระทาอนาจารแก่บุคคลอายุกว่าสิบห้าปี ต้องระวางโทษ จาคุก” (อนาจาร ได้แก่ การกระทาให้ อับอายขายหน้าในทางเพศ โดย กระทาต่อเน้ือตัว ร่างกายโดยตรง เช่น กอด ปล้า สัมผัสจับต้องอวัยวะเพศ อย่างใด อย่างหน่ึงของหญิง เช่น จับนม ฎีกาที่ 1316/2508 อาจเป็นการ กระทาของชายต่อชายก็ได้ ฎกี าท่ี 1627/2539) การป้องกนั และแกไ้ ขปัญหาการต้งั ครรภใ์ นเยาวชนคนพันธ์ุ R 21

• มาตรา 279 “ผ้ใู ดกระทาอนาจารแก่เด็กอายุยังไม่เกินสิบห้าปี โดยเด็กนั้นยินยอม หรอื ไม่ก็ตามตอ้ งระวางโทษจาคุก” • ความผิดฐานคุกคามทางเพศ 286/2 (ดู กฎ ก.พ. ประกอบ) “ผู้ใดกระทาต่อผู้อื่นด้วยวาจา ท่าทาง แสดงด้วยเสียง รูปภาพ เอกสาร และให้หมายความรวมถึงข้อมูล ทางอิเล็กทรอนิกส์ หรือสิ่งของใน ลักษณะลามกเก่ียวกับเพศ โดยประการท่ีน่าจะทา ให้ผู้อื่นเกิดความ เดอื ดร้อน ราคาญ เกดิ ความอับอาย หรือรู้สกึ ว่าถกู เหยียดหยาม” - ความผดิ ฐานทา ให้แทง้ ลูก - การทา ให้ตนเองแท้งลูกหรือยอมให้ผู้อ่ืนทา ให้ตนแท้งลูก ตาม มาตรา 301 มีโทษจาคกุ ไม่เกนิ สามปี ปรับไมเ่ กินหกพนั บาท - ผู้ใดทา ให้หญิงแท้งลูกโดยหญิงนั้นยินยอมถือเป็นความผิดตาม มาตรา 302 หรือผู้ใดทา ให้หญิงแท้งลูก โดยหญิงน้ันไม่ยินยอมถือเป็น ความผิดตามมาตรา 303 - ผใู้ ดเพียงพยายามกระทาความผิดตามมาตรา 301 หรือ 302 วรรค แรก ผู้นัน้ ไมต่ อ้ งรบั โทษ (ถอื เปน็ ขอ้ ยกเวน้ กฎหมาย) - ถ้าการกระทา ตามมาตรา 301 และ 302 นั้นเป็นการกระทา ของ นายแพทย์ และจาเป็นต้องกระทา เน่ืองจากสุขภาพของหญิงน้ัน หรือหญิงมี ครรภ์เนื่องจากการกระทาความผิดอาญา ตามทีบ่ ัญญัตไิ วใ้ นมาตรา 276 277 282 283 หรือ 284 ผู้กระทา ไม่มีความผิด (ข้อยกเว้นความผิดตามมาตรา 305) ข้อบงั คบั แพทยส์ ภา วา่ ด้วยหลักเกณฑก์ ารปฏิบัติเก่ียวกับการยุติการ ตั้งครรภ์ทางการแพทย์ตามมาตรา 305 แห่งประมวลกฎหมายอาญา พ.ศ.2548 (เกณฑ์ทางกฎหมาย เกณฑ์ทางการแพทย์ (กาย/จิต) และเกณฑ์ ทาง วิชาชพี 22 การปอ้ งกันและแกไ้ ขปัญหาการตั้งครรภ์ในเยาวชนคนพันธ์ุ R

พระราชบัญญัติคุ้มครองเดก็ พ.ศ. 2546 • มาตรา 22 “การปฏิบัติต่อเด็กไม่ว่ากรณีใด ให้คา นึงถึงผลประโยชน์สูงสุดของ เดก็ เป็นสาคญั และไม่ให้มีการเลือก ปฏิบตั ิโดยไมเ่ ปน็ ธรรม” • มาตรา 23 ผู้ปกครองต้องให้การอุปการะเลี้ยงดู อบรมสั่งสอนและพัฒนาเด็กท่ี อยใู่ นความปกครองดูแลของตนตาม สมควรแก่ขนบธรรมเนียมประเพณีและ วัฒนธรรมแห่งท้องถ่ิน แต่ท้ังน้ีต้องไม่ต่ากว่ามาตรฐานขั้นต่า ตามท่ีกาหนด ในกฎกระทรวงและตอ้ งคมุ้ ครองสวสั ดิภาพเด็กทอ่ี ยูใ่ นความปกครองดแู ลของ ตนมใิ ห้ตกอยูใ่ นภาวะอันนา่ จะ เกดิ อนั ตรายแก่รา่ งกายหรอื จิตใจ • มาตรา 27 “ห้ามมิให้ผู้ใดโฆษณาหรือเผยแพร่ทางสื่อมวลชนหรือส่ือสารสนเทศ ประเภทใด ซ่งึ ขอ้ มูลเก่ียวกับตัวเด็ก หรือผู้ปกครอง โดยเจตนาที่จะทาให้เกิด ความเสียหายแกจ่ ติ ใจ เกยี รตคิ ณุ หรอื สทิ ธปิ ระโยชน์อ่ืนใดของเด็ก หรือ เพ่ือ แสวงหาประโยชนส์ าหรับตนเองหรือผูอ้ น่ื โดยมชิ อบ“ • ข้อหา้ มของบุคคลทว่ั ไปตามมาตรา 26 - กระทา หรือละเว้นการกระทาอันเป็นการทารุณกรรมต่อ ร่างกาย/จิตใจ - จงใจ/ละเลยไม่ให้สิ่งจาเป็นแก่การดารงชีวิตจนน่าจะเกิด อนั ตราย - บังคับ ขู่เข็ญ ชักจูง ให้เด็กประพฤติตนไม่สมควรหรือเสี่ยงต่อ การทาผิด - โฆษณาทางสอ่ื หรือเผยแพรเ่ พื่อรับเดก็ หรอื ยกเด็กให้บคุ คลอนื่ - บังคับ ขู่เข็ญ ชักจูง ให้เด็กเป็นขอทาน เร่ร่อน หรือแสวงหา ประโยชนจ์ ากเดก็ - ใช้ จ้างวาน ให้เด็กทา งานอันเป็นอันตรายหรือกระทบต่อการ เจริญหรอื พฒั นาการของเดก็ การปอ้ งกันและแก้ไขปัญหาการตัง้ ครรภใ์ นเยาวชนคนพันธุ์ R 23

- บังคบั ชักจูง ขู่เข็ญ หรือยินยอมใหเ้ ด็กเล่นกีฬาหรือการอ่ืนใดเป็นการ แสวงหาประโยชนท์ างการคา้ อนั ขดั ขวางการเจรญิ เตบิ โตหรอื ทารุณกรรมเด็ก - ใชห้ รือยินยอมใหเ้ ด็กเล่นการพนนั หรือเขา้ ไปในสถานท่ีเล่นการพนัน สถานคา้ ประเวณี - บงั คบั ชกั จงู ข่เู ข็ญ หรือยินยอมใหเ้ ด็กแสดงหรือกระทาการ อนั เป็นการลามกอนาจาร - จาหนา่ ย แลกเปล่ยี น หรอื ใหส้ รุ าหรอื บหุ รี่แก่เดก็ การแบง่ กลมุ่ ประเภทเดก็ ตามกฎหมาย 1. เดก็ ทพี่ ึ่งได้รบั การสงเคราะห์ - เดก็ เรร่ อ่ น หรอื เดก็ กาพรา้ - เดก็ ที่ถกู ทอดทง้ิ หรือพลดั หลง ณ ทีใ่ ดทหี่ นึง่ - เดก็ ท่ีผปู้ กครองไมส่ ามารถอปุ การะเล้ยี งดไู ด้ดว้ ยเหตผุ ลใดๆ - เด็กท่ีผู้ปกครองมีพฤติกรรมหรือประกอบอาชีพไม่เหมาะสม อันอาจส่งผลกระทบต่อพัฒนาการ ทางร่างกายหรือจิตใจของเด็กที่อยู่ใน ความปกครองดูแล - เด็กท่ีได้รับการเลี้ยงดูโดยมีขอบ ถูกใช้เป็นเคร่ืองมือในการ กระทา หรือแสวงหาประโยชน์โดยมี ชอบ ถูกทารุณกรรมหรือตกอยู่ในภาวะ อื่นใด อันอาจเป็นเหตุให้เด็กมีความประพฤติเส่ือมเสียในทางศีลธรรมหรือ เป็นเหตุใหเ้ กิดอันตรายแก่กายหรอื จิตใจ - เดก็ พกิ าร - เด็กทอ่ี ยใู่ นสภาพยากลาบาก - เด็กท่ีอยู่ในสภาพท่ีจา ต้องได้รับการสงเคราะห์ตามท่ีกาหนด ในกฎกระทรวง 2. เด็กทพ่ี ึ่งไดร้ ับการคมุ้ ครองสวสั ดิภาพ - เดก็ ถูกทารณุ กรรม - เดก็ เสีย่ งต่อการกระทาความผิด - เด็กท่ีอยู่ในสถานท่ีจาต้องได้รับการคุ้มครองสวัสดิภาพตาม กฎหมาย ไดแ้ ก่ - เดก็ ทตี่ อ้ งหาวา่ กระทาผดิ อายุไม่เกิน 10 ปี - เด็กไมม่ ผี ปู้ กครองทอ่ี ุปการะเล้ยี งดู - เดก็ ประกอบอาชพี ท่ีนา่ อนั ตราย - เด็กอาศยั อยูก่ ับบุคคลท่ีนา่ สงสยั ว่าประกอบอาชพี ไม่สุจริต 24 การป้องกนั และแกไ้ ขปัญหาการตั้งครรภ์ในเยาวชนคนพนั ธุ์ R

การสงเคราะห์ หมายความว่า การให้ความช่วยเหลือ แก่เด็กรวมทั้งครอบครัวซ่ึงอยู่ ในสภาพทจ่ี าตอ้ งได้รบั การสงเคราะห์ ตามกฎหมายน้ี หรือกฎหมายอืน่ วธิ ีการสงเคราะห์เดก็ มาตรา 33 - ให้ความช่วยเหลือแก่เด็กและครอบครวั - มอบเดก็ ให้ในความอุปการะของบคุ คลทเี่ หมาะสมและยินยอม - ดาเนินการให้เด็กได้เป็นบุตรบุญธรรม ส่งเด็กเข้าศึกษา, ฝึก อาชพี , สง่ เด็กเข้าบาบดั ฟ้ืนฟูสมรรถภาพศึกษา - ส่งเด็กเข้ารับการอุปการะในครอบครัวอุปถัมภ์หรือสถานรับ เล้ยี งเด็กทเี่ หมาะสม - สง่ เดก็ เขา้ รับการอุปการะในสถานแรกรบั - ส่งเด็กเขา้ รบั การอุปการะในสถานสงเคราะห์ การคุ้มครองสวัสดิภาพเด็ก ตามมาตรา 41 และ 42 - เพื่อไม่ให้เด็กตกอยู่ในอันตราย พนักงานเจ้าหน้าท่ีมีอานาจนาตัว เด็กมาไว้ในอารักขาได้ทันที เพียงแต่เกิด หรือมีพฤติกรรมที่น่าเช่ือว่า มีการ กระทาทารุณกรรมหรือใครเป็นผู้ลงมอื กระทากไ็ ด้ - พนักงานเจ้าหนา้ ท่มี ีอานาจมีอานาจตรวจค้นตามมาตรา 30 และมี อานาจแยกตวั เด็กจากครอบครวั ของเดก็ เพอื่ ไวใ้ นอารกั ขาโดยเรว็ ท่ีสดุ - จดั ใหเ้ ดก็ รบั การตรวจรักษาทางร่างกายและจิตใจทันที - อาจส่งตัวเด็กไปสถานแรกรับหรือไปรับการสงเคราะห์ ตามมาตรา 33 - อานาจของพนักงานเจ้าหน้าที่กรณีน้ีมีเงื่อนเวลาจากัดไม่เกิน 7 วัน หรอื รอ้ งขอศาลเพอ่ื ขยายไดร้ วม ไม่เกนิ 30 วันเท่านน้ั - พนักงานเจ้าหน้าที่ต้องสืบค้น/รวบรวมข้อเท็จจริงท่ีเป็นประเด็น แห่งคดีคุ้มครองเด็ก จนสามารถกาหนด วิธีการคุ้มครองสวัสดิภาพที่ เหมาะสมทันเงอื่ นเวลา หากไมท่ ันเวลาหมดอานาจคมุ้ ครองเด็ก การป้องกันและแก้ไขปัญหาการต้งั ครรภใ์ นเยาวชนคนพันธ์ุ R 25

การค้มุ ครองสวัสดิภาพเด็ก ตามมาตรา 42 วรรค 2 - กรณีที่สงสัยว่าเด็กจะถูกกระทาทารุณกรรม แต่ไม่สามารถนาตัว เด็กมาไว้ในอารักขาได้ โดยไม่มีการฟ้อง คดีอาญา หรือไม่ฟ้องคดีอาญา พนักงานเจ้าหน้าท่ีสามารถยื่นคาขอให้ศาลออกคาสั่งมิให้บุคคลแวดล้อม กระทา ทารุณกรรมแก่เด็กอีก โดยกาหนดมาตรการคุมความประพฤติและ เรียกประกันด้วยก็ได้ นอกจากนั้นหากศาลเห็น ว่ามีเหตุจาเป็น ศาลมือ นา จออกคาสั่งให้จับกุมตัวบุคคลผู้นั้นมากักขังไว้ครั้งละไม่เกินสามสิบวัน ตาม มาตรา 43 วรรค 3 - ทงั้ น้ีจะต้องยน่ื พยานหลกั ฐานใหศ้ าลเห็นในประเด็นข้างตน้ ดว้ ย การคมุ้ ครองสวัสดิภาพเดก็ เสี่ยงต่อการกระทาผดิ - กรณีที่พบเด็กที่เส่ียงต่อการกระทาผิด พนักงานเจ้าหน้าท่ีต้อง ดาเนนิ การหาข้อเท็จจริงเกี่ยวกบั ตัวเดก็ กอ่ น - พนักงานเจ้าหน้าที่อาจมอบตัวเด็กแก่ผู้ปกครองหรือบุคคลท่ี ยินยอมรับเด็กน้ันไปปกครองดูแล โดยอาจ แต่งตั้งผู้คุ้มครองสวัสดิภาพแก่ เด็กตามมาตรา 18 หรือไม่ก็ได้ และปรึกษาหารือกันบุคคลท่ีรับตัวเด็กไปวาง ข้อกาหนดหรือขอ้ ปฏิบตั ิในการปกครองดแู ลเดก็ ของบคุ คลนั้นๆ - หากผนู้ น้ั ไมป่ ฏบิ ตั ิตามขอ้ กาหนดที่วา่ พนักงานเจ้าหน้าที่จะรับเด็ก กลับไปดูแลและคุ้มครองสวัสดิภาพ ด้วยวิธีอ่ืนๆ โดยเสนอรายงานให้ ปลัดกระทรวงหรือผวู้ า่ ราชการจังหวดั (พิจารณาสัง่ ) การสง่ เสรมิ ความประพฤตนิ กั เรียนนักศึกษา มาตรา 63 “โรงเรียนและสถานศึกษาต้องจัดให้มีระบบงานและกิจกรรมในการ แนะแนวให้คาปรึกษาและฝึกอบรม แก่นักเรียน นักศึกษา และผู้ปกครอง เพื่อส่งเสริมความประพฤติที่เหมาะสม ความรับผิดชอบต่อสังคม และความ ปลอดภัยแก่นักเรียนและนักศึกษา ตามหลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขที่ กาหนดในกฎกระทรวง” 26 การปอ้ งกนั และแก้ไขปัญหาการตงั้ ครรภ์ในเยาวชนคนพนั ธ์ุ R

รายชอ่ื กลุม่ เครอื ขา่ ยท่เี ก่ยี วขอ้ งในการสนับสนุนทางเลือก กรณตี ้งั ครรภไ์ ม่พร้อม ปรกึ ษาด้านกฎหมาย ศนู ยบ์ รกิ ารประชาชน กระทรวงยุตธิ รรม เคาทเ์ ตอร์เซอร์วิส บริเวณชัน้ ลอย อาคารกระทรวงยตุ ธิ รรม 99 ถนนแจ้งวฒั นะ ต.คลองเกลอื อ.ปากเกรด็ จ.นนทบรุ ี 11120 โทรศัพท์ 0-2502-0800 บรกิ ารตลอด 24 ช่ัวโมง สมาคมบณั ฑติ สตรที างกฎหมายแหง่ ประเทศไทยในพระบรมราชูปถมั ภ์ ถ.สุโขทัย เขตดุสิต กรุงเทพฯ 10300 โทรศัพท์ 0-2241-0737 (จันทร์-ศุกร์ 09.00-16.00น.) สภาทนายความแห่งประเทศไทย เลขที่ 7/89 อาคาร 10 ถ.ราชดาเนนิ กลาง แขวงบวรนิเวศ เขตพระนคร กรุงเทพฯ 10200 โทรศัพท์ 0-2629-1430 กด 2 (เวลาราชการ) ศูนยป์ รกึ ษาปัญหากฎหมายทางโทรศพั ท์ สานกั งานคุม้ ครองสิทธแิ ละช่วยเหลือทางกฎหมายแก่ประชาชน สานกั งานอยั การสงู สดุ ถ.รัชดาภิเษก แขวงจตุจกั ร เขตจตจุ ักร กรุงเทพ 10900 โทรศัพท์ 0-2515-4042 มูลนธิ ิทองใบ ทองเปาด์ 15/138-137 ซ.เสอื ใหญ่อทุ ศิ ถ.รชั ดาภเิ ษก เขตจตจุ กั ร กรงุ เทพฯ 10900 โทรศพั ท์ 0-2541-6416,0-2541-6568 (เวลาราชการ) ปรึกษาปัญหาครอบครัว เด็ก วัยรุ่น สุขภาพอนามัยทั่วไปและข้อมูลทาง วชิ าการ มลู นธิ ิแพธทูเฮลท์ (P2H) 29/1 อาคารเอเชยี ช้นั 1 ถ.พญาไท เขตราชเทวี กรงุ เทพฯ 10400 โทรศัพท์ 0-2611-3001-5 โทรสาร 0-2611-3006 www.teenpath.net การปอ้ งกันและแกไ้ ขปัญหาการต้งั ครรภใ์ นเยาวชนคนพนั ธุ์ R 27

คลนิ กิ วยั รนุ่ คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี โรงพยาบาลรามาธบิ ดี ถ.พระราม 6 เขตราชเทวี กรุงเทพ 10400 โทรศพั ท์ 08-7053-5500 ตลอด 24 ช่วั โมง คลนิ ิกเพ่ือนใจวยั ทนี สถาบันสขุ ภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี โรงพยาบาลเดก็ ชั้น 3 ถ. ราชวิถี เขตราชเทวี กรุงเทพ 10400 โทรศัพท์ 0-2354-8333-44 ต่อ 2325 (เวลาราชการ) ศูนยพ์ ่งึ ได้ ชว่ ยเหลือเดก็ หญงิ ถกู ทา ร้ายทางกายและทางเพศ สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาตมิ หาราชนิ ี ถ. ราชวถิ ี เขตราชเทวี กรงุ เทพ 10400 โทรศัพท์ 0-2354-8333-44 ต่อ 2231,2314 และ 0-2354-8299 (เวลา ราชการ) คลนิ ิกวยั รุ่นศิรริ าช 2 ถ.พรานนก แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรงุ เทพฯ 10700 โทรศพั ท์ 0-2419-7000 ต่อ 5996 (จนั ทร-์ ศกุ ร์ 08.00-16.00น.) สถาบนั กลั ยาณ์ราชนครินทร์ กรมสขุ ภาพจติ ถ.พทุ ธมณฑลสาย 4 เขตทววี ัฒนา กรงุ เทพฯ 10170 โทรศพั ท์0-2889-9191 (ตลอด 24 ชว่ั โมง) ศูนยว์ จิ ยั และพฒั นาเพศศาสตร์ศึกษา สถาบนั วิจัยวิทยาศาสตร์การแพทย์ จุฬาลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั อาคารสถาบัน 2 ซ.จฬุ า 62 ถ.พญาไท เขตปทมุ วัน กรุงเทพฯ 10330 โทรศพั ท์ 0-2218-8434-5 (จนั ทร-์ ศกุ ร์ 09.00-15.30 น.) 28 การปอ้ งกันและแกไ้ ขปัญหาการตง้ั ครรภใ์ นเยาวชนคนพันธุ์ R

มลู นธิ ิศนู ย์ฮอตไลน์ โทรศพั ท์ 0-2277-7699,0-2277-8811 (จนั ทร-์ ศุกร์ 09.00-18.00 น.) 1900-111-117, 1900-111-175 (ตลอด 24 ชัว่ โมง) กองสงั คมสงเคราะห์ สานกั สวสั ดกิ ารสังคม กรงุ เทพมหานคร โทรศัพท์ 0-2247-2124 คลินกิ กามโรคร โรงพยาบาลบางรัก 129 ถ.สายใต้ เขตสาธยา กรุงเทพ 10120 โทรศัพท์ 0-2226-2421-2222-502 สานกั พัฒนาสุขภาพจิต กรมสุขภาพจติ กระทรวงสาธารณสขุ ถ.ตวิ านนท์ ต. ตลาดขวญั อ.เมือง จ.นนทบุรี 11000 โทรศพั ท์ 0-2515-2973 0-2590-0047 ตอ่ 8208-9 สานักงานส่งเสริมสุขสภาพ กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสุข ถ.ตวิ านนท์ ต. ตลาดขวญั อ.เมอื ง จ.นนทบรุ ี 11000 โทรศัพท์ 0-2590-4121 0-2590-4447 กองวางแผนครอบครัวและประชากร กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ถ.ตวิ านนท์ ต. ตลาดขวัญ อ.เมอื ง จ.นนทบุรี 11000 โทรศัพท์ 0-2539-4169 มลู นธิ ิกล่มุ แสงเทยี น 547 วัดบางไส้ไก่ ซ.วิทยาครูบ้านสมเด็จฯ ถ.อิสรภาพ แขวงหิรัญรูจี เขต ธนบุรี กรุงเทพฯ 10600 โทรศัพท์ 0-2465-6165,0-2472-4212 (เวลา ราชการ) เครอื ข่ายผใู้ ชย้ า ประเทศไทย 205/8 ซ.ชยั เกยี รติ 1 ถ.งามวงศว์ าน แขวงท่งุ สองห้อง เขตหลักสี่ กรงุ เทพฯ 10210 โทรศพั ท์ 0-2954-0871 (เวลาราชการ) การปอ้ งกันและแกไ้ ขปญั หาการต้ังครรภใ์ นเยาวชนคนพันธุ์ R 29

ปรกึ ษาดา้ นวางแผนครอบครัว คลนิ ิกของสมาคมวางแผนครอบครวั แห่งประเทศไทย (สวท) คลินิก สวท เวชกรรม บางเขน 8 ซ.วิภาวดีรังสิต 44 ถ.วิภาวดีรังสิต แขวง ลาดยาว เขตจตุจักร กรุงเทพฯ 10900 โทรศัพท์ 0-2941-2320 ต่อ 181,182 (เวลาราชการ) คลนิ กิ สวท เวชกรรม ดนิ แดง 2/11-13 อาคารพาณชิ ย์ 1 ถ.ประชาสงเคราะห์ เขตดินแดง กรุงเทพฯ 10400 โทรศัพท์ 0-2245-1888,0-2245-7382-5 (เวลาราชการ) คลินิก สวท เวชกรรม ป่ินเกลา้ 3/20-21 ถ.อรุณอัมรินทร์ แขวงอรุณอัมรินทร์ เขตบางกอกนอ้ ย กรุงเทพฯ 10700 โทรศพั ท์ 0-2433-9077 (เวลาราชการ) คลนิ ิก สวท เวชกรรม หาดใหญ่ 240 - 242 ถ.นพิ ทั ธท์ ศิ 3 อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา กรุงเทพฯ 10110 โทรศพั ท์ (9742466 243 (เวลาราชการ) คลินิก สวท เวชกรรม ขอนแกน่ 752 - 754 ถ.ศรจี นั ทร์ อ.เมอื ง .ขอนแกน่ 40000 โทรศพั ท์ 034-223-627 (เวลาราชการ) คลนิ ิก สวท เวชกรรม เชยี งใหม่ 200/3 ถ.บารงุ ราษฎร์ อ.เมอื ง จ.เชียงใหม่ 50000 โทรศพั ท์ 053-245-347 (เวลาราชการ) คลินกิ สวท เวชกรรม อบุ ลราชธานี 154-156 ถ.ศรีณรงค์ อ.เมอื ง จ.อบุ ลราชธานี 34000 โทรศัพท์ 045-243-380 (เวลาราชการ) 30 การป้องกนั และแก้ไขปัญหาการตงั้ ครรภใ์ นเยาวชนคนพนั ธุ์ R

สมาคมพัฒนาประชากรและชมุ ชน (PDA) 6 สุขมุ วทิ 12 เขตคลองเตย กรงุ เทพฯ 10110 โทรศัพท์ 0-2247-9292,0-2245-2733 (เวลาราชการ) ปรกึ ษา/ชว่ ยเหลือผ้หู ญิงทท่ี ้องเมอื่ ไม่พรอ้ ม บา้ นพักฉุกเฉิน สมาคมสง่ เสริมสถานภาพสตรีฯ 501/1 ถ.เดชะตงุ คะ เขตดอนเมือง กรุงเทพฯ 10210 โทรศัพท์ 0-2929-2222 (ตลอด 24 ชั่งโมง) สหทยั มลู นธิ ิ 850/33 ถ.สขุ ุมวทิ 71 เขตวัฒนา กรงุ เทพฯ 10110 โทรศพั ท์ 0-2386-8834-6 ,0-2381-1318,0-2392-9397 (จนั ทร-์ ศกุ ร์ 08.30-1700 น.) บา้ นพระคณุ 15/425 หมบู่ า้ นกัลยาเฮ้าส์ ซ.2 ถ.สขุ มุ วทิ 107 ต.สาโรงเหนอื อ.เมอื ง จ.สมทุ รปราการ 10270 โทรศพั ท์ 0-2759-7201,0-2759-1238 (จันทร-์ ศกุ ร์ 09.00-17-00 น.) บา้ นสายสัมพนั ธ์ เสถียรธรรมสถาน เสถียรธรรมสถาน ซ.วัชรพล ถ.รามอินทรา เขตลาดพร้าว กรุงเทพฯ 10230 โทรศพั ท์ 0-2509-0085,0-2510-6697 (ทกุ วนั 08.00-17.00น.) มลู นธิ ผิ ู้หญิง 295 ซ.จรญั สนิทวงศ์ 62 เขตบางพลัด กรุงเทพฯ 10700 โทรศัพท์ 0-2433-5148,0-2435-1246 (จันทร-์ ศกุ ร์ 09.00-16.00 น.) การปอ้ งกนั และแกไ้ ขปัญหาการตั้งครรภ์ในเยาวชนคนพนั ธุ์ R 31

มูลนิธเิ พือ่ นหญิง 386/61-62 ซ.รัชดาภิเษก 42 (ซ.เฉลิมสุข) ถ.รัชดาภิเษก แขวงลาดยาว เขต จกั ร กรุงเทพฯ 10900 โทรศพั ท์ 0-2513-2708,0-2531-1001 (จนั ทร-์ ศุกร์ 09.00-17.00 น.) บา้ นพักใจ 353/22-24 ซ.ข้างธนาคารกสิกรไทย สะพานใหม่ ถ.พหลโยธิน เขตบางเขน กรุงเทพฯ 10220 โทรศพั ท์ 0-2551-3254 (จนั ทร-์ ศกุ ร์ 08.00-16.00น.) องคก์ รหมอไรพ้ รมแดน-เบลเย่ียม ปรกึ ษาการดูแลสขุ ภาพผูต้ ดิ เช้อื เอชไอวีและผปู้ ว่ ยเอดส์ 522 หมู่บ้านนครไทย 14 ซ.ลาดพร้าว 101/1 ถ.ลาดพร้าว เขตบางกะปิ กรุงเทพฯ 10240 โทรศัพท์ 0-2370-3087-90 (จนั ทร-์ ศุกร์ 09.00-18.00 น.) สถาบนั สุขภาพเด็กแหง่ ชาตมิ หาราชนิ ี ปรึกษาการดูแลสขุ ภาพเดก็ ที่มีเชอื้ เอชไอวี ถ.ราชวิถี เขตราชเทวี กรุงเทพฯ 10400 โทรศัพท์ 0-2354-8333-44 ต่อ 2325 (เวลาราชการ) 32 การป้องกันและแก้ไขปัญหาการต้ังครรภใ์ นเยาวชนคนพนั ธ์ุ R

ผลงานส่อื โปสเตอร์ประชาสมั พันธ์ุ การป้องกนั และแก้ไขปญั หาการตง้ั ครรภใ์ นเยาวชนคนพนั ธุ์ R 33

ผลงานส่ือโปสเตอร์ประชาสมั พนั ธุ์ นางสาววนดิ า หอมสมบตั ิ ปวส.2 การออกแบบนเิ ทศศลิ ป์ 34 การปอ้ งกันและแก้ไขปัญหาการต้งั ครรภใ์ นเยาวชนคนพันธ์ุ R

ผลงานสอื่ โปสเตอร์ประชาสมั พนั ธุ์ นางสาวลลติ า เศรษฐภกั ดี ปวส.2 การออกแบบนเิ ทศศลิ ป์ การป้องกันและแก้ไขปัญหาการตัง้ ครรภใ์ นเยาวชนคนพนั ธ์ุ R 35

ผลงานสอื่ โปสเตอรป์ ระชาสมั พันธ์ุ นายทศพร ศรโี นรนิ ทร์ ปวส.1 วิจติ รศลิ ป์ 36 การป้องกนั และแก้ไขปัญหาการต้งั ครรภ์ในเยาวชนคนพันธ์ุ R

ผลงานสื่อโปสเตอรป์ ระชาสมั พันธ์ุ นางสาวกญั ญาลกั ษณ์ พินทวุ ฒั นะ ปวส.1 เทคโนโลยกี ารจดั การสานกั งาน การปอ้ งกันและแกไ้ ขปัญหาการตงั้ ครรภใ์ นเยาวชนคนพนั ธ์ุ R 37

ผลงานส่ือโปสเตอรป์ ระชาสมั พันธ์ุ นางสาวกลั ชนา โยธะคง ปวช.3 การออกแบบ 38 การป้องกนั และแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ในเยาวชนคนพันธุ์ R

ผลงานสอื่ โปสเตอร์ประชาสมั พนั ธ์ุ นางสาวมณั ฑณา บุญหลา้ ปวส.2 การออกแบบนเิ ทศนศ์ ลิ ป์ การปอ้ งกนั และแก้ไขปญั หาการตง้ั ครรภ์ในเยาวชนคนพนั ธ์ุ R 39

ผลงานส่ือโปสเตอรป์ ระชาสมั พันธุ์ นายวชั ระ หาบตุ ร ปวส.2 การออกแบบนเิ ทศนศ์ ลิ ป์ 40 การป้องกันและแก้ไขปญั หาการตั้งครรภใ์ นเยาวชนคนพันธ์ุ R

ผลงานสื่อโปสเตอรป์ ระชาสมั พนั ธ์ุ นางสาวศริ ภิ รณ์ พนิ ทวุ ฒั นะ ปวช.3 การออกแบบ การป้องกันและแก้ไขปัญหาการตงั้ ครรภ์ในเยาวชนคนพนั ธ์ุ R 41

ผลงานส่อื โปสเตอร์ประชาสมั พันธุ์ นายพีรบรู ณ์ มาตวงั แสง ปวส.2 การออกแบบนเิ ทศนศ์ ลิ ป์ 42 การปอ้ งกันและแกไ้ ขปัญหาการตงั้ ครรภใ์ นเยาวชนคนพนั ธุ์ R

ผลงานสอื่ โปสเตอร์ประชาสมั พนั ธ์ุ นายธนวฒั น์ ป้อมสวุ รรณ ปวส.1 บรหิ ารคหกรรม การปอ้ งกันและแกไ้ ขปัญหาการตัง้ ครรภ์ในเยาวชนคนพนั ธุ์ R 43

ผลงานสื่อโปสเตอรป์ ระชาสมั พันธ์ุ นางสาวอรทยั ศรสี วา่ ง ปวช.3 การออกแบบ 44 การปอ้ งกันและแก้ไขปญั หาการตงั้ ครรภใ์ นเยาวชนคนพนั ธ์ุ R

ผลงานสอ่ื โปสเตอรป์ ระชาสมั พนั ธ์ุ นางสาวจฑุ ามาศ อินทชาติ ปวช.1 การบญั ชี การป้องกนั และแก้ไขปญั หาการต้ังครรภใ์ นเยาวชนคนพนั ธ์ุ R 45